Στο σπήλαιο - μαντείο του Ορφέα Εκεί που αντηχεί ακόμα η λύρα του...

Μια δύσκολη διαδρομή για μυημένους. Ύστερα από πολλές αγκάθινες αμυχές το τεράστιο στόμιο της σπηλιάς ξεπροβάλλει και με ένα μαγικό τρόπο μπαίνεις στον μύθο. Δεν υπήρχε τίποτα που να μην μπορούσε να μαγέψει με την λύρα του ο Ορφέας, το τραγούδι του επισκίασε ακόμα και το άσμα των σειρήνων, ακόμα και οι βασιλείς του κάτω κόσμου θα υποκύψουν σε αυτήν και θα του επιστρέψουν από τον κόσμο του Θανάτου την Ευριδίκη, που θα χάσει πάλι και η μουσική του θα γίνει κακόηχη και θλιβερή. Όμως και τα άψυχα υλικά όπως οι πέτρες που πέταγαν πάνω του οι μαινάδες στα Πιέρια όρη θα ξεστρατίσουν αρνούμενες να τον πληγώσουν. Τότε οι μαινάδες με γυμνά χέρια θα τον ξεσκίσουν. Θα απομείνει μόνο η λύρα του που θα παίζει μόνη της και το κεφάλι του, να ταξιδεύουν στο Αιγαίο ωσπου να ξεβραστούν στην λεσβιακή ακτή της Άντισσα, στην παραλία των Λαψάρνων που λέγεται και Ορφίκια. Οι μούσες, αδερφές της μάνας του Καλλιόπης με ευλάβεια θα περισυλλέξουν τα απομεινάρια του και στο όνομα του θα ιδρυθεί σπουδαίο μαντείο σε εκείνο το σπήλαιο με το τεράστιο μάτι που ατενίζει την Άντισσα, όπου λατρευόταν και ο Απόλλωνας. Δεν χρειάζεται να είσαι μυημένος στα ορφικά μυστήρια ή να έχεις στο στόμα σου τους Ορφικούς ύμνους για να νοιώσεις ότι μαζι με τον ήχο των τζιτζικιών και των πουλιών αντηχεί ακόμα η λύρα του. 

                                                             Σπήλαιο Ορφέα, Άντισσα

Η σφαγή 370 γυναικόπαιδων στο σπήλαιο του Μελιδονίου το 1823.

Στο σπήλαιο του Μελιδονίου στην περιοχή του Μυλοπόταμου Κρήτης, έλαβε χώρα μία από τις πλέον αποτρόπαιες πράξεις των Τούρκων έναντι αμάχων Ελλήνων.

Τον Οκτώβριο του 1823 και ενώ ο επαναστατικός αγώνας είχε φουντώσει στην Κρήτη 370 περίπου γυναικόπαιδα κρύφτηκαν στο σπήλαιο προστατευόμενοι από 30 ενόπλους.

Μόλις ο Χουσεήν Μπεής πληροφορήθηκε την πράξη τους τους πολιόρκησε χωρίς επιτυχία επί τρεις μήνες.

Στις 24-01-1821 όμως έφραξε την είσοδο ρίχνοντας μεγάλες πέτρες και κατόπιν έβαλε φωτιά σε δηλητηριώδη εύφλεκτα υλικά (άχυρα, λάδια, πυρήνες κλπ). Οι πολιορκημένοι πνίγηκαν από τις αναθυμιάσεις.

Κάθε χρόνο τελείτε μνημόσυνο, ενώ στο σπήλαιο υπάρχει και οστεοφυλάκιο...

Περαιτέρω στοιχεία για το σπήλαιο θα βρείτε εδώ:

https://politismikidiadromi.blogspot.com/2019/09/blog-post_35.html

Το σπήλαιο Μελιδονίου-Κρήτη. Χρήση του σπηλαίου από την Προϊστορική έως την Οθωμανική εποχή.

Λίγα λόγια για το σπήλαιο

Το σπήλαιο του Μελιδονίου (Γεροντοσπηλιός) βρίσκεται 1200 μέτρα ΒΔ του οικισμού Μελιδόνι στο δήμο Μυλοποτάμου της Π.Ε. Ρεθύμνου.

Το σπήλαιο συνδέεται με ορισμένες μυθολογικές αναφορές (Ταλώς, Ταλαία όρη),ενώ το 1824 μέσα σ'αυτό βρήκαν μαρτυρικό θάνατο 370 γυναικόπαιδα από τον Τουρκοαιγυπτιακό στρατό.

Από τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο σπήλαιο βρέθηκαν: χρηστικά αγγεία, Μινωικές λατρευτικές πύρες, λατρευτικά αντικείμενα πήλινα ειδώλια, λυχνάρια, προσωπικά αντικείμενα λατρευτών, καθώς από την αρχαϊκή εποχή μέχρι τη ρωμαϊκή λατρεύονταν ο Ερμής και μία ακόμη γυναικεία θεότητα.
 Τέλος βρέθηκαν και 2500 επιγραφές. ( Η χαρτογράφηση έγινε από την Άννα Πετροχείλου).

Η μέση ετήσια θερμοκρασία του σπηλαίου είναι 18-22 c.

Οι επιγραφές ανήκουν κυρίως στην Ελληνιστική Εποχή και αναφέρονται είτε σε προσκυνητές είτε περαστικούς είτε στο πλαίσιο κάποιας λατρείες.

Το σπήλαιο επισκέπτονται  15.000 άτομα κάθε χρόνο.

Νεολιθική Εποχή:

Τα σημαντικότερα ευρήματα της περιόδου αποτελούν εργαλεία και σκεύη (οστέινα και λίθινα).
Η κατοίκηση στο σπήλαιο κατά τη Νεολιθική εποχή ήταν μόνιμη ή ημιμόνιμη.


Μινωική Εποχή (3000-1100 π.Χ.):

Το σπήλαιο σ'αυτήν την περίοδο δε σταμάτησε να κατοικείται, κατεφευγαν σ' αυτό κυρίως σε περιόδους ταραχών οι για διάφορες εργασίες.
Μετά το 1700 π.Χ. και κατά τη Νεοανακτορική περίοδο (τα ανάκτορα σε αυτή την περίοδο γκρεμίστηκαν και ξαναχτίστηκαν) πραγματοποιήθηκε εντατική λατρευτική χρήση του σπηλαίου. Κατά κύριο λόγο λατρεύτηκε μία γυναικεία θεότητα προστάτιδας της αναπαραγωγής και της φύσης.

Αρχαϊκή εποχή (800-600 π.Χ.):

Η χρήση του σπηλαίου παραμένει λατρευτική, πλην όμως σταματά η λατρεία της θεότητας αναπαραγωγής και πλέον λατρεύεται ανδρικός θεός (κατά την ελληνιστική περίοδο λατρεύεται ο Ερμής). Την εν λόγω περίοδο πραγματοποιείται εκτεταμένη προσφορά ανθρωπόμορφων ειδωλίων (αποθέτονταν γύρω γύρω από έναν "ομφαλόσχημο" σταλαγμίτη).

Ελληνιστική εποχή (325-150 π.Χ.):

Στην Ελληνιστική εποχή στο σπήλαιο η χρήση εξακολουθούσε να είναι λατρευτική, καθώς  λατρεύονταν αποκλειστικά ο Ερμής (ψυχοπομπός των ανθρώπων προς τον κάτω κόσμο).
έτσι λοιπόν το σπήλαιο αποτέλεσε σκηνικό σχετικών δρώμενων λατρείας.
Οι προσκυνητές κρατώντας λυχνάρια και δάδες κατέβαιναν βαθιά μέσα στο σπήλαιο. (στο τέλος της σπηλιάς έβαζαν υπογραφές. Γενικότερα οι προσκυνητές σέβονταν απόλυτα την ιερότητα του χώρου και ποτέ δεν υπέγραφαν ο ένας επάνω στον άλλον.

Ρωμαϊκή εποχή:

Κατά τη ρωμαϊκή εποχή το σπήλαιο υπήρξε επίσης πόλος έλξης προσκυνητών του Ερμή (πολυάριθμες ομάδες επισκέπτονταν το σπήλαιο).

Οθωμανική εποχή:

Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας η χρήση του σπηλαίου ήταν διπλή. Το σπήλαιο ήταν ορμητήριο επαναστατικών ομάδων και χώρος όπου πραγματοποιούνταν συσκέψεις Ελλήνων οπλαρχηγών για για επικείμενες επαναστατικές κινήσεις.

Η χρήση του σπηλαίου εν κατακλείδι ήταν κατά βάση λατρευτική. Στο επίκεντρο της λατρευτικής δραστηριότητας βρέθηκε ο θεός Ερμής. Ενδιαφέρον τέλος θα παρουσιάσει η χρήση του σπηλαίου κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ως ορμητήριο επαναστατικών ομάδων.

ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΤΡΑΛΩΝΩΝ

 Σε κοντινή απόσταση (περίπου 35 χλμ) από την πόλη της Θεσσαλονίκης βρίσκεται το σπήλαιο των Πετραλώνων. Η διαδρομή είναι σχετικά εύκολη, μετά το Μονοπήγαδο και την Κρήνη οι σχετικές πινακίδες σας καθοδηγούν με ακρίβεια στο πιο ενδιαφέρον σημείο του Δήμου Τρίγλιας.
 Μόλις φτάσετε στο σημείο η μπάρα η οποία κλείνει τον ασφαλτόστρωτο δρόμο που οδηγεί στο σπήλαιο ίσως σας αιφνιδιάσει, όμως σύντομα θα αντιληφθείτε ότι η άνοδος στο χώρο (περίπου ένα χλμ η απόσταση) πραγματοποιείται  αποκλειστικά με ένα συμπαθητικό τρενάκι.

Το σπήλαιο βρίσκεται στο λόφο Κατσίκα και σε υψόμετρο 250 μ.

΄

Το σπήλαιο βρέθηκε τυχαία από τον Φ. Χαντζαρίδη το 1959

Ενώ το διάσημο Νεάντερνταλ  κρανίο βρέθηκε επίσης το 1960 τυχαία από τον ιδιώτη Χ. Σαρρηγιαννίδη.

Αναπαράσταση της θέσης εύρεσης του κρανίου στο παρακείμενο Μουσείο

Αναπαράσταση της θέσης του κρανίου

Το ακριβές σημείο στο οποίο βρέθηκε το κρανίο εντός του σπηλαίου 

 Οι συντηρητικές εκτιμήσεις θα  χρονολογήσουν το κρανίο στο 200000 π.Χ. ενώ ο Α. Πουλιανός θα επιμείνει στην θέση του σχετικά με τη χρονολόγηση (700000 π.Χ.). Το πρωτότυπο κρανίο βρίσκεται στο Α.Π.Θ.

Το Σπήλαιο είναι πλούσιο σε σταλακτίτες και σταλαγμίτες όπως θα μπορέσετε να διακρίνεται με την επίσκεψη σας σ' αυτό.

Αρκετά ευρήματα κυρίως από ζωικούς οργανισμούς εκτίθενται εντός του σπηλαίου

Στο σπήλαιο έβρισκαν καταφύγιο οι προϊστορικοί άνθρωποι της παλαιολιθικής εποχής κατά την προ-αγροτικής επανάστασης μεγάλη περίοδο της ανθρωπότητας προκειμένου να καλυφθούν από τις ακραίες καιρικές συνθήκες.

Την φαντασία του επισκέπτη θα εξάψουν οι θέσεις Άβυσσος 1 και Άβυσσος 2 ...

Δίπλα στο σπήλαιο βρίσκεται το Μουσείο του Σπηλαίου Πετραλώνων. Τα εκθέματα του προέρχονται αμιγώς από το χώρο του Σπηλαίου.

  ενώ ακόμη στο προαύλιο υπάρχουν αντίγραφα από ζώα της προϊστορικής εποχής που έζησαν στην περιοχή...

  Η τιμή του εισιτηρίου είναι λογική και συμπεριλαμβάνει την επίσκεψη στο μουσείο.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 
Σπήλαιο Σπήλαιο Πετραλώνων Χαλκιδικής
Φορέας Εκμετάλλευσης Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος
Ονοματεπώνυμο Υπευθύνου Α. Πουλιανός
Ώρες λειτουργίας Χειμερινή περ.: 09:00' έως 16:00'
Θερινή περίοδος: 09:00' έως 18:00'

ΠΡΟΣΟΧΗ:
Δεν επιτρέπεται η φωτογράφιση και η κινηματογράφηση, επειδή το σπήλαιο είναι ένας χώρος ερευνών και επειδή ο έντονος φωτισμός (διάφορα φωτιστικά, φλας, κτλ.) προκαλεί σοβαρές ζημιές στο διάκοσμο (σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό).
Επιπλέον πληροφορίες στο τηλ: 23730 - 71671.