Πλάνα από την πλατεία 20ης Σεπτεμβρίου στη Ραβένα Ιταλίας

                                  Πλάνα τραβηγμένα από την πλατεία 20ης Σεπτεμβρίου της Ραβένα.

                              Μικρή και όμορφη πλατεία στο κέντρο της άλλοτε βυζαντινής πόλης...

                                                Τα πλάνα τραβήχτηκαν τέλη Γενάρη του 2020.

Ενοχοποιούνται οι Έλληνες. Τάκης Θεοδωρόπουλος

Δημοσιογράφος του ΣΚΑΪ κατήγγειλε ότι μέλος ΜΚΟ που μιλούσε αγγλικά τού είπε ότι δεν μπορεί να τραβήξει πλάνα από τη Μόρια χωρίς άδεια τής εν λόγω ΜΚΟ. Οταν εκείνος αντέτεινε ότι δεν χρειάζεται άδεια από τη ΜΚΟ για να κάνει τη δουλειά του, το μέλος τον κάλεσε να περάσει από το γραφείο για ένα briefing απαραίτητο για την ορθή παρουσίαση της κατάστασης. 

Κάτοικος του νησιού μού έλεγε ότι στο Βοστάνειο, το μοναδικό νοσοκομείο του νησιού, οι συνοδοί των μεταναστών, μέλη ΜΚΟ, με το απαραίτητο τουπέ του ανθρωπιστή, παρακάμπτουν την προτεραιότητα των ντόπιων προς χάριν των «δικών» τους. Αλλος, ότι όταν κάποιος από τους δύστυχους πελάτες του πιαστεί να κλέβει από κάποιο μανάβικο, εμφανίζεται ο προστάτης του για να τον σώσει. Μερικοί καταστηματάρχες τούς αφήνουν να πάρουν ό,τι θέλουν για να μην μπλέξουν οι ίδιοι.

Καμιά ογδονταριά τέτοιες οργανώσεις στη Λέσβο, άκουσα χθες ότι άλλες 70 δραστηριοποιούνται στη Χίο. Δεν με ενδιαφέρει ποιοι και με πόσα τους χρηματοδοτούν. Ελπίζω ότι σύντομα η κυβέρνηση θα πληροφορήσει τις δικαστικές αρχές για τα οικονομικά τους και το έργο τους. Ενδιαφέρει, όμως, το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της δραστηριότητάς τους εστιάζεται στην ενοχοποίηση των ντόπιων πληθυσμών και κατά συνέπεια της χώρας. Το αποτέλεσμα είναι ότι η υπόλοιπη Ευρώπη, αντί να βοηθήσει την Ελλάδα στην αντιμετώπιση του προβλήματος, την κατηγορεί για αμέλεια και κακοδιαχείριση. Σύμπτωμα αμέλειας και κακοδιαχείρισης είναι το γεγονός ότι η πολιτεία άφησε το προσφυγικό - μεταναστευτικό στα χέρια των ΜΚΟ, οι οποίες λειτουργούν ως προστάτες, ενώ δεν έκανε τίποτε για να προστατεύσει τον ντόπιο πληθυσμό. 

Πώς λοιπόν να μην αρνούνται στην ενδοχώρα την εγκατάσταση δομών φιλοξενίας, όταν βλέπουν τις εικόνες από τη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο; Δεν φτάνουν οι ηθικοπλαστικές διακηρύξεις, ούτε οι υποσχέσεις περί «κλειστών δομών».

Η ενοχοποίηση των ντόπιων πληθυσμών είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας της προηγούμενης κυβέρνησης με τις ΜΚΟ. Τα προχθεσινά συλλαλητήρια είναι ένα μεγάλο βήμα. Δείχνουν ότι οι πληθυσμοί των νησιών μας αρνούνται να σηκώσουν το βάρος της ενοχής που τους φόρτωσαν τόσα χρόνια τώρα. Πριν από δύο χρόνια, τους κατοίκους της Μυτιλήνης που ξεσηκώθηκαν για την κατάληψη της κεντρικής πλατείας της πόλης τους, τα πιο επίσημα χείλη, τους κατηγορούσαν για ρατσισμό. Ποιος τολμάει σήμερα να πει το ίδιο για το πλήθος που συγκεντρώθηκε προχθές;

Μόνον όταν η πολιτεία μάς πείσει ότι θα μας απαλλάξει από τους διαφόρους που κάνουν ανθρωπιστικό τουρισμό στην πλάτη μας μπορεί να αρχίσει να αποκαθίσταται μια σχέση εμπιστοσύνης.

ΈντυπηΠηγή:Καθημερινή.

Η γέννηση της έννοιας της Βορείου Ηπείρου

 Η έννοια της Βορείου Ηπείρου γεννήθηκε εξ αντιδιαστολής προς κάποια Νότια Ήπειρο, από τη στιγμή που η τελευταία ενσωματώθηκε στην ελληνική επικράτεια μετά τους Βαλκανικούς πολέμους. Οι ονομασίες συνεπώς αυτές δεν αντιστοιχούν προς πάγιες γεωφυσικές διαιρέσεις, αλλά προέκυψαν από την πολιτικοστρατιωτική, διπλωματική και στρατηγική συγκυρία. 

Δεδομένου του προς νότον ορίου, το οποίο ταυτίζεται ως εκ τούτου με την ελληνοαλβανική μεθόριο, παραμένει προς εντοπισμό εκείνο του βορρά, που επίσης, όπως θα φανεί, αποτελεί αντικείμενο μάλλον της πολιτικής ιστορίας παρά της γεωγραφίας. 

Κύριο χαρακτηριστικό των αλβανικών εδαφών νοτίως της γραμμής Αυλώνας - Μπεράτι - Πογράδετς (Vlora - Berat - Pogradeci), είναι η ύπαρξη διαδοχικών κοιλάδων που χωρίζονται μεταξύ τους από παράλληλες οροσειρές εκτεινόμενες από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά. Το όλο σχήμα ορίζεται στα βορειοανατολικά από το λεκανοπέδιο της Κορυτσάς (Korea), που διατρέχεται από τον ποταμό Δεβολη (Devolli).

 Στα νοτιοδυτικά της Κορυτσάς εκτείνονται οι κοιλάδες της Κολόνιας (Kolonja) και του Σκράπαρι (Skrapari), πουδιασχίζονται από τους παραπόταμους του Οσούμι (Osumi), με σημαντικότερο κέντρο την Ερσέκα (Erseka). Δυτικότερα, βρίσκεται η κοιλάδα της Πρεμετής (Permeti), που διατρέχεται από τη Βογιούσα (Vjosa - Αώος). Το σπουδαιότερα κέντρα της κοιλάδας αυτής, πλην της Πρεμετής, είναι το Λεσκοβίκι (Leskoviku) και η Κλεισούρα (Kelcyra). 

Η οροσειρά της Νεμέρτσικας (Nemerçka) χωρίζει την κοιλάδα της Πρεμετής από την περιφέρεια της Δρόπολης και των Ζαγορίων. Η κοιλάδα της Δρόπολης (Dropulli) ή Δρυϊνουπόλεως διασχίζεται από τον ποταμό Δρύνο (Drinosi), ο οποίος προς βορρά διοχετεύεται μέσω κλεισούρας προς την κατεύθυνση του Τεπελενίου, όπου ενώνεται με τη Βογιούσα. Το σημαντικότερο κέντρο της Δρόπολης είναι το Αργυρόκαστρο (Gjirokastra). 

Στα βορειοανατολικά της κοιλάδας εκτείνεται η ορεινή περιοχή των Ζαγορίων. Η πεδιάδα του Δέλβινου (Delvina) με κέντρο την ομώνυμη πόλη, βρίσκεται στα δυτικά της Δρόπολης, με την οποία επικοινωνεί μέσω του στενού της Μουζίνας (Muzina). Διατρέχεται από τον ποταμό Μπίστριτσα (Bi-strica), ενώ η χαμηλή λοφοσειρά της Τσούκας (Çuka), την αποκόπτει από τον κόλπο και το λιμένα των Αγίων Σαράντα (Saranda). Από τους Αγίους Σαράντα αρχίζει μια παραλιακή ζώνη που φθάνει προς βορρά ως τον κόλπο της Αυλώνας. Η παραλιακή αυτή ζώνη αποκόπτεται από το εσωτερικό, εξαιτίας της απότομης και απρόσιτης οροσειράς των Κεραυνίων, στις πλαγιές και τις κοιλάδες της οποίας βρίσκονται αρκετοί οικισμοί, μεταξύ των οποίων και τα χωρία της περιφέρειας της Χιμάρας (Himara). Η περιγραφή αυτή συμπίπτει χονδρικά με μια μέση πολιτική αντίληψη περί των ορίων της Βορείου Ηπείρου, στην οποία περιλαμβάνονται όλες οι περιφέρειες που περιέχουν συμπαγείς ομάδες ελληνικού πληθυσμού, χωρίς να σημαίνει αυτό, όπως θα δούμε στη συνέχεια, ότι πρόκειται αποκλειστικά για περιοχές όπου το ελληνικό στοιχείο κυριαρχεί πληθυσμιακά. 

Σύμφωνα με τον Γιαννιώτη Μητροπολίτη Αθηνών Μελέτιο (1728), ο οποίος αντιγράφει παλαιότερους συγγραφείς, η Ήπειρος περιλαμβάνει το Αργυρόκαστρο, το Δέλβινο, τους Αγίους Σαράντα και τη Χιμάρα, ενώ η Αυλώνα, το Μπεράτι, το Ελμπασάν, η Βοσκόπολη (Μοσχόπολη) και η Γκιόρτζα (Κορυτσά) ανήκουν στην Αλβανία. Την περιγραφή αυτή ενστερνίζονται σε γενικές γραμμές και ο Δανιήλ Φιλιππίδης με τον Γρηγόριο Κωνσταντά, οι επιλεγόμενοι Δημητριείς (1791): το Αργυρόκαστρο και τα βουνά της Χιμάρας υπάγονται στην Ήπειρο, όχι όμως η Αυλώνα ή το Ελμπασάν, που ανήκουν στην Κάτω Αρβανιτιά ενώ διστάζουν ως προς την υπαγωγή της Βοσκόπολης (Μοσχόπολης).

 Ο Γάλλος πρόξενος στα Γιάννενα F.C.H.L. Pouqueville (ca 1806) θεωρεί ότι το Παλαιοπωγώνι, η Δρόπολη (Αργυρόκαστρο), η Πρεμε-τή, το Τεπελένι, και η Αυλώνα ανήκουν στην Ήπειρο, ενώ περιλαμβάνει στη Μέση Αλβανία τη Μουζακιά, τη Μαλακάστρα, το Σκρά-παρι, το Μπεράτι και το Ελμπασάν. Κατά τη διδασκαλία του Γιαννιώτη λόγιου Αθανάσιου Ψαλίδα, (ca 1810) η όλη Αλβανία διαιρείται στο Ιλλυρικό και το Ηπειρωτικό τμήμα· στο τελευταίο περιλαμβάνονται η Πωγωνιανή, το Αργυρόκαστρο, το Δέλβινο και η Αυλώνα, ενώ στο Ιλλυρικό όλοι οι πέραν της Βιώσης (Βογιούσας/Αώου) τόποι δηλαδή, σε ό,τι μας αφορά, η Τοσκηρία (Τεπελένι), η Δεσνίτζα (Κλεισούρα), το Ταγκλί (Δαγκλί), η Κολόνια, η Γκιόρτζια (Κορυτσά), το Μπεράτι, το Αλμπασάνι κ.τ.λ.

 Ο μαθητής του Ψαλίδα Βορειοηπειρώτης ιεροδιάκονος Κοσμάς ο Θεσπρωτός (ca 1833) θεωρεί επίσης την Βογιούσα ως όριο μεταξύ Αλβανίας και Ηπείρου. Στην Αλβανία υπαγάγει και αυτός το Τεπελένι, την Κλεισούρα, το Δαγκλί, την Κολόνια, την Κορυτσά, Μοσχόπολη, Μπεράτι, Αλμαπσάνι κ.τ.λ., και στην Ήπειρο τις περιφέρειες Πωγωνιανής, Αργυροκάστρου, Δελβίνου, Αγίων Σαράντα, Χι-μαρας και Αυλώνας, ενώ εμφανίζεται αμφιταλαντευόμενος ως προς την Πρεμετή. 

Στο σημείο αυτό έχει ενδιαφέρον να δούμε την πρώτη επίσημηελληνική άποψη επί του ζητήματος. Η επί των Εξωτερικών Γραμματεία (Υπουργείο) του νεοπαγούς Ελληνικού Κράτους διοργανώνει το 1835 το Προξενείο Ηπείρου και Αλβανίας, το οποίο υποδιαιρεί σε τρία υποπροξενεία: το υποπροξενείο της Ηπείρου, με έδρα τα Ιωάννινα, περιλάμβανε υπό τη δικαιοδοσία του τις περιοχές της σημερινής ελληνικής Ηπείρου και την παραλία της Τσαμουριάς μέχρι Βουθρυντου (Βουθρωτού)· το υποπροξενείο της Κάτω Αλβανίας, με έδρα την Αυλώνα, περιλάμβανε την περιοχή την περικλειόμενη από την παράλια απο Βουθρυντού μέχρι Καβάγιας και από τη γραμμή από Κονί-τζης μέχρι Βερατίου· η δικαιοδοσία τέλος του υποπροξενείου της Άνω Αλβανίας, με έδρα το Δυρράχιο, εκτεινόταν από «το παράλιον της Καβάγιας» μέχρι των Αυστριακών ορίων του παραλίου τούτου και τις περιφέρειες της Σκόνδρας, του Ελβασάν και της Οχρίδος (συμπεριλαμβανομένης). 

Ο εκ των πρώτων Ελλήνων ηπειρωτολόγων Παργινός Παναγιώτης Αραβαντινός (1857) επαναφέρει τις ρωμαϊκές διαιρέσεις «Πάλαια» και «Νέα Ήπειρος» ή «Νότιος Αλβανία». Η μεν πρώτη περιλαμβάνει όλες τις περιοχές της σημερινής ελληνικής Ηπείρου και εκείνες της Πωγωνιανής, Δρόπολης και Χιμάρας, ως το Ακροκεραύ-νιο ακρωτήριο· η δε δεύτερη τις περιοχές Πρεμετής, Τεπελενίου, Αυλώνος, Μπερατίου, Ελβασανίου κτλ., ενώ η Γκιόρτζα (Κορυτσά) και η Βοσκόπολη υπάγονται στη Μακεδονία. 

Ο επιτελικός ταγματάρχης Ιφικράτης Κοχίδης (1880) παρατηρεί ότι «τα προς βορράν όρια της Ηπείρου με την Ιλλυρία πολλάς έσχον μεταβολάς», σημειώνει εντούτοις τη Βογιούσα από τις εκβολές της και εν συνεχεία το Γράμμο ως το νυν όριο, για να περιλάβει όμως κατόπιν στην τοπογραφική περιγραφή του μέχρι και την Αυλώνα, το Βεράτιο, το Δυρράχιο και την Κορυτσά. 

Ο υπολοχαγός του πυροβολικού Παναγιώτης Κουγιτέας (1905) ονομάζει «Κάτω Αλβανία ή Μακεδόνικη Ιλλυρία» τη χώρα την οριζόμενη «προς'Β. υπό του Σκούμπη (Γενούσου), προς Ν. υπό του Αώου (Βοώσας), προς Δ. υπό της Αδριατικής θαλάσσης και προς Α. υπό του διαμερίσματος της Κολωνίας», ενώ ονομάζει «Ήπειρο» μόνο τη χώρα νοτίως του Αώου. Στην επίσημη έκδοση του Ελληνικού Στρατού του 1919, Βόρειος Ήπειρος πλέον ονομάζονται οι περιοχές της Κορυτσάς, του Στα-ρόβου της Κολονίας, του Αργυρόκαστρου, της Χιμάρας, του Δελβί-νου, του Λεσκοβικίου, του Τεπελενίου, της Πρεμετής, του Πωγωνίου και των Φιλιατών. Στη διάρκεια της Συνδιάσκεψης Ειρήνης στο Παρίσι το 1919, το ζήτημα των ορίων της Βορείου Ηπείρου ενεπλάκη με εκείνο της συζητούμενης οριστικής ελληνοαλβανικής μεθορίου. 

Οι προτάσεις των διάφορων πλευρών ήσαν φυσικά ποίκιλες, όπως προκύπτει και από τα ντοκουμέντα που συνόδευσαν τις συζητήσεις. Σε γενικές γραμμές, ο ρους της Βογιούσας θεωρήθηκε πάντως ένα σημαντικό όριο που αντιστοιχούσε σε εθνολογικά δεδομένα. Στη σημερινή τέλος συγκυρία, από ελλαδικής πλευράς παρουσιάζονται τρεις εκδοχές, που αντιστοιχούν σε τρεις πολιτικοϊδεολογι-κες αντιλήψεις. Στην ακραία εκδοχή όριο αποτελεί ο Γενούσιος # ποταμός (Shkumbini), περικλείοντας έτσι την Αυλώνα, το Μπεράτι και φυσικά την Κορυτσά μέσα στη Βόρειο Ήπειρο, μαζί με περισσότερο από ένα εκατομμύριο Αλβανούς, το 40% του συνολικού εδάφους της Αλβανίας, και οκτώ από τις δώδεκα μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. 

Σύμφωνα με μια μέση εκδοχή, στην έννοια του ορού «Β. Ηπειρος» εμπεριέχονται, χονδρικώς, όλες οι περιοχές νοτίως της γραμμής Αυλώνας-Πόγραδετς (μη συμπεριλαμβανομένων), δηλαδή τα εδάφη στα οποία αναφερόταν η γεωφυσική περιγραφή που προηγήθηκε και τα οποία αντιστοιχούν στις διεκδικήσεις του Βενιζέλου το 1919. 

Οι μετριοπαθέστερες τέλος απόψεις, που στηρίζονται εν πολλοίς και στα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα (1991-1992), περιορίζουν την κρίσιμη περιοχή νοτίως της Βογιουσας, εκεί δηλαδή όπου, όπως θα δούμε, το ελληνικό στοιχείο παρουσιάζεται ασυζητητί ισχυρό. Οι εκτιμήσεις αυτές εκφράζουν και τμήμα της πολιτικής ηγεσίας της ελληνικής μειονότητας, και σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιήθηκαν για να δικαιολογήσουν την αποπομπή της το Φεβρουάριο του 1992Η. Επισήμως, το αλβανικό κράτος απορρίπτει την ύπαρξη «Βορείου Ηπείρου», θεωρώντας ότι ο όρος αυτός θέτει εμμέσως ζήτημα ένωσης με τη Νότια. Αναγνωρίζει αντιθέτως «ελληνική μειονότητα στην Αλβανία». 

Ο «βορειοηπειρωτικός» χαρακτηρισμός χρησιμοποιείται ευρέως από τα αντίστοιχα σωματεία και επιτροπές που εδρεύουν κυρίως στην Ελλάδα και εκφράζουν κύκλους εκπατρισθέντων Βορειοηπειρωτών. Είναι αξιοσημείωτο τέλος ότι τμήμα της επί τόπου μειονότητας διατυπώνει αντιρρήσεις για το χαρακτηρισμό «Βορειοηπειρώτης» και αντιτείνει πατριωτικότερα, εκείνον του «Έλληνα», βάσει του σκεπτικού ότι ακόμα και στην περίπτωση που υπάρχει γεωγραφική περιοχή οριζόμενη ως Β. Ήπειρος, τότε «Βορειοηπειρώτες» είναι, φυσικώ τω λόγω, όλοι οι κάτοικοι της, Αλβανοί, Βλάχοι ή Έλληνες· η χρήση συνεπώς του όρου συσκοτίζει την ελληνική ιδιαίτερη παρουσία. 

Η περιοχή που μας ενδιαφέρει μοιραζόταν στα τέλη της Τουρκοκρατίας μεταξύ των Καζάδων Αργυροκάστρου, Δελβίνου, Χιμάρας, Πωγωνίου, Λεσκοβικίου, Τεπελενίου, Πρεμετής, Κολόνιας και Κορυτσάς. Οι επτά πρώτοι υπάγονταν στο Βιλαέτι των Ιωαννίνων (Σαντζά-κια Ιωαννίνων και Αργυροκάστρου), ενώ οι Καζάδες της Κολόνιας και της Κορυτσάς υπάγονταν στο Σαντζάκι της Κορυτσάς, υποκείμενο με τη σειρά του στο Βιλαέτι του Μοναστηρίου (Βιτωλίων), και όχι σε κείνο των Ιωαννίνων. Σήμερα η περιοχή αυτή διαιρείται σε 8 Επαρχίες ή Νομούς όπως αρέσκονται να μεταφράζουν στα μέρη αυτά προσφάτως τον αλβανικό διοικητικό όρο Rrethi. Πρόκειται για τους Νομούς Αγίων Σαράντα, Δελβίνου, Αργυροκάστρου, Τεπελενίου, Πρεμετής, Ερσέκας, Κορυτσάς και Αυλώνας — όπου υπάγεται πλέον η περιφέρεια της Χιμάρας.

 II απόσπαση του Δελβίνου από τον Νομό των Αγίων Σαράντα έγινε μόλις το 1992, και αποδίδεται από τους ντόπιους σε πολιτικούς λόγους, δηλαδή στη διάσπαση των περιοχών της μειονότητας. Οι Νομοί αυτοί υποδιαιρούνται σε Δήμους και Κοινότητες. Οι τελευταίες περιλαμβάνουν συχνά μεγάλο αριθμό χωριών, λ.χ. 16 χωριά η Κοινότητα Σωφράτικων του Αργυροκάστρου και 15 η Κοινότητα Αειβαδιάς των Αγίων Σαράντα· αντιστοιχούν δηλαδή περισσότερο στους αγροτικούς Δήμους της Ελλάδας του 19ου αιώνα. Οι κοινότητες αυτές έχουν αναδιαρθρωθεί προσφάτως και δεν αντιστοιχούν πλήρως με εκείνες της απογραφής του 1989· συνεπώς απαιτείται μια επιπλέον εργασία ταύτισης, ώστε να είναι συγκρίσιμοι οι αριθμοί των απογραφών με εκείνους των εκλογικών αποτελεσμάτων των ετών 1991-1992. 

Οι επικεφαλής της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Αλβανία εκλέγονται τόσο στον πρώτο, όσο και στο δεύτερο βαθμό. Οι νομάρχες δηλαδή είναι σήμερα εκλεγμένοι και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως θα δούμε, το γεγονός ότι οι μειονοτικοί συνδυασμοί κέρδισαν τις Νομαρχίες Αγίων Σαράντα, Δέλβινου και Αργυροκάστρου, όχι όμως και τις Δημαρχίες των δύο τελευταίων πόλεων, ενώ αντιθέτως κέρδισαν την Κοινότητα της Χιμάρας. Η σχέση πόλης-υπαίθρου πρέπει να αξιολογηθεί ανάλογα και να αναδειχθούν οι εθνοπολιτισμι-κές συμμαχίες που συγκροτήθηκαν. 

Πηγή: ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗΣ Η ελληνική κοινότητα της Αλβανίας απο τη σκοπιά της ιστορικής γεωγραφίας και δημογραφίας

Αυτοχειρία εκπαιδευτική. Γιανναρά Χρήστου

Ο γνωστός αρθρογράφος της καθημερινής (πολέμιος των νοσηρών πτυχών του ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ) προβληματίζεται με την κατάντια της γλώσσας μας, ειδικά στο δημόσιο βίο. (Και) Σ' αυτό το κατάντημα τη βασική ευθύνη φέρει η αριστερα...

Διαβάστε με προσοχή το άρθρο που γράφτηκε το 1995, πόσο επίκαιρο...

Υπάρχει ο επαγγελματικός δημόσιος λόγος, η δημοσιογραφία. Εχει αφετηρία την κοινή σε μια συμβίωση ανάγκη της πληροφόρησης και ανταλλαγής απόψεων. Είναι όπως η κοινή ανάγκη της εκπαίδευσης και καλλιέργειας, η ανάγκη απονομής δικαιοσύνης, λειτουργίας της αγοράς, των ταχυδρομείων, της ύδρευσης – και όσες ακόμα κοινές ανάγκες.

Ονομάζουμε κοινωνική παρακμή την άμβλυνση ή και απώλεια της επίγνωσης ότι συγκροτούμε οργανωμένες συλλογικότητες για να κοινωνούμε κοινές ανάγκες. Και ονομάζουμε ακμή την κοινωνία των αναγκών, όταν τη βιώνουμε, εμπειρικά και αυτονόητα, ως ευταξία. Δηλαδή, όταν μας δίνει χαρά πρώτιστη η σχέση με δευτερεύουσα την ικανοποίηση της ανάγκης. Αυτή την προτεραιότητα της σχέσης την έφεραν στην ανθρώπινη Ιστορία οι Ελληνες ως θεσμικό αίτημα.

Σήμερα μοιάζει να έχουμε ξεχάσει το προνόμιο που κάποτε αξιωθήκαμε. Δεν το καταλαβαίνουμε καν το προνόμιο όταν μας το εξηγούν. Κρατάμε τις λέξεις: πόλις, πολιτική, πολιτισμός, που τώρα πια σημαίνουν το ακριβώς αντίθετο από την αρχική τους σημασία, παραπέμπουν σε θεσμικά μορφώματα επινοημένα και φτιαγμένα για να εξασφαλίζουν την ατομοκεντρική αυτονομία, τη θωράκιση συμφερόντων. Από καταβολής του ελληνώνυμου βαλκανικού κρατιδίου, στρεβλώθηκε το νόημα των ονομάτων «δίχως αιδώ ή λύπην»: Μιλάμε για δημοκρατία, ενώ η πλειονότητα πουλάει την ψήφο της για να κερδίσει, δημόσια αμειβόμενη, ισόβια ραστώνη και απραγία. Υπήρξε πρωθυπουργός που καταξίωσε τον χρηματισμό σαν «δικαίωμα» του δημόσιου λειτουργού «να κάνει ένα δώρο στον εαυτό του» και παρότρυνε τον υπουργό του των Οικονομικών να «τα δώσει όλα»: να αδειάσει το κοινωνικό χρήμα στα πορτοφόλια της κομματικής πελατείας.

Ο επαγγελματικός δημόσιος λόγος, η δημοσιογραφία, καταγγέλλει, κατά καιρούς, τα κοινωνικά εγκλήματα των επαγγελματιών της εξουσίας. Η καταγγελία είναι μόνο πυροτέχνημα, αφού οι εξουσιαστές έχουν προλάβει να κατοχυρώσουν νομοθετικά την ατιμωρησία τους προσφέροντας, σπανιότατα, και έναν αποδιοπομπαίο τράγο (Τσοχατζόπουλο ή Παπαντωνίου) για να ξεγελιώνται οι μάζες. Και είναι μεθοδευμένες οι καταγγελίες, ώστε η εμβέλεια των συνεπειών τους να εξαντλείται αποκλειστικά στο πεδίο εφήμερων εντυπώσεων.

Επιπλέον, η δημοσιογραφία σήμερα, για λόγους επαγγελματικά καθιερωμένης δεοντολογίας, περιορίζει τις πολιτικές της επικρίσεις σε προγραμματικά προκαθορισμένους αντιπάλους – αποκλείεται μια φιλοκυβερνητική εφημερίδα να μεμφθεί υπουργό της κυβέρνησης ή να διαμαρτυρηθεί για την υπουργοποίησή του, έστω κι αν πρόκειται για καταφανώς ανεπιτήδειο ή και διανοητικά καθυστερημένον. Σε αυτήν την αυτιστική μονοτροπία προηγήθηκαν δουλοπρεπέστατα οι εφημερίδες του «αριστερού» χώρου, αυτοδιαφημιζόμενες σαν «προοδευτικές».

Η ανήκεστη πια βλάβη αποτυπώνεται εμφατικά, αλλά και πανουργότατα, στη γλώσσα: Με απίστευτη υπομονή και παραπειστική δολιότητα, όσοι καπηλεύονται αδιάντροπα τις κοινωνικές ευαισθησίες της Αριστεράς έχουν επιβάλει, στην εκπαιδευτικά υποβαθμισμένη Ελλάδα, να ονομάζονται «προοδευτικοί» οι θιασώτες του σταλινικού εφιάλτη και της ζαχαριαδικής φρικωδίας. Η εμμονή σε προτεραιότητες συλλογικής καλλιέργειας, γλωσσικής κατάρτισης, πολιτισμικής αυτοσυνειδησίας, κατασυκοφαντείται ευθέως σαν συντηρητική της στειρότητας, εθνικιστικός επαρχιωτισμός, οπωσδήποτε ή σχεδόν φασισμός.

Η ελλαδική κοινωνία έχει παγιδευτεί, τα τελευταία σαράντα χρόνια, σε ουτοπίες: Οι λέξεις δεν παραπέμπουν σε ρεαλιστικά δεδομένα, παραπέμπουν σε εντυπώσεις. Η κυκλοφορία των εφημερίδων και η επίδραση των εφημερίδων είναι κοινωνικά ασήμαντη, επειδή στο παιχνίδι των εντυπώσεων οι εφημερίδες (ο γραπτός λόγος, η ανάγνωση, η κριτική λειτουργία του νου) είναι αδύνατο να ανταγωνιστούν το θέαμα, την εικόνα. Δεν μοιάζει να υπάρχουν εφημερίδες που έχουν συνειδητοποιήσει το ανέφικτο της επιβίωσής τους. Κατά κανόνα, συνεχίζουν να ανταγωνίζονται τη λογική της εικόνας, το κυνηγητό των εντυπώσεων, τη διαφημιστική μικρόνοια, μήπως και επιβιώσουν.

Επιβιώνει ωστόσο στις εφημερίδες, περιθωριακά, ο δοκιμιακός λόγος. Οχι η εξηλιθιωτική προτεραιότητα «ευρημάτων» εντυπωσιασμού, αλλά ίχνη εμμονής στη λογική ανάλυση και στη σύνθεση «νοήματος» – η γλώσσα να υπηρετεί την κοινωνία της εμπειρίας. Μοιάζει η εμμονή να είναι ματαιοπονία – τα ηλεκτρονικά σχόλια αναγνωστών σε εφημερίδες πείθουν και τον πιο αισιόδοξο ότι η υποκατάσταση της πληροφορίας από την εντύπωση δεν είναι περιπτωτικό νόσημα, είναι λοιμική.

Υπάρχουν κοινωνίες που αντιστέκονται, εφημερίδες που διστάζουν να εκμαυλιστούν από το πρωτείο των εντυπώσεων. Μια τέτοια αντίσταση στην Ελλάδα θα ήταν προϋπόθεση ιστορικής επιβίωσης και συλλογικής αξιοπρέπειας. Θα την παραλλήλιζε κανείς με κάτι σαν «κρυφό σχολειό»: άμυνα της ανθρωπιάς του ανθρώπου, όταν όλα τα σκιάζει η φοβέρα των «Αγορών» και τα πλακώνει η σκλαβιά σε δανειστές και «επενδυτές».

Είναι η ακρότατη οδύνη, ο ασφυκτικότερος πνιγμός: Η γλώσσα που μας την έδωσαν ελληνική, να κακοποιείται ατιμωτικά και να γελοιοποιείται σε κάθε πτυχή του δημόσιου βίου, ο λειτουργικός αναλφαβητισμός να μαστίζει τον μισό πληθυσμό της χώρας, το σχολειό συνεχώς να εξευτελίζεται και το φροντιστήριο θριαμβικά να ηγεμονεύει, και όμως πρώτη έγνοια του υπουργείου Παιδείας να παραμένει η ενίσχυση του ρόλου των συνδικαλιστών στη λειτουργική στελέχωση της Εκπαίδευσης («Κ» 2.2.2020), όπως και το κομματικό αλισβερίσι για την ηγεσία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, του ΔΟΑΤΑΠ, της νεόφυτης Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης! Μα την αλήθεια, αυτοκτονούμε παίζοντας καραγκιόζη.

Η νύχτα της Τρίτης της Αγκάθα Κρίστι.Ραδιοφωνικό θέατρο

Η πολιτισμική διαδρομή θα σας παρουσιάσει απόψε τη ''Νύχτα της Τρίτης" της Αγκάθα Κρίστι. Πρόκειται για ένα μονόπρακτο που θα σας κρατήσει σε αγωνία σε όλη τη σύντομη διάρκεια του...

Η υπόθεση:
Υπόθεση: Τρεις άνθρωποι κάθισαν σε δείπνο. Μετά από αυτό όλοι αρρώστησαν, πιθανόν από τροφική δηλητηρίαση και τελικά ένας πέθανε. Τα τρία άτομα ήταν ο κύριος και η κυρία Jones και η φίλη της συζύγου, Μις Clark. Αυτή που πέθανε ήταν η κ Jones. Ο θάνατος δεν αποδόθηκε σε εγκληματική ενέργεια.

Αργότερα μια υπηρέτρια σε ένα από τα ξενοδοχεία στα οποία έμεινε ο κ Jones που ήταν πλασιέ είδε το στυπόχαρτο που είχε χρησιμοποιήσει για να γράψει μια επιστολή.

Σε αυτό αποτυπώνονταν φράσεις από την επιστολή που αναφέρονταν στην εξάρτησή του από τα χρήματα της συζύγου του, ο θάνατός της....  και εκατοντάδες.... και χιλιάδες.

Η καμαριέρα διαβάστε για το θάνατο της κ Jones και μίλησε για την ανακάλυψη της σε συγγενείς της που έμεναν στο ίδιο χωριό που εκτυλίχτηκε η όλη ιστορία. Αυτό άρχισε μια αλυσίδα από κουτσομπολιά που οδήγησαν στην εκταφή του σώματος και την ανακάλυψη ότι η κ Jones δηλητηριάστηκε με αρσενικό.

Τότε ήρθε πάλι στην επιφάνεια ένα παλαιότερο κουτσομπολιό που συνέδεε τον κ Jones με την κόρη του γιατρού της περιοχής ...


Η μεταφορά έγινε από το κανάλι glob TV. 

Πηγή: greekradiotheater

Ο ελληνικός στρατός στην Κιουταχεία το 1921

Ιούλιος 1921.

Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει την Κιουταχια υστερα από σκληρές πολυμερές μάχες. 

Είναι 4-7-1921, η πολη έχει ελευθερωθεί αλλά ο αντικειμενικός στόχος που ήταν ο εγκλωβισμός των τουρκικών δυνάμεων απέτυχε. 

Οι Έλληνες αξιωματούχοι εγκαθίστανται σε νευραλγικα σημεία της πόλης και σχεδιάζουν τα επόμενα βήματα, την κατάληψη του Εσκί Σεχήρ και στο βάθος την καταστροφή της Άγκυρας... 

Προστυχοι προδότες αριθμοί.Πάσχος Μανδραβέλης

Ο γνωστός αρθρογράφος της εφημερίδας Καθημερινή σημειώνει σχετικά με τη γενικότερη ενόχληση των αριστερών για την γραμμή καταγγελιών 1142. Αναφέρεται επίσης σε παρόμοιες δηλώσεις αριστερών κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα της Μεταπολίτευσης. 

«Το 1142 τι το θέλανε; Ηταν αναγκαία αυτή η προστυχιά;» αναρωτιέται ο κ. Διονύσης Χαριτόπουλος. Ο συγγραφέας του βιβλίου «Αρης, ο αρχηγός των ατάκτων», ξεσπαθώνει: «Ξέρουμε πως κάθε εξουσία επιδιώκει “συμμορφούμενους” υπηκόους. Αν όμως περάσεις τη γραμμή και καλέσεις το 1142, μεταβάλλεσαι σε όργανο των μηχανισμών καταστολής και απεμπολείς την ιδιότητα του πολίτη. Είσαι νέτα σκέτα χαφιές. Κι όσο κι αν προσπαθήσεις να το εξωραΐσεις, αυτό δεν αλλάζει: χαφιές κατάπτυστος» («Εφημερίδα των Συντακτών» 23.1.2020).

Να του δώσουμε ένα δίκιο και να το επεκτείνουμε. «Το 100 (που τώρα πάει να γίνει 112) τι το θέλανε; Ηταν αναγκαία αυτή η προστυχιά;» Πρέπει να σκεφτούμε ότι σε αυτόν τον αριθμό κάποιοι μπορεί να κατέδωσαν την επανάσταση.

Ας θυμηθούμε τα σχετικά. Την εποχή που οι διωκτικές αρχές έψαχναν τη «17 Νοέμβρη», ο μουσικοσυνθέτης κ. Διονύσης Τσακνής επέκρινε με ανοιχτή επιστολή όσους έδιναν πληροφορίες στην αστυνομία για τους δολοφόνους. Εγραφε σχετικώς: «Αγαπητέ μου ρουφιάνε... Φέρε στον νου τον Εφιάλτη, τον Ισκαριώτη, τον κουκουλοφόρο, τον ψευδομάρτυρα. Η αμοιβή τους ήταν από τριάντα αργύρια μέχρι μια θέση αγροφύλακα στην ορεινή Καρδίτσα, ενώ η δόξα και η φήμη τους γνωστή ανά τους αιώνες. Και να σου πω και κάτι άλλο; Τώρα, σου δίνεται και ένα ακλόνητο άλλοθι. Ενώ παλαιότερα κάποιοι θα μπορούσαν να σου πετάξουν κατάμουτρα πως τάχα ο Εφιάλτης πρόδωσε στους εχθρούς μια ολόκληρη Πατρίδα, σήμερα ποιος θα μπορούσε να σε ψέξει όταν εσύ καταδίδεις έναν εχθρό της Πατρίδας στην ίδια σου την Πατρίδα;» («Ελευθεροτυπία» 22.8.2002).

Δεκαοκτώ χρόνια μετά, ο ομόδοξός του κ. Διονύσης Χαριτόπουλος φέρνει τα ίδια πρόσωπα ως επιχειρήματα στον αγώνα της ελευθερίας του καπνού: «Στο σχολείο μάθαμε για τον Εφιάλτη, τον Πήλιο Γούση, ζήσαμε το καρφί της τάξης, ακούσαμε για χαφιέδες της Κατοχής και της δικτατορίας, αλλά είναι άλλο να τον δεις μπροστά σου ζωντανό τον πατενταρισμένο ρουφιάνο. Αναρωτιέσαι από τι σπίτι βγήκε, τι του συνέβη και μισεί την κοινωνία, τι μόλυνση έχει υποστεί η ψυχούλα του, αν κάνει και τα παιδιά του σαν τα μούτρα του» («Εφημερίδα των Συντακτών» 23.1.2020).

Το πρόβλημα δεν είναι ότι η επιχειρηματολογία τους (με Εφιάλτες, Ισκαριώτες και Πηλιογούσηδες κ.λπ.) κύκλους κάνει. Το θέμα είναι ότι τους ξέφυγε το πιο σημαντικό. Ο ενιαίος αριθμός έκτακτης ανάγκης 112 αναμειγνύει τη ρουφιανιά με τις πραγματικές έκτακτες ανάγκες των ανθρώπων. Πώς και δεν βρέθηκε κανένας μεταμοντέρνος να καταγγείλει το γεγονός ότι στο ίδιο νούμερο ένας πολίτης μπορεί να ενημερώσει για την πυρκαγιά στο σπίτι του και να καρφώσει ότι επίκειται η πυρκαγιά της επανάστασης από κουμπουροφόρους; Ας μην το γελάμε. Οπως γράφει ο κ. Χαριτόπουλος, «η μια υπακοή φέρνει την άλλη» και το 112 είναι όλες μαζί...

Πηγή: Καθημερινή

Έντυπη

Πλάνα από την αποχώρηση του Σοβιετικου Στράτου από την Τσεχοσλοβακία το 1990.

 Με εντολή του Γκορμπατσόφ οι Σοβιετικές στρατιωτικές δυνάμεις από την 26-02-1990 αποχωρούν από το τσεχοσλοβακικο έδαφος. 

Είχε προηγηθει η βελούδινη επανάσταση. 

Τα σοβιετικά στρατεύματα ηταν εκεί από το 1968 υστερα από την Ανοιξη της Πράγας, ως θεματοφύλακες του Κομμουνισμού. 

Τούρκοι προσφυγες βρίσκουν καταφύγιο στην Τραπεζούντα το 1916.

Έχει ενδιαφέρον η ανάπτυξη που ακολουθεί από το Δημήτρη Ψαθά στο έργο του Η γη του Πόντου που περιγράφει το κατάντημα των Τούρκων του Ανατολικού Πόντου, μετά την προέλαση του ρωσικού στρατού το 1916. Κατά χιλιάδες εσπευδαν στην Τραπεζούντα να ζητήσουν έλεος από τους Έλληνες.  Θα το ξεχρεωναν φυσικά λίγα χρόνια μετά με τη γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού. 

Στο  ασκέρι,  στον  στρατό.  Παρ'  όλα  αυτά  και  χιλιάδες  από  δαύτους,  προτιμώντας  την  βολική ρούσικη  κατοχή  απ'  τις  λαχτάρες  της  προσφυγιάς  και  τον  κίνδυνο  του  ασκεριού,  γύριζαν πίσω  και  κατέβαιναν  προς  την  Τραπεζούντα,  όπου  κι  ανασαίνανε.  Γιατί,  ευτυχώς,  εκείνος  ο γκιαούρης  ο  μητροπολίτ  μαζί  με  τους  Έλληνες  «προύχοντες»  όχι  μονάχα  πήραν  τα  μέτρα τους  κανείς  να  μη  πειράξη  τους  Τούρκους,  αλλά  και  φρόντισαν  να  τους  βολέψουν  σε  σπίτια και να  τους δίνουν και φαΐ και χαρτζηλίκι.

 Πλημμύρισε  από προσφυγιά η  Τραπεζούντα,  αλλά  κι  έκανε  θαύματα  σωστά  η ανθρωπιά  και περηφάνεια  της  ντόπιας  ρωμιοσύνης  με  το  φιλανθρωπικό  της  σωματείο  «Φιλόπτωχος Αδελφότης»  —  βράζαν  γεμάτα  τα  καζάνια  για  τους  χιλιάδες  ξερριζωμένους,  χωρίς  να γίνεται  καμιά  διάκριση  ανάμεσα  σε  Τούρκους  και  Ρωμιούς. 

 Ήταν  στ'  αλήθεια  ένα  ωραίο θέαμα  να  βλέπης  στην  ουρά  μπροστά  στα  καζάνια  τους  χτεσινούς  άγριους  αφεντάδες  του τόπου,  κουρελιασμένους  τώρα  και  πεινασμένους,  ξυπόλυτους,  ψειριάρηδες,  να  παίρνουν το  φαΐ  από  τα  χέρια  εκείνων  που  μόλις  πριν  από  λίγο  βρίζαν  «γκιαούρηδες»  κι επιθυμούσαν  τον χαμό τους. Άντρακλες,  Τουρκαλάδες  με  φέσια  και  σαρίκια,  Τουρκάλες  μανάδες  με  τα  μωρά  στην αγκαλιά  —βρώμικα,  μυξιάρικα—  χανουμάκια  στραπατσαρισμένα  μέσα  στα  τσαλακωμένα τους  «τσαρτσάφια»,  εφέντηδες,  χαμάληδες,  ένα  ολόκληρο  πλήθος  τουρκαλάδικο, σακατεμένο  και  ισοπεδωμένο  απ'  την  προσφυγιά,  ευλογούσε  την  αναπάντεχη  τούτη καλωσύνη  των  Χριστιανών  κι  ευχαριστούσε  όλο ευγνωμοσύνη: —Αλλάχ μπιν  μπερεκέτ βερσίν. «Ο  Αλλάχ  να  σας  δίνη  χίλια  αγαθά».  

Έρανοι  γινόντουσαν  για  τους  πρόσφυγες  και  τότε  ήταν που τα παιδιά του Φροντιστηρίου βγαίναμε να  πούμε τα  κάλαντα: Γι'  αυτά τ'  αδέλφια  δόστε  μας και  σεις  τον οβολό σας. Κι η  ευτυχία,  του Θεού  να  μπει  στ'  αρχοντικό σας... Το  ίδιο  έρανοι  γινόντουσαν  κι  ανάμεσα  στον  ελληνισμό  της  Ρωσίας  —βροχή  ερχόντουσαν τα  ρούβλια—  κι  ακόμα  η  «Φιλόπτωχος  Αδελφότης»  είχε  παρακαλέσει  τη  ρούσικη κυβέρνηση  για  τους  πρόσφυγες,  που  καθώς  ήσαν  χιλιάδες  χιλιάδων,  είχαν  ανάγκες  πολύ μεγαλύτερες  από  τις  δυνάμεις  της  λεγόμενης  ιδιωτικής  πρωτοβουλίας.  Με  την  μεσολάβηση του  Ρώσου  στρατηγού  Λιάχωβ  η  αίτηση  έγινε  δεκτή  κι  έτσι  βοήθησε  κι  η  ρούσικη κυβέρνηση  στο  έργο  της  περίθαλψης  που  το  απολάμβαναν  πάντα  σε  ίση  μοίρα  Έλληνες  και Τούρκοι. Η εικόνα  που παρουσίαζε  τώρα  ο  Πόντος  ήταν  χωρισμένη,  έλεγες,  σε  δυο  διαφορετικά κομμάτια,  το  ένα  που  το  χτυπούσε  το  φως  του  ήλιου  καθώς  είχε  προβάλει  γελαστός  μέσ' απ'  τα  σύννεφα,  και  τ'  άλλο  που  δεχόταν  την  μπόρα  και  την  σκοτεινιά  ενός  κατάμαυρου ουρανού,  που  όχι  μονάχα  δεν  καθάριζε  παρά  όλο  γινόταν  πιο  βαρύς  κι  όλο  πιο θεοσκότεινος. 

Στα  δυο  αυτά  κομμάτια  (το  ένα  που  κατεχόταν  απ'  τους  Ρώσους  και  τ'  άλλο  απ'  τους Τούρκους)  βρισκόντουσαν  δυο  διαφορετικοί  πολιτισμοί,  κατάντικρυ  ο  ένας  στον  άλλον.  Ο αιώνιος  ελληνικός  πολιτισμός  από  την  μια  μεριά,  που  κρατούσε  ψηλά  την  ανθρωπιά  του απέναντι  στους  ξεπεσμένους  χτεσινούς  δυνάστες  κι  από  την  άλλη  ο  τούρκικος «πολιτισμός»,  που  ξέφρενος  ξεσπούσε  σε  βάρος  του  αθώου  κι  ανυπεράσπιστου  λαού,  που η  Μοίρα  καταδίκασε  να  μένη  κάτω  απ'  την  τούρκικη  εξουσία.  

Μερικές  γραμμές  απ'  το βιβλίο του  μητροπολίτη Χρύσανθου δίνουν καλύτερα  την  διαφορά: «Εν  μέσω  ποικίλων  δυσχερειών  και  αντιδράσεων,  γράφει,  ανέλαβεν  η  μητρόπολις  παρά των ρωσικών  στρατιωτικών αρχών την  υπεύθυνον  πληρεξουσιότητα  προς  εγκατάστασιν των μουσουλμάνων  προσφύγων  εις  τας  ιδίας  αυτών  εστίας  και  ειργάζετο  νυκτός  και  ημέρας  να αποκαταστήση  με  όλα  τα  έπιπλα  και  κτήνη  αυτών,  δεκάδας  χιλιάδας  μουσουλμάνων προσφύγων  εις  τα  ίδια  αυτών  χωρία,  εν  ταις  περιφερείαις  Ριζαίου,  Όφεως,  Σουρμένων, Γεμουράς,  Ματσούκας  και  Πλατάνων.  Άλλας δε δεκάδας χιλιάδας προσφύγων μουσουλμάνων  επί  διετίαν  όλην  διέτρεφεν  η  εν  τη  μητροπόλει  Επιτροπή  Προσφύγων,  ενώ κατά  τον  αυτόν  χρόνον  η  τουρκική  κυβέρνησις  απέσπα  από  των  εστιών  αυτών  τους  Έλληνας του  τουρκοκρατουμένου  Πόντου  και  εν  καιρώ  παγερού  χειμώνος  και  δια  μέσου  δυσβάτων και  χιονοσκεπών  ορέων  ηνάγκαζε  αυτούς  να  μεταναστεύσωσιν  εις  την  περιφέρειαν Σεβαστείας,  ίνα αποθάνωσι  καθ'  οδόν  εκ του  ψύχους,  των  κακουχιών  και  της  πείνης». 

Πηγή: Ψαθας, Γη του Πόντου. 

Έγκλημα στην Ύδρα του Γιάννη Μαρή. Ραδιοφωνικό θέατρο.

Στην Ύδρα των αρχών της δεκαετίας του '80 θα σας μεταφέρει η Διαδρομή απόψε παρουσιάζοντας σας το Αστυνομικό θρίλερ του Γιάννη Μαρή "Έγκλημα στην Ύδρα".

Η υπόθεση: Ο νεαρός υπάλληλος και φοιτητής της Νομικής, Κίμων Δεσίπρης, αποφασίζει να κάνει διακοπές στις Σπέτσες. Είναι η πρώτη και ίσως η τελευταία φορά (για οικονομικούς λόγους) που κάνει διακοπές, Στην πορεία για τα νησιά του Αργοσαρωνικού, γνωρίζεται με τη Μαίρη Αιμιλιανού, γοητευτική νέα που ταξιδεύει για Ύδρα. Αποβιβάζονται και οι δύο στο κοσμοπολίτικο νησί και έπειτα από μια ξέφρενη βραδιά μαζί… η Μαίρη Αιμιλιανού βρίσκεται νεκρή στο σπίτι της. Ο Δεσπίρης προσπαθεί να βρει το δολοφόνο απεγνωσμένα. Γνωρίζει ταυτόχρονα πως τον περιμένει στην Αθήνα η μίζερη ζωή του λογιστή του μισθού των 25.000 δρχ, έτσι λοιπόν αυτή η μικρή αναλαμπή της ζωής του διάρκειας μόλις 20 ημερών επιθυμεί να κλείσει με την εξιχνίαση του στυγερού εγκλήματος...

Το έργο παρουσιάστηκε το 1980 για πρώτη φορά από το Δεύτερο Πρόγραμμα Κρατικής Ραδιοφωνίας.

*Παίζουν με τη σειρά που ακούγονται Γιώργος Τσιτσόπουλος, Θεόδωρος Δημήτριεφ, Αλεξάνδρα Παντελάκη, Ναταλία Αλκαίου, Ηλίας Λογοθέτης, Βίκυ Βανίτα, Τάνια Σαββοπούλου, Σπύρος Μπιμπίλας, Πάρις Κατσίβελος* *Σκηνοθεσία Κωνσταντίνος Μάριος*

H μεταφόρτωση έγινε από το globtv:

Σκακιέρα με θέμα Αιγυπτίους και Ρωμαίους...

Εντοπίστηκε σε ένα κατάστημα κάπου στη Βενετία... 

Εντυπωση προκαλεί η τιμή του, στα 490 ευρώ... 

Οι ιστορικοί της άλωσης. Γεώργιος Σφραντζής.

Η  άλωση  της  Κωνσταντινούπολης  υπήρξε  κοσμοϊστορικό  γεγονός,  το  οποίο δεν  ήταν  δυνατόν  να  μην  αποτυπωθεί  στην  ιστοριογραφία  της  εποχής  αλλά  και  των επόμενων  αιώνων. 

 Το  1453  αποτελεί  χρονολογία  σταθμό  στη  νεότερη  ιστορία  της Ευρώπης  και  της  Ανατολής.  Στις  29  Μαΐου  οι  Τούρκοι,  μια  φυλετική  ομάδα  που μερικούς  αιώνες  πριν  ξεκίνησε  από  τα  βάθη  της  Ασίας,  κατάφεραν  να  κυριεύσουν την  ξακουστή  πρωτεύουσα  της  Βυζαντινής  Αυτοκρατορίας  και  να  γίνουν  κυρίαρχοι στη  Μεσόγειο  και  τη  Βαλκανική  καταλύοντας  για  πάντα  μία  χιλιόχρονη αυτοκρατορία.   

Η  παραπάνω  εξέλιξη  σημάδεψε  την  παγκόσμια  ιστορία  και  άνοιξε  την αυλαία  μιας  νέας  εποχής.  Έτσι  πολλοί  συγγραφείς,  Έλληνες  και  ξένοι,  αυτόπτες  και μη,  ο  καθένας  από  τη  δική  του  σκοπιά,  είτε  απλώς  παρέθεσαν  τα  γεγονότα,  είτε προχώρησαν  ένα  βήμα  ακόμη,  προσπαθώντας  να  αναζητήσουν  τα  αίτια  και  να αναλύσουν  τις  συνέπειες  της  άλωσης.  Οι  σύγχρονοι  λοιπόν  μελετητές  έχουν  στη διάθεσή τους μια πληθώρα βυζαντινών,  λατινικών,  σλαβικών,  ρουμανικών, τουρκικών  και  αρμενικών  πηγών,  οι οποίες  συμπληρώνουν  η  μία  την  άλλη,  αλλά  και αντικρούονται  σε  αρκετές  περιπτώσεις,  παρουσιάζουν  όμως  μια  αρκετά  αξιόπιστη εικόνα  του  τι  πραγματικά  συνέβη.  

. 

Τέσσερις  είναι  κατά  κύριο  λόγο  οι  βυζαντινοί  ιστοριογράφοι,  στους  οποίους έχει  αποδοθεί  ο  χαρακτηρισμός  «ιστορικοί  της  άλωσης».  Πρόκειται  για  τους Σφραντζή  ή  Φραντζή,  Δούκα,  Χαλκοκονδύλη  και  Κριτόβουλο.  Συνεξετάζοντας  κανείς το  έργο  των  τεσσάρων  αυτών  ιστοριογράφων  παρατηρεί  τη  διαφορά  απόψεων  τους σε  σχέση  με τα  πολιτικά,  θρησκευτικά  και  πνευματικά  ζητήματα  της εποχής καθώς ο καθένας  από  αυτούς  προσεγγίζει  το  μεγάλο  γεγονός  της  άλωσης  από  τη  δική  του σκοπιά.

Επειδή  ο  Γεώργιος  Σφραντζής (1401‐1478)  κρατούσε  ημερολόγιο,  στο οποίο  ενσωμάτωνε  τα  απομνημονεύματα  του,  γνωρίζουμε  αρκετά  στοιχεία  για  το βίο  του.  Είναι  ο  μόνος  βυζαντινός  ιστορικός  που  υπήρξε  αυτόπτης  μάρτυρας  των γεγονότων  της  πολιορκίας  και  της  άλωσης.  

Γεννήθηκε  στην  Κωνσταντινούπολη  στις 30  Αυγούστου  του  1401  και  μάλιστα  καταγόταν  από  επιφανή  οικογένεια  της Λήμνου.  

Ο  πατέρας  του  υπήρξε  παιδαγωγός  του  Θωμά,  γιου  του  αυτοκράτορα Μανουήλ  Β΄  του  Παλαιολόγου  και  ο  ίδιος  ο  ιστορικός,  όταν  πέθαναν  οι  γονείς  του εξαιτίας  του  λοιμού  του  1416/1417  μπήκε  στην  υπηρεσία  του  αυτοκράτορα,  όπου και  έλαβε  πολλά  αξιώματα,  ένα εκ των οποίων ήταν και αυτό του πρωτοβεστιαρίτη.   Επειδή  ακριβώς  υπήρξε  ανώτατος  διοικητικός  υπάλληλος, διπλωμάτης  αλλά  και  προσωπικός  φίλος  του  τελευταίου  βυζαντινού  αυτοκράτορα, του  Κωνσταντίνου  Παλαιολόγου  ΙΑ΄,  είχε  πρόσβαση  στα  κρατικά  αρχεία  αλλά  και βαθύτερη  γνώση  των  γεγονότων  από  προσωπική  εμπειρία,  γεγονός  που  καθιστά την  ιστορία  του,  η  οποία  μας  έχει  παραδοθεί  σε  δύο  μορφές,  μία  σύντομη,  το Chronicon  Minus  και  μία  εκτενέστερη,  το  αποκαλούμενο  Chronicon  Maius45, αξιόπιστη  και  της  χαρίζει  κύρος.  

Νυμφεύθηκε  στις  26  Ιανουαρίου  του  1436  την Ελένη,  κόρη  του  Αλεξίου  Παλαιολόγου  του  Τζαμπλάκωνα,  γραμματέα  του αυτοκράτορα, και απέκτησε πέντε παιδιά, τον Ιωάννη, τον Αλέξιο, τη Θάμαρ, τον Αλέξιο το δεύτερο και τον Ανδρόνικο.  Ο Σφραντζής συνέχισε δίπλα στον Κωνσταντίνο τα διπλωματικά ταξίδια και, όπως αναφέρει ο ίδιος, ακολούθησε τον τελευταίο στην Πελοπόννησο και πήρε μέρος στη μάχη της Γλαρέντζας και στην πολιορκία του φρουρίου της Πάτρας, όπου και συνελήφθη από τους Τούρκους. 

Ως διπλωμάτης εστάλη το 1448 στον Μουράτ το Β΄ για να αναγγείλει την άνοδο στο θρόνο της Κωνσταντινούπολης του δεσπότη Κωνσταντίνου ΙΑ΄. Μετά από εντολή του αυτοκράτορα ο Σφραντζής ταξίδεψε το 1449 στην Τραπεζούντα και την Ιβηρία προς αναζήτηση κατάλληλης συζύγου για τον Κωνσταντίνο. Του ανατέθηκε επίσης η διοίκηση της Συλημβρίας και του Μυστρα. Είχε ενεργό ρόλο κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, αφού στάθηκε στο πλευρό του αυτοκράτορα και ανέλαβε να καταγράψει και να στρατολογήσει όλους, όσοι μπορούσαν να φέρουν όπλα την ύστατη ώρα που η θεοφύλακτη πόλη περίμενε την αναπόφευκτη πτώση της.

 Με την είσοδο των τουρκικών στρατευμάτων στην Κωνσταντινούπολη και την κατάλυση της αυτοκρατορίας συνελήφθη ο ίδιος και η οικογένεια του. Μετά την εξαγορά του κατέφυγε στην Πελοπόννησο, στην αυλή του δεσπότη Θωμά. Όταν ο Θωμάς κατέφυγε στη Δύση, ο συγγραφέας πήγε μαζί με τη σύζυγο του, την οποία είχε προηγουμένως απελευθερώσει από τους Τούρκους, στην Κέρκυρα. Δεν συνέβη το ίδιο με τα παιδιά του όμως, καθώς το γιο του Ιωάννη σκότωσε ο ίδιος ο Μωάμεθ ο Β΄ και η κόρη του Θάμαρ πέθανε το 1455 στο χαρέμι του σουλτάνου από κάποια λοιμώδη νόσο.

 Το 1462 εγκαταστάθηκε στη μονή Ταρχανιωτών, όπου και εκάρη μοναχός με το όνομα Γρηγόριος το 1468. Όσον αφορά τη μόρφωση του τέλος δεν γνωρίζουμε πολλά, καθώς δεν έχουμε συγκεκριμένες πληροφορίες. Φαίνεται όμως ότι ήταν φανατικά  ανθενωτικός,  προσηλωμένος  στην  Ορθοδοξία  και  εχθρός  του  μεγάλου δούκα  Λουκά  Νοταρά,  ο  οποίος  ήταν  αντίζηλος  του  στην  αυλή  και  για  αυτό  το λόγο δεν είναι αντικειμενικός απέναντι του  . 

Το  Xρονικό  Minus  αναφέρει  τα  γεγονότα  από  το  1413  ως  το  1477  και εμμένει  κυρίως  σε  αυτά  που  αφορούν  τη  ζωή  του  συγγραφέα,  ενώ  παραθέτει ελάχιστες  πληροφορίες  για  την  άλωση.  Αποτελείται  από  τίτλο,  πρόλογο  και  το κυρίως  σώμα  του  έργου.  

Το Xρονικό  Majus,  από  την  άλλη  μεριά,  που  είναι  πιο αναλυτικό  και  πιο  λεπτομερές,      αναφέρεται  στην  ιστορία  των  Παλαιολόγων  και είναι  χωρισμένο  σε  τέσσερα  βιβλία.  Πραγματεύεται  τα  γεγονότα  των  ετών  1258-1478.   Αρχίζει  με  την  εξιστόρηση  της  βασιλείας  του  Μιχαήλ  Η΄  στο  πρώτο  βιβλίο  και ολοκληρώνει  την  αφήγηση  στο  τέταρτο  βιβλίο  με  τα  γεγονότα  τα  μετά  την  άλωση ως  το  1478,  όπου  και  περιέχονται  σημαντικές  πληροφορίες  για  την  άλωση  της Πελοποννήσου.  Όπως  είναι  φυσικό  εξετάζεται  παράλληλα  και  η  ιστορία  του Μωάμεθ  του  Β΄.

  Το  Xρονικό  Majus,  όπως  έχει  προκύψει  από  τη  σύγχρονη  έρευνα, υπήρξε  αντικείμενο  νοθείας  με  προσθήκες  και  διαφοροποιήσεις  πιθανότατα  από τον  μητροπολίτη  Μονεμβασίας  Μακάριο  Μελισσηνό,  καθώς  κάποιες  από  αυτές αφορούν  την  οικογένεια  του,   για  την  εξυπηρέτηση  ιδιοτελών  σκοπών.  Το  κείμενο του  Minus  είναι  ενσωματωμένο  στο  Majus,  αλλά  εκτός  από  αυτό  ο  συντάκτης  του Majus  χρησιμοποιεί  και  μία  πληθώρα  άλλων  πηγών,  όπως  τον  συνεχιστή  του Θεοφάνη,  τον  Νικήτα  Χωνιάτη  τον  Νικηφόρο  Γρηγορά  και  άλλους.  

Παρόλα  αυτά το χρονικό δε χάνει τη γενικότερη αξιοπιστία του και ειδικά ως προς τα γεγονότα της άλωσης. 

Πηγή: Σοφία Φοίβα " Η άλωση της Κωνσταντινούπολης μέσα από λατινικές και ελληνικές πηγές".

Το άλλοθι του εμπρηστή του Φιλίπ Λεβίν. Ραδιοφωνικό Θέατρο.

 Η Πολιτισμική Διαδρομή απόψε θα σας παρουσιάσεις ένα ακόμη επεισόδιο της σειράς αυτοτελών επεισοδίων του Φιλίπ Λεβίν με θέμα τη διερεύνηση ύποπτων για εμπρησμό υποθέσεων. Το αποψινό επεισόδιο θα έχει τον τίτλο ¨Το άλλοθι του εμπρηστή¨.

 

 

 

Η υπόθεση:

   Ο Ντεντέκτιβ Κιου αναλαμβάνει σ’ αυτό το επεισόδιο σίγουρα την πιο δύσκολη αποστολή του… 

  Η ηλικιωμένη χήρα Λόρα Γκρέυ που έχει πρόσφατα καταστραφεί οικονομικά, πέφτει από το μπαλκόνι του σπιτιού της και σκοτώνεται. Η Λόρα Γκρέυ έχει έναν ανιψιό, τον Άλβιν Κρεκ  τον οποίο υποβοηθά οικονομικά δίνοντας του ένα μηνιάτικο επίδομα.

  Ενώ εκ πρώτης όλα δείχνουν αυτοκτονία για τη δύστυχη Γκρέυ (οικονομική καταστροφή, απόγνωση κλπ), η αστυνομία επιμένει να διερευνήσει περεταίρω την υπόθεση.

  Όλες οι υποψίες της αστυνομίας στρέφονται πάνω στον ανιψιό, ο οποίος όμως έχει ένα ακλόνητο άλλοθι: την ώρα που η θεία του έπεσε από το μπαλκόνι αυτός καταγίνονταν με μία πυρκαγιά που ξέσπασε σε ένα σπίτι του. 

  Το καμένο σπίτι του Κρεκ ήταν ασφαλισμένο στη Νορθ Γουέστον (εταιρία με την οποία συνεργάζεται ο Κιου) και έτσι ο ύποπτος ανιψιός πέφτει πάνω στον Κιου.

 

  Ο Κιου καλείτε να σπάσει το άλλοθι του Κρεκ, να αποδείξει δηλαδή ότι  ο ανιψιός έβαλε τη φωτιά στο σπίτι του νωρίτερα!!

 

  Ο Ντεντέκτιβ Κιου συνεργάζεται άψογα με την αστυνομία και κατά την προσφιλή του τακτική ψάχνει να βρει το μοιραίο λάθος ή την παράλειψη του εμπρηστή...

 

 

Μία ακόμη πρόκληση λοιπόν για το γραφείο των εμπιστευτικών υποθέσεων…

 Μπορείτε να το ακούσετε εδώ...

Καλή σας Ακρόαση…

Οι λέξεις Μακεδονία και Μακεδών είναι ελληνικές

Οι λέξεις Μακεδονία και Μακεδών είναι ελληνικές. Προέρχονται από το αρχαίο ελληνικό επίθετο Μακεδνός που σημαίνει υψηλός, μακρύς, λυγερός. 

Η λέξη αυτή αναφέρεται για πρώτη φορά στην Οδύσσεια τουΟμήρου: οἲα τε φύλλα μακεδνής αἰγείροιο (η, 106). Συνώνυμες λέξεις στα νέα ελληνικά είναι οι λέξεις μάκρος, μήκος, μακρύς. Το τοπωνύμιο Μακεδονία ενδεχομένως να σήμαινε αρχικά «υψηλά κείμενη χώρα», δηλαδή βόρεια χώρα (Μπαμπινιώτης 2009: 809) ή και ορεινή χώρα, ενώ ο Μακεδών ήταν ο υψηλός ή και ο ορεσίβιος. 

Ο πατέρας της ιστορίας Ηρόδοτος πρώτος αναφέρεται στο φύλο των Μακεδνών, συσχετίζοντάς τους με τους Δωριείς και αποδεχόμενος την ελληνικότητα τους: («το δωρικό έθνος) οἴκεε ἐν Πίνδω Μακεδνόν καλεόμενον. ἐντεῦτεν δε ές Πελοπόννησον ἐλθόν Δωρικόν ἐκλήθη (Ηρόδοτος Α΄, 56), δηλαδή «Οι Δωριείς όταν κατοικούσαν

στην Πίνδο ονομάζονταν Μακεδνοί και από κει, όταν κατήλθαν στην Πελοπόννησο, ονομάστηκαν Δωριείς». Ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αλέξανδρος Α, παραμονές της μάχης των Πλαταιών (479 π.Χ.), έδωσε πολύτιμες πληροφορίες στους συνασπισμένους Έλληνες του νότου, δικαιολογώντας την ενέργειά του αυτή με τα

παρακάτω λόγια: «αὐτός τε γάρ Ἕλλην γένος εἰμί τωρχαίον, καί ἀντ’ ἐλευθέρης δεδουλωμένην οὐκ ἂν ἐθέλοιμι όρᾶν

τήν Ὲλλάδα», δηλαδή «Γιατί και εγώ ο ίδιος είμαι Έλληνας το γένος από παλιά και δεν θα ήθελα να δω την

Ελλάδα υπόδουλη αντί για ελεύθερη» (Ηρόδοτος, 9, 45, 1,2). 

Ο Πλούταρχος πάλι στο δεύτερο λόγο του Περί

Ἀλεξάνδρου τύχης ἢ ἀρετῆς αναφέρει πως ο Αλέξανδρος κατά την εκστρατεία του εναντίον των Θηβαίων

βρέθηκε στη δεινή θέση να χρειαστεί να αμυνθεί «προς ἂνδρας ὁμοφύλους καί συγγενεῖς» (Πλούταρχος Β: 108). Ο

Στράβων έγραψε πως οι Μακεδόνες είχαν παραπλήσια διάλεκτο με τους Ηπειρώτες, δηλαδή ελληνική καί στις

δύο περιπτώσεις. Κατά τον Τίτο Λίβιο οι Μακεδόνες, οι Αιτωλοί και οι Ακαρνάνες μιλούσαν την ίδια διάλεκτο

της ελληνικής. Ο Δίων ο Χρυσόστομος αναφέρεται στους «Μακεδόνας καί τούς ἄλλους Ἕλληνας» (Περί Βασιλείας,

Δ΄, 9, 48). Μακεδόνες συμμετείχαν στην πανελλήνια διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Σπάρτη το 371 π.Χ.

Ένας από τους παλιότερους σωζόμενους καταλόγους των θεωροδόκων, καταλόγων που περιέχουν λίστες των –

αποκλειστικά ελληνικών - κρατών και πόλεων που επισκέπτονταν οι θεωροί, δηλαδή οι απεσταλμένοι των

πανελλήνιων ιερών, είναι αυτός της Επιδαύρου, του 360 π.Χ. και περιλαμβάνει και το βασίλειο της

Μακεδονίας, όπως και αρκετοί άλλοι τέτοιοι κατάλογοι (Χατζόπουλος 2008: 56-58). Ακόμα και στο Μυθιστόρημα

του ψευδο-Καλλισθένη (παραλλαγή α΄, β΄, L, γ΄ κ.α.) αποτυπώνεται επανειλημμένα η ελληνικότητα των

Μακεδόνων και του ίδιου του Αλέξανδρου (Stoneman 1993 (1991): 90, 110, 137, 187, Καλλισθένης 2005: 224, 228. -

«Ἀλέξανδρος δέ ἐστιν Ἕλλην», λένε οι Αθηναίοι ρήτορες Δημάδης και Δημοσθένης -, 382 –«ὁ Ἀλέξανδρος… στήσας

το Μακεδονικόν μετά τῶν ἄλλων Ἐλλήνων…»), όπως, βέβαια και στο πολύστιχο βυζαντινό έπος των αρχών του

13ου αιώνα Ἀλέξανδρος ὁ βασιλεύς (π.χ. στἰχοι 684-690, 1125-1137), στο οποίο μάλιστα ταυτίζεται η Μακεδονία

με την Ελλάδα. Η σύγχρονη έρευνα, στηριζόμενη σε πρόσφατα και παλαιότερα αρχαιολογικά τεκμήρια

(επιγραφές κ.α. αρχαιολογικά ευρήματα) και στις γραπτές πηγές, αποδέχεται την ελληνική καταγωγή των

Μακεδόνων, κατατάσσει τη διάλεκτό τους ως συγγενική της ομάδας των βορειοδυτικών ελληνικών

διαλέκτων, (η μακεδονική διάλεκτος έχει ελληνική γραμματική και μόλις δύο περιστασιακά παρατηρούμενες

ιδιορρυθμίες σε κάποια σύμφωνα, οι οποίες ωστόσο μπορούν να εξηγηθούν μέσα στα πλαίσια της ελληνικής

γλώσσας) και επισημαίνει τα ελληνικά ανθρωπωνύμια (π.χ. Αλέξανδρος, Φίλιππος, Αμύντας, Κάρανος, Κλεοπάτρα,

Ευριδίκα, Γλαύκα, Φιλοξένα, ορισμένα από τα οποία απαντώνται μόνο στη μακεδονική διάλεκτο, όπως τα

Μαχάτας (στη αττικο -ιωνική Μαχητής), Πατερίνος, Αδίστα, Δρύκαλος, Άρκαπος, Κλείονα (από Κλειώ), τα δύο

τελευταία σε επιγραφικές μαρτυρίες από την Αιανή, περίπου 450-425 π.Χ., Καραμήτρου –Μεντεσίδη 1993:79-83),

τοπωνύμια (π.χ. Αιγαί, Αλιάκμων, Εύρωπος), τα φυλετικά (π.χ. Ορέστες), τους θεσμούς και τα αξιώματα (π.χ.

εταίροι), το ημερολόγιο (μήνες Δίος, Απελλαίος, Ξανδικός, Αρτεμίσιος κ.α.), τις καθημερινές λέξεις (π.χ. Σικελιώτης 16.95). Χαρακτηριστικό αυτής της διάστασης είναι και η συμβολική αποτύπωσή της στο παλάτι των

Αιγών, στη Βεργίνα: σε ένα από τα δωμάτια των ανδρώνων αποκαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα ψηφιδωτό με

την αρπαγή της Ευρώπης (Kottaridi 2011: 235).

Η νηστεία Μεγας Βασιλειος

Η νηστεια μας εξομοιωνει με τους Αγγελους, μας κανει συγκατοικους με τους ίους φροντιζει τη ζωη μας. 

Η έναρξη των επαφών της Ρώμης με τους Φράγκους κατά τη διάρκεια του 6ου αιώνα.

Η υπαγόμενη στη βυζαντινή αυτοκρατορία Ρώμη κατά τον 6ο αιώνα μ.Χ. Ρώμη μεταδίδει την ορθόδοξη πίστη δυτικότερα στους Φράγκους και σταδιακά προτάσσοντας κυρίως θρησκευτικούς λόγους αρχίζει να αυτονομείται από το Βυζάντιο συγκλίνοντας προς τους Φράγκους.

Το πνεύμα της ελεύθερης συνδιαλλαγής της Ρώμης με τους Φράγκους αποδίδεται από τον πάπα Πελάγιο (579-590) στη θρησκευτική τους συγγένεια με τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

 Η άποψη αυτή διατυπώνεται σε επιστολή του ρωμαίου Ποντίφηκα προς τον Αυναχάριο επίσκοπο Αυτισιόδωρου (Auxerre) με την οποία ζητούσε τη μεσολάβηση των Φράγκων για την αναγνώριση της εκλογής του και τη διάσωση της Εκκλησίας από τους Λογγοβάρδους. Η στροφή αυτή του Πελαγίου προς τους Φράγκους έχει αποδοθεί στην κρίση που είχε δημιουργήσει η παρουσία των Λογγοβάρδων στην Ιταλία.

 Στην πραγματικότητα, η προσφυγή του πάπα στους Φράγκους ηγεμόνες δεν περιλάμβανε μόνο το αίτημα της προστασίας της από τους Λογγοβάρδους αλλά και της βοήθειας τους για την ίδρυση ναών και μοναστηριών. Η ενίσχυση της Εκκλησίας της Ρώμης από τους Φράγκους αναβάθμιζε τον πολιτικό της ρόλο, αναδεικνύοντας την σιγά-σιγά σε αντίβαρο του Βυζαντίου στη Δύση. Σε αυτές τις συνθήκες, ο πάπας Πελάγιος πρόβαλλε τη Ρώμη ως υπερέχουσα πόλη ανάμεσα σε φίλους και υπηκόους ολόκληρης της Ιταλίας.

 Υπόβαθρο αυτής της συμμαχίας, σύμφωνα με τον Πελάγιο, ήταν η ορθόδοξη πίστη, η οποία ισχυριζόταν ότι ήταν κοινή στους Φράγκους και το Imperium romanum δηλαδή, το Βυζάντιο. Η ανάπτυξη δεσμών της ρωμαϊκής Εκκλησίας με τους Φράγκους, την κύρια ορθόδοξη δύναμη στην Δύση, εξασφάλιζε με τον τρόπο αυτό, την υπεροχή της Ρώμης στα εδάφη τα οποία ανήκαν παλαιότερα στο δυτικό τμήμα της Αυτοκρατορίας. Μέσω της Ρώμης η Ορθοδοξία επιβαλλόταν στη Δύση ειρηνικά και χωρίς τις στρατιωτικές ενέργειες και τις κατακτητικές επεμβάσεις του Βυζαντίου.

Αυτή η αδιαμφισβήτητη αποδοχή της Ρώμης, ως του αρχαιότερου πόλου του Χριστιανισμού στη Δύση και η προσφυγή του πάπα προς τους Φράγκους ηγεμόνες για συμπαράσταση, ώστε να διατηρηθεί η ειρήνη δηλαδή οι ισορροπίες στη Δύση, δεν απείχε από την επικρατούσα αντίληψη του Βυζαντίου για τη διατήρηση φιλικών σχέσεων με ομόδοξα κράτη με όσα δηλαδή αναγνώριζαν την Ορθοδοξία, όπως είχε καθοριστεί από τις Οικουμενικές Συνόδους και ιδιαίτερα εκείνης της Χαλκηδόνας (451).8 Το πεδίο συνάντησης του Βυζαντίου με τη Δύση στις αρχές του 7ου αιώνα ήταν αποκλειστικά η ορθόδοξη πολιτική και η δογματική σύμπλευση με τον πάπα της Ρώμης.

 Αυτή η αντιμετώπιση της Δύσης ήταν πάγιο αίτημα της ορθόδοξης συγκλητικής αριστοκρατίας της Κωνσταντινούπολης, στην οποία πάντοτε άρεσε να επιδεικνύει τη ρωμαϊκή της καταγωγή και τις ευνοϊκές διαθέσεις της έναντι του πάπα.9 Η αριστοκρατία αυτή, ορθόδοξη από την εποχή της Συνόδου της Χαλκηδόνας, ήταν τον 7ο αιώνα αποδυναμωμένη, εσωστρεφής και προσηλωμένη στην αναγνώριση του Πάπα ως εγγυητή της τήρησης των αξιών και των αρχών της. Η αδυναμία του Βυζαντίου για στρατιωτικές επεμβάσεις στη Δύση από τη μια πλευρά και η ορθόδοξη ομοφωνία ανάμεσα στη Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη από την άλλη, έδωσε ακόμη μεγαλύτερη ανεξαρτησία κινήσεων στον διάδοχο του Πελαγίου, πάπα Γρηγόριο Α' (590-604).

Ποιο ήταν το ποτάμιο τέρας ο Αχελώος;

Ποιο ήταν το ποταμιο τέρας Αχελώος που συναντήσαμε στις Τραχινίες του Σοφοκλή; Ποια η τοποθέτηση του Ομήρου γιαυτο; Τι σχέση έχει με τις γνωστές Σειρήνες;

 Ο Αχελώος, γνωστός κι ως Ασπροπόταμος, είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Πηγάζει από την οροσειρά της Πίνδου και συγκεκριμένα από το όρος Λάκμος (Περιστέρι), νότια νοτιοδυτικά του Μετσόβουκαι μετά από μια διαδρομή 220 χιλιομέτρων εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος. Στην μυθολογία ήταν γιος του Ωκεανού και της Τηθύος, πατέρας των Νυμφών και των Σειρήνων, αλλά και προπάτορας όλων των ποταμών. 

Ο Αχελώος απεικονίζεται συνήθως από τη μέση και κάτω σαν ψάρι, γενειοφόρος με κέρατα στο κεφάλι του. Άλλες μορφές του ποτάμιου αυτού θεού ήταν σαν φίδι, σαν ταύρος και σαν ανθρωπόμορφο ον με κεφάλι ταύρου που από τα γένια του έτρεχαν πολλά νερά (ανθρωπομορφίες των όψεων του ποταμού). Το μόνο βέβαιο είναι πως στις περισσότερες μορφές του ο Αχελώος θύμιζε ένα άσχημο τέρας.

Ο Όμηρος τοποθετεί χρονικά τον Αχελώο πριν από τον Ωκεανό, γι’ αυτό και θεωρούσε πώς οι θάλασσες, οι πηγές και τα νερά που πηγάζουν από την γη προέρχονται από αυτόν. Αντίθετα ο Ησίοδος συγκαταλέγει τον Αχελώο στα παιδιά της Τηθύος και του Ωκεανού, στις ποτάμιες θεότητες. 

Ένας ακόμα γνωστός μύθος είναι αυτός της πάλης του ποταμού με τον Ηρακλή για χάρη της Δηιάνειρας. Ο Ηρακλής διεκδικούσε της Δηιάνειρα από τον  μνηστήρα Αχελώο. Για να αποφασίσουν ποιος θα την παντρευτεί, έγινε μάχη και ο ποτάμιος θεός, παρά τις συνεχείς μεταμορφώσεις του, έχασε. Τότε ο Ηρακλής του απέκοψε το δεξί του κέρατο (έκλεισε τη μία εκβολή του ποταμού) και από το αίμα που έρρευσε γεννήθηκαν οι Σειρήνες.

Πηγή: mikropragmata. lifo

Οι ηλίθιοι του Κορονοϊού. Βασίλης Κανέλλης

 Είναι πάντα εξαιρετικά άσχημο και πολύ δύσκολο να κουνάς το δάκτυλο σε κάποιον και να του υποδεικνύεις τι πρέπει να κάνει.

Άλλωστε ουδείς έχει την απόλυτη γνώση, κανένας δεν έχει το αλάθητο του Πάπα και κυρίως κανείς δεν μπορεί σε μια Δημοκρατία να επιβάλει με το έτσι θέλω τη γνώμη του.

Και με αφορμή το άρθρο μου για τους πανηλίθιους του κοροναϊού, τους μπετόβλακες της πανδημίας και τις ύβρεις και κατάρες που εισέπραξα γιατί τους… κούνησα το δάκτυλο, ίσως πρέπει να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.

Όταν κινδυνεύει η δημόσια υγεία δεν μπορείς να απαιτείς από βλάκες με περικεφαλαία να ακούσουν τους ειδικούς και να προσαρμοστούν με τις νέες συνθήκες.

Τους πανίβλακες που ψηφίζουν δυστυχώς μαζί με όλους τους άλλους δεν μπορείς να τους προσαρμόσεις στα δεδομένα που γίνονται τραγικά για τη χώρα μας.

Δεν μπορείς αυτό το κομμάτι του λαού να το εντάξεις σε ένα υποχρεωτικό πλαίσιο το οποίο επιβάλλεται όχι γιατί μας αρέσει αλλά γιατί έτσι μπορούν να σωθούν ζωές.

Για το τμήμα αυτό του κόσμου, δυστυχώς πολυπληθές, θα είσαι ο πράκτορας του Σόρος.

Θα είσαι το τσιράκι της κυβέρνησης ή αυτός που παίρνει μίζα για να γράφει αυτά που γράφει.

Θα είσαι πάντα ο εχθρός τους γιατί πρέπει πάντα να έχουν κάποιον απέναντί τους για να επιβεβαιώνουν την ανοησία τους.

Ποιοι είναι αυτοί για τους οποίους δεν έχουμε ελπίδα ότι θα ακούσουν, ακόμη κι αν ανακοινωθούν 1.000 κρούσματα και 100 θάνατοι;

Ποιοι είναι αυτοί που θα επιμένουν στην παγκόσμια συνωμοσία, στους πληρωμένους δημοσιογράφους, στην ξεπουλημένη κυβέρνηση που τα κάνει όλα αυτά για ένα ανύπαρκτο θέμα προκειμένου να φτωχύνει ο κόσμος;

Όλοι αυτοί είναι γνωστοί μας, διπλανοί μας, ίσως και συγγενείς μας.

Είναι ο τύπος στην Πάτρα που πάει να ζητήσει βεβαίωση από το γιατρό ότι δεν μπορεί να φοράει μάσκα γιατί δήθεν έχει αναπνευστικά προβλήματα.

Είναι ο τυπάρας που επειδή είχε κανονίσει να παντρευτεί Ιούλιο με 300 άτομα καλεσμένους, τώρα δεν μπορεί να αναβάλει το πανηγύρι. Πότε θα ξαναβρεί ευκαιρία για όρκους αιώνιας πίστης και για τη ζεϊμπεκιά του γαμπρού που θα τον καμαρώσει όλο το σόι;

Είναι ο ίδιος ψεκασμένος συμπολίτης μας ο οποίος πιστεύει ότι τα αεροπλάνα αφήνουν πίσω τους ένα μυστικό αέριο που μας κάνει όλους να μην αντιδρούμε, που μας μεταμορφώνει σε πρόβατα.

Είναι ο Ελληνάρας που με την πρώτη ευκαιρία θα κλείσει τη Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης γιατί έχει το Ι.Χ. με τα 200 άλογα και που να δείξει ότι είναι οδηγάρα; Ακόμη κι αν κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές αυτός εκεί. Κλαρινογαμπρός στη ΛΕΑ.

Είναι ο οδηγός στην Αθήνα που θα κάνει «σφήνες» και μαγκιές και μετά θα σου ρίξει και μια μούντζα γιατί έτσι τον έμαθαν από μικρό να αντιδρά.

Ο ίδιος που αρνείται να εφαρμόσει τους κανόνες για τον κοροναϊό είναι ο ημιμαθής ξερόλας που του λες ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο και σου λέει «είναι ψέματα, εγώ έχω καθαρά πνευμόνια».

Είναι αυτός που αδιαφορεί για τους παθητικούς καπνιστές, που θα σου ρίξει στα μούτρα τον καπνό από την πουράκλα του γιατί δεν γουστάρει κανόνες και ζορίζεται τώρα που απαγορεύεται το κάπνισμα.

Είναι ο Νεοέλληνας μάγκας που θα τα… σπάσει στα μπαράκια και θα κάνει τσαμπουκά ακόμη και για ένα τυχαίο σπρώξιμο.

Και ξέρετε και κάτι: Είναι ο ίδιος που την Κυριακή θα πάει στην εκκλησία με τα παιδιά του και θα κάνει χίλιες γονυκλισίες αλλά θα γυρίσει σπίτι και θα μαυρίσει το μάτι της γυναίκας του.

Είναι κι αυτός που δεν έχει κανένα σεβασμό για τους ανθρώπους αλλά και κανένα για τα ζώα. Και δεν έχει κανένα πρόβλημα να βάλει φόλα στο σκυλί της γειτονιάς απλά και μόνο για να το δει να σφαδάζει μέχρι να ξεψυχήσει.

Είναι γενικώς ο… «ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε» που θα σου πετάξει στα μούτρα όταν του κάνεις παρατήρηση γιατί συμπεριφέρεται σκ@@@χα.

Εν πάση περιπτώσει υπάρχουν άπειροι τύποι Νεοέλληνα κάφρου που αυτήν την κρίσιμη στιγμή, σ΄ αυτήν την απίστευτη υγειονομική (και ταυτόχρονα οικονομική) κρίση, θα πάνε κόντρα στο ρεύμα.

θα αρνηθούν τις μάσκες, θα μαζευτούν κατά δεκάδες σε γάμους και πανηγύρια, θα φτύσουν στο έδαφος ή θα φτερνιστούν μπροστά σου, δεν θα βάλουν ποτέ αντισηπτικό, δεν θα κάνουν οτιδήποτε λένε οι επιδημιολόγοι.

Αυτούς λοιπόν δεν μπορεί κανείς να περιμένει ότι θα τους πείσει να πειθαρχήσουν για τον κοροναϊό.

Η ζωή έχει δείξει ότι πάντα θα υπάρχουν τέτοιοι, άλλοτε περισσότεροι, άλλοτε λιγότεροι. Και πάντα θα κάνουν κακό. Όχι μόνο τώρα με τον κοροναϊό αλλά και πάντα.

Γι’ αυτό δεν έχει νόημα να απαντάς και να πέφτεις στο επίπεδό τους. Κι όπως είπε και ο σπουδαίος Μπουκόφσκι, «το πρόβλημα με τον κόσμο είναι ότι οι έξυπνοι είναι γεμάτοι αμφιβολίες ενώ οι ηλίθιοι γεμάτοι αυτοπεποίθηση».

Πηγή:in.gr

Η θάλασσα σχολείο.

Πώς θα ’θελα η θάλασσα

να ήταν το σχολειό μου

και του σχολειού μου η φορεσιά

να ’τανε… το μαγιό μου.

Να ’χα τα βότσαλα χαρτί,

τα φύκια συνδετήρι,

κοχύλια τα μολύβια μου

κι ο αστερίας σβηστήρι.

Στην άμμο η ορθογραφία μου

να ήτανε γραμμένη

να ’ρχεται κύμα γρήγορα

τα λάθη μου να παίρνει.

Και να ’χα για δασκάλες μου

τις βάρκες π’ αρμενίζουν

να μ’ έπαιρναν κάθε πρωί

στη Γη να με γυρίζουν.

Σοφία Παράσχου,

Θαλασσινό σχολείο, εκδ. Περίπλους

Ο φωτογράφος Δημήτριος Καλούμενος εκμυστηρεύεται στο θεολόγο κο Ι.Σιδήρα το βίωμα του στα Σεπτεμβριανά του 1955

Ο φωτογράφος Δημήτριος Καλούμενος εκμυστηρεύεται στο θεολόγο κο Ι.Σιδήρα το βίωμα του στα Σεπτεμβριανά του 1955. Στον Καλούμενο κυρίως οφείλεται η φωτογραφική κάλυψη των γεγονότων του Σεπτεμβρίου του 1955 στην Κωνσταντινούπολη.

«πολλές νύχτες, παιδί μου, εγείρομαι επί της κλίνης μου κάθιδρως λόγω ενός εφιάλτου στον ύπνο μου, ο οποίος έρχεται και ξανάρχεται. Αυτός ο εν υπνώσει εφιάλτης είναι ένας ανατριχιαστικός θόρυβος, ο θόρυβος από την οργισμένη θραύση των υαλοπαραθύρων των Ρωμαίηκων οικιών και κυρίως των ρωμαίηκων εμπορικών καταστημάτων της συνοικίας μου, που ήταν το ιστορικό Πέραν της πολυμαρτυρικής Πόλης μας, καθ΄όλη εκείνη την μεγάλη νύχτα της 6ης προς 7η Σεπτεμβρίου του 1955. Με αυτό τον φρικτό θόρυβο εν τοις ωσίν μου θα πεθάνω και τότε μόνο θα ανεύρω λύτρωση».

Ο Ισμέτ Ινονού σχολιάζει τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1955

Δύο ημέρες μετά τα θλιβερά γεγονότα της 6-7 Σεπτεμβρίου του 1955 ο πρώην πρωθυπουργος της Τουρκίας θα δηλώσει: με στόμφο:

«Οι εκδηλώσεις αυτές ήταν πολύ καλά οργανωμένη ενέργεια και ωφέλιμη
για να καθαρίσει η χώρα μας από το Ελληνικό στοιχείο που είναι ένας βραχνάς»

Ισμέτ Ινονού, Αρχηγός Τουρκικής Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, 9 Σεπτεμβρίου 1955

Το Λιβυκό μέτωπο. Νίκος Κωνσταρας

Ο γνωστός αρθρογράφος δίνει μια πληρη εικόνα του γεωπολιτικου παιγνιου στην ανατολική Μεσόγειο και ειδικότερα στη Λιβύη. 

Η αιφνίδια παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη δείχνει, αφενός, το μέγεθος του τουρκικού καιροσκοπισμού και, αφετέρου, την ελληνική μακαριότητα για όσα συνέβαιναν σε μια τόσο ευαίσθητη για εμάς περιοχή. Η Ελλάδα δεν προέβλεψε μια απειλή που μπορεί να εξελιχθεί σε μόνιμη πληγή, καθώς η Τουρκία προσβλέπει στην ανάπτυξη στρατιωτικών βάσεων στη Λιβύη, όπως έχει κάνει σε αρκετές χώρες στην ευρύτερη περιοχή. Ομως, με όσα πράττει ο πρόεδρος Ερντογάν –και με τις φανερές φιλοδοξίες του– ολοένα περισσότερες χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, διεθνείς οργανισμοί και μεγάλες δυνάμεις θα αναγκαστούν κάποια στιγμή να εγκαταλείψουν την ανοχή που του δείχνουν. Θα πρέπει να λάβουν θέση εναντίον του μεγαλοϊδεατισμού του και της αστάθειας που παράγει.

Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του πρακτορείου Associated Press την Πέμπτη ήταν ενδεικτικό των προθέσεων της Αγκυρας αλλά και των αντιστάσεων των Λίβωων εναντίον των συμφωνιών για αμυντική συνεργασία και για την οριοθέτηση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών των δύο χωρών. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης στην Τρίπολη δήλωσαν στο πρακτορείο ότι είχαν επιφυλάξεις για τις συμφωνίες και ότι ο πρωθυπουργός Φαγέζ Σαράζ δεχόταν πιέσεις από την Τουρκία για πάνω από έναν χρόνο. Φοβόταν ότι η προσωρινή του κυβέρνηση δεν είχε τη δικαιοδοσία να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες. Επίσης, δεν ήθελε να προκαλέσει την αντίδραση άλλων μεσογειακών χωρών. Οταν, όμως, ο αντίπαλός του στον εμφύλιο πόλεμο, στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, έφθασε να πολιορκεί την Τρίπολη, ο Σαράζ δέχθηκε την πρόταση της Τουρκίας. «Η πίεση ήταν αμείλικτη, είπε ένας αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι ισλαμιστές εντός της κυβέρνησης Σαράζ επίσης ασκούσαν πίεση υπέρ της Αγκυρας. Η Τουρκία ήταν η μόνη χώρα που υποσχέθηκε στήριξη, και συμφωνήσαμε μόνο όταν βρήκαμε όλες τις άλλες πόρτες κλειστές», μετέδωσε το πρακτορείο.

Η τουρκική παρέμβαση υπήρξε σωτήρια για την πλευρά Σαράζ, καθώς οι Τούρκοι στρατιωτικοί, οι 3.500-3.800 Σύροι ισλαμιστές μισθοφόροι, τουρκικά όπλα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη ανάγκασαν τον Χαφτάρ σε υποχώρηση. Ομως, οι φόβοι της προσωρινής κυβέρνησης ήταν εύλογοι: η τουρκική παρουσία και η χρήση Σύρων μισθοφόρων έχει συσπειρώσει πολλές χώρες εναντίον της Τριπόλεως, με την Ελλάδα και τη Γαλλία να προστίθενται στην Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που ήδη στήριζαν τον Χαφτάρ. Σχεδόν σύσσωμη η διεθνής κοινότητα απορρίπτει το σύμφωνο Τουρκίας-Λιβύης, όπως και η εκλεγμένη Βουλή της Λιβύης που αντιτίθεται στον Σαράζ. Η Αίγυπτος προειδοποιεί ότι θα παρέμβει στρατιωτικά εάν οι δυνάμεις Σαράζ-Τουρκίας προχωρήσουν προς την ανατολική Λιβύη. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν δείξει αδικαιολόγητη ανοχή στις τουρκικές παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων που επέβαλε ο ΟΗΕ. Ομως, η Γαλλία έχει πάρει δυναμική θέση εναντίον της τουρκικής ανάμειξης στη Λιβύη, ενώ τελευταίως και η Γερμανία απέστειλε πολεμικό πλοίο για την εφαρμογή του εμπάργκο. Ισως δυσκολευτεί περισσότερο η Αγκυρα να αναπτύξει δυνάμεις στη Λιβύη. Σιγά σιγά, η Ε.Ε. θα γίνει πιο δυναμική στις παρεμβάσεις της εναντίον της τουρκικής επιθετικότητας προς Ελλάδα και Κύπρο. Ενδιαφέρον θα έχει η εξέλιξη της σχέσης Τουρκίας - ΗΠΑ - Ρωσίας, κυρίως όταν ο Τραμπ δεν θα είναι σε θέση να στηρίζει τον Ερντογάν και όταν ο Πούτιν κρίνει ότι δεν τον συμφέρει πια η ανοχή στον Τούρκο πρόεδρο. Στο διπλωματικό πεδίο, η αναδίπλωση των δυνάμεων του Χαφτάρ ίσως ανοίξει τον δρόμο για πολιτική συμφωνία. Σε αυτή την περίπτωση, είναι πολύ πιθανό η παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη να είναι από τα κυριότερα θέματα διαπραγμάτευσης. Οποια νέα κυβέρνηση συνεργασίας προκύψει, δεν θα θέλει να έχει εναντίον της όσες χώρες αντιστέκονται στην τουρκική πολιτική. Οι αρχικές επιφυλάξεις της πλευράς Σαράζ είναι «πάτημα» για όσους θέλουν μια Λιβύη ελεύθερη από τα σχέδια Ερντογάν. Εκτεθειμένη σε ολοένα περισσότερα μέτωπα στο εξωτερικό και στο εσωτερικό, η Τουρκία θα διαπιστώσει ότι ο καιροσκοπισμός και η βία οδηγούν σε αδιέξοδα. Για την Ελλάδα, το μάθημα της Λιβύης είναι πολλαπλό: να διαβάζει τις εξελίξεις στην περιοχή και τις ζυμώσεις σε γειτονικές χώρες, να επενδύει σε συμμαχίες εγκαίρως, να προλαβαίνει την Τουρκία ώστε να μη βρίσκεται προ τετελεσμένων.

Πηγή: Καθημερινή

Ο Πελεκάνος, του Αυγούστου Στρίμπεργκ. Ραδιοφωνικό Θέατρο

  Αγαπητοί φίλοι καλησπέρα σας, απόψε θα σας παρουσιάσω ένα θεατρικό έργο που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από πολλές απόψεις. Πρόκειται για τον  ¨Πελεκάνο¨ του Σουηδού συγγραφέα Αυγούστου Στρίμπεργκ. Ο ´´Πελεκάνος´´ είναι το αυτοβιογραφικό του Στρίμπεργκ, όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς με κεντρικό άξονα την προσωπικότητα του ίδιου του Αύγουστου Στρίμπεργκ.

               

  Το  έργο γράφτηκε το 1907 και ανήκει στην Τρίτη περίοδο  δημιουργίας του Σουηδού συγγραφέα, ενώ τα θέματα που πραγματεύεται είναι: ο θάνατος, η σεξουαλικότητα, η ζοφερότητα και η βιαιότητα των οικογενειακών σχέσεων. Εκείνη την περίοδο ο Στρίμπεργκ βρέθηκε στα πρόθυρα της τρέλας ύστερα από το οδυνηρό γι' αυτόν τρίτο διαζύγιο, ευρισκόμενος έτσι σε απόγνωση ζήτησε την φροντίδα της αγαπημένης αδερφής του.

  Η αδερφή του όμως τον βασάνισε με την αποτρόπαια συμπεριφορά της στο διάστημα που παρέμεινε σπίτι της για να τον φροντίσει, έτσι το έργο στην πραγματικότητα αποτέλεσε μία εκδικητική Σονάτα εναντίων της έως τότε αγαπημένης του αδερφής. Στην πρωταγωνίστρια-μητέρα του έργου ο Στρίντμπεργκ αντικατοπτρίζει την αδερφή του, ενώ στο τέλος την υποχρεώνει να αποκαλύψει τον πραγματικό της εαυτό και να ταπεινωθεί μπροστά στα παιδιά της.

                                  

  Ο Στρίμπεργκ ήταν όμως και γιος δούλας-παραδουλεύτρας της οικογένειας του πατέρα του, ο οποίος τη στεφανώθηκε λίγο πριν  τη γέννηση του. Στα δεκατρία του χρόνια ο Σουηδός συγγραφέας χάσει τη μητέρα του και ο πατέρας του θα νυμφευθεί τη γκουβερνάντα του μικρού Αύγουστου, η οποία θα τον καταπιέσει. Το στίγμα ´´γιος της δούλας´´ θα διαμορφώσει το μισογυνισμό του.

Ο Αύγουστος Στρίμπεργκ

Η εξέλιξη του έργου

 Τρεις γιοι και τρεις κόρες, ως δύο πρόσωπα σε ποικίλες παραλλαγές σχέσης, μοιράζονται την ίδια κι απαράλλαχτη μάνα. Η μητέρα τίκτει. Η μητέρα γεννά. Η μητέρα αναθρέφει με το γάλα της τα παιδιά της. Η μητέρα αγαπά άνευ όρων και αιτίας. Η μητέρα δεν στερεί. Η μητέρα απλά υποφέρει και φέρει εις πέρας ένα ανομολόγητα ιερό καθήκον, να θυσιάζει την υπόστασή της για χάρη των παιδιών της.

  Η μητέρα-πελεκάνος απλά τίκτει. Η μητέρα-πελεκάνος δεν γεννά, δεν έχει γάλα, δεν στερείται, δεν υποφέρει, δεν θυσιάζεται, δεν αγαπά άνευ όρων και αιτίας. Αποτελεί ένα πρότυπο μιας άλλης μάνας διαφορετικής, μη κατακριτέας ωστόσο. Η μητέρα-πελεκάνος στερεί από τα παιδιά της, βάζει όρια στον εαυτό της και στην οικογένειά της, βγαίνει από τη “μάχη της θυσιαστικής αγάπης” αλώβητη κι ακμαία. Στη συνείδηση όλων, η μητέρα αυτή δεν έχει μητρικό ένστικτο, δεν μοιάζει με τη δική μας μάνα, δεν θεωρείται ιερή κι αξιοσέβαστη. Αυτή η μητέρα σπαρταρά μόνη της στο πάτωμα. Έχει τις ενοχές της, φοβάται τη μοναξιά, έρχεται σε σύγκρουση με τα παιδιά της, προσπαθεί διαρκώς να αποδείξει. Επιδιώκει να τεκμηριώσει τη συναισθηματική και ηθική βάση της στέρησης και της μη ικανοποίησης των αναγκών των παιδιών της.

  Η μητέρα-πελεκάνος ερωτεύεται και απιστεί, απομακρύνεται από την ηθική και τη συναισθηματική διάσταση της  . Βιώνει και μετουσιώνει στο απόλυτο τα ένστικτά της. Κάνει τη ζωή της πλουσιότερη κι ομορφότερη, αγαπά τις κοσμικότητες και τις απολαύσεις, απολαμβάνει τα ταξίδια και το καλό φαγητό. Αφήνοντας τα παιδιά της να καλύπτουν μόνο τις βασικές τους ανάγκες, καταδικάζεται και ενοχοποιείται. Θεωρείται ένοχη για όλα και σαν αποδιοπομπαίος τράγος διώκεται και περιθωριοποιείται. Δεν θεωρείται μητέρα πλέον. Απεμπολεί τον μητρικό της ρόλο και   μια γυναίκα-σκύλα που ανέκαθεν προσανατολίζεται μόνο στις δικές της ανάγκες. Ο σύζυγος-πατέρας δεν  , παρά μόνο ως ελατήριο στα οικονομικά ζητήματα της οικογένειας. Ο πατέρας θυματοποιείται και αθωώνεται λόγω χαμηλών προσδοκιών και της πάντοτε υποστηρικτικής κοινής γνώμης. Τα παιδιά της μητέρας-πελεκάνου την αμφισβητούν, σκέφτονται, θυμώνουν και ενεργοποιούνται στο να καλύψουν τις ανάγκες τους, βασικές και μη. Τα παιδιά της μητέρας-πελεκάνου ασύστολα και δυναμικά αποχωρούν από τη φωλιά τους. Ρίχνουν κυριολεκτικά μαύρη πέτρα πίσω τους. Τα παιδιά της μητέρας-πελεκάνου αποχωρούν απόλυτα και δίχως καμία ένοχή, για να χτίσουν τη δική τους ζωή. Και ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω.

Επιπλέον στοιχεία για το έργο.

  Μια μητέρα λοιπόν, αδιαφορεί για την ανατροφή των παιδιών της και ταυτόχρονα θέτει σε προτεραιότητα τις δικές της ανάγκες, η σχέση της με τα παιδιά της αποκλιμακώνεται συναισθηματικά και αμαυρώνεται επικίνδυνα από τους χειρισμούς επιβίωσης της στο πλαίσιο της ανασφάλειας που δημιουργείται στην οικογένεια μετά το θάνατο του πατέρα. Η  αποσύνθεση του οικογενειακού θεσμού, χαμένη αξιοπρέπεια η υποτίμηση της ανθρώπινης υπερηφάνειας, η αντιστροφή των ρόλων (θύτη-θύματος) μέσω ενός ανελέητου παιχνιδιού εκδίκησης σε συνδυασμό με τη σαδιστική εξωτερίκευση των μη διαχειρίσιμων συναισθημάτων του των ηρώων.

  Το έργο διερευνά τους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι εγκλωβίζονται σε εμμονές, φοβίες και ενοχές. Η πραγματικότητα που βιώνεται στην παιδική ηλικία είναι γνωστό ότι διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην ψυχοσύνθεση και την εξέλιξη ενός ανθρώπου. Το εξπρεσιονιστικό στοιχείο μέσα σε όλα αυτά επικρατεί.

  Οι ήρωες του έργου, είναι αιχμάλωτοι μιας μοίρας που τους παρουσιάστηκε ως μοναδική, μολονότι καταραμένη, παλεύουν στα τυφλά για να ανακαλύψουν την αλήθεια που δεν ειπώθηκε ποτέ, ώστε να μπορέσουν να διακρίνουν εναλλακτικές επιλογές και να ενηλικιωθούν σωστά.

  Σε γενικές γραμμές ο Στρίμπεργκ είναι πεπεισμένος ότι ο νατουραλισμός είναι κάτι παραπάνω από λεπτομερή καταγραφή, έτσι λοιπόν διατρανώνει την πίστη του στη φύση και αναζητά τις συγκρούσεις εκεί που γίνονται οι πιο αιματηρές μάχες: στις σχέσεις των δύο φύλων, στις ψυχολογικές διακυμάνσεις, στις σεξουαλικές επιθυμίες, στην κληρονομιά του παρελθόντος κλπ. Επιπρόσθετα ο Σουηδός συγγραφέας βλέπει με καχυποψία και απέχθεια το γάμο και τις επιταγές του οικογενειακού βίου. 

  Μελετώντας το συγκεκριμένο έργο το μόνο που μας μας μένει να φωνάξουμε στο τέλος είναι:

  "Αλίμονο στη μάνα που δεν θυσιάζεται για τα παιδιά της! Αλίμονο στη μάνα που θέτει σε προτεραιότητα τον εαυτό της! Αλίμονο στη μάνα που αμαυρώνει τους άγραφους νόμους της μητρότητας και της συζυγικής πίστης!!"

  Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι "Ραδιοφωνικό θέατρο"

                              

• Directed By – Διαγόρας Χρονόπουλος
• Music Consultant [Μουσική Επιμέλεια] – Γιώργος Παπαδάκης (2)
• Supervised By – Μάρα Καλούδη, Σιδερής Πρίντεζης
• Technician [Ψηφιακή Επεξεργασία] – Μίνως Μαμαγκάκης
• Translated By, Adapted By (Text) [For Radio] – Αλίκη Αλεξανδράκη
• Voice Actor – Α. Βλάχου*, Β. Βανίτα*, Ε. Κουμαριανού*, Δ. Χρυσομάλλης*, Ν. Τσακίρογλου*

Note

"Το Μικρό Θέατρο στο Β΄ Πρόγραμμα"

Broadcast in 1977.

ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ, ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ.

Πηγές: ΣΚΑ´Ι´, Αθηνόραμα, Λιφο, ΚουλτούρΝάου, ΝιουποστΝιουποσττ, Ιστορία της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας (ΕΑΠ)