Μία από τις σημαντικότερες εκδοχές του αναρχισμού είναι αυτή του αναρχοκομμουνισμού.
Σύμφωνα με τις αρχές του, τονίζει την κοινωνική διάσταση της φύσης του ανθρώπου, στον αντίποδα ατομικιστικών θεωρήσεων. Οι άνθρωποι είναι συνεργατικά και συμβιωτικά όντα. Όταν αφήνονται να αναπτύξουν τη φύση τους, θα δημιουργήσουν δεσμούς αλληλεγγύης, τους οποίους και θα απολαύσουν. Κατά προέκταση και ο πλούτος που παράγουν πρέπει να θεωρηθεί κοινωνικός.
Η ατομική ιδιοκτησία εμφανίζεται αντιθέτως αυθαίρετη, καθώς πρόκειται για απόσπαση και ιδιοποίηση τμήματος του κοινωνικού πλούτου. Επιπλέον, αντίκειται στα αισθήματα αγαθής κοινωνικότητας, διότι τροφοδοτεί την κτητικότητα, τον ανταγωνισμό και την ιδιοτέλεια. Εξ ου και οι αναρχοκομμουνιστές θεωρούν την ιδιοκτησία κλοπή και έκφραση της εκμετάλλευσης και της αδικίας.
Μολονότι ο αναρχοκομμουνισμός είναι πολύ κοντά στον κολεκτιβιστικό αναρχισμό, καθώς και οι δύο είναι εξίσου υπέρ της κοινοκτημοσύνης των μέσων παραγωγής, παρατηρείται ωστόσο μια κρίσιμη διαφορά μεταξύ τους: Ο κολεκτιβιστικός αναρχισμός τάσσεται υπέρ της αναλογικής αμοιβής του εργαζομένου, με βάση την ποσότητα και το είδος της εργασίας που παράγει.
Αντίθετα, ο αναρχοκομμουνισμός επεκτείνει την αρχή της κοινοκτημοσύνης και στο προϊόν της εργασίας, δηλαδή δίνει στην κοινωνία συλλογικά την αρμοδιότητα να κατανέμει τα παραγόμενα αγαθά σύμφωνα με τις ανάγκες. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο –«από τον καθένα σύμφωνα με την ικανότητά του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του»– χαρακτηρίζεται ως κομμουνιστικός αναρχισμός.
Ένα επιχείρημα υπέρ της δεύτερης διευθέτησης είναι ότι, εάν εφαρμοζόταν ο κολεκτιβιστικός αναρχισμός και ο καθένας αμειβόταν ανάλογα με την αξία που παρήγε, τότε ουσιαστικά θα παρέμεναν ενεργά ο ρόλος του χρήματος και η συσσώρευση πλούτου και εν τέλει κεφαλαίου μαζί με τις σχετικές ανισότητες που θα προέκυπταν. Επομένως, θα δημιουργείτο εκ νέου ένας φαύλος κύκλος που θα οδηγούσε στο αίτημα δημιουργίας κράτους κ.ο.κ. Άρα, ο αναρχισμός, για να λειτουργήσει αυθεντικά και αποτελεσματικά, δεν μπορεί παρά να είναι κομμουνιστικός.
Ο Kropotkin μπορεί να χαρακτηριστεί ως αναρχοκομμουνιστής, εφόσον ρητά υποστηρίζει, στο πλαίσιο που προσδιορίζουν η γενική αρχή της αλληλοβοήθειας και ο σκοπός της κάλυψης των αναγκών του καθενός, την εξάλειψη της ατομικής ιδιοκτησίας, του μισθού, του χρήματος και των εμπορικών συναλλαγών.
Έτσι, οραματίζεται εθελοντικές ενώσεις, λίγο-πολύ αυτάρκη κοινόβια, που συνεργάζονται μεταξύ τους σε ένα μη ιεραρχικό πλαίσιο, και προσδοκά ότι σταδιακά με τη δημιουργία συνθηκών ευημερίας θα ικανοποιούνται ολοένα και περισσότερες ανάγκες, πνευματικές πλέον, και όχι μόνο .
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΝΔΩΡΟΣ Λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ,Εισαγωγή στις Πολιτικές Ιδεολογίες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου