Βουλγαρόφρωνοι της υπαίθρου εξελληνίζονται στην Αν. Ρωμυλία

Μέχρι το 1885 (έτος της βίαιης προσάρτησης της Ανατολικής Ρωμυλίας από τη Βουλγαρία) οι ελληνικοί πληθυσμοί σχημάτιζαν συμπαγείς νησίδες στους νομούς Βάρνας, Πύργου, Φιλιππούπολης, Χασκόβου και Τατάρ Πάζαρτζικ.

Η ευπορία αλλά και η ισχυρή αφομοιωτική δύναμη της ελληνικής κουλτούρας έδιναν το πολιτισμικό προβάδισμα στην ελληνική μειονότητα. Είναι ενδεικτικό, ότι οι Βουλγαρόφωνοι της υπαίθρου, ερχόμενοι στις πόλεις και εργαζόμενοι στην υπηρεσία των Ελλήνων, έσπευδαν να μάθουν την ελληνική γλώσσα, νυμφεύονταν Ελληνίδες, έστελναν τα παιδιά τους σε ελληνικό σχολείο και:
«ηλλίνιζον ου μόνον καλούντες αυτοί εαυτούς Γραικούς και αισχυνόμενοι να μνημονεύωσι την Βουλγαρικήν των καταγωγήν αλλά και την ελληνικήν γλώσσαν οίκοι και εν τη αγορά λαλούντες, αλληλογραφούντες και υπογράφοντες ελληνιστί…»

Κοσμάς Μυρτίλος Αποστολίδης, «Συμβολή εις την ιστορίαν του εν τη βορείω Θράκη ελληνισμού», ΑΘΛΓΘ, 8 (1941-1942), 25-27. Επίσης του ιδίου, Ο Στενίμαχος ήτοι συνοπτική της πόλεως Στενημάχου ιστορία από των παλαιών μέχρι των καθ ημάς χρόνων (Αθήνα, 1929), σ. 29.

Η ανατολική Ρωμυλία περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο τις περιοχές της Βουλγαρίας που βρίσκονται βόρεια της ελληνικής Θράκης.

πηγή: Άννα Α. Παναγιωτοπούλου

ΑΡΚΑΣ, ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ

Τι συνέβη στη Ματσούκα του Πόντου το 1578;

Το 1578 συνέβη ένα απίστευτο περιστατικό στην περιοχή της Ματσούκας στον Πόντο.

Χάρτης

Τα γεγονότα παραθέτει ο μητροπολίτης Σεβάστειας Γερβάσιος στο βιβλίο που έγραψε σχετικά με τους κρυπτοχριστιανούς του Πόντου το 1919.

Η Ματσούκα ήταν ένα σύμπλεγμα χωριών Ν.Δ. της Τραπεζούντας, εκεί κατέφυγαν πρόσφυγες από την πρωτεύουσα του Πόντου διωγμένοι από τους Τούρκους.

Το όνομα της περιοχής εικάζεται πως προέρχεται από το ματσούκι, το ραβδί που κρατάει ο άνθρωπος όταν αμύνεται ή επιτίθεται. Θεωρείται ότι οι κάτοικοι της Ματσούκας, από την αρχαιότητα μέχρι την ανακάλυψη των πυροβόλων όπλων, ήταν οπλισμένοι με ραβδιά – ματσούκια, αφού η ζωή τους ήταν συνυφασμένη με την προστασία της Διάβασης της Ζύγανας και του Δρόμου του Μεταξιού, που οδηγούσε στο λιμάνι της Τραπεζούντας. Στην Άνω Ματσούκα άλλωστε και συγκεκριμένα στην Κουνάκα, μέχρι πριν την ανταλλαγή, δεν υπήρχε άνθρωπος χωρίς να κρατάει τη «ματσούκα», το «στουράκ΄», κατά την τοπική διάλεκτο. (pontos news)

Εν τω μέσω του σκότους της Τουρκοκρατίας στην πλέον δυσκολότερη περίοδο για τον Ελληνισμό και ενώ η τουρκική κατοχή στον Πόντο απλώνεται από άκρη σε άκρη κάποιοι τέως κάτοικοι της Τραπεζούντας αρνούνται να τη δεχτούν... Φέρουν βαρέως όπως θα σημειώσει ο μητροπολίτης τη νέα κατάσταση.

Αποφασίζουν να δράσουν φουσκωμένοι από αγανάκτηση καθώς βλέπουν τους Τούρκους να έχουν στρογγυλοκαθίσει μέσα στα σπίτια τους...

Συγκεντρώνονται από την περιοχή της Ματσούκας (Μάτσκας-τουρκιστί), κρατώντας ρόπαλα στα χέρια ημέρα Παρασκευή ενώ λοιπόν όλοι οι Τούρκοι είναι συγκεντρωμένοι στο τζαμί και τους τσακίζουν στο ξύλο!!!

Οι Πόντιοι ηττούνται όμως τελικά όπως είναι φυσικό ελλείψει όπλων και κατόπιν κατασφάζονται στην πλατεία που θα ονομαστεί αργότερα Γκιαουρ Μεϊδάν... 

Από αυτούς προφανώς επικράτησε και η σύνδεση της λέξης ματσούκι με τον ξυλοδαρμό.

Αυτός είναι ο ΑΙΩΝΙΟΣ ΠΟΝΤΙΟΣ, όταν τον πνίγει το δίκαιο ενεργεί και δεν φείδεται της ζωής του.

Πέρσες του Αισχύλου. Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος

  Απόψε θα σας παρουσιάσω την τραγωδία του Αισχύλου Πέρσαι. Η σειρά παρουσίασης έργων του αρχαίου δράματος που ξεκίνησε το προηγούμενο Σάββατο θα συνεχιστεί με το γνωστό δράμα του μεγάλου Αθηναίου τραγικού ποιητή και δραματουργού.

                                                                                 


  Το έργο διδάχθηκε το 472 π.Χ. και ήταν από τα πρώτα που παίχτηκαν, στο νεότευκτο εκείνη την εποχή, θέατρο του Διόνυσου στην Αθήνα και κέρδισαν το πρώτο βραβείο. Μετέπειτα οι Πέρσες διδάχθηκαν και στις Συρακούσες.

  Οι "Πέρσες" αποτέλεσαν αυτοτελές δράμα και όχι τμήμα τριλογίας, καθώς τα υπόλοιπα έργα που είχε παρουσιάσει ο Αισχύλος τότε ήταν τα εξής: Φινεύς, Γλαύκος, Πονιεύς και Προμηθεύς.

  Το έργο ήταν μοναδικό στο είδος του έως τότε, καθώς τα γεγονότα που περιέγραφε ήταν σύγχρονα με την εποχή του ποιητή (υπενθυμίζεται ότι ο Αισχύλος υπήρξε Μαραθωνομάχος). Αποτέλεσε επιπλέον ύμνο στον θρίαμβο της Αθήνας στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

  Ο Αισχύλος με σεβασμό στους Πέρσες, θα ψάλει τον αθηναϊκό θρίαμβο μέσα από τα στόματα των Περσών (και όχι οποιωνδήποτε Περσών αλλά του βασιλιά, της βασίλισσας και των κορυφαίων αξιωματούχων...) χωρίς να αλλοιώσει στο ελάχιστο το ιστορικό περίγραμμα.

  Το έργο έχει ειπωθεί, πως αποτέλεσε την πρώτη αφήγηση μίας μεγάλης ιστορίας από μεγάλο ποιητή στην παγκόσμια λογοτεχνία.



                 
            Πέρσες του Κουν, Επίδαυρος 2000


Η υπόθεση:

  Η υπόθεση του έργου το οποίο διαδραματίζεται στα Σούσα έχει, συνοπτικά, ως εξής: Την είσοδο του Χορού την αποτελούν Πέρσες γέροντες ευγενείς (σύμβουλοι) που εκφράζουν την ανησυχία τους για την τύχη του στρατού που έχει εκστρατεύσει κατά της Ελλάδας (δεν έχουν φτάσει ακόμη τα μαντάτα της καταστροφής), αναφέροντας ταυτόχρονα τα ονόματα των επιφανών Περσών που συμμετέχουν στην εκστρατεία. Ο Χορός περιγράφει το πλήθος του στρατού, αλλά και την ιστορία των Περσών όσον αφορά τη στρατιωτική (και ναυτική) επιχείρηση που τώρα έχουν αναλάβει.

  Στη σκηνή εισέρχεται ύστερα η Άτοσσα, σύζυγος του νεκρού Δαρείου και μητέρα του αρχηγού της εκστρατείας Ξέρξη. Εμπιστεύεται στον Χορό την ανησυχία που την έχει κυριεύσει και διηγείται το όνειρο που την τάραξε (τη ζεύξη δύο γυναικών, μιας Ελληνίδας και μιας Ασιάτισσας, σε ένα άρμα από τον Ξέρξη), δηλώνοντας επίσης ότι προτίθεται να προσφέρει θυσία στους θεούς.

  Η αγωνία για την τύχη του ευρισκόμενου στο εχθρικό ελληνικό έδαφος περσικού στρατού, θα είναι κυρίαρχη στο πρώτο μέρος του έργου έως την άφιξη του Αγγελιοφόρου.

  Φθάνει τελικά ο αγγελιαφόρος και αναγγέλλει τη νίκη των Ελλήνων και την καταστροφή των Περσών, πληροφορώντας την Άτοσσα για τη σωτηρία του Ξέρξη ενώ αναφέρεται και ονομαστικά στους Πέρσες που σκοτώθηκαν. Κατόπιν περιγράφει αναλυτικά τη ναυμαχία καθώς και την κακή τύχη του υπόλοιπου στρατού που επιχείρησε να επιστρέψει δια ξηράς.

 Η Άτοσσα επιστρέφει στο παλάτι για να ετοιμάσει θυσία. Ο Χορός εν τω μεταξύ θρηνεί για την πανωλεθρία. Η Άτοσσα μαζί με τον Χορό προσφέρουν τιμές στον τάφο του Δαρείου. Ξαφνικά εμφανίζεται το φάντασμα του Δαρείου και μιλάει προς τους Πέρσες και την Άτοσσα. Ο Δαρείος πληροφορείται για τη συμφορά των Περσών και την αποδίδει στην αλαζονεία του γιου του που ξεπέρασε το μέτρο. Η Σαλαμίνα είναι το πρώτο μέρος της ανταπόδοσης και οι Πλαταιές, όπως προφητεύει ο Δαρείος προτού επιστρέψει στον Κάτω Κόσμο, θα είναι το δεύτερο.

   Ο Χορός αναπολεί τις επιτυχίες του Δαρείου όσο ήταν ζωντανός. Έρχεται τότε ο Ξέρξης με θρήνους για τη συμφορά και σε λυρικό διάλογο με τον Χορό μνημονεύει και άλλους επιφανείς Πέρσες που χάθηκαν. Το έργο τελειώνει με λυρικούς θρηνητικούς στίχους που εναλλάσσονται ανάμεσα στον Ξέρξη και στον Χορό.

  Η περιγραφή στο ξεκίνημα του έργου της τεράστιας δύναμης των Περσών θα κάνει περισσότερο εκκωφαντική την πτώση τους στο πεδίο της μάχης.

Η τελική αποτίμηση είναι συγκλονιστική...

  

  Όταν ανθίζει η έπαρση καρπίζει στάχυ θυμού. Συμφορά εσοδεύει. Αυτή είναι η πληρωμή. Και να θυμάστε την Αθήνα και την Ελλάδα. Όλα τα πλοία των Ελλήνων στα τριακόσια θα έφταναν. Ο Ξέρξης χίλια είχε κι άλλα διακόσια επτά που ήταν πολύ γρήγορα. Αυτοί ήταν οι αριθμοί. Δε χάσαμε όμως για τους αριθμούς. Κάποιος δαίμονας μας ρήμαξε. Τη χτύπησε τη ζυγαριά την έκλινε στο μέρος τους. Θεοί τη σώζουν την πόλη της Παλλάδας. Έτσι είπε ο αγγελιοφόρος.

Κι η Άτοσσα ξαναρωτάει: Τόσα καράβια είχαν, που τόλμησαν ν’ αντιβγούν στον περσικό στρατό, μπήγοντας έμβολα; Άμα υπάρχουν άντρες το κάστρο είναι άπαρτο, απαντά εκείνος. Αυτοί οι άνδρες την κρίσιμη ώρα όρμησαν ψάλλοντας τον παιάνα:

 Ω παίδες Ελλήνων, ίτε, ελευθερούτε πατρίδα, ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρῴων έδη, θήκας τε προγόνων· νυν υπὲρ πάντων αγών!!!

Λίγα ακόμη στοιχεία:

  Κύρια έννοια της τραγωδίας αποτέλεσε η Ύβρις των Περσών και του Ξέρξη. Μέσα από την σύγκρουση των δύο διαφορετικών κόσμων θα επικριθεί η αλαζονεία του περσικού συστήματος και του Ξέρξη.

  Βαθύτατα θρησκευόμενος ο Αισχύλος τοποθετεί το θείο στοιχείο κυρίαρχο μέσα στα έργα του να συνυπάρχει με το ανθρώπινο. Η νίκη είναι νίκη των Ελλήνων αλλά και των θεών, είναι θεία Δίκη! Στην προκειμένη περίπτωση ο Δίας τιμωρεί τους Πέρσες για την υπέρμετρη αλαζονεία τους.

  Οι Πέρσες θα αναγνωρίσουν ως θεό μόνο τα πλούτη και την ύλη από τη μία, ενώ οι Έλληνες από την άλλη δεν θα είναι ούτε υπήκοοι κανενός, (όπως θα πληροφορήσει ο Χορός την βασίλισσα των Περσών Ατόσσα σχετικά με τους Έλληνες σε χωρίο του έργου).

  Η αλαζονεία των Περσών εκφράστηκε πριν τη Σαλαμίνα με τη ζεύξη του Ελλήσποντου, το μαστίγωμα της θάλασσας και φυσικά με την ίδια την απόφαση τους να εκστρατεύσουν εναντίων της Ελλάδας μετά το πάθημα του Μαραθώνα.

  Η εντολή και ταυτόχρονα παρακαταθήκη που θα δώσει ο Ξέρξης τελικά στους Πέρσες μετά την συντριβή τους θα είναι σαφής:

  Να μην εκστρατεύσετε στην Ελλάδα ποτέ. Μήτε κι αν είναι ο στρατός μεγαλύτερος. Η ίδια η γη βοηθάει τους Έλληνες.

                               

  Τέλος λίγοι θα γνωρίζουν ότι το παράδειγμα της συντριβής των Περσών όπως θα περιγραφεί από τον Αισχύλο θα χρησιμοποιηθεί από τους Τούρκους ιστορικούς, ακόμη και από τον ίδιο τον Ατατούρκ (sic) προκειμένου να περιγράψουν το εγχείρημα των Ελλήνων να διαλύσουν την Τουρκία το 1921. ¨Δεν διδάχθηκαν από την τραγωδία του Αισχύλου (Πέρσες) και επιχείρησαν κάτι το οποίο ήταν πάνω από τις δυνάμεις τους, γιαυτό και τώρα έρχεται η θεία δίκη¨. Θα πει ο Ατατούρκ βλέποντας το κατάντημα και την θλιβερή εικόνα των Ελλήνων κατά την υποχώρηση τους, μετά τη συντριβή του Ελληνικού στρατού και πληθυσμού τον Αύγουστο του 1922 στη Μικρά Ασία. (Το αφήνουμε ασχολίαστο...)

 Η ηχογράφηση έγινε στους ραδιοθαλάμους της Ε.ΡΑ. το μακρινό 1954 (δηλαδή 65 χρόνια πριν...)

Παίζουν με τη σειρά που ακούγονται:

 Αθανασία Μουστάκα, Στέλιος Βόκοβιτς, Γιάννης Αποστολίδης, Νίκος Χατζίσκος* *Χορός Γκίκας Μπινιάρης, Γρηγόρης Βαφιάς, Θόδωρος Ανδριακόπουλος, Αλέκος Δεληγιάννης* *Κορυφαίος Γιάννης Αυλωνίτης* 

*Μετάφραση Ιωάννης Γρυπάρης* 

*Ραδιοφωνική προσαρμογή και σκηνοθεσία Κωστής Μιχαηλίδης

Η Αθανασία Μουστάκα υποδύεται την Ατόσσα

                    

       

Πηγές : Άγγελος Σακκέτος.gr, διάστιχο.gr,το καρφί.gr, τέχνες-γράμματα.gr, Οι τραγικοί-Κρεβατάς

Καλή σας ακρόαση...

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

Χριστιανική και κομμουνιστική υπακοή

-Γέροντα,  ποια είναι η διάφορα μεταξύ της υπακοής ενός κομμουνιστού στο κόμμα του και ενός Χριστιανού στον Πνευματικό του;
- Η δεύτερη υπακοή μας ελευθερώνει από τα πάθη μας.
Από τη ζωή και τη διδασκαλία του πατρός Επιφανίου Θεοδωρόπουλου

Η περίπτωση του Τοντόρ Νικόλωφ σπό το Χάσκοβο

Ο Τοντόρ Νικόλωφ ζούσε στο Χάσκοβο, το 1926 επιχείρησε να μετοικίσει με την οικογένεια του από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα, εποφελούμενος μία διμερή συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας σχετικά με την μετανάστευση. Παντρεμένος με Ελληνίδα και με τα δύο του παιδιά θα επιχειρήσει να φύγει από την Βουλγαρία. Η περίπτωση του σχετίζεται με το ζήτημα της Ελληνογένειας που απασχόλησε την συνθήκη του Νεϊγί.

Το θέμα της ελληνογένειας ανέκυψε έντονα, όταν τέθηκε σε εφαρμογή η Σύμβαση της ελληνοβουλγαρικής μετανάστευσης καθώς μόνο οι ελληνογενείς είχαν δικαίωμα να επωφεληθούν από αυτήν. Η περίπτωση του Τοντόρ Νικόλωφ από το Χάσκοβο δίνει μια εικόνα της σχετικότητας του όρου ελληνογενής. Στη 279η συνεδρίαση στις 14 Αυγούστου 1926 η Μικτή Επιτροπή κλήθηκε να αποφασίσει αν ο εν λόγω είχε το δικαίωμα να συμπεριληφθεί στη Σύμβαση. Ο βούλγαρος αντιπρόσωπος Τζούτζεφ, ισχυρίστηκε ότι α) ο Νικόλωφ είχε βουλγαρική καταγωγή και ήταν Βούλγαρος «par le sang que par la langue et la religion il se rattache a la nationalité bulgare» β) η δήλωση ότι είχε ελληνική συνείδηση και ότι ήθελε να ζήσει στην Ελλάδα δεν του έδινε το δικαίωμα να συμπεριληφθεί στη Σύμβαση και γ) το γεγονός ότι βάπτισε μερικά από τα παιδιά του σε ελληνική εκκλησία δεν ήγειρε θέμα για τον ίδιο αλλά ενδεχομένως για τα παιδιά του. Ο έλληνας αντιπρόσωπος Γεωργόπουλος απάντησε ότι α) ο Νικόλωφ από την ηλικία των εννέα ετών ήταν υπό την επιμέλεια ελληνικής οικογένειας, παντρεύτηκε Ελληνίδα, μιλούσε μόνο ελληνικά και βάπτισε τα παιδιά του σε ελληνική εκκλησία και β) μολονότι γεννήθηκε από βούλγαρους γονείς δε δίστασε, εγκαταλείποντας τις παραδόσεις της οικογένειάς του, να παντρευτεί και να βαπτιστεί σε ελληνική εκκλησία. Αυτό αποτελούσε τη μεγαλύτερη απόδειξη ότι ο Νικόλωφ «avait cessé d’ avoir la conscience bulgare» και έπρεπε να θεωρηθεί μέλος της ελληνικής μειονότητας. Ο Γεωργόπουλος κατέληξε :«Car vous n’ ignorez pas dans quelle mesure la religion se confond avec la conscience nationale pour les Grecs et les Bulgares». Η Μικτή Επιτροπή αποδέχτηκε την ελληνική θέση και ο Νικόλωφ μπόρεσε να επωφεληθεί από τη Σύμβαση: Procès Verbal, 279η συνεδρίαση, 14 Αυγούστου 1926

Ο Νικόλωφ αποτελεί τυπικό παράδειγμα βουλγαρογενούς με ελληνική εθνική συνειδηση που πια (το 1926) δεν τον σηκώνει το κλίμα στη Βουλγαρία. Επίσης τα μέλη της οικογένειας του παιδιά, σύζυγος κλπ ήταν ξεκάθαρα ελληνογενείς με ελληνική συνείδηση. Σκοπός της βουλγαρικής πολιτικής ήταν η με κάθε τρόπο αφομοίωση οικογενειών όπως αυτή του Νικολωφ.

Καρέλια

Διαφήμιση των τσιγάρων Καρέλια της δεκαετίας του 30.

 Στιγμιότυπο...

ΑΡΚΑΣ, ΗΛΙΘΙΟΣ

Μ' ένα κινητο...

Με ένα κινητό δε μπορώ να σε δω,
 με ένα μήνυμα δε μπορώ να σε φέρω κοντά μου! 
Ξέρω όμως πως όταν κοιμηθώ 
θα σε δω στα όνειρά μου!!

Το χρέος