Πολιτισμική Διαδρομή : Κινηματογράφος

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Κινηματογράφος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Ο τορπιλισμός της Έλλης. 15-08-1940

Οπτικοακουστικό υλικό την κινηματογραφική ταινία "ΑΕΡΑ,ΑΕΡΑ,ΑΕΡΑ" της Καρατζόπουλος-Καραγιάννης, ένα ντοκυμαντέρ " Ντοκουμέντα" του Κ. Γκιουλέκα και ένα εκπαιδευτικό βιντεάκι του ηλεκτρονικού περιοδικού "ΝΟΙΑΖΟΜΑΙ" με θέμα "τον Τορπιλισμό της Έλλης". Το υλικό χρησιμοποιήθηκε στην τάξη για να ζωντανέψει ομώνυμο λογοτεχνικό κείμενο του Σπύρου Μελά από το έργο του "Η δόξα του ' 40 στα βουνά και στα πέλαγα", εκδόσεις Μπίρης.

Το Στραβόξυλο, του Δημητρίου Ψαθά. Ραδιοφωνικό Θέατρο

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

Φίλες και φίλοι, απόψε θα σας παρουσιάσω την κωμωδία του Δημητρίου Ψαθά, Το Στραβόξυλο. Ένα έργο το οποίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία.

Επρόκειτο για την πρώτη εμφάνιση του Ψαθά στο θέατρο. Το έργο γράφτηκε το 1939 και εμφανίστηκε στο θέατρο ένα χρόνο μετά, το 1940. Πιο συγκεκριμένα διαβάστηκε για πρώτη φορά στις 16 Μαρτίου του 1940 στο θέατρο της οδού Ιπποκράτους, γνωρίζοντας μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία. Παίχτηκε από το θίασο του Βασίλη Αργυρόπουλου, με πρωταγωνιστή τον ίδιο.

Οι κωμωδίες του Ψαθά, έκτοτε, θα παίζονται από τους μεγαλύτερους θιάσους της Αθήνας, με τους μεγαλύτερους Έλληνες πρωταγωνιστές, καταρρίπτοντας κάθε ρεκόρ παραστάσεων. Ο αξέχαστος συγγραφέας θα παιδεύσει αρκετά με τα χρονογραφήματα και τις κωμωδίες του…

Ο Δημήτρης Ψαθάς

Το Στραβόξυλο γυρίστηκε ταινία το 1952, με πρωταγωνιστή το Βασίλη Αργυρόπουλο σε παραγωγή της Σπέντζος Φιλμ. Ο Χρήστος αποστόλου διασκεύασε το ομώνυμο του Δημήτρη Ψαθά. Το μοντάζ έκανε ο ίδιος ο Χρήστος Σπέντζος της Σπέντζος Φιλμ. Στην ταινία πρωταγωνίστησε, για τελευταία φορά, ο ίδιος ο Βασίλης Αργυρόπουλος, ερμηνεύοντας το «στραβόξυλο». Η ταινία κυκλοφόρησε τη σεζόν 1952-1953, κόβοντας 74.107 εισιτήρια και κατατάχτηκε 5^η σε σύνολο 22 ταινιών. Το 1969 γυρίστηκε ξανά με πρωταγωνιστή αυτή τη φορά το Γιάννη Γκιωνάκη.

Ο Βασίλης Αργυρόπουλος

Τη σεζόν 1981-1982, με πρωτοβουλία του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας, το «Στραβόξυλο» ανέβηκε στο θέατρο Αυλαία σε σκηνοθεσία Πάνου Χαρίτογλου. Σε 27 παραστάσεις έκοψε 5.336 εισιτήρια, αριθμός ιδιαίτερα μικρός. Γιατί όμως;

Την ίδια εποχή είχε προβληθεί από την ΕΡΤ το «κατά Γκιωνάκη στραβόξυλο» με αποτέλεσμα, όπως ήταν φυσικό, να μειωθούν τα εισιτήρια του Κρατικού Θεάτρου. Σύμφωνα με τον τύπο της εποχής και κατά γενική ομολογία, η παράσταση του Κρατικού Θεάτρου ήταν αυτή που θα έπρεπε να μαγνητοσκοπηθεί από την κρατική τηλεόραση και να προβληθεί στο κοινό. Ο Γκιωνάκης κατέβασε την παράσταση από το θέατρο του και την 28 Δεκεμβρίου 1982 η ΕΡΤ, στην εκπομπή (την οποία ανέμενε εναγωνίως κάθε Δευτέρα το τηλεοπτικό κοινό) Το Θέατρο της Δευτέρας, ανέβασε τη μαγνητοσκοπημένη παράσταση του γνωστού ηθοποιού, σε τηλεσκηνοθεσία Νίκου Ζερβάκη και μουσική επιμέλεια Σταμάτη Κραουνάκη. Οι εφημερίδες της εποχής θεώρησαν αυτήν την εξέλιξη από σκανδαλώδη αβλεψία μέχρι και προβοκάτσια!

Στιγμιότυπο από το Θέατρο της Δευτέρας

Το 1989, το έργο ηχογραφήθηκε στους ραδιοθαλάμους της Ε.ΡΑ., για την εκπομπή «Θεατρική βραδιά», με τους ίδιους περίπου ηθοποιούς. Για το ραδιόφωνο το 1989 στη Θεατρική Βραδιά Γιάννης Γκιωνάκης, Αννα Παιταζή, Λένα Παπαδοπούλου, Νίκος Τσούκας, Λιάνα Χατζή, Γιώργος Λέφας, Γιώργος Μοσχίδης

Με αφορμή, τέλος, τα τριάντα χρόνια από το θάνατο του Δημήτρη Ψαθά, Το Στραβόξυλο ανέβηκε στο θέατρο Γκλόρια, με πρωταγωνιστή το Δημήτρη Πιατά στο ρόλο του «στραβόξυλου». Η σκηνοθεσία ήταν του Κώστα Τσιάνου, η σκηνογραφική ματιά του Άγγελου Μέντη, ενώ η εσωτερική διακόσμηση των σκηνικών της Κωνσταντίνας Κοντού.

Ο Πιατάς ερμηνεύει το Στραβόξυλο

Λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου:

Ο Νικολάκης Μαρουλής καταδυναστεύει την οικογένειά του και όλο τον περίγυρό του με την ακατάσχετη γκρίνια και τις φωνές του. Οι εμμονές του οδηγούν την ανιψιά της γυναίκας του Καίτη, που φιλοξενείται το σπίτι του, να επιχειρήσει να δώσει τέλος στη ζωή της όταν ο θείος της την εκθέτει με σκληρότητα στα μάτια του αγαπημένου της αποκαλύπτοντας την επιπολαιότητά της να φλερτάρει και με έναν άλλον άντρα.

Το γεγονός αυτό θα θορυβήσει τον γκρινιάρη Νικολάκη, ο οποίος θα αρχίσει να δείχνει τον τρυφερό και γεμάτο καλοσύνη χαρακτήρα του, βοηθώντας το ζευγάρι να σμίξει, ενώ θα αποδειχθεί και ο πλέον γενναιόδωρος ανάμεσα στους συγγενείς της Καίτης, αφού μόνος εκείνος θα αναλάβει να την προικίσει, αγνοώντας τις υπεκφυγές της υπόλοιπης οικογένειας.

Από τη μαγνητοσκοπημένη παράσταση του Θεάτρου της Δευτέρας

Επιπλέον στοιχεία.

Το «Στραβόξυλο» αποτελεί την πρωτολειακή θεατρική δουλεία του Ψαθά. Ο νεαρός τότε συγγραφέας επιβλήθηκε με την ικανότητα του να παράγει αβίαστο γέλιο. Σε αυτά τα προσόντα του, οφείλεται και η όποια διαχρονικότητα επέδειξε το έργο.

Αυτό το «διάγγελμα γέλιου και ψυχαγωγίας» παρουσιάζει γρήγορη και εύρυθμη πλοκή, αληθοφάνεια προσώπων και αμεσότητα στο χιούμορ. Χρησιμοποιεί εύστοχα τη σάτιρα και χειρίζεται το διάλογο με θεατρική επιδεξιότητα. Στο ύφος της διαγραφής των τύπων, στα κωμικά ευρήματα και στις ευφυέστατες συγκρούσεις των προσώπων εύκολα διακρίνει κανείς μια αυθεντική ελληνικότητα.

Από την παράσταση του Κ.Θ.Β.Ε. του 1981

Το έργο, ύστερα από τόσες δεκαετίες, διατηρεί κάποια φρεσκάδα, εξαιτίας της ψυχογραφικής δομής του. Το «Στραβόξυλο», αναμφίβολα, είναι μια κωμωδία χαρακτήρων και κοινωνικής κριτικής.

Ο Μαρουλής είναι ένας γκρινιάρης, κατά βάθος καλόκαρδος. Δίπλα του, ο Ψαθάς τοποθετεί πρόσωπα του περιβάλλοντος του με στόχο την πολυπρισματική ανάλυση του πρώτου. Σύμφωνα με την άποψη της Ηρώς Βακαλοπούλου: «Ο ηθοποιός που θα τον ερμηνεύσει πρέπει να είναι υποδειγματικός και απολαυστικός στις διαβαθμίσεις που απαιτεί η ψυχολογική ανέλιξη του χαρακτήρα του ήρωα με γκροτσέσκα ισορροπία και συνέπεια. Οφείλει να είναι απολαυστικός στις συγκρούσεις και ευέλικτος στις νευρικές εκρήξεις και καταπτώσεις, να ξεπερνά το εμπόδιο της κωμικής ιδιοσυγκρασίας και να δίνει μάθημα σωστής και ταλαντούχας υποκρισίας κωμικού ρόλου.»

Η νεαρή ανιψιά με ανώριμες ερωτοτροπίες, οι ρομαντικά ερωτευμένοι νεαροί, η ημιμάθεια του προπολεμικού υπαλλήλου, η διπρόσωπη υποκρισία των μεγαλοαστών κυριαρχούν στο έργο και πλημυρίζουν τα μεταπολεμικά χρόνια.

Από το αρχείο του Κρατικού Θεάτρου

Το έργο απαιτεί ενότητα ερμηνειών και άριστη ομοιογένεια σκηνοθετικής γραμμής. Σε κάθε περίπτωση το κείμενο του Ψαθά πρέπει να αξιοποιείται με βλέμμα σύγχρονο και κατατοπιστικό.

Όσον αφορά την κοινωνική κριτική, αυτή δεν επικεντρώνεται φυσικά από τον Ψαθά στο θεσμό της προίκας. Αναλώνεται σε θέματα όπως η ημιμάθεια, η υποκρισία των αστών κλπ.

Η Γ. Κιτσοπούλου θα θέσει υπό αμφισβήτηση τη διαχρονικότητα του έργου: «Οι ολότελα χαριτωμένες παρατηρήσεις για τα ήθη του άλλοτε, που ξεσήκωναν μέλιστα καβγάδες στις οικογένειες των νοικοκυραίων του τότε «είσαι ίδιος το στραβόξυλο»- σήμερα σε μια οικογένεια αστών ή στο θέατρο, θα ήταν πολύ διαφορετικές.» Σαφώς. Όλα αυτά είναι σήμερα ξεπερασμένα. Αν εμφανιζόταν σήμερα ένας Νικόλας Μαρουλής-στραβόξυλο θα ήταν πολύ διαφορετικός από τον ομώνυμο του 1940.

«Το παράλογο, σήμερα, έχει εισχωρήσει με πολύ περισσότερα πλοκάμια, στους τύπους της εποχής», προσθέτει η Κιτσοπούλου αναφερόμενη στην παράσταση του 1981. Πολύ περισσότερο σήμερα, που η εποχή έχει αλλάξει ριζικά. Ο θεατής φεύγει ίσως από το θέατρο παραξενεμένος και όχι βελτιωμένος, όπως θα τον ήθελε ο Αριστοφάνης.

Θα κλείσω λέγοντας ορισμένα πράγματα για την φαρσοκωμωδία. Η φαρσοκωμωδία προσέθεσε την υπερβολή στην κωμωδία για να βγάλει γέλιο. Αυτό όμως (στην περίπτωση του στραβόξυλου ισχύει σίγουρα) βγάζει αρκετές φορές την κωμωδία από το σωστό δρόμο. Τα πρόσωπα, σύμφωνα πάλι με την Κιτσοπούλου, «πρέπει να έχουν οντότητα και όχι να είναι εφήμερες καρικατούρες ανθρώπων…»

Η αφίσα της παράστασης του Κ.Θ.Β.Ε. το 1981

Στοιχεία για το βίο του Δ. Ψαθά μπορείτε να διαβάσετε εδώ:

https://politismikidiadromi.blogspot.com/2019/05/blog-post_0.html

Το έργο μπορείτε να το ακούσετε εδώ:

http://isobitis.com/theatro1/?p=538

Πηγές:

https://www.artmag.gr/art-proposals/art-theater/item/824-dimitris-psathas

https://www.avgi.gr/koinonia/309973_straboxylo-toy-psatha-sto-theatro-tis-deyteras

https://www.ertnews.gr/ert-protaseis/to-stravoxilo-stin-ert2/ 1

https://www.maxmag.gr/cinema/gnostoi-ellines-me-mia-kinimatografiki-emfanisi/

https://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=3872

radio-theatre.blogspot.com/2010/01/8_07.html

Εφημερίδα Ελληνικός Βορράς.

Εφημερίδα Επιλογές.

Ηρώ Βακαλοπούλου, Μοντέρνο υλικό σε παλιό καλούπι, εφημερίδα Θεσσαλονίκη, 15-01-1982

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

Ο Αχόρταγος, του Δημητρίου Ψαθά. Ραδιοφωνικό θέατρο.

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος:

Φίλες και φίλοι, απόψε θα σας παρουσιάσω τη διαχρονική μαύρη κωμωδία του Δημητρίου Ψαθά «Ο Αχόρταγος». Κλασική και επίκαιρη κωμωδία, η οποία έκανε πρεμιέρα τον Οκτώβριο του 1966. Στη Μεγάλη Οθόνη την απολαύσαμε με πρωταγωνιστή το ¨διδακτικό¨ Γιάννη Γκιωνάκη.

Η παράσταση σημείωσε μεγάλη επιτυχία, γι' αυτό και πάρθηκε η απόφαση να γυριστεί και κινηματογραφική ταινία με πρωταγωνιστές τον Γιάννη Γκιωνάκη και τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο.

Στην ταινία “Ο Αχόρταγος” τραγουδούν ο Γιώργος Ζαμπέτας και η Ναυσικά. Η ταινία Ο Αχόρταγος προβλήθηκε στις αίθουσες Αθηνών - Πειραιώς - προαστίων το 1967 και έκοψε 280.732 εισιτήρια. Ήρθε στην 26η θέση σε 99 ταινίες.

Η υπόθεση του έργου:

Η υπόθεση ήταν η εξής: Ο ήρωας Χρήστος Χρυσάφης είναι ένας φτωχός και...πεινασμένος νέος, που καταφέρνει να παντρευτεί τη Λένα, την κόρη του πλούσιου επιχειρηματία Μιχάλη Καμπάνταη και αδελφή της Ντίνας, μιας ελαφρόμυαλης η οποία τον χτύπησε μια μέρα με το αυτοκίνητό της. Παρά το γεγονός ότι αγαπάει την γυναίκα του, δεν μπορεί να αντισταθεί στα χρήματα του πεθερού του, τα οποία μεγαλύτερα ανθρώπινα πάθη, αυτό της «βουλιμίας».

Σε κάθε περίπτωση είναι μια ταινία που παρά τις ατέλειές της, βλέπεται ευχάριστα και αποτελεί ένα πολύ διδακτικό και διαχρονικό μάθημα για όλους: η ανθρώπινη «βουλιμία» οδηγεί πάντα στην καταστροφή, πρώτα από όλα τον ίδιο τον άνθρωπο και μετά όλους εκείνους που ζουν δίπλα του. Μοναδικός ο Γκιωνάκης στο ρόλο του αχόρταγου, ειδικά στον σιγά-σιγά του γίνονται εμμονή και τον οδηγούν στα όρια της βουλιμίας. Έτσι επιζητά διαρκώς περισσότερα λεφτά, περισσότερες αρμοδιότητες, μεγαλύτερες διοικητικές θέσεις, ενώ αρχίζει να ζηλεύει και ανθρώπους του περιβάλλοντός του, οι οποίοι έχουν πάει καλά στη ζωή τους. Και όλα αυτά χωρίς να λείπει τίποτα από τον ίδιο.

Απλά ήταν αδηφάγος και ήθελε όλο και περισσότερα, από όλους. Μοιραία έρχεται σε σύγκρουση με τον πεθερό του, ωστόσο στο τέλος επέρχεται συμβιβασμός, χωρίς όμως ουσιαστικά να έχει λυθεί το πρόβλημα της βουλιμίας του. Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει την ταινία και «μαύρη κωμωδία», η οποία αποτυπώνει με την αξεπέραστη συγγραφική μαεστρία του Ψαθά, ένα από τον τρόπο που υποδύεται την σταδιακή του μετάλλαξη από έναν άνθρωπο που απλά ήθελε ένα πιάτο φαί με το οποίο θα ήταν ευτυχισμένος, σε έναν άνθρωπο που ήθελε να γίνει έως και πρωθυπουργός!

Επιπλέον στοιχεία:

Πολυγραφότατος και μαέστρος της κωμωδίας και του γέλιου, ο Ψαθάς αποτυπώνει στον «Αχόρταγο» ένα από τα μεγαλύτερα πάθη: αυτό της απληστίας. Με την καυστική του πένα σκιαγραφεί τον πλεονέκτη άνθρωπο ο οποίος δεν χορταίνει με τίποτα και τίποτα δεν ικανοποιεί την ακόρεστή του φιλοδοξία.

Η ταινία «Ο αχόρταγος» αποτελεί κινηματογραφική διασκευή του ομώνυμου θεατρικού έργου του Δημήτρη Ψαθά. Η θεατρική παράσταση ανέβηκε στο θέατρο «Μπουρνέλλη» από τον θίασο Γιάννη Γκιωνάκη, Χριστίνας Σύλβα, Σμάρως Στεφανίδου και Γιάννη Μιχαλόπουλου. Η πρεμιέρα της παράστασης δόθηκε την Παρασκευή 26 Μαΐου 1967 και σημείωσε μεγάλη επιτυχία, γι’ αυτό και πάρθηκε η απόφαση να γυριστεί και κινηματογραφική ταινία. Η παραγωγή ήταν της ΑΚ films και του Διονύση Κουρουνιώτη, κι αυτό διότι ο Φίνος στον οποίο είχε προταθεί αρχικά είχε μια δυσκολία στο να αποδεχθεί κινηματογραφικές ταινίες που είχαν ανέβει και ως θεατρικές παραστάσεις. Έστω κι αν κάποιες φορές «απαρνήθηκε» αυτή του την άποψη. Παρά τις ανησυχίες του Φίνου, η ταινία πήγε καλά, προβλήθηκε τη σεζόν 1967-1968, έκοψε 280.732 εισιτήρια και ήρθε στην 26η θέση ανάμεσα στις 99 ταινίες της σεζόν εκείνης.

Το συγκεκριμένο έργο είναι γεμάτο ατάκες και διαλόγους που έμειναν στην ιστορία και μέχρι σήμερα προκαλούν άφθονο γέλιο, ακόμα και σε νεότερους. Μια τέτοια σκηνή είναι εκείνη που ο Παπαγιαννόπουλος φωνάζει έναν άλλο συνεργάτη του, τον Μανώλη (τον υποδύεται ο Νάσος Κεδράκας) και του παραγγέλνει φαγητό, αν και όπως του λέει...δεν πεινάει:

« - Έλα μέσα ρε Μανώλη

-Διαταγάς

-Πετάξου απέναντι στο εστιατόριο και φέρε μου κάτι να τσιμπήσω.

-Μάλιστα, τι να σας φέρω;

-Ε, κάτι ελαφρύ, δεν θα φάω σήμερα, δεν πεινάω...μια μακαρονάδα.

-Με σαλτσίτσα;

-Με σαλτσίτσα. Και ένα κοτόπουλο. Και μια μερίδα αρνάκι.

-Ψητό;

Ψητό. Και που’ σαι...Πες του να ετοιμάσει και μια καλή μερίδα κεφτέδες. Και μια συναγρίδα.

-Αν υπάρχει...

-Ε, αν υπάρχει.

-Αν δεν υπάρχει, θα πας εσύ να την ψαρέψεις;

-Ε, όχι βέβαια!

-Όχι βέβαια. Αντε πήγαινε. Και που’σαι...Να ετοιμάσει και μια καλή σαλάτα πες του...Κι ένα μπουκάλι μπίρα και ψωμιά.

-Μάλιστα. Μόνο αυτά;

-Ε, σου είπα θα τσιμπήσω σήμερα, δεν θα φάω. Δεν έχω όρεξη!!!»

Το έργο αναδεικνύει χαρακτηριστικά του μέσου και σύγχρονου ανθρώπου και αυτό συντελεί στο να διατηρεί, γραμμένο πριν πέντε δεκαετίες, ακόμη την εφηβική του φρεσκάδα. Η αγωνία του ανθρώπου δεν αλλάζει στη διάρκεια των χρόνων…

Το έργο, τέλος, ηχογραφήθηκε το 1980 από την Κρατική Ελληνική Ραδιοφωνία.

Στη ραδιοφωνική διασκευή του έργου ακούγονται:

Γεωγλερής Γιώργος, Δουλγεράκης Ντίνος, Κοντογιάννης Δημήτρης, Κόντου Πόπη, Λογοθέτης Ηλίας, Μιχαλόπουλος Γιάννης, Σαμπάχ Νικολαΐδου Σούλι

Συμμετέχουν ακόμη: Λεζές Μάρκος Λιάνη Νόρα Νικολάου Νανά Νταλιάνης Κώστας Σμυρναίος Γιάννης Τριφύλλη Βάσια Φύτιζα Δώρα

Το έργο μπορείτε να το ακούσετε εδώ (Ισοβίτης):

https://isobitis.com/theatro1/?p=532

Ο Δημήτρης Ψαθάς

Πηγές:

https://www.gazzetta.gr/plus/article/945465/o-ahortagos-i-mayri-komodia-toy-dimitri-psatha-kai-o-didaktikos-gkionakis

https://www.makthes.gr/oi-diachronikes-komodies-toy-psatha-11676

https://www.philenews.com/politismos/kypros/article/1636780

ΜΠΑΜΠΗΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (1932-2021)

Ο Μπάμπης Ανθόπουλος γεννήθηκε στις 17 Αυγούστου του 1932 στον Πειραιά. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν απ΄ όπου αποφοίτησε το 1957.

Πρωτοεμφανίστηκε το 1957 με το “Θέατρο τέχνης” στο έργο του Αριστοφάνη, “Πλούτος”.

Συμμετείχε σε γνωστές κινηματογραφικές παραγωγές: ” Κάτι να καίει “, “Ο κόσμος τρελάθηκε” κ.ά. Διετέλεσε μέλος του Σ.Ε.Η. και συγκρότησε δικούς του θιάσους.

Πρωταγωνιστώντας ως Φανούρης, ο ψιλικατζής της θρυλικής καθημερινής σειράς της ΥΕΝΕΔ "Η γειτονιά μας" έγινε ευρέως γνωστός και ιδιαίτερα αγαπητός.

Παντρεύτηκε δύο φορές. Με την επίσης ηθοποιό Δήμητρα Νομικού και στην συνέχεια με την κυπριακής καταγωγής Δέσποινα Κουρέα με την οποία απέκτησαν μία κόρη και έναν γιο.

Απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών στις 7 Αυγούστου 2021.

Φιλμογραφία:

Ο εραστής της πείνας (1986) [Θωμάς]

Οι γκόμενες του Τσάρλυ (1986) [Απόστολος Παπασυναγρίδας]

Η κόμησσα της Κέρκυρας (1972)

Η Ρένα είναι “οφ-σάιντ” (1972) [δημοσιογράφος]

Αγάπησα μια… πολυθρόνα (1971) [σκηνοθέτης]

Αρχιψεύταρος (1971) [Μάρκος]

Ένας ξένοιαστος παλαβιάρης (1971) [“Σπίθουρας”]

Εφοπλιστής με το ζόρι (1971) [Θανάσης]

Η εφοπλιστίνα (1971)

Ο Μανωλιός ξαναχτυπά (1971)

Ο αγαθιάρης και η ατσίδα (1971)

Πίσω μου σ’ έχω σατανά (1971) [Ζήνων Σπετζοφάης]

Αριστοτέλης ο επιπόλαιος (1970)

Ένα μπουζούκι αλλοιώτικο από τ’ άλλα (1970) [πλασιέ]

Ένας τρελλός γλεντζές (1970) [Άντζουλος]

Η ταξιτζού (1970)

Οι τρεις ψεύτες (1970)

Κρίμα… το μπόι σου (1970) [Αλέξανδρος/Ιάκωβος]

Ο κόσμος τρελλάθηκε… (1967) [Παρασκευάς]

Διπλοπενιές (1966) [πωλητής καταστήματος ρούχων]

Να ζει κανείς ή να μη ζει; (1966) [“Καρφής”]

Οι κυρίες της αυλής (1966) [μέλος συγκροτήματος]

Μια τρελή τρελή οικογένεια (1965) [Ζορζ]

Μοντέρνα Σταχτοπούτα (1965) [θυρωρός]

Κάτι να καίει (1964)

Το έξυπνο πουλί (1961) [Τρύφωνας]

Η μεταμόρφωση του Χορν.

Η παραγωγή της ταινίας "Αλίμονο στους Νέους" αντιμετώπισε ένα πρόβλημα. Πως θα μεταμορφωθεί ο Δημήτρης Χορν ώστε να φαίνεται τουλάχιστον 35 χρόνια μεγαλύτερος.

Ο Χορν διέθετε τις υποκριτικές ικανότητες για να υποδυθεί τον ηλικιωμένο που βαδίζει αργά, σκυφτός και τρέμουν τα χέρια του. Ακόμα και τη φωνή του μπορούσε να αλλάξει. Όμως δεν έφτανε μόνο αυτό. Κάλεσαν τους καλύτερους Έλληνες μακιγιέρ αλλά χωρίς να καταφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Όσο κι αν προσπάθησαν ο Χορν δεν έπειθε ως γέρος. Μέχρι που αποφάσισαν να φωνάξουν τον Ντικ Μόρρις από την Αγγλία που στην εποχή του θεωρείτο ένας από τους καλύτερους μακιγιέρ του κόσμου. Ο Μόρις ήρθε από το Λονδίνο και αμέσως έπιασε δουλειά. Όλοι γνώρισαν τα θαύματα που μπορούσε να κάνει και άφησαν τον πρωταγωνιστή στα μαγικά του χέρια. Το αποτέλεσμα τους εντυπωσίασε όλους. Αλλά επειδή ο Μόρις δεν μπορούσε να μένει πολύ στην Αθήνα, ο Σακελλάριος γύρισε όλες μαζί τις σκηνές όπου ο Χορν εμφανίζεται ως ηλικιωμένος.

Πηγή: I love cinema

Ο Ζαννινο.

Ζαννίνο

( Γιάννης Παπαδόπουλος)

Γεννήθηκε στο Γαλατά Κωνσταντινούπολης

21 Αυγούστου 1923

Πέθανε στην Αθήνα

27 Μαΐου 1995

Ηταν ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Ήρθε με τους γονείς του στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στη Δραπετσώνα στον Πειραιά. Από το 1937 που πέθανε ο πατέρας του, προσπαθεί να βρει δουλειά. Την περίοδο εκείνη προσλήφθηκε ως χορευτής στα μπαλέτα Ραμαζωφ που έδιναν παραστάσεις σε διάφορα κέντρα «καφέ-σαντάν» της εποχής. Σε μία από εκείνες τις παραστάσεις στη Μάνδρα του Αττίκ, στις αρχές της δεκαετίας του 1940, όταν ο ίδιος ο Αττίκ τον ρώτησε πως τον λένε, απάντησε Γιάννης, η διευθύντρια όμως του μπαλέτου Σοφία Ραμαζώφ τον αποκαλούσε Νίνο και τότε ο Αττίκ είπε «Τι Γιάννης και κουραφεξαλα. Γιάννης δηλαδή Ζαν, Ζαν και Νίνο ίσον Ζαννίνο. Έτσι θα σε παρουσιάσω». Από τότε έμεινε το καλλιτεχνικό αυτό ψευδώνυμο τόσο για τον ίδιο όσο και για τη μετέπειτα γυναίκα του και την κόρη του.

Η καλλιτεχνική καριέρα του Ζαννίνο υπήρξε λαμπρή τόσο στον ελληνικό κινηματογράφο, ακόμη και στον αμερικάνικο, έχοντας συμμετοχή στην ταινία "Το εξπρές του μεσονυχτίου".

Συνολικά, συμμετείχε σε περισσότερες από 83 ταινίες, με τελευταία τον «Καβάφη» του Γιάννη Σμαραγδή το 1996.

Ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Τζένη (Ζαφειρια Σφουντουρη) και απέκτησαν το 1951 μια κόρη την Σόφη Ζανίνου, που ασχολήθηκε κι αυτή με την ηθοποιία.

Ποιος σκότωσε το Χάρρυ; Άλφρεντ Χίτσκοκ. Κινηματογραφική βραδιά.

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

Φίλες και φίλοι του κινηματογράφου, πρόκειται να σας παρουσιάσω τη μαύρη κωμωδία της αμερικάνικης Tecknicolor, του 1955: Ποιος σκότωσε το Χάρρυ;. Σε σκηνοθεσία Άλφρεντ Χίτσκοκ.

Το σενάριο της ταινίας ήταν του John Mickael Hayes και βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Jack Trevor Story του 1950. Η ταινία κυκλοφόρησε στις Η.Π.Α., στις 30 Σεπτεμβρίου του 1955 και επανακυκλοφόρησε το 1984, όταν και αποκτήθηκαν τα δικαιώματα διανομής από την Universal Pictures. O ίδιος ο Χίτσκοκ δήλωσε πως η ταινία ήταν μια από τις αγαπημένες του δουλειές και μια από τις σπάνιες (κατάμαυρες) κωμωδίες του.

Η υπόθεση:

Η δράση στο The Trouble with Harry διαδραματίζεται σε ένα ηλιόλουστο φθινόπωρο στην ύπαιθρο του Βερμόντ . Το φύλλωμα του φθινοπώρου και το όμορφο τοπίο γύρω από το χωριό, καθώς και η γεμάτη φως παρτιτούρα του Bernard Herrmann , όλα δίνουν έναν ειδυλλιακό τόνο. Η ιστορία είναι για το πώς αντιδρούν εννέα κάτοικοι ενός μικρού χωριού του Βερμόντ όταν το νεκρό σώμα ενός άνδρα που ονομάζεται Χάρι βρίσκεται στην πλαγιά ενός λόφου. Τέσσερις κάτοικοι του χωριού καταλήγουν να συνεργάζονται για να λύσουν το πρόβλημα του τι να κάνουν με τον Χάρι. Στην πορεία, οι δύο μικρότεροι (ένας καλλιτέχνης και μια πολύ νέα, δύο φορές χήρα) ερωτεύονται και γίνονται ζευγάρι, σύντομα θα παντρευτούν. Οι δύο μεγαλύτεροι κάτοικοι (ένας καπετάνιος και ένας σπιντέρ) ερωτεύονται επίσης.

Οι ιδιόρρυθμοι αλλά προσγειωμένοι κάτοικοι του μικρού χωριού Highwater, στο Βερμόντ, έρχονται αντιμέτωποι με το φρέσκο νεκρό σώμα του Χάρι Βορπ (Φίλιπ Τρούεξ), το οποίο έχει εμφανιστεί άβολα στην πλαγιά του λόφου πάνω από την πόλη. Το πρόβλημα του ποιος είναι το άτομο, ποιος ευθύνεται για τον ξαφνικό θάνατό του και τι πρέπει να γίνει μετο σώμα είναι «ο μπελάς με τον Χάρι».

Ο Captain Wiles ( Edmund Gwenn ) είναι σίγουρος ότι σκότωσε τον άνδρα με μια αδέσποτη βολή από το τουφέκι του ενώ κυνηγούσε, μέχρι που αποδεικνύεται ότι πυροβόλησε πραγματικά ένα κουνέλι. Η Jennifer Rogers ( Shirley MacLaine ), η εν διαστάσει σύζυγος του Χάρι, πιστεύει ότι σκότωσε τον Χάρι επειδή τον χτύπησε δυνατά με ένα μπουκάλι γάλα. ΗMiss Gravely ( Mildred Natwick ) είναι σίγουρη ότι ο άντρας πέθανε μετά από ένα χτύπημα από τη φτέρνα της μπότας πεζοπορίας της όταν την πέταξε έξω από τους θάμνους, ενώ ακόμα τσαντιζόταν από το χτύπημα που δέχτηκε στα χέρια της Jennifer. Σαμ Μάρλοου (Τζον Φορσάιθ), ένας ελκυστικός και αντικομφορμιστής καλλιτέχνης, είναι ανοιχτό μυαλοςγια την όλη εκδήλωση και είναι έτοιμος να βοηθήσει τους γείτονές του και τους νεοανακαλυφθέντες φίλους του με όποιον τρόπο μπορεί. Σε κάθε περίπτωση, κανείς δεν στενοχωριέται καθόλου για τον θάνατο του Χάρι.

Ωστόσο, όλοι ελπίζουν ότι το σώμα δεν θα πέσει στην προσοχή των «αρχών» με τη μορφή του ψυχρού, χωρίς χιούμορ αναπληρωτή σερίφη Calvin Wiggs ( Royal Dano ), ο οποίος κερδίζει τα προς το ζην ανά σύλληψη. Ο καπετάνιος, η Τζένιφερ, η δεσποινίς Γκρέιβλι και ο Σαμ θάβουν το σώμα και στη συνέχεια το σκάβουν ξανά πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Στη συνέχεια κρύβουν το πτώμα σε μια μπανιέρα πριν το ξαναβάλουν στο λόφο όπου πρωτοεμφανίστηκε, για να το κάνουν να φαίνεται σαν να είχε μόλις ανακαλυφθεί.

Επιπλέον στοιχεία για την ταινία.

Δε μας απασχολεί, στην ταινία, το μυστήριο μιας δολοφονίας, αλλά έχουμε να κάνουμε με μια ελαφριά κωμωδία-δράμα, με μια νότα ρομαντισμού., στην οποία το πτώμα χρησιμεύει ως Macgfufin.

Η ταινία υπήρξε μια από τις λίγες αληθινές κωμωδίες του Χίτσκοκ. Βέβαια, οι περισσότερες ταινίες του είχαν κάποιο στοιχείο μακάβριου ή αυθόρμητου χιούμορ. Το θέμα του έργου είναι το παράδοξα κωμικό στοιχείο του θανάτου, που βρίσκει άξιο εκπρόσωπο του στο άψυχο σώμα του Χάρρυ. Ο νεκρός Χάρρυ δεν υφίσταται ως ανθρώπινο ον, όμως σέρνει από πίσω του τη ζωή.

Όμως ποιος ήταν αυτός που σκότωσε τον Χάρρυ; Η αλήθεια είναι πως κανένας δεν τον σκότωσε, ο Χάρρυ πέθανε στο λόφο από καρδιακή προσβολή. Κι όμως υπάρχουν τρεις υποψήφιοι δολοφόνοι του. Ο καπετάνιος, συνταξιούχος γέρος πλέον, θυμίζει μια πιο απλοποιημένη έκδοση του Ρασκόλνικοβ από το Έγκλημα και Τιμωρία. Η πραγματική του ανησυχία έγκειται στην προσωπική του τιμωρία, αν μαθευτεί το συμβάν από τις αστυνομικές αρχές και όχι στο γεγονός πως ένας άνθρωπος πέθανε για το τίποτα από μια σφαίρα του. Ωστόσο ο φόβος του θα υποχωρήσει όταν τελικά καταλάβει πως δεν ήταν αυτός ο φονιάς του άτυχου αγνώστου. Θα αρχίσει να ανησυχεί όμως η δις Gravely, η οποία χτύπησε με το τακούνι της έναν άγνωστο που την ενοχλούσε στο πάρκο.

Η όλη ταινία, με φόντο ειδυλλιακά τοπία της Αμερικής, παίρνει την κίνησή της από την αναδιάρθρωση των ισχυόντων λογικών κωδίκων, για να δημιουργήσει μια νέα λογική πιο ανθρώπινη όπου οι έννοιες καλό και κακό επαναπροσδιορίζονται. Όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος ο σκηνοθέτης, «Από την λογική του παραλόγου προτιμώ τον παραλογισμό της λογικής».

Υ.Γ.: Υπάρχει και η άθλια, σχετική με το έργο, προσέγγιση του Βασίλη Ραφαηλίδη. Ο οποίος συνδέει με απαίσιο τρόπο τις ενοχές που αισθάνονται οι αθώοι του έργου με τις ενοχές που αισθάνονται οι απανταχού χριστιανοί με τη σταύρωση του Χριστού και το Προπατορικό Αμάρτημα. Πρόκειται για εμετική θεώρηση. Σας συνιστώ να μείνετε μακριά από αυτήν την ανάλυση του συγκεκριμένου ψευτοδιανοούμεου.

Σκηνοθέτης: Alfred Hitchcock

Σενάριο: John Michael Hayes βασισμένο στο μυθιστόρημα του Jack Trevor Story

Φωτογραφία: Robert Burks

Μουσική: Bernard Herrmann

Ηθοποιοί: Edmund Gwenn, John Forsythe, Shirley MacLaine, Mildred Natwick, Mildred Dunnock, Jerry Mathers, Royal Dano

Βραβεία: Υποψηφιότητες για τα βραβεία BAFTA καλύτερης ταινίας και καλύτερης γυναικείας ερμηνείας.

Τοποθεσία: Η.Π.Α. 1955

Διάρκεια: 99′

Πηγές:

https://camerastyloonline.wordpress.com/2015/08/20/the-trouble-with-harry-1955-directed-by-alfred-hitchcock/

https://www.iefimerida.gr/news/280439/poios-skotose-ton-hari-toy-hitskok-sto-idryma-st-niarhos

https://hmn.wiki/el/The_Trouble_with_Harry

http://users.uoi.gr/kopi/ (h p://users.uoi.gr/kopi/)

Η μεταφορά έγινε από το κανάλι: Αντώνιος Παρασκευόπουλος

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΛΙΤΕΧΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ 1940-1941

ΑΡΙΣΤΕΡΑ φωτογραφία του 1940 όπου εμφανίζει τον τότε οπλίτη Φιλοποίμενα Φίνο (1908-1977) όταν υπηρετούσε στο Α΄ΣΣ στην κινηματογραφική υπηρεσία του Στρατού, και μετέπειτα ιδρυτή της κινηματογραφικής εταιρίας παραγωγής ταινιών ‘’FINOS-FILM’’.

ΔΕΞΙΑ φωτογραφία του δημοφιλή ηθοποιού Ντίνου Ηλιόπουλου (1915-2001) κατά την διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου όπου υπηρέτησε ως ασυρματιστής, και διακρίθηκε για τις υπηρεσίες του και την γενναιότητά του.

Πηγή Ιστορικός Συλλέκτης Βέροιας

Η Σιωπή, του Ίγκμαρ Μπέργκμαν. Ραδιοφωνικό Θέατρο

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

Φίλες και φίλοι, απόψε, θα σας παρουσιάσω το έργο του Ίγκμαρ Μπέργκμαν Η Σιωπή (Tystnaden). Πρόκειται για ένα από τα πιο αινιγματικά έργα του Σουηδού σκηνοθέτη.

Η Σιωπή γυρίστηκε το 1962 και ανέβηκε στη Μεγάλη Οθόνη το 1963. Η ταινία έγινε η μεγαλύτερη επιτυχία της κινηματογραφικής εταιρίας Svensk Filmindustrie μέχρι τότε. Το ρεκόρ της κατέρριψε το 1973 μια άλλη ταινία του Μπέργκμαν, η Σκηνές από έναν γάμο. Κατά τη διάρκεια προβολής της ταινίας στη Σουηδία, το Νοέμβριο 1963, η θρυλική ιταλική ποδοσφαιρική ομάδα AC Milan ήρθε στη Στοκχόλμη να παίξει φιλικό αγώνα με τη IFK Norrköping. Έχουν ακουστεί τόσο πολλά για τη Σιωπή ώστε όλη η ομάδα έσπευσε στο κινηματογράφο να δει την περιβόητη ταινία. Ο Σουηδός προπονητής τους Νίσσε Λιεντχόλμ (Nisse Liedholm) τους έκανε διερμηνεία.

Στην Αργεντινή ο διανομέας της ταινίας Juan Antonio Muruzeta καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκισης με αναστολή γιατί οι δικαστές θεώρησαν ότι η ταινία περιέχει τουλάχιστον τρεις σκηνές "προσβλητικές ακόμα και για το πιο ανοιχτόμυαλο κοινό". Ο εφευρετικός επιχειρηματίας όμως δεν πτοήθηκε και οργάνωσε την προβολή της Σιωπής στην πόλη Κολόνια του Ουρουγουάη, μόλις 30 χλμ μακριά από το Μπουένος Άιρες. Εκεί η ταινία εγκρίθηκε για προβολή σε πλήρης έκδοση. Στους Αργεντινούς θεατές, λοιπόν, προτάθηκε μία ειδική προσφορά που περιλάμβανε ταξίδι με φέριμποτ μέχρι την Κολόνια και εισιτήριο για την προβολή της ταινίας.

Το έργο δε συνίσταται, γενικά, για νέους και παιδιά κάτω των 16 ετών. Η Σιωπή ήταν από τις πιο πρωτοποριακές δουλειές του Ίγκμαρ Μπέργκαν. Το ψυχολογικό αυτό δράμα, έχει κάποιες σκηνές που θεωρήθηκαν τολμηρές για την εποχή τους. Σίγουρα επρόκειτο για έργο-σκάνδαλο το οποίο προκάλεσε δέος. Μελωδίες του Μπαχ, ωμή σεξουαλικότητα και ρεαλιστικός θόρυβος συνθέτουν μια όπερα εσωτερικού τρόμου.

Το τραγικό της ανθρώπινης ύπαρξης, έρχεται στο φως, μέσα από αυτό το μεγάλο σε συναισθηματικό πλούτο έργο. Έργο κομβικής σημασίας στη δημιουργία του καλλιτέχνη κορυφώνει μια ανεπίσημη τριλογία για την απουσία του θεού. Από την αρχή, διαφορετικοί χαρακτήρες συγκρούονται με ολέθρια ένταση.

Η ταινία «Σιωπή» διακρίθηκε το 1964 και απέσπασε τρία βραβεία Guldbagge: καλύτερης ερμηνείας (Ίνγκριντ Τούλιν), καλύτερης σκηνοθεσίας (Ίνγκμαρ Μπέργκμαν) και καλύτερης ταινίας.

Ίνγκμαρ Μπέργκμαν / Ingmar Bergman (14 Ιουλίου 1918 - 30 Ιουλίου 2007)

Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους και πιο διακεκριμένους καλλιτέχνες στον κόσμο. Κάθε ταινία του ήταν γεγονός αναμενόμενο και όλοι μεταχειρίζονταν τον χαρακτηρισμό αριστούργημα για κάθε νέα του ταινία. Παράλληλα, ήταν κι ένας απίστευτα παραγωγικός σκηνοθέτης. Το σύνολο του έργου του εμφανίζεται ως μια συνεχής ερώτηση, που συχνά δεν έχει απάντηση, σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη, την παρουσία ή απουσία του Θεού. Η αγωνία της έλλειψης επικοινωνίας, η ασάφεια και η διπροσωπία της ανθρώπινης φύσης, η μοναξιά χωρίς πιθανότητες υπερβάσεως σε ένα κόσμο γεμάτο προσποίηση, η σιωπή και η ντροπή, είναι σταθερά στοιχεία, σχεδόν σε κάθε του ταινία.

Κληρονόμος της σκανδιναβικής κινηματογραφικής παράδοσης (Στίλλερ, Σγιόστρομ, Ντράγιερ) και βαθιά επηρεασμένος από την σκέψη του Κίρκεγκωρ, Μπερντιάεφ, τον υπαρξισμό και τις ψυχαναλυτικές θεωρίες (Φρόυντ, Γιούνγκ), ο Μπέργκμαν δίνει βάρος όχι τόσο στην κοινωνία ή στην ιστορία, όσο στο ίδιο το άτομο. Ίσως γι' αυτό τα πιο χαρακτηριστικά έργα του είναι σκληρά, αλλά πάντα ρεαλιστικά.

Ευγενή δοκίμια για το ρόλο της ανθρωπότητας σ' έναν αλλοτριωμένο κόσμο. Με το έργο του, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν αναδιατύπωσε τα μεγάλα ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη συνθήκη, αλλάζοντας για πάντα τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το Σινεμά.

«Υπάρχει πάντα μια διαρκής πάλη μέσα μου, ανάμεσα στην ανάγκη μου να καταστρέψω και στη θέλησή μου να ζήσω. Κι αυτό δημιουργεί μία εσωτερική ένταση που κυριαρχεί και στον τρόπο που δημιουργώ και στην υλική μου ύπαρξη. Κάθε πρωί ξυπνώ με μια καινούρια οργή, μια καινούρια καχυποψία, μια καινούρια λαχτάρα για τη ζωή» - Ίνγκμαρ Μπέργκμαν (14 Ιουλίου 1918 - 30 Ιουλίου 2007).

Στην Ελλάδα.

Στην Ελλάδα, το έργο διασκευάστηκε σε έκδοση ραδιοφωνικού θεάτρου, σε μετάφραση Ροζίτας Σώκου, με πρωταγωνίστριες τις Όλγα Τουρνάκη και Ρεγγίνα Καπετανάκη. Το σύντομο Φεστιβάλ Bergman που πραγματοποίησε η εκπομπή «Από τη Μεγάλη Οθόνη στο Μικρόφωνο», έκλεινε με τη μετάδοση της ραδιοφωνικής μεταφοράς του σεναρίου της ταινίας Η Σιωπή. Μια από τις πιο αινιγματικές ταινίες του κορυφαίου Σκανδιναβού σκηνοθέτη γυρισμένη το 1962, χρονιά κατά την οποία η ταινία «Μέσα από το σπασμένο Καθρέφτη» απέσπασε το βραβείο Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Η Σιωπή προβλήθηκε το 1963 προκαλώντας κοινό και κριτικούς ενώ παράλληλα τιμήθηκε με σημαντικά ευρωπαϊκά βραβεία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Αρχείου Θεάτρου η ηχογράφηση του 1976 χαρακτηρίστηκε ακατάλληλη, αποσύρθηκε και δεν μεταδόθηκε ούτε στο πλαίσιο του φεστιβάλ, ούτε σε μετέπειτα εκπομπές, όπως προκύπτει και από το πρόγραμμα των ραδιοφωνικών εκπομπών στο τεύχος της Ραδιοτηλεόρασης, επομένως αυτή είναι η πρώτη μετάδοση της “τολμηρής” Σιωπής του Bergman με την οποία ολοκληρώνεται η αναμετάδοση του μίνι φεστιβάλ.

Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Η υπόθεση:

Σε ένα τρένο που πάει σε άγνωστη κατεύθυνση ταξιδεύουν δύο αδερφές – η Έστερ και η Άννα και ο μικρός γιος της Άννας, Γιόχαν. Στο κουπέ επικρατεί σχεδόν απόλυτη σιωπή που διασπάται σπανίως από το διάλογο της Άννας με το γιό της. Το αγόρι βαριέται, όπως βαριέται και η μητέρα του. Η Έστερ είναι άρρωστη και όλη η εικόνα της εκπέμπει κούραση, φόβο θανάτου και ζήλια που νιώθει για την αδερφή της. Λόγω αρρώστιας της Έστερ οι ταξιδιώτες κατεβαίνουν σε ένα απροσδιόριστο Ευρωπαϊκό κράτος, σε μια πόλη που λέγεται Τιμόκα (εσθονική λέξη που σημαίνει "αυτός που ανήκει στο δήμιο").

Καταλύουν σ' ένα ξενοδοχείο. Στους φαινομενικά άδειους διαδρόμους του ξενοδοχείου περιπλανιέται ο Γιόχαν μέχρι που βρίσκεται στο δωμάτιο των νάνων ηθοποιών, που τον ντύνουν κορίτσι και προσελκύουν σε ένα παράξενο παιχνίδι. Οι νάνοι και οι υπάλληλοι του ξενοδοχείου μιλούν μια ακατανόητη για τους πρωταγωνιστές γλώσσα.

Η Άννα περιπλανιέται στην άγνωστη πόλη, μέσα στην ασφυκτική καλοκαιρινή ατμόσφαιρα κάτω από τα βλέμματα των γύρω αντρών. Παρακολουθεί μια θεατρική παράσταση όπου συμμετέχουν οι νάνοι από το ξενοδοχείο. Εκεί στο θέατρο συναντάει ένα ζευγάρι που κάνει έρωτα στα πίσω καθίσματα. Ύστερα γνωρίζει ένα σερβιτόρα στην καφετέρια. Έρχονται μαζί στο ξενοδοχείο και κάνουν έρωτα. Κρυφά το βλέπει και ο γιος της. Η Έστερ προσπαθεί να μάθει λεπτομέρειες της ερωτικής της περιπέτειας και τελικά καταλήγουν σε καβγά.

Όταν η αδερφή της λείπει η Έστερ καπνίζει, πίνει, προσπαθεί να δουλέψει, κοιμάται. Μισεί όλο το κόσμο, την αδερφή και τον εαυτό της. Παρακολουθεί τη ζωή στην πόλη μέσα από το παράθυρο. Προσπαθεί να κερδίσει εμπιστοσύνη του ανιψιού της, αλλά μάταια. Ο μόνος άνθρωπος με τον οποίο μπορεί να επικοινωνήσει κανονικά είναι ο υπάλληλος του ξενοδοχείου, στα χέρια του οποίου και παραμένει στο τέλος της ταινίας. Πιθανόν, ο σκηνοθέτης εννοεί το θάνατό της.

Η Άννα και ο Γιόχαν συνεχίζουν το ταξίδι τους…

Περαιτέρω στοιχεία για το έργο:

Έχουμε να κάνουμε με ένα έργο γοητευτικό, μοντέρνο και προκλητικό, έργο που λειτουργεί σαν καθρέφτης στα βάθη του οποίου ο καθένας μπορεί να βρει τις δικές στου απαντήσεις.

Η αινιγματικότητα του έργου.

Ο Σουηδός δημιουργός είχε προτείνει για το έργο τον τίτλο Η σιωπή του θεού. Αρνητικό αποτύπωμα. Δε θα γνωρίσουμε ποτέ γιατί οι δύο αδερφές φεύγουν, και που πηγαίνουν. Δε θα γνωρίσουμε ποτέ γιατί διαμένουν σε άγνωστη πόλη, όπου δε μιλιέται ούτε η αγγλική ούτε η σουηδική ούτε η γερμανική, και οι περαστικοί δεν ανταλλάσσουν κουβέντα μεταξύ τους. Δε θα μάθουμε ποτέ για ποια χώρα πρόκειται και γιατί υπάρχει πόλεμος.

Ο σουρεαλισμός.

Αυτό το ατμοσφαιρικό και πεισιθάνατο ατμοσφαιρικό δράμα αγγίζει το σουρεαλιστικό θρίλερ. Το καταφέρνει η ψυχρή απειλητική ατμόσφαιρα του, που δομείται προοδευτικά και η ψυχολογική γύμνια των πρωταγωνιστών. Ο Μπέργκμαν μέσω των πρωταγωνιστών του ομολογεί τη σιωπή του θεού.

Η Σιωπή είναι δομημένη στη δημιουργική ελευθεριότητα ενός ονείρου και τις απειλητικές προκλήσεις ενός εφιάλτη. Συνθέτει την την υπαρξιακή απόγνωση αριστοτεχνικά και με τόλμη.

Η ανθρώπινη ύπαρξη.

Ο Ποιητής με την κάμερα, όπως χαρακτηρίστηκε ο Μπέργκμαν προσπάθησε να αναδείξει το μυστήριο, την έκταση και την ολότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, μέσα από μικρογραφίες της καθημερινότητας. Εστίαζε με εμονική σκέψη στις ανθρώπινες σχέσεις.

Η αδυναμία συνεννόησης και επικοινωνίας, η απομόνωση, η έλλειψη συναισθηματικής επαφής δεσπόζουν στη Σιωπή. Ο Θεός όχι μόνο παραμένει σιωπηλός, αλλά οποιαδήποτε αναφορά σε αυτόν είναι ολοκληρωτικά απούσα. Οι διάλογοι είναι λιγοστοί και η δραματουργική ουσία και κλιμάκωση έχει αραιώσει τόσο πολύ, που φτάνει σχεδόν στο σημείο εκμηδένισης. Ο αριθμός των πρωταγωνιστών παραμένει εξαιρετικά περιορισμένος, ενώ τα γεγονότα που παρακολουθούμε λαμβάνουν χώρα στο χρονικό διάστημα ενός εικοσιτετραώρου.

Θεματικά η ταινία δεν ξεφεύγει πολύ από τα κεντρικά μοτίβα που συναντήσαμε στις δύο προηγούμενες ταινίες: η μοναξιά, η αδυναμία επικοινωνίας, η αγωνία και ο φόβος του θανάτου είναι παρόντα και εδώ.

Κύρια θέματα των ταινιών του Μπέργκμαν είναι: Η αδυναμία ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, η αντιπαράθεση του ανθρώπου με τον εαυτό του και με το θεό, η αμφισβήτηση του τελευταίου, η ανάλυση των διαπροσωπικών σχέσεων και κυρίως των σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων και η αναζήτηση του νοήματος της ζωής.

Ο ρυθμός.

Το έργο εξελίσσεται με αργό ρυθμό χωρίς εντάσεις και κορυφώσεις. Ανταμείβει το θεατή με την αισθητική της ποιότητας. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης είπε για την ταινία του: «Η αρχική μου ιδέα ήταν να κάνω μια ταινία που να υπακούει περισσότερο στους νόμους της μουσικής, παρά της δραματουργίας. Μια ταινία που να ενεργεί ρυθμικά. Τοποθετώντας όλα τα κομμάτια στη σωστή σειρά, σκέφτηκα περισσότερο από ποτέ με μουσικούς όρους.»

Θεολογική προσέγγιση.

Οι ανθρώπινες συγκρούσεις καλύπτουν το κενό ενός προτεσταντικού θεού που έχει σωπάσει οριστικά. Οι πρωταγωνιστές βασανίζονται από αυτό.

Οι ήρωες του Μπέργκμαν βασανίστηκαν από τη σιωπή του θεού στο πρώτο μέρος της τριλογίας (Μέσα από το σπασμένο καθρέπτη). Ύστερα ένοιωσαν την αγωνία και τα όρια που θέτει στην επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων η έλλειψη πίστης και ο εγωισμός (στους Κοινωνιστές). Στη Σιωπή βλέπουν να ξεθωριάζει ακόμη και η δυνατότητα της γλώσσας και να δημιουργεί κοινούς τόπους επικοινωνίας μεταξύ τους, τα πρόσωπα αναμετρούνται μόνο με τα δικά τους όρια, το σκοτάδι και τη σιωπή.

Η θεϊκή σιωπή θα πέσει τελικά βαριά πάνω στις ατελείς και απελπισμένες ανθρώπινες υπάρξεις του έργου, με αποτέλεσμα να χαθεί η επικοινωνία και να κυριαρχούν μέσα τους το μίσος και η ζήλια.

Συναισθηματική ερήμωση, έλλειψη πίστης, απουσία επικοινωνίας και εγωισμός σε ακραίο βαθμό χαρακτηρίζουν τον προτεσταντικό άνθρωπο. Ο Προτεστάντης απέχει έτη φωτός από τον Ορθόδοξο. Περιχαρακωμένος στον εαυτό του αισθάνεται μια θεϊκή σιωπή να τον καταβάλλει. Τα πρόσωπα αναμετριούνται με τα δικά τους όρια, με το σκοτάδι και τη σιωπή. Όλα αυτά δεσπόζουν στη θεματολογία του έργου.