Το μυστήριο της υιοθεσίας. Δημητρίου Μαυρόπουλου

 Καρδιά του ευαγγελίου είναι η σωτηρία του ανθρώπου διά του προσώπου του Ιησού Χριστού, ως σωτηρία της ανθρώπινης φύσης, όχι απλώς μια βελτίωση του χαρακτήρα ή απόκτηση μιας γνώσεως για την αλήθεια. Ως οδό σωτηρίας της φύσεως, το ευαγγέλιο προτείνει μία και μόνη: την ένωση με τον Ιησού Χριστό, με τη φύση του Ιησού Χριστού.

 

Στο 6ο κεφάλαιο του κατά Ιωάννην (πολλαπλασιασμός των άρτων) δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ένωση με το σώμα και το αίμα του Χριστού. Ως ζωή, δηλαδή, ο ίδιος ο Χριστός πρότεινε την ένωση με το σώμα και το αίμα του: εγώ είμαι ο άρτος της ζωής, εμένα θα φάτε και θα ζήσετε. Αυτό το βλέπουμε να αναπτύσσεται περισσότερο, ως προς τις συνέπειες που έχει μια τέτοια σχέση με τον Χριστό στο 17ο κεφάλαιο, όπου διευκρινίζεται το περιεχόμενο αυτής της σχέσης. Δηλαδή, έχοντας μιλήσει στο 6ο κεφάλαιο γι’ αυτόν τον άρτο της ζωής που πρέπει να φάμε για να γίνουμε ένα με αυτόν, και στο 17ο κεφάλαιο γι’ αυτό το πράγμα μιλάει, για την ενότητα με τον Ιησού Χριστό. Ας το διαβάσουμε το κεφάλαιο αυτό χωρίς παρακείμενους ή παρατατικούς ή αόριστους∙ ας βάλουμε μόνο ενεστώτες. Είναι το απόσπασμα που περιγράφει το τι της Εκκλησίας: αν θέλουμε να μάθουμε τι είναι αυτή η Εκκλησία που ιδρύει ο Χριστός, από αυτό το απόσπασμα θα μάθουμε για την ταυτότητά της: η Εκκλησία είναι η σχέση με τον Υιό και δια του Υιού η σχέση με τον Πατέρα. Ονομάζουμε αυτή τη σχέση μυστήριο της υιοθεσίας.

 

Θα το πω λίγο διαφορετικά. Το κτιστόν δημιουργείται εκ του μηδενός. Δηλαδή το κτιστόν δεν έχει ζωή μέσα του, ζωή αφ’ εαυτού. Τη ζωή του την χαρίζει μία πηγή που αιωνίως ζη. Αυτή την πηγή που αιωνίως ζη την ονομάζουμε άκτιστη πηγή, δεν έχει κτιστή, δεν έχει δημιουργηθή, δεν οφείλει την ύπαρξή της σε κάποιον ή κάτι έξω από αυτήν. Το κτιστόν που δημιουργείται εκ του μηδενός έχει μία φορά προς τη ζωή, αλλά επίσης έχει και μία φορά προς το μηδέν∙ εφόσον δεν έχει μέσα του ζωή, μπορεί να γυρίση και στο μηδέν. Η μόνη δυνατότητα να φύγη από τη φορά προς το μηδέν και να μείνη στη φορά προς τη ζωή είναι να έχη διαρκή σύνδεση με την πηγή της ζωής, να είναι συνδεδεμένο με την πηγή της ζωής. Αυτή τη δυναμική, επειδή το κτιστόν δεν μπορεί μόνο του να την ενεργήση, έρχεται και την ενεργεί το άκτιστον, το οποίο προσλαμβάνει το κτιστόν και το πληρώνει από ζωή.

 

Το κτιστόν έχει πλέον δύο δυνατότητες: να δεχθή αυτή τη δύναμη, γιατί περί δυνάμεως πρόκειται, ή να μην τη δεχθή. Όλη η διδασκαλία και η ασκητική της Εκκλησίας δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία προσπάθεια να μας κρατήση σε αυτόν τον δρόμο, ώστε να μην απεμπολήσουμε, να μην αποποιηθούμε, να μην διώξουμε αυτό που μας χαρίζεται. Τελικά αυτό που μας χαρίζεται ονομάζεται «υιοθεσία». Γινόμαστε υιοί του Πατρός, κατά τον ίδιο τρόπο που είναι Υιός του Πατρός ο Ιησούς Χριστός.

 

Επιμένω στην έκφραση «κατά τον ίδιο τρόπο», γνωρίζοντας ότι υπάρχει ετερότητα των δύο φύσεων, της θείας και της ανθρώπινης. Άλλο είναι η κτιστή φύση και άλλο η άκτιστη. Το «κατά τον ίδιο τρόπο» δεν σημαίνει ότι ταυτιζόμαστε ως προς τη φύση. Οι φύσεις παραμένουν διακριτές, η θεία φύση είναι θεία φύση και η ανθρώπινη φύση είναι ανθρώπινη φύση. Αλλά δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα να ζήση το κτιστόν, παρά αν βρεθή στη σχέση με την πηγή της ζωής, που είναι ο Πατήρ.

 

Στη θεολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας λέμε ότι ο Πατήρ υποστασιάζει τον Υιό, γεννώντας τον Υιό (το «γεννώντας» δείχνει τον τρόπο της σχέσης που έχει ο Πατήρ με τον Υιό). Ο Πατήρ υποστασιάζει και το τρίτο πρόσωπο της θεότητας, που το ονομάζουμε Άγιο Πνεύμα, δηλαδή δίνει υπόσταση, δίνει ύπαρξη στο Άγιο Πνεύμα εκπορεύοντας το Άγιο Πνεύμα (το «εκπορεύοντας» επίσης δείχνει τον τρόπο της σχέσης του Πατέρα με το Άγιο Πνεύμα, που είναι διακριτός σε σχέση με τον αντίστοιχο τρόπο της σχέσης του με τον Υιό). Ο Υιός δεν μπορεί να υπάρξη χωρίς τον Πατέρα, ο Πατήρ δεν μπορεί να υπάρξη χωρίς τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα δεν μπορεί να υπάρξη χωρίς τον Πατέρα και το Υιό.

 

Όταν λοιπόν ο Υιός ενώνεται μαζί μας, σημαίνει ότι μας κάνει υιούς του ίδιου Πατέρα. Για να μπορέση ο Υιός να ενωθή μαζί μας, πρέπει να γίνη ένας από εμάς. Η ενανθρώπιση γίνεται για να πραγματοποιηθή το μυστήριον της υιοθεσίας. Επομένως, αν ένας από εμάς, στο πρόσωπο του Χριστού, κατώρθωσε αυτή την ένωση με το άκτιστον, τότε μπορώ κι εγώ να την κατορθώσω, αφού η ανθρώπινη φύση μας είναι κοινή. Υπάρχει τέτοια δυνατότητα. Τα ευαγγέλια μας φανερώνουν πώς επιτυγχάνεται αυτή η δυνατότητα. Εάν μπορέσω και ενωθώ με Αυτόν τον ένα από εμάς, που είναι Υιός του ανθρώπου (αφού από άνθρωπο έχει γεννηθή), αλλά είναι και Υιός του Θεού, συνδέομαι με την άκτιστη θεότητα. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης επιμένει ιδιαίτερα να ονομάζη τον Ιησού Χριστό και Υιό του ανθρώπου. Γιατί αν ο Χριστός δεν είναι πραγματικά υιός του ανθρώπου, πραγματικά άνθρωπος, τότε δεν υπάρχει σωτηρία για τον άνθρωπο, παρά μόνο μέσα στο μυαλό μας υπάρχει μία κατάσταση ηθικής, ψυχολογικής, αλληγορικής ή συμβολικής δικαιώσεως.

 

Δημήτρης Μαυρόπουλος

Ολυμπιακοί Αγώνες Γυναικών. Γράφει η Χαρίτα Μήνη

 Η ύπαρξη γυναικείων αγώνων στην αρχαία Ολυμπία είναι ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά της ιστορίας! Κι όμως, η ύπαρξή τους είναι τεκμηριωμένη πέρα από κάθε αμφιβολία. Άλλωστε, ο γυναικείος αθλητισμός ήταν διαδεδομένος σε πολλά μέρη της αρχαίας Ελλάδας: στην «Μινωική» Κρήτη, στη Σπάρτη και τους Δελφούς, στη Χίο, ακόμη και στην Αττική.

Παράλληλα, οι Ολυμπιακοί αγώνες νεανίδων ήταν, όπως και οι αντίστοιχοι ανδρικοί, ένα γεγονός θρησκευτικό, αφού τελούνταν προς τιμήν της Θεάς Ήρας. Για να κατανοήσουμε το βαθύτερο νόημά τους θα πρέπει να πάμε πίσω στο χρόνο, για να ανιχνεύσουμε την ιδιαίτερη ιστορία της Ολυμπίας και τις πανάρχαιες θηλυκές λατρείες της.

Η Μεγάλη Θεά Γαία και η Ήρα

Σήμερα έχουμε τόσο συνηθίσει να ταυτίζουμε την Oλυμπία με το Ιερό του Δία και τους ανδρικούς αγώνες, ώστε νιώθουμε έκπληξη μαθαίνοντας πως υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους τόπους της Μεγάλης Θεάς, της Μάνας Γης κι όμως, ήδη από τις αρχές της δεύτερης χιλιετίας συναντάμε τη θρησκεία της Γαίας και των ζωογόνων δυνάμεών της. Ο αρχαιολόγος Δημήτριος Λαζαρίδης στην Iστορία του Ελληνικού Έθνους μας προσφέρει λίαν αποκαλυπτικές πληροφορίες.

H πιο παλαιά Θεότης της Oλυμπίας ήταν η Γη. H λατρεία της (…) συνδέεται με την μορφή της χθονίας Aιγαιακής Θεάς – Μητέρας. H λατρεία της Θεάς τής γονιμότητος στους Μυκηναϊκούς χρόνους συνδέεται με τη μορφή της Ήρας, της Δήμητρος και της Iπποδαμείας. (…) H αρχαιότης της λατρείας της Ήρας στην ‘Aλτι [1] ο ρόλος της ιέρειας της Δήμητρος Xαμύνης στους αγώνες των ιστορικών χρόνων και ο βωμός της Θεάς στο στάδιο δείχνουν την παλιά κυριαρχία των γυναικείων Θεοτήτων στην Oλυμπία. [2]

Στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του λόφου που αργότερα πήρε το όνομα Kρόνιον, υπήρχε ανάμεσα στους βράχους ένα βαθύ χάσμα. Σύμφωνα με παμπάλαιες δοξασίες, από τέτοια χάσματα αναδύονται οι δυνάμεις που εδρεύουν στα έγκατα της Γης και άρα αυτός ήταν κατάλληλος τόπος για δημιουργία μαντείου[3] -όπως και οι Δελφοί. Άλλωστε, η «Πρωτομάντισσα Γαία», όπως την αποκαλεί ο Αισχύλος, ήταν η Θεά των χρησμών πολύ πριν τον Aπόλλωνα [4] ο οποίος ανήκει στη μεταγενέστερη, πατριαρχική εποχή. Eπίσης το όνομα Oλυμπία προέρχεται από τη λέξη Ολυμπος, που πιθανόν σημαίνει «όρος», και θα ήταν αρχικά επίθετο της Θεάς: Oλυμπία Γη. [5] Τέμενος της Ολυμπίας Γης υπήρχε και στην Αθήνα, σύμφωνα με τον Παυσανία (1. 18, 7).

Ωστόσο, η μετάβαση από τη θρησκεία της Mητέρας στη λατρεία του πατέρα θεού δεν έγινε καθόλου απλά κι ανώδυνα. Άγριες συγκρούσεις συνέβησαν, που συνεχίστηκαν, αιώνα με τον αιώνα, μέχρι και την τέταρτη εκατονταετία πριν το μηδέν. Tα γεγονότα εξελίχτηκαν ως εξής: η περιοχή του Ιερού ανήκε, πριν τη δωρική επίθεση, στην πόλη Πίσα, ανατολικά της Ολυμπίας. Oι κάτοικοί της ήταν αχαϊκής καταγωγής, όπως και οι Eπειοί/ίδες, που κατείχαν τον κάμπο τον οποίο διαρρέει βορειότερα ο Πηνειός. Ωστόσο, όταν οι Hλείοι με τη δωρική εισβολή[6] του 12ου αιώνα πέρασαν στη βορειοδυτική Πελοπόννησο, εγκαταστάθηκαν στην πεδιάδα η οποία πήρε το όνομά τους και υποχρέωσαν κάποιους από τους παλιούς κατοίκους να καταφύγουν πέρα από τον Αλφειό ποταμό, στην Tριφυλία και στα βουνά της Aρκαδίας.[7]

Tο Ιερό, πλάι στον Αλφειό και πάνω στα σύνορα Ήλιδας και Πισάτιδας, μένει τώρα στα χέρια των Hλείων. Όμως, οι ιδρυτές του δεν έπαψαν να μάχονται με πάθος για να ανακτήσουν τον τόπο της Θεάς. Mάλιστα, το 748, το 644 και το 364 κατορθώνουν να οργανώσουν και τους Oλυμπιακούς αγώνες, παρ’ ότι τους έχουν καθυποτάξει σκληρά οι Hλείοι.

Oι τελευταίοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να κατοχυρώσουν την κυριαρχία τους. Eπιβάλλουν, λοιπόν, το δικό τους Θεό, αφιερώνοντας σ’ αυτόν το παλιό μαντείο της Γαίας. Mια άλλη πανάρχαια γυναικεία λατρεία στους πρόποδες του Kρονίου μεταπλάθεται. Τη θέση της παίρνει η Eιλείθυια και ο γιος της Σωσίπολις. [8] Nέοι μύθοι διαδίδονται ή αλλοιώνονται οι παλιοί -για παράδειγμα, η Iπποδάμεια [9] από Θεά της βλάστησης, αντίστοιχη της Μυκηναϊκής Ήρας, μετατρέπεται σε θνητή βασίλισσα.

Παράλληλα, με σκοπό πάντα τον πλήρη έλεγχο του Ιερού, οι Hλείοι αρχίζουν να προπαγανδίζουν έξω από τα σύνορα της χώρας τους τους ανδρικούς αγώνες (οι οποίοι διεξάγονταν πολύ πριν το 776, που αναφέρει η παράδοση ως αρχή τους). Ωστόσο, μέσα στα επόμενα εκατό χρόνια ο χώρος θα περιέλθει πάλι στα χέρια των παλιών κατοίκων. Διασώζοντας τηΝ θηλυκή λατρεία, ιδρύουν τώρα τον πρώτο ναό εκεί, προς τιμήν της Θεάς Ήρας. [10]

Mπορεί σήμερα να τη θεωρούμε απλώς μια ζηλότυπη κι εκδικητική σύζυγο του «Πατέρα των Θεών», στην πραγματικότητα όμως δεν είναι παρά άλλη μια όψη της Θεάς, η οποία κομματιάστηκε και κακοποιήθηκε μέσα στα πλαίσια της πατριαρχίας. H ερευνήτρια Mπάρμπαρα Γουόκερ (Barbara Walker) αναφέρει τα εξής ενδιαφέροντα: Tο όνομα της Ήρας ερμηνευόταν μερικές φορές ως «Kυρία» και μπορεί να σήμαινε έρα, η Γη. Mια παλιότερη εκδοχή της ήταν η Pέα, η Mεγάλη Θεά, που έγινε στη μυθολογία η μητέρα της Ήρας. Kαι οι δύο αποτελούσαν μορφές τής Mεγάλης Θεάς του αρχαίου αιγαιακού πολιτισμού.

H Ήρα ήταν η Mητέρα των Θεών, ακόμη και των Oλύμπιων Θεών, στους οποίους έδωσε την αμβροσία της αιώνιας ζωής. Έλληνες συγγραφείς προσπάθησαν να την υποτάξουν στο Δία, παρόλο που ήταν πολύ παλιότερη από αυτόν και τον παντρεύτηκε ενάντια στη θέλησή της. Oι συνεχείς μυθικοί καυγάδες τους καθρέφτιζαν συγκρούσεις ανάμεσα στις πρώιμες πατριαρχικές και μητριαρχικές λατρείες. Ως αρχέγονη γυναικεία τριάδα, η Ήρα εμφανιζόταν ως Ήβη, Ήρα και Eκάτη -νέα σελήνη, πανσέληνος, φθίνουσα σελήνη- που αλλιώς προσωποποιούνταν ως Παρθένος της άνοιξης, Mητέρα του καλοκαιριού και αφανίστρια Γερόντισσα του φθινοπώρου. O Παυσανίας έλεγε πως η Ήρα λατρευόταν ως Παις, Nύμφη και Xήρα.[11]

Ωστόσο, οι συγκρούσεις δεν έπαψαν. Mεταξύ των ετών 472-468 οι Hλείοι καταβάλλουν οριστικά τις προδωρικές κοινότητες της Πισάτιδας και της Tριφυλίας κι εξασφαλίζουν την απόλυτη κυριότητα της Oλυμπίας. Mε τα λάφυρα του πολέμου δίνουν μεγαλοπρεπέστερη μορφή στο στάδιο και ιδρύουν το ναό του Δία [12] ο οποίος παλιότερα δεχόταν τιμές δίπλα στην κύρια Θεότητα, την Ήρα, στο δικό της λατρευτικό χώρο.

Παρ’ όλα αυτά, τον επόμενο αιώνα οι Πισάτες και οι Πισάτιδες επιχειρούν και πάλι να ανακτήσουν το προγονικό τους ιερό, με τη βοήθεια των Aρκάδων. Tο 364 γίνεται φονική μάχη, την οποία κερδίζουν οι Hλείοι. Kι όμως, η παρουσία της Θεάς δεν εξαφανίζεται εύκολα. Μέσα στον αιώνα αυτό χτίζεται το Mητρώον, ο τρίτος ναός, προς τιμήν της Mητέρας των Θεών.[13]

Hραία: οι γυναικείοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Aυτό όμως που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον είναι τα Hραία, οι γυναικείοι Oλυμπιακοί, οι οποίοι παραμένουν ως επί το πλείστον άγνωστοι.[19] Όπως μας πληροφορεί ο Παυσανίας [20] κάθε τέταρτο έτος τελούνταν αγώνες δρόμου ανάμεσα σε «παρθένες» (ανύπαντρες κοπέλες) προς τιμήν της Ήρας. Λέγεται ότι τους καθιέρωσε η μυθική βασίλισσα Iπποδάμεια από ευγνωμοσύνη προς τη Θεά για το γάμο της με τον Πέλοπα.

Tο μήκος του δρόμου που διένυαν οι αθλήτριες ήταν τα 5/6 του σταδίου (160 μέτρα περίπου). Aγωνίζονταν φορώντας κοντό χιτώνα που άφηνε γυμνό το δεξί ώμο και στήθος, αμφίεση που θυμίζει τις απεικονίσεις των Aμαζόνων. Χωρίζονταν σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με την ηλικία τους.

Tα Hραία περιλάμβαναν πολλά τελετουργικά στοιχεία: τα βραβεία που έπαιρναν οι κοπέλες ήταν στεφάνι αγριελιάς (δέντρο συμβολικό της ευφορίας, της Σελήνης και της Γης [21]) και μέρος από την αγελάδα που θυσιαζόταν. Το ζώο αυτό ήταν αφιερωμένο στη «βοϊδομάτα» Ήρα [22] ενώ συνδεόταν επίσης με τη Mεγάλη Mητέρα, τη Σελήνη και τη Γαία -αντίστοιχα, ο Δίας σχετιζόταν με τον Tαύρο, έμβλημα της γονιμότητας και του Ήλιου. Mάλιστα, οι νεαρές νικήτριες αξιώνονταν μια ιδιαίτερη τιμή: μπορούσαν να αφιερώσουν απεικονίσεις τους στο Hραίο, το ναό της Θεάς.

Ο πανεπιστημιακός καθηγητής Φ. M. Kόρνφορντ (F. M. Cornford) πιθανολογεί ότι οι γυναικείοι αγώνες είναι οι αρχαιότεροι με βάση την ημερομηνία διεξαγωγής τους. [23] Τα ανδρικά αθλήματα τελούνταν εναλλάξ τον Αύγουστο ή το Σεπτέμβριο (Απολλώνιο και Παρθένιο κατά το ηλιακό ημερολόγιο [24]) δηλαδή άλλοτε πριν κι άλλοτε μετά τα Hραία. O μήνας Παρθένιος πιθανότατα πήρε το όνομά του από τους αγώνες των νεανίδων -Παρθένος, άλλωστε, ήταν τίτλος της Ήρας, η οποία ανανέωνε κάθε χρόνο την παρθενικότητά της λουόμενη σε Ιερή πηγή.

Aν οι αγώνες αυτοί ήταν προγενέστεροι των ανδρικών, θα εξηγούσε γιατί οι δεύτεροι τελούνταν σε δύο διαφορετικές ημερομηνίες: στην περίπτωση που οι Ολυμπιακοί προς τιμήν του Δία διεξάγονταν σταθερά πριν τα Hραία, αυτό θα πρόσβαλλε τη Θεά. Aν πάλι συνέβαινε το αντίθετο, θα μειωνόταν το κύρος του Θεού. H χρονική εναλλαγή αποτελούσε πιθανόν τη λύση στο πρόβλημα αυτό.

Παράλληλα, ο Kόρνφορντ πιστεύει, όπως και ο Φρέιζερ, πως η νικήτρια των Hραίων συμβόλιζε τη Θεά, την Iπποδάμεια-Ήρα-Σελήνη, ενώ αντίστοιχα ο νικητής των ανδρικών αγώνων θα εκπροσωπούσε τον Πέλοπα-Δία-Ήλιο. Ίσως, λοιπόν, ένας από τους πρωταρχικούς σκοπούς των Ολυμπιάδων να ήταν η ανάδειξη των δυο νέων που θα ενσάρκωναν το θεϊκό ζευγάρι σε μια τελετουργία γονιμότητας.[25] H καρποφορία της Γης και των ανθρώπων αποτελεί την εξασφάλιση της ζωής και γι’ αυτό ο Iερός Γάμος ήταν στοιχείο θεμελιώδες σε πολλές αρχαίες θρησκείες.

H διοργάνωση των Hραίων ήταν έργο γυναικών. Υπεύθυνες ήταν δεκαέξι κυρίες της Ήλιδας από τις πιο επιφανείς οικογένειες. Είχαν επίσης το ιερατικό καθήκον να υφαίνουν τον καινούριο πέπλο της Θεάς, σε οίκημα το οποίο είχε φτιαχτεί ειδικά γι’ αυτές στην αγορά. [26] Γι’ αυτές υπάρχει μια ιστορία ικανή να σοκάρει εμάς που ανατραφήκαμε με τις κατεστημένες αντιλήψεις για την αρχαία Eλλάδα: Λένε πως ο Δαμοφώντας, όταν ήταν τύραννος στην Πίσα, είχε προξενήσει πολλά δυσάρεστα στους Hλείους. Όταν πέθανε, επειδή οι Πισάτες δεν ήταν διατεθειμένοι να συμμετάσχουν στα σφάλματα του τυράννου τους και οι Hλείοι ήθελαν να σταματήσουν οι κατηγορίες εναντίον τους, διάλεξαν από καθεμιά από τις δεκαέξι πόλεις που κατοικούνταν ακόμη τότε στην Hλεία μία γυναίκα, την πιο ηλικιωμένη και διακρινόμενη για το κύρος και τη γνώμη της ανάμεσα στις άλλες, με το σκοπό να λύσουν τις διαφορές τους. (…) Oι γυναίκες, λοιπόν, που προέρχονταν απ’ αυτές τις πόλεις συμφιλίωσαν τους Πισάτες και τους Hλείους. [27]

Mια τέτοια ανατρεπτική ιστορία δείχνει πως οι «μητριαρχικές» παραδόσεις του παρελθόντος ήταν τόσο ισχυρές ώστε διατηρούσαν τη δύναμή τους ακόμη και πολύ αργότερα.[28] Όταν βλέπουμε να επιλέγονται γυναίκες ως πρέσβειρες και ειρηνοποιοί, δεν μπορούμε παρά να σκεφτούμε πόσο διαφορετικός θα ήταν ο παλιότερος, ειρηνικός πολιτισμός σε σχέση με το βίαιο και φιλοπόλεμο καθεστώς που ακολούθησε.

Οι γυναίκες στους ανδρικούς Ολυμπιακούς

Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε τους Oλυμπιακούς αγώνες (και γενικότερα τον αθλητισμό στην αρχαιότητα) κάτι αυστηρά ανδροκρατούμενο, καθώς τα θηλυκά στοιχεία κατά κανόνα αποσιωπώνται. Mια προσεκτική ματιά, ωστόσο, αποκαλύπτει ισχυρή γυναικεία παρουσία στην Oλυμπία. Έτσι, η ιέρεια της Δήμητρας Xαμύνης, είχε τιμητική θέση στους ανδρικούς αγώνες [14] τους οποίους παρακολουθούσε καθισμένη πλάι στον πέτρινο βωμό -το αξίωμα αυτό είχε αναλάβει και η περίφημη Pήγιλλα, σύζυγος του Hρώδη του Aττικού. Mάλιστα, κατά μία άποψη, οι Oλυμπιακοί ήταν στην αρχή τελετές για την ευόδωση της βλάστησης [15] και άρα είναι πιθανόν ότι ο αγώνας δρόμου γίνονταν προς τιμήν της Δήμητρας, της οποίας η ιέρεια τον ευλογούσε και επιστατούσε στη διεξαγωγή του.

Παράλληλα, ακόμη και κατά την πατριαρχική εποχή, η είσοδος δεν ήταν γενικά απαγορευμένη στις γυναίκες, όπως λανθασμένα πιστεύεται, αλλά επιτρεπόταν στις ανύπαντρες κοπέλες, όπως ρητά αναφέρει ο Παυσανίας [16] και βέβαια, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι αρκετές Eλληνίδες στεφανώθηκαν Oλυμπιονίκισσες των ιππικών αγώνων, όπως η Kυνίσκα, η Eυρυλεωνίς, η Bελιστίχη [17] η Tιμαρέτα, η Θεοδότα και η Kασία -βέβαια δεν οδηγούσαν τα άλογα οι ίδιες, τότε όμως βραβεύονταν οι ιδιοκτήτες/τριες των ίππων.

Για μια απ’ αυτές έχει γράψει ένα ποίημα η σύγχρονη ποιήτρια Ζωή Καρέλλη:

Πολύ αγάπησε τ’ άλογά της

η Κυνίσκα

για τον ανδρισμό τους και την υπερηφάνειά τους,

για την αδάμαστη νεανικότητά τους,

και για την υποταγή που δέχτηκαν

γι’ αγάπη της, γιατί παραδεχτήκαν

την επιβολή της.

Στους σταύλους κατέβαινε τη νύχτα

και τα κοίταζε στην ησυχία τους,

τ’ άλογά της τα λαμπρά,

που αυτά μονάχα έχουν

τις πιο γοργές, ιδανικές κινήσεις.

Και μια βραδυά, ονειρεύτηκε

τον έρωτά της για το πιο ξεχωριστό,

το κόκκινο, το καστανό

με τα λεπτά του πόδια,

σα λεύκες δυο χρονώ.

Τότε νίκησε στην Ολυμπία.

Τ’ όνομά της στην Ιστορία έμεινε,

πρώτη Ολυμπιονίκις, η μοναδική,

γιατί πολύ αργότερα ενίκησαν οι πώλοι

της Βελεστίχης,

ερωμένης Πτολεμαίου του Φιλαδέλφου. [18]

Θάνατος κι Αναγέννηση

Η γυναικεία παρουσία παρέμεινε ισχυρή μες στους αιώνες στην Oλυμπία. Η Μεγάλη Μητέρα Φύση δεν έπαψε ποτέ να τιμάται στην αρχαιότητα, παίρνονας πλήθος μορφές και ονόματα: Γαία, Ήρα, Δήμητρα Xαμύνη, Mητέρα των Θεών, Eιλείθυια, Iπποδάμεια. Όπως και σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, το τέλος της λατρείας της ήρθε διά της βίας.

O μισέλληνας αυτοκράτορας Θεοδόσιος A’ προκειμένου να πάρει συγχώρεση από τον επίσκοπο Aμβρόσιο για τις σφαγές της Θεσσαλονίκης, απαγορεύει τους αγώνες το 393. Δυο χρόνια αργότερα τα αριστουργήματα της Oλυμπίας λεηλατούνται, ενώ το περίφημο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία θα μεταφερθεί στην Kωνσταντινούπολη και θα καεί σε πυρκαγιά, όπως και τόσα άλλα.

Tο 426 θα παραδοθεί στις φλόγες, με διάταγμα του Θεοδοσίου B’ και ο ναός του «Πατέρα των Θεών».[29] Κατά την προσφιλή τακτική των χριστιανών, που προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να πάρουν τη θέση της παλιότερης θρησκείας, χτίστηκε τον 5ο αιώνα εκκλησία πάνω από το εργαστήριο όπου ο Φειδίας κατασκεύασε το φημισμένο γλυπτό του Δία. Ωστόσο, η Oλυμπία βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της προσοχής με αφορμή τους σημερινούς Oλυμπιακούς, έστω κι αν αυτοί απέχουν έτη φωτός από το πνεύμα των αρχαίων. Έχει μια ιδιαίτερη, συμβολική σημασία το γεγονός ότι η αφή τής ιερής φλόγας γίνεται στο ναό της Θεάς Ήρας από λευκοντυμένες γυναίκες, σύγχρονες «ιέρειες»

@ Χαρίτα Μήνη

~~~~

Παραπομπές

Παραπομπές

[1] Άλτις: η ιερή κοιλάδα της Oλυμπίας

[2] Iστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. β, σελ. 477. Αντίστοιχες απόψεις εκφράζει ο Φ. Μακντόναλντ Κόρνφορντ (σελ. 79 και αλλού). Η μελέτη του με τίτλο «Η προέλευση των Ολυμπιακών Αγώνων» περιλαμβανόταν αρχικά στο έργο Θέμις: Μελέτη της Κοινωνικής Προέλευσης της Ελληνικής Θρησκείας της Τζέιν Έλεν Χάρισον. Στα ελληνικά κυκλοφορεί σαν ανεξάρτητος τόμος, ο οποίος φέρει τα ονόματα και των δύο συγγραφέων.

[3] Ο Παυσανίας αναφέρει τα εξής: «Κοντά στο λεγόμενο Γαίο (σ.σ. ιερό της Γης) υπάρχει βωμός της Γης, κατασκευασμένος με τέφρα. Παλιότερα, λένε, υπήρχε εκεί και μαντείο της Γης». (5. 14, 10)

[4] Αισχύλος, Ευμενίδες, στ. 1-2.

[5] Bλ. Eγκυκλοπαίδεια Δομή, λ. «Oλυμπία». Κάποιοι μελετητές επιχειρούν να ετυμολογήσουν το όνομα Όλυμπος από το ρ. λάμπω (βλ. Λίντελ & Σκοτ, Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, λ. «Όλυμπος»), αυτό όμως είναι εντελώς αβέβαιο.

[6] Την εκδίωξη κάποιων Αχαιών/ίδων από τους Δωριείς αναφέρει και ο Παυσανίας (5. 1, 1), ο οποίος λέει ότι αναγκάστηκαν να μετατοπιστούν στην περιοχή που απ’ αυτούς ονομάστηκε Αχαΐα.

[7] Η περιοχή της αρχαίας Ήλιδας χωριζόταν σε τρία μέρη: α) την Κοίλη Ήλιδα, που βρισκόταν στο βορρά και περιλάμβανε την πόλη Ήλιδα β) την Πισάτιδα, που ήταν τοποθετημένη στο μέσο και περιείχε την πόλη Πίσα, και γ) την ορεινή Τριφυλία στο νότο, νότια του Αλφειού.

[8] Κόρνφορντ, σελ. 50-1.

[9] Ο Κόρνφορντ (σελ. 33) συσχετίζει την Ιπποδάμεια, «εκείνη που δαμάζει τ’ άλογα», με τη Σελήνη, η οποία στο βάθρο του μεγάλου αγάλματος του Δία στην Ολυμπία παρουσιαζόταν έφιππη (Παυσανίας, 5. 11, 8)). Με τη Φεγγαροθεά, υποστηρίζει, συνδέεται και η Ήρα (σελ. 31, 38).

[10] Παυσανίας, 5. 16, 1. Bλ. και Δομή, λ. «Oλυμπία», όπου και πληροφορίες για τις συγκρούσεις ανάμεσα στους Ηλείους και τους Πισάτες.

[11] Γουόκερ, σελ. 392. Παυσανίας, 7. 22, 2.

[12] Παυσανίας, 5. 10, 2.

[13] Παυσανίας, 5. 20, 9. Ο ίδιος αναφέρει και άγαλμα της Μητέρας των Θεών (5. 20, 2).

[14] Παυσανίας, 6, 20, 9. To επίθετο Χαμύνη προέρχεται από το χαμαί (χάμω, κατά γης) και παραπέμπει στη Γαία.

[15] Η άποψη αυτή ανήκει στον Φρέιζερ (Ο Χρυσός Κλώνος) και στον Κόρνφορντ.

[16] Παυσανίας 6, 20, 8.

[17] Παυσανίας 5. 8, 11. [18] «Κυνίσκα η Σπαρτιάτις και η εκ Μακεδονίας Βελεστίχη: Ιπποτρόφοι», Το Σταυροδρόμι, 1973.

[19] Πληροφορήθηκα για πρώτη φορά την ύπαρξη των Ηραίων από το κείμενο «Oλυμπία: Iερά θεαινών και αγώνες γυναικών» της Sigrid R. Ammer, στην οποία είμαι υποχρεωμένη για το υλικό που μου έδωσε. Tο δοκίμιό της περιλαμβάνεται στην Eλλάδα των Γυναικών, ένα βιβλίο πολύτιμο για όσες και όσους ενδιαφέρονται για τους τόπους γυναικείας λατρείας.

[20] Παυσανίας 5. 16, 2 κ.ε..

[21] Κόρνφορντ, σελ. 38, 45, 47.

[22] «Βοώπις πότνια Ήρη» είναι μια πολύ συχνή προσφώνηση της θεάς, που απαντά και στους ομηρικούς ύμνους.

[23] Κόρνφορντ, σελ. 37-8.

[24] Οι αρχαίοι μήνες δεν ταυτίζονται απόλυτα με τους σύγχρονους, μια που ήταν σεληνιακοί -ξεκινούσαν με το νέο φεγγάρι.

[25] Κόρνφορντ, σελ. 31 και Φρέιζερ, Ο Χρυσός Κλώνος, μέρος ΙΙΙ.

[26] Παυσανίας 6. 24, 10.

[27] Παυσανίας 5. 16, 5-6, μετ. Χ. Μήνη.

[28] Μια αντίστοιχη αφήγηση διασώζει ο Πλούταρχος για τις Κελτίδες της Ιταλίας, οι οποίες σταμάτησαν έναν εμφύλιο πόλεμο παίζοντας ρόλο διαιτητή (Γυναικών Αρεταί, 246 C, εκδ. Ζήτρος, σελ. 190).

[29] Bλ. B. Pασσιάς, «Eς Έδαφος Φέρειν», σελ. 45 και Σ. Φωτεινός, σελ. 22.

Βιβλιογραφία

Aeschyli Tragoediae, Lipsia – Παπαδήμας, Αθήνα

Λαζαρίδης, Δημήτριος, «Ολύμπια», Iστορία του Eλληνικού Έθνους, τόμος β΄, Eκδοτική Aθηνών, Αθήνα 1971

Λεοντίδου, Eυτυχία & Sigrid R. Ammer (επ.), H Eλλάδα των Γυναικών, Eναλλακτικές Eκδόσεις, Aθήνα 1992

Meenee, Harita, The Women’s Olympics and the Great Goddess, Eleusis Press, Athens 2004

Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Eκδοτική Aθηνών, Αθήνα 1976

Pασσιάς, Bλάσης Γ., Yπέρ της των Eλλήνων Nόσου: «Eς Έδαφος Φέρειν», Διιπετές, Aθήνα 1994

Ρηζ, Άννα (Reese, Anne) και Ειρήνη Βαλλερά Ρίκερσον (Irini Vallera-Rickerson) . Αρχαίες Ελληνίδες Αθλήτριες. Αθήνα: Ιδεοθέατρον, 2000.

Φωτεινός, Σπύρος Θ. , Ολυμπία, «Ολυμπιακές Εκδόσεις», Αθήνα 1992

Walker, Barbara G., The Woman’s Encyclopedia of Myths and Secrets, Pandora-HarperCollins, London 1983

Xάρισον, Tζέιν Έλεν (Harrison, Jane Ellen) & Φράνσις Mακντόναλντ Kόρνφορντ (Francis Macdonald Cornford), H Προέλευση των Oλυμπιακών Aγώνων, Iάμβλιχος, Aθήνα 1996

~~~~~

Πηγή: Ολυμπιακοί Αγώνες Γυναικών / Terrapapers

https://terrapapers.com/olybiaki-agones-gynekon/

ΣΥΝΑΦΗ

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΕΚ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ / ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΏΝ / 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 1896

https://lekythos.library.ucy.ac.cy/bitstream/handle/10797/22994/efi_kyr_24mar1896.pdf?sequence=3&isAllowed=y

Φωτογραφία

Η Μαρία Μοσχολιού,  Πρωθιέρεια στις τελετές αφής της Ολυμπιακής Φλόγας για τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού (1968), του Μονάχου (1972), του Μόντρεαλ (1976) και της Μόσχας (1980).

Εμβλήματα...

 ΑΡΙΣΤΕΡΑ έμβλημα πηληκίου αξιωματικών της καναδικής πολεμικής αεροπορίας

ΔΕΞΙΑ εθνόσημο πηληκίου της Βρετανικής Στρατιωτικής Αστυνομίας.

Πηγή Ιστορικός συλλέκτης Βέροιας

Ο φτερωτός Τάλως.

 Τάλως🦅Η Φονική Μηχανή των Αρχαίων Ελλήνων💙🏦🇬🇷⚔️

https://www.youtube.com/watch?v=3zFk2Y4bs-E

Δίδραχμο της Φαιστού, 280 π.Χ. Ο φτερωτός Τάλως οπλισμένος με πέτρα.

(Ο Τάλως ήταν μυθικός φύλακας της Κρήτης.Ο Πλάτων τον θεωρεί υπαρκτό πρόσωπο, αδελφό του Ραδάμανθυ.)  

Ήταν γιγάντιος, ανθρωπόμορφος και με σώμα από χαλκό. Θεωρείται το πρώτο ρομπότ που κατασκευάστηκε ποτέ ή δημιουργήθηκε από τη φαντασία

ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΊΑ

Σχετικά με την προέλευσή του, υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές. Η πιο γνωστή, από τον Απολλόδωρο, λέει πως τον κατασκεύασε ο θεός Ήφαιστος και τον χάρισε στο βασιλιά Μίνωα για να φυλάει την Κρήτη. 

Ο Πλάτων τον θεωρεί υπαρκτό πρόσωπο, αδελφό του Ραδάμανθυ. 

Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος αναφέρει ότι ήταν δώρο του Δία στην Ευρώπη, η οποία μετά τον χάρισε στο γιο της Μίνωα. Μεταγενέστερα ο Ι. Κακριδής, βασιζόμενος στο ότι ο Ησύχιος γράφει πως ταλῶς σήμαινε ήλιος (ενώ Ταλαιός είναι το όνομα του Δία) στην Κρήτη και με βάση και άλλα στοιχεία, εκφράζει την άποψη ότι ήταν ηλιακή θεότητα που αργότερα μεταπλάστηκε σε ήρωα.

Ο Τάλως κατά τον Πλάτωνα ήταν επιφορτισμένος με το καθήκον να επιτηρεί την εφαρμογή των νόμων στην Κρήτη, κουβαλώντας τους μαζί του γραμμένους σε χάλκινες πλάκες. 

Οι περισσότερες πηγές αναφέρουν ότι ήταν άγρυπνος φύλακας της Κρήτης που γύριζε τις ακτές του νησιού τρεις φορές τη μέρα.Κατά άλλους ήταν φτερωτός και το καθήκον αυτό το εκτελούσε πετώντας. 

Κρατούσε σε απόσταση τα άγνωστα πλοία που πλησίαζαν την Κρήτη πετώντας τους τεράστιες πέτρες. 

Αν οι άγνωστοι είχαν ήδη αποβιβαστεί, τους έκαιγε με την ανάσα του ή πυράκτωνε το χάλκινο σώμα του σε κάποια φωτιά, τους αγκάλιαζε σφιχτά πάνω του κι έτσι τους έκαιγε.

Το τέλος του Τάλω ήρθε όταν συναντήθηκε με τους Αργοναύτες που γύριζαν από την Κολχίδα. 

Θέλοντας να δέσουν οι Αργοναύτες στο νησί αντιμετώπισαν τον γίγαντα που τους κρατούσε σε απόσταση. 

Τότε η Μήδεια, που ταξίδευε μαζί τους, μάγεψε με τα λόγια της τον Τάλω, υποσχόμενή του αθανασία, κι έτσι μπόρεσε ο Ιάσονας να του αφαιρέσει το καρφί στη φτέρνα του που έκλεινε τη μια και μοναδική φλέβα που διέτρεχε όλο το κορμί του και περιείχε ιχώρ, θανατώνοντάς τον. 

Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι τον σκότωσε ο πατέρας του Φιλοκτήτη Ποίας, χτυπώντας τον με βέλος στο ίδιο μοναδικό αδύνατο σημείο του..

Ο Γουόλτερ Μπέρυ...

Έχουν περάσει κιόλας 34 χρόνια από το σωτήριον έτος 1988 και την απόφαση της ΕΟΚ να επιτρέψει στις ομάδες της Α1 την ενίσχυση τους με παίκτες αλλοδαπής προελεύσεως. Από τους εκατοντάδες που παρέλασαν όλα αυτά τα χρόνια από κάθε μεριά της υφηλίου, λίγοι είναι αυτοί που κέρδισαν την εκτίμηση και την αγάπη όλων των φίλων του μπάσκετ ανεξαρτήτως οπαδικών προτιμήσεων. Ένας από αυτούς λοιπόν είναι και ο σημερινός πρωταγωνιστής που γιορτάζει τα 58α γενέθλια του.

Είμαι σίγουρος ότι όσοι τον θυμάστε, χαμογελάτε σκεπτόμενοι αυτό το περιβόητο "κάτι σαν σουτ". Και ανατρέχετε στο YouTube για τον να απολαύσετε ακόμα μία φορά και να αναρωτηθείτε ξανά "Καλά, πως έπαιζε μπάσκετ αυτός ο τύπος"; Ένα ερώτημα που συνόδευσε τον Γουόλτερ Μπέρι μέχρι το τέλος της καριέρας του και ποτέ δεν απαντήθηκε.

 

Μιας καριέρας που σαν γνήσιο τέκνο της γενιάς του 86, ο Μπέρι "φρόντισε" να την βγάλει από τις ράγες ενός μελλοντικού All Star στο ΝΒΑ και να την συνεχίσει ως επί το πλείστον στα ελληνικά παρκέ  κάνοντας τα διχτάκια να αναστενάξουν. Περίεργο που αναφέρω τα διχτάκια μιας και στα playgrounds της Νέας Υόρκης που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Γουόλτερ  κάτι τέτοιο ήταν είδος πολυτελείας. Όπως όμως όλους τους μεγάλους θρύλους των ανοιχτών γηπέδων, δεν τον εμπόδισε να γίνει και αυτός μέλος της ιστορίας και να αφήσει το αποτύπωμα του στο τσιμέντο το οποίο άλλωστε ποτέ δεν  εγκατέλειψε. Κάθε καλοκαίρι που οι μελλοντικοί συμπαίχτες του έχυναν τόνους ιδρώτα στην προετοιμασία, ο ίδιος έβγαζε μεροκάματο με στοιχήματα χιλιάδων δολλαρίων. Περιμένοντας το τηλέφωνο να χτυπήσει για να πάρει το αεροπλάνο για την αγαπημένη του Ελλάδα που το πιθανότερο ήταν ότι μέχρι να έρθει για να παίξει μπάσκετ, αγνοούσε ότι υπάρχει πρωτάθλημα.

Το έγραψα και πιο πάνω. Ο Μπέρι βρέθηκε στη χώρα μας "κατά λάθος". Σε έναν ιδεατό κόσμο θα ερχόταν στην Ελλάδα μόνο για διακοπές. Η φυσιολογική πορεία θα ήταν σταρ του κολλεγιακού, υψηλή θέση στο ντραφτ και σπουδαία καριέρα στο ΝΒΑ και έτσι έγινε μέχρι το 1988. Μετά τα όργια που έκανε σε επίπεδο γυμνασίων επιλεγόμενος ως Mr Basketball, όλα τα μεγάλα κολλεγιακά προγράμματα τον πλησίασαν για να τον εντάξουν στο δυναμικό τους. Ο τυχερός προπονητής ήταν ο Λου Καρνέσεκα του Saint John's δηλαδή του κολεγίου της πόλης του Μπέρι, της Νέας Υόρκης. Δυστυχώς όμως για όλους θα πρέπει να περιμένει μία χρόνια για να φορέσει τη φανέλα των Red Storms. Ο λόγος ήταν ότι δεν κατάφερε να πιάσει τη βάση των ακαδημαϊκών τεστ και έτσι θα "εξοριστεί" στο Τέξας και στο Junior College του San Jacinto. Τελειώνοντας το αγροτικό του στην Άγρια Δύση (παίζοντας για την πλάκα του),  λθα επιστρέψει στη γενέτειρα του  έτοιμος για μεγάλα πράγματα στην απαιτητική Big East. Θα κερδίσει αμέσως θέση βασικού και μαζί με τον Κρις Μάλιν θα οδηγήσουν την ομάδα τους στο νούμερο 1 της χώρας και στο Φάιναλ Φορ του 1985. Το Georgetown του Πάτρικ Γιούινγκ θα τους κόψει τον δρόμο για τον τελικό αλλά ο Γουόλτερ θεωρείται ήδη ένας από τους καλύτερους παίχτες της χώρας και ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης μετά την αποχώρηση του Μάλιν. Είναι επίσης η σεζόν που θα κερδίσει το παρατσούκλι που έγινε συνώνυμο το ονόματος του. "Νονός" ήταν ο συμπαίκτης του Σέλτον Τζόουνς όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο για την επίδραση που θα είχε ο Μπέρι στο κορυφαίο επίπεδο του NCAA. Η απάντηση του ήταν αποστομωτική λέγοντας χαρακτηριστικά "Man, Walter is the truth".

Δεν ήταν όμως ο μοναδικός που αποθέωνε τον Γουόλτερ εκείνη τη χρονιά. Ακόμα και ο μεγάλος Τζέρι Γουέστ παρακολουθώντας μία από τις μνημειώδεις εμφανίσεις του απέναντι στο UCLA θα δηλώσει εκστασιασμένος "Απόψε ο Μπέρι έμοιαζε σαν άντρα που παίζει με μικρά παιδιά". Θεωρούμενος λοιπόν ως ένας εκ των κορυφαίων του κολλεγιακού μπάσκετ θα δηλώσει την διαθεσιμότητα του στο "καταραμένο" ντραφτ του 1986 (παρεμπιπτόντως το συγκεκριμένο, πέραν του μύθου που το συνοδεύει, έχει και ελληνικό ενδιαφέρον αφού 18 επιλογές αγωνίστηκαν τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας). O Μπέρι θα πέσει σε χαμηλό νούμερο για τα δεδομένα του ακούγοντας τους Μπλέϊζερς να ποντάρουν πάνω του με το νούμερο 14. Δεν θα φορέσει για πολύ όμως τη φανέλα του Πόρτλαντ αφού θα εμπλακεί στη διαδικασία ανταλλαγής με τους Σπερς. Στο γνώριμο περιβάλλον του Τέξας θα πάρει άμεσα φανέλα βασικού small forward δικαιώνοντας τους παράγοντες των "Σπιρουνιών" παρόλη την κακή πορεία της ομάδας.

Στο ίδιο μοτίβο θα συνεχίσει και τη δεύτερη σεζόν στο Σαν Αντόνιο. Σκοράρει, παίρνει ριμπάουντ, είναι από τα αγαπημένα παιδιά των φιλάθλων αλλά η ομάδα είναι κακή. Ταυτόχρονα αρχίζει να γίνεται φανερή η αδυναμία του να μπει σε καλούπια. Χωρίς μακρινό σουτ και δυνατότητα δημιουργίας προσωπικών φάσεων για 3αρι και κοντός για τα τότε δεδομένα με σαφέστατα προβλήματα στο αμυντικό κομμάτι για 4αρι, τα πρώτα σύννεφα για τον Μπέρι εμφανίζονται στο ηλιόλουστο Τέξας και η καταιγίδα θα ξεσπάσει με την πρόσληψη του Λάρι Μπράουν. Ο πρωταθλητής στο NCAA και λάτρης της πειθαρχίας νεοαφιχθείς προπονητής, θα ξεκαθαρίσει στον Γουόλτερ ότι δεν τον υπολογίζει. Το όνομα του θα εμπλακεί και σε υπόθεση ναρκωτικών από την εποχή του Saint John's  λμε την ανάμειξη και του FBI. Το κλίμα έχει γίνει πολύ βαρύ για τον "Truth" και η μόνη λύση είναι η ανταλλαγή. Οι Νέτς είναι αυτοί που θα του δώσουν την ευκαιρία να δείξει ότι πραγματικά ανήκει στο ΝΒΑ. Οι ελπίδες του όμως αποδείχθηκαν φρούδες και τον Ιανουάριο του 89 θα τον αποδεσμεύσουν. Οι Ρόκετς θα σπεύσουν να τον υπογράψουν πιστεύοντας ακόμα στο ταλέντο του και θα αποτελέσουν τον τελευταίο του σταθμό στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου. Η καριέρα του στο Χιούστον θα τελειώσει άδοξα και υπό τη σκιά ενός ακόμα φημολογούμενου σκανδάλου (κυνήγησε συμπαίκτη του στα αποδυτήρια κρατώντας ένα μαχαίρι) καμία ομάδα δε είναι διατεθειμένη να του προσφέρει εγγυημένο συμβόλαιο. Η Ευρώπη είναι η μόνη επιλογή στον ορίζοντα για τον Μπέρι που φυσικά δεν μπορούσε να γνωρίζει ότι θα αποτελούσε το λιμάνι του για τα υπόλοιπα 13 χρόνια.

Ο κυριότερος λόγος ήταν το οικονομικό. Η τσιγκουνιά και η φιλοχρηματία του Γουόλτερ ήταν παρομοιώδης και πασίγνωστη. Στην Αμερική οι απολαβές του δεν ήταν υψηλές, σε αντίθεση με τα συμβόλαια της Ευρώπης. Το καλοκαίρι του 1989 ο "Truth"  θα μεταβεί στον ιταλικό νότο και θα παίξει στη Νάπολι καταφέρνοντας να τη σώσει απο τον υποβιβασμό. Ξεκινώντας την παράδοση που τον ήθελε να μην κάθεται δεύτερη συνεχόμενη χρονιά σε μία ομάδα, η σεζόν 90-91 θα τον βρει στην Ισπανία και την Ατλέτικο Βιγιάλμπα του ιδιόρρυθμου προέδρου της Ζεσούς Χιλ. Με 33 πόντους και 12 ριμπάουντ ανά αγώνα ο Μπέρι θα κάνει μυθικά πράγματα στη Liga ACB. Ακολουθώντας το μεσογειακό δρομολόγιο,  μοιραία η επόμενη στάση θα είναι η Ελλάδα και η Θεσσαλονίκη. Ο Άρης θα ενισχυθεί με την παρουσία του αλλά μόνο για δέκα αγώνες. Η οικονομική αφερεγγυότητα της διοίκησης (και οι γνωστές φήμες περί "φαγώματος" από τον Γκάλη) είναι αυτή που θα οδηγήσει τον Γουόλτερ στην έξοδο και στην επιστροφή στη Νάπολι. 

Δεν έμελλε όμως να μείνει μακριά από τη χώρα μας. Τον Σεπτέμβριο του 92 ο Ιωαννίδης αναζητά τον αντικαταστάτη του Ροντ Χίγκινς και ο Μπέρι έρχεται μέσα σε ένα κλίμα αμφισβήτησης. Οι όποιες αμφιβολίες εξαφανίστηκαν με το ντεμπούτο του εναντίον της Εστουντιάντες για το Κύπελλο Πρωταθλητριών. Ο "Truth" θα συμπληρώσει ιδανικά τον Πάσπαλι σε ρόλο δεύτερου βιολιού ενώ η έφεση του στο ριμπάουντ δίνει τη δυνατότητα στον Μαυροβούνιο να ξεδιπλώνει τον αγαπημένο του αιφνιδιασμό. Ο Ολυμπιακός θα βρεθεί λίγα εκατοστά μακριά απο την πρόκριση στο Φάιναλ Φορ του ΣΕΦ (άτιμη γραμμή στο Μπομπλάν) αλλά το τέλος της σεζόν θα βρει το Μπέρι να πανηγυρίζει το πρώτο πρωτάθλημα της καριέρας του. Η παραμονή του στο λιμάνι δεν θα κριθεί απαραίτητη παρά τους 20 πόντους και 11 ριμπάουντ μέσο όρο.

Ο ΠΑΟΚ που ψάχνει τον αντικαταστάτη του Λέβινγκστον θα αδράξει την ευκαιρία και θα τον ντύσει στα ασπρόμαυρα. Θα συνθέσει ένα εκπληκτικό δίδυμο με τον Ζόραν Σάβιτς απολαμβάνοντας το μπάσκετ. Η άψογη χημεία μεταξύ τους έβγαλε όμορφα πράγματα στο παρκέ. Στους διπλούς τελικούς του Κόρατς θα μοιάζει ασταμάτητος από Φούτσκα και Λάμπλευ. Θα συνδράμει και στην προσπάθεια του Δικέφαλου του Βορρά για την επανάκτηση των σκήπτρων του πρωταθλητή αλλά η πρώην ομάδα του δεν θα τα παραδώσει.

Ο Γουόλτερ πιστός στις συνήθειες του δεν θα παραμείνει στον ΠΑΟΚ και το Αλεξάνδρειο.Θα μετακομίσει στο γειτονικό Ιβανώφειο όπου με τη φανέλα του Ηρακλή θα εκτοξευθεί. Ο Σούμποτιτς θα λανσάρει ένα ημίψηλο σχήμα, με τον "Truth" να εναλλάσεται με τον Παπαχρόνη στις δύο θέσεις της ρακέτας. Ο "Πίξι" θα εφαρμόσει ως βασικό σύστημα της ομάδας το isolation game, η μπάλα στον Μπέρι και από εκεί στο καλάθι. Κάθε παιχνίδι, κάθε βδομάδα, σε κάθε γήπεδο μία ξεχωριστή παράσταση απο τον "Truth". Οι καλύτεροι σέντερ της Α1 προσπαθούσαν να τον κόψουν έστω και μία φορά. Ακόμα και ο κορυφαίος μπλοκερ στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, ο Στόγιαν Βράνκοβιτς (που ο Μπέρι έχει παραδεχθεί ότι τον δυσκόλευε περισσότερο από  όλους) δεν θυμάμαι να τα είχε καταφέρει. 

Ο "Γηραιός" θα κάνει την καλύτερη σεζόν στην μακρόχρονη ιστορία του εξαιτίας του Αμερικάνου. Τρίτη θέση και έξοδος στο Πρωταθλητριών για πρώτη φορά και συμμετοχή στα ημιτελικά του Κυπελλούχων όπου αποκλείστηκε τζάμπα και άδικα από την Ταουγκρές. Οσους χαρακτηρισμούς και να δώσουμε στη σεζόν του "Truth"  δεν είναι αρκετοί. Μαγική, εξωπραγματική, απίστευτη... Ας μιλήσουν οι αριθμοί καλύτερα. 30 πόντοι και 13 ριμπάουντ μέσο όρο. Ίσως για αυτό και ο ίδιος ο Γουόλτερ να παρασύρθηκε και δήλωσε σε συνέντευξη του σε ιταλική εφημερίδα το καλοκαίρι του 95 οτι είναι ο πρώτος σκόρερ και ριμπαουντερ του ελληνικού πρωταθλήματος (σωστά μέχρι εδώ) με 40 πόντους και 25 ριμπάουντ!!!!!!! Ούτε ο Γουίλτ Τσάμπερλεν στα καλύτερα του. 

Aυτή τη φοβερή χρονιά θα την εξοφλήσει με νέα μεταγραφή σε παλιούς γνωστούς. Ο Ολυμπιακός ψάχνει σίγουρη και δοκιμασμένη λύση με τον Μπέρι να φαντάζει ιδανική επιλογή. Ο "Truth" θα χάσει τη μισή προετοιμασία - που να τρέχει στα βουνά της Σπορτίλια - κάνοντας έξαλλο τον Ιωαννίδη αλλά όταν ξεκινάνε οι υποχρεώσεις είναι ο Μπέρι που όλοι γνωρίζουμε, τουλάχιστον μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου 1995 και το ανακοινωθέν του ιατρικού επιτελείου των Ερυθρόλευκων που προκαλεί σοκ. Ο Γουόλτερ Μπέρι πάσχει από ηπατίτιδα Β. Ευτυχώς για αυτόν, το δυνατό ανοσοποιητικό του σύστημα - αθλητής γαρ - θα αποτρέψει τη θανατηφόρα εξέλιξη της ασθένειας. Αρχικά εκφράστηκαν απόψεις ακόμα και για απόσυρση του "Truth" από την ενεργό δράση αλλά τελικά θα επιστρέψει στα παρκέ υγιής μετά από τρίμηνη απουσία κατακτώντας το πρωτάθλημα.

Και όχι μόνο θα συνεχίσει  να παίζει μπάσκετ αλλά θα ανηφορίσει προς Θεσσαλονίκη μεριά για την ομάδα που τον πρωτοέφερε στην Ελλάδα, τον Άρη. Η ηλικία όμως και η μεγάλη περιπέτεια της υγείας του έχουν αφήσει τα σημάδια τους. Ίσως για αυτό τα περάσματα του από τον "Αυτοκράτορα" ήταν αδιάφορα. Από την άλλη ο Άρης της εποχής δεν είχε τη φήμη του καλοπληρωτή και όλοι ξέρουμε τη σχέση του Γουόλτερ με το χρήμα. Η προσφορά του "Truth" συνοψίζεται στη δήλωση του μεγαλομετόχου του "Αυτοκράτορα" Ζαφείρη Σαμολαδά πως "ένα παλτό πλήρωσα χρυσό σε όλη μου τη ζωή και αυτός ήταν ο Μπέρι". Αντίθετα με την κίτρινη πλευρά του Αλεξάνδρειου, στην ασπρόμαυρη εκτιμούσαν ανέκαθεν τον Γουόλτερ για αυτό και έσπευσαν να τον εντάξουν ξανά στο δυναμικό  τους τη σεζόν 98-99 για να δικαιωθούν με έναν τίτλο, το Κύπελλο Ελλάδος που θα τους χαρίσει ο ΜVP  της διοργάνωσης Μπέρι. Εννοείται ότι ο "Truth" δεν έμεινε στην ομάδα τηρώντας την παράδοση και εννοείται οτι μετά την περιπλάνηση στη Σλοβενία επέστρεψε στη χώρα μας για τελευταία φορά φορώντας για δύο αγώνες τη φανέλα του Μακεδονικού. Ιταλία και Βενεζουέλα ήταν τα τελευταία ψήγματα του μπασκετικού του βίου το 2002. Και μετά πέρασε στη μέση του το θρυλικό μαύρο τσαντάκι που κανείς ποτέ δεν έμαθε τι περιείχε και εξαφανίστηκε από τον χώρο.

Οι ιστορίες με τον "Truth" γνωστές και άγνωστες, ατελείωτες και μοναδικές. Από την εποχή  που κυνηγούσε τον Κόκκαλη στο ξενοδοχείο με μία πετσέτα ριγμένη πάνω του θέλοντας να του ζητήσει συγγνώμη για τα δέκα(!!!) δολλάρια που νόμιζε ότι έλειπαν από τον λογαριασμό του μέχρι την τύχη που τον συνόδευε όταν ξέχασε το διαβατήριο χάνοντας την προγραμματισμένη πτήση του και το αεροπλάνο συνετρίβη παρασέρνοντας στον θάνατο 229 επιβάτες. Και φυσικά τη Μερσέντες που του είχε παραχωρήσει ο Ολυμπιακός για τις μετακινήσεις του και την οποία κατέστρεψε βάζοντας στο ντεπόζιτο το φθηνότερο πετρέλαιο αντί της πιο ακριβής βενζίνης. 

Η τσαντίλα του όταν διαπίστωσε ότι η στατιστική υπηρεσία δεν του είχε χρεώσει ένα ριμπάουντ αφού είχε ειδικό όρο μπονους στο συμβόλαιο. Και τέλος η παρομοιώδης αφέλεια και παντελής άγνοια περί διαφορετικών διοργανώσεων μέσω της δήλωσης "Ξέρω ότι το επόμενο παιχνίδι (με τον Απόλλωνα στην Πάτρα) είναι κρίσιμο για την πρόκριση μας στο Φάιναλ Φορ". 

Όπως πολύ εύστοχα τόνιζε το παρατσούκλι του ο "Truth" ήταν πάντα αληθινός. Με αυτή τη μονίμως κουρασμένη φάτσα, το ίδιο αντιτουριστικό κούρεμα, το βαριεστημένο τρέξιμο με τα χέρια κολλημένα στο σώμα. Αλτικός; Εδώ γελάνε. Μυώδης; Τα κιλά που σήκωσε σε όλη του την καριέρα αμφιβάλλω αν ξεπερνούν τα 50. Το δεξί του χέρι το χρησιμοποιούσε μόνο για τον λεβιε των ταχυτήτων. 

Βρείτε μου όμως έναν που μπορεί να ισχυριστεί ότι το μαρκάρισμα του δεν τον προβλημάτισε. Ναι, ήταν προβλέψιμος, αλλά δεν κοβόταν με τίποτα. Ο τρόπος που σουταρε είναι παράδειγμα προς αποφυγή για τα παιδιά που ξεκινούν να γνωρίσουν το άθλημα, σαν να πέταγε τα καρπούζια στην καρότσα. 

Η αποτελεσματικότητα του όμως έγραψε ιστορία. Γιατί ο "Truth" είναι σίγουρα μία cult φιγούρα του ελληνικού μπάσκετ αλλά και αναλογικά της παρουσίας του μέσα στην καλύτερη πεντάδα ξένων ανεξαρτήτου θέσης. Αν κάποιος σας ρωτήσει "τι εστίν αλήθεια" δείξτε του ένα βίντεο του Μπέρι και θα καταλάβει γιατί αυτός ο ατσούμπαλος Αμερικανός κέρδισε την αποδοχή της φίλαθλης Ελλάδας.

Berry verified the truth...

 Antreas Tsemperlidis

Διάρρηξη από ένα ντεντέκτιβ, Σέρλοκ Χολμς. Ραδιοφωνικό θέατρο

 Αγαπητοί φίλοι και φίλες απόψε θα σας παρουσιάσω μια αρκετά ενδιαφέρουσα ιστορία του Σέρλοκ Χολμς, τη Διάρρηξη από ένα ντεντέκτιβ.

Υπόθεση: Ο κύριος Midleton έχει αποκτήσει πολλά χρήματα εκβιάζοντας πλούσιες κυρίες αφού πρώτα μαθαίνει τα ροζ μυστικά τους. Ο τρόπος δράσης του είναι απλός, πείθει τις υπηρέτριες των κυριών να του φέρουν ερωτικές επιστολές και άλλα πειστήρια που αποδεικνύουν κάποιο παραστράτημα τους παλιό ή πρόσφατο.

Μια από αυτές τώρα που ετοιμάζεται να παντρευτεί θα δεχτεί την επίσκεψη του  Midleton που ζητάει 10.000 λίρες για να επιστρέψει επιστολές της που βρίσκονται στην κατοχή του. Το ποσό είναι μεγάλο και η κυρία ζητά την βοήθεια του Σέρλοκ Χολμς ο οποίος αναλαμβάνει να μεσολαβήσει ....

Ο Χρήστος Πάρλας

Η συγκεκριμένη αστυνομική ιστορία του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ μεταδόθηκε πρώτη φορά από την εκπομπή «Αστυνομικά» στο Β΄ Πρόγραμμα της Ε.ΡΑ τον Ιούλιο του 1981.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Χρήστος Πάρλας, Χρήστος Τσάγκας, Ιλιάς Λαμπρίδου, Νίκος Λυκομήτρος, Χαριτίνη Καρόλου, Χρήστος Βαλαβανίδης, Ασπασία Κράλλη, Εύη Γκίνη, Χρήστος Σάββας.

Μετάφραση: Τάσος Πετρής
Μουσική Επιμέλεια: Στέλιος Φωτιάδης
Επιμέλεια ήχων: Γίτσα Βαλμά
Τεχνική επιμέλεια: Νίκος Χανιώτης
Ραδιοσκηνοθεσία: Βασίλης Ρίτσος

Επιμέλεια Εκπομπής: Μάρα Καλούδη

Ο Χρήστος Βαλαβανίδης

 Η μεταφορά έγινε από το κανάλι ηχητικά βιβλία:

Πηγή: http://radio-theatre.blogspot.com/2017/12/blog-post.html?m=1

🏡Οικία του 2ου πΧ αιώνα στην Αμφίπολη.

Διακρίνεται η τοιχογραφία του 'ανδρώνα'- δωμάτιο των ανδρών κατά την ελληνιστική περίοδο.‼️❗

Περιοχή Αμφίπολης 🇬🇷🏛️

Ο εφευρέτης του Κορινθιακού κιονόκρανου

 Εφευρέτης του Κορινθιακού κιονόκρανου,σύμφωνα με τον Βιτρούβιο, ήταν ο γλύπτης Καλλίμαχος.

Εμπνεύστηκε από ένα καλάθι που βρισκόταν στον τάφο ενός κοριτσιού στην Κόρινθο. 

Το καλάθι,στο οποίο είχαν βάλει τα παιχνίδια του κοριτσιού, σκεπαζόταν από μία τετράγωνη πλάκα. 

Γύρω από το καλάθι είχαν φυτρώσει άκανθοι ακολουθώντας το σχήμα του. Έτσι γεννήθηκε το κορινθιακό κιονόκρανο, σύμφωνα πάντα με τον μύθο.

Ο πρώτος γνωστός Κορινθιακός κίονας βρισκόταν στον ναό του Επικούριου Απόλλωνα

(περ.420 π.Χ.) στις Βάσσες Φιγάλειας, έργο του Ικτίνου.

Εκθέματα από τους βαλκανικούς αγώνες

 ΔΩΡΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΥ

Η οικογένεια του Βεροιώτη Μακεδονομάχου Λάζαρου Θέμελη δώρισε ως μόνιμα εκθέματα στο Βλαχογιάννειο Μουσείο το τυφέκιο του, τα κιάλια του και την παλάσκα που χρησιμοποιούσε ο ίδιος ως μαχητής κατά την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα όπου έδρασε στην περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας.

Πηγή Ιστορικός συλλέκτης Βέροιας

Ο Διογένης ο Κυνικός

Ο Διογένης ο Κυνικός ήταν πολλά πράγματα. Αν κάτι δεν ήταν, είναι ένα συνηθισμένος άνθρωπος. Στην πραγματικότητα ο Διογένης ήταν αναρχικός ακόμα κι αν τότε που έζησε, το συγκεκριμένο κοινωνικοπολιτικό ρεύμα δεν είχε ιδρυθεί.

Ο τρόπος σκέψης του και ο τρόπος ζωής του τον έκαναν να ξεχωρίζει. Οι ατάκες του και οι φαρμακερές απαντήσεις του σε όσους προσπαθούσαν να τον μειώσουν ή να τον εκθέσουν έχουν δημιουργήσει μια ολόκληρη σχολή για το πώς πρέπει κάποιος να αντιδρά απέναντι σε όσους θέλουν να τον μειώσουν.

Ο Διογένης δεν ήταν ένας εύκολος ή απλός άνθρωπος. Θεωρείται ο εμβληματικός πρωτοπόρος των Κυνικών που είχαν σαν έμβλημά τους τον Κύων (τον σκύλο) και οι οποίοι διατείνονταν ότι διέφεραν από τους άλλους σκύλους διότι εκείνοι δεν δάγκωναν τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουν!

Είναι ο πρώτος που δήλωσε «πολίτης του κόσμου» και το εννοούσε, σε μια εποχή που το βασικό γνώρισμα των ανθρώπων ήταν η πατρίδα και οι πρόγονοι. Σε κάθε ευκαιρία που του δινόταν φρόντιζε να ισοπεδώνει όλους τους καθωσπρεπισμούς της κοινωνίας. Αυνανιζόταν δημόσια (είχε… ιδιαίτερη αδυναμία στην Αθηναϊκή αγορά), ουρούσε και αφόδευε σε περίτεχνες κολόνες και ιερούς ναούς.

Αρνητής του πολιτισμού και των Νόμων, πίστευε πως ο άνθρωπος είναι από τη φύση εφοδιασμένος με όλα όσα χρειάζεται και δεν έχει ανάγκη από περιττά πράγματα. Είναι ενδεικτικό πως όταν μια μέρα είδε ένα μικρό παιδί να πίνει νερό με τη χούφτα του χεριού του, πήρε στα χέρια του το κύπελλο, με το οποίο έπινε νερό και το πέταξε μακριά με δύναμη, αναφωνώντας «παιδίον μὲ νενίκηκεν εὐτελεία!» (ένα παιδί με ξεπέρασε στην απλότητα).

Η γέννηση, η εξορία, η περιπλάνηση και η φιλοσοφία

Ο Διογένης γεννήθηκε στη Σινώπη περίπου το 412 π.Χ. (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.). Ο πατέρας του, Ικεσίας, ήταν κατασκευαστής νομισμάτων και ο Διογένης έμαθε την τέχνη δίπλα του. Το 370 π.Χ., ωστόσο, τον συνέλαβαν για την παραχάραξη νομισμάτων και τον εξόρισαν.

Έτσι βρέθηκε στην Αθήνα όπου διέμενε όλες τις εποχές του χρόνου εκτός από το καλοκαίρι όπου έφευγε για την Κόρινθο. Υπήρξε μαθητής του ιδρυτή της Κυνικής φιλοσοφίας, Αντισθένη, διαπρεπούς μαθητή του Σωκράτη. Ο Διογένης ξεπέρασε το δάσκαλό του σε φήμη και προσκόλληση στον Κυνικό τρόπο ζωής.

Συχνά κυκλοφορούσε την ημέρα με ένα αναμμένο φανό και όταν τον ρωτούσαν «γιατί κρατάς φανό, ημέρα;» αυτός απαντούσε «αναζητώ τον Άνθρωπο». O Διογένης έψαχνε να βρει ένα ανθρώπινο ον, αλλά έλεγε πως έβλεπε μόνο «κατεργάρηδες και αχρείους».

Με τη διδασκαλία του, η οποία ουσιαστικά ήταν επαναστατική και άκρως ανατρεπτική για την τάξη που επικρατούσε τότε, έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα. Βλέποντας, για παράδειγμα, μία ημέρα τους αξιωματούχους να οδηγούν στη φυλακή κάποιο ταμία, που είχε κλέψει ένα κύπελο είπε: «Οι μεγάλοι κλέπται τον μικρόν άγουσι».

Ο μύθος του Διογένη γιγαντώθηκε με τον χρόνο τόσο που η γέννησή του όσο και ο θάνατός του συνδέθηκαν (με βάση τη σημειολογία και όχι φυσικά τις πραγματικές ημερομηνίες) με σπουδαία γεγονότα. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Σωκράτης πέθανε την ημέρα της γέννησης του Διογένη, ενώ ο Διογένης ο Λαέρτιος είχε γράψει πως ο σπουδαίος αυτός κυνικός φιλόσοφος είχε γεννηθεί την ημέρα που ο Μέγας Αλέξανδρος πέθαινε στη Βαβυλώνα.

Οι ιστορίες που έχουν διασωθεί και αφορούν τον τρόπο με τον οποίο ο Διογένης αντιμετώπιζε διάφορες καταστάσεις είναι γνωστές και δείχνουν ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε τη ζωή.

Ποιος άλλωστε δεν γνωρίζει την ιστορία της συνάντησης με τον Μέγα Αλέξανδρο όπου ο Διογένης του είχε πει το θρυλικό «σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο», όταν εκείνος στάθηκε μπροστά του αγέρωχος μέσα στην αστραφτερή του πανοπλία και τον βασιλιά των Μακεδόνων, εκστασιασμένο να λέει το περίφημο: «Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν Διογένης».

«Λύχνου σβεσθέντος, πάσα γυνή Λαϊς» 

Μια ιστορία, ωστόσο, έχει ιδιαίτερη σημασία. Έχει πρωταγωνιστές τον ίδιο τον Διογένη και μια εντυπωσιακή, πανέμορφη και διάσημη πόρνη, την Λαΐδα από την Κόρινθο.

Ακόμα και γνωστοί ιστορικοί έχουν γράψει για εκείνη την πόρνη. Ο Ρωμαίος ποιητής, Προπέρτιος είχε γράψει πως «όλη η Ελλάδα έλιωνε από πόθο μπροστά στην πόρτα της». Είχε όμορφες ξανθές μπούκλες, λεπτό και καλλίγραμμο σώμα, με δύο στήθη «σαν κυδώνια».

Η Λαΐδα έζησε την περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου, από το 431 π.Χ. μέχρι το 404 π.Χ. Η φήμη της ήταν τέτοια που την πλησίαζαν άνδρες από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Εκείνη το εκμεταλλεύτηκε ζητώντας υπέρογκα ποσά για να κοιμηθεί μαζί τους. Λέγεται, μάλιστα, πως τα ποσά αυτά σε σημερινά χρήματα ξεπερνούσαν κατά πολύ τις 2.000 ευρώ για μια νύχτα!

Στα πόδια της είχε όποιον άνδρα ήθελε, ωστόσο, η διάσημη εταίρα ενοχλήθηκε από την… πρωτοφανή αδιαφορία που έδειχνε για εκείνη ο Διογένης όταν τα καλοκαίρια πήγαινε στην Κόρινθο. Έτσι σκέφτηκε να κάνει κάτι που θα τον εξέθετε.

Μία ημέρα τον πλησίασε και του είπε πως τον θαυμάζει και πως θα του επιτρέψει να κοιμηθεί μαζί της για ένα βράδυ αρκεί στο δωμάτιο που θα συνευρεθούν να μην υπάρχει το παραμικρό φως.

Ο Διογένης δέχθηκε και έτσι το ραντεβού κλείστηκε. Ο σπουδαίος φιλόσοφος βρέθηκε στο σκοτεινό δωμάτιο και πέρασε τη νύχτα του στο πλάι μιας άσχημης και ηλικιωμένης υπηρέτριας της φημισμένης εταίρας.

Την επόμενη μέρα, και αφού θεωρούσε πως πέτυχε τον σκοπό της, η Λαΐδα άρχισε να διαδίδει την παγίδα που έστησε στον Διογένη, μέσα στην οποία έπεσε ο φιλόσοφος, με σκοπό να τον εξευτελίσει.

Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε για το αν είναι πραγματικότητα όλα αυτά που διαδίδονται σε βάρος του, απάντησε: «Λύχνου σβεσθέντος, πάσα γυνή Λαϊς», δηλαδή «στο σκοτάδι, όλες οι γυναίκες σαν τη Λαΐδα είναι»!

Η απάντηση αυτή έκανε την διάσημη πόρνη να καταλάβει πως ο Διογένης δεν ήταν ένας απλός άνθρωπος και τότε του έκανε δώρο μια πραγματική νύχτα μαζί της. Κάτι που φυσικά ο κυνικός φιλόσοφος δέχθηκε με χαρά!

Στα «πικάντικα» παραλειπόμενα εκείνης της ιστορίας, υπάρχει και αυτό που έγινε με τον  φιλόσοφο Αρίστιππο, ιδρυτή της ηδονιστικής σχολής, που εκείνη την περίοδο θεωρούταν ο πιο «τακτικός» πελάτης της Λαΐδας! Τόσο τακτικός που είχε γίνει ο περίγελος της περιοχής καθώς όλοι τον  κορόιδευαν για τα τεράστια ποσά που ξόδευε για να αγοράζει τη συντροφιά της.

Όταν μαθεύτηκε ότι η διάσημη εταίρα προσέφερε δωρεάν το κορμί της στο Διογένη, όλοι περίμεναν την έντονη αντίδραση του Αρίστιππου στον οποίο ουδέποτε είχε κάνει ένα τέτοιο δώρο. Όταν, ωστόσο, εκείνος το έμαθε απάντησε με εξίσου φιλοσοφική διάθεση, που πιθανότατα θα ζήλευε ακόμα και ο ίδιος ο Διογένης. «Την πληρώνω για να ευχαριστεί εμένα, όχι για να μην ευχαριστεί άλλους», είπε απόλυτα ήρεμος!

Σε ότι αφορά την ίδια την Λαΐδα λέγεται πως έζησε αρκετά χρόνια και συνέχισε να εξασκεί το επάγγελμά της έως ότου πέθανε (σύμφωνα με τα επικρατέστερα σενάρια) είτε από πνιγμό, όταν ένα κουκούτσι ελιάς κόλλησε στον λαιμό της, είτε από ανακοπή καρδιάς, κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης!

https://www.newsbeast.gr/