Μεταξύ Σιδηροκάστρου και Αχλαδοχωρίου.. Θέα.

Εξαιρετική η θέα των βουνών έξω από το Σιδηρόκαστρο στο δρόμο για το Αχλαδοχώρι...

       Μπορεί να κάνει μία μικρή στάση κανείς και να την απολαύσει...

Τι είναι η προϊστορία;

Η αρχαιολογία συμπληρώνει, αποσαφηνίζει και επιβεβαιώνει την ιστορική γνώση. Σε γενικές γραμμές υποκαθιστά την ιστορική γνώση όταν αυτή απουσιάζει, την ελέγχει και τη διαψεύδει όπου χρειάζεται αξιολογώντας έτσι την αντικειμενικότητα της.

Η έναρξη της προϊστορίας ανάγεται στα αρχαιότερα υλικά κατάλοιπα που αποδίδονται σήμερα σε πρώιμα είδη  ανθρωπιδών όπως οι Homo Habilis. Τα κατάλοιπα είναι οι ίδιοι χώροι προσωρινής παραμονής των ολιγάριθμων ομάδων με τα υπολείμματα τροφής και τα εργασιακά σύνολα που χρησιμοποιούνταν για τις ανάγκες κυρίως του κυνηγιού.

Η προϊστορία ξεκινάει από την αρχαιότερη-κατώτερη Παλαιολιθική εποχή πριν από 2.000.000  ενώ η περάτωση της δεν είναι σαφής και σχετίζεται με την εμφάνιση της γραφής.  Η ιστορική περίοδος διαδέχεται την προϊστορική περίοδο και κατά κύριο λόγο χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση της γραφής.

.

Τραυματιοφορείς στο Μικρασιατικό μέτωπο.

Παροχή πρώτων βοηθειών στο Μικρασιατικό Μέτωπο...

Η φωτογραφία τραβήχτηκε κάπου στο Μικρασιατικό μέτωπο, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων του Ελληνικού Στρατού...

ΜΙΑ ΠΕΡΙΕΡΓΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ...

Στις αρχές του 1914 ο Τούρκος πρεσβευτής στην Αθήνα Γκαλήπ Κεμαλή πρότεινε έντεχνα την ανταλλαγή ελληνικών πληθυσμών της Μ. Ασίας και συγκεκριμένα της Σμύρνης με μουσουλμανικούς πληθυσμούς της Μακεδονίας.
 Ο Ε. Βενιζέλος με ενθουσιασμό θα συζητήσει την προοπτική της εν λόγω ανταλλαγής όπως θα δείξουν οι επιστολές του προς τον Τούρκο διπλωμάτη. Ενδεικτικά σας παραθέτουμε την από 09-05-1914 επιστολή του:

Ύστερα από την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τον Ε.Σ. θα τεθεί επί τάπητος η ανταλλαγή των Μουσουλμάνων. Στις 12-05-1914 ο Τούρκος Πρέσβης θα απαντήσει με προθυμία:

Στο σημείο αυτό είναι ολοφάνερο ότι η Τουρκική Διπλωματία θα επιχειρήσει να αδράξει την ευκαιρία ώστε να ξεφορτωθεί τους Έλληνες των εδαφών της στη Μ. Ασία μία ώρα αρχύτερα και αναίμακτα. Με πνεύμα πολιτικού και διπλωματικού   Ρεαλισμού θα αντιληφθεί την διαμορφωθείσα στα Βαλκάνια κατάσταση μετά τη συντριβή που υπέστη κατά τους βαλκανικούς πολέμους.

 Ο Ε. Βενιζέλος θα ανταπαντήσει στις 15-05-1914: 

Άπαντες θα αιφνιδιαστούν ακόμη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μόνο ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος θα έχει το αισθητήριο να αντιδράσει και να διαμαρτυρηθεί. 

 Σύντομα θα ξεσπάσει η λαίλαπα του Ά παγκοσμίου πολέμου και η περίεργη αυτή διαπραγμάτευση θα λήξει.

Τραγική ειρωνεία τέλος θα αποτελέσει η εκ των υστέρων και με το πνεύμα του μετά Χριστόν προφήτη  θεώρηση ότι θα είχαν διασωθεί οι εκατοντάδες χιλιάδες σφαγιασθέντες Έλληνες από τους Τούρκους με αφορμή τη Μικρασιατική εκστρατεία η οποία σίγουρα δεν θα είχε συντελεστεί εάν οι Έλληνες της Σμύρνης ανταλάσσονταν με τους μουσουλμάνους της Μακεδονίας... Ταυτόχρονα όμως θα ενισχύσει την όχι και τόσο διαδεδομένη άποψη ότι η ελληνική Μεγάλη Ιδέα έως το τέλος του Α' Π.Π. περιελάμβανε ως ζωτικό χώρο της Νέας Ελλάδας μόνο τους Έλληνες των Ευρωπαϊκών εδαφών και όχι αυτούς της Ασίας. Παρόλα αυτά ο άμεσος κίνδυνος που διέτρεξαν κατά τη διάρκεια του Α' Π.Π. και η αίγλη που ασκούσαν οι Ιωνικές πόλεις έστρεψαν το ενδιαφέρον του Ελληνικού κράτους προς την Ανατολία.

(Το περιεχόμενο των επιστολών αντλήθηκε  από το βιβλίο του Α\γου Ε.Α. Ιωαννίδη Κωνσταντίνος Ι΄Β.)

  

Νεφέλες του Αριστοφάνη. Ραδιοφωνικό θέατρο

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

 Στην κλασική Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ. θα σας ταξιδέψω απόψε, και συγκεκριμένα στα Μεγάλα Διονύσια του 423 π.Χ. οπότε και θα διδαχθούν οι "Νεφέλες". Καθώς λοιπόν βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού θα σας παρουσιάσω μία ακόμη παράσταση από το αρχαίο ελληνικό δραματικό ρεπερτόριο...

                                       

 Τα Μεγάλα Διονύσια ως γνωστό ήταν η μεγαλύτερη και πιο επίσημη εορτή της Αρχαίας Αθήνας, και ελάμβανε χώρα στις αρχές Μαρτίου.

 Την εποχή που διδάχθηκε το έργο, ο Πελοποννησιακός πόλεμος όδευε προς τη λήξη της πρώτης φάσης του και τη σύναψη της Νικίου ειρήνης (421 π.Χ.).

Η υπόθεση του έργου:

 Ο γέρος Στρεψιάδης, ένας απαίδευτος αγρότης, βρίσκεται σε απελπιστική οικονομική κατάσταση. Είναι εύθυμος κούτσικος, πότε γεμάτος αυτοπεποίθηση και πότε απελπισμένος. Τα χρέη τον έχουν πνίξει! Ο γάμος του με μια γυναίκα από ανώτερη κοινωνική τάξη και η άσωτη ζωή του γιου του Φειδιππίδη, τον έχουν οδηγήσει σε συνεχή δάνεια. Η γυναίκα του έσπρωχνε το γιο του να ασχολείται με τα πολυέξοδα αθλήματα της τότε χρυσής νεολαίας  Οι δανειστές του όμως δεν μπορούν να περιμένουν άλλο. Απαιτούν τα χρήματά τους, πιέζουν, οι τόκοι ανεβάζουν το χρέος.

 Ο Στρεψιάδης έχει χάσει τον ύπνο του. Υπάρχει μόνο μία λύση! Το Φροντιστήριο του Σωκράτη. Τη σχολή διεύθυναν ο Σωκράτης και ο Χαιρέφωντας (στενός φίλος του Σωκράτη όπως θα μας πληροφορήσει ο Πλάτων).

 

                                     

 Καθώς ο γιος του αρνείται να πάει, αποφασίζει να γραφτεί ο ίδιος και να σπουδάσει ρητορική

και σοφιστική, ελπίζοντας πως έτσι, θα μπορέσει να υπερασπιστεί τον εαυτό του στο δικαστήριο και να γλυτώσει τα χρέη του.

 Ο Σωκράτης θα τοποθετήσει στο επίκεντρο της διδασκαλίας του στη σχολή τις Νεφέλες, οι οποίες αποτελούν νέες θεότητες που θα φιλοδοξήσουν να ρίξουν σαν χάρτινους πύργους τις παραδοσιακές δοξασίες και τον Δία, συμπαραστάτες τους θα έχουν οι Νεφέλες το Χάος και τη Γλώσσα.

 Οι Νεφέλες θα υποσχεθούν στο Στερψιάδη ότι εάν είναι καλός μαθητής θα γίνουν φίλες του...

 Γρήγορα όμως θα εκδιωχθεί ως ανεπίδεκτος μαθήσεως. Ο Στερψιάδης οπλισμένος με τα λίγα και αναφομοίωτα που έμαθε, βρίσκει το κουράγιο να πείσει το γιο του να πάει στη σχολή να σπουδάσει. Ευτυχώς, ο γιος του θα πειστεί τελικά να πάει, μόνο που ο Στρεψιάδης θα το πληρώσει ακριβά.

 Πατέρας και γιος διαφωνούν για την ποίηση καθώς ο Στερψιάδης δεν μπορεί να χωνέψει τις ανηθικότητες του Ευριπίδη και ο Φιδιππίδης απορρίπτει κάθετα τους παλιούς ποιητές.

 Το τέλος του έργου θα προκαλέσει αγανάκτηση στο μέσο Αθηναίο της εποχής, ο Φιδιππίδης θα δώσει "μια" τον πατέρα του και θα τον ρίξει κάτω.

 Ο Στερψιάδης μετανιωμένος που έστειλε τον γιο του στο Φροντιστήριο, με τη βοήθεια ενός δούλου θα κάψει τη σχολή...

 Τελικά είναι αμφίβολο παρά τις πολλές ευτράπελες καταστάσεις που είδε  ο θεατής  εάν αποχωρεί από το θέατρο, έχοντας την αίσθηση ότι έχει παρακολουθήσει κωμωδία και όχι τραγωδία.

                                         

ΠΕΡΑΙΤΈΡΩ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΓΙΑ ΤΟ ΈΡΓΟ

 Το έργο θα καταδείξει τη σύγκρουση μεταξύ των παραδοσιακών αξιών και των συνηθειών της ελληνικής κοινωνίας της εποχής. Ο επιστημονικός στοχασμός (ερμηνεία της δομής του σύμπαντος ως φυσικό φαινόμενο υποκείμενο σε νομοτέλεια) από τη μία και η παράδοση (που θεωρούσε τα πάντα ως απρόβλεπτες συνέπειες υπερφυσικών όντων) βρισκόταν σε μια διαρκή διαμάχη.

 Το ερευνητικό πνεύμα στην αρχαία Αθήνα αρνιόταν σε γενικές γραμμές την ύπαρξη των θεών. Ο μέσος άνθρωπος στην Αθήνα και γενικότερα στον αρχαίο κόσμο ήταν διακείμενος εχθρικά προς τον επιστημονικό στοχασμό. Οι αφηρημένοι συλλογισμοί (πολλές φορές διατυπωμένοι σε δογματική μορφή ελλείψη επαρκών εμπειρικών δεδομένων προκειμένου να στηριχθούν) προκαλούσαν φυσική αποστροφή στον απλό λαό που πίστευε ότι όλα εξαρτιόνταν από την καλή θέληση των θεών.

 Ή λαϊκή ηθική πίστευε ακράδαντα στην ιδέα ότι ό άδικος άνθρωπος, ό επίορκος, ό ασυνεπής χρεοφειλέτης, ακόμη και αν καταφέρει να μην τον ανακαλύψουν και να μην τον τιμωρήσουν οι άνθρωποι, θα λάβει την αμοιβή πού τού αξίζει από τα χέρια των θεών ή, αν πεθάνει ευτυχισμένος και ήσυχος, θα τιμωρηθούν αντί γι' αυτόν οι απόγονοι του-ή ακόμη —όπως άρχιζαν να πιστεύουν όλο και περισσότερο οι άνθρωποι τον 5ο αιώνα (πρβ. σ. 28(3)— ή ψυχή του θα πληρώσει τις αμαρτίες του στον Κάτω κόσμο. Την εποχή εκείνη το να κατακρίνει κανείς τις γενεαλογίες των θεών, όπως τις είχαν συνθέσει οι ποιητές, και να αποδίδει τη λειτουργία τού σύμπαντος σε φυσικές δυνάμεις απρόσωπες, αδιάφορες για τη συμπεριφορά των ανθρώπων, ήταν σαν να απελευθερώνει τους επιτήδειους και τούς βίαιους από το φόβο πού, όπως πίστευαν οι πολλοί, υποχρεώνει τούς ανθρώπους να τηρούν το νόμο.

 Παρόλαυτα  η αθηναϊκή κοινωνία ήταν ανεκτική σε νεωτεριστικές δοξασίες, και ειδικά στους αριστοκρατικούς κύκλους υπήρχε ασυνήθιστα μεγάλο ποσοστό πνευματικά ανήσυχων ανθρώπων.

 Άλλο θέμα που θα θιχτεί στο συγκεκριμένο έργο, και ειδικά στη μάχη αδίκου και δικαίου λόγου, θα είναι η τέχνη του λόγου και γενικά η εκπαίδευση.

 Η ανάπτυξη έντονου ενδιαφέροντος για τη ρητορική τέχνη που χρησιμοποιούνταν στα δικαστήρια και στις πολιτικές συγκεντρώσεις ήταν διαδεδομένη μεταξύ των νέων και αποτελούσε προϋπόθεση για την επιτυχημένη πολιτική καριέρα. Επιπλέον η παραδοσιακή εκπαίδευση δεν έτερπε τους νέους όσον αφορά τον πόθο τους για την ανάπτυξη του κριτικού πνεύματος καθώς ήταν προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις παλαιότερων εποχών. Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο θα ανθίσει το σοφιστικό ρεύμα... Οι νέοι τελικά απλά θα μαθαίνουν να νικούν στα λόγια...

                                                 

Τι ήταν όμως τελικά οι "Νεφέλες";

 Βαθύτατα θρησκευόμενος και συντηρητικός άνθρωπος ο Αριστοφάνης τοποθετεί τελικά ένα αυστηρά άκαμπτο θρησκευτικό περίγραμμα γύρω από τις Νεφέλες. Πρόκειται ασφαλώς για θεότητες, όπως τελικά αποκαλύπτεται, απεσταλμένες από το Δία για να τιμωρήσουν το Στερψιάδη για τις άδικες και πονηρές του σκέψεις!

 Εντύπωση θα προκαλεί πάντα στο πέρασμα των αιώνων η κάθοδος του Σωκράτη κρεμασμένου σε δίχτυ στη σκηνή (βρίσκονταν ψηλά επειδή αυτό τον εξυπηρετούσε στο να σκέφτονταν καλά μακριά από τα ψυχρά ρεύματα της επιφάνειας της γης).

 Η ανύψωση του Σωκράτη στο αέρα θα έγινε σίγουρα με τη χρήση θεατρικής μηχανής...

  

                                        

Πηγες: Η κωμωδία του Αριστοφάνη, Dover

            Εθνικό Θέατρο

Μετάφραση: Θρασύβουλος Σταύρου

*Ακούγονται οι ηθοποιοί: Θύμιος Καρακατσάνης, Λόυσκα Αβαγιανού, Τάκης Βουλαλάς, Δημήτρης Βυζάντιος, Θεόδωρος Δημήτριεφ, Τρύφων Καρατζάς, Κώστας Κοκκάκης, Σπύρος Μαβίδης, Σοφία Μυρμηγκίδου, Δημήτρης Τσούτσης* *Σκηνοθεσία Στέλιος Παπαδάκης*

Καλή σας ακρόαση...

                                 

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

ΕΚΒΟΥΛΓΑΡΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗ ΣΤΕΝΗΜΑΧΟ.

Απειράριθμοι ήταν οι Έλληνες της νοτίου Βουλγαρίας, οι οποίοι απέκτησαν βουγγάρικη εθνική συνείδηση ειδικά στις αρχές του 20ου αιώνα καίτοι ελληνογενείς.

Ενδεικτική είναι η μαρτυρία του Αποστολίδη
για τον εκβουλγαρισμό συγγενών του από τη
Στενήμαχο

ΔΩΣΤΕ ΒΑΣΗ Σ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Ο
ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ:

Τα τρία τέκνα του εκ μητρός εξαδέλφου μου
Νικολάου Κάσγα,
πατρόθεν και μητρόθεν Ελληνος όντος,
ως και της συζύγου του
Ελληνίδος, εκπαιδευθέντα
εν βουλγαρικοίς σχολείοις
μετά το 1906 ου μόνον απέβαλον
τελείως την ελληνικήν γλώσσαν,
αλλά και τελείως βουλγαρικά αισθήματα
έχουσι, του ενός όντος δικηγόρου
και της ετέρου Βουλγαρίδος διδασκαλίσσης.
Ωσαύτως εκ τριών εξαδέλφων μου
μητρόθεν τέκνων του Ι. Μάρδα
αμπελουργού,
απομεινάντων ορφανών πατρός
και μητρός,
οι δύο εισαχθέντες εις
το εν Φιλιππουπόλει
βουλγαρικόν
ορφανοτροφείον
εξεβουλγαρίσθησαν τελείως.

Η Στενήμαχος ήταν μία πόλη της Ανατολικής Ρωμυλίας ευρισκόμενη στη νοτιοκεντρική Βουλγαρία. Η πόλη κατοικείτο κυρίως από Έλληνες έως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα ονομάζεται Ασένοβγκραντ ενώ ως το 1934 η ονομασία της παρέμενε Στενήμαχος.




Οι απόγονοι των εκβουλγαρισθέντων Ελλήνων διαβιούν σήμερα στη Βουλγαρία ως Βούλγαροι πολίτες με βουλγάρικη συνείδηση...

Πηγή: Διδακτορική διατριβή κας Διαμαντοπούλου.

Πότε έργα τέχνης ονομάστηκαν πρώτη φορά "αρχαιότητες";

Αυτά που αποκαλούμε σήμερα ‘αρχαιότητες’αποτελούν  κυρίως έργα τέχνης της αρχαίας Ελλάδας. Η έννοια "Αρχαιότητα" εμφανίζεται πρώτη φορά κατά την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας.

Τότε, οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες και στρατηγοί αποσπούν ληστρικά από τις ελληνικές πόλεις, και μεταφέρουν στις βίλες τους στην Ιταλία τα μεταλλικά και μαρμάρινα έργα της κλασικής ελληνικής τέχνης. Η πρώτη αυτή τάση ‘αρχαιοφιλίας’ δεν περιορίζεται στη μεταφορά και έκθεση των πρωτότυπων έργων, αλλά συνυπάρχει με τη μαζική παραγωγή ρωμαϊκών αντιγράφων, μιμήσεων δηλαδή είτε αγαλματικών τύπων του παρελθόντος είτε ζωγραφικών συνθέσεων όπως αυτές που μας είναι γνωστές από την Πομπηία. 

Οι φαπες του Κωνσταντάρα...

Ο Κωνσταντάρας αποδίδει δικαιοσύνη στις ελληνικές ταινίες...

Ψηλός επιβλητικός και με βαρύ χέρι. Θύμα του ο Τζανετάκος τις πιο πολλές φορές. 

Στις πρόβες μίας ταινίας ο Τζανετάκος μάλιστα έπαθε και διάσειση...

Ειδώλια "ρωπογραφικής μορφής "

Πρόκειται για ειδώλια που απεικονίζουν στιγμές απραξίας ή καθημερινών ασχολιών, σύμφωνα με την άποψη του καθηγητού Χουρμουζιάδη. Ανήκουν στη Νεολιθική πλαστική.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα :

Η Νεολιθική Εποχή προσδιορίζεται μεταξύ 3200-2000 π.Χ. στον Ελλαδικό και ιδιαίτερα στον Κυκλαδικό χώρο.  

Οιδίπους Τύραννος, Σοφοκλή. Ραδιοφωνικό θέατρο.

 Η Πολιτισμική Διαδρομή συνεχίζει εν μέσω του θέρους το αφιέρωμα της στην αρχαία ελληνική δραματουργία, με το έργο του Σοφοκλή Οιδίπους τύραννος. Πρόκειται για ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

                                    

ΛΙΓΑ ΧΡΗΣΙΜΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ

 Ως προς την ακριβή ημερομηνία, κατά την οποία διδάχτηκε το έργο, δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες. Σίγουρα θα πρέπει να διδάχτηκε πριν το 425 π.Χ. (στο πρώτο μισό της δεκαετίας 430-425 π.Χ.), καθώς σ'αυτό αναφέρεται ο Αριστοφάνης στους Αχαρνείς (425 π.Χ.).

 Ο ποιητής θα πρέπει να ήταν τότε περίπου 70 ετών.

 Ο μεγάλος λιμός του 429 π.Χ., το θανατικό που προέκυψε, και γενικότερα οι αναμνήσεις από αυτόν, σίγουρα επηρέασαν τον μεγάλο τραγικό ποιητή και σίγουρα ενσωματώθηκαν στο έργο.

 Ο πρωταγωνιστής Οιδίποδας ανήκει στο γένος του Κάδμου, πατέρας του είναι ο Λάιος (αιτία του κακού ήταν ο χρησμός που πήρε ο Λάιος να μην κάνει παιδιά), παππούς του ο Λάβδακος και προπάππος του ο Πολύδωρος. Η Ιοκάστη είναι κόρη του Μενοικέα και εγγονή του Πενθέα. Πιθανότατα η Ιοκάστη να ήταν όχι η φυσική μητέρα του Οιδίποδα αλλά η μητριά του και δεύτερη γυναίκα του Λάιου (κάτι τέτοιο μαρτυρεί και η μικρή διαφορά ηλικίας μεταξύ Ιοκάστης και Οιδίποδα).

 Ο Οιδίποδας θα εκφράσει την απόλυτη τραγικότητα στη δυτική λογοτεχνία.

 Συγκλονιστική αναγνώριση,απαράμιλλη πλοκή, μοναδική σε βάθος έκταση και ένταση, τραγική ειρωνεία, ανυπέρβλητη χρήση της γλώσσας και βαθιές φιλοσοφικές διαστάσεις θα συνθέσουν την συγκεκριμένη τραγωδία.

 Τα γεγονότα τα οποία διαδραματίστηκαν πριν από το έργο φυσικά και ήταν αποφασιστικά.

 Το πεπρωμένο είχε ήδη απλωθεί πάνω από τον ήρωα και άνθρωπο Οιδίποδα...

Η ΕΞΕΛΙΞΗ...

 Ο Οιδίποδας βρίσκεται στο θεματικό κέντρο του έργου, καθώς γεμίζει με την παρουσία του όλες τις σκηνές.

 Στο πρώτο μισό του έργου ο βασιλιάς Οιδίποδας είναι ο απόλυτος κυρίαρχος της κατάστασης, βήμα βήμα όμως έρχεται η καταστροφή. Το βασίλειο της Θήβας μαστίζεται από θανάτους ανθρώπων, ζώων, σπαρτών κλπ, πρόκειται για γενικευμένη καταστροφή και όχι απλό θανατικό ανθρώπων (όπως στο γνωστό λοιμό των Αθηνών στις αρχές του Πελοπονησιακού πολέμου). Ο βασιλιάς αντιμετωπίζει με φροντίδα και καλοσύνη την κατάσταση, άλλωστε ο λαός τον εμπιστεύεται καθώς είναι αυτός που έσωσε την πόλη από την Σφίγγα στο παρελθόν.

 Ο αδερφός της βασίλισσας Ιοκάστης, ο Κρέων, έρχεται από το Μαντείο των Δελφών όπου είχε σταλεί για να λάβει χρησμό, ο οποίος είναι σαφής: εξιλασμός για το θάνατο του τέως βασιλιά Λάιου, ο οποίος δολοφονήθηκε από άγνωστο χέρι σε παρελθόντα χρόνο. Το θανατερό θα σταματήσει μόνο εάν βρεθεί ο φονιάς του βασιλιά Λάιου (αυτόν διαδέχτηκε ο Οιδίποδας στο θρόνο αφού φόνευσε την Σφίγγα και κατόπιν νυμφεύθηκε την σύζυγο του Λάιου και βασίλισσα Ιοκάστη επιπλέον η σωστή απάντηση που θα δώσει ο Οιδίπους στη Σφίγγα θα τον οδηγήσει στην αλαζονεία).

 Η δράση του έργου εξελίσσεται εφεξής με φοβερή συνέπεια... Ο Οιδίποδας στο διάλογο του με τον Κρέοντα δείχνει ότι βρίσκεται σε απόλυτη ετοιμότητα ώστε να λύσει το πρόβλημα.

 Ακολουθεί η σκηνή με τον Τειρεσία, ο βασιλιάς τον φωνάζει και ο μάντης βρίσκεται ενώπιον του, στο σημείο αυτό γίνεται η φοβερή αποκάλυψη: Ο μάντης φωνάζει δυνατά ότι ο Οιδίποδας είναι ο φονιάς του πατέρα του και ότι ζει σε ένα φοβερό γάμο!!

 Μ' αυτόν το τρόπο αποκαλύπτεται η φοβερή αλήθεια! Πλην όμως αυτό που ο Σοφοκλής κάνει με εξαιρετική τολμηρότητα δεν το παίρνει κανείς στα σοβαρά!

 Η συνάντηση με τον μάντη φέρνει τη σύγκρουση μεταξύ των δύο ανδρών. Πρόκειται για μία σκηνή εξαιρετικής έντασης. Ο Τειρεσίας ερεθίζει τον Οιδίποδα λέγοντας του ότι είναι τυφλός και δεν βλέπει! Η λύσσα του Οιδίποδα τον φτάνει στο σημείο να κατηγορήσει τον Τειρεσία ως υποκινητή του φόνου του Λάιου!

 Ο Οιδίποδας βρίσκεται σε ένα ένα δίχτυ, σέρνεται, το τραβάει και μπερδεύεται ακόμη πιο σφιχτά μέσα στα νήματα...

 Στη δραματική λογοτεχνία δεν υπάρχει όμοιο ως προς την αριστοτεχνική διαμόρφωση της συμπύκνωσης της έντασης...

 Φτάνει μάλιστα μέχρι του σημείου να υποψιαστεί μηχανορραφία  του Κρέοντα καθώς από τον χαμό του θα επωφελούνταν ώστε να γίνει βασιλιάς. Καθώς εξελίσσεται το έργο ένα είναι βέβαιο για τον Οιδίποδα: ότι είναι ο άνθρωπος των γρήγορων συμπερασμάτων.

 Ο Οιδίποδας γνωρίζει ότι το παιδί που ο Απόλλων προφήτευσε ότι θα σκότωνε το Λάιο πέθανε στον Κιθαίρωνα καθώς εκτέθηκε. Επιπλέον τον Λάιο τον σκότωσαν ληστές σύμφωνα με όσα του έχει πει η Ιοκάστη κατά το παρελθόν. Αυτό το τελευταίο προσφέρει όπως είναι φυσικό ανακούφιση στον Οιδίποδα αλλά οι πληροφορίες που λαμβάνει σχετικά με το Λάιο αντανακλούν πολλά στη μνήμη του...

 Φεύγοντας από την Κόρινθο ο Οιδίποδας έλαβε τον χρησμό ότι θα σκοτώσει τον πατέρα του, τον Πόλυβο, τον βασιλιά της Κορίνθου και όλοι ανακουφίζονται όταν εμφανίζεται αγγελιοφόρος ο οποίος αναγγέλλει ότι ο Πόλυβος πέθανε. Ο βασιλιάς θεωρεί ότι ξέφυγε από το πεπρωμένο του, που ήταν να σκοτώσει τον πατέρα του. Υπάρχει όμως και ένα ακόμη μισό του χρησμού που αφορά τον Οιδίποδα, το οποίο και τον συγκρατεί από την θριαμβευτική αυτοπεποίθηση: ότι θα νυμφευθεί την μητέρα του που ζει ακόμη...

 Ενώ λοιπόν χλευάζει τους χρησμούς ταυτόχρονα φοβάται την αιμομικτική σχέση... Στο σημείο αυτό ο αγγελιοφόρος αποκαλύπτει ότι δεν είναι γιος της Μερώπης (της γυναίκας του Πόλυβου)!

Είναι έκθετο του Κιθαίρωνα που το παρέδωσε ένας δούλος στον άτεκνο Πόλυβο!

Επομένως ποιανού γιος είναι;;

 Ο Οιδίπους βρίσκεται τώρα σε ένα ασφυκτικό αδιέξοδο, είναι θύμα πλάνης...Του έρχεται στο νου ο γέροντας που σκότωσε στο τρίστρατο ανταποδίδοντας χτύπημα που είχε δεχθεί.

 Η Ιοκάστη έχει καταλάβει από ώρα την αλήθεια, αισθάνεται τα πέπλα να φεύγουν από τα μάτια της, αντιλαμβανόμενη σιγά σιγά την πραγματικότητα προσπαθεί να τον πείσει να σταματήσει τις έρευνες... Εξαφανίζεται απότομα μέσα στο παλάτι!

 Τίποτα δεν είναι ικανό να σταματήσει τον Οιδίποδα να ερευνά...

 Η παρουσία του χορού στο χορικό που ακολουθεί είναι ανατριχιαστική...

 Ο χορός συμπεραίνει ότι η Ιοκάστη φοβάται ότι ο Οιδίποδας έχει ταπεινή καταγωγή και τραγουδά ένα χαρούμενο τραγούδι, έτσι πριν την καταστροφή αντηχούν χαρούμενες μελωδίες που χαράσσονται βαθιά μέσα στην ψυχή του ακροατή... Ίσως ένας από τους θεούς που κατοικούν στα βουνά να έκανε τον Οιδίποδα (σύμφωνα με το χορό)...

 Είναι η τελευταία φορά που ο βασιλιάς βρίσκεται στο σκοτάδι της άγνοιας φωτιζόμενος από ψεύτικους φωσφορισμούς...

 Σε λίγο πρόκειται να αποκαλυφθούν όλα...

 Στη σκηνή εμφανίζεται ο υπηρέτης, αυτό στον οποίο ανατέθηκε να εκθέσει (να παρατήσει μόνο του) το μωρό πριν πολλά χρόνια και αποκαλύπτει την αλήθεια ο βασιλιάς είναι γιος του Λάιου, είναι το έκθετο παιδί του Κιθαίρωνα (ποταμός), σκότωσε τον πατέρα του και παντρεύτηκε την μητέρα του! Η καταστροφή έρχεται απότομα. Τα μάτια του Οιδίποδα ανοίγουν και βλέπει την πραγματικότητα.

 Ο βασιλιάς ορμάει στο παλάτι και βλέπει την Ιοκάστη κρεμασμένη, αμέσως τυφλώνεται! Στο τέλος ο Οιδίποδας τυφλός ταλαντεύεται στη σκηνή έτοιμος να βαδίσει προς τη δυστυχία του. Ακόμη και στο έσχατο βάθος της αθλιότητας διατηρεί την αξιοπρέπεια του...

ΚΡΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ:

 Σε πολλά αρχαία κείμενα θα εκφραστεί ο φόβος της άγνοιας σε συνδυασμό με την αυταπάτη της ελευθερίας του ατόμου. 

 Ο Οιδίποδας θα αποτελέσει χαρακτηριστικό παράδειγμα ανθρώπου που ζούσε στην άγνοια. Όλη η ζωή του είναι εγκλωβισμένη στην άγνοια που θα αποτελέσει και τη ρίζα του κακού: τραγικός γάμος και απόκτηση παιδιών με την μητέρα του, και πατροκτονία. Ο ήρωας θα προσηλωθεί στην μορφή και στην ύλη και θα οδηγηθεί στις δικές του αυταπάτες. Επιπρόσθετα θα διαπιστωθεί σύγκρουση θεϊκού και ανθρώπινου νόμου όπως και στην Αντιγόνη. Η εξουσία θα χαθεί μόλις μάθει την αλήθεια...

 Σε όλο το έργο υπερδύναμη θα αποτελέσει η παντοδυναμία του θείου, η οποία με θανάσιμη βεβαιότητα θα τσακίσει την ανθρώπινη ευτυχία.

 Το έργο είναι ένα δράμα του πεπρωμένου που ορίζεται από τους θεούς, πεπρωμένο που στην περίπτωση του Οιδίποδα είναι τερατώδες. Μπροστά στον καθηλωμένο από την εξέλιξη του έργου θεατή, θα ξεδιπλωθεί ένα δράμα της μοίρας. Παρόλα αυτά ο τραγικός άνθρωπος ( Οιδίπους) δεν θα παραμείνει παθητικός αλλά με την ενεργητική εγρήγορση του κορυφωμένη συνεχώς προς το πεπρωμένο του. Η ενεργητικότητα του τραγικού ανθρώπου στον Οιδίποδα θα εκδηλωθεί στο έπακρο. 

 Ο πρωταγωνιστής δεν υπομένει την μοίρα του αλλά κάθε φορά αρπάζει τις ευκαιρίες που του δίδονται και αναζητεί την αλήθεια. Ο Οιδίπους θα αποδεχθεί το πεπρωμένο του με τη βούληση του και δεν θα κλείσει τα μάτια στην αλήθεια όπως η Ιοκάστη.

 Οι θεοί οδηγούν τους ανθρώπους, στην περίπτωση του Οιδίποδα στην απόλυτη αθλιότητα χωρίς να ξέρουμε γιατί το κάνουν. Σύμφωνα με την άποψη του Hofmann για τους φριχτούς θεούς ο άνθρωπος είναι ένα απλό παιχνίδι. Ένα μπορεί να θεωρηθεί σίγουρο: στο έργο του Σοφοκλή οι θεοί αποσύρονται από τη σκηνή και πλέκουν ένα πεπρωμένο για τους ήρωες κινώντας τα νήματα.

Η θεϊκή εξουσία θα εκδηλωθεί απροσπέλαστη από την ανθρώπινη σκέψη με τον πιο φοβερό τρόπο. Πρόκειται σίγουρα για την τραγωδία της ειμαρμένης αναμεμιγμένη σίγουρα με μπόλικη τραγική ειρωνεία.

 Σε όλο το έργο ο Οιδίποδας θα αντιπροσωπεύσει τη σύζευξη του εξυπνότερου αλλά και συνάμα μωρότερου ανθρώπου, θα είναι πάντα ο πιο ανυπεράσπιστος και δυστυχισμένος ήρωας. Ήταν πάντως ένα σύμβολο ανθρώπου που αγωνίστηκε να βρει την αλήθεια για τον εαυτό του, μέσω της αποκαλυπτικής δράσης η οποία πάντως τον οδήγησε τελικά στην καταστροφή.

 Ο Αριστοτέλης στην ποιητική του αποδίδει την καταστροφή του Οιδίποδα σε κάποιο σφάλμα, αποκλείοντας την ηθική κακότητα (μοχθηρία και κακία). Η δύναμη έτσι της τραγικότητας δε διαλύεται καθώς πουθενά δεν προκύπτει συμβιβασμός ενοχής και εξιλασμού.

 Ο Σοφοκλής θα υπερασπιστεί την παράδοση και θα εκφράσει ειδικά στα χορικά την αποδοκιμασία του για κάθε τι καινούριο και ανατρεπτικό, καθώς την εποχή εκείνη θα διαδραματιστεί από το σοφιστικό ρεύμα μία γενική επίθεση εναντίων της παράδοσης.

 Η τυφλότητα μπορεί να θεωρηθεί κάλλιστα και μεταφορικά καθώς θα συγχωνεύει το μεταφορικό με το πραγματικό.

 Ο Οιδίποδας υποστηρίχθηκε ακόμη ότι ενσαρκώνει την ίδια την ανθρωπότητα και την συμπεριφορά της.

 Εν κατακλείδι είναι γεγονός τέλος ότι όλοι φεύγουν από μία παράσταση του Οιδίποδα με ανακούφιση και χαρά. Είναι δύσκολο να εξηγηθεί αυτό. Ίσως τελικά να οφείλεται στο γεγονός ότι ο ποιητής παρόλη τη φρίκη δεν αποστρέφει το πρόσωπο του από εκείνη την ΤΑΞΗ που διατηρεί αιώνια την ισχύ της...

Η φωνή του Βύρωνα Πάλλη θα ερμηνεύσει τον Οιδίποδα

Πηγές: greek language, chldimos, Οι τραγικοί , Κρεβατάς, Η τραγική ποίηση των Αρχαίων Ελλήνων, Λέσκυ, Iστορία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας-Λέσκυ

Η μεταφορά έγινε από το κανάλι Ισοβίτης:

http://isobitis.com/theatro1/?p=1680 

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.