Το Χριστόψωμο, διήγημα του Παπαδιαμάντη...

Χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη


Μεταξύ των πολλών δημωδών τύπων, τους οποίους θα έχωσι να εκμεταλλευθώσιν
οι μέλλοντες διηγηματογράφοι μας, διαπρεπή κατέχει θέσιν η κακή πενθερά,
ως και η κακή μητρυιά. Περί μητρυιάς άλλοτε θα αποπειραθώ να διαλάβω τινά,
προς εποικοδόμησιν των αναγνωστών μου. Περί μιας κακής πενθεράς σήμερον ο λόγος.




Εις τι έπταιεν η ατυχής νέα Διαλεχτή, ούτως ωνομάζετο,
θυγάτηρ του Κασσανδρέως μπάρμπα-Μανώλη,
μεταναστεύσαντος κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν εις μίαν των νήσων του Αιγαίου.
Εις τι έπταιεν αν ήτο στείρα και άτεκνος;
Είχε νυμφευθή προ επταετίας, έκτοτε δις μετέβη εις τα λουτρά της Αιδηψού,
πεντάκις τής έδωκαν να πίη διάφορα τελεσιουργά βότανα, εις μάτην, η γη έμενεν άγονος. Δύο ή τρεις γύφτισσαι τής έδωκαν να φορέση περίαπτα θαυματουργά περί τας
μασχάλας, ειπούσαι αυτή, ότι τούτο ήτο το μόνον μέσον,
όπως γεννήση, και μάλιστα υιόν.
Τέλος καλόγηρός τις Σιναΐτης τη εδώρησεν ηγιασμένον κομβολόγιον,
ειπών αυτή να το βαπτίζη και να πίνη το ύδωρ. Τα πάντα μάταια.
Επί τέλους με την απελπισίαν ήλθε και η ανάπαυσις της συνειδήσεως,
και δεν ενόμιζεν εαυτήν ένοχον. Το αυτό όμως δεν εφρόνει και η γραία Καντάκαινα,
η πενθερά της, ήτις επέρριπτεν εις την νύμφην αυτής το σφάλμα της μη αποκτήσεως
εγγόνου διά το γήρας της.
Είναι αληθές, ότι ο σύζυγος της Διαλεχτής ήτο το μόνον τέκνον της γραίας ταύτης,
και ούτος δε συνεμερίζετο την πρόληψιν της μητρός του εναντίον της συμβίας αυτού.
Αν δεν τω εγέννα η σύζυγός του, η γενεά εχάνετο. Περίεργον,
δε, ότι πας Ελλην της εποχής μας ιερώτατον θεωρεί
χρέος και υπερτάτην ανάγκην την διαιώνισιν του γένους του.
Εκάστοτε, οσάκις ο υιός της επέστρεφεν εκ του ταξιδίου του, διότι είχε βρατσέραν,
και ήτο τολμηρότατος εις την ακτοπλοΐαν, η γραία Καντάκαινα ήρχετο
εις προϋπάντησιν αυτού, τον ωδήγει εις τον οικίσκον της, τον εδιάβαζε, τον εκατήχει,
του έβαζε μαναφούκια, και ούτω τον προέπεμπε παρά τη γυναικί αυτού.
Και δεν έλεγε τα ελαττώματά της, αλλά τα αυγάτιζε, δεν ήτο μόνο «μαρμάρα»,
τουτέστι στείρα η νύμφη της, τούτο δεν ήρκει, αλλ' ήτο άπαστρη, απασσάλωτη,
ξετσίπωτη κ.λπ. Ολα τα είχεν, «η ποίσα, η δείξα, η άκληρη».
Ο καπετάν Καντάκης, φλομωμένος, θαλασσοπνιγμένος, τα ήκουεν όλα αυτά,
η φαντασία του εφούσκωνεν, εξερχόμενος είτα συνήντα τους συναδέλφους του ναυτικούς,
ήρχιζαν τα καλώς ώρισες, καλώς σας ηύρα, έπινεν επτά ή οκτώ ρώμια,
και με τριπλήν σκοτοδίνην, την εκ της
θαλάσσης, την εκ της γυναικείας διαβολής και την εκ των ποτών,
εισήρχετο οίκαδε και βάρβαροι σκηναί συνέβαινον
τότε μεταξύ αυτού και της συζύγου του.
Ούτως είχον τα πράγματα μέχρι της παραμονής των Χριστουγέννων του έτους 186...
Ο καπετάν Καντάκης προ πέντε ημερών είχε πλεύσει με την βρατσέραν
του εις την απέναντι νήσον με φορτίον αμνών και ερίφων,
και ήλπιζεν, ότι θα εώρταζε τα Χριστούγεννα εις την οικίαν του.
Αλλά τον λογαριασμόν τον έκαμνεν άνευ του ξενοδόχου,
δηλ. άνευ του Βορρά, όστις εφύσησεν αιφνιδίως άγριος και έκλεισαν
όλα τα πλοία εις τους όρμους, όπου ευρέθησαν.
Είπομεν όμως, ότι ο καπετάν Καντάκης ήτο τολμηρός περί την ακτοπλοΐαν.
Περί την εσπέραν της παραμονής των
Χριστουγέννων ο άνεμος εμετριάσθη ολίγον, αλλ' ουχ ήττον εξηκολούθει να πνέη.
Το μεσονύκτιον πάλιν εδυνάμωσε.
Τινές ναυτικοί εν τη αγορά εστοιχημάτιζον, ότι, αφού κατέπεσεν ο Βορράς,
ο καπετάν Καντάκης θα έφθανε περί το μεσονύκτιον.
Η σύζυγός του όμως δεν ήτο εκεί να τους ακούση και δεν τον επερίμενεν.
Αύτη εδέχθη μόνο περί την εσπέραν την επίσκεψιν της πενθεράς της,
ασυνήθως φιλόφρονος και μηδιώσης, ήτις τη ευχήθη το απαραίτητον «καλό δέξιμο»,
και διά χιλιοστήν φορά το στερεότυπον «μ' έναν καλό γυιό».

Και ου μόνον, τούτο, αλλά τη προσέφερε και εν χριστόψωμο.
- Το ζύμωσα μοναχή μου, είπεν η θειά Καντάκαινα, με γεια να το φας.
- Θα το φυλάξω ως τα Φώτα, διά ν' αγιασθή, παρετήρησεν η νύμφη.
- Οχι, όχι, είπε μετ' αλλοκότου σπουδής η γραία,
το δικό της φυλάει η κάθε μια νοικοκυρά διά τα Φώτα, το πεσκέσι τρώγεται.
- Καλά, απήντησεν ηρέμα η Διαλεχτή, του λόγου σου ξέρεις καλλίτερα.
Η Διαλεχτή ήτο αγαθωτάτης ψυχής νέα,
ουδέποτε ηδύνατο να φαντασθή ή να υποπτεύση κακό τι.
«Πώς τώπαθε η πεθερά μου και μου έφερε χριστόψωμο», είπε μόνον καθ' εαυτήν,
και αφού απήλθεν η γραία εκλείσθη εις την οικίαν της και εκοιμήθη
μετά τινος δεκαετούς παιδίσκης γειτονοπούλας, ήτις τη έκανε συντροφίαν, οσάκις έλειπεν ο σύζυγός της. Η Διαλεχτή εκοιμήθη
πολύ ενωρίς, διότι σκοπόν είχε να υπάγη εις την εκκλησίαν περί το μεσονύκτιον.
Ο ναός δε του Αγίου Νικολάου μόλις απείχε πεντήκοντα βήματα από της οικίας της.
Περί το μεσονύκτιον εσήμαναν παρατεταμένως οι κώδωνες.
Η Διαλεχτή ηγέρθη, ενεδύθη και απήλθεν εις την εκκλησίαν.
Η παρακοιμωμένη αυτή κόρη ήτο συμπεφωνημένον, ότι μόνον μέχρι
ου σημάνη ο όρθρος θα έμενε μετ' αυτής,
όθεν αφυπνίσασα αυτήν την ωδήγησε πλησίον των αδελφών της.
Αι δύο οικίαι εχωρίζοντο διά τοίχου κοινού.
Η Διαλεχτή ανήλθεν εις τον γυναικωνίτην του ναού,
αλλά μόλις παρήλθεν ημίσεια ώρα και γυνή τις πτωχή και χωλή δυστυχής,
ήτις υπηρέτει ως νεωκόρος της εκκλησίας, ελθούσα τη λέγει εις το ους:
- Δόσε μου το κλειδί, ήλθε ο άντρας σου.
- Ο άντρας μου! ανεφώνησεν η Διαλεχτή έκπληκτος.
Και αντί να δώση το κλειδί έσπευσε να καταβή η ιδία.
Ελθούσα εις την κλίμακα της οικίας, βλέπει τον σύζυγόν της κατάβρεκτον,
αποστάζοντα ύδωρ και αφρόν.
- Είμαι μισοπνιγμένος, είπε μορμυρίζων ούτος, αλλά δεν είναι τίποτε.
Αντί να το ρίξωμε έξω, το καθίσαμε στα ρηχά.
- Πέσατε έξω; ανέκραξεν η Διαλεχτή.
- Οχι, δεν είναι σου λέω τίποτε. Η βρατσέρα είναι σίγουρη,
με δυο άγκουρες αραγμένη και καθισμένη.
- Θέλεις ν' ανάψω φωτιά;
- Αναψε και δόσε μου ν' αλλάξω.
Η Διαλεχτή εξήγαγε εκ του κιβωτίου ενδύματα διά τον σύζυγόν της και ήναψε πυρ.
- Θέλεις κανένα ζεστό;
- Δεν μ' ωφελεί εμένα το ζεστό, είπεν ο καπετάν Καντάκης. Κρασί να βγάλης.
Η Διαλεχτή εξήγαγεν εκ του βαρελίου οίνον.
- Πώς δεν εφρόντισες να μαγειρεύσης τίποτε; είπε γογγύζων ο ναυτικός.
- Δεν σ' επερίμενα απόψε, απήντησε μετά ταπεινότητος η Διαλεχτή. Κρέας επήρα.
Θέλεις να σου ψήσω πριζόλα;
- Βάλε, στα κάρβουνα, και πήγαινε συ στην εκκλησιά σου, είπεν ο καπετάν Καντάκης.
Θα έλθω κι εγώ σε λίγο.
Η Διαλεχτή έθεσε το κρέας επί της ανθρακιάς, ήτις εσχηματίσθη ήδη,
και ητοιμάζετο να υπακούση εις την διαταγήν του συζύγου της,
ήτις ήτο και ιδική της επιθυμία, διότι ήθελε να κοινωνήση.
Σημειωτέον ότι την φράσιν «πήγαινε συ στην εκκλησιά σου»
έβαψεν ο Καντάκης διά στρυφνής χροιάς.
- Η μάννα μου δε θα τώμαθε βέβαια ότι ήλθα, παρετήρησεν αύθις ο Καντάκης.
- Εκείνη είναι στην ενορία της, απήντησεν η Διαλεχτή. Θέλεις να της παραγγείλω;
- Παράγγειλέ της να έλθη το πρωί.
Η Διαλεχτή εξήλθεν. Ο Καντάκης την ανεκάλεσεν αίφνης.
- Μα τώρα είναι τρόπος να πας εσύ στην εκκλησιά, και να με αφήσεις μόνον;
- Να μεταλάβω κι έρχομαι, απήντησεν η γυνή.
Ο Καντάκης δεν ετόλμησε ν' αντείπη τι, διότι η απάντησις θα ήτο βλασφημία.
Ουχ ήττον όμως την βλασφημίαν ενδιαθέτως την επρόφερεν.
Η Διαλεχτή εφρόντισε να στείλη αγγελιοφόρον προς την πενθεράν της,
ένα δωδεκαετή παίδα της αυτής εκείνης γειτονικής οικογενείας,
ης η θυγάτηρ εκοιμήθη αφ' εσπέρας πλησίον της, και επέστρεψεν εις τον ναόν.
Ο Καντάκης, όστις επείνα τρομερά, ήρχισε να καταβροχθίζη την πριζόλαν.
Καθήμενος οκλαδόν παρά την εστίαν, εβαρύνετο να σηκωθή και ν' ανοίξη
το ερμάρι διά να λάβη άρτον, αλλ' αριστερόθεν αυτού υπεράνω της εστίας
επί μικρού σανιδώματος ευρίσκετο το χριστόψωμον
εκείνο, το δώρον της μητρός του προς την νύμφην αυτής.
Το έφθασε και το έφαγεν ολόκληρον σχεδόν μετά του οπτού κρέατος.
Περί την αυγήν, η Διαλεχτή επέστρεψεν εκ του ναού, αλλ' εύρε την πενθεράν
της περιβάλλουσαν διά της ωλένης το μέτωπον του υιού αυτής και γοερώς θρηνούσαν.
Ελθούσα αύτη προ ολίγων στιγμών τον εύρε κοκκαλωμένον και άπνουν.
Επάρασα τους οφθαλμούς, παρετήρησε την απουσίαν του χριστοψώμου
από του σανιδώματος της εστίας, και αμέσως ενόησε
τα πάντα.
Ο Καντάκης έφαγε το φαρμακωμένο χριστόψωμο,
το οποίον η γραία στρίγλα είχε παρασκευάσει διά την νύμφην της.
Ιατροί επιστήμονες δεν υπήρχον εν τη μικρά νήσω.
Ουδεμία νεκροψία ενεργήθη. Ενομίσθη, ότι ο θάνατος προήλθεν
εκ παγώματος συνεπεία του ναυαγίου.
Μόνη η γραία Καντάκαινα ήξευρε το αίτιον του θανάτου. Σημειωτέον,
ότι η γραία, συναισθανθείσα και αυτή το έγκλημά της, δεν
εμέμφθη την νύμφην της. Αλλά τουναντίον την υπερήσπισε κατά της κακολογίας άλλων.
Εάν έζησε και άλλα κατόπιν Χριστούγεννα, η άστοργος πενθερά
και ακουσία παιδοκτόνος, δε θα ήτο πολύ ευτυχής εις το γήρας της.

Τα εφιαλτικά Χριστούγεννα του Ηρακλή Πουαρό, Αγκάθα Κρίστι. Ραδιοφωνικό Θέατρο

Απόψε αγαπητοί φίλοι πρόκειται να σας παρουσιάσω το αριστούργημα της Αγκάθα Κρίστι ¨Τα εφιαλτικά Χριστούγεννα του Ηρακλή Πουαρό". Το έργο βασίζεται στο ομόνυμο αστυνομικό μυθιστόρημα που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1938 .Η ρετρό ατμόσφαιρα του έργου πρόκειται να σας συναρπάσει...




                                    



Το 1994 η επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά του BBC «Agatha Christie΄s Poirot» περιέλαβε τη χριστουγεννιάτικη ιστορία του αγαπημένου αστυνομικού ήρωα σε επεισόδιο που προβλήθηκε πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1995. Προηγήθηκαν οι ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις και μεταδόσεις του έργου από το ραδιόφωνο του BBC 4 το 1986.



Η εξέλιξη του έργου

Ο Σάιμον Λη, ένας δύστροπος γέρος, προσκαλεί στην έπαυλή του, το Γκόσινγκτον Χωλ, τα παιδιά του με τις γυναίκες τους, να περάσουν μαζί τα Χριστούγεννα.

"Συμπτωματικά" τους επισκέπτεται και ο Στέφεν Φαρ, ο γιος παλιού συνεταίρου του Λη. Ο Στέφεν συναντά στο τρένο μια εξαιρετικά όμορφη και μυστήρια κοπέλα, την Πιλάρ. Φθάνοντας στο Λόνγκλεηντ θα βρει εκεί τους τέσσερις γιους του Σάιμον Λη, τον πειθήνιο Άλφρεντ με τη γυναίκα του Λύντια, τον χρεωμένο Τζωρτζ με τη γυναίκα του Μάντελιν, τον αγανακτισμένο Νταίηβιντ με τη γυναίκα του Χίλντα και τον "άσωτο υιό" Χάρυ.

Ο γέρος ενθουσιάζεται από την επίσκεψη του Φαρ και επιμένει να τον κρατήσει για τις γιορτές. Την παραμονή των Χριστουγέννων, όλοι θα παραμείνουν σιωπηλοί στο τραπέζι, βυθισμένοι σε σκέψεις. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, κάποιος αργότερα στο σαλόνι - σαν να είχε μαντέψει ή είχε σχεδιάσει ο ίδιος το κακό που έμελλε ν' ακολουθήσει - βάλθηκε να παίζει στο πιάνο το πένθιμο εμβατήριο!



Επιπλέον στοιχεία για το έργο.

Η Βασίλισσα του Εγκλήματος έγραψε τα "Εφιαλτικά Χριστούγεννα" το 1938 για ν' απαντήσει στους επικριτές της, που της καταλόγιζαν την έλλειψη αίματος στους "φόνους" της. Αποτελεί ένα από τα καλύτερα έργα της "κλειστού δωματίου" και ένα απ' τα πιο δημοφιλή χριστουγεννιάτικα αναγνώσματα. (Lexiw.gr)


Το Εφιαλτικά Χριστούγεννα - (Hercule Poirot’s Christmas), είναι αστυνομικό μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι και πρωτοεκδόθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο από την Λέσχη Αστυνομικών Βιβλίων Κόλλινς στις 19 Δεκεμβρίου 1938 (αν και η πρώτη έκδοση έχει κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα το 1939). Κυκλοφόρησε με τιμή επτά σελίνια και έξι πέννες(7/6).


Δημοσιεύτηκε στις ΗΠΑ από τους Ντοντ, Μηντ και Σια το Φεβρουάριο του 1939 υπό τον τίτλο "Murder for Christmas". Η έκδοση αυτή είχε λιανική τιμή 2 δολλαρίων[3]. Μια χαρτόδετη έκδοση στις ΗΠΑ από τις εκδόσεις Έιβον το 1947 άλλαξε τον τίτλο σε "A Holiday for Murder". Πρωταγωνιστικός χαρακτήρας είναι ο Βέλγος ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό.


Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Λυχνάρι», με αρ.55 στη σειρά «βιβλίων περιπτέρου» με τίτλο «Βιβλιοθήκη Αστυνομικής Φιλολογίας» (η β' έκδοση είναι του 1970), σε μετάφραση Ε. Γονατόπουλου.

                                                    

Πρόκειται για μυθιστόρημα «κλειστού δωματίου» με όλα τα μέλη της οικογένειας να έχουν ο καθένας το δικό του λόγο να μισεί τον τυραννικό Σίμεον Λι («Θα μπορούσε να πει κανείς, μάλιστα, πως ήταν το είδος του ανθρώπου που όχι μόνο πούλησε την ψυχή του στον διάβολο αλλά ευχαριστήθηκε και τη συμφωνία», σελ. 188): ο πρωτότοκος Άλφρεντ με τη σύζυγό του, Λίντια («Θεωρώ πως είναι ένας κακόψυχος, τυραννικός γέρος»), ο βουλευτής Τζορτζ Λι με την κατά πολύ νεότερή του σύζυγο, Μάγκνταλεν, ο τρίτος γιος, Ντέιβιντ, με τη σύζυγό του, Χίλντα και ο τελευταίος Λι, ο Χάρι, το μαύρο πρόβατο της οικογένειας. Υπάρχει φυσικά και η σαγηνευτική εγγονή Πιλάρ, κόρη της Τζένιφερ που πέθανε πολλά χρόνια πριν. Η υπόθεση ξετυλίγεται μέσα από μια σειρά ανακρίσεων αλλά και εξομολογήσεων στον Πουαρό των συζύγων για τους άντρες τους. Έχουμε και πάλι ποικίλες οπτικές γωνίες, ένα τραυματικό παρελθόν, μια χούφτα άκοπα διαμάντια και μια οικογένεια με σχεδόν ανύπαρκτους δεσμούς ενώ η υπόθεση οδεύει στο τέλος της μέσα από μια σειρά στοιχείων που ακολουθεί ο Πουαρό και συζητήσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας και των υπηρετών.



Ο διευθυντής της κομητειακής αστυνομίας όπου διαπράττεται το έγκλημα, συνταγματάρχης Τζόνσον, που γνωρίσαμε στην «Τραγωδία σε τρεις πράξεις», φιλοξενεί τον Πουαρό και η δολοφονία διακόπτει τη συζήτησή τους γι’ αυτήν ακριβώς την υπόθεση. Ο ντετέκτιβ αναπτύσσει μια αρκετά πρωτότυπη θεωρία του για την ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων, σύμφωνα με την οποία η ψευδής αίσθηση οικογενειακής γαλήνης που αναγκάζει όσους όλο το χρόνο ζούσαν χώρια να ανταμώσουν ξανά ενέχει τον κίνδυνο να εξεγείρει πάθη και να οδηγήσει κάποιους στα άκρα, ακόμη και για ασήμαντο λόγο. Επιπλέον, το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε μεσούσης του ισπανικού εμφυλίου που ξεκίνησε το 1936 και διήρκεσε ως το 1939 κι έτσι η συγγραφέας εκφράζει το ενδιαφέρον της για τα γεγονότα μέσα από μια συζήτηση της Πιλάρ Εστραβάδος με έναν συνεπιβάτη του τρένου που τη μεταφέρει στο σπίτι του παππού της, Σίμεον Λι: «-Τι γίνεται με αυτόν τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει στα μέρη σας; -Τρομερή κατάσταση, ναι… Πολύ θλιβερή…»



Εντύπωση προκαλεί η σκηνή της δολοφονίας: άφθονο αίμα χυμένο παντού, κάτι που η συγγραφέας γενικώς αποφεύγει να δώσει, μιας και προτιμά τους ήσυχους σχετικά θανάτους από δηλητήριο. Σπασμένα έπιπλα, κραυγή αγωνίας και το δωμάτιο να θυμίζει τόπο θυσίας. Η δε διάπραξη του εγκλήματος και η όλη ενορχήστρωση είναι άκρως υποδειγματική και μου άρεσε πολύ ως ιδέα, γιατί προβλημάτισε αρκετά τους χαρακτήρες κι εμένα ενώ ήταν τόσο ευφυώς απλή! Η Agatha Christie θα έχει πάντα τους δικούς της κανόνες γραφής!

 

Στο ρόλο του Ηρακλή Πουαρό, ο Σοφοκλής Πέππας.

                                             


Το μυθιστόρημα είναι η εικοστή περιπέτεια του Ηρακλή Πουαρό και κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 1938 και στην Αμερική το 1939. Στα ελληνικά υπήρξαν πολλές εκδόσεις ώσπου κυκλοφόρησε από το Λυχνάρι με τον τίτλο «Εφιαλτικά Χριστούγεννα» και σήμερα (2019) επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μεγαλύτερο σχήμα, με προλογικό σημείωμα και με νέα μετάφραση (του Χρήστου Καψάλη). Ως προς το εξώφυλλο ακολουθούν την έκδοση Harper Collins (1993) ενώ έχουν ανακοινώσει πως στόχος τους είναι να κυκλοφορήσουν στα ελληνικά όλα τα αστυνομικά έργα της Agatha Christie.



Ο Ηρακλής Πουαρό σημειωτέον ότι είναι ο πιο αναγνωρίσιμος και δημοφιλής ήρωας της Αγγλίδας Βασίλισσας.

Το έργο προσκαλεί το κοινό να γίνει μάρτυς σε ένα μοναδικής εμπειρίας Φιλμ Νουάρ.

Τα ¨Εφιαλτικά Χριστούγεννα¨ ηχογραφήθηκαν και από την Ελληνική Κρατική Ραδιοφωνία. Το αρχείο της ραδιοφωνικής θεατρικής διασκευής διατίθεται ελεύθερα στο διαδίκτυο.



Η ηχογράφηση μεταδόθηκε πρώτη φορά από το Πρώτο Πρόγραμμα της Ε.ΡΑ , με τίτλο «Εφιαλτικά Χριστούγεννα», από τις 20/12/1988 έως τις 7/1/1989 (ανήκει στην όψιμη περίοδο παραγωγής έργων Ραδιοφωνικού Θεάτρου) σε 15 συνέχειες.

Στο ρόλο του Ηρακλή Πουαρό, ο Σοφοκλής Πέππας (ο γνωστός Μπαμπά-Στρουμφ).

Ακούγονται επίσης, οι ηθοποιοί: Κώστας Καστανάς, Αντιγόνη Βαλάκου, Γιώργος
Μοσχίδης, Μάρθα Βούρτση, Τρύφων Καρατζάς, Ματίνα Καρρά, Τάκης Βουλαλάς,
Νίκος Γαροφάλλου, Γιώργος Αρμαδώρος, Κώστας Κοντογιάννης, Θάνος Καληώρας,
Απόστολος Φρυδάς, Ιλιάς Λαμπρίδου, Αλέξανδρος Αντωνόπουλος, Κώστας
Τριανταφύλλου, Δημήτρης Τσούτσης.

Μετάφραση: Ελένη Γονατοπούλου.
Μουσική επιμέλεια: Δανάη Ευαγγελίου.
Επιμέλεια ήχων: Άντα Μουσουτζάνη.
Τεχνική επιμέλεια: Παναγιώτης Καλύβας-Τζένη Ιγνατιάδη.
Παραγωγή: Νέλλα Δουλτσίνου.
Επιμέλεια εκπομπής: Μάρα Καλούδη

Ραδιοσκηνοθεσία: Γιώργος Θεοδοσιάδης.

Η μεταφόρτωση πραγματοποιήθηκε από το κανάλι Ηχητικά βιβλία για όλους:

Η Πολιτισμική Διαδρομή σας εύχεται Χρόνια Πολλά και Καλές Γιορτές.!!!

Πηγές: Τρίτο Πρόγραμμα, enikos.gr,CultureNow.gr,Lexis.gr,Artandtlife.gr,tovivlio.gr,wikipaidia

Χριστός εγεννήθη...

O Χριστός εγεννήθη και ο Αδάμ ανεκλήθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και η Εύα της λύπης ελυτρώθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και ο δράκων ηφανίσθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και ο παράδεισος ανεκαινίσθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και ο διάβολος κατεκρίθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και ο άδης αλλοιώθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και η γη ανεκτίσθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και ο αήρ εκαθάρθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και ο ουρανός ηυφράνθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και ο Ιουδαϊσμός εμειώθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και ο Χριστιανισμός επυκνώθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και η συναγωγή εκαπνίσθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και η Εκκλησία ευωδιάσθη·
Ο Χριστός εγεννήθη και το φως προσετέθη.

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

Τα Χριστούγεννα στη Σμύρνη...

 Χριστούγεννα στη Σμύρνη: 

έντονες μυρωδιές κανέλας, γαρύφαλλου και λίγο παραπάνω κονιάκ, για να αρχίσει το ταξίδι μας στο κοσμοπολίτικο αυτό μέρος. Από τις ετοιμασίες των μαγαζιών στον Φραγκομαχαλά, μέχρι τον ήχο των καμπαναριών  στις εκκλησιές. Μία διαδρομή  διαφορετική από όσα έχουμε συνηθίσει στη χώρα μας.

Την Παραμονή των Χριστουγέννων εμφανίζονται στα μαγαζιά τα λεγόμενα τουμπελέκια (ξύλινα τύμπανα), τρίγωνα και χάρτινα φαναράκια, τα οποία ήταν ο απαραίτητος εξοπλισμός για τα κάλαντα των παιδιών. Ιδιαίτερα τα τουμπελέκια, αγορασμένα από εργαστήρια αγγειοπλαστικής στολίζονταν από χάντρες σε διάφορα σχέδια, ενώ αργότερα έμπαινε και το τεντωμένο δέρμα, το οποίο θα χτυπούσαν. Μάλιστα, το καλύτερο δέρμα λέγεται πως ήταν αυτό των γατιών! Όλες οι νοικοκυρές φύλαγαν τις γάτες τους με προσοχή μέσα στο σπίτι, όταν έρχονταν αυτές οι επικίνδυνες μέρες! Οι Σμυρναίοι έδιναν σε όσους έλεγαν τα κάλαντα το μεταλλίκι (νόμισμα), αλλά τους φίλευαν και με φοινίκι για τον κόπο τους.

Παράλληλα, γύρω από το τζάκι, οι γιαγιάδες συνήθιζαν να φουσκώνουν τα μυαλά των παιδιών με ιστορίες για καλικάντζαρους. Ενώ οι ανώτερες τάξεις δεν έδιναν σημασία σε τέτοια προλήψεις, οι κατώτερες επέμεναν πως έπρεπε να πάρουν τις προφυλάξεις τους. Για παράδειγμα, όσα παιδιά γεννιούνταν ανήμερα Χριστουγέννων, τα θεωρούσαν καταραμένα και ότι θα γίνουν καλικάντζαροι. Προκειμένου λοιπόν να αποτρέψουν το κακό, έκαιγαν τα νύχια του μωρού, με τη σκέψη πως καλικάντζαρος χωρίς νύχια δεν γίνεται! Τέτοιου είδους ιστορίες πήγαιναν από γενιά σε γενιά και κάθε Χριστούγεννα ξαναζωντάνευαν μέσω των αφηγήσεων.

Τα Μαγαζιά στη Σμύρνη

Τα Χριστούγεννα στη Σμύρνη προϋποθέτουν και μία κατάλληλη προετοιμασία των μαγαζιών και των εμπορικών δρόμων. Τα κοσμηματοπωλεία είχαν πολλή δουλειά, καθώς τα χρυσαφικά ήταν πολυζήτητα εκείνες τις ημέρες. Συγχρόνως, τα ζαχαροπλαστεία έβγαζαν τους λεγόμενους νουγκάδες, που ήταν σαν μαντολάτο με πράσινο φυστίκι ή φουντούκι και φλούδα πορτοκαλιού. Σειρά έπαιρναν τα μελομακάρονα, οι δίπλες, οι λουκουμάδες και οι κουραμπιέδες.

Σε ειδικά μαγαζιά πουλούσαν το σουσαμόλαδο, το οποίο έφτιαχναν τρίβοντας το περίφημο σουσάμι της Λήμνου. Μεγάλη κίνηση είχε και το Γεμίς Τσαρσί, η σκεπαστή αγορά! Εκεί πουλούσαν τα πιο διαλεχτά φρούτα, αλλά και ό,τι άλλο έβαζε ο νους. Μάλιστα, προϊόντα όπως αλεύρι, ζάχαρη, ρύζι και κρέας έμπαιναν σε ένα καλάθι για τους φτωχούς, το οποίο το τοποθετούσαν έξω από την πόρτα τους. Μεγαλομαγαζάτορες συγκέντρωναν πολλές φορές χρήματα, με σκοπό να βοηθήσουν αυτές τις άγιες μέρες τους συνανθρώπους τους.

Το Χριστουγεννιάτικο Τραπέζι

Μετά την πρωινή λειτουργία, το πρωινό περιελάμβανε ένα πιάτο πατσά ή σούπα με αυγολέμονο, λουκουμάδες και μελομακάρονα. Τα Χριστούγεννα στη Σμύρνη παρέμεναν σε κάθε περίπτωση παραδοσιακά. Οι νοικοκυρές περνούσαν ατελείωτες ώρες στην κουζίνα και ετοίμαζαν το φαγητό: γαλοπούλα παραγεμισμένη ή μοσχάρι, γαρνιρισμένα με πατάτες, τα οποία έστελναν στο φούρνο της γειτονιάς. Πάντα όμως πριν το τραπέζι, έψελναν τον χριστουγεννιάτικο ύμνο.

Το απομεσήμερο πια, μετά το φαγητό, βρίσκανε την ευκαιρία να βγούνε στη γύρα οι Τουρκόγυφτοι (όπως τους έλεγαν τότε), οι αρκουδιάρηδες, καθώς και οι μαϊμουδιάρηδες με τις μαϊμούδες τους. Τότε, τα παιδιά ξεχύνονταν στις γειτονιές και χόρευαν με αυτές τις παιχνιδιάρικες μελωδίες. Όταν πλέον έφθανε το βράδυ, γίνονταν και οι επισκέψεις στους εορτάζοντες Χρήστους και Χριστίνες. Έτσι, κυλούσαν τα Χριστούγεννα στην Σμύρνη, με γλυκές γεύσεις και μουσικές που έφερναν γαλήνη στις καρδιές των ανθρώπων.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό:

Χριστούγεννα στη Σμύρνη. Αναρτήθηκε από: www.iellada.gr (Τελευταία Πρόσβαση: 2/12/2020)

Εκατό χρόνια πριν – Χριστούγεννα στη Σμύρνη των ονείρων. Αναρτήθηκε από: www.slpress.gr (Τελευταία Πρόσβαση: 2/12/2020)

 Πηγή:Max mag

Τα πραγματικά Χριστούγεννα

Εάν θέλουμε να ζήσουμε τα Χριστούγεννα όπως στην παιδική μας ηλικία, δεν έχουμε παρά να συγχωρέσουμε από καρδιάς τον Αδελφό μας, για ό,τιδήποτε κι αν μας έβλαψε.
Να φροντίσουμε να ευεργετούμε τους πάντες,
όπως και όσο μπορούμε, καθώς και να προσέλθουμε στην εκκλησία για να ακούσουμε και να βιώσουμε τους Θεόπνευστους Ύμνους των Μεγάλων αυτών Εορτών.
Έτσι θα εορτάσουμε Χριστούγεννα, τα Πραγματικά Χριστούγεννα.
Ας το δοκιμάσουμε...
Χριστός Ετέχθη!

(Εστάλη από Ι.Μ. Οσίου Νικοδήμου Πυργετού Λαρίσης).

Ο θάνατος του εμποράκου, του Άρθουρ Μίλερ. Ραδιοφωνικό Θέατρο

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

 Αγαπητοί φίλοι, απόψε, θα σας παρουσιάσω ένα από τα σημαντικότερα θεατρικά έργα του 20ου αιώνα. Πρόκειται για το κλασικό, αλλά πάντα επίκαιρο έργο, του περίφημου Αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Άρθουρ Μίλερ, "Ο θάνατος του εμποράκου".

                                         

Το έργο γράφτηκε το 1948 και ανέβηκε για πρώτη φορά το 1949 στο Broadway, ενώ έδωσε το βραβείο Πούλιτζερ στο Μίλερ το ίδιο έτος.  Το 1999 ο "Θάνατος του εμποράκου" κέρδισε το βραβείο "Τόνι" (καλύτερης αναβίωσης έργου), ενόσω ο Μίλερ ζούσε ακόμη (πέθανε το 2005).Ο "Εμποράκος" αποτέλεσε ακρογωνιαίο λίθο του σύγχρονου Αμερικάνικου Θεάτρου και ειδικότερα του "ρεαλιστικού θεάτρου", χάρισε έτσι στον τριαντατριάχρονο τότε Μίλερ, την παγκόσμια αναγνώριση. Το ρόλο του εμποράκου ακόμη ερμήνευσε στη μεγάλη οθόνη, με τεράστια επιτυχία, ο Ντάστιν Χόφμαν.

 

 «Ο θάνατος του εμποράκου» (Death of a salesman) παίχθηκε στην Ελλάδα από το Θέατρο Τέχνης το 1949, με τον Β. Διαμαντόπουλο και το 1962 με τον Γ. Λαζάνη, από την Νέα Ελληνική Σκηνή, το 1986 με τον Θύμιο Καρακατσάνη, από το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, το 1988, με τον Δ. Καταλειφό, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το 1991, με τον Ανδρ. Ζησιμάτο, από τον Θίασο Κώστα Καζάκου, το 1993, από το Θέατρο Διαδρομή, το 2002 με τον Γ. Μιχαλακόπουλο, από τον Θίασο Θ. Καρακατσάνη, το 2008, από το Εθνικό θέατρο, το 2016, με τον Π. Φιλιππίδη κ.ά. 

 

Η υπόθεση του έργου: 

 Στο «θάνατο του εμποράκου» υφαίνονται σταδιακά, οι τραγικές συνέπειες των απέλπιδων προσπαθειών, ενός μεσόκοπου πλασιέ να καταξιωθεί και να αισθανθεί σπουδαίος. Μέσα σε δύο «θεατρικά» εικοσιτετράωρα, εκτίθενται οι σχέσεις του με την οικογένειά του και η αδυναμία του να διαχειριστεί την αποτυχία. Για την πρωταγωνιστική φιγούρα του Γουίλυ Λόμαν ,ο Άρθουρ Μίλερ εμπνέεται από το θείο του, Μάνι Νιούμαν. Όπως χαρακτηριστικά θα δηλώσει μετέπειτα ο δραματουργός: «ο Νιούμαν ήταν ένας δυστυχισμένος έμπορος που πάλευε να μαζέψει χρήματα για να μεγαλώσει την πολυμελή οικογένειά του. Ήταν ο άνθρωπος που θα βρισκόταν πάντα στην τελευταία θέση, καταδικασμένος να παρακολουθεί εγκλωβισμένος στην αποτυχία του την επιτυχία όσων τον περιτριγύριζαν. Αναπόφευκτη κατάληξη η αυτοκτονία.»

 

 

 

Επιπλέον στοιχεία για το έργο:

 

 Κατά μία έννοια, το έργο διηγείται την κατάρρευση του "Αμερικάνικου ονείρου" με τρόπο προφητικό, καθώς θα επέλθει περίπου μία δεκαετία αργότερα. Ο εξαιρετικός ηθοποιός Δημήτρης Καταλειφός, που πρόσφατα ερμήνευσε το ρόλο του " Εμποράκου" βρέθηκε μπροστά από το φακό του Culturenow σχολιάζοντας το εμβληματικό, όπως το χαρακτηρίζει, θεατρικό έργο: «Είναι ένα έργο που συγκινεί πάντα γιατί παρουσιάζει μία οικογένεια μέσα στην οποία ο πατέρας προσπαθεί να ζήσει και ο ίδιος και τα παιδιά του σύμφωνα με τις επιταγές του αμερικανικού ονείρου, που είναι η επιτυχία, η καταξίωση, τα χρήματα, το να σε αναγνωρίζουν και με αυτό τον τρόπο, με αυτή την αγωνία, με αυτό το άγχος να προσαρμοστεί στο αμερικάνικο όνειρο, αυτό που τελικά καταφέρνει είναι να προκαλέσει την καταστροφή του και την τραγωδία και του εαυτού του και της οικογένειάς του.»(artick.gr)

 

 Ορμητήριο έμπνευσης για τον Μίλερ ήταν τα μεταπολεμικά τραύματα της Αμερικής, βουτά βαθιά βαθιά, στην αμερικάνικη ψυχοσύνθεση και την εξετάζει. Ο Μίλερ εμπνεύστηκε από έναν εμποράκο, ο οποίος μάλιστα τύχαινε και θείος του, που πουλούσε γυναικεία ρούχα στη Νέα Υόρκη. Στη μεγάλη οικονομική ύφεση του 1929, ο άνθρωπος αυτός καταστράφηκε οικονομικά. Από τότε δεν είχε το κουράγιο να κοιτάξει τον γιο του στα μάτια. Ντρεπόταν που δεν μπορούσε να καλύψει οικονομικά και τις πιο βασικές του ανάγκες. Κι έτσι, πικραμένος, πέθανε. Έζησε την τελευταία η μέρα της ζωής του, ντροπιασμένος, χωρίς δουλειά, χωρίς όνειρα. 

 

 Ο Μίλερ με αυτό το έργο θέλησε να μεταφέρει στο σανίδι το αμερικάνικο όνειρο μέσα από τα βιώματα μια μικροαστικής οικογένειας, που οικονομικά, πριν τη κρίση, ήταν μια χαρά. Ένα όνειρο που δικαίωνε τη σκληρή δουλειά με χρήμα. Ένα όνειρο σύμφωνα με το οποίο η απόλυτη επιτυχία τότε ήταν δύο παιδιά, ένα σπίτι στα προάστια με ασφάλεια και γκαράζ με δύο αυτοκίνητα .Όλα γκρεμίστηκαν το 1929 στην οικονομική ύφεση. (protothema) 

 

 Η αέναη προσπάθεια των ανθρώπων της μεσοαστικής και μικροαστικής τάξης, να πλασαριστούν λίγο παραπάνω, είτε μέσω της διαδρομής των παιδιών τους, είτε μέσω της κοινωνικής γοητείας των τεσσάρων τροχών. Η επί σκηνής επιβίωση του μικρομεσαίου πολίτη σε μία κοινωνία εντελώς καταναλωτική, οι ηθικές αξίες πέφτουν και το μόνο που απασχολεί είναι το χρήμα. Η θεματολογία του επηρεάστηκε ασφαλώς από την οικονομική καταστροφή του Πολωνοεβραίου πατέρα του. Πρόκειται αναμφίβολα για έργο κόλαφος, ενάντια στην υλιστική κοινωνία και τη βάναυση χωρίς αναστολές λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος.

 

 Ο συγγραφέας A. Miller προσπάθησε να δώσει τον ακριβή στόχο του έργου: «Ο εμποράκος είναι η τραγωδία του ανθρώπου, που πίστεψε, ότι μόνον εκείνος δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει τα κριτήρια που έθεσαν, για όλη την ανθρωπότητα, κάποιοι φρεσκοξυρισμένοι, άκαμπτοι κύριοι, που παροικούν σήμερα στην κορυφή των τηλεοπτικών επιχειρήσεων και των διαφημιστικών γραφείων». Ο ήρωας του έργου είναι ο ίδιος ο εαυτός μας, αδύναμος απέναντι στη ροή των γεγονότων και την αναπόφευκτη φθορά της καθημερινότητας.(Vakxikon.gr). Ο Γουίλι Λόμαν ήταν ένας άνθρωπος που πίστεψε πως εκείνος μόνο δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει τα κριτήρια που έθεσαν για την ανθρωπότητα κάποιοι "ευυπόληπτοι κύριοι" που παροικούν στην κορυφή της πολιτικής και του επιχειρηματικού κόσμου.

 

 

 Η απόφασή του εμποράκου να αυτοκτονήσει με το αυτοκίνητό του, έτσι ώστε η οικογένειά του να καρπωθεί τα χρήματα της ασφάλειας, δίχασε τους κριτικούς. Διαφωνούσαν αν η πράξη αυτή του κεντρικού ήρωα ήταν μια πράξη δειλίας ή μια αυτοθυσία στο βωμό του Αμερικάνικου Ονείρου, το οποίο αποδεικνύεται ένα ψέμα, διαφωνώντας ουσιαστικά με την πραγματική φύση της τραγωδίας και τη σύγκριση σε τραγικότητα του "ανθρωπάκου" Λόμαν με αρχέτυπα του αρχαίου δράματος. Ο Μίλερ απάντησε στις κριτικές αυτές, ότι ήθελε να υπογραμμίσει, πως η τραγικότητα ενός ήρωα έγκειται στο κατά πόσο είναι πρόθυμος να θυσιαστεί για να προστατέψει την προσωπική του αξιοπρέπεια, κάτι που έκανε ο Λόμαν.

 

 

 Στο βάθος του έργου μπορεί κανείς να διακρίνει έστω και 20 χρόνια μετά την οικονομική κρίση του 1929 (το ΚΡΑΧ) . Επιδιώκει να θίξει τις συνέπειες της κρίσης στην Αμερική, με την έκθεση της εξαθλίωσης των μέχρι πρόσφατα ευημερούντων Αμερικανών, καθώς και τη διάψευση των προσδοκιών που έφερε το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην αμερικάνικη κοινωνία. 

 

 Η ηττοπαθής κίνηση του Εμποράκου για ένα καλύτερο μέλλον της προβληματικής οικογένειάς του, όπως πολύ τραγικά απέδειξε, είχε θετικά αποτελέσματα και προκαλεί ρίγος... Πολύ εύστοχα ο ίδιος αναφέρει: “Μετά από τόσα ταξίδια, τρένα, ραντεβού, χρόνια ολόκληρα, τελικά πιο πολύ αξίζεις πεθαμένος παρά ζωντανός”. 

 

 Η ελληνική κοινωνία κατά την περίοδο 2010-2019 έζησε και αυτή στα πρόσωπα αναρίθμητων Ελλήνων το ψυχορράγημα του ανθρώπου που προσπαθεί να ονειρευτεί μια καλύτερη ζωή αλλά συνθλίβεται μέσα στην οδυνηρή πραγματικότητα και τη διάψευση των προσδοκιών του...

Παίζουν οι: Γιάννης Αργύρης, Μαρία Σκούντζου, Δημήτρης Παπαγιάννης, Κώστας Δίπλαρος, Νίκος Χήτας, Έφη Ροδίτη, Λάμπρος Κοτσίρης, Λευτέρης Λουκαδής, Θόδωρος Δημήτριεφ, Γιώργος Γεωγλερής, Σοφία, Χάνου, Φωτεινή Φιλοσόφου, Μάλαμα Αργυροπούλου. Ραδιοσκηνοθεσία: Θεόφιλος Ζαμάνης. 

Ο Γιάννης Αργύρης ερμηνεύει με μεγάλη επιτυχία το ρόλο του Γουίλι Λόμαν...

Η μεταφόρτωση πραγματοποιήθηκε από το κανάλι "Ισοβίτης":

http://isobitis.com/theatro1/?p=172

Πηγές: Εθνικό Θέατρο, Εφημερίδα Καθημερινή, Αθηναϊκά Θέατρα, greekradiotheater, in.gr, protothema.gr,capital.gr iefimerida.gr, cuemagazin.gr, paspartou.gr, artick.gr

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

Γαλοπούλες προς πώληση...

Αθήνα, δεκαετία του 50.

Λίγο πριν τα Χριστούγεννα...

Μηνύματα...

Χριστούγεννα: η γιορτή των μεγάλων αντιθέσεων.

 Από κείνη την νύχτα, ο κόσμος χωρίστηκε σε δύο εποχές. Την προ και την μετά Χριστόν.
Εκείνη τη νυχτα σήμανε συναγερμός σε όλη τη γη. Σε κάθε άκρη τ'ουρανού. Ακόμα και στον Άδη! Διότι άρχιζε η αντίστροφη μέτρηση για το σπάσιμο των δεσμών του θανάτου.

Μη διστάζεις! Προχώρα, ψυχή μου, στη Φάτνη. Πλησίασε τον στάβλο. Εκεί θα βρεις την πιο μεγάλη ανάπαυση. Εκεί τα πάντα είναι χαρά! Δεν μυρίζει πλέον η δυσοσμία των ζώων, αλλά ευωδιάζει Χριστός! Σαν τα πιο πανέμορφα λουλούδια!
Εκεί δεν θ'ακούσεις μουγκρητά και φωνές ζώων, αλλά αγγελικές φωνές, γλυκιές, θαυμάσιες. Ουράνιες μελωδίες.

Έλα, ψυχή μου, στη Φάτνη! Όταν οι άλλοι και φέτος γιορτάζουν μακρυά Του, εσύ πλησίαζέ Τον. Όχι για να Τον ζεστάνεις, αλλά για να ζεσταθείς! Όχι για να του πας δώρα, αλλά για να σου προσφερθεί ο ίδιος σαν το πιο πολύτιμο δώρο.

Γιατί Χριστούγεννα με τον Χριστό σημαίνει πως ζεις και βιώνεις την πιο μεγάλη τρέλα μέσα στη ζωή σου! Χριστούγεννα με τον Χριστό σημαίνει πως είσαι στο δρόμο που Εκείνος απ'την αγάπη Του ετοίμασε για σένα!

Λίγα λόγια για τα Σκαλικαντζέρια...

Τα Σκαλικαντζέρια έρχουνται στα χουριά τα δωδεκαήμερα και φεύγουν την παραμονή των Φώτων. Την παραμονή του Χριστού έρχονται από πολλά μέρη και περιμένουν απ’ όξω από το χωριό , και άμα σμίξει η γημέρα με τη νύχτα , μπαίνουν μέσα.

Είναι κακά και πονηρά , μα δεν μπορούν να βλάψουν τους ανθρώπους , γι αυτό και οι γυναίκες ακόμη τα περιπαίζουν και τα βρίζουν και τα λεν σταχτοπόδηδες και άλλα πολλά.


Καθένας από τους σκαλικαντζέρους έχει κι από ΄να κουσούρι, καθώς και τα ζώα τους. Άλλοι είναι κουτσοί, άλλοι στραβοί, άλλοι μονόματοι, μονοπόδαροι, στραβοπόδαροι, στραβόστομοι, στραβοπρόσωποι, στραβομούρηδες , στραβοχέρηδες, ξεπλατισμένοι, τσακισμένοι και κοντολογίς όλα τα κουσούρια και τα σακατλίκια τα βρίσκεις επάνω τους.

 Και όπως είναι αυτοί, τέτοια είναι και τα ρούχα τους , ελεεινά, ξεσκισμένα φτιασμένα από χίλια δυο κουρέλια λογής λογής. Τέτοια και τα στολίδια πο’ ΄χουν τα ζα τους.

Να υπερασπιστούμε τι; Γιανναράς

Ένα άρθρο που γράφτηκε στις αρχές του 2020, λίγο πριν τη λαίλαπα της πανδημίας...

Μπήκε στον καινούργιο χρόνο η ζωή μας, ζούμε στο 2020. Ο συλλογικός μας χαρακτήρας και η καλλιέργειά μας δεν μας αφήνουν περιθώρια να βλέπουμε κατάματα την πραγματικότητα – δεν την αντέχουμε. Αυτό το ξέρουν καλά οι δυνάστες μας, κομματάνθρωποι και τηλεπερσόνες. Ετσι, εκλείπει εντελώς η κοινωνική αυτοκριτική, η αναγνώριση λαθών, άρα και οι ρεαλιστικές προοπτικές.

Σταματάμε σε αστοχίες χειρισμών, κρίνουμε και τις επικαιρικές στραβοτιμονιές, εκεί τελειώνει ο δημόσιος προβληματισμός μας. Η μάζα (λέξη ταπεινωτική αλλά δυστυχώς ρεαλιστική) προτιμάει το ψέμα, αρκεί να είναι ευφραντικό: να ζει με «εντυπώσεις», όχι με πιστοποιήσεις.

Αυτό είναι που ξέρουν καλά οι δυνάστες μας, θύματα και αυτοί, αλλά της αυτοχειρίας τους. Το δικό τους ντοπάρισμα θέλει διαφορετικό αφιόνι, πανάκριβο, και η στέρησή του βασανιστική: δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς δημοσιότητα. Το αποδείχνουν, άθελά τους, δέκα χρόνια τώρα που ο τόπος ρημάζει, λαφυραγωγείται χυδαία από τα ευρωπαϊκά μας ινδάλματα, η νεολαία φεύγει, η στέρηση και η ανελπιστία συντρίβουν το δυναμικότερο κομμάτι του πληθυσμού. Ομως οι κομματικές αντιμαχίες συνεχίζονται ερήμην της τρομακτικής συμφοράς και με αναστήματα όλο και πιο ασήμαντα έως και σπιθαμιαία.

Καίριος παράγων γι’ αυτή τη δραματική, ανέλπιδη έκπτωση είναι, κατά το «κοινό αίσθημα», η θεσμοποιημένη ατιμωρησία και τα ΜΜΕ: Η έγκαιρη και σκόπιμη μεσολάβηση πρωτόγονης νομοθεσίας που αμνηστεύει, σε ελάχιστο χρόνο, εξόφθαλμα εγκλήματα πρωθυπουργών και υπουργών, επιτρέπει, προκλητικότατα, να δημοσιεύουν άρθρα, να κάνουν βαρύγδουπες δηλώσεις και να μας δίνουν αφ’ υψηλού συμβουλές «πολιτικοί» ένοχοι, τουλάχιστον για τον εξωφρενικό δανεισμό της χώρας. Κατάφωρα ένοχοι για εξαγορά ψήφων με αντάλλαγμα τον διορισμό στο Δημόσιο εκατοντάδων χιλιάδων περιττών υπαλλήλων. Ενοχοι για παραγραφές χρεών του κόμματός τους. Για εύνοια (καταστροφική της δημόσιας οικονομίας) σε μεγιστάνες του πλούτου. Ατιμωρησία για τους υπουργούς με ακέραιη την ενοχή που η υποχρεωτική σχολική Παιδεία παράγει κάθε χρόνο ποσοστό, πολύ πάνω από 50%, λειτουργικώς αναλφαβήτων.

Δεύτερος παράγων για τη δραματικά ανέλπιδη έκπτωση του Ελληνισμού και του ελλαδικού κρατιδίου, είναι, στην κοινή πια συνείδηση, τα ΜΜΕ. Δεν χρειάζεται ανάλυση, τα ΜΜΕ στη σημερινή Ελλάδα είναι κοινή ντροπή. Τα μη κρατικά κανάλια έχουν μεταβληθεί, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σε μικρομάγαζα ευτελισμένου γιουσουρούμ – πουλάνε κοφτερά μαχαίρια και μαλακές παντούφλες, ματογυάλια, βερνίκια και εσώρουχα, θαυματουργές αλοιφές και πάσης χρήσεως ράφια, μαζί με αναρίθμητες άλλες άθλιες μικροπραμάτειες. Είναι η εικόνα μιας κοινωνίας που έχει παραδώσει τη ραδιοτηλεοπτική πληροφόρηση και την ψυχαγωγία των πολιτών στην πιο φτηνιάρικη αγοραία ασυδοσία, σε λιανοπουλητές της «ευκαιρίας».

Οσα κανάλια έχουν Δελτία «Ειδήσεων» και όσες εφημερίδες επιβιώνουν μέσα στην πλημμυρίδα των «λειτουργικώς αναλφαβήτων», μιλάνε για την εκρηκτική δυναμική του τουρκικού μεγαλοϊδεατισμού, τις εξωφρενικές επεκτατικές διεκδικήσεις της Τουρκίας, το σοβαρό ενδεχόμενο να χαθούν για την Ελλάδα νησιά πανάρχαιης ελληνικής καταγωγής ή και χερσαία εδάφη. Ομως δεν μοιάζει να διερωτάται κανείς: με ποιο ψυχολογικό σθένος, με ποιο «ηθικό» (φρόνημα και αυταπάρνηση) θα υπερασπίσουμε οι σημερινοί Ελληνώνυμοι τη γη μας και τις θάλασσές μας;

Σαράντα χρόνια τώρα, οι «προοδευτικές δυνάμεις» έχουν μεθοδικά ξεριζώσει από το σχολείο και από την κωμική (λίγων μηνών) στρατιωτική θητεία κάθε εκτίμηση και αξιολόγηση της ελληνικότητας (γλώσσας, Ιστορίας, Τέχνης που πήγασε από την εμπειρία της μεταφυσικής, όχι από ιδεολογίες). Το ΠΑΣΟΚ εμπέδωσε στην Παιδεία τον «προοδευτικό» μηδενισμό – πήγαινε πακέτο με τον πολιτικό αμοραλισμό του. Η Ν.Δ. πιθήκιζε πάντοτε το ΠΑΣΟΚ και πλειοδότησε στον αφελληνισμό της ελλαδικής κοινωνίας, τρέμοντας μη χαρακτηριστεί «Ακροδεξιά». Ο ΣΥΡΙΖΑ, μεθοδικός στην πανουργία, ξερίζωσε «σύριζα» (εκ βαθέων) κάθε βιωματική συνέχεια πατρίδας. Ο πατριωτισμός ταυτίζεται πια με κόμματα «της πλάκας».

Λογικά πιθανότερο μοιάζει, ότι σε περίπτωση τουρκικής εισβολής, σε οποιοδήποτε σημείο της κρατικής εδαφικής μας υπόστασης, η αντίδραση των Ελλαδιτών θα είναι επανάληψη του υποδείγματος των Ελληνοκυπρίων: Θα επιβιβαστούν στα Ι.Χ. τους και θα φύγουν, για να εγκατασταθούν στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Αυτό οι Τούρκοι το ξέρουν και τα ευρωπαϊκά μας ινδάλματα έκδηλα το ποθούν. Ο «πόθος» τους δεν μοιάζει άσχετος και με τη στελέχωση των υπουργείων Παιδείας και Εξωτερικών – η σύνθεση των κυβερνήσεων αντανακλά τις «φιλοευρωπαϊκές» προτεραιότητες, καθόλου την αγωνία ιστορικής επιβίωσης του Ελληνισμού.

Εξάλλου, τα πατρογονικά χωράφια, ακόμα και αρχοντόσπιτα στα χωριά δεν γοητεύουν όσο ένα «τριάρι» ή και «δυάρι» στην ατιμασμένη βάναυσα και τερατοπλασμένη Αττική. Η αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα (το χωριό) πνίγηκε μεθοδικά και αφανίστηκε με απαίτηση των ευρωπαϊκών «αγορών». Οι εκπαιδευτικές «μεταρρυθμίσεις» καταστρέψανε, επίσης μεθοδικά, τη γλώσσα και στρέβλωσαν εξαμβλωματικά τη διδασκαλία της Ιστορίας. Το σχολείο έγινε θανατερά χρηστικό, βαρετό συμπλήρωμα ή υποκατάστατο του κερδοσκοπικού φροντιστηρίου.

Το όραμα του Κοραή και των Ευρωπαίων Διαφωτιστών ήταν μια Ελλάδα «πολιτισμικό» προτεκτοράτο της «πεφωτισμένης» Ευρώπης, περιορισμένο στα εδάφη που φέρουν αρχαιοελληνικά ονόματα: Αθήνα, Ελευσίνα, Θήβα, Μυκήνες, άντε και Δελφοί. Κυρίως, να κοπεί ο λώρος που συνέδεε τους Ελληνες με την «Πόλη και την Αγια-Σοφιά», την αυτοκρατορική μνήμη και αρχοντιά.

Μοιάζει το όραμα να πλησιάζει στην πραγμάτωσή του.

Έντυπη