Πολιτισμική Διαδρομή : Νοεμβρίου 2022

Ο Πατέρας, του Αυγούστου Στρίμπεργκ. Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

Αγαπητοί φίλοι, απόψε, πρόκειται να σας παρουσιάσω ένα αριστούργημα της Παγκόσμιας θεατρικής λογοτεχνίας, τον Πατέρα του Αυγούστου Στρίμπεργκ. Το έργο είναι ένα Νατουραλιστικό θεατρικό δράμα σε άμεση συνάρτηση με την Αρχαία Τραγωδία.

Ο Σουηδός συγγραφέας έγραψε το έργο το 1887 και το παρουσιάζει να εκτυλίσσεται στην εποχή του (στα τέλη του 19^ου αιώνα) μέσα σε μια οικογένεια που αποτελείται από τον πατέρα- Λοχαγό Λάσεν, τη μητέρα-Λάουρα, τη μητέρα της Λάουρας-γιαγιά, την παραμάνα του Λοχαγού, ενώ συμμετέχουν ακόμη ο αδελφός της Λάουρα (ο πάστορας) και ο γιατρός που ενοικιάζει κάποιο μέρος του σπιτιού.

Ο Στρίμπεργκ ως γνήσιος εκφραστής του Νατουραλιστικού θεάτρου του 19^ου αιώνα βλέπει με απέχθεια το γάμο και τις επιταγές του οικογενειακού βίου.

Τα δράματα του σουηδού δραματουργού ως μοντέρνες κοινωνικές τραγωδίες, οικονομημένης και σφιχτοδεμένης πλοκής, διακρίνονται για τον πλούτο της φαντασίας, τη δύναμη της σύλληψης, την περιπαθή εξομολόγηση του προσωπικού του μαρτυρίου (οικονομική δυσπραγία, ταξική διφυία, αντιφεμινισμός [έντονη έλξη για το αντίθετο φύλο, ταραγμένες σχέσεις με τη σύζυγό του Σίρι φον Έσσεν], «κόλαση» [περίοδος ψυχονευρικής κρίσης και στροφή προς τον μυστικισμό και την αλχημεία])

Δυο λόγια για την υπόθεση:

Στον «Πατέρα», ο Στρίντμπεργκ παρακολουθεί τον έγγαμο βίο του Λοχαγού Αδόλφου Λάσσεν με τη γυναίκα του Λάουρα. Τους συναντάμε όταν οι δυο τους διαφωνούν για την ανατροφή και μόρφωση της κόρης τους Βέρθας. Πίσω από την επιμονή του λοχαγού να ορίσει το μέλλον της κόρης του κρύβεται η άποψη του πως πρέπει να μεταγγίζει και τη ψυχή του στο παιδί του. Η κατάσταση στο σπίτι εκτραχύνεται όταν η Λάουρα αφήνει να εννοηθεί πως ο λοχαγός δεν είναι ο φυσικός πατέρας της κόρης τους, την ώρα που υπονομεύει με κάθε τρόπο την επιστημονική έρευνα την οποία διεξάγει ο σύζυγός της. (monopoli.gr)

Η διαμάχη:

Το έργο είναι μία αρένα συναισθημάτων και επιχειρημάτων με θέμα την αβυσσαλέα αντιπαράθεση θηλυκού-αρσενικού μέσα από τη διαμάχη δύο συζύγων ιδωμένη όμως από την ανδρική σκοπιά.

Ο αναγνώστης ή ο θεατής συνήθως υιοθετεί, ασχέτως φύλλου, την οπτική του Στρίμπεργκ επειδή ο πατέρας αντιπροσωπεύει το λογικό, την ευθύνη, την ευθύτητα, την πνευματικότητα και τη γνώση, ενώ το θηλυκό (η μητέρα εν προκειμένω) εκφράζει το παράλογο, τη επιθυμία και την προκατάληψη.

Σε όλο το έργο, λοιπόν, διαδραματίζεται μία διαμάχη. Ας τη δούμε προσεκτικά:

Σε πρώτο πλάνο η σύγκρουση διαδραματίζεται ανάμεσα στον πατέρα και την μητέρα με αντικείμενο την ανατροφή του παιδιού τους. Ο πατέρας θέλει να στείλει την κόρη τους στην πόλη για να σπουδάσει δασκάλα, η μητέρα από την άλλη θέλει να την κρατήσει κοντά της ώστε να την κάνει δασκάλα.Η αναπτυξιακή πορεία της κόρης φέρνει φοβερούς τριγμούς σα θεμέλια της οικογένειας. Ποιος θα έχει τον τελευταίο καθοριστικό λόγο; Σε ποιον ανήκουν τα παιδιά; Στον πατέρα ή στη μητέρα;

Στη διαμάχη η μητέρα προκειμένου να εμποδίσει τον πατέρα να επιβάλλει τη δική του απόφαση παίζει με τον ισχυρότερο φόβο επικαλούμενη το ίστατο, αλλά ψευδές, επιχείρημα ότι το παιδί δεν είναι δικό του. Ο ήδη κλονισμένος σύζυγος απομονωμένος λόγω των χειρισμών της χάνει την κυριαρχία του στην τύχη του παιδιού, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην τρέλα και την καταστροφή.

Σε δεύτερο πλάνο εξελίσσεται ένας αδυσώπητος αγώνας ανάμεσα στα δύο φύλλα: άνδρας εναντίον γυναίκας. Επαναλαμβανόμενο θέμα σύγκρουσης μεταξύ τους η ψυχολογική ανωτερότητα.

Σε ένα τρίτο πλάνο λαμβάνει χώρα η αντίσταση και η πάλη ενάντια στην κοινωνική αλλαγή που προμηνύεται: αλλαγή θέσης της γυναίκας, αμφισβήτηση του θεσμού του γάμου, της οικογένειας, της εκκλησίας, αλλά και η άνοδος της επιστημονικής σκέψης και έρευνας. Πρόκειται για αλλαγές που ο συγγραφέας έχει συλλάβει.

Η οικογένεια

Η οικογένεια είναι ο ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία, είναι ένα μικρό σύνολο ατόμων που μπορεί να νοηθεί και ως σύστημα. Λειτουργεί σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια με τη δική του δομή που μετασχηματίζεται και προσαρμόζεται στην αναπτυξιακή πορεία των μελών της και στις μεταβαλλόμενες καταστάσεις της κοινωνίας. Ο στόχος της είναι η διατήρηση της συνέχειας της και η προαγωγή της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης κάθε μέλους της.

Η γυναικεία χειραφέτηση

Ο λυσσαλέος αγώνας για επικράτηση ανάμεσα στη γυναίκα του και το λοχαγό διαλύει κάθε ψευδαίσθηση για τη σχέση του ζευγαριού και αναδεικνύει την καχυποψία, την υπονόμευση και την ανταγωνιστικότητα ανάμεσα στα δύο φύλλα, αποτέλεσμα χρόνιας προηγούμενης καταπίεσης και καταναγκασμού. Η χειραφετημένη γυναίκα από θύμα γίνεται θύτης, ενώ ο λοχαγός θα χάσει ότι πολυτιμότερο έχει: την κηδεμονία της κόρης του και οδηγείται στην τρέλα.

Το νόημα της χειραφέτησης της γυναίκας, λοιπόν, αμφισβητείται έντονα, σύμφωνα με το Αύγουστο Στρίμπεργκ είναι επικίνδυνη επειδή θίγει το κυριότερο διακύβευμα της ανδρικής ταυτότητας και κυριαρχίας, την πατρότητα.

Οι γυναικείοι χαρακτήρες σ’ ολόκληρο το έργο το Στρίμπεργκ είναι τυπικές διαβολικές σφετερίστριες το κυρίαρχου ρόλου των ανδρών στην κοινωνία και το επιτυγχάνουν με δόλο, πονηριά και σκληρότητα. Οι γυναίκες έτσι θρυμματίζουν την ανώτερη ψυχοσύνθεση των ανδρών και εξαντλούν τις διανοητικές τους δυνάμεις.

Νατουραλισμός:

Το έργο όπως προαναφέρθηκε κατατάσσεται στα Νατουραλιστικά δράματα του συγγραφέα, εντούτοις εμπίπτει και σε άλλα καλλιτεχνικά ρεύματα (ωμός ρεαλισμός). Ο Νατουραλισμός του Στρίμπεργκ ξεπέρασε τα πρότυπα του γαλλικού Νατουραλισμού και στόχευε στην ανάλυση του ψυχισμού των ηρώων και των αοράτων μεταξύ τους σχέσεων όπως θα αποκαλύπτονται κάθε φορά στις συγκρούσεις.

Πρόκειται για την προ-Ινφέρνο (περίοδος διατάραξης της ψυχική και πνευματικής του υγείας) περίοδο λογοτεχνικής παραγωγής του Στρίμπεργκ. Η αίσθηση ότι η επίγεια ζωή είναι μια κόλαση στην οποία άνδρες και γυναίκες είναι αναγκασμένοι να αντέξουν είναι κυρίαρχη. Οι ήρωες ζουν έναν εφιάλτη στον οποίον υποφέρουν για αμαρτίες που διαπράχθηκαν στην προηγούμενη φάση της ύπαρξης τους

Το τραγικό στοιχείο

Στο έργο πραγματώνεται μία συνειδητή αναγωγή σε πρόσωπα και μορφές της Αρχαίας Τραγωδίας. Η αναβίωση παλιών θεοτήτων και η αναγωγή των πρωταγωνιστών σε πρόσωπα και καταστάσεις της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας, όπως Αγαμέμνονας-Κλυταιμνήστρα, ευνουχισμός Ουρανού από τη Γη κλπ, είναι ολοφάνερη. Εδώ όμως στη θέση της αρχαίας μοίρας και των θεόσταλτων χρησμών τοποθετούνται βιολογικές σφραγίδες, και έτσι συγκροτείται μία μοντέρνα τραγωδία με κεντρική ιδέα την πάλη ανάμεσα στη Μητριαρχία και την Πατριαρχία.

Η αρχέγονη πάλη ανδρών και γυναικών εγγράφεται μέσα στην αστική ζωή και στην ηθική του προτεσταντικού βορρά. Ο άνδρας, πατέρας της αστικής τάξης, οδηγείται στην τρέλα όταν του αμφισβητείται η βεβαιότητα της φυσικής νομοτέλειας. Η γυναίκα δεν είναι αστή κυρία αλλά η φύση και η έκφραση της γονιμότητας. Την ώρα που ο άνδρας χτίζει τον κόσμο μέσα από αξιώματα και επιχειρήματα η γυναίκα πράττει το ίδιο μέσω του σώματός της.

Ο Στρίμπεργκ απορρίπτει εν τέλει τη γυναίκα εκδικητή και ιεροποιεί τη γυναίκα μητέρα. Στη σύγκρουση ανδρικής λογικής και γυναικείου ενστίκτου προσπαθεί να συμβιβάσει τη γυναίκα ως σκεύος ηδονής και τέμενος οδυνών. Τη γνωστή από τη μυθολογία γυναίκα Ομφιάλη (κόρη του Ιαρδάνου, του βασιλιά της Λυδίας, γνωστή από τις περιπέτειες της με τον Ηρακλή) και τον ομφάλιο λώρο.

Κλείνοντας θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο Στρίμπεργκ στον Πατέρα θα μεταφέρει (όπως στον Πελεκάνο) μία ακόμη προσωπική του τραυματική εμπειρία, όταν η πρώτη του αριστοκρατικής καταγωγής Φιλανδή σύζυγος του θα υποστηρίξει ότι δεν είναι ο βιολογικός πατέρας των παιδιών του. Ύστερα από αυτήν την τραυματική εμπειρία ο Στρίμπεργκ θα πάρει διαζύγιο και θα γράψει τον Πατέρα. Γραμμένο το 1887, δέκα χρόνια σχεδόν μετά το Κουκλόσπιτο του Ίψεν, όπου πρώτη φορά θα εκφραζόταν τόσο τολμηρά στο σύγχρονο θέατρο η διεκδίκηση της γυναικείας ταυτότητας, πρωτίστως ως καθήκον χειραφέτησης από τα δεσμά του παραδοσιακού της ρόλου, ο Πατέρας (ακόμα και η επιλογή του τίτλου είναι ενδεικτική της θέσης που υιοθετεί ο συγγραφέας) αμφισβητεί ξεκάθαρα το νόημα μιας τέτοιας χειραφέτησης και προκαλεί ανάμεικτες αντιδράσεις.

Θεατρική σκηνοθεσία: Αλέξης Μινωτής.

Τηλεοπτική σκηνοθεσία: Γιώργος Αγαθονικιάδης.

Συγγραφέας: Αύγουστος Στρίντμπεργκ.

Μετάφραση & διασκευή κειμένου: Νίκος Γκάτσος.

Βοηθός σκηνοθέτης-μουσική επιμέλεια: Γιώργος Μεσσάλας.

Σκηνικά-κοστούμια: Βασίλης Βασιλειάδης.

Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Αντωνιάδης.

Παίζουν: Αλέξης Μινωτής, Νέλλη Αγγελίδου, Ιάκωβος Ψαρράς, Δημήτρης Ντάρλας, Γιώργος Παρτσαλάκης, Γιώργος Τσιτσόπουλος, Μαρία Μοσχολιού, Πένυ Παπουτσή.

Η μεταφορά έγινε από το κανάλι GPITRAL7 Radio on ... Έαρ:

Πηγές:

www.dramatotherapia.gr,

www.athensvoice.gr,

www.ελculture.gr,

www.Monopoli.gr,

Αραβάνης Σ., Αύγουστος Στρίμπεργκ (1849-1912), 2009.

Μποζίζιο Π., Ιστορία του Θεάτρου, 2010.

Πετράκου Κ.’ Οδηγός μελέτης: Ο Πατέρας του Στρίμπεργκ, εκδ. Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία 2020.

Ιστορία της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας από τις αρχές του 18^ου αιώνα έως τον 20^ο αιώνα, εκδ Ε.Α.Π., Πάτρα 2000.

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

Ιούλιος 971 μ,Χ Συλιστρα.. Βυζαντινοί εναντίων Ρώσων

Αφού οι Ρώσοι σκότωσαν τον Μαγιστρο Ιωάννη Κουρκουα, έμπηξαν το κεφάλι του σε ένα κοντάρι και το έστησαν πάνω στους Πύργους ,κοροϊδεύοντας τους Ρωμαίους.

Ξιπασμένοι λοιπόν οι Ρώσοι από ένα τέτοιο τρόπαιο βγήκαν την επόμενη από την πόλη και παρατάχθηκαν στο πεδίο της Μάχης .

Παράλληλα και οι Ρωμαίοι αναπτυγμένοι σε διάταξη Βαθείας φάλαγγας απλώθηκαν απέναντι τους. Τοτε ακριβώς ο Ανεμας (ο γιος του Κουρουπα του πρώην εμίρη της Κρήτης )ένας από τους Σωματοφύλακες του Βασιλέως είδε το Ικμορα τον μετά των Σφενδοσλαβο διοικητή των Σκυθικων στρατευμάτων και δεύτερο μετά από κεινον στην ιεραρχία ,άνδρα γίγαντα και παράτολμο ,να ορμά με μένος και να σκοτώνει αμέτρητους Ρωμαίους ,φλεγόμενος από την φυσική του ρωμη, τράβηξε το σπαθί από την ζώνη του και επιτέθηκε κατά του Ικμορα χτυπώντας τον μόλις τον συνάντησε πάνω στον σβέρκο .Το κεφάλι του Σκυθη κομμένο μαζί με το δεξί του χέρι σωριάστηκε στο έδαφος. Μολις σκοτώθηκε ο Ικμορας ένας μαζικός θρήνος ακούστηκε να βγαίνει από τους Σκυθες.

Στις 14 του μηνός Ιουλίου λίγες μέρες αργότερα και ενώ η μάχη μαίνονταν οι Ταυροσκυθες αντιστέκονταν με σθένος στους Ρωμαίους .

Τότε ακριβώς ο Ανεμας διέκρινε τον Σφενδοσλαβο που πολεμούσε με μένος κατά των Ρωμαίων και εμψύχωνε τις φάλαγγες του ,κέντρισε το άλογο του και τραβώντας το από τα χαλινάρια χίμηξε εναντίον του ,κατορθώνοντας να τον χτυπήσει με το ξίφος πάνω στο στέρνο του ,σωριάζοντας τον μπρούμυτα στη γη ,αλλά όχι και να τον σκοτώσει .Κατοπιν ο Ανεμας έχοντας κυκλώθει από αμέτρητους Σκυθες και με πληγωμένο το άλογο του ,έχοντας σκοτώσει αμέτρητους Σκυθες ,σκοτώθηκε από τα πολλαπλά χτυπήματα δορατων .

Άγαλμα της Προμάχου Αθηνάς

Το Άγαλμα της Προμάχου Αθηνάς (Πρόμαχος = που μάχεται στη πρώτη γραμμή) ήταν κολοσσιαίο έργο γλυπτικής στην Αρχαία Αθήνα. Τοποθετημένο στην Ακρόπολη μεταξύ των Προπυλαίων και του Ερεχθείου, ήταν ορατό από μεγάλη απόσταση, ακόμα και από τα πλοία που έπλεαν ανοιχτά του Σουνίου. Ο Παυσανίας αναφέρεται για το άγαλμα ως «η μεγάλη χαλκή Αθηνά» στην Ακρόπολη,σύμφωνα με την γραπτή του μαρτυρία η αιχμή του δόρατος (θα πρέπει το δόρυ να είχε μήκος 9-16μ.) και το λοφίο του κράνους της θεάς ήταν ήδη ορατά όταν πλησίαζε κανείς (στον Πειραιά) πλέοντας από το Σούνιο.

Χρηματοδοτήθηκε από τα λάφυρα των Μήδων του Μαραθώνα και ήταν έργο του Φειδία. Στο άγαλμα αυτό η Αθηνά παρουσιάζονταν όρθια, και πάνοπλη όπως στην μάχη. Το δόρυ της ήταν τόσο μεγάλο που το ύψος του υπερέβαλε τον Παρθενώνα.

Κατά μία παράδοση, ο ηγέτης των Βησιγότθων Αλάριχος (370-410 μ.Χ.), τον καιρό που διενεργούσε επιδρομές κατά των ελληνικών κτήσεων του Βυζαντίου, είδε την Αθηνά Πρόμαχο επάνω στην Ακρόπολη να κινείται και από φόβο αποφάσισε να μην εισβάλει στην Αθήνα.

Το όλο καλλιτέχνημα ήταν επιβλητικό και αξιοθαύμαστο, αλλά ακόμα πιο θαυμαστή ήταν η ασπίδα, στην οποία ο καλλιτέχνης παρίστανε την μάχη των Λαπιθών με τους Κενταύρους. Η ύπαρξη του αγάλματος της Αθηνάς Προμάχου ίσως να ταυτοποιείται σε ορισμένα Αττικά νομίσματα που κόπηκαν κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, κατά τον 1ο και 2ο αιώνα μ.Χ., παρέχοντας ενδείξεις για τον εντοπισμό εκδόσεων σωζώμενων γλυπτών. Ίσως το άγαλμα αυτό να αποτέλεσε το πρότυπο για την κατασκευή αργότερα του αγάλματος της Αθηνάς Παρθένου.

Η Πρόμαχος περιστοιχιζόταν από διάφορα λάφυρα και άλλα μικρότερα αναθήματα και παίρνουμε έτσι μια ιδέα της μορφής των Ιερών κατά την αρχαιότητα. Η Αθηνά Πρόμαχος μεταφέρθηκε τον 7ο αιώνα μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη και καταστράφηκε το 1204 μ.Χ. κατά την διάρκεια της πρώτης καταστροφικής άλωσης από τους "σταυροφόρους".

Πηγή: Αρχαιολογία

Αντίο γλυκιά μου, του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Ραδιοφωνικό Θέατρο

Αγαπητοί φίλοι του Ραδιοφωνικού Θεάτρου απόψε θα σας παρουσιάσω ένα αριστούργημα της παγκόσμιας αστυνομικής λογοτεχνίας, το έργο του Αμερικανού συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Ρέιμοντ Τσάντλερ Αντίο γλυκιά μου.

Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα μυθιστορήματα του Τσάντλερ. Το έργο δημοσιεύθηκε το 1940, παίχτηκε σε τρεις διαφορετικές εκδοχές στον κινηματογράφο, ενώ ανέβηκε ως θεατρική παράσταση και διασκευάστηκε για το ραδιόφωνο. Υπήρξε το δεύτερο μυθιστόρημα του Τσάντλερ, πρωταγωνιστής είναι ο κατασκευασμένος από τον Τσάντλερ, ντεντέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου. Ο Τσάντλερ ως συγγραφέας είναι συνυφασμένος με τον Φίλιπ Μάρλοου.

Για να γράψει το Αντίο γλυκιά μου ο Τσάντλερ χρησιμοποίησε αποσπάσματα από δύο διηγήματα λιγότερο γνωστά, καθώς και από το επίσης διήγημα του Ο άνθρωπος που λάτρευε τα σκυλιά.

Η υπόθεση:

Στο Αντίο, γλυκιά μου ένας γιγαντόσωμος τύπος που έχει μόλις βγεί από την φυλακή, ο Μούζ Μαλλόυ, ψάχνει απεγνωσμένα την αγαπημένη του Βέλμα, σε κάποιο κακόφημο μπαρ. Εκεί όμως βρίσκεται και ο Μάρλοου, τακτικός θαμώνας τέτοιων μαγαζιών εξάλλου, ο οποίος χωρίς να το επιδιώκει, θα γίνει μάρτυρας στο φόνο ενός μαύρου που θα ακολουθήσει και θα βρεθεί έτσι μπλεγμένος για άλλη μια φορά, σε μια σκοτεινή και μυστηριώδη υπόθεση στην πόλη του Λος Άντζελες.

«Ήταν μια μέρα ζεστή προς τα τέλη του Μάρτη. Στεκόμουν έξω από το κουρείο και κοίταζα τη φωτεινή επιγραφή ενός κέντρου, στο δεύτερο πάτωμα, που λεγόταν ”Φλόριαν”. Πλάι μου κάποιος κοιτούσε την ίδια επιγραφή. Κοιτούσε τα σκονισμένα παράθυρα με μια έκφραση έκστασης, σα μετανάστης που πρωτοαντικρίζει το Άγαλμα της Ελευθερίας. Ήταν, θα έλεγα, μεγαλόσωμος, πάντως όχι ψηλότερος από 1,96 κι όχι φαρδύτερος από ένα φορτηγό μπίρας».

Επιπλέον στοιχεία για το έργο:

Το πρώτο που αντιλαμβάνεσαι στη γραφή του Τσάντλερ, αυτό που σε συνεπαίρνει, είναι η υποβλητική σκοτεινή νουαρ ατμόσφαιρα που δημιουργεί με την απαράμιλλη τεχνική του, μέσα σε λίγες μόνο λέξεις.

Μέσα απ` τους ρυθμούς της jazz και του swing ξετυλίγεται η ιστορία του γκάνγκστερ Μουζ Μαλόϋ που ψάχνει την Βέλμα του. Μια αναζήτηση που θα βάλει τον Μάρλοου σε μεγάλους μπελάδες. Για άλλη μια φορά θα έρθει αντιμέτωπος με την αστυνομία και την διαφθορά. Είναι ένας μοναχικός αντιήρωας με καυστικό πνεύμα, αποτυχημένος, αντιφατικός και ασυμβίβαστος.

Το χιούμορ του Μάρλοου είναι κυνικό, εύστοχο και οι διάλογοι του απολαυστικοί. Είναι η ασπίδα του για να κρύβει όμως μια ρομαντική αθέατη πλευρά. Λάτρης του τσιγάρου του αλκοόλ και των ωραίων γυναικών, μπορεί να αγνοήσει οποιονδήποτε νόμο προκειμένου να φτάσει στη λύση της υπόθεσης αλλά ποτέ να καταπατήσει τον δικό του άγραφο κώδικα ηθικής. Οι ήρωες που τον ενσάρκωσαν στη μεγάλη οθόνη (κυρίως ο Μπόγκαρτ αλλά και ο Μίτσαμ) βοήθησαν τον Μάρλοου να αποκτήσει έναν σχεδόν εμβληματικό χαρακτήρα.. Οι ήρωες που τον ενσάρκωσαν στη μεγάλη οθόνη (κυρίως ο Μπόγκαρτ αλλά και ο Μίτσαμ) βοήθησαν τον Μάρλοου να αποκτήσει έναν σχεδόν εμβληματικό χαρακτήρα.

Ένα από τα κύρια θέματα του έργου είναι η απληστία, αυτή η ψυχολογική ανθρώπινη διαταραχή είναι γενικότερα διάχυτη στο έργο του Τσάντλερ. Πιστεύει πως «Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποκτήσεις αφθονία ανέσεων χωρίς να συμβιβαστείς με το ψυχρό ολοφάνερο γεγονός πως η επιτυχία είναι παντού και πάντοτε συνυφασμένη με την απάτη»

Ας δούμε τι γράφει η Κατερίνα Μαλακατέ για το συγγραφέα και το έργο:

Ο Ρέημοντ Τσάντλερ είναι τόσο στενά συνυφασμένος με τον Φίλιπ Μάρλοου που δεν μπορείς να σκεφτείς τον έναν δίχως τον άλλο. Ο Μάρλοου είναι αρχετυπικός ιδιωτικός ντετέκτιβ, με το καπέλο, το ποτό, το τσιγάρο, την ακραία μοναχικότητα, την αντοχή στις κακουχίες και τις μπουνιές και φυσικά την έξη του από τα ωραία κορίτσια, που συχνά τον κάνει προς στιγμήν «τυφλό» στην φαυλότητά τους.

Το «Αντίο γλυκιά μου» είναι ένα χαρακτηριστικό βιβλίο του είδους, ξέρεις καλά πως στο τέλος το καλό θα νικήσει κι ας έχει φάει πολλές κλωτσιές και μπουνιές στην πορεία. Ίσως να έχει αφήσει κι έναν δυο νεκρούς πίσω του, αλλά συνήθως θα είναι παράπλευρες απώλειες δευτερεύοντων χαρακτήρων.

Σε αυτό το βιβλίο ο Μάρλοου γίνεται, παρά τη θέλησή του, αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας ενός νέγρου από έναν θηριώδη τύπο που μόλις βγήκε από την φυλακή και ψάχνει την πρώην κοπέλα του την Βέλμα. Όπως καταλαβαίνετε θα μπλέξει, θα συνεργαστεί αγαστά με την αστυνομία, θα φάει τις ψιλές του, θα γνωρίσει ωραίες γυναίκες, τελικά θα δώσει λύση εντυπωσιακά.

Η αλήθεια είναι πως ήταν τόσοι οι μιμητές του Τσάντλερ που κάποιες στιγμές μοιάζει παρωχημένος. Έχει όμως τόσο γλυκιά και ανεμπόδιστη πένα, μπορεί παρ' όλους τους περιορισμούς του χαρακτήρα και της πλοκής, να σου δώσει σελίδες απαράμιλλης αφηγηματικής δεινότητας. Δεν θα διαβάσω Τσάντλερ για κάποιο καιρό- αντίθετα με τους περισσότερους με κάνουν να βαριέμαι τα αστυνομικά που αφορούν τον ίδιο ήρωα. Όταν όμως τύχει μετά από χρόνια να πέσει πάλι ένας Μάρλοου στα χέρια μου, θα τον απολαύσω.

Ο Ρέιμοντ Τσάντλερ

Πίσω από τον αντιφατικό, σκληρό, ρομαντικό ιδιωτικό ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, έναν από τους γνωστότερους χαρακτήρες της σύγχρονης αστυνομικής φιλολογίας, που εμφανίζεται σαν η προσωποποίηση του "σύγχρονου συναισθήματος" της ζωής στη μεγαλούπολη και μετατρέπεται από σύμβολο του επαγγελματισμού στη σύγχρονη μυθολογία σ' ένα πρόσωπο τραγικό χωρίς παρελθόν και μέλλον, σ' ένα πρόσωπο δίχως ταυτότητα, βρίσκεται συγκαλυμμένη η κρυφή γοητεία του Τσάντλερ: η μοναχικότητα, η αγωνία, ο ερωτισμός του συγγραφέα.

Το έργο έχει και ορισμένες σοβαρές κοινωνικές προεκτάσεις, καθώς στο στυλ γραφής του Τσάντλερ αναπτύσσονται η κοινωνική διαφθορά, η παρακμή και ο κυνισμός. Η φανταστική πόλη που δημιούργησε (Μπέι Σίτι) παραπέμπει στη Σάντα Μόνικα του Λος Άντζελες, που ήταν γνωστή για την εκτεταμένη διαφθορά των επίσημων κρατικών αρχών κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης που ακολούθησε την οικονομική κρίση του 1929.

Ενδεικτικό τέλος της μεγάλης αξίας του συγγραφέα αποτελεί το γεγονός ότι υπήρξαν αρκετοί επίδοξοι μιμητές του, κανείς όμως δεν μπόρεσε να τον αντιγράψει με επιτυχία...

Ακούγονται οι ηθοποιοί: 

Αρσένη Κίττυ, Λιάσκου Χλόη, Παπαγιάννης Δημήτρης, Πασπάτη Άννη, Φραγκούλης Φραγκούλης, Χατζησάββας Μηνάς

Η Χλόη Λιάσκου

Ο Φραγκούλης Φραγκούλης

Διάρκεια: 5 ώρες και 41 λεπτά (Το έργο παρουσιάστηκε σε συνέχειες)

Η μεταφορά έγινε από το Ηχητικά Βιβλία για όλους:

Πηγές:

http://isobitis.com/theatro1/?p=4676

https://www.public.gr/product/antio-glykia-moy/prod245873/

diavazontas.blogspot.com/2016/03/raymond-chandler.html

https://almaradio.gr/0-anty-vrosgos-grafei-antio-glikia-mou/

https://en.wikipedia.org/wiki/Farewell,_My_Lovely

https://www.thessalonikiartsandculture.gr/theatro/antio-glykia-mou/

Κακοποιοί στις εστίες.

Φωτογραφία από το Δεκέμβρη του 1944

Φωτογραφία του 1944 κατά την περίοδο των ‘’Δεκεμβριανών’’ από την ανταρσία των κομμουνιστών στην Αθήνα, που εμφανίζει οπλίτες της Ελληνικής Χωροφυλακής να μάχονται κατά των ΕΛΑΣιτών και της ΟΠΛΑ ανάμεσα στα ερείπια της πόλης.

Παλμύρα

Αρχαία πόλη στην ομώνυμη όαση της συριακής ερήμου. Το εμπόριο των καραβανιών δημιούργησε τον πλούτο της πόλης, η οποία τον 3o αι. μ.Χ. έπαιξε σημαντικότατο ρόλο εξαιτίας της πρόθεσης των Ρωμαίων αυτοκρατόρων να καταλάβουν το έδαφος των Πάρθων για να προφυλαχθούν από το βασίλειο των Σασανιδών.

Η Π. ιδρύθηκε κατά την Παλαιά Διαθήκη από τον Σολομώντα, μερικοί όμως αμφισβηστούν το γεγονός. Η πρώτη μνεία της πόλης γίνεται σε επιγραφή του 1115 – 1100 π.Χ., όπου ονομάζεται, κατά την τοπική διάλεκτο, Ταντμάρ. Στους πρώτους αι. π.Χ. οι κάτοικοί της ήταν Άραβες, που μιλούσαν την αραμαϊκή. Στα χρόνια των Σελευκιδών ήταν τμήμα της αυτοκρατορίας τους. Mετά έγινε ανεξάρτητη, και ήδη το 42 π.Χ. αποτελούσε με τις γύρω περιοχές πλουσιότατο μικρό κράτος με πληθυσμό αραβικό, ρωμαϊκό και ελληνικό. Στα χρόνια εκείνα η Π. έγινε εμπορικός σύνδεσμος του ρωμαϊκού με το παρθικό κράτος και αποτελούσε σημαντικό πέρασμα προς την Πέτρα και γενικά την Αραβία. Οι Ρωμαίοι άρχισαν να ανησυχούν για την ακμή της Π. αλλά η εκστρατεία του Μάρκου Αντώνιου εναντίον της δεν πέτυχε.

Μερικά χρόνια αργότερα έχουμε αυθεντικά στοιχεία για την Π. από αραμαϊκές επιγραφές. Πληροφορούμαστε μάλιστα από αυτές, ότι οι επιδρομές ληστρικών φυλών εναντίον της, ανάγκασαν τους ηγεμόνες της να εξοπλίσουν στρατό ώστε να προασπίσουν την ανεξαρτησία της. Η περίοδος της ακμής της Π. συμπίπτει με τα έτη 130-270 μ.X. Η πόλη γνώρισε καταστροφές στα χρόνια της εκστρατείας του Τραϊανού εναντίον των Περσών αλλά ο Αδριανός που την επισκέφτηκε αργότερα την ανοικοδόμησε, δίνοντάς της το όνομα Αδριανή Πόλη. Η Π. πέρασε τελικά στην επικυριαρχία της Ρώμης, που χρησιμοποίησε μάλιστα στον ρωμαϊκό στρατό τους περίφημους μισθοφόρους τοξότες της.

Στις αρχές του 3ου αι. μ.Χ. της δόθηκαν μερικά προνόμια και οι κάτοικοί της υιοθέτησαν ρωμαϊκά επώνυμα. Τότε άρχισε να εδραιώνεται και η θέση της οικογένειας των Σεπτίμιων, που έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ιστορία της πόλης. Ο Σεπτίμιος Οντενάτ πήρε τον τίτλο του συγκλητικού με εντολή του Αλέξανδρου Σεβίρου (230 – 231 μ.Χ.) και ο γιος του Σεπτίμιος Χαϊράν, του πρίγκιπα της Π. (ρας Ταντμόρ). Ο γιος του τελευταίου Σεπτίμιος Οντενάτ, ο Οδαίναθος ή Οδέναθος των αρχαίων Ελλήνων, ήταν ο σύζυγος της Ζηνοβίας. Ο Ουαλεριανός τον ανακήρυξε ύπατο (258) και του παραχώρησε δικαιώματα που καλλιέργησαν το φιλόδοξο σχέδιό του να καταστήσει την Π. διάδοχο των κτήσεων της Ρώμης στην Ανατολή. Μετά την ήττα του Ουαλεριανού στην Έδεσσα (260), ο Οδαίναθος άρχισε να ενοχλεί τον Πέρση βασιλιά Σαπώρ A» με επιδρομές. Οι Ρωμαίοι, που ήταν αντίπαλοι των Περσών, τον ενίσχυσαν και τον αναγόρευσαν αντιβασιλιά της Ανατολής (262). Ο Οδαίναθος νίκησε τότε σε αρκετές μάχες τους Πέρσες και κατόρθωσε να εδραιώσει την παλμυρική κυριαρχία στη Συρία του Ευφράτη και στην Αραβία.

Το 266 όμως (ή 267) δολοφονήθηκε μαζί με τον γιο του Ηρώδη στην Έμεσσα, το σημερινό Χομς, και τον διαδέχτηκε η Ζηνοβία, ως επίτροπος του άλλου γιου τους Βαχμπαλάτ ή Αθηνόδωρου. Η Ζηνοβία προσάρτησε στο κράτος της Π. την Αίγυπτο, ανακήρυξε το γιο της βασιλιά, η ίδια αυτοανακηρύχθηκε βασίλισσα (270 – 271). Σύντομα όμως οι Ρωμαίοι κυρίευσαν την Π. (άνοιξη του 272). Λίγο αργότερα οι Παλμυρηνοί επαναστάτησαν και οι Ρωμαίοι, για αντίποινα, ξεθεμελίωσαν την πόλη. Το 274 η Ζηνοβία κόσμησε τον θρίαμβο του Αυρηλιανού. Παρά τις προσπάθειες των Ρωμαίων να ξαναφέρουν την πόλη στην παλιά της ακμή, η Π. βρισκόταν πλέον σε κατάσταση μαρασμού. Το 400 ήταν σταθμός της A» Ιλλυρικής λεγεώνας. Ο Ιουστινιανός έχτισε εκεί υδραγωγείο, κυρίως για στρατιωτικούς σκοπούς.

Μετά την κατάκτηση της πόλης από τους Άραβες αποικίστηκε και πάλι και συνέχισε τη διαδρομή της ως αραβική πόλη πια, μέχρι το 1089, όταν καταστράφηκε από σεισμούς. Ανοικοδομήθηκε και πάλι για να καταστραφεί εκ νέου από τον Ταμερλάνο και να περάσει στην αφάνεια, ως μικρός αραβικός οικισμός. Στα χρόνια ωστόσο της γαλλικής κατοχής της Συρίας, το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα ερείπια της πόλης, στάθηκε αφορμή να χτιστούν εκεί τουριστικά ξενοδοχεία και να δημιουργηθεί ένας νέος οικισμός.

Το αρχαιολογικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον των αρχαιοτήτων της Π. είναι μεγάλο. Χώρια από τις πολυάριθμες επιγραφές, οι περισσότερες από τις οποίες είναι στην ελληνική, τα μνημεία της Π. μαρτυρούν ότι η τέχνη της αποτελεί κρίκο της αρχαίας ελληνικής και της ανατολικής χριστιανικής, με διασταύρωση ρωμαϊκών και άλλων τεχνοτροπιών. Ιδιαίτερα αξιόλογο μνημείο είναι ο ναός του Ήλιου, που αποτελεί το επίκεντρο πολλών άλλων μνημειακών οικοδομών. Υπάρχει ακόμα και μικρός ναός αφιερωμένος στην Άρτεμη. Η αρχαία πόλη είχε τρεις υπόγειες νεκροπόλεις και πολυάριθμους επίγειους τάφους, που βρίσκονται κατάσπαρτοι στην περιοχή.

Από τα χριστιανικά μνημεία διασώθηκαν τα θεμέλια δύο εκκλησιών και από τα νεότερα το φρούριο του Φαχρεντίν του 16ου αι. Τέλος, τα παλμυρηνά νομίσματα με την ελληνική επιγραφή ΠΑΛΜΥΡΑ, παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για την ποικιλία των τύπων τους. Στην Π., καλλιτεχνικό κέντρο όπου συναντήθηκαν η κλασική τέχνη με τις ανατολικές επιδράσεις, αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα στη γλυπτική, πρωτοποριακές τάσεις των μοτίβων της τέχνης της όψιμης αρχαιότητας, όπως είναι η ανάμειξη ρεαλιστικών και συμβολικών στοιχείων, η αδιαφορία για τη δήλωση χώρου και τοπίου, η μετωπικότητα και οι ιεραρχικές αναλογίες των προσώπων. Κατάλοιπο Μεγαλοπρεπούς κτίσματος της αρχαίας πόλης Παλμύρας.

Μουντιάλ 2022

Ενα εκπληκτικό ποίημα του Θωμά Μοσχόπουλου σε καφαβικο υφος και θεματολογία τον αγαπημένο του Αλεξανδρινού, Απολλώνιου του Τυανεως.

Μας μεταφέρει στην εποχήν του 1ου αιωνα μΧ όπου έζησε ο νεοπυθαγορειος φιλόσοφος τον οποίο ο ποιητής φαντάζεται νεαρό να φοιτά στην σχολή του φανταστικού νομοδιδασκαλου Μυρωνος του Πρεσβυτέρου o οποίος πασχίζει να του διδάξει τη νομοθεσία του Σόλωνος του Αθηναίου. Ο νέος δεν φαίνεται να προσέχει. Σκέπτεται μια φράση του Εμπεδοκλέους που έλεγε ότι για τους ανθρώπους ήταν Θεός...

ΜΥΡΩΝ Ο ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ

Εις την σχολήν του Μύρωνος του πρεσβυτέρου

Εμαθήτευε ο Απολλώνιος ο Τυανεύς

Και όλο ήκουεν τον φιλόσοφο

Εξαίρετα τας σολωνείους κύρβεις να ορμηνεύει

Να ομιλεί περί σεισάχθειας

Και περί τας εκ του Δράκοντος επιρροάς

Μα τούτος ο νους φυγάς ερωτοχτυπημένος

Του Εμπεδοκλέους την λαμπρή ομολογία συλλογιόταν

«χαίρετ' ἐγὼ δ' ὑμῖν θεὸς ἄμβροτος, οὐκέτι θνητὸς»…

Ω Μύρων δυστυχή

Πως τούτο το πνεύμα να καταδαμάσεις;

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος είναι ανώτερος Αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ., διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Βέροιας, εκπαιδευτής και διαπραγματευτής κρίσημων περιστατικών.

Ο Γιος της Καρπαζιάς του Νίκου Τσιφόρου. Ραδιοφωνικό θέατρο.

Η Πολιτισμική Διαδρομή απόψε πρόκειται να σας παρουσιάσει το έργο του Νίκου Τσιφόρου ¨ Ο γιος της Καρπαζιάς¨ σε ανάγνωση του Γιάννη Μποσταντζόγλου...

Ο Αναστάσης εργάζεται μόνος του στο κουτούκι στην Τρούμπα του εξυπηρετώντας καθημερινά την εργατιά του Πειραιά. Προκειμένου να συμπληρώσει το εισόδημα του ο κάπελας σπρώχνει που και που λίγο χασίς…

Στο κουτούκι συχνάζει ο Ορέστης, ένας ξεπεσμένος χαρτοπαίκτης που τώρα είναι σε άθλια κατάσταση. Ο Ορέστης ήταν ένας κοκέτης που έκανε μεγάλη ζωή, ένα βράδυ γνωρίζει μια γαλλίδα χορεύτρια σε ένα καμπαρέ, η οποία τυχαίνει να είναι κοπέλα ενός φίλου του, του Καράφα. Που είναι και ιδιοκτήτης του καμπαρέ. Η γαλλίδα παίζει άσχημο παιχνίδι στον Ορέστη μετά την απόρριψη της από αυτόν (ένεκα του ότι ο Καράφας ήταν φίλος του, ο Ορέστης φέρθηκε τίμια), με αποτέλεσμα ο Ορέστης να καταλήξει στη φυλακή.

Μετά την αποφυλάκιση του ο Ορέστης τα βρίσκει σκούρα και πιάνει δουλειά στο κουτούκι ως νυχτοφύλακας.

Το έργο είναι πολύτιμο από ηθογραφικής άποψης καθώς παραθέτει πολλές πληροφορίες για τον υπόκοσμο της εποχής.

Διαβάζει ο Γιάννης Μποσταντζόγλου

Μουσικές Στίξεις: Δημήτρης Αρσενόπουλος

Τεχνικός Ήχου: Τάσος Μπακασιέτας

Φωτογραφίες: Άγγελος Μίχας

Παραγωγή: Γιώργος Ευσταθίου

Η μεταφορά έγινε από το κανάλι Ναταλία Δεδουσοπούλου

🏛To Ιερό του Απόλλωνα στην Κλάρο~Μικρά Ασία🏛

Κλάρος είναι το όνομα της περιοχής και η τοποθεσία ενός ιερού μαντείου του αρχαίου Έλληνα θεού Απόλλωνα, κοντά στην Κολοφώνα της Ιωνίας, της Μικράς Ασίας

Ιδρύθηκε από τη Μαντώ, κόρη του Τειρεσία.

Σύμφωνα με μια παράδοση, πριν από δηλώσεις τους, κάθε φορά όλοι οι προφήτες συνήθιζαν να πίνουν ομαδικώς μέσα σε αυτό το σπήλαιο.

Οι ανασκαφές ξανάρχισαν μεταξύ 1950 και 1961 σύμφωνα με τον Louis Robert, για την ανάδειξη του περίφημου δωρικού ναού του Απόλλωνα, που υπήρξε έδρα του μαντείου, στην διάρκεια της ελληνικής περιόδου του 3ου. αιώνα π.Χ., για την σημερινή υποδοχή επισκεπτών.

Πούτιν

🌿 Διαφορές των γραμμάτων στα αρχαία αλφάβητα ~

ΗΤΑΝ παντού ίδια τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου; Όχι! Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που διαπιστώνει κανείς μελετώντας την εξέλιξη του ελληνικού αλφαβήτου είναι οι μικρές ή μεγαλύτερες αποκλίσεις στη μορφή των γραμμάτων σε διαφορετικές περιοχές του ελλαδικού χώρου.

◾️ Ένα παράδειγμα φαίνεται στον παρακάτω πίνακα (από το βιβλίο του Γ. Μπαμπινιώτη «Το Ελληνικό Αλφάβητο», bit.ly/2TEOACI σελ. 76). ΣΗΜ Στο εν λόγω βιβλίο υπάρχουν ανάλογοι πίνακες που δείχνουν τις παραλλαγές του αλφαβήτου σε 50 διαφορετικές ελληνικές πόλεις!)

Στη στήλη της Κορινθιακής παραλλαγής έχουμε επισημάνει τα γράμματα Ε και Σ : το Ε αντιστοιχεί στο (καθιερωμένο) Β, ενώ το Σ στο Μ !

Έτσι π.χ. η λέξη "κῆτος" στην Αθήνα θα γραφόταν:

ΚΕΤΟΣ

ενώ στην Κόρινθο

ΚΒΤΟΜ

Η εποχή είναι βεβαίως αρχαϊκή (7ος-6ος αι π.Χ.). Παρόμοια μορφή του Σ απαντά, όπως φαίνεται στον πίνακα, και σε πολλές άλλες ελληνικές πόλεις.

ΣΗΜ Το γράμμα "σαν" είναι δωρική παραλλαγή του "σίγμα".

________

#lexicon_greekalphabet #alphabet

Ο Ερντογάν

Χάρτινο φεγγάρι, της Μαριας Λαμπαδαρίδου-Πόθου. Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος

Απόψε πρόκειται να σας παρουσιάσω το έργο της Μαρίας Λαμπαδαρίδου-Πόθου: Το Χάρτινο Φεγγάρι. Ένα έργο το οποίο γράφτηκε το 1978.

Λίγα λόγια για την υπόθεση:

Ο γιος μιας εύπορης οικογένειας επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια απουσίας στο πατρικό του σπίτι, όλοι αγωνιούν να δουν την εξέλιξη του, σταδιακά αποκαλύπτονται πράγματα για το παρελθόν του, ενώ ανακαλύπτει ότι σιγά-σιγά πέφτει στις παγίδες που έχει στήσει ο ίδιος...

Περεταίρω στοιχεία:

Πρόκειται για ένα έργο από αυτά της νιότης της συγγραφέως και έχει μείνει γενικά στη σιωπή, καθώς δεν έχει ανέβει τις τελευταίες δεκαετίες σε κάποιο θέατρο. Το έργο ανήκει στην κατηγορία αυτών του Θεάτρου του Παραλόγου.

Ας δούμε όμως τι λέει η ίδια, για την κατάληξη της, να συγγράφει τελικά έργα θεάτρου παραλόγου:

Όμως τότε κατάλαβα πως έπρεπε ν’ αρχίσω από πολύ μακριά, από την παιδική μου ηλικία, γιατί πριν μυηθώ, ως συγγραφέας, στο θέατρο του παραλόγου, είχα ζήσει την αίσθηση του παραλόγου. Παιδί της Κατοχής, έζησα τον πρώτο φόβο και την πρώτη επαφή με το παράλογο μιας τεράστιας ανθρώπινης εξόντωσης. Τα παιδικά μου χρόνια σημάδεψαν ολόκληρη την ζωή μου και το έργο μου. Τα τραύματα εκείνα, αλλοιωμένα από τον χρόνο και την μνήμη, από την μυθοποίηση της φαντασίας, αυτή την μεταμορφωτική λειτουργία που είναι η άμυνα του μυαλού μπρος στο παράλογο της ζωής, τα κουβαλώ σε όλα μου τα βιβλία. Κάποτε είχαν γίνει όνειρα. Όνειρα που μεταποιούσαν την τραυματική εκείνη πραγματικότητα με έναν θαυμαστό τρόπο. Κι εγώ, για χρόνια, βυθιζόμουν μέσα τους να βρω τα θρύψαλα από τον βιωμένο μου χρόνο, να βρω το συμβολικό νόημα της κάθε μεταμόρφωσης. Σήμερα πιστεύω πως το μεγαλύτερο μέρος της αλήθειας μας είναι στα όνειρα.

Από αυτήν την ψυχική διεργασία – όνειρα και αυτοανάλυση της τραυματικής εμπειρίας – έμαθα πως ο υπερρεαλισμός είναι ένας θρίαμβος της πραγματικότητας. Υπάρχουμε σε παράλληλα επίπεδα, σε παράλληλες πραγματικότητες, αναδυόμενες μια μέσα από την άλλη, θραύσματα από μνήμες και όνειρα, από λάμψεις του βιωμένου μας χρόνου.

Λοιπόν, το δικό μου θέατρο του παραλόγου, τα έργα που έγραψα (ακόμα και ο υπερεαλισμός που υπάρχει στα μυθιστορήματά μου), βγήκαν μέσα από εκείνη την «μεταμορφωτική λειτουργία» του Εγώ. Με αφετηρία, σαν ακατέργαστο υλικό: τα χαλάσματα της γειτονιάς, στην Λήμνο, με τις σπασμένες οβίδες και το αυλάκι το αίμα. Ο φόβος της βάναυσης πραγματικότητας, που το παιδικό μυαλό έπρεπε να υπερβεί, με μοναδικό όπλο την μεταποίησή της, την μυθοποίησή της, όπως έγινε με τα όνειρα.

Από τότε ξέρω πως το όνειρο έχει μια καταλυτική δύναμη. Εισδύει μέσα στην πραγματικότητα και την αποσυνθέτει. Γι’ αυτό, λέω πάλι, προσωπικά πιστεύω πως εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος από τις αλήθειες μας: σ’ αυτήν την μεταμορφωτική, την υπερρεαλιστική λειτουργία του Εγώ μας.

Όταν λοιπόν έφτασα στο Παρίσι, ήμουν ήδη έτοιμη για το Θέατρο του Παραλόγου. Βέβαια, με βοήθησαν τα έργα του Beckett, του Ιονέσκο, η φιλοσοφία των έργων αυτών, καθώς και η υπαρξιακή φιλοσοφία του Σάρτρ και του Αλμπέρ Καμύ, ο θεατρικός στοχασμός του Αρτώ, αλλά και τα μαθήματα στην Σορβόννη με τον Bernard Dort και τον Henri Gouiller. Θυμάμαι, η πρώτη εργασία που έκανα στην Σορβόννη, ήταν μια ομιλία με θέμα «Το σύγχρονο τραγικό στοιχείο στα έργα του Samuel Beckett, σε αντιπαράθεση με την αρχαία τραγωδία”. Και έφτασα στην προσωπική μου απομυθοποίηση. Η μεταφυσική του κόσμου και τα επίπεδα της ύπαρξης, η τραγικότητα του υπαρξιακά μόνου, όλα αυτά οδηγούσαν στην βεβαιότητα πως ο άνθρωπος είναι τραγικά μόνος πάνω στην γη, στέκεται μπρος στο πεπρωμένο της ζωής του γυμνός και απρόσωπος, απομυθοποιημένος.

Αυτή η αντίληψη με είχε οδηγήσει στην δική μου υπαρξιακή ώρα. Ήταν η στιγμή που βίωνα κατακόρυφα την έννοια της ύπαρξης, σαν μια τομή κάθετη μέσα στην συνείδηση. Γιατί, για να φτάσεις στην βίωση του παραλόγου ως θεμελιακού νόμου της ζωής, πρέπει να έχεις ζήσει ο ίδιος την γυμνότητα της ύπαρξης, την μεταφυσική του λόγου και του πράγματος, να βρεις πως η σχέση σου με τον χρόνο και τον χώρο είναι μια λειτουργία της δικής σου νόησης, πως εσύ μόνος υπάρχεις στο κέντρο του κόσμου, πως το πεπρωμένο του είναι και δικό σου, και πως δεν γίνεται να ξεφύγεις από αυτό, πως είναι παγίδα. Και τότε συνειδητοποιείς πως είσαι παγιδευμένος μέσα σε αυτή την άγνωστη μεταφυσική παγίδα.

Από το σημείο αυτό αρχίζει η μεταμορφωτική λειτουργία της σκέψης: Ο υπερρεαλισμός. Και το Θέατρο του Παραλόγου είναι ένας υπερρεαλισμός καταστάσεων, όπως η ποίηση είναι υπερρεαλισμός του λόγου. Γι’ αυτό και το Θέατρο του Παραλόγου δεν δίνει προκατασκευασμένες συγκινήσεις, αλλά ανασύρει από τον θεατή τα προσωπικά του βιώματα, τον φέρνει μπρος στις δικές του αλήθειες, μπρος στον δικό του υπαρξιακό τρόμο.

Έτσι όταν βρέθηκα στο Παρίσι, σχεδόν κατευθείαν από τα ερημικά βράχια του νησιού μου, έζησα αυτή την ανάδυση των ψυχικών πεδίων από την τραυματική παιδική μου ηλικία, και αισθάνθηκα έτοιμη να γράψω θέατρο του παραλόγου. Και το πρώτο που έγραψα ήταν το Γυάλινο Κιβώτιο.

Η παράσταση έκανε τηλεοπτική πρεμιέρα την 20 Νοεμβρίου 1978 στην εκπομπή της Κρατικής Τηλεόρασης: Το Θέατρο της Δευτέρας, στην πρώτη τηλεοπτική περίοδο. Διάρκεια: 148'. Η σκηνοθεσία ήταν του Πέτρου Λεωκράτη.

Ηθοποιοί: Μαρία Αλιφέρη (Αλίς) , Μαρία Ζαφειράκη (Δανάη, μάνα) , Ελένη Ζαφειρίου (Βάσα, οικονόμος) , Τρύφων Καρατζάς (Αλέκος) , Γιώργος Καραφάς (Στέφανος) , Αλεξάνδρα Λαδικού (Ρέα) , Κωστής Μαλκότσης (αστυνόμος) , Βασίλης Μητσάκης (Πέτρος, πατέρας) , Γιώργος Μιχαλάκης (Στράτος) , Παναγιώτης Παναγόπουλος (I) (Βάγγος) , Κώστας Πανουργιάς (Τζόνι, μπάρμαν) , Γιώργος Παυλικανίδης (Ζώης) , Γιώργος Τζώρτζης (I) (Δημήτρης) , Καίτη Τριανταφύλλου (Κάλλια).

Την παράσταση μπορείτε να παρακολουθήσετε από το αρχείο της Ε.Ρ.Τ.:

https://archive.ert.gr/category/teniothiki/sira/theatro-paragoges-ert/

Θα κλείσουμε παραθέτοντας λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Γεννήθηκε στη Μύρινα της Λήμνου, έλκοντας την καταγωγή της από τη Μικρά Ασία. Από τα νεανικά της χρόνια ασχολήθηκε με τη συγγραφή.

Από το ακριτικό νησί της Λήμνου εξέδωσε την πρώτη ποιητική της συλλογή Συναντήσεις. Πρώτος ο Οδυσσέας Ελύτης την αποκάλεσε «ποιήτρια» και έγραψε πως ο ποιητικός της λόγος είναι «ώριμος» και «τείνει να συλλάβει την παρθενικότητα και τη μοναδικότητα των πραγμάτων». Διορίστηκε υπάλληλος στο Επαρχείο Λήμνου, κατόπιν διαγωνισμού. Ευθύς έδωσε εξετάσεις στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και το 1963 πήρε το πτυχίο με απόσπαση στη Νομαρχία Αττικής.

Έχει τιμηθεί με τα εξής βραβεία:

• 1996: Βραβείο λογοτεχνίας της Ομάδας των Δώδεκα για το σύνολο του έργου της.
• 1987: Α΄ Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα Η Μαρούλα της Λήμνου.
• 1991: προτάθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού για το Αριστείο της Ευρώπης για την ποιητική συλλογή Μυστικό Πέρασμα.
• 1994: Βραβείο πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα Με τη λάμπα θυέλλης
• 1995: Βραβείο πεζογραφίας από το ίδρυμα Ουράνη για

(Απεβίωσε στις 17 Ιουνίου 2023).

Κράνος αξιωματικού του Ρωμαϊκού στρατού του 4ου αιωνα μ.Χ.

Βρέθηκαν 14 κράνη αυτής της περιόδου και αυτού του τύπου. Όλα είναι ανώτερων αξιωματικών του Ρωμαϊκού στρατού και όλοι σχεδόν οι επιστήμονες συμφωνούν ότι πρέπει να ανήκαν ( όπως και αυτό) στο στρατόπεδο του Αυτοκράτορα Λικινιου , αντιπάλου του Μέγα Κωνσταντίνου.

Σέρλοκ Χολμς και Σίγκμουντ Φρόυντ. Ραδιοφωνικό Θέατρο

Αγαπητοί φίλοι καλησπέρα σας, απόψε η Πολιτισμική Διαδρομή θα σας ταξιδεύσει στη Βιέννη λίγο πριν την έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Θα σας παρουσιάσω το έργο "Σέρλοκ Χολμς και Σίγκμουντ Φρόυντ".

Το έργο:

Ο διάσημος Ντεντέκτιβ έχει κατρακυλήσει στον αλκοολισμό και στην κατάθλιψη, Ο επιστήθιος φίλος του Σερ Γουώτσων με ένα έξυπνο κόλπο τον πείθει να φύγει από το Λονδίνο και να πάει στη Βιέννη, προκειμένου να συναντήσει τον διάσημο ψυχολόγο Σίγκμουντ Φρόυντ.

Στη Βιέννη όμως ο Χολμς μπλέκεται τυχαία σε μία υπόθεση με φόνους, μυστηριώδεις εξαφανίσεις και διεθνή οικονομικά συμφέροντα, ενώ στο βάθος διακρίνεται ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Οι δύο άντρες (Χολμς και Φρόυντ) συνεργάζονται άψογα, το αστυνομικό ¨δαιμόνιο¨ και η επιστήμη της ψυχολογίας, ο ένας συμπληρώνει τον άλλο...

Εξαιρετικοί ηθοποιοί, με φωνές που έχουν κυπριακό χρώμα συνθέτουν ένα ενδιαφέρον θεατρικό έργο...

Ο Θεόδουλος Μωρέας ως Δρ. Γουάτσον

Ο Ανδρέας Μούστρας ως Σέρλοκ Χολμς

Η μεταφόρτωση έγινε από το Ισοβίτης:

https://isobitis.com/theatro1/?p=2330

Πολιτισμική Διαδρομή