Κλειώ, η Μούσα της Ιστορίας. Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

   Οι Μούσες στην αρχαιότητα θεωρούνταν οι προστάτιδες των επιστημών και των τεχνών.

Κλειώ, η μούσα προστάτιδα της ιστορίας. Ελαιογραφία του Charles Meynier, 1798.

  Πατέρας των Μουσών ήταν ο Δίας ενώ μητέρα τους πιστευόταν ότι ήταν η θεά της μνήμης και του πολιτισμού, η Μνημοσύνη. Ο Δίας επισκέφτηκε τη Μνημοσύνη για εννέα συνεχόμενες νύχτες, και σε κάθε μία από τις νύχτες η μητέρα των Μουσών έμενε έγκυος. Κάθε μία από τις κόρες της Μνημοσύνης είχε το δικό της τομέα στις τέχνες και τις επιστήμες. Οι Μούσες καθοδηγούσαν και ενέπνεαν τους καλλιτέχνες.

  Τροφός των Μουσών θεωρήθηκε η Ευφήμη, η οποία ζούσε στην όμορφη περιοχή του Ελικώνα της Βοιωτίας. Δάσκαλος τους στη μουσική υπήρξε ο θεός Απόλλωνας. Για το λόγο αυτό ο Απόλλων έμεινε γνωστός και ως Μουσαγέτης, καθώς διεύθυνε τη χορωδία τους.

  Οι Μούσες συνήθιζαν να τραγουδούν και να χορεύουν, όταν θύμωναν όμως γίνονταν επικίνδυνες. Οι Σειρήνες κάποτε κουφάθηκαν όλες από τις Μούσες και ύστερα τους εκδικούνταν όλους κατασπαράζοντας τους.

 

Οι εννέα Μούσες

 

Ορφικός ύμνος Μουσών (θυμίαμα λίβανον)

  «Ερίγδουπες θυγατέρες της Μνημοσύνης και του Ζηνός, Μούσες Πιερίδες, μεγαλώνυμες, αγλαόφημες στους θνητούς, σε όσους εμφανίζεσται ποθεινότατες, πολύμορφες, που γεννάται την άμεμπτη αρετή πάσης παιδείας, θρέπτηρες της ψυχής, ορθοδότειρες της διάνοιας, και του ευδύνατου νοός καθηγήτηρες άνασσες, που αναδείξατε τις μυστιπόλευτες τελετές στους θνητούς. Κλειώ και Ευτέρπη και Θάλεια και Μελπομένη και Τερψιχόρη και Ερατώ και Πολύμνια και Ουρανία και μαζί με την μητέρα Καλλιόπη και την ευδύνατη θεά Αγνή. Αλλάας έλθετε, Θεές, πολυποίκιλες, αγνές, άγοντας στους μύστες εύκλειαν και ερατό πολύυμνον ζήλο.»

  «Μνημοσύνης καὶ Ζηνὸς ἐριγδούποιο θύγατρες, Μοῦσαι Πιερίδες, μεγαλώνυμοι, ἀγλαόφημοι, θνητοῖς, οἷς κε παρῆτε, ποθεινόταται, πολύμορφοι, πάσης παιδείης ἀρετὴν γεννῶσαι ἄμεμπτον, θρέπτειραι ψυχῆς, διανοίας ὀρθοδότειραι, καὶ νόου εὐδυνάτοιο καθηγήτειραι ἄνασσαι, αἳ τελετὰς θνητοῖς ἀνεδείξατε μυστιπ<ο>λεύτους, Κλειώτ᾽ Εὐτέρπη τε Θάλειάτε Μελπομένη τε Τερψιχόρη τ᾽ Ἐρατώτε Πολύμνιάτ᾽ Οὐρανίη τε Καλλιόπηι σὺν μητρὶ καὶ εὐδυνάτηι θεᾶι Ἁγνῆι. ἀλλὰ μόλοιτε, θεαί, μύσταις, πολυποίκιλοι, ἁγναί, εὔκλειαν ζῆλόν τ᾽ ἐρατὸν πολύυμνον ἄγουσαι.»

 

Η Κλειώ.

  Το όνομα της Κλειούς σημαίνει δόξα. Προέρχεται από το κλέω-κλειό που ερμηνεύεται ως αφηγούμαι ή κάνω γνωστό (να διακηρύξω, να κάνω διάσημο). Η Κλειώ θεωρείτο ως  διακηρυττής.

  Στην πιο γνωστή ζωγραφιά της κρατάει ένα πάπυρο και μια σάλπιγγα, με σκοπό να διαλαλεί. Εκτός από περγαμηνές άλλες φορές κρατάει και πλακίδια γραφής. Πάντα είναι νεαρή γυναίκα, δαφνοστεφανωμένη και με πορφυρό ένδυμα, ενώ αρκετές φορές έχει φτερά. Ως Μούσα είναι γνωστή και ως προστάτιδα της λύρας. Στις ζωγραφιές απεικονίζεται επίσης να έχει στα πόδια της το κιβώτιο της ιστορίας.

Η ΜΟΥΣΑ ΚΛΕΙΩ 1800 Charles Meynier  Cleveland Museum of Art ΟΗΙΟ

  Η Κλειώ ατύχησε να ερωτευθεί τον Άδωνη. Ύστερα με έπαρση και αλαζονεία ειρωνεύτηκε και κορόιδεψε την Αφροδίτη που επίσης είχε ερωτευτεί τον Άδωνη. Η Αφροδίτη την καταράστηκε να ερωτευτεί τον Πίερο.

  Έπειτα η Κλειώ απόκτησε δύο παιδιά, τον Υμέναιο και τον Υάκινθο. Τον  Υάκινθο σκότωσε ο Ζέφυρος και από το αίμα του φύτρωσε το ομώνυμο λουλούδι. Ο Απόλλων υπήρξε εραστής του Υάκινθου, ενώ αντίζηλος του ήταν ο Ζέφυρος. Μία ημέρα, σύμφωνα με τη μυθολογία ο Απόλλωνας πέταξε το δίσκο, ο οποίος έσκισε τα σύννεφα. Ο Υάκινθος θέλησε να εντυπωσιάσει τον Απόλλωνα και έτρεξε να πιάσει το δίσκο. Ο Ζέφυρος (δυτικός άνεμος), από φθόνο, φύσηξε δυνατά και ο δίσκος σκότωσε τον Υάκινθο. Έτσι το παιχνίδι κατέληξε στο θάνατο του Υάκινθου…

  Ο Πίερος κατόπιν απέκτησε εννέα κόρες και εξάπλωσε στη Βοιωτία τη λατρεία των Μουσών. Οι κόρες όταν μεγάλωσαν πίστεψαν ότι ήταν καλύτερες από τις Μούσες, τις οποίες προσκάλεσαν σε διαγωνισμό. Στο διαγωνισμό οι κόρες του Πίερου έχασαν και για τιμωρία τις μεταμόρφωσαν σε κίσσες…

Άγαλμα της Κλειούς στην πλατεία της Καρδίτσας

 

Οι ιδιότητες της Κλειούς.

  Η Κλειώ ήταν στην Ελλάδα η προστάτιδα της ιστορίας και της ανάπτυξης των καλών τεχνών. Προσωποποίηση της ιστορίας η Μούσα συμβάλει στο να διατηρηθεί ζωντανή στις επόμενες γενιές. Ο Ηρόδοτος αφιέρωσε(που αλλού θα το αφιέρωνε) το πρώτο βιβλίο της ιστορίας του στην Κλειώ.

  Η Μούσα εγγυάται την πιστότητα του αρχικού λόγου. Πρόκειται για φωνή «οηρεύουσα», καθώς καθίσταται όμηρος του γραπτού λόγου. Η κόρη διαλαλούσε τις ιστορίες με σάλπιγγα ή λύρα. Πάντα είχε μαζί της μια κλεψύδρα, ώστε να λέει τα γεγονότα με σειρά και να κρατά το χρόνο σε ευθεία.

  Η Μούσα της ιστορίας διαφυλάττει τη μνήμη και τη γνώση που προέρχεται από τις έρευνες του παρελθόντος. Όλες τις ευγενικές πράξεις αλλά και τους αγώνες των ηρώων. Τελικός σκοπός της ήταν η ενθάρρυνση των αναδιηγημάτων των παλιών ιστοριών…

 

 

Η ΜΟΥΣΑ ΚΛΕΙΩ 1792 Christian Bernhardt Rode  Βερολίνο. Η προτομή παραπέμπει σε Ελληνικό προφίλ και δίπλα στην κολώνα η θεά Αθηνά παρουσιάζει  τα όπλα της το σπαθί την ασπίδα και την περικεφαλαία.

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.