Είναι σκόπιμο να παρουσιάσουμε ορισμένα βασικά στοιχεία για την πόλη. Χτισμένη γύρω από τρεις λόφους, στις όχθες του Άνω Έβρου, η Φιλιππούπολη έχει σημαδευτεί στη μακραίωνη ιστορία της από την έντονη παρουσία του ελληνικού στοιχείου.
Η Φιλιππούπολη οφείλει το όνομά της στο βασιλιά Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας, ο οποίος την κατέλαβε το 341 π.Χ., μετά από νίκη του έναντι των Οδρυσσών. Το αρχαιότερο όνομά της ήταν Κενδρισός, τον 6ο αιώνα π.Χ. ονομάστηκε Ευμολπιάς και αργότερα Πονηρόπολις. Οι Ρωμαίοι την ονόμασαν Τριμόντσιουμ και οι Οθωμανοί, από το 1363 και μετά, Φιλίμπε και την αποίκισαν με μουσουλμάνους που έφεραν από τη Μικρά Ασία. Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης άρχισαν να συρρέουν στην πόλη Έλληνες από την Ήπειρο, τα Άγραφα, την Πόλη και αλλού. Ως ιδρυτής και πρόεδρος της πρώτης ελληνικής κοινότητος Φιλιππουπόλεως αναφέρεται ο μητροπολίτης (1455-1466) Διονύσιος Α’. Κατά το 18ο αιώνα η Φιλιππούπολη ήταν κορυφαίο κέντρο του Ελληνισμού και ένα από τα σπουδαιότερα εμπορικά κέντρα της Οθωμανικής Θράκης, καθώς βρίσκονταν πάνω στον οδικό άξονα Κωνσταντινούπολης-Αδριανούπολης-Σόφιας-Βελιγραδίου-Βιέννης).
Το 1818, όταν μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως ήταν ο Παΐσιος Α’ (1800-1822), στη διοίκηση της ελληνικής κοινότητας αρχίζουν να συμμετέχουν επτά εκλεγμένα μέλη αντιπροσώπων των συντεχνιών, σε μια προσπάθεια να συμφιλιωθούν οι πρόκριτοι με τους πρωτομάστορες των συντεχνιών (Γκλαβίνας, 2001:114).
Στα τέλη του 19ου αιώνα, η θρησκευτική και εθνοτική συνύπαρξη ήταν από τα κύρια γνωρίσματα της πόλης, καθώς εδώ συγκατοικούσαν οκτώ διαφορετικές θρησκευτικές κοινότητες: μουσουλμάνοι (Τούρκοι, Πομάκοι, Αθίγγανοι), ορθόδοξοι εξαρχικοί Βούλγαροι, ορθόδοξοι πατριαρχικοί Έλληνες, Γρηγοριανοί Αρμένιοι, Εβραίοι, Βουλγαροκαθολικοί, προτεστάντες και Ουνίτες. Η ελληνική γλώσσα ήταν κυρίαρχη ανάμεσα στους ορθοδόξους της πόλης μέχρι και τη δεκαετία του 1860, ακόμα και μεταξύ επιφανών βουλγαρικών οικογενειών (Πλουμίδης, 2006:49). Κατά το 19ο αιώνα οι Έλληνες Φιλιππουπολίτες ιδρύουν λέσχες και συλλόγους και κυκλοφορούν σημαντικές ελληνικές εφημερίδες.
Χάρη στην οικονομική ενίσχυση πλουσίων Ελλήνων της περιοχής παρατηρείται οικοδομικός οργασμός με ανέγερση εκκλησιών όπως ο Άγιος Δημήτριος, ο Άγιος Κωνσταντίνος, η Αγία Κυριακή, η Αγία Μαρίνα, η Αγία Παρασκευή κ.α. Πριν τον Κριμαϊκό πόλεμο (1854-6) στην επαρχία Φιλιππουπόλεως λειτουργούσαν 110 βουλγαρικά σχολεία, τα οποία διπλασιάστηκαν μέσα σε 8 χρόνια.
Το 1876 οι Έλληνες της Φιλιππούπολης ήταν διπλάσιοι από τους υπόλοιπους κατοίκους της (Τούρκους, Βούλγαρους και Αρμένιους). Η Φιλιππούπολη είχε 7 μεγάλες ελληνικές συνοικίες με μια καλά οργανωμένη ελληνική κοινότητα και ιδιαίτερα ανεπτυγμένη ελληνική εκπαίδευση16.
Κέντρο Μελέτης Πέτρινων Γεφυριών
Γ’ Επιστημονική Συνάντηση: «Μαστόροι και γεφύρια»
Αθήνα 25 Νοεμβρίου 2006
Οι δουλγκέρηδες της Θράκης.
Σχόλια στα αρχεία της συντεχνίας τους στη Φιλιππούπολη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου