Υπάρχει βέβαια και μια ερμηνεία μάλλον εγγύτερη στην πραγματικότητα, σύμφωνα με την οποία το έθιμο των κουδουνοφόρων Αράπηδων της Νικήσιανης Παγγαίου, που τελείται κάθε χρόνο ανήμερα των Φώτων , έχει τις ρίζες του στη διονυσιακή λατρεία, που ήταν πολύ διαδεδομένη στην περιοχή.
Άλλωστε το Παγγαίο ήταν το ιερό βουνό του Διονύσου και πιθανότατα στις κορυφές του υπήρχε και το μαντείο του θεού. Τα στοιχεία του εθίμου, που μας επιτρέπουν να το συσχετίσουμε με την πανάρχαια διονυσιακή λατρεία, είναι η μεταμφίεση των ανδρών με προβιές ζώων και με κάλυμμα κεφαλής από μαύρο τραγίσιο δέρμα, αλλά και το στοιχείο της ανάστασης του νεκρού αρχηγού της μιας ομάδας, μετά τη θανατηφόρα μονομαχία του με τον αντίπαλο αρχηγό, πάντα στο πλαίσιο της θεατρικότητας του εθίμου, που συμβολίζει την ανανέωση της ζωής και της φύσης. Για το συσχετισμό με τη διονυσιακή λατρεία δες και το βιβλίο Ανατολική Μακεδονία –Θράκη: λαογραφικό Οδοιπορικό, έκδοση Περιφέρειας Α.Μακεδονίας –Θράκης, σελ 66.Στιγμιότυπα από το ίδιο το έθιμο μπορεί να δει κανείς στη διεύθυνση: http://www.youtube.com/watch?v=a_twl5oG2nE (προσπέλαση 8.9.2013).
