ΑΥΤΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ, Τώνης Μαρούδας

Είναι δυό ματάκια ξένα που όλο μου μιλούν θλιμένα είναι δυό ματάκια ξένα μα πολύ γνωστά σε μένα Αυτά τα μάτια κάπου τά' χω ξαναδεί μα δε θυμάμαι πού τα είδα πού τα είδα μ' αυτή την ίδια βελουδένια βλεφαρίδα μα πού τα είδα, πού τα είδα, πού τα είδα? Αυτά τα μάτια κάπου τά' χω ξαναδεί αυτά τα μάτια πού' ναι μιά διπλή παγίδα αυτά τα μάτια κάπου τά' χω ξαναδεί μα πού τα είδα, πού τα είδα, πού τα είδα?

1947

Βάκχες του Ευριπίδη, Ραδιοφωνικό θέατρο

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

Η Πολιτισμική Διαδρομή απόψε θα εγκαινιάσει μία σειρά παρουσιάσεων αρχαίων θεατρικών έργων.

Η παρουσίαση του ρεπερτορίου του αρχαιοελληνικού δράματος θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του φετινού θέρους...








Οι Βάκχες του Ευριπίδη αποτελούν ένα από τα πιο ολοκληρωμένα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πρόκειται για δημιούργημα μοναδικού μεγαλείου, με τα περισσότερα όμως προβλήματα όσον αφορά την κατανόηση του.

Το έργο θεωρήθηκε ολοκληρωμένο επειδή συνυπάρχουν στην εντέλεια τρία στοιχεία: το τραγικό, το δραματικό και το θεατρικό.

Γράφτηκε το 407 π.Χ. λίγο πριν πεθάνει ο μεγάλος τραγικός ποιητής και διδάχτηκε το 405 π.Χ. από τον γιο του στην Αθήνα. Ο τόπος συγγραφής του έργου ήταν η Πέλλα καθώς ο ποιητής ήταν φιλοξενούμενος στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου.

Ο Αριστοφάνης θα πληροφορήσει ότι και ο Αισχύλος στο παρελθόν είχε πραγματευτεί τον ίδιο μύθο του ("Θηβαίου θεομάχου") σε σχετική τετραλογία η οποία περιελάμβανε το έργο Πενθέας.

Η εξέλιξη του έργου:
Ο Διόνυσος γιος του Δία και της Σεμέλης, της κόρης του Κάδμου, βασιλιά της Θήβας μετά από πολλές περιπλανήσεις στην Ασία, όπου έχει εδραιώσει τη λατρεία του έρχεται να την επιβάλει και στην Ελλάδα ξεκινώντας από τη γενέτειρά του, τη Θήβα ακολουθούμενος από βάρβαρες γυναίκες που αποτελούν το θίασό του.Στη Θήβα, όμως, αμφισβητείται η θεϊκή του υπόσταση και στην πόλη ισχυρίζονται ότι η Σεμέλη φόρτωσε στο Δία κάποιο από τα αμαρτήματά της. Ο πρόλογος του έργου (μονόλογος του Διόνυσου) αποτελεί μία ανάπτυξη της βακχικής λατρείας.


Στην έπωδο του έργου θα εγκωμιαστεί η βακχική έκσταση που θα περιλαμβάνει ορειβασία, περιπλάνηση στα βουνά και ωμοφαγία ( διαμελισμός ζώου στο οποίο κατοικεί η δύναμη του θεού και καταβρόχθιση της σάρκας του). Απο τις αγγελικές ρήσεις ακόμη προβλέπει την επερχόμενη καταστροφή του βασιλιά της Θήβας και πολέμιου του Διόνυσου Πενθέα (έσπειρε μανία ο Διονυσος στις γυναίκες της Θήβας, τις έστειλε στα βουνά για να εκδικηθούν ,ενώ σε αντίδραση ο Πενθέας έστειλε στρατιώτες να τις συλλάβουν).


Ο Διόνυσος με ανθρώπινη μορφή εξιστορεί το ιστορικό και τις περιπέτειες του. Ερχόμενος στη Θήβα o θεός οιστρηλάτησε τις αδερφές της μάνας του αλλά και όλο το γυναικείο πληθυσμό της πόλης και ως Μαινάδες μαζί με τις Βάκχες, τις ακόλουθές του, περιπλανώνται στον Κιθαιρώνα όπου σε κατάσταση μανίας και χωρίς λογική χορεύουν και συμβιώνουν αρμονικά(;) με τη φύση. Τη βασιλεία τώρα στη Θήβα την έχει ο Πενθέας που διακρίνεται για τις αντιβακχικές του προθέσεις (εχθρεύεται τη νέα λατρεία επειδή είναι ελευθεριάζουσα συν τοις άλλοις η νέα λατρεία απειλεί να καταστρέψει το υφιστάμενο θρησκευτικό κατεστημένο). Μεταξύ των γυναικών που είχε γοητεύσει ο Διόνυσος ήταν και η μητέρα του Πενθέα η Αγαύη.


Ο μάντης Τειρεσίας, έρχεται και συναντά τον Κάδμο, ο οποίος είναι και αυτός οπαδός του Διόνυσου. Του ζητάει να βγουν στα βουνά για να δοξάσουν το θεό. Εκείνη την ώρα καταφθάνει ο νέος βασιλιάς Πενθέας, που έλειπε και άκουσε "για τις γυναίκες που πήραν τα βουνά..." Όσες από αυτές μπόρεσε τις συνέλαβε και οργανώνεται για να φέρει πίσω και τις υπόλοιπες για να υπηρετήσουν τους άντρες τους! Θεωρεί τον Διόνυσο μάγο και που του αξίζει η αγχόνη. Βλέπει στολισμένους βακχικά τον Τειρεσία και τον παππού του και τον πιάνουν τα γέλια. Θεωρεί υπεύθυνο τον Τειρεσία, όμως για το χορό τα λόγια του συνιστούν ύβρη. Ο Πενθέας δεν πείθεται για τις προθέσεις του Διονύσου και δίνει εντολή να καταστρέψουν όλα του τα σύνεργα, να συλλάβουν τον «θηλύμορφον ξένον» και να τον φέρουν δέσμιο μπροστά του.

Ένας δούλος φέρνει το Διόνυσο προς το παλάτι αλλά στο δρόμο έκανε εκείνος με ένα θαύμα
απελευθερώθηκε από τα δεσμά. Ακολουθεί η ανάκριση στην οποία ο Διόνυσος απαντά πρόθυμα αλλά εξοργίζει τον Πενθέα που τον στέλνει να χορεύει στα σκοτάδια της φυλακής. Ο Διόνυσος όμως δραπετεύει, καταστρέφει το παλάτι με σεισμό και εξευτελίζει τον Πενθέα, που τον συναντά μπροστά στο παλάτι.

Εκείνη την ώρα έρχεται τρέχοντας ο αγγελιαφόρος από τον Κιθαιρώνα. Μαζί με άλλους έβοσκε το κοπάδι και βρέθηκε αντιμέτωπος με το θέαμα των μαινάδων που έκαναν πράξεις ασυνήθιστες και τρομερές και διαπιστώνει ότι «όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς το χέρι κάποιου θεού». Προτείνει στον Πενθέα να δεχθεί το Διόνυσο ως νέο θεό, αλλά αυτός αρνείται και προετοιμάζεται για να φέρει πίσω τις γυναίκες. Ο Διόνυσος τον περιμένει μέχρι τέλους ώστε να τον πάρει με το μέρος του...


Ο Διόνυσος προσπαθεί να τον αποτρέψει όμως η διήγηση του βοσκού έχει εξάψει την περιέργεια του Πενθέα που πείθεται από το Διόνυσο να μεταμφιεστεί ο ίδιος σε Μαινάδα και να ανέβει στην κορυφή ενός έλατου με σκοπό να κατασκοπεύσει τις Θηβαίες γυναίκες στον Κιθαιρώνα προκειμένου να αποκτήσει ιδία άποψη.



Η συνέχεια είναι συγκλονιστική...
Ο Πενθέας τελικά πέφτει στην παγίδα του Διόνυσου...
"Πενθέα πένθος φέρνει τ' ονομά σου, είχε πει στην αγγελική ρήση ο Βάκχος"
Ο Πενθέας συντρίβεται τελικά από τις Μαινάδες...

Το τέλος του βασιλιά...
Ο Διόνυσος κατάφερε να δελεάσει τον Πενθέα και να τον πείσει τελικά να κατασκοπεύσει ο ίδιος τις βακχικές τελετές μεταμφιεζόμενος μάλιστα ως γυναίκα! Ο Πενθέας κατευθύνθηκε στο βουνό και αφού κρύφτηκε ανάμεσα στα δέντρα περίμενε να δει τις οργιαστικές τελετές των γυναικών της πόλης του. Οι κόρες του Κάδμου, δηλαδή η μητέρα του και οι θείες του, τον είδαν πάνω σε ένα δέντρο και φαντάστηκαν [μάλλον ο Διόνυσος τους υπέβαλε αυτή τη σκέψη], ως ένα άγριο ζώο. Έτσι, τράβηξαν τον Πενθέα κάτω και τον έσκισαν από πάνω μέχρι κάτω(!), με έναν τελετουργικό τόπο που είναι γνωστός ως σπαραγμός. Όταν η αληθινή του ταυτότητα ανακαλύφθηκε αργότερα, οι αξιωματούχοι της Θήβας εξόρισαν τις γυναίκες-μαινάδες από τη Θήβα. Κάποιες πηγές βεβαιώνουν ότι η μητέρα του ήταν η πρώτη που έφερε το θανατηφόρο κτύπημα σκίζοντάς τον στο κεφάλι. Έβαλε έπειτα το κεφάλι σε ένα ραβδί και το πήρε πίσω στην Θήβα, σαν μακάβριο θύρσος, μέχρι που συνάντησε το γέρο-Κάδμο, ο οποίος και την έβγαλε από το φρικτό κόσμο των “ιερών” ψευδαισθήσεών της!




Ο Πενθέας συντρίβεται από τις Μαινάδες...



Στο παλάτι...
Ένας δεύτερος αγγελιοφόρος έρχεται και ανακοινώνει ότι ο Πενθέας τελικά καταξεσκίστηκε με μανία από τη μητέρα του η οποία έβγαζε αφρούς από το στόμα έχοντας χάσει τα λογικά της. Μαζί της συμμετείχαν και οι άλλες μαινάδες. Η ωμή περιγραφή προκαλεί φρίκη και συμπάθεια για τον κακότυχο Πενθέα.


Στη σκηνή εμφανίζεται η Αγαύη που κρατάει πάνω σε θύρσο το κεφάλι του σκοτωμένου θριαμβολογώντας. Η Αγαύη τελικά σιγά σιγά συνέρχεται συνειδητοποιώντας την τραγική πραγματικότητα. Ακολουθεί διάλογος Αγαύης και Κάδμου που δεν είναι ολοκληρωμένος. Στην έξοδο ο Διόνυσος, με θεϊκή επιβλητικότητα εξορίζει την Αγαύη και τις αδερφές της. Τέλος στον Κάδμο και τη γυναίκα του Αρμονία υπόσχεται ανάπαυση στο νησί των Μακάρων…

Διάδοχος του Πενθέα ορίστηκε ο θείος του Πολύδωρος, ενώ λίγο μετά το φρικτό του τέλος η σύζυγος του γέννησε ένα γιο, τον Μενοικέα του οποίου ο γιος ήταν ο Λάιος (πατέρας του Κρέοντα και της Ιοκάστης και παππούς του Οιδίποδα.



Επιπλέον στοιχεία για το έργο:


Για τον ήρωα Πενθέα θα μπορούσαμε να αρκεστούμε στην άποψη του Albin Lesky, ότι ο βασιλιάς των Θηβών ενσαρκώνει τον άνθρωπο που κρατιέται από το κοντινό, το χειροπιαστό, το άμεσα νοητό και αντιτάσσει πεισματάρικη αντίσταση στο ξύπνημα του άλογου στοιχείου. Αντίσταση η οποία στο τέλος θα είναι αυτοκαταστροφική όπως θα συμπληρώναμε.


Προέκυψαν πολλά ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία του έργου από τους κατοπινούς μελετητές.


Σε μία προσπάθεια προκειμένου να αποκρυπτογραφηθεί και να ερμηνευτεί το έργο υποστηρίχθηκαν δύο ακραίες απόψεις ιδιαίτερα κατά το παρελθόν :
Πρώτον ο Ευριπίδης με τους Βάκχες επιστρέφει στο θεό καθώς σε όλα τα έργα του (σε αντίθεση με του άλλους δύο μεγάλους τραγικούς) τοποθετεί τον άνθρωπο να ενεργεί μόνος του χωρίς την επιρροή των θεών. Έτσι λοιπόν στα γεράματα του μετανοεί και επιστρέφει στους θεούς. και Δεύτερον ο μεγάλος τραγικός παρουσιάζοντας τον Πενθέα να εμμένει στην άρνηση του να δεχθεί τον Διόνυσο και στην εχθρικότητα απέναντι στο θεό παρά τις ευκαιρίες που του παρέχονται, τον ταυτίζει με τον εαυτό του και επί της ουσίας παραμένει άθεος μέχρι τέλους.




Η σύγχρονη έρευνα και ερμηνεία κινείται προς την κατεύθυνση της υποστήριξης της θέσης ότι ο Ευριπίδης ανέκαθεν συγκλονίζονταν βαθιά από τις μυστικιστικές λατρείες και επιζητούσε επαφή μ' αυτές. Η παραμονή του στη Μακεδονία του έδωσε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τις εκστατικές λατρείες στην πιο πρωτόγονη και γνήσια μορφή τους, πολύ διαφορετική από εκείνη που έως τότε γνώριζε στην Αττική. Έτσι λοιπόν το έργο ήταν μία προσπάθεια από μέρους του ανάπτυξης του φαινομένου των μυστικιστικών λατρειών.


Πηγές:
1) archaiaellinikigrammateia.gr
2) Οι Τραγικοί, Κρεβατάς
3) Ιστορία τη αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, Λέσκυ Α.
4) Η τραγική ποίηση των αρχαίων Ελλήνων, Λέσκυ Α.
5) eleftheria.gr

Καλή σας ακρόαση και καλό καλοκαίρι...


Το έργο μπορείτε να το ακούσετε εδώ:

http://isobitis.com/theatro1/?p=3284

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

ΑΣ ΕΡΧΟΣΟΥΝ ΓΙΑ ΛΙΓΟ... ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ

Η ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΣΟΓΙΟΥΛ. ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΤΟΥ ΤΡΑΪΦΟΡΟΥ ΧΑΡΙΖΟΥΝ ΣΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΜΙΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ...


Πού να 'σαι αλήθεια το βράδυ αυτό που είμαι μόνος, μα τόσο μόνος και που μαζί μου παίζουν κρυφτό πότε η θλίψη και πότε ο πόνος Πού να 'σαι αλήθεια το βράδυ αυτό που με χτυπάει τ' άγριο τ' αγέρι να 'ρθεις και μ' ένα φιλί καυτό να με γεμίσεις με καλοκαίρι Ας ερχόσουν για λίγο μοναχά για ένα βράδυ να γεμίσεις με φως το φριχτό μου σκοτάδι και στα δυο σου τα χέρια να με σφίξεις ζεστά ας ερχόσουν για λίγο κι ας χανόσουν μετά Πού να 'σαι, να 'ρθεις το βράδυ αυτό σ' αυτούς τους δρόμους που σ' αγαπούνε το ντουετάκι τους το γνωστό τα βήματά μας να ξαναπούνε Πού να 'σαι να 'ρθεις το βράδυ αυτό που 'γινε φύλλο ξερό η ελπίδα να 'ρθεις κοντά μου να φυλαχτώ από του πόνου την καταιγίδα Ας ερχόσουν για λίγο μοναχά για ένα βράδυ να γεμίσεις με φως το φριχτό μου σκοτάδι και στα δυο σου τα χέρια να με σφίξεις ζεστά ας ερχόσουν για λίγο κι ας χανόσουν μετά

Τελικα οι Ελληνες αυτης της εποχης σίγουρα  θα ειχαν ολα τα σκηπτρα της ελαφρας συναισθηματικης μουσικης 

Αλλαγή στρατοπέδου Μακεδονικών πληθυσμών

Ήταν συχνό φαινόμενο η αλλαγή στρατοπέδου του πληθυσμού μίας περιοχής κατά τα κρίσιμα χρόνια λίγο πριν την έκρηξη των βαλκανικών πολέμων.

Βούλγαροι Κομιτατζήδες-Ίλιντεν

Η αλλαγή συνέβαινε πολλές φορές εξαιτίας της ασκούμενης τρομοκρατίας από ένοπλες συμμορίες.

Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση που αναφέρει ο δάσκαλος του χωριού Καΐλη (Βραχιά) Ιωάννης Ξάνθος με επιστολή του την 23-05-1904 προς τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης  και αφορά χωρία της περιοχής των Γιαννιτσων.

«δυσάρεστον και ελεεινήν κατάστασιν των πλησιοχώρων Γενιτσών, διότι εντός μίας
και ημίσεως εβδομάδος δια της καταπιέσεως του Κομιτάτου κατήντησαν όλα τα άνω
λεχθέντα χωρία να σώσουν υπογραφάς ότι θα γίνωσι Βούλγαροι»


Αποκαρδιωτική είναι και η αναφορά του προξένου της Θεσσαλονίκης Λάμπρου Κορομηλά που συντάχθηκε λίγες ημέρες μετά (30-05-1904) προς τον υπουργό εξωτερικών Ρωμανό και αφορά το ίδιο θέμα:

«ολόκληρον το έδαφος του σαντζακιού της Θεσσαλονίκης έχει καταπατηθή παρά των
βουλγαρικών συμμοριών, ων δια των ετών ενισχυθείς οργανισμός επέτρεψε να πραγματωθή εντός ενός μόνον μηνός η διαταγή της εκβιάσεως πάντων των χωριών εις υπογραφήν αναφορών υπέρ του σχίσματος»

Προπαγάνδα και τρομοκρατία οδηγούσαν ολόκληρους πληθυσμούς στην αλλαγή στρατοπέδου και εθνικής συνείδησης...

ΛΕΡΝΑ

 Η Λέρνα αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές προϊστορικές θέσεις  στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα χαμηλό λόφο (5,5 μ.) ο οποίος συσσωρεύει 5.500 χρόνια αλλεπάλληλης  κατοίκησης περίπου μεταξύ 7000 και 1000 π.Χ.

Οι κάτοικοι της έλεγχαν θαλάσσιους και εμπορικούς δρόμους και γενικότερα την είσοδο της Αρκαδίας. Ήταν θέση στρατηγικής σημασίας θέση καθώς είχε πρόσβαση στη θάλασσα και στα κοντινά βουνά.

Οι κύριες ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν συστηματικά μεταξύ 1952-1958 από την αμερικάνικη σχολή κλασικών σπουδών.

Η πρώτη εγκατάσταση χρονολογείται μεταξύ 6500  και 5300 π.Χ. δηλαδή στην αρχαιότερη και μέση Νεολιθική.

 Στη συγκεκριμένη περίοδο κυριάρχησε η γεωργία και η κτηνοτροφία, ακόμη κατασκευάζονταν πήλινα σκεύη, ενώ δέσποζε η οικία Κεραμών. Το μνημειώδες διώροφο κτίριο στο στρώμα καταστροφής του οποίου βρέθηκαν πολλά πήλινα κεραμίδια και καταστράφηκε από φωτιά πριν την περάτωση του και ίσως από την έλευση νέων κατοίκων. Η πολύπλοκη αρχιτεκτονική δομή του οδήγησε στην άποψη ότι ήταν εμπορικό και διοικητικό κέντρο καθώς και στην υποστήριξη της ύπαρξης πρώιμου αστικού συστήματος με κεντρική διοίκηση. 

Η μεγάλη ακμή επήλθε μεταξύ 2750/2700-2300/2200 π.Χ.

Σε αυτήν ανήκουν: α) οχυρωματικός

περίβολος, με δύο πεταλόσχημους πύργους, ο οποίος

προφανώς περιέβαλε όλο τον οικισμό και ο οποίος

επισκευάστηκε αρκετές φορές, έπαψε όμως να

χρησιμοποιείται στο τέλος της πρωτοελλαδικής ΙΙ περιόδου

(2-13), β) ορθογώνιες, συνήθως μονόχωρες οικίες (14-

15) και γ) το μεγάλο, ορθογώνιο, επίμηκες κτίριο BG,

διαστάσεων 20x12 μ., από το οποίο προέρχεται μεγάλη

πήλινη εστία με εμπίεστη διακόσμηση σφραγιδοκύλινδρου

στο χείλος. (Ε. Σαρρή)

 Κατά τη μέση εποχή του Χαλκού ο οικισμός θα ακμάσει και θα παρατηρηθεί συστηματοποίηση της αγροτικής παραγωγής καθώς και εμπορικές σχέσεις με τα νησιά του Αιγαίου.

Ακόμη οι νεκροί θα εξακολουθήσουν να θάβονται εντός πόλης.

Κατά την Μυκηναϊκή περίοδο ο οικισμός θα εξακολουθήσει να υπάρχει πλην όμως θα βρεθεί στη σκιά των Μυκηνών και της Τίρυνθας .

Από τα τέλη της μέσης εποχής του Χαλκού και τη

μετάβαση προς την ύστερη (1700/1675-1600 π.Χ.: Λέρνα

VI) διατηρούνται δύο μνημειακοί λακκοειδείς τάφοι (25-

26) που κατασκευάζονται μέσα στα ερείπια της «Οικίας

των Κεράμων» και ακολουθούν τον τύπο των αντίστοιχων

πλούσιων τάφων των Μυκηνών. Κατά τη μυκηναϊκή εποχή

(14ος-13ος αι. π.Χ.: Λέρνα VIΙ), ο οικισμός εξακολουθεί να είναι

ακμαίος, υπό τη σκιά όμως των Μυκηνών και της Τίρυνθας.

Με το τέλος της εποχής του Χαλκού επέρχεται ουσιαστικά

και το τέλος του οικισμού της Λέρνας. Λιγοστά ευρήματα

μαρτυρούν περιορισμένη χρήση του χώρου κατά τους

ιστορικούς χρόνους. Κυκλικός κλίβανος καταλαμβάνει τη

ρωμαϊκή εποχή τμήμα της πρωτοελλαδικής οχύρωσης. (Ε. Σαρρή)

(Το υλικό αντλήθηκε από κείμενα της Ε. Σαρρή)

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΣΚΟΠΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ.

Στη χώρα μας κυριαρχεί η λογική του παραλόγου, αντί να συζητάμε την ύπαρξη Ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια (λογική) αναλωνόμαστε στο να επιχειρηματολογούμε (κατά ως συνήθως) για την ανύπαρκτη "Μακεδονική'' μειονότητα της βόρειας Ελλάδας (παραλογισμός).

Τα στοιχεία που θα σας παραθέσω δεν προέρχονται από κάποια περιθωριακή πηγή του διαδικτύου ή από κάποιον τηλεπαρουσιαστή-πλασιέ βιβλίων, στερούμενα παντελώς επιστημονικού κύρους (σύγχρονος σκοταδισμός), αλλά από τον Δεύτερο Τόμο του Ελληνισμού της Διασποράς (Ο Ελληνισμός της Διασποράς στην Ευρώπη, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 2003) και πιο συγκεκριμένα στις σελίδες 227-228 (δημογραφικά στοιχεία για τον ελληνισμό στη ΠΓΔΜ , παράγραφος 7.4.3) του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου, υλικό το οποίο διδάσκεται στην ενότητα ΕΛΠ 43 (Ελληνισμός της Διασποράς) στη σχολή του Ελληνικού Πολιτισμού (σχολή στην οποία είχα την τύχη να φοιτήσω).

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Σίγουρα στη χώρα μας υπάρχουν κάποιες εκατοντάδες ελληνόφωνων με σλάβικη συνείδηση συγκεντρωμένοι κυρίως στην περιοχή της Φλώρινας. Πρόκειται κατά βάση για παραπλανημένους Έλληνες οι οποίοι χρήζουν επιμελημένης διαφώτισης (και όχι διώξεων) από το Ελληνικό έθνος και κράτος προκειμένου να επανέλθουν στον Ελληνισμό. Φυσικά υπάρχουν και πείσμονες σλάβικης καταγωγής πράκτορες που ασκούν ανθελληνική προπαγάνδα με τους οποίους θα πρέπει να ασχολούνται (όπως και ασχολούνται) εξειδικευμένες υπηρεσίες του ελληνικού κράτους προκειμένου να αντιμετωπιστούν. Το παρόν άρθρο όμως δεν προτίθεται να ασχοληθεί με την κατάσταση των σλάβικης συνείδησης  λιγοστών ελληνόφωνων που διαβιούν νοτίως  των συνόρων με τα Σκόπια αλλά με τους δεκάδες χιλιάδες ελληνικής συνείδησης που κατοικούν βορείως της μεθοριακής γραμμής.

Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα διδάσκονται στους φοιτητές του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου το 1941 (αρχικά) στην απογραφή που πραγματοποιήθηκε από τις γερμανικές αρχές κατοχής, διαπιστώθηκε ότι το 12% του τότε πληθυσμού (περίπου 100.000) άνθρωποι δήλωσαν Έλληνες και Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Στο ξεκίνημα λοιπόν της γερμανικής κατοχής στην περιοχή, η οποία θα εξελίσσονταν σε βουλγάρικη 100000 δήλωναν Έλληνες. ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΉ ΑΥΤΉ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΣΤΟΙΧΕΊΟ ΉΤΑΝ ΗΤΤΗΜΈΝΟ. Ήταν δηλαδή στο στρατόπεδο των ηττημένων του ΄Β παγκοσμίου πολέμου, και όχι μόνο αυτό αλλά επέκειτο και βουλγάρικη κατοχή με ότι αυτό θα σήμαινε (ήταν νωπές οι μνήμες της βουλγάρικης πολιτικής στη Μακεδονία κατά τους βαλκανικούς πολέμους και κατά τη διάρκεια του Ά παγκόσμιου πολέμου καθώς πολλοί ακόμη ήταν εν ζωή).  Οι Έλληνες λοιπόν της περιοχής (σλαβόφωνοι και ελληνόφωνοι) θα βρουν το σθένος να δηλώσουν την καταγωγή τους μέσα σ' αυτές τις συνθήκες.

Στο σημείο αυτό θα προκύψει όμως και μία εύλογη απορία η οποία σίγουρα αποτελεί και ρητορική ερώτηση  σε όλους ( η οποία θα προκύπτει από δω και πέρα σε κάθε βήμα-τμήμα του άρθρου) καθώς η απάντηση είναι αυτονόητη... Δεν υπήρξαν και αρκετοί Έλληνες φοβούμενοι τα αντίποινα ή την κακή ενδεχομένως και σύμφωνα με την εμπειρία του παρελθόντος μεταχείριση καθώς ήταν και εντελώς απροστάτευτοι στη συγκεκριμένη συγκυρία που έκρυψαν την καταγωγή τους;  Δεν αποτελεί όμως  αντικείμενο έρευνας αυτό επί του παρόντος .

Το 1951 θα απογραφεί εκ νέου ο Ελληνισμός της περιοχής και ανεπίσημα ο αριθμός των Ελλήνων θα ανέβει στις 160.000 (τα στοιχεία που μας παραθέτει το Ε.Α.Π.είναι πιο αναλυτικά 100.000 Βλάχοι, 25.000 γηγενείς, 3.000 Σαρακατσάνοι και 32.000 πολιτικοί πρόσφυγες). Το πολιτικό καθεστώς της Γιουγκοσλαβίας είναι πια κομουνιστικό, ανελεύθερο δηλαδή, και επιχειρείται κρατική προσπάθεια "μακεδονοποίησης" του πληθυσμού. Παρόλα αυτά 24.000 περίπου από αυτούς δηλώνουν και πάλι με σθένος μη Μακεδόνες. Το ρητορικό ερώτημα της προηγούμενης παραγράφου τίθεται και σ'αυτό το
σημείο.

Τελευταία στοιχεία που θα μας παραθέσει το Ε.Α.Π. θα αφορούν την απογραφή του 1991 η οποία και δεν θα κοινοποιηθεί από τις Αρχές της ΠΓΔΜ πλήρως για ευνόητους φυσικά λόγους.  Πληροφορίες ωστόσο που δημοσιεύτηκαν στο τύπο ανέφεραν ότι το 12 με 18% του πληθυσμού δήλωσε ότι έχει Ελληνική εθνική συνείδηση (Αγγελόπουλος, 1992, σ. 202-204) σε απογραφικά δελτία ή δημοσκοπίσεις. Η εκτίμηση όπως αναφέρει και η ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ για τον αριθμό των Ελλήνων  είναι 250.000 . Όλα αυτά και πάλι χωρίς να λαμβάνεται υπόψη και ο σκοτεινός αριθμός των Ελλήνων, αυτών δηλαδή των οποίων για διάφορους λόγους (συμφέρον, φόβος αντιποίνων κλπ) δεν δηλώνουν την Ελληνική τους καταγωγή.

Ενδεικτικό της επικρατούσας κατάστασης θα αποτελέσει και η δήλωση (ανεπίσημη και φραστική) του πρώην προέδρου των Σκοπίων Κ. Γκλιγκόρωφ ότι η Ελληνική Εθνική Μειονότητα στη Χώρα του ανέρχεται σε 100.000 ανθρώπους (Βακαλόπουλος 1998β, σ 215).

Παρακάτω την παράγραφο 7.4.4 του ίδιου εγχειρήματος (σελ. 228) το ΕΑΠ μας πληροφορεί για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες των Σκοπίων (επίσημη αναγνώριση, δυνατότητα χρήσης της ελληνικής γλώσσας στην άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων, εκπαίδευση των παιδιών κλπ). Όλα αυτά δηλαδή που απολαμβάνει κάθε αναγνωρισμένη μειονότητα στην Ευρώπη (Γαρούφας 1992). Δεν πρέπει να παραβλέψουμε ακόμη και τα κρούσματα βιαιοπραγίας που ασκούνται από σκοπιανές εθνικιστικές  ομάδες. Όλα αυτά όμως θα αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας στο μέλλον από εμάς.

Η προσέγγιση μας στο φαινόμενο της λογικής του παραλόγου κλείνει προσωρινά εδώ. Η Πολιτισμική Διαδρομή όμως θα επανέλθει σύντομα στο θέμα.

Το φως του γκαζιού, του Πάτρικ Χάμιλτον. Ραδιοφωνικό θέατρο

Στο Λονδίνο μιας άλλης εποχής πρόκειται να σας μεταφέρει απόψε η Διαδρομή.

Πρόκειται να σας παρουσιάσουμε το έργο του Πάτρικ Χάμιλτον " Το φώς του γκαζιού" που διαδραματίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα.

Για δεύτερη συνεχόμενη εβδομάδα η Πολιτισμική Διαδρομή θα σας παρουσιάσει ένα έργο του διάσημου Βρετανού συγγραφέα Πάτρικ Χάμιλτον.

Η εξέλιξη του έργου:

Στο σκοτεινό Λονδίνο του 1890 κάθε βράδυ, όταν ο Τζακ πηγαίνει στην πόλη, η γυναίκα του η Μπέλλα μένει μόνη στο σπίτι και προσπαθεί να εξηγήσει τη μυστηριώδη εξαφάνιση αντικειμένων, τα βήματα που ακούγονται στον πάνω όροφο που είναι άδειος, και τις αυξομειώσεις που έχει το φως του γκαζιού. Μήπως τελικά έχει αρχίσει να τρελαίνεται; Η απειλή βρίσκεται στη φαντασία της ή μήπως αυτό το σπίτι κατοικείται από σκοτεινά μυστικά; Η απροσδόκητη εμφάνιση του αστυνομικού επιθεωρητή Ραφ θα φέρει στην επιφάνεια αποκαλύψεις που θα κλονίσουν τη σχέση του ζευγαριού. (πηγή: lifo.gr)

Ραδιοσκηνοθεσία – Σπύρος Μηλιώνης
Μουσική Επιμέλεια – Δανάη Ευαγγελίου
Μετάφραση και Ραδιοφωνική προσαρμογή– Τάσος Πετρής
Ακούγονται οι ηθποποιοί με τη σειρά που ακούγονται – Γιώργος Χριστόπουλος, Χρήστος Πάρλας Πέρυ Ποράβου, Λουΐζα Ποδηματά, Μάκης Ρευματάς, στον ρόλο της Μπέλας η Βέρα  Ζαβιτσιάνου.

Η φωνές των Χρήστου Πάρλα και Μάκη Ρευματά σας προσφέρουν ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον θεατρικό βράδυ...

Ο Χρήστος Πάρλας

Ο Μάκης Ρευματάς 

Πρόκειται για ένα ψυχολογικό θρίλερ, γραμμένο το 1938. Ο Πάτρικ Χάμιλτον ακολουθεί την παράδοση της Αγκάθα Κρίστι και του Αλφρεντ Χίτσκοκ. Το έργο μεταφέρθηκε επιτυχώς και στην μεγάλη οθόνη.

Η μεταφόρτωση πραγματοποιήθηκε από το κανάλι glob tv του youtube.

καλή ακρόαση...

Χάρτης Τουρκικού στρατού για Ίμια εν έτη 1969

Το 1969 σε χάρτη που είχε εκδώσει ο τουρκικός στρατός φαίνονταν πεντακάθαρα από  την οροθετική γραμμή ότι κατέτασσε τις 2 βραχονησίδες στον ελληνικό χώρο.

ΛΙΓΕΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΑΓΑΠΟΥΝΕ... ΔΑΝΑΗ

Tango του 1944 σε μουσική Μιχάλη Σουγιούλ και στίχους Κώστα Κοφινιώτη

Είν'η ζωή μας γιομάτη παγίδες, λόγια, υποσχέσεις ποτέ μην ακούς, τι είν'ο κόσμος ακόμα δεν είδες, έχεις να κάνεις με κακούς. Μη σε ζαλίζουν τα λόγια τα πολλά, άκου μονάχα την καρδιά σου, μονάχα αυτή σένα σε γελά, μην κάνεις βήμα από κοντά μου. Λίγες καρδιές αγαπούνε, σαν τη δική μου καρδιά, οι πιο πολλές σε ξεχνούνε, μόλις περάσει η βραδιά, γιαυτό μη θες να μου φύγεις, ν'αλλάξεις φως μου σκοπό, λίγες καρδιές αγαπούνε, όπως εγώ σ' αγαπώ. Η πονηριά παντού βασιλεύει, όλοι με πόθο κρυφό σε κοιτούν, ποτέ δεν πρέπει κανείς να πιστεύει, όσα γλυκόλογα του πουν. Σου κάνουν όρκους τρελά πως σ'αγαπούν, για να περάσουν τη βραδιά τους, Μπορεί γλυκά να σε φιλούν, μα δε δίνουν τη καρδιά τους.

Tango του 1944 σε μουσική Μιχάλη Σουγιούλ και στίχους Κώστα Κοφινιώτη

Άφιξη στο Κ.Γ. Μίκρας. Λίγο πριν τον τελικό...

Οι παίχτες του Ωραιοκάστρου και ενώ εξελίσσονταν ο μικρός τελικός μεταξύ Δίας και Δαέθ...


Με τον Χαλκευτή στην πρώτη γραμμή οι Φιναλίστ παρακολουθούν με ενδιαφέρον τον μικρό τελικό. Δεν λείπουν τα σχόλια.

Πλάνα από την άφιξη του γίγαντα...

Άφιξη του Σούπερ Σταρ Μύλω...

                                        

Η ομάδα του Ωραιοκάστρου μετά τη λήξη του μικρού τελικού μπήκε επιτέλους στα αποδυτήρια.

Ανεπανάληπτες στιγμές που παρά την ήττα θα μείνουν αξέχαστες...