Η έντονη ευρωπαϊκή παρουσία στα Βαλκάνια εξαιτίας συνθηκών που είχαν συνάψει οι Μεγάλες δυνάμεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία με αποτέλεσμα τον περιορισμό της κυριαρχίας της.
Η οικονομική άνθηση που σημειώθηκε από τα τέλη του 18ου αιώνα και είχε ως αποτέλεσμα την συγκρότηση μίας εμπορευματικής καθώς και μίας μεταπρατικής τάξης.
Η είσοδος ακόμη μέσω των απόδημων Ελλήνων των ιδεών του Διαφωτισμού και στο χώρο της Μακεδονίας.
Όλα τα παραπάνω είχαν κάνει τους υπόδουλους πληθυσμούς περισσότερο αδιάφορους απέναντι στον άλλοτε κραταιό οθωμανικό ζυγό.
Στα 1820 ο νέος μουλάς της Θεσσαλονίκης Χαϊρουλάχ θα αποτυπώσει το κλίμα που επικρατούσε με επιστολή του προς το Σουλτάνο. Έκπληκτος με τα όσα είδε στην πόλη αλλά και στα οδοιπορικά που πραγματοποίησε θα γράψει τα εξής:
"Τη μέρα μάλιστα που έφθασα στην πόλη και πήγα στο Κονάκι είχαν φέρει εκεί
μπροστά στον Γιουσούφ μπέη έναν μεσήλικα άπιστο, Μεστανέ εφέντη, γιατί λέγει, μάθαινε
στα παιδιά του ένα τραγούδι, γραμμένο από έναν άπιστο της Θεσσαλίας, που η Μεγαλειότης
Σου με προγενέστερο προσκυνητό φιρμάνι Σου, είχες καταδικάσει και απαγορεύσει"
Θα γράψει ακόμη:
"Όμως ό,τι μούκαμε μεγαλύτερην εντύπωση εδώ, είναι τ’ ότι οι άπιστοι ρωμιοί, παρά
την προσκυνητή διαταγή Σου, και μ’ ανοχή του αρχιαστυνόμου Τσακίρ Μπέη, που ίσως και
να παίρνει «ρουσφέτια» γι’ όλα αυτά, τριγυρνούν στους δρόμους μ’ άλογο, με καλά ρούχα
και το χειρότερο δεν κατεβαίνουν από το πεζοδρόμιο, όταν τύχει να συναντήσουν κανέναν
πιστό. Ακόμη, με εκνεύρισε πολύ και το καθημερινό χτύπημα της καμπάνας των εκκλησιών
και προ παντός της Μητρόπολης, που χτυπά τόσο άσχημα στ’ αφτιά των Μουσουλμάνων
και τους θυμίζει ότι κάτω από τον ίδιο με αυτούς ουρανό ζουν κι’ άνθρωποι τόσο τυφλοί και ανόητοι, ώστε να πιστεύουν πως στο κόσμο υπάρχουν κι’ άλλες δυνάμεις πιο
αληθινές από την δική μας"
Η κατάσταση είχε μετασχηματιστεί ριζικά και δεν θα ξαναγύριζε ποτέ στα προηγούμενα., δηλαδή στο απόλυτο σκοτάδι.
Η απελευθέρωση όμως θα καθυστερούσε για ακόμη 92 χρόνια...
Η οικονομική άνθηση που σημειώθηκε από τα τέλη του 18ου αιώνα και είχε ως αποτέλεσμα την συγκρότηση μίας εμπορευματικής καθώς και μίας μεταπρατικής τάξης.
Η είσοδος ακόμη μέσω των απόδημων Ελλήνων των ιδεών του Διαφωτισμού και στο χώρο της Μακεδονίας.
Όλα τα παραπάνω είχαν κάνει τους υπόδουλους πληθυσμούς περισσότερο αδιάφορους απέναντι στον άλλοτε κραταιό οθωμανικό ζυγό.
Στα 1820 ο νέος μουλάς της Θεσσαλονίκης Χαϊρουλάχ θα αποτυπώσει το κλίμα που επικρατούσε με επιστολή του προς το Σουλτάνο. Έκπληκτος με τα όσα είδε στην πόλη αλλά και στα οδοιπορικά που πραγματοποίησε θα γράψει τα εξής:
"Τη μέρα μάλιστα που έφθασα στην πόλη και πήγα στο Κονάκι είχαν φέρει εκεί
μπροστά στον Γιουσούφ μπέη έναν μεσήλικα άπιστο, Μεστανέ εφέντη, γιατί λέγει, μάθαινε
στα παιδιά του ένα τραγούδι, γραμμένο από έναν άπιστο της Θεσσαλίας, που η Μεγαλειότης
Σου με προγενέστερο προσκυνητό φιρμάνι Σου, είχες καταδικάσει και απαγορεύσει"
Θα γράψει ακόμη:
"Όμως ό,τι μούκαμε μεγαλύτερην εντύπωση εδώ, είναι τ’ ότι οι άπιστοι ρωμιοί, παρά
την προσκυνητή διαταγή Σου, και μ’ ανοχή του αρχιαστυνόμου Τσακίρ Μπέη, που ίσως και
να παίρνει «ρουσφέτια» γι’ όλα αυτά, τριγυρνούν στους δρόμους μ’ άλογο, με καλά ρούχα
και το χειρότερο δεν κατεβαίνουν από το πεζοδρόμιο, όταν τύχει να συναντήσουν κανέναν
πιστό. Ακόμη, με εκνεύρισε πολύ και το καθημερινό χτύπημα της καμπάνας των εκκλησιών
και προ παντός της Μητρόπολης, που χτυπά τόσο άσχημα στ’ αφτιά των Μουσουλμάνων
και τους θυμίζει ότι κάτω από τον ίδιο με αυτούς ουρανό ζουν κι’ άνθρωποι τόσο τυφλοί και ανόητοι, ώστε να πιστεύουν πως στο κόσμο υπάρχουν κι’ άλλες δυνάμεις πιο
αληθινές από την δική μας"
Η κατάσταση είχε μετασχηματιστεί ριζικά και δεν θα ξαναγύριζε ποτέ στα προηγούμενα., δηλαδή στο απόλυτο σκοτάδι.
Η απελευθέρωση όμως θα καθυστερούσε για ακόμη 92 χρόνια...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου