Άγριες φράουλες, του Ίγκμαρ Μπέργκμαν. Ραδιοφωνικό Θέατρο

 Αγαπητοί φίλοι απόψε θα σας παρουσιάσω σε ραδιοφωνική διασκευή το αριστούργημα του σουηδού συγγραφέα Ίγκμαρ Μπέργκαν: Άγριες φράουλες. Πρόκειται για ένα έργο που άφησε το αποτύπωμα του ως μεγάλο αριστούργημα ειδικά στη μεγάλη οθόνη της ¨Έβδομης¨ τέχνης.

Ο πρωτότυπος σουηδικός τίτλος είναι Smultronstaaldet και παραπέμπει στην τοποθεσία όπου φυτρώνουν οι άγριες φράουλες στη Σουηδία. Το καλοκαίρι η σουηδική γη είναι γεμάτη αγριοφράουλες, για τους Σουηδούς η λέξη Αγριοφράουλα έχει μεταφορική σημασία, σημαίνει καλοκαίρι. Ο Μπέργκμαν σημειωτέων γεννήθηκε και πέθανε κατακαλόκαιρο.

Ο Μπέργκμαν συνέγραψε το έργο σε ηλικία σαράντα περίπου ετών, έχοντας βιώσει ο ίδιος πια τις πρώτες του καλλιτεχνικές επιτυχίες. Ο συγγραφέας κοιτάζει με εντυπωσιακή διαύγεια το μεγάλο ταξίδι της ζωής, χαρτογραφεί και εικονογραφεί το μυαλό ενός ηλικιωμένου με εντυπωσιακή ωριμότητα. Οι Άγριες φράουλες μοιάζουν με ¨κύκνειο¨ άσμα συγγραφέα κι όμως έγιναν από την όρεξη και τον οίστρο ενός δημιουργού στο μέσο της καριέρας του.

Έργο λυτρωτικό, επιτάφιο μιας ζωής που αποτυπώνει μεγάλα ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη συνθήκη.

 

Η κινηματογραφική εκδοχή.

Οι Άγριες φράουλες υπήρξαν μία από τις σημαντικότερες ταινίες του κορυφαίου δημιουργού. Ήταν αναμφίβολα μία εμβληματική και σημαντική ταινία. Υποψήφια για Όσκαρ καλύτερου σεναρίου, τιμήθηκε με τη Χρυσή Άρκτο του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, και τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.

Πρωταγωνιστής ήταν ο πατέρας του σύγχρονου Σουηδικού Κινηματογράφου Βίκτορ Σέστρομ, που υποδύθηκε το ρόλο του καθηγητή, συμπρωταγωνίστρια του η Ίνκριντ Τάνλιν. Η ταινία σηματοδότησε τη διακοπή της καθωσπρέπει αφήγηση γεννώντας όλη αυτή την επίθεση σουρεαλισμού της δεκαετίας του 1960.

 

Η υπόθεση:

Ο ηλικιωμένος γιατρός Άιζακ Μποργκ , ταξιδεύει με το αυτοκίνητό του για την πόλη Λουντ, όπου θα τιμηθεί από το παλιό του πανεπιστήμιο για την 50χρονη καριέρα του και προσφορά. Στο ταξίδι τον συνοδεύει η έγκυος νύφη του Μαριάν , η οποία δεν τρέφει και τα ευγενέστερα των συναισθημάτων για τον εγωπαθή πεθερό της.

Στη διαδρομή, έπειτα και από έναν εφιάλτη που θα τον προβληματίσει, ο γιατρός θα συναντήσει διάφορα πρόσωπα που, συνειρμικά, θα τον φέρουν αντιμέτωπο με τα όνειρα του παρελθόντος και τις μνήμες μιας ζωής που έχει μείνει πίσω.

Πλέον το ταξίδι του θα μετατραπεί σε μια πνευματική πορεία συμφιλίωσης με το παρελθόν και τους οικείους του, με το υποσυνείδητο να συναντά τους φόβους, τις αυταπάτες και τις διαψεύσεις μιας ζωής, πετυχημένης κοινωνικά, αλλά ακυρωμένης ερωτικά και συναισθηματικά.

 

 

 

 

Περεταίρω στοιχεία για το έργο:

 

Προσφιλή θέματα του μεγάλου δημιουργού είναι οι σχέσεις του ζευγαριού, η ζωή η ευτυχία, οι αναμνήσεις, ο θάνατος, η παρουσία του θεού. Οι Άγριες Φράουλες είναι γεμάτες θαυμάσιες σκηνές δοσμένες με φαντασία και πρωτοτυπία. Σύνθετο έργο, με πλούσια φιλοσοφικά και ηθικά θέματα.

Το ταξίδι του καθηγητή μετατρέπεται σε μια προσπάθεια συμφιλίωσης με το παρελθόν και τους οικείους του. Διαδρομή γεμάτη λάθη και επίπονες αντιφάσεις, η πορεία απογειώνεται από τη θεατρικότητα των διαλόγων του Μπέργκμαν, από τη συγκρατημένη δραματουργία που αποκαλύπτει μόνο όσα είναι απαραίτητα να ειπωθούν, και την εξαιρετική χρήση των εικόνων της σουηδικής ενδοχώρας. Το έργο είναι σίγουρα ανθρωποκεντρικό και όχι άμεσα κοινωνικό.

Το έργο ξεκινά με την παραδοχή μιας ανθρώπινης αποτυχίας, το φόβο του τέλους και το βάρος της μνήμης, για να ανθίσουν όλα αυτά σε έναν ύμνο της ζωής. Ο Μπέργκμαν δεν τρέφει ψευδαισθήσεις, η απόλυτη ευτυχία είναι ανέφικτη, η μοίρα του ανθρώπου προδιαγεγραμμένη, ο θάνατος αναπόφευκτος. Το μόνο που μένει είναι να συναντήσει κανείς το νόημα της εφήμερης ύπαρξης, να βρίσκεσαι, δηλαδή, σ’ αυτόν τον κόσμο για να αγαπήσεις και να αγαπηθείς, να προφέρεις και να πάρεις χαρά. Εδώ έχουμε μια αναζήτηση των αέναων, και νομοτελειακά υπαρξιακών προβλημάτων που βασανίζουν τον άνθρωπο.

Ξεδιπλώνει με πειστικότητα τη μεταφυσική αγωνία του ανθρώπου μπροστά στη θεϊκή εξουσία και την ορατή προοπτική του θανάτου. Μιλά για το θάνατο και μάλιστα «ζωή εν τάφο», την ίδια ώρα είναι αισιόδοξος. Τονίζει το «ποτέ δεν είναι αργά»,. Κρίνει ταυτόχρονα τη νοοτροπία των συμπατριωτών του και το τέλμα που αυτή μπορεί να οδηγήσει. Βλέπει στα νιάτα της εποχής του τραγούδια, χαρά, πάθος για ελευθερία και έρωτα, αντίθετα με τις νεκροφόρες και τον άκρατο προτεσταντισμό του παρελθόντος.

Το καλοκαίρι εμφανίζεται ως διάστημα στο οποίο οι αισθήσεις αφήνονται να εξαγνίσουν το πνεύμα από τις αγωνίες του, ένα αντίδοτο της φύσης στο προτεσταντικό δηλητήριο της ενοχής. Ο Μπέργμαν, με πνεύμα ίσως ορθόδοξου, αντιμάχεται στον «αστυνομικό» πολιτισμό της θρησκείας του Προτεσταντισμού, η ηθική ως ενσταλαγμένη, ιδρυτική της προσωπικότητας έκφραση της θεϊκής βούλησης. Η ενοχή στίγμα της βάναυσης προτεσταντικής θεϊκής παρουσίας, στέκει εμπόδιο συχνά αξεπέραστο στην έφεση του ανθρώπου να διηθήσει το ¨εγώ¨ στο ¨εμείς¨ με φυσικό επακόλουθο τη μόνωση, την αποκοπή από τις σχέσεις, την αυτοαναίρεση. Επιχειρείται μια ειλικρινής καταγραφή αντίρροπων δυνάμεων που μπορούν να διαλύσουν ή να συσφίξουν κάθε μορφής σχέση. Το έργο ταιριάζει σε θερινή προβολή, μια νότα δροσιάς υπό το ζεστό φως των αστεριών…

Οι τεταμένες σχέσεις γονιών και παιδιών και οι χαμένες δυνατότητες της νιότης παραμένουν στο επίκεντρο του έργου και το ανάγουν σε κάτι πολύ πιο πανανθρώπινο και οικουμενικό, ξεπερνώντας έτσι τα όρια της προσωπικής αφήγησης. Ο Μπέργκμαν παραδέχθηκε ότι αρχικά ο χαρακτήρας του Μποργκ αποτέλεσε μια προσπάθεια του να δικαιολογήσει τη στάση του απέναντι στους γονείς του. Το έργο αποκτά μια απρόσμενη δύναμη, είναι αυτή η αισιόδοξη στάση σε λάθη και επίπονες αποφάσεις του Μπέργμαν σε όλες τις σχέσεις σε κρίση. Η Μάριαν όταν μιλά ειλικρινά στον πεθερό της, η συνειδητοποίηση μοιάζει ικανή να τον μετατρέψει σε ένα διαφορετικό καινούριο άνθρωπο. Όταν τα σκληρά λόγια μοιάζουν ικανά να διαλύσουν για πάντα μια εύθραυστη σχέση, οι σωστές λέξεις έχουν τη δύναμη να γιατρέψουν τις πληγές και να βάλουν στη σωστή πορεία, έστω και καθυστερημένα,  μια σειρά από ευτυχείς συγκυρίες.

Κυρίαρχο το θέμα της μοναξιάς στο έργο, και εκφράζεται μέσα από τον κεντρικό ήρωα, ένα πρόσωπο διφορούμενο και αντιφατικό. Η μοναξιά είναι στενά συνδεδεμένη με το θέμα του θανάτου. Ο Μποργκ είναι άλλοτε είναι πρόσωπο άλλοτε συμπαθητικό και άλλοτε αντιπαθητικό, συχνά εγωιστικό, σύμφωνα με τον τρόπο που τον αντιμετωπίζουν ή και που αντιμετωπίζει ο ίδιος τα άλλα πρόσωπα γύρω του.

Το έργο κινείται ανάμεσα στο ρεαλιστικό ή το φαντασιακό, συνδυάζοντας τους διαλόγους με την αφήγηση «off» χωρίς να δημιουργούνται χάσματα. Ο Μπέργκμαν αντιμετωπίζει με δεξιοτεχνία τις σκηνές του. Πολλές σκηνές μας έμειναν αξέχαστες, όπως η σκηνή του ονείρου του Μποργκ που θυμάται «φλας μπακ» τη νεανική του ζωή. Τα όνειρα έχουν απίστευτα συμβολική χρήση, μέσα από αυτή ο Μπέργκμαν θέλει να δείξει ότι ο ήρωας αναρωτιέται αν έχει ζήσει σωστά τη ζωή του, αν έπραξε σωστά το επάγγελμα του, αν είχε την κατάλληλη συμπεριφορά απέναντι στη γυναίκα του και το γιο του, αν φέρθηκε εν τέλει καλά στον ίδιο του τον εαυτό. Συναντά με το υποσυνείδητο φόβους, διαψεύσεις και αυταπάτες μιας ζωής επιτυχημένης κοινωνικά αλλά ακυρωμένης ερωτικά και συναισθηματικά.  Οι επιρροές της σκηνής άμαξας-φάντασμα στις ονειρικές ή μάλλον εφιαλτικές σκηνές που μαρτυρούν τι βασανίζει τον ηλικιωμένο γιατρό Άιζακ Μποργκ. Μόνιμη επίσης η θεματική του γάμου, ο ήρωας αναλογίζεται τη χαμένη αγάπη του παρελθόντος, για να αντιμετωπίσει άλλη μια φορά τη μνήμη του αποτυχημένου του γάμου.

Η φύση αναλαμβάνει το ρόλο του συμπρωταγωνιστή, δημιουργεί μια σειρά από ιμπρεσιονιστικούς πίνακες και εξπρεσιονιστικούς εφιάλτες, εικόνες του παρελθόντος και των ονείρων αντίστοιχα. Παρελθόν και παρόν συνυπάρχουν στο ίδιο πλάνο μαζί με τον ήρωα, τις μικρές χαρές και βαθιά ανθρώπινες στιγμές του παρελθόντος.

Η τελική νότα είναι αισιόδοξη και διαχέεται την πικρή μελαγχολία του έσχατου απολογισμού. Ένα ασθενές αλλά σαφές χαμόγελο διακρίνεται, αλλά χωρίς δισταγμό…

Η προσαρμογή της ταινίας στην ραδιοφωνική της εκδοχή έγινε από την Ροζίτα Σώκου.

Τη ραδιοσκηνοθεσία επιμελήθηκε ο Λαμπρος Κωστοπουλος, ενώ τους ρόλους ερμηνεύουν οι: Λυκουργος Καλλεργης (Ισαακ Μποργκ), Χλοη Λιασκου, Μαρια Φωκα ,Τρυφων Καρατζας, Στρατος Χαδουλης, Ριτα Μουσουρη, Ματινα Καρρα, Στεφανος Μεσσηνης, ΛευτερηςΕλευθεριαδης, Ντινα Γιαννακου, Λοισκα Αβαγιανου, Ριτα Μπενσουσαν, Μαρια Ραζη, Δωρα Λιτινακη, Δημητρης Πουλικακος, Νικητας Τσακιρογλου, Ορφεας Ζαχος, Σουλα Διαβατη, ΑβαΣφακιανακη, Σπυροα Καλογηρου, Μαρια Αλκαιου, Μακης Ρευματας, ΓιαννηςΜορτζος, Δημητρης Κοντογιαννης.

 

Στο ρόλο του καθηγητή Μπόρκμαν ένας σπουδαίος ηθοποιός, ο Λυκούργος Καλλέργης. Η ερμηνεία του πάνω στο ρόλο εκτιμώ ότι ξεπερνά κατά πολύ την ερμηνεία του Βίκτωρ Σέστρομ. Θα αποτολμήσω να πω ότι ήταν ένας ρόλος βγαλμένος για το μεγάλο ηθοποιό.

Ο Λυκούργος Καλλέργης

 Η μεταφορά έγινε από το Κανάλι Ισοβιτης

http://isobitis.com/theatro1/?p=1531

Πηγές:

https://tvxs.gr/news/sinema/agries-fraoyles-ena-oneiriko-taksidi-endoskopisis-apo-ton-ingkmar-mpergkman

https://camerastyloonline.wordpress.com/2019/06/20/agries-fraoules-kritikes-pou-graftikan-gia-tin-tainia/

radio-theatre.blogspot.com/2013/02/blog-post_21.html

https://www.lifo.gr/guide/cinema/agries-fraoyles

https://www.athinorama.gr/cinema/article/agries_fraoules-2536174.html

https://camerastyloonline.wordpress.com/2013/03/08/wild-strawberries-1957-directed-by-ingmar-bergman/

https://www.tovima.gr/2008/07/30/archive/agries-fraoyles-gia-panta/

https://frapress.gr/2016/05/agries-fraoules-ke-logotechnia/

https://www.protagon.gr/epikairotita/parenoxlouse-gynaikes-ithopoious-o-skinothetis-ingkmar-bergkman-44341561670

Τούρκος αιχμάλωτος σκοτώνει πισώπλατα Έλληνα γιατρό που τον θεράπευε.Εξώφυλλο του Γαλλικού περιοδικού ‘’Le Petit Journal’’ που εκδόθηκε την 17-11-1912

 Εξώφυλλο του Γαλλικού περιοδικού ‘’Le Petit Journal’’ που εκδόθηκε την 17-11-1912, και είναι αφιερωμένο σε ένα γεγονός που είχε προκαλέσει αλγεινή εντύπωση σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο, όπου το εξώφυλλο αποτυπώνει το όλο αυτό γεγονός όσο μπορεί πιο ρεαλιστικά, όταν φανατικός Τούρκος αιχμάλωτος ενώ νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο της Ελασσόνας μετά το τέλος της ομώνυμης Μάχης τον Οκτώβριο του 1912, και ενώ τύγχανε της αμέριστης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από τους Έλληνες ιατρούς, τόσο ο ίδιος, όσο και οι άλλοι συνάδελφοί του, αυτός δεν δίστασε να σκοτώσει τον ίδιο τον θεράποντα ιατρό του (δωρεά κ.Ηλία Σαραφίδη)

Η σχεδία του Οδυσσέα.

 Πίστη αναπαράσταση της σχεδίας του Οδυσσέα βάση του κειμένου της Ομήρου Οδύσσειας...

Το ναυτικό μουσείο Λευκάδας βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της ιεράς Μονής Παναγίας Φανερωμένης.

Ο δίσκος της Φαιστού, ένας από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αρχαιότητας

Που να ήξερε και ο ίδιος ο Luigi Pernier, όταν το 1908 ανακαλύπτε αυτό το πήλινο δίσκο σε ένα δωμάτιο του ανακτόρου της Φαιστού, ότι θα χάριζε στον κόσμο μια "σπαζοκεφαλιά", ένα μυστήριο που έμελλε να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αρχαιότητας. Ίσως και αυτό το μυστήριο να έκανε τόσο διάσημο τον δικό της Φαιστού, ίσως και αυτή η ξεχωριστή ομορφιά του πάρα το μικρό του μέγεθος. Μοιάζει με μια αέναη σπείρα στον χωροχρόνο, σαν και εκείνες που συναντάς στα "τηγανοσχημα" του κυκλαδικού πολιτισμού με διπλή όψη, γνώριμα σύμβολα που στροβιλίζονται για να καταλήξουν τον κέντρο.

Αν καταφέρεις να το διαβάσεις ποτέ, αν κάποια γενιά μάλλον, έχοντας και άλλα ανασκαφικά δεδομένα στα χέρια της μπορέσει να το διαβάσει. Από που να ξεκινήσει; Από μέσα προς τα έξω, από έξω προς τα μέσα; Μια ζωφόρος από ζώα, πουλιά, φυτά και εκείνος ο άνθρωπος με το λοφίο που όταν ήμουν 7 χρόνων και με ρωτούσε η δασκάλα τι βλέπω έλεγα "έναν punk τύπο" και σήμερα πιστεύω ότι αυτός είναι το κλειδί του κειμένου. 

Ο γλωσσολόγος Γκάρεθ Όουενς αφιέρωσε όλη του την ύπαρξη να λύσει αυτό το μυστήριο. Έριξε φως με επίπονη προσπάθεια αλλά το μυστήριο δεν λύθηκε. Το ταξίδι σε αυτόν τον δίσκο αν αρχίσει δεν τελειώνει. Διότι εκείνοι 3600 χρόνια πριν μπορεί να έγραψαν κάτι που ίσως να μην ήταν απαραίτητα τόσο σημαντικό, ίσως και να ήταν. Το ότι δεν θα το διαβάσουμε ποτέ όμως, έκανε το κείμενο αυτό σαν να το έγραψαν θεοί. Ένα μυστικό άφαντο σαν την ίδια την Αφαία που μια ερμηνεία λέει ότι είναι προσευχή σε εκείνη...

Πηγή Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

Καλοκαίρι...

 

1 Σεπτεμβρίου 1911. Η υποδοχή του Αβέρωφ.

Ο Ελληνικός Λαός υποδέχεται το θωρακισμένο καταδρομικό, στην συνείδηση του Ελληνικού Λαού θωρηκτό, "Γεώργιος Αβέρωφ", που καταπλέει στα φαληρικά νερά.

Η τότε κυβέρνηση του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη δαπάνησε 23.650.000 χρυσές δρχ. για την απόκτησή του. Τα 8.000.000 χρυσές δρχ. προέρχονταν από το 20% της συνολικής κληρονομιάς του Γεωργίου Αβέρωφ, που παραχώρησε με τη διαθήκη του στο Ταμείο Εθνικού Στόλου το 1899 (χρονολογία δημοσίευσης της διαθήκης), στην οποία όριζε ότι το ποσό αυτό διατίθεται για την ναυπήγηση πολεμικού πλοίου που θα φέρει το όνομά του και θα χρησιμοποιείται ως Εκπαιδευτικό πλοίο και «Σχολή Ναυτικών Δοκίμων». Το υπόλοιπο ποσό (15.650.000 χρυσές δραχμές) καλύφθηκε από το Ταμείο Εθνικού Στόλου.

To "Γεώργιος Αβέρωφ" αποδείχθηκε ότι ήταν το τέλειο όπλο στα χέρια του Αρχηγού του Στόλου του Αιγαίου Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, ο οποίος συνδύαζε στο πρόσωπό του την υδραίικη παράδοση με την σύγχρονες αντιλήψεις της ναυτικής τακτικής - φονικός για τον εχθρό συνδυασμός.

Έχοντας την πεποίθηση ότι τα "ουδέν έθνος δύναται να θαλασσοκρατή εφ' όσον δεν θεωρεί τα πολεμικά πλοία προωρισμένα να κινδυνεύουν" δεν δίστασε να διακινδυνεύσει το πλοίο του προκαλώντας ένα αληθινό ψυχολογικό σοκ στους Οθωμανούς.

Ύψωσε στον κύριο ιστό του πλοίου το διεθνές σήμα «Ζ» που δηλώνει στον υπόλοιπο σχηματισμό "κινήσεις μου ανεξάρτητες", αύξησε την ταχύτητα στους 20 κόμβους και όρμησε "ΜΕΘ’ΟΡΜΗΣ ΑΚΑΘΕΚΤΟΥ" με συγκλίνουσα πορεία προς τον εχθρό. Οι αξιωματικοί και τα πληρώματα του Οθωμανικού Στόλου έχασαν πλήρως το ηθικό τους λαμβάνοντας πορεία προς τα Στενά.

Το "Γεώργιος Αβέρωφ" συνέχισε να καταδιώκει τον εχθρικό στόλο προς τα Στενά, προσπαθώντας να απομονώσει το τρίτο οθωμανικό θωρηκτό, το "Μεσουδιέ", το οποίο εάν ακολουθούσε για μικρό χρονικό διάστημα ακόμη τη ΒΑ πορεία θα εισερχόταν στο πεδίο βολής του ελληνικού θωρακισμένου καταδρομικού πλην όμως ο κυβερνήτης του ετράπη προς τα Στενά. Το "Γεώργιος Αβέρωφ" είχε ήδη εισέλθει στην απόσταση βολής των οθωμανικών επάκτιων πυροβολείων. Η αστοχία του οθωμανικού πυροβολικού ήταν αδικαιολόγητη διότι πρώτον, έβαλλαν από σταθερό έδαφος και δεύτερον, είχαν τον ήλιο όπισθεν, ενώ το αντίθετο συνέβαινε με τα ελληνικά πλοία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οΝαύαρχος Παύλος Κουντουριώτης στην Ναυμαχία της Έλλης (3/16 Δεκεμβρίου 1912) διέπραξε ένα από τα μεγαλύτερα don't της Ναυτικής Τακτικής. Μέσα του όμως "μίλησαν" οι Yδραίοι πρόγονοι, η ίδια η μορφή του Μιαούλη... Άρα γε και ο Μιαούλης δεν νικούσε πρώτα στην ψυχολογία τους εχθρούς στέλνοντας τα πυρπολικά; Την νίκη στην Ναυμαχία της Έλλης ακολούθησε η νίκη στην Ναυμαχία της Λήμνου (5/18 Ιαν. 1913) και το κλείδωμα της ελληνικής κυριαρχίας στο Αρχιπέλαγος. Αρχιτέκτονας και της δεύτερης νίκης ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης.

Στην φωτογραφία εικονίζεται το "Γεώργιος Αβέρωφ" σε επιστολικό δελτάριο της εποχής. Στην δεύτερη ειονίζεται σχεδιάγραμμα της Ναυμαχίας της Έλλης (Μητρώο Πλοίου Γεώργιος Αβέρωφ - αρχείο ΠΝΜ Γεώργιος Αβέρωφ).

Μαλακώφ, του Μιχαήλ Χουρμούζη. Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος

 Αγαπητοί φίλοι καλησπέρα σας, απόψε θα σας μεταφέρω στην Κωνσταντινούπολη των μέσων του 19ου αιώνα, και θα σας παρουσιάσω το έργο του Μιχαήλ Χουρμούζη Μαλακώφ.

 Η λέξη Μαλακωφ έχει σχέση με το γνωστό φρούριο της Σεβαστουπολης, καθώς το έργο είναι γραμμένο την εποχή των γεγονότων του Κριμαϊκού πολέμου.

 Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό ο τίτλος να αναφέρεται ταυτόχρονο και στο παρισινό προάστιο Μαλακωφ, το οποίο εκείνη την εποχή αποτελούσε το κέντρο της γαλλικής μόδας ,την Μέκκα του συρμού.

Η υπόθεση:

 Το «Μαλακωφ» είναι το έργο που έρχεται να αποκαλύψει τις δυσμενείς επιπτώσεις που είχε πάνω στο ήθος του ελληνικού λαού ο μαϊμουδισμός της μόδας. Είναι ένα έργο που στρέφεται, όπως ο ίδιος ο Χουρμούζης σημειώνει, κατά του «συρμού». Για τον συγγραφέα συρμός σημαίνει κερδοσκοπία, ματαιοφροσύνη. Δυο απλοί άνθρωποι έχουν παγιδευτεί σε αυτό το ανήθικο πράγμα που κατά καιρούς είναι η μόδα, αφού είναι κατευθυνόμενη και ουσιαστικά αλλοτριωτική. 

 Η Σμαραγδή, η Κατίγκω, ο Αλέκος, τα παιδιά του Παυλάκη είναι πιασμένα σε αυτό τον ιστό της αράχνης που έχει παγιδεύσει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Η οικογένεια του Παυλάκη ουσιαστικά αποτελεί έναν πυρήνα του νεοελληνικού κράτους, το οποίο από πολύ νωρίς παγιδεύεται στην ξένη εξάρτηση είτε πρόκειται για εξάρτηση πνευματική, κοινωνική, οικονομική, είτε απλώς για εξάρτηση γουστάρισε αυτό ακριβώς το σημείο ο Χουρμούζης φτάνει με οξυδέρκεια στην ουσία της εξάρτησης. Διότι η έννοια του «κοστουμιού» έχει σχέση με τον αγγλικό ορό custom που σημαίνει-μεταξύ άλλων- και ήθος ,συνηθείας. 

 Επομένως, το κοστούμι που φοριέται ουσιαστικά μεταφέρει την ιδεολογία του ανθρώπου που το έραψε. Άρα, υποκύπτω στον συρμό σημαίνει υποκύπτω στην ξένη ιδεολογία, χάνοντας την αυθεντικότητα μου.

Επιπλέον στοιχεία:

 Το 1857 σε εφημερίδες της Κωνσταντινούπολης πληροφορούσε το κοινό σχετικά με επικείμενη έκδοση του Μαλακώφ ως εξής:"Πολλών οικογενειών η περιουσία σπαταλάται ανεπαισθήτως εις την πολυτέλειαν ήτις ως άλλος σκώληξ καταβιβρώσκει της κοινωνίας τα σπλάγχνα η δε αέναος μεταποίησις των στολισμών, την οποίαν ονομάζουν Συρμόν, είναι αληθώς σατανική επίνοιατης κερδαλεότητος, όπως ευκολώτερον γυμνώση τους ματαιόφρονας!..."

 Το έργο είναι γραμμένο το 1857 και δημοσιεύεται το 1865 στην Κων/λη. Είναι το έργο στο οποίο περισσότερο απ’ όλα σατιρίζει ο Χουρμούζης τη μόδα και τις ξενόφερτες συνήθειες των Κων/λιτών . Αναφέρεται στα έξοδα των γυναικών για την ομορφιά τους, στις συνήθειες των αντρών να πηγαίνουν στο καζίνο, τις μοντέρνες διατροφικές συνήθειες, την εγκατάλειψη της Εκκλησίας, την ελαφρομυαλιά, αλλά και την εκμετάλλευση όλων αυτών μοντέρνων αστών από τους διάφορους εμπόρους κι επιτήδειους.  

 Πρόκειται για μια ηθογραφική κωμωδία με στόχο τη διαπαιδαγώγηση των Ελλήνων προς την αποφυγή των κακών προτύπων, που παρουσιάζονται με πολλή υπερβολή, στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών.

 Έχουμε να κάνουμε με μια οικογένεια, που περιλαμβάνει τους γονείς (Παυλάκης, Σμαράγδα) και τα δυο παιδιά (Αλέκος, Κατήγκω). Επίσης τους υπηρέτες του σπιτιού (Δανίλης, Φλουρού, Φετάη) κάποιους οικογενειακούς φίλους (Δουδού και Ραλλού, μάνα και κόρη, φίλες των γυναικών της οικογένειας, Στεφανάκης, φίλος του Παυλάκη) και κάποιους επαγγελματίες (Τερεζίνα- μοδίστρα, Ζαφίρης-Καζινιέρης, Πεκουακάνας- ιατρός, Καζαμίας- έμπορος, Γρηγοράκος- επίτροπος εκκλησίας). Η ιστορία λαμβάνει χώρα στη νήσο Πρίγκηπο στη σύγχρονη του συγγραφέα εποχή. Τα πρόσωπα που σατιρίζονται είναι οι γυναίκες, μάνα και κόρη, οι φίλες τους και ο γιός της οικογένειας, ο Αλέκος, για την ανοησία τους, την ανευθυνότητά τους, τη σπατάλη τους. Επίσης, ο γιατρός  και ο επίτροπος της Εκκλησίας, για την υποκρισία και την πονηριά τους. Τέλος οι επιτήδειοι Τερεζίνα και Καζαμίας. Οι φωνές της λογικής είναι ο σύζυγος Παυλάκης,  ο φίλος του Στεφανάκης και λιγότερο η γριά υπηρέτρια Φεταή. ((Χουρμούζης, 1987), εισαγωγή του Γεωργουσόπουλου,Κ. στη ραδιοφωνική παράσταση του Μαλακώφ (1987), σκην. Ζαμάνης, Θ.)

 Το έργο, μάλλον γράφτηκε κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου. Η ειρωνεία του Χουρμούζη ξεκινά από τον τίτλο Μαλακώφ, που ήταν το οχυρό της Σεβαστούπολης που πολιορκούνταν για ένα χρόνο από τους Αγγλογάλους. Μαλακώφ επίσης ονομαζόταν η μεγάλη, φουσκωτή φούστα, που έκανε τις γυναίκες να φαίνονται διπλάσιες και τριπλάσιες από το κανονικό τους μέγεθος. Αυτή η φούστα ήταν πολύ της μόδας εκείνη την εποχή.  

 Ο Χουρμούζης δε μοιάζει να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την πλοκή της ιστορίας ή όπως αναφέρει ο Βάλσα να συνθέσειένα θεατρικό έργο , αλλά ψάχνει αφορμές να σατιρίσει τις συμπεριφορές, που έχει βάλει στόχο, μέσα από κωμικούς διαλόγους, σατιρικούς μονολόγους, πολλή ειρωνεία και υπερβολές. Όλο το έργο διαδραματίζεται μέσα στο σπίτι του Παυλάκη και της Σμαράγδας. Κόσμος μπαινοβγαίνει στο σπίτι τους προσφέροντας νέους κωμικούς διαλόγους κι αφορμή για σάτιρα, αλλά δεν προσφέρει στην πλοκή της ιστορίας. Μόνο προς το τέλος, όταν οδηγούμαστε προς τη λύση, τότε χρησιμοποιούνται οι  επισκέπτες για να οδηγήσουν την ιστορία στο σωφρονισμό των ανόητων και στο αίσιο τέλος. 

 Συνοψίζοντας ο Χουρμούζης δεν ενδιαφέρεται για τη θεατρική δομή τόσο, όσο για το να περάσει το μήνυμά του. Οι χαρακτήρες του συχνά μακρηγορούν, χωρίς λόγο. Ο στόχος του είναι ηθικός- διδακτικός κατά της μόδας και των ξενόφερτων συνηθειών. Παρουσιάζει τις γυναίκες και το γιό ως ανόητους, αφελείς κι ανεύθυνους και δημιουργεί κωμικούς διαλόγους χρησιμοποιώντας αυτά τα χαρακτηριστικά τους. 

 Συχνά έχουμε την εντύπωση ότι πρόκειται για φάρσα ή για καρικατούρες ανθρώπων. Χρησιμοποιεί πολύ συχνά ειρωνεία, είτε αλλάζοντας τις λέξεις (μαλακώφ-μπουγαδώφ), είτε λέγοντας το αντίθετο απ’ αυτό που εννοεί, είτε με παρεξηγήσεις, με υπερβολές. Χρησιμοποιεί επίσης τα σαρδάμ: ΤΕΡ.: 350 και 180 στη γαρνιτούρα. ΠΑΥΛ.: κι 180 στη γαρμιτούρα 

 Σατιρίζει επίμονα πάντα τα ίδια πράγματα και συμπεριφορές: τη μόδα, τα ρούχα, τα γαλλικά, τους δασκάλους χορού, πιάνου, ξένων γλωσσών, τις διατροφικές συνήθειες, όπου η μόδα απαγορεύει το κρεμμύδι, την αεργία των νέων, την κατεργαριά των εμπόρων, την αποχή των γυναικών από τις δουλειές του σπιτιού.

 Ο κριτικός και μελετητής του νεοελληνικού θεάτρου Κ. Γεωργουσόπουλος σημειώνει: το «Μαλακωφ» γράφτηκε στα 1857 και δημοσιεύτηκε στα 1865 στην Κωνσταντινούπολη και αποτελεί το τελευταίο έργο του Χουρμούζη.

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: 

Δήμητρα Δημητριαδου,

Γιώργος Μιχαλακοπουλος, Χρυσούλα Διαβατη,

Σπύρος Μπιμπιλας, Νίκος Λυκομητρος, Άννα Ανδριανου, Ξένια Ζερβου, Τάκης

Χρυσικακος, Λευτέρης Λουκαδης, Χρήστος Δοξαρας, Νίκος Ηλιοπουλος,

Γιώργος Γεωγλερης, σε σκηνοθεσια Θεόφιλου Ζαμανη.

Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος

Ο Χρήστος Δοξαράς

Η μεταφόρτωση έγινε από τον ιστότοπο www.isobitis.com:

http://isobitis.com/theatro1/?p=1544

 Πηγές: Greekradiotheater, .net, ΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ 1830-1920 ΜΕ ΘΕΜΑ:ΚΩΜΙΚΑ ΚΑΙ ΣΑΤΙΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΙΣ ΚΩΜΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΧΟΥΡΜΟΥΖΗ "ΜΑΛΑΚΩΦ" ΚΑΙ "Ο ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ" ΣΤΕΛΛΑ ΡΟΥΣΗ, ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ 

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

Temple of deified Zeus

 In Cyrene, it is the largest Greek temple in Libya dedicated to the great Greek goddess Zeus. It is considered the second largest temple in the list of temples dedicated to the worship of the great Greek deities, after the temple and altar of "Zeus" and "Hera" in the holy city of Olympia.

The construction of the temple dates back to the 5th century BC, when it was built with huge columns in the classical Doric style. It was demolished after the rebellion of the Jews in Medina between 11-117 AD. It was rebuilt by Emperor Commodus. The temple is 70 x 32 meters in size, with two rows of classic Doric columns. The temple had a statue of Zeus twelve times the size of an average human. In Roman times, Emperor Augustus presented a replica of the famous statue of Zeus carved by the sculptor Phidias, while other emperors gave similar gifts, leaving only the head and some fingers of the hand displayed in the temple. The Sculptures Museum in cyrene libya

Ο τάφος του στρατηγού Βρασίδα

 ⚱️Ο κιβωτιόσχημος τάφος του Σπαρτιάτη στρατηγού Βρασίδα 422πΧ.

✅Μέσα στον τάφο βρέθηκε η ασημένια οστεοθήκη του στρατηγού, με το χρυσό στεφάνι από φύλλα ελιάς.

Αρχαιολογικός χώρος Αμφίπολης 🇬🇷🏛️

Πηγή Ελληνική Αρχαιότητα

Οι Σέρρες αναπνέουν ελεύθερο αέρα!

 29 Ιουνίου 1913 . Σερραίοι μπροστά στο κτίριο του διοικητηρίου (σημερινό κτίριο Περιφέρειας Σερρών ) πανηγυρίζουν για την απελευθέρωση της πόλης . 

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕΡΡΕΣ.

Έφυγε επιτέλους η βουλγάρικη μπόχα..