Αγαπητοί φίλοι, καθώς έχουμε φτάσει στην καρδιά του θέρους, θα σας παρουσιάσω το δράμα του Τενεσί Ουίλιαμς Καλοκαίρι και Καταχνιά. Το έργο αποτελείται από δύο θεατρικά μέρη, ένα εξελίσσεται το χειμώνα και ένα το καλοκαίρι, ενώ διαδραματίζεται συνολικά σε δεκατρείς πράξεις.  |
| Η Βέρα Ζαβιζιάνου και ο Γιάννης Φέρτης ερμηνεύουν τους ρόλους της Άλμα και του Τζον |
Το έργο γράφτηκε το 1948 ( ο Ουίλιαμς είχε αρχίσει να γράφει ήδη από το 1945) και ανέβηκε 102 φορές την ίδια χρονιά στο Μπρόντγουεϊ, χωρίς να γνωρίσει όμως την επιτυχία του έργου του ιδίου Λεωφορείον ο πόθος. Το έγραψε στα 34 χρόνια του.
Το 1961 το έργο προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες με τον τίτλο Summer and Smoke σε σκηνοθεσία Πίτερ Γκλέγβινς με πρωταγωνιστές τους Τζέραλντ Πέινζ, Λόρεν Χάρβεϊ και Ρίτα Μορένο. Προτάθηκε για τέσσερα Όσκαρ και δεν κέρδισε κανένα.
Η υποθεση:
Το έργο διαδραματίζεται σε μια μικρή πόλη στον αμερικανικό Νότο, με κύρια πρόσωπα την Άλμα και τον Τζων. Η Άλμα, κόρη συντηρητικού πάστορα και μιας ανώριμης μητέρας, επωμίζεται ενωρίς πολλές ευθύνες καταλήγοντας στα 25 της χρόνια να είναι εξαιρετικά σοβαρή και «αξιοπρεπής». Παραμένει όμως μια θερμή γυναίκα που δεν βρίσκει διέξοδο στις ανάγκες της ψυχής και του κορμιού της.
Ο Τζων, γιος ευυπόληπτου γιατρού και γιατρός ο ίδιος, ζει στην απέναντι όχθη-παραδομένος στις αισθησιακές απολαύσεις. Η Άλμα είναι κρυφά ερωτευμένη μαζί του-οι δύο νέοι έχουν μεγαλώσει σε γειτονικά σπίτια-και ο Τζων τρέφει για αυτήν κρυφό θαυμασμό.
Οι διαφορετικοί τρόποι ζωής τους δεν θα τους επιτρέψουν να συνδεθούν. Μια σειρά δραματικά γεγονότα όμως θα οδηγήσουν τα πράγματα σε δρόμους που ποτέ πριν δεν θα είχαν φανταστεί.
Επιπλέον στοιχεία για το έργο:
‘Αλμα θα πει στα ισπανικά “ψυχή”, η πρωταγωνίστρια είναι μια γυναίκα γεμάτη συναίσθημα, πρόκειται όμως για καταπιεσμένο συναίσθημα. Την Άλμα ερμήνευσε στην Ελλάδα με απόλυτη επιτυχία η Έλλη Λαμπέτη. Το έργο όμως βασίζεται και στους δύο πρωταγωνιστές στην Άλμα και στον γεμάτο πάθη Τζων.
Όπως έγραψε ο Σπύρος Παγιατάκης στην Καθημερινή το 1991, "ο Ουίλιαμς είναι ένας επαναστατημένος πουριτανός ή πουριτανός επαναστάτης που εξορκίζει τα ταμπού και τις προκαταλήψεις της καταπιεσμένης αστικής κοινωνίας". Μια κοινωνία που ο ίδιος επεδίωκε να προκαλέσει και από την οποία ένιωθε κατατρεγμένος.
Η κατάσταση του να καταπνίγεις ότι σου ‘έρχεται φυσιολογικά και μετά να υποφέρεις από ανικανοποίηση (την αναφέρουν με τη λέξη “frustration”), ασφαλώς καταδεικνύει τις διαφορές που έχουμε από τις δυτικές πουριτανικές κοινωνίες. Παρόλα αυτά ο Ουίλιαμς θα βλαστήσει και στα εύκρατα μεσογειακά κλίματα.
Ένα θαυμάσιο έργο από τον “καταραμένο ποιητή” του αμερικάνικου θεάτρου που έκανε τη ζωή του θέατρο και τα πάθη του τραυματισμένου “εγώ” του ρυθμιστές της σκηνικής του γλώσσας. Με αυτόν τον τρόπο έσπρωξε τον εγχώριο ρεαλισμό πέρα από την καταγραφή της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας, προς το συναίσθημα και τον ψυχισμό.
Κλείνοντας θα σημειώσουμε ότι το συγκεκριμένο έργο είναι μία από τις πιο ευαίσθητες, συναισθηματικές και τραγικές ιστορίες που έχει προσφέρει ο συγγραφέας στο κοινο.
Το θέατρο της Τετάρτης 1967
Για το ραδιόφωνο: Βέρα Ζαβιτσιάνου Γιάννης Φέρτης
Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι Ναταλία Δεδουσοπούλου:
Πηγές:
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=256772
https://artvilledk.wordpress.com/2019/11/10/review-καλοκαίρι-καταχνιά/
https://el.wikipedia.org/wiki/Καλοκαίρι_και_καταχνιά_(ταινία_1961)
radio-theatre.blogspot.com/2009/09/blog-post_1986.html
Ιάσονας Τριανταφυλλίδης, Εφημερίδα Αδέσμευτος, 21-12-1999
