Μέγας Βασίλειος, του Ματθαίου Μουντε. Ραδιοφωνικό θέατρο

 Αγαπητοί φίλοι του Ραδιοφωνικού Θεάτρου σας εύχομαι χρόνια πολλά και Καλή Χρονιά! Ευτυχισμένο το 2022!

Με αφορμή το κλίμα των ημερών πρόκειται να σας παρουσιάσω το έργο του Ματθαίου Μουντέ: Μέγας Βασίλειος. 

Η υπόθεση:

Ο Μέγας Βασίλειος είναι ο Άγιος Βασίλειος της Ορθοδοξίας, ο δικός μας Άγιος Βασίλης. Εξέχουσα προσωπικότητα της Χριστιανικής Εκκλησίας, ο Βασίλειος υπήρξε σπουδαίος ιεράρχης και κορυφαίος θεολόγος, γι’ αυτό και ανακηρύχτηκε Άγιος και Μέγας. Είναι ένας από τους Πατέρες της Εκκλησίας κι ένας από τους Τρεις Ιεράρχες. Η μνήμη του εορτάζεται την 1η Ιανουαρίου από τους Ορθοδόξους (14 Ιανουαρίου απ’ όσους ακολουθούν το Ιουλιανό Ημερολόγιο) και στις 2 Ιανουαρίου από τους Καθολικούς. Η μνήμη του συνεορτάζεται στις 30 Ιανουαρίου, κατά την εορτή των Τριών Ιεραρχών, μαζί με τους δύο άλλους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας, τον Γρηγόριο τον Θεολόγο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο.

Γεννήθηκε το 330 στην Καισάρεια της Καππαδοκίας (νυν Καϊσερί Τουρκίας) και ήταν γιος του ποντίου ρήτορα (δικηγόρου της εποχής) Βασιλείου και της Εμμέλειας, η μνήμη της οποίας τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία μαζί με του υιού της. Στην οικογένεια εκτός από το Βασίλειο υπήρχαν άλλα οκτώ ή εννέα παιδιά. Μεταξύ αυτών, ο Γρηγόριος, ο μετέπειτα σπουδαίος θεολόγος, γνωστός ως Γρηγόριος Νύσσης. Η γιαγιά του Μακρίνα ήταν κόρη χριστιανού μάρτυρα και μαζί με τη μητέρα του Εμμέλεια έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χριστιανικού χαρακτήρα του Βασιλείου.


Μετά τα εγκύκλια μαθήματα που πήρε στην πατρίδα του, ο Βασίλειος στάλθηκε στο Βυζάντιο για ευρύτερες σπουδές. Το 351 πήγε στην Αθήνα, όπου ανθούσαν ακόμη τα γράμματα και οι τέχνες. Σπούδασε ρητορική, φιλοσοφία, αστρονομία, γεωμετρία, ιατρική, φυσική κ.ά. Στην Αθήνα γνωρίστηκε με τον Ιουλιανό, μετέπειτα αυτοκράτορα του Βυζαντίου και αργότερα μεγάλο πολέμιο του Χριστιανισμού, και τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό, με τον οποίο τον συνέδεσε μία ιερή και ισόβια φιλία.

Μετά τις σπουδές του στην Αθήνα επέστρεψε το 351 στην Καισάρεια, όπου άσκησε το επάγγελμα του ρήτορα, όπως και ο πατέρας του. Πολύ γρήγορα ξεκίνησε ένα πνευματικό ταξίδι στην Αίγυπτο, την Παλαιστίνη, τη Μεσοποταμία και τη Συρία, για να γνωρίσει τους ασκητές και να σπουδάσει τον μοναχισμό. Τόσο πολύ γοητεύτηκε από την αυστηρή ασκητική ζωή, ώστε πήγε στον Πόντο κι έζησε μοναχός στην έρημο για μία πενταετία (357-362).

Σκόπευε να μείνει οριστικά εκεί, αν δεν επισυνέβαινε ο θάνατος του επισκόπου Καισαρείας Ευσέβιου. Ο λαός της Καισαρείας ζήτησε να τον διαδεχθεί ο Βασίλειος και μετά την εκλογή του αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Καισάρεια. Παρέμεινε για εννέα χρόνια επίσκοπος Καισαρείας και άφησε σπουδαίο έργο, που αποτέλεσε παράδειγμα προς μίμηση για τις επόμενες γενιές. Ίδρυσε μία σειρά από φιλανθρωπικά ιδρύματα, που έγιναν γνωστά ως «Βασιλειάδα», η οργάνωση των οποίων για την περίθαλψη των φτωχών και των ασθενών αποτέλεσε υπόδειγμα πνευματικής προσφοράς και κοινωνικής δράσης.


Ο Βασίλειος ήταν αλύγιστη ψυχή μπροστά σε κάθε είδους κοσμική εξουσία. Κάποτε, ο αυτοκράτορας Ουάλης, που υποστήριζε τους Αρειανούς, του έστειλε τον επίτροπό του Μόδεστο. Ο αυτοκρατορικός απεσταλμένος τον φοβέρισε με δήμευση της περιουσίας του, εξορία και μαρτυρικό θάνατο. Ατάραχος, ο Βασίλειος απάντησε:
– «Λίγα τριμμένα ρούχα και κάμποσα βιβλία αποτελούν όλη μου την περιουσία· επομένως δεν φοβάμαι τη δήμευση. Την εξορία δεν τη λογαριάζω, γιατί σ’ αυτόν τον κόσμο είμαι παρεπίδημος. Ούτε τα μαρτύρια φοβούμαι, γιατί τον θάνατο θεωρώ ως ευεργέτη, επειδή θα με οδηγήσει πιο γρήγορα στον Θεό.»
– «Κανένας άλλος επίσκοπος δεν μου μίλησε έτσι», είπε θυμωμένος ο Μόδεστος.
– «Δεν θα μίλησες ποτέ με πραγματικό επίσκοπο», του ανταπάντησε ο Βασίλειος.

Ο Μέγας Βασίλειος υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας, με καθοριστική συνεισφορά στη διατύπωση του δόγματος της Αγίας Τριάδας, ενώ συνέταξε και Θεία Λειτουργία («Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου»). Τα έργα του διακρίνονται σε δογματικά, αντιαιρετικά, ασκητικά, πρακτικά, ομιλίες και επιστολές.

Σε όλη τη σύντομη ζωή του αγωνίστηκε για την ενότητα της Χριστιανικής Εκκλησίας, που μαστιζόταν στην εποχή του από θεολογικές έριδες σχετικά τις δοξασίες του Αρείου. Πέθανε την 1η Ιανουαρίου του 379 σε ηλικία 49 ετών και τάφηκε με μεγάλες τιμές.
(Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/758)

Λίγα στοιχεία για το έργο και το συγγραφέα

Με ποιητική, αλλά όχι κουραστική γλώσσα ο Μουντές παραθέτει τα σημαντικότερα επεισόδια από το Βίο του Μεγάλου Βασιλείου. Στο έργο είναι διάχυτη η ποιητική θλίψη του συγγραφέα, αλλά ταυτόχρονα και η βεβαιότητα ότι δεν έχουν χαθεί όλα. Κρατά στάση αμυντικής επίθεσης στη μιαρότητα και στην πνευματική ασφυξία των καιρών.

Ο Ματθαίος Μουντές γεννήθηκε το 1935 στη Χίο και πέθανε το 2000. Ήταν γιος ναυτικού και σπούδασε στην Θεολογική σχολή Αθηνών, ενώ εργάσθηκε ως καθηγητής στην ιδιωτική εκπαίδευση. Στη λογοτεχνία εμφανίσθηκε το 1955. Σε όλο του το βίο υπήρξε ουρανοπολίτης και κήρυκας της ¨δια πυρός παιδείας¨ του Παπαδιαμάντη και του Αγίου Όρους.

Το έργο ηχογραφήθηκε το 1978 στους ραδιοθαλάμους της Ε.ΡΑ.

Directed By –

Music Consultant [Μουσική Επιμέλεια] –Λάμπρος Κωστόπουλος

Sounds [Επιμέλεια Ήχων] –Μίκα Μητροπούλου

Technician [Τεχνική Επιμέλεια] – ,Δανάη Ευαγγελίου

Technician [Ψηφιακή Επεξεργασία] –Βασίλης Καρράς, Τάσος Μεταλληνός

Text By [Επιμέλεια Κειμένου]  Αιμιλία Κτενά

Voice Actor [Αφηγητής] –Βασίλης Κανάκης

Voice Actor [Βασίλειος] –Μάκης Ρευματάς

Voice Actor [Γρηγόριος] –Χρήστος Δοξαράς

Voice Actor [Δεύτερη Γυναίκα] –Αγνή Βλάχου

Voice Actor [Εμμέλεια] –Μαργαρίτα Λαμπρινού

Voice Actor [Ιουλιανός] –Νικήτας Τσακίρογλου

Voice Actor [Μακρίνα] –Χλόη Λιάσκου

Voice Actor [Μόδεστος] –Νίκος Λυκομήτρος

Voice Actor [Πρώτη Γυναίκα] – Λήδα Πρωτοψάλτη

Ψηφιακή επιμέλεια–Γιάννης Ψυχογιός

Ματθαίος Μουντές

Copyright © – ERT S.A.

Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι Theater:

Πηγές:

https://www.discogs.com/Ματθαίος-Μουντές-Ο-Βασίλειος-Ο-Μέγας/release/13128200

www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=625

panagiotisandriopoulos.blogspot.com/2015/08/1935-2000.html

https://www.chiosin.gr/hya-137/

https://www.catisart.gr/matthaios-moyntes-choris-titlo/

 https://www.sansimera.gr/biographies/758

Ευτυχισμένο το 2021!!!

Χρόνια Πολλά!!!

 

Καλή Χρονιά!

 Ευτυχισμένος ο νέος χρόνος!! 

ΧΩΡΙΑΤΙΚΟ ΚΑΛΑΝΤΑΡ ΤΟΥ 1902

Ο Χρόνος

 Στα μέρ μας, από τς δοδδεκα μην’ άλλ’ έρκάαι μέ κρύα καί χιόνια- καί τσέ λέμε χ’μανιάτκοι κι άλλ’ μέ ζέστες καί καλό £αιρό καί τσέ λέμε καλοκαιρνοί. Δεν είναι Βελί ή μέρα τ πότ έρκεται ο χ’μώνας καί πότε τό καλοκαίρ. ’Από καμμιά φορά τά κρύα έρκάαι νωρίς καί τότες έ'χμε πρώ’μο χ’μώνα, αλλ’ φορά πάλε οι ζέστες έρκάαι νωρίς κι έ'χμε πρώ’μο· καλοκαίρ. Γι αυτό λέγ’ καί ή παροιμία; ’Από Μάρτ’ καλοκαίρ κι άπ’ Αύγουστο χ’μώνα. Άμα ό καθαυτού χ’μώνας άρκέβ άπ’ τ’ Άγιαάριύς τό μήνα, άμα σφίξ τό κρύο κι άνάψνε τά μαβάλια, καί φεύγ’ μέσα τό Μάρτ, άμα άρκέψνε νά πρασνίζνε τά άαΐρια καί ν’ άθίζνε τά δέάρα,

Οί Τοΰρκ’ καί οί Κατσβέλ’ λένε δ χ’μώνας μπαιν’ τ’ Άϊδημητριοΰ καί τό καλοκαίρ τ’ Άϊγιωργιού. Άν λες καί τς δασκάλ’ μας καί τς γραμματζούμεν’, ό χρόνος είναι τέσσερα κομμάτια από τρεις μην’ τό καθανείνα. Αύτοίν'’ βάζνε στά έβγα τού χ’μώνα τν άνοιξ, καί στά έβγα τ’ καλοκαιριού τό χ’νόπωρο. Μά ό Θεγός κανείνενα δεν άκούγ’. Νέ τό· χ’μώνα νέ τό καλοκαίρ δέ τά στέλν’ τν ίδια μέρα κάθε χρόνο. Πότε τά στέλνει νωρίτερα πότε κόμ ξώρας άπ’ ά'λλες χρονιές.

Τσοί χιμωνιάτκοι τσ μην’ όάέ βρέχ’καί χιονίζ καί τά χωράφια καί τ’ άbέλιa λασπίζνε? οΐ άάροι κάάαι στο χωριό. "Οσ’ έχνε ζευγάρια, άγελάδια γιά άλλα χαϊβάνια θά τά κ’τάξνε, θά τά ταγίσνε, θά τά ποτίσ-νε κι ύστερα θά πάνε στς καβέδες νά παίξνε τάβλι, άάμα γιά χαρτιά, γιά θά κάτσνε νά πιούνε τό καβέ τς καί ν’ άποσώσνε λόγια. ’Άν πής γιά τς μερομστάδες π’ δεν έχνε χαϊβάνια, έκεΐν’ στς καβέδες βραδιάζάαι στς καβέδες ζμερώνται.

Η Στενήμαχος

Οί γ’ναίκες τότες κάμννε δλιές τού σπιτιού. Συγ’ρίζνε, σκουπίζνε,. άαλώννε, κεάάνε, φαίννε, πλέννε, μαγερεύνε καί κηδεύνε τά μωρά τς.

‘Άμ’ άνοίξ δ καιρός κ’ έρτ τό καλοκαίρ γοΰλ χύνάαι στα χωράφια, στ3 αόέλια, στα ϊ>οστάνια, τσ’ καπνοί, τά σκλήκια, τό θέρο, τ’ αλών’, τό άρΰγο. κατά τό καιρό νά πούμε. "Ερκεται μέρα π’ άδειάζ τό χωριό ■ κι’ άπομήσκνε μόνε οί γριές και τά μωρά.

'Ο χρόνος έχ’ πολλές γιορτές, μεγάλες καί μικρές. Ή τρανήτερ ή γιορτή είναι ή Πασκαλιά. Τς μεγάλες τς γιορτές δέ δλεΰνε. ’Άν τυχόν έχνε ονομασία, καλοδέχάαι τς μισαφίρδες, τσέ κερνάνε καί τσέ προσκών- ται. Στά λαφρογιόρτια πάλε κάμν-νε μόν λαφρειές δλιές καί καθιστές·~ σά νά πούμε ράψμο, κέάμα, κλώσ-μο, πλέξμο μά όχι δλιές πατερτη- λήδκες. Μόνε οποίος έχ’ ονομασία, ας εΐν’ καί λαφρογιόρτ, εκείνος γιορτάζ. 

Τά ξετναμένα κορίτσια πλέχνε ταντέλες, γιατί τότες δεν ίδρώννε τά χέρια, κεάάνε στο μά£ανο, γιά στο χέρ, φαίννε, καί σά τζέ βοθάη ή, φωνή τς τραβδάνε κιόλας γιά νά περνάη ή δίρα.

Οί γιαγιές κάάάαι στ’ κωχίτσα καί λαναρίζνε μαλλιά, γιά στρίφτνε ρόκα, γιά γνέθνε μαλλί στύ χέρ, γιά έχνε τό μωρό ως ν’ άποσώσ’ ή μάννα τ τσί δλιές τς, γιά λένε στά ί^ονάκια τς παραμύθια γιά νά κάάάαι φρόν’μα.

Τό χ’μώνα φαίν-νε μόνε άσπρα πανιά. Τά κόκκ’να καί τά γαλάζια τά φαίννε τό καλοκαίρ, γιατί τότε δέ νεμλετίζάαι καί δέ μα^ώννε στο χτέν’.

Πηγή: Αρχείο Θρακικού Λαογραφικού Θησαυρού

Το χιόνι της πρωτοχρονιάς – Eric Ravilious – 1938

 

Φευγει ο γέρος-χρόνος

Φευγει το 2021...

 

Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Σπύρου Δουκάτου

 Το έργο φέρει τον τίτλο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο και απεικονίζει μία σκηνή από τη ζωή της νεοελληνικής μεγαλοαστικής τάξης. Στο σαλόνι του αστικού σπιτιού μία οικογένεια κάθεται δίπλα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Είναι η όψη μιας άλλης Ελλάδας, “ευρωπαΐζουσας” και δυτικότροπης που φαινομενικά δεν επικοινωνεί με την επαρχιακή εικόνα του πρώτου πίνακα.

Σπύρου Δουκάτου.

Εορτή των 14.000 νηπίων. Περί αμβλώσεων

Τῶν νηπίων ὑπὸ τοῦ Ἡρώδου ἀναιρεθέντων. Μία ἑορτὴ ἐξαιρετικὰ ἐπίκαιρη πού προβληματίζει...



Στὶς 29 Δεκεμβρίου ἑορτάζουμε τὰ 14.000 νήπια πού σφαγιάστηκαν ἀπὸ τὸν ἀδίστακτο βασιλέα Ἡρώδη. Κατὰ τὴ σημερινὴ ἡμέρα 120.000 μέλλουσες μητέρες περίπου σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ 1000 περίπου μόνο στὴν Ἑλλάδα θὰ "ρίξουν" μὲ τὴν συμβολὴ τῶν ἰατρῶν τὰ ἔμβρυα πού κυοφοροῦν, διαιωνίζοντας τὴν ἐγκληματικὴ πράξη τοῦ Ἡρώδη καὶ ἀπαρνούμενες τὴν ἴδια τὴ ζωή...
Ἀκολουθεῖ ἕνα συγκινητικὸ κείμενο στὸ ὁποῖο τὸ ἔμβρυο ἀποκτᾶ φωνὴ καὶ ἀπευθύνεται πρὸς τὴν κυοφοροῦσα μητέρα του:
"Γειά σου μαμά! Εἶμαι τὸ μωρό σου. Δὲν μὲ ξέρεις ἀκόμα. Εἶμαι μόνο μερικῶν ἑβδομάδων. Θὰ μὲ γνωρίσεις σύντομα, τὸ ὑπόσχομαι. Ἔχω καστανὰ μαλλιὰ καὶ καστανὰ μάτια... Ε, λοιπὸν δὲν εἶμαι ἔτσι ἀκόμα. Ἀλλὰ θὰ γίνω ὅταν γεννηθῶ. Θὰ εἶμαι ὁ μοναχογιός σου. Δὲν θὰ ἔχω...
μπαμπὰ ἀλλὰ δὲν πειράζει. Θὰ ἔχουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Ὅταν μεγαλώσω θέλω νὰ γίνω γιατρός. Σήμερα, ἔμαθες ὄτι εἶσαι ἔγκυος μαμά. Ἤσουν τόσο χαρούμενη. Χαμογελοῦσες. Ἔχεις τὸ ποιὸ ὡραῖο χαμόγελο μαμά. Ὅλη τὴν μέρα μοῦ μιλοῦσες καὶ ἔνιωθα τόση ἀσφάλεια μαμά.

Σ' ἀγαπάω Μαμά. Ὅταν μεγαλώσω ὑπόσχομαι νὰ σὲ κάνω τόσο περήφανη. Θὰ γίνω γιατρός. Σήμερα εἶπες στὸν μπαμπὰ γιὰ μένα... Δὲν ἦταν χαρούμενος μαμά. Εἶπε ὅτι δὲν μὲ θέλει. Γιατί δὲν μὲ θέλει μαμά; Τί τοῦ ἔκανα; Ἔνιωσα ἕναν δυνατὸ κρότο καὶ μετὰ σὲ ἀκούω νὰ κλαῖς. Σὲ χτύπησε μαμά! Γιατί τὸ ἔκανε αὐτὸ μαμά; Μετὰ σὲ ἀγκάλιασε καὶ σοῦ ζήτησε συγγνώμη κι ἐσὺ τὸν συγχώρεσες…

Ὅταν γεννηθῶ, δὲν θὰ ἐπιτρέψω σὲ κανέναν νὰ σὲ χτυπήσει ξανά. Λὲς ὅτι σ' ἀγαπάει μαμά. Ἀλλὰ ἐγὼ δὲν τὸν νομίζω. Πᾶνε τρεῖς μέρες πού σταμάτησες νὰ μοῦ μιλᾶς, ἢ νὰ ἀγκαλιάζεις τὴν κοιλίτσα σου. Γιατί μαμά; Δὲν μὲ ἀγαπᾶς πιά; Ἐγὼ σὲ ἀγαπάω μαμά. Σὲ ἀκούω νὰ μιλᾶς μὲ ἕναν γιατρό. Κάτι πρόκειται νὰ γίνει μαμά. Φοβᾶμαι, Μαμά. Ἀρχίζω καί ποναω. Σταμάτησέ τους, βοήθησέ με Μαμαααα...

Τώρα εἶμαι στὸν παράδεισο μαζὶ μὲ τὰ ἀγγελάκια μαμά. Μὴν ἀνησυχεῖς, εἶμαι καλά. Γιατί τὸ ἔκανες αὐτὸ μαμά; Ἤθελα τόσο πολὺ νὰ ἀντικρίσω τὸ χαμογελό σου, νὰ δῶ τὸν ἥλιο,νὰ γίνω γιατρός. ΝΑ ΖΗΣΩ. Δὲν πειράζει μαμὰ ἂν σταμάτησες νὰ μὲ ἀγαπᾶς. Μπορῶ νὰ σὲ δῶ ἀπὸ ἐδῶ πού εἶμαι ὅπότε δὲν θὰ σὲ ξεχάσω ποτέ. Συγγνώμη ἂν ἔκανα κάτι κακὸ μαμά. Θέλω νὰ μὲ ἀγαπᾶς καὶ πάλι! Ἐγὼ σὲ ἀγαπάω Μαμά!!!"

Η Κυριακή μετά τήν Χριστοῦ Γέννησιν ὡς ἡμέρα προστασίας τοῦ ἀγέννητου παιδιοῦ

Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὅρισε μέ ἐγκύκλιό Της (5721/2012, 9. 7. 2019) «τήν Κυριακή μετά τήν Χριστοῦ Γέννησιν ὡς ἡμέρα προστασίας τοῦ ἀγέννητου παιδιοῦ». Φέτος ἡ Κυριακή αὐτή συμπίπτει μέ τήν ἡμέρα πού ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τή μνήμη τῶν ἀναιρεθέντων ὑπό τοῦ Ἡρώδου Ἁγίων Νηπίων (29 Δεκεμβρίου).

ΤΟΥΡΚΙΑ | Στρατιωτικά θα πάθει συντριβή, Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Σάββα Καλεντερίδη στο Δήμο Βερύκιο...

Αναλύσεις σε γεωπολιτικά θέματα, εξοπλιστικά κλπ.