Aνάλυση: Το ουκρανικό σε έναν κόσμο λιγότερο ασφαλή. Γιώργος Ν. Τζογόπουλος

 Το 1998, στα 94 του χρόνια, ο Τζορτζ Κένναν, αρχιτέκτονας της αμερικανικής πολιτικής ανάσχεσης της Σοβιετικής Ένωσης, διαφωνούσε έντονα με την τότε διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Προέβλεπε σταδιακή ρωσική αντίδραση και έκανε λόγο για έναρξη ενός νέου ψυχρού πολέμου. Δεκαπέντε χρόνια μετά, το 2013, η έναρξη της ουκρανικής κρίσης άνοιξε, πράγματι, ένα καινούριο κεφάλαιο στις σχέσεις Δύσης-Ρωσίας. Η περίοδος σχετικά αρμονικής συνεργασίας τελείωσε, και η αντιπαλότητα άρχισε να αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό, ιδίως μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.

Οι συμφωνίες Μίνσκ Ι και ΙΙ συνέβαλαν στη μείωση των εντάσεων στην Ουκρανία, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, αλλά δεν αντιμετώπισαν το ουσιαστικό πρόβλημα. Η φιλοδυτική πορεία της Ουκρανίας θα αποτελούσε για τη Ρωσία κίνδυνο για την εθνική της ασφάλεια, ιδίως εάν συνδυαζόταν με εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας της Ουκρανίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και με εντατικοποίηση των ζυμώσεων για μελλοντική ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Από τη δική τους πλευρά, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν την άσκηση αυξανόμενης πίεσης προς τη Ρωσία – μεταξύ άλλων μέσω αυστηρών κυρώσεων – ελπίζοντας στη μεταμόρφωση της συμπεριφοράς της σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα και στην αναγκαστική προσαρμογή της σε μία αρχιτεκτονική ασφάλειας, η οποίας θα καθοριζόταν από την πιο επιτυχημένη στρατιωτική συμμαχία στην σύγχρονη ιστορία των διεθνών σχέσεων, το ΝΑΤΟ. 

Κάπως έτσι φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση. Η Ρωσία, έχοντας ήδη ενισχύσει και εκσυγχρονίσει τις ένοπλες δυνάμεις της, φαίνεται αποφασισμένη να αντιδράσει, ώστε να προλάβει το ενδεχόμενο καινούριας διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και εγκατάστασης αμερικανικών οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία. Τα τύμπανα πολέμου ακούγονται εδώ και αρκετές βδομάδες, ενώ αμερικανικά περιοδικά, όπως το Foreign Affairs, επεξεργάζονται σενάρια εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, και τρόπους αμερικανικής και γενικότερα νατοϊκής αντίδρασης. Η Μόσχα εμφανίζεται αρκετά απαιτητική στις συζητήσεις με την Ουάσιγκτον, ζητώντας εγγυήσεις ασφάλειας, όπως τη διακοπή της διαδικασίας περαιτέρω διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, που η δεύτερη δεν αποδέχεται. Η συνέχιση του διαλόγου, ιδίως πίσω από κλειστές πόρτες, είναι ιδιαίτερα σημαντική με στόχο την εκτόνωση της κρίσης. Την σύγχρονη εποχή, που δεσπόζει ο πόλεμος της πληροφορίας, το ενδεχόμενο ένοπλης σύρραξης παρουσιάζεται ως πολύ πιθανό στη δημόσια σφαίρα. Ωστόσο, η πραγματική διπλωματία είναι διαφορετική από τη δημόσια ρητορική. 

Μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, βασικό ερώτημα που απασχολεί τη διεθνή κοινότητα, ιδίως τους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι ποιος μπορεί να είναι ο μελλοντικός τρόπος αντίδρασής τους σε ενδεχόμενο καινούριων κρίσεων. Η περίπτωση της Ουκρανίας ίσως δώσει απάντηση. Από ένα άλλο πρίσμα, όμως, δεν αποκλείεται η Ρωσία να εμφανίζεται απαιτητική και στιβαρή μέχρι στιγμής, επειδή, σύμφωνα με τη δική της ανάγνωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες πολύ δύσκολα θα δείξουν στη πράξη την πυγμή του παρελθόντος. Το στοίχημα, λοιπόν, για την αμερικανική διπλωματία είναι να αποτρέψει μία πιθανή ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πείθοντας τη Μόσχα ότι οι συνέπειες μιας τέτοιας ενέργειας θα είναι μεγαλύτερες από τα όποια οφέλη. Θα φανεί στο επόμενο διάστημα, αν μπορεί να το πετύχει. Σίγουρα, έχει τις δυνατότητες και την εμπειρία να το πράξει. 

Σε κάθε περίπτωση, ο κόσμος του 2022 κάθε άλλο παρά είναι ασφαλής. Η περιορισμένη συνεργασία των μεγάλων δυνάμεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ανθρωπότητας, όπως η συνεχιζόμενη πανδημία, δημιουργούν ερωτήματα στην παγκόσμια κοινότητα για την μελλοντική πορεία του κόσμου. Σενάρια πολέμου, προοπτικές διχοτόμησης και μια διαρκής κακοφωνία, επιδεινώνουν την κατάσταση.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν η μοναδική υπερδύναμη αλλά ο τρόπος με τον οποίο προσπαθούν να ηγηθούν στον 21ο αιώνα προβληματίζει συχνά ακόμα και τους συμμάχους τους. Η ειρηνική διαχείριση της ουκρανικής κρίσης πρέπει να αποτελεί μονόδρομο για την Ουάσιγκτον. Ένας πόλεμος στην Ουκρανία, άλλωστε, θα πλήξει πολύ περισσότερο την Ευρώπη και τους πολίτες της παρά την Αμερική – λόγω γεωγραφικής απόστασης. Έχει έλθει η ώρα για τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιστρέψουν στο δρόμο των επιτυχιών, που παλαιότερα εμφυσούσαν εμπιστοσύνη και ενέπνεαν. 

* O Δρ. Γιώργος Ν. Τζογόπουλος είναι Senior Fellow στο ΕΛΙΑΜΕΠ και το Begin Sadat Centre του Ισραήλ, και λέκτορας διεθνών σχέσεων στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο της Νίκαιας.

Πηγή: Καθημερινή

Ο ασπρισμένος στρατιωτης, Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ. Ραδιοφωνικό Θέατρο.

 Αγαπητοί φίλοι καλησπέρα σας, απόψε θα σας παρουσιάσω μία ακόμη περιπέτεια του διάσημου ντεντέκτιβ Σέρλοκ Χολμς, με τίτλο "Ο απρισμένος στρατιώτης"

Ο Χολμς δέχεται την επίσκεψη ενός άνδρα στο γραφείο του. Από την πρώτη στιγμή ο ντεντέκτιβ καταλαβαίνει ότι ο άνδρας αυτός είναι στρατιωτικός.

Ο Ντοπ, όπως ονομάζεται, αναφέρει στο Χολμς ότι ένας συνάδελφος του (γιος Συνταγματάρχη) μαζί με τον οποίον είχαν πολεμήσει στη Νότια Αφρική έχει εξαφανιστεί. Επρόκειτο για έναν γενναίο άνδρα. Υστερα από επίσκεψη του στον πατέρα του συναδέλφου του στο Τάξπερι, συνεχίζει ο Ντοπ, ο ίδιος ο πατέρας του του αναφέρει γενικά και αόριστα ότι "ο γιος του έχει φύγει μακριά". Λόγω του προχωρημένου της ώρας της επίσκεψης ο Ντοπ δέχεται να διανυκτερεύσει εκεί, και τυχαία μαθαίνει από έναν υπηρέτη ότι κάτι άλλο έχει συμβεί με τον εξαφανισθέντα στρατιώτη... Και ξαφνικά βλέπει στο παράθυρο το φίλο του κατάχλωμο σα νεκρό!!!

Ο Χολμς αποφασίζει να πάει στο Τάξπερι, ξέρει τι έχει συμβεί από την αρχή!

Κατά την προσφιλή του τακτική ο Σέρλοκ Χολμς αποκλείει όλα τα μη πιθανά ενδεχόμενα και βρίσκει με συλλογιστικό τρόπο τη λύση, όσο απίθανη και αν είναι αυτή...

Πρόκειται για παραγωγή του ΡΙΚ

Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι Ραδιοφωνικό Θέατρο:

📖Ιστορίες από το ράφι της Βιβλιοθήκης της ΕΣΤΙΑΣ Νέας Σμύρνης! 📌20 Αυγούστου 1922 - Πέφτει η τελευταία αυλαία στη Σμύρνη

 Aπό τα μέσα Ιουλίου του 1922, δε παίζει πια ελληνικός θίασος. Η άλλοτε κοσμοπολίτις, η εύθυμη, η θεατρόφιλη Σμύρνη έχει χάσει τη χαρά και τον ζωντανό εκείνο  παλμό, χαρακτηριστικό του αισιόδοξου και θυμόσοφου ελληνισμού της Ιωνίας . Η πολιτική κατάσταση ασαφής και σκοτεινή. Η στρατιωτική, αινιγματική και αβέβαιη. Η ζωή άτονη, φοβισμένη... 

Δυο εβδομάδες πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, καταφτάνει στη Σμύρνη ιταλικός μελοδραματικός θίασος με τον διάσημο τενόρο Ντέλ Ρύ και την φημισμένη υψίφωνο Σαρατζάνη. Αρχίζει τις παραστάσεις στις 12 Αυγούστου, ο θίασος της Κυβέλης Ανδριανού . Το εισιτήριο της πρώτης θέσης 200 γρόσια, 150 γρόσια της δεύτερης και 75 γρόσια του εξώστη. Ο θίασος ανεβάζει το «Τροβατόρε», την «Τόσκα», τον «Ερνάνη» τους «Παλιάτσους» την «Καβαλλερία Ρουστικάνα» τον «Αντρέ Σενιέ», το «Ριγκολέττο», τον «Φάουστ». Στις 20 Αυγούστου – τελευταία παράσταση- λαμβάνει μέρος κι ο βαθύφωνος Βλαχόπουλος. 

Το φιλόμουσο όμως σμυρναϊκό κοινό αραιό! Ο βραχνάς της επικείμενης θύελλας, βαρύς, καταθλιπτικός … Η ελληνική άλκη καταπονημένη καταβάλλει την ύστατη προσπάθεια.  

Το Μέτωπο καταρρέει. Η ατσάλινη ασπίδα των Ακριτών λυγίζει. Απ’ τις λευτερωμένες με τόσο αίμα πόλεις της Ανατολής, μαύρος χείμαρρος, αρχίζουν να οδεύουν προς τη Σμύρνη τα καραβάνια των προσφύγων. Οι στρατιώτες μας, που πριν τριάμισι χρόνια, έφερναν, κάποιο πρωινό του Μάη, με τον αγνό τους ενθουσιασμό την Ανάσταση του Γένους, γυρνούν από τους δρόμους των Θριάμβων και των Τροπαίων τσακισμένοι, ηττημένοι. 

Η Ελληνική Σμύρνη ψυχορραγεί. Βαρύ και εφιαλτικό κάποιο σύννεφο θα περάσει σε λίγο για να καλύψει κάθε ίχνος, κάθε σημάδι, το κάθε τι της αιώνια ελληνικής Σμύρνης. 

Το ψιθύρισμα της Μελπομένης και της Θάλειας για τελευταία φορά θα ακουστεί στο θέατρο «Σπόρτινγκ». 

20 Αύγουστου 1922 

Παίζεται η «Αΐντα» του Βέρντι. Συμβολικότερο έργο και ιδιαίτερα συμβολικότερο φινάλε δε θα μπορούσε να σταθεί για την άτυχη πρωτεύουσα της Ιωνίας. Η σκλάβα  που πεθαίνει στο υπόγειο, δεν θα είναι τούτη τη φορά η σκλάβα της Αιθιοπίας. Θα είναι η πεντάμορφη Ιωνική Κόρη, που θα οδεύσει στον τάφο με τον υπέροχο επιθανάτιο ύμνο: 

    «Χαίρε, γη!...» 

(από το βιβλίο «Το Θέατρο στη Σμύρνη 1657-1922» / Χρήστου Σωκρ. Σολομωνίδη, Αθήνα,1954)

#estianeassmyrnis #estianeassmirnis #neasmyrni #neasmirni #mikrasiates #kivotosmikrasiaton #kivotospolitismou #mikrasiatikikivotos #megaroestias #library #museums #art #history #mikrasiatestoukosmou #smyrni1922 #neasmyrni1930 #ionikospolitismos #culture #greekculture #asiaminor #greekculturalcenter

Αφίσα της εποχής του εμφυλίου με εικόνα οπλίτη της Βασιλικής Χωροφυλακής

 Φωτογραφία-αφίσα εποχής με την εικόνα  οπλίτη της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής συνοδευόμενη από ένα ‘’ιδιαίτερο’’ κείμενο (αξίζει να διαβαστεί) που εκδόθηκε από το Αρχηγείο της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου 1946-1949, και η οποία αφίσα κοινοποιήθηκε προς όλους τους Σταθμούς, διοικήσεις και Τμήματα της Χωροφυλακής της Ελλάδος προκειμένου αυτή να αναρτηθεί εντός αυτών, δείχνοντας την πραγματικά σοβαρή επικρατούσα κατάσταση κατά την συγκεκριμένη εμπόλεμη περίοδο. Άκρως εντυπωσιακό του κειμένου που συνοδεύει την φωτογραφία είναι το γεγονός που προειδοποιεί το στέλεχος της Χωροφυλακής ποια τύχη το περιμένει εάν αιχμαλωτιστεί από τους κομμουνιστές...

Πηγή Ιστορικός συλλέκτης Βέροιας.

Στο ξενοδοχείο των φαντασμάτων. Από τη συλλογή διηγημάτων της Σοφίας Γκούσιου Τα μεταμεσονύχτια, (2012)

 Στο ξενοδοχείο των φαντασμάτων η μουσική παίζει τις νύχτες – οι παλιές αγάπες αναβιώνουν – οι στίχοι γράφονται στους τοίχους... για ένα βράδυ, μόνο για ένα βράδυ ο καθένας, στο ξενοδοχείο των φαντασμάτων.

Πώς έφτασες δεν είναι σίγουρο, μόνο κοιτάς αφηρημένα το κορίτσι που σου προτείνει τα κλειδιά για κάποιο δωμάτιο που δε θυμάσαι να ζήτησες.

- Σας έβαλα στο 201.

Και σου κλείνει το μάτι συνωμοτικά. Τα χείλη της – συνειδητοποιείς καθώς απομακρύνεσαι από τη ρεσεψιόν – δεν άνοιξαν ποτέ. Διατήρησαν το σχήμα τους – σαν κόκκινη λεπτή γραμμή - το σύνορο μεταξύ Κόλασης και Παράδεισου – από την πρώτη ματιά μέχρι την τελευταία. Κι όμως θυμάσαι τον αριθμό του δωματίου ξεκάθαρα και τη φωνή της ν’ αντηχεί στ αυτιά σου.

Πριν βάλεις το κλειδί στην πόρτα – μπρούτζινα γράμματα που αντανακλούν στο φως του διαδρόμου – νιώθεις το παιδί με τις βαλίτσες πίσω σου. Έφερες βαλίτσες; Από πού; Καθώς του δίνεις ένα μικρό φιλοδώρημα – ό,τι βρήκες στις τσέπες του παντελονιού σου – σε ενημερώνει επί του ορόφου

- Απέναντι σας μένει πάντα ο Τζιμ Μόρισον. Δεν δίνουμε ποτέ το δωμάτιό του σε επισκέπτες. Τους ενοχλεί, ξέρετε, όλη νύχτα απαγγέλλει ποιήματα. Αν δεν μπορέσετε να κοιμηθείτε ειδοποιήστε τη ρεσεψιόν σας παρακαλώ.

Τον ευχαριστείς με ένα νεύμα – αβέβαιος πώς μπορείς να απαντήσεις.

Παρακολουθείς τα πάντα μουδιασμένα, από μια σκοτεινή γωνία – κρυμμένη κάπου στις πτυχές της δειλής σου ύπαρξης. Ακόμα και τον εαυτό σου που κλείνει την πόρτα απαλά. Κρυφοκοιτάς το σκουρόχρωμο κορμί, τον τρόπο που περπατάς κάπως σκυφτός, κάπως όρθιος – ενδιάμεσα. «Η ζωή σου κρίθηκε στα ημίμετρα», σιγοτραγουδάει το χαιρέκακο κομμάτι σου καθώς ανοίγεις τις κουρτίνες και χαζεύεις ένα δάσος σκοτεινό, ριγμένο κάπως άτακτα πέρα από τις μαρμάρινες αυλές και το μισογεμάτο σιντριβάνι. Τα βατράχια στήνουν χορό στα ξεχασμένα νερά.

Στο τραπέζι περιμένει ένας δίσκος με φαγητό – μήπως το παρήγγειλες και δεν το θυμάσαι; Δεν πεινάς, πείθεις τον εαυτό σου, και μπαίνεις στο μπάνιο. Στον καθρέφτη, το κορμί σου φαίνεται θολό μέσα από τους υδρατμούς, κι αυτή την ουλή στο στήθος σου δεν τη θυμάσαι καθόλου. Περνάς τα δάχτυλα σου πάνω από το ροζ σημάδι, από το λαιμό σου, στη θηλή σου, στα πλευρά σου, μία γραμμή λεπτή – πολύ λεπτή – όπως τα χείλη του κοριτσιού στη ρεσεψιόν – το σύνορο μεταξύ Κόλασης και Παράδεισου.

Στάλες νερό στολίζουν το χαλί καθώς τινάζεις τα μαλλιά σου πίσω. Στον καθρέφτη ρίχνεις μια φευγαλέα ματιά και καθώς έρχεται το αναμενόμενο χτύπημα στην πόρτα, το είδωλο σου σηκώνει το αριστερό του φρύδι στον καθρέφτη. «Στα ημίμετρα!» – ψιθυρίζει το επίμονο κομμάτι σου καθώς βάζεις το χέρι σου στο πόμολο και το γυρνάς αργά.

Το χέρι της είναι ακόμα στον αέρα, το στόμα της είναι μισάνοιχτο – επιτέλους ένας κύκλος παρά μια κόκκινη γραμμή – και τα μάτια της κοκκινίζουν σχεδόν αστραπιαία. Αυτόματα θυμάσαι, βγαίνεις σαν μισοπνιγμένος από την ομίχλη και βάζεις το χέρι σου στο στόμα της.

- Χωρίς ονόματα. Αν το πεις χάθηκα.

Και την τραβάς μέσα.

Στα λινά σεντόνια το δέρμα της είναι ακόμα το ίδιο τρυφερό, το ίδιο σκούρο, το ίδιο... με το δικό σου. Κλαίει ονειρικά στην αρχή, κυλάνε αλμυρά δάχτυλα στον τρυφερό λαιμό της. Χωρίς κουβέντα– την κρατάς αγκαλιά από πίσω, σαν παιδί, την ασφαλίζεις ανάμεσα στα πόδια σου και δένεις τα χέρια σου μπροστά στο στήθος της.

Τη γαμάς απλά και γρήγορα. Δεν υπήρχε άλλωστε ποτέ καλύτερο κρεβάτι μεταξύ σας. Και τραβάς νοητή γραμμή κάτω από την πρόταση. Ποτέ καλύτερο κρεβάτι. Γραμμή. Λεπτή και κόκκινη - το σύνορο μεταξύ Κόλασης και Παράδεισου.

Φιλάς τα άγια της δάχτυλα και κλείνεις τα μάτια της με το χέρι σου, καθώς κοιμάται. Τα τσιγάρα είναι στην τσέπη σου – δεν είχες σκεφτεί το κάπνισμα μέχρι τώρα – και ο αναπτήρας αφημένος σε ένα από τα τραπεζάκια του δωματίου. Ανοίγεις την πόρτα αλλά δεν κοιτάς πίσω – ξέρεις, πολύ βαθιά και πολύ σίγουρα, ότι το κορμί δεν είναι πια εκεί αν και η μυρωδιά παραμένει.

Στέκεσαι στο παράθυρο του διαδρόμου, τα φώτα κάπως χαμηλωμένα και, καθώς ο καπνός σου στροβιλίζει στον αέρα, οι μπότες του Τζιμ Μόρισον αντηχούν στο διάδρομο και η φωνή του μελωδικά διώχνει το φως. Από τις σκιές του διαδρόμου σε ρωτάει νυσταγμένα:

- Ακόμα εδώ;

- Ακόμα.

- Ήρθε;

- Κι έφυγε ήδη.

Απλώνει το χέρι του μέσα από το σκοτάδι και σε χτυπάει στον ώμο.

Σηκώνεις το τσιγάρο στα χείλη σου και η μυρωδιά της – που έχει μείνει στα δάχτυλά σου – εισβάλει βίαια και γρήγορα και ανατινάζει το σώμα σου.

- Είναι κρίμα που δεν γράφεις μουσική – ψιθυρίζει ο Τζιμ Μόρισον από τις σκιές – ίσως να περνούσε ο καιρός γρηγορότερα, κι απομακρύνεται απαγγέλλοντας το Shaman’s Blues.

Εσύ, ο Τζιμ Μόρισον και ο Μαρά – γεμάτοι ουλές που έκλεισαν εδώ και χρόνια, μόνιμοι κάτοικοι στο ξενοδοχείο των φαντασμάτων. Ο Τζιμ δέχτηκε την επίσκεψή του πολύ πριν φτάσεις και δεν μιλάει ποτέ γι αυτήν. Ο Μαρά σου είπε μια νύχτα μεθυσμένος ότι ο επισκέπτης άφησε καινούριες ουλές στον τρυφερό Καλιφορνέζο ποιητή. Άλλες λεπτομέρειες δεν έμαθες. Ο Μαρά ακόμα περιμένει τη δική του – αιώνες μετά. Υποπτεύεσαι καμιά φορά, τις λευκές νύχτες της ανίας, ότι η επίσκεψή του ήρθε και πέρασε αιώνες πριν ενώ αυτός χασομερούσε κάπου πνιγμένος στο ποτό και τις τύψεις.

Όλοι οι άλλοι περνάνε και φεύγουν. Άλλοι μια νύχτα, άλλοι δύο. Εσύ σταμάτησες να μετράς εδώ και καιρό. Περίμενες χωρίς αιτία, μπεκρόπινες με τους ποιητές της επανάστασης και συζητούσες στίχους και γυναίκες με την ίδια απάθεια.

Τώρα που ήρθε κι έφυγε η επίσκεψή σου – σε μια στιγμή κατάλαβες, σε μια στιγμή απόκτησες, σε μια στιγμή έχασες. Θα περιμένεις. Εσύ... επισκέπτης στο ξενοδοχείο των φαντασμάτων. Μόνιμος κάτοικος. Στο μεταίχμιο, στο μεταξύ, στο ημίμετρο. Στη λεπτή και κόκκινη γραμμή - το σύνορο μεταξύ Κόλασης και Παράδεισου.

Στο ξενοδοχείο των φαντασμάτων η μουσική παίζει τις νύχτες – οι παλιές αγάπες αναβιώνουν – οι στίχοι γράφονται στους τοίχους... για ένα βράδυ, μόνο για ένα βράδυ ο καθένας, στο ξενοδοχείο των φαντασμάτων.

 

Δημοσιεύθηκε στο blog Φιλοξενείο

Ο Εαυτός (η εικόνα του Εαυτού): Ρενέ Μαγκρίτ (1898-1967), The False Mirror, 1928

 Πρόκειται για μια ισχυρή εικόνα ενός ματιού που κοιτάζει τον θεατή, με σύννεφα να διέρχονται από την ίριδα του ματιού. Θεωρούμε τα μάτια ως τα παράθυρα της ψυχής ή ότι μας παρέχουν πληροφορίες για την προσωπικότητα κάποιου. Η σουρεαλιστική εικόνα της εμφάνισης των σύννεφων αντί της ίριδας, μπορεί να σημαίνει ότι κοιτάζουμε τον εαυτό μας ή κοιτάζοντας προς τα έξω διερευνώντας το μάτι και το μυαλό κάποιου άλλου. Εναλλακτικά, αυτός ο πίνακας θα μπορούσε να είναι ένα ωραίο, εναλλακτικό ξεκίνημα σε μια διάλεξη ψυχολογίας σχετικά με την εικόνα του εαυτού. Και στις δύο περιπτώσεις, η εικόνα είναι μια συναρπαστική εικόνα που παίζει με την επιθυμία μας να κατανοήσουμε τους άλλους, αν όχι τους εαυτούς μας, κοιτάζοντας τα μάτια τους.

ΤΟ ΧΡΥΣΕΛΕΦΑΝΤΙΝΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΟΥ ΔΙΑ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ

 Πριν από 3000 χρόνια η Ολυμπία αποτελούσε ένα πολύ σημαντικό θρησκευτικό κέντρο στη νοτιοδυτική Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν το Δια, τον βασιλιά των θεών, και τον τιμούσαν εδώ σε τακτά χρονικά διαστήματα με πολλές λατρευτικές εκδηλώσεις. Οι τελευταίες περιλάμβαναν και αθλητικούς αγώνες. Οι πρώτοι ολυμπιακοί αγώνες οργανώθηκαν το 776 π.Χ. από τότε και επί 1100 χρόνια, οι αγώνες γινόταν κάθε 4 χρόνια. Στη διάρκειά τους σταματούσαν οι πόλεμοι.

Ο ναός του Δία

Κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα οι πολίτες της Ολυμπίας αποφάσισαν να οικοδομήσουν έναν ναό για να τιμήσουν το Δία. Το μεγαλόπρεπο οικοδόμημα χτίστηκε ανάμεσα στα 466 και 456 π.Χ. Κατασκευάστηκε από λίθινους ογκόλιθους και συμπαγείς κίονες. Για λίγα χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του δεν υπήρχε άγαλμα του Δία, ώσπου αποφασίστηκε να γίνει κι αυτό. Ανατέθηκε στον περίφημο Αθηναίο γλύπτη Φειδία.

Ο γλύπτης Φειδίας, ήδη είχε φτιάξει άλλα δύο υπέροχα αγάλματα στην Αθήνα, της θεάς Αθηνάς. Στην Ολυμπία ο Φειδίας με τους συνεργάτες του αρχικά έφτιαξε μια ξύλινο κατασκευή προκειμένου να λειτουργήσει ως σκελετός του αγάλματος. Στη συνέχεια το κάλυψαν με πλάκες από ελεφαντόδοντο για να απεικονίσουν τη γυμνή επιδερμίδα του θεού και φύλλα χρυσού για τα ενδύματά του. Οι τεχνίτες κάλυψαν τις συνδέσεις τόσο καλά ώστε τα άγαλμα να δείχνει ενιαίο. Το άγαλμα ήταν τοποθετημένο πάνω σε θρόνο με ένθετες διακοσμήσεις από έβενο και πολύτιμους λίθους. Όταν ολοκληρώθηκε το ύψος του ήταν 13 μέτρα και το κεφάλι του έφτανε σχεδόν στην οροφή του ναού. Έδινε την εντύπωση πως αν σηκωνόταν ο Ζευς όρθιος θα σάρωνε την οροφή! Στους τοίχους του ναού κατασκευάστηκαν εξέδρες προκειμένου οι επισκέπτες να θαυμάζουν από κοντά το πρόσωπο του θεού. Μετά την ολοκλήρωσή του, το 435 π.Χ. το άγαλμα αποτέλεσε τα επόμενα 800 χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα θαύματα του κόσμου.

Η απαγωγή του αγάλματος

Γύρω στο 40 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Καλιγούλας, πρόσταξε να μεταφερθεί το άγαλμα στη Ρώμη. Όμως, σύμφωνα με την παράδοση, όταν έφτασαν οι εργάτες για να το διαλύσουν, το άγαλμα έβγαλε ένα τόσο τρανταχτό γέλιο, ώστε σκόρπησαν από το φόβο τους. Αργότερα, το 391 μ.Χ. με την άνοδο του χριστιανισμού, οι Ρωμαίοι απαγόρευσαν τους Ολυμπιακούς αγώνες κι έκλεισαν τους ελληνικούς ναούς. Στη συνέχεια το άγαλμα του Δία μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Το 462 μ.Χ. μια πυρκαγιά κατάστρεψε το ανάκτορο, όπου βρισκόταν το άγαλμα, με αποτέλεσμα να χαθεί οριστικά.

Κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα η περιοχή της Ολυμπίας συγκλονίστηκε από σεισμούς. Ο ναός και το στάδιο καταστράφηκαν από κατολισθήσεις και πλημμύρες, ενώ η λάσπη κάλυψε ό,τι απέμεινε. Κάτω από τη λάσπη διατηρήθηκαν τα υπολείμματα , τα οποία ανακάλυψαν στην εποχή μας οι αρχαιολόγοι. Σήμερα, οι επισκέπτες μπορούν να επισκεφτούν τα ερείπια του ναού και τη θέση όπου βρισκόταν το άγαλμα.

πηγή:polioxni.wordpress.com

H ψυχική ασθένεια και ο εγκλεισμός σε ίδρυμα: Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853-1890), Corridor in the Asylum, 1889

 Οι εμπειρίες του Βαν Γκογκ κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του μοιάζουν να προωθούν μια προφανή σύνδεση ανάμεσα στην ψυχολογία και την τέχνη. Οι τελευταίοι πίνακες του Βαν Γκογκ φαίνεται να πληρούν τις προϋποθέσεις για την απεικόνιση των θεμάτων της «παραφροσύνης» και της δημιουργικότητας. Αυτός ο συγκεκριμένος πίνακας, που δείχνει ένα μακρύ διάδρομο που ξεθωριάζει, αιχμαλωτίζει τη μοναξιά και την αποδιοργάνωση της ζωής σε ένα ίδρυμα στα τέλη του 19ου αιώνα.

Πηγή https://www.psychologynow.gr/psyxologia-texni/eikastika/4593-15-spoudaia-erga-texnis-pou-syndeontai-me-tin-psyxologia.html

Λεντς, του Μάικλ Στοττ. Το θέατρο της Δευτέρας

Αγαπητοί φίλοι απόψε πρόκειται να σας παρουσιάσω το έργο του βρετανού θεατρικού συγγραφέα Μάικλ Στοττ, Λεντς. Αφορά ένα επεισόδιο από τη ζωή του ποιητή Γιάκομπ Ράινχολντ Λεντς (1751-1792).

Το έργο αποτελεί θεατρική διασκευή διηγήματος του γερμανού λογοτέχνη Γκέοργκ Μπύχνερ που γράφτηκε το 1836 (ο τίτλος Λεντς δόθηκε από μεταγενέστερους εκδότες). Πρωτογενή πηγή για το έργο αποτέλεσε η μικρής έκτασης έκθεση του πάστορα Όμπερλιν με τίτλο Ο κύριος Λ. Ο πάστορας προσέφερε άσυλο στο Λεντς στη βόρεια Αλσατία, όταν ο άτυχος ποιητής είχε αρχίσει να παρουσιάζει ψυχικές διαταραχές.

Η υπόθεση:

Σ'ένα μέσο αστικό σπίτι, ένας πάστορας και η γυναίκα του έχουν φτιάξει μία φωλιά με ισχυρή ακτίδα φωτός, πράγμα το οποίο έχει γίνει γνωστό σε μακρινούς και κοντινούς φίλους, με αποτέλεσμα να επιζητούν τη συναναστροφή της. Ο Λεντς εισβάλλει και προσπαθεί να βρει την προσωπική του ηρεμία που θα τον «θεραπεύσει» από τα προβλήματα και τους προβληματισμούς του αλλά ταυτόχρονα θα τον βοηθήσει να ολοκληρώσει τη συγγραφική πορεία του. Πόσο είναι εφικτό; Όταν ένα φως συναντά ένα άλλο, ενώνονται ή κατ'ανάγκη χωρίζουν; 

Λίγα ακόμη στοιχεία για το έργο:

Το έργο περιγράφει είκοσι ημέρες από τη ζωή του ποιητή Γιάκομπ Λεντς, σύγχρονου του Γκαίτε κι ενός εκ των πρωτεργατών του κινήματος Θύελλα και Ορμή (Sturm und Drag). Το κίνημα «Θύελλα και Ορμή» αντιτάχθηκε στον ορθολογισμό του Διαφωτισμού και τους κανόνες και έδωσε έμφαση στην εκδήλωση συναισθημάτων και στα ανθρώπινα πάθη. Στην ουσία, ήταν μια επανάσταση κατά του γαλλικού κλασικισμού και των λογοτεχνικών συμβάσεών του και ήταν ένα κίνημα αμφισβήτησης. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1770 ο Λεντς μαζί με το Γκαίτε ήταν κεντρικοί δημιουργοί του συγκεκριμένου κινήματος.

Ο Μπύχνερ συγκεντρώνει ενδιαφέρουσες για τον ποιητή Λεντς που έζησε την ίδια περίοδο με εκείνον, και κατέληξε μισότρελος (από το 1778 δείχνει ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ψυχικής διαταραχής). Ο γερμανός λογοτέχνης συμπάσχει με τον κατατρεγμένο Λεντς καθώς επιπλέον είναι νεαρός γιατρός και τον βλέπει ως ψυχιατρική περίπτωση. Ως ανισόρροπος, ο Λεντς ήταν αυτός που προσέγγισε το Μπύχνερ.

Κέντρο της ιστορίας είναι η πάλη του Λεντς με τον εαυτό του, τον διώκει το τέρας της παράνοιας, καθώς έχει φωλιάσει μέσα του και τον κυνηγά, επιπλέον αναστατώνει και το ήρεμο περιβάλλον του πάστορα. Η σχιζοφρένεια χωρίζεται στα δύο, με το ένα μέρος προσπαθεί να σώσει το άλλο και να φωνάζει στον εαυτό του. Μέσα του συγκρούονται η αυτοκαταστροφική διάθεση και το ένστικτο αυτοσυντήρησης. Έχουμε τελικά να κάνουμε με ένα ιδιαίτερο ψυχογράφημα που εξετάζει την πορεία ενός συγγραφέα προς την τρέλα και κατά πόσο αυτή επηρεάζεται από το περιβάλλον, τις ανθρώπινες σχέσεις και τα κοινωνικά αδιέξοδα.

Ο Γκλεοργκ Μπύχνερ

Ο Lenz στρέφεται προς την ελπίδα που μοιάζει να του προσφέρει η θρησκευτική πίστη, αλλά και η πίστη του, όπως και το ένστικτό του, ταλαντεύονται μεταξύ των οραμάτων της διατήρησης και της καταστροφής, τη σωτηρία και την καταδίκη. Ο ίδιος φαντάζεται τον εαυτό του εκ περιτροπής, ως προφήτη-σωτήρα και ως αμαρτωλό που απορρίφθηκε από τον Θεό. Προσπαθεί να οικειοποιηθεί μια θρησκευτική πίστη όπως ο Oberlin, αλλά αυτή διαστρεβλώνεται και απειλεί το μυαλό του. Ο Lenz συναντά την παραδοσιακή, αναπόσπαστη προτεσταντική πίστη της ηλικίας του πριν από τις μεγάλες επαναστατικές ανακατατάξεις της Ευρώπης, αλλά, όπως έχει ερμηνευθεί από τον πολιτικά ριζοσπαστικό Büchner του μετεπαναστατικού 1830. (mytheatro)

Είναι ένα ατμοσφαιρικό και κλειστοφοβικό έργο. Ο Λεντς του Μπύχνερ ήταν η μήτρα πολλών μεταγενέστερων λογοτεχνικών κειμένων και ψυχιατρικών μελετών με κεντρικό άξονα το βύθισμα στην τρέλα. Ο συγγραφέας συμπάσχει ακόμη, ως πολιτικός εξόριστος, με τον κατατρεγμένο Λεντς.

Το έργο είναι ένα από τα ανδιαμφισβήτητα αριστουργήματα της γερμανικής λογοτεχνίας, ο Λεντς, έλαβε πολλές ακραίες θετικές κριτικές από επιφανείς κριτικούς της Germanistik, η σημασία του έργου για τη γερμανική λογοτεχνία είναι μεγάλη. Ο Μπύχνερ τέλος μέσα από αυτό το έργο δείχνει να προσανατολίζεται προς τη λογοτεχνία του "δημιουργού" Λεντς.

Τίτλος θεατρικής παράστασης: Λεντς 

Έτος: 1981 

Είδος: Τηλεοπτική πρεμιέρα: 18 Μαϊου 1981 

Τηλεοπτική περίοδος: 1η Κανάλι: ΕΡΤ 

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Ποταμίτης , Κώστας Ζωγόπουλος 

Συγγραφέας: Georg Buchner , Mike Stott 

Σενάριο: Ροζίτα Σώκου (μετάφραση & διασκευή κειμένου) 

Ηθοποιοί: Δημήτρης Ποταμίτης , Σοφία Μυρμηγκίδου , Βασίλης Μητσάκης , Μαρία Κωνσταντάρου , Νίκος Κούρος , Κώστας Αθανασόπουλος

Ο Δημήτρης Ποταμίτης στο ρόλο του Λεντς

                                    Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι GPITRAL7 Radio on ... Έαρ :

Πηγές:

https://www.retrodb.gr/wiki/index.php?title=%CE%9B%CE%B5%CE%BD%CF%84%CF%82&oldid=85781

https://www.mytheatro.gr/lenz-buchner-studio-kipselis/

https://theaterproject365.wordpress.com/2017/01/20/%CE%BB%CE%B5%CE%BD%CF%84%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BB-%CE%B3%CE%BA%CE%AD%CE%BF%CF%81%CE%B3%CE%BA-%CE%BC%CF%80%CF%8D%CF%87%CE%BD%CE%B5%CF%81/

Ιωάννης Αλταμούρας, κύματα...

 Ο Ιωάννης Αλταμούρας είναι ο πρώτος Έλληνας ζωγράφος που ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη θαλασσογραφία. Απόψεις από τα λιμάνια και τις ακτές της Δανίας, όπου βρέθηκε για τις σπουδές του, είναι οι βασικές πηγές έμπνευσής του. Ενταγμένος στα κινήματα που απηχούσαν τις προεμπρεσιονιστικές τάσεις στη Βόρεια Ευρώπη, απομακρύνεται από κάθε διηγηματική περιγραφή του αντικειμένου και απελευθερωμένος μελετά τη μεταμόρφωση της ατμόσφαιρας ή της θάλασσας τη συγκεκριμένη στιγμή. 

Η απομάκρυνση του Αλταμούρα από την ανεκδοτολογική περιγραφή του αντικειμένου, επισημαίνεται κατά τον καλύτερο τρόπο στα «Κύματα», στα οποία φαίνεται ότι ο ζωγράφος δεν ενδιαφέρεται για την ακριβή απεικόνισή του θέματος παρά για την απομόνωση ενός συγκεκριμένου μοτίβου και την απόδοση της εικόνας του, όπως διαφοροποιείται με τη διαρκή κίνηση κάτω από την επίδραση του φωτός.