Ώσπερ γαρ την μέλιτταν ορώμεν εφ' άπαντα μεν τα βλαστήματα καθιζάνουσαν, αφ' εκάστου δε τα βέλτιστα λαμβάνουσαν, ούτω δει και τους παιδείας ορεγομένους μηδενός μεν απείρως έχειν, πανταχόθεν δε τα χρήσιμα συλλέγειν. (Προς Δημόνικον)
Η μετάφραση:
(Όπως ακριβώς βλέπουμε τη μέλισσα να κάθεται σε όλα τα φυτά και να παίρνει απ' το καθένα ό,τι καλύτερο υπάρχει, έτσι πρέπει και αυτοί που επιθυμούν να μορφωθούν, να μην αφήνουν τίποτε χωρίς να το γνωρίσουν, από παντού όμως να επιλέγουν τα ωφέλιμα)
Ο κος Μοσχόπουλος Θωμάς επιμελήθηκε το υλικό του άρθρου.
Στην προσπάθεια τους να διαφύγουν από αέρος η Βλαχοπούλου και ο Ξαρχάκος μαζί με τον τρίτο αδερφό τους και τη μνηστή του
Από τη Ρόδο στην Αθήνα βρίσκονται κατά λάθος στη διώρυγα του Σουέζ!!
Εκεί τους βομβαρδίζουν!!
Τίθεται λοιπόν το ερώτημα προς τα πού να διαφύγουν...
Το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα όπως επανειλημμένα έχει σημειωθεί στην ιστοσελίδα μας, προέκυψε η δημιουργία μίας νέας δυναμικής στην Άνω Βαλκανική. Η περιοχή εισήλθε σε μία νέα ιστορική περίοδο.
Τα γεγονότα τα οποία συντέλεσαν προς την ανωτέρω κατεύθυνση ήταν τα ακόλουθα:
1) Η συνθήκη του Πασσάροβιτς (1718), η οποία και διευκόλυνε μεταξύ άλλων (προσαρτήθηκε το Βελιγράδι στην Αυστροουγγαρία) τις μετακινήσεις μεταξύ υπηκόων της Αυστροουγγαρίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
2) Ο Κριμαϊκός πόλεμος και
3) Οι μεταρυθμίσεις του Τανζιμάτ
Η Οθωμανική αυτοκρατορία πιέστηκε σε γενικές γραμμές να παραχωρήσει ελευθερίες υπό το πρίσμα της Αυστροουγγρικής επέκτασης.
Στη γενικότερη προσπάθεια των εθνικών κινημάτων των βαλκανικών χωρών εντάσσεται και η ρουμανική προπαγάνδα, μόνο που αυτή αποτελεί ένα παράδοξο ιστορικόφαινόμενο, αφού ο πληθυσμός, τον οποίο προσπαθούσε να «αφυπνίσει», βρισκόταν μακριά από το εθνολογικό και εθνικό της κέντρο και δεν υπήρχε καμιά περίπτωση να ενσωματωθεί στο ρουμανικό κράτος.
Η Ρουμανία λοιπόν πλησίασε τους Κουτσοβλάχους από τη στιγμή που έχασε τη
Βεσσαραβία, η οποία προσαρτήθηκε στη Ρωσία, και άρχισαν να πληθαίνουν οι ομογενείς της που απομακρύνονταν από τον εθνικό της κορμό. Αυτή η κατάσταση ενισχυό-
ταν βέβαια και από το γεγονός ότι εκατομμύρια Ρουμάνοι βρίσκονταν αλύτρωτοι και στις αυστροουγγρικές επαρχίες της Τρανσυλβανίας, του Βανάτου και της Βουκοβίνας. Έτσι εναγώνια έψαχνε αλλού το «ιστορικό της πρόσωπο» και όταν «ανακάλυψε» τη γλωσσική συγγένεια της ρουμανικής γλώσσας με το κουτσοβλαχικό ιδίωμα, έστρεψε εκεί όλη την προπαγανδιστική της δράση. (Νικολαΐδου)
Η προπαγάνδα αναπτύχθηκε σε πολιτικό, εκπαιδευτικό και εκκλησιαστικό επίπεδο. Η βόρεια Ελλάδα (Ήπειρος, κεντρική και δυτική Μακεδονία), η Θεσσαλία και η Πελαγονία (νότια περιοχή των Σκοπίων), ήταν τα πεδία στα οποία έδρασε η προπαγάνδα (σε περιορισμένη κλίμακα βέβαια).
Οι Έλληνες Βλάχοι φυσικά γύρισαν την πλάτη τους στη ρουμανική προπαγάνδα πλην ορισμένων ελληνόφωνων γραικύλων. Ακόμη και στα δύσκολα χρόνια της κατοχής, στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η ρουμάνικη προπαγάνδα καίτοι είχε τη στήριξη δύο αυτοκρατοριών (Γερμανία-Ιταλία) είδε τις πλάτες των Ελλήνων γυρισμένες...
Ταξίδι σε μια άλλη μαγική εποχή... Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος
Μουσική: Μίμης Πλέσσας
Στίχοι
Μέθυσε απόψε το κορίτσι μου
και το χειλάκι του που καίει
κομμένα λόγια γιασεμάκια μου
παραπονιάρικα μου λέει
μέθυσε απόψε το κορίτσι μου
και γλυκογέρνει μου στον ώμο
βασιλεμένα τα ματάκια του
σαν λυχναράκια μες στο δρόμο
μέθυσε απόψε το κορίτσι μου
κι έχει νυχτώσει και μου τρέμει
μα είναι ορθάνοιχτη η καρδούλα μου
να βρει απάγκιο κι απανέμι Γεια σου Γιανναρε ! Ζειμπεκικο πρωτο, γεματο συναισθηματα , του μεγα Πλεσσα και του μαστορα Λευτερη με την μοναδικη, βελουδινη φωνη σου! ΣΚΕΤΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ....
Απόψε το βράδυ η Πολιτισμική Διαδρομή πιστή στο ραντεβού της με το ραδιοφωνικό θέατρο θα σας παρουσιάσει ένα έργο με ιδιαίτερη θέση στο παγκόσμιο ρεπερτόριο, πρόκειται για τη "Σονάτα των Φαντασμάτων¨του Αυγούστου Στρίμπεργκ (1849-1912).
Το έργο γράφτηκε το 1907, λίγο πριν το θάνατο του μεγάλου Σουηδού συγγραφέα και γνώρισε εντυπωσιακή επιτυχία. Η Σονάτα είναι αναμφίβολα το πιο γνωστό και πολυσυζητημένο έργο του Στρίμπεργκ και συνοψίζει ολόκληρη την ψυχική και καλλιτεχνική του πορεία.
Το έργο ανήκει στην κατηγορία των θεάτρικών δωματίου του Στρίμπεργκ, τα οποία έχουν ως χαρακτηριστικό την πραγμάτευση ενός θέματος σε βάθος, που ενώ κινήται στο χώρο της φαντασίας στηρίζεται στην ανθρώπινη εμπειρία και παρατήρηση.
Το έργο είναι χωρισμένο σε τρεις πράξεις κατά το πρότυπο μιας τριμερούς φόρμας μίας μουσικής σονάτας.
Η υπόθεση του έργου:
Ένας νεαρός φοιτητής βρίσκεται σε κάποιο μυστηριώδες σπίτι όπου, πέρα από το
πρόσωπο τού γέρου Χούμελ και τη γοητευτική κοπέλα που συναντά και τον θέλγει,
έλκεται και από το ίδιο το περιβάλλον του σπιτιού με την ομορφιά και την πολυτέλεια
του. Στην πορεία, ωστόσο, ο φοιτητής θα καταλάβει την πολλαπλή και αενάως
μεταβαλλόμενη υφή προσώπων και πραγμάτων. Στο έργο κυριαρχεί η προβολή του
υποσυνείδητου ως η κατ' εξοχήν δύναμη που μορφώνει τη ζωή και την ύπαρξη. Τα
πρόσωπα είναι αιχμαλωτισμένα μέσα σε μάσκες( εξαιρετικό μακιγιάζ ), που τις
συντηρούν με πυρετώδη ένταση, ως τη στιγμή που ο εγκλωβισμένος εαυτός
ξεχύνεται με δαιμονική δύναμη, για να καταστρέψει και να καταστραφεί. Ο κόσμος
της τρέλας, της οδύνης, του εφιάλτη ή του ονείρου αποκαλύπτεται σε όλο του το
μεγαλείο...
Το σκηνικό του έργου είναι αυτό που απαντά ο θεατής σε όλα τα έργα του Στρίμπεργκ: Ένα σπίτι με τηλέφωνο και νερό σε μία πόλη του 20ου αιώνα. Το έργο επίσης ισορροπεί ανάμεσα στο κωμικό και το τραγικό μεταιχμιακά καθώς υπάρχει πλήθος κωμικών σκηνών. Έτσι λοιπόν μοιραία το παρόν θα γελοιοποιεί το παρελθόν...
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ:
Τα πρόσωπα που συνθέτουν το έργου είναι βρικόλακες, φαντάσματα και μούμιες. Απόκοσμες και φαντασιακές φιγούρες που κινούνται μέσα σε απόκοσμα μεσοαστικά δωμάτια. Περισσότερο φαντασιακά είναι ο Χούμελ και η πρώην μνηστή του. Παρόλαυτά όμως είναι ταυτόχρονα και πρόσωπα υπαρκτά που ζουν...
Ο Χούμελ...
Αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο του έργου κει είναι τοκογλύφος, κλέφτης ψυχών και βρυκόλακας. Πρόκειται για έναν αιμοδιψή εξουσιαστή, ταυτόχρονα είναι ένας καταχθόνιος σακάτης που χρησιμοποιεί τον φοιτητή ως μακρύ του χέρι.
Ο φοιτητής...
Αρχικά είναι καλόκαρδος, στην πορεία όμως γίνεται κυνικός. Ποθεί την απλησίαστη δεσποινίδα που βρίσκεται στο δωμάτιο των Υακίνθων του οποίου οι τοίχοι αποπνέουν θάνατο. Το όνειρο του καταλήγει στο θάνατο φθαρμένο από τα ψεγάδια, δηλητηριασμένο από το φαγητό και μολυσμένο από τον αέρα αυτού του κόσμου.
Ο αξιωματικός...
Δεν είναι αξιωματικός τελικά αλλά υπηρέτης.
Η μούμια...
Αποδομείται και αυτή.
Η αξιολάτρευτη κόρη...
Είναι άρρωστη.
Η μαγείρισσα...
Την έχουν φορτωθεί εξαιτίας των αμαρτιών της.
Στη θέση των αληθινών προσώπων βρίσκονται συμβολικές μορφές.
Περαιτέρω στοιχεία για το έργο:
Το έργο θα αποτελέσει ένα ονειρόδραμα, με συνειρμική δομή που θα στηριχθεί στη λογική του ονείρου. Σύμφωνα με το Στρίμπεργκ, όλα θα είναι δυνατά και πιθανά, ενώ το υποσυνείδητο μορφώνει τη ζωή και την ύπαρξη.
Ιδεαλιστικές παραστάσεις εναλλάσσονται εφιαλτών σε διάφορα στάδια κατάπτωσης.
Καθώς τα πέπλα της ψευδαίσθησης θα υποχωρούν σταδιακά, θα διαφαίνεται ολοένα και περισσότερο η κρυφή φύση της ζωής. Ο κόσμος της τρέλας, του ονείρου και του εφιάλτη θα αποκαλυφθεί σε όλο το μεγαλείο του. Το έργο θα κινηθεί ανάμεσα στη φαντασία και στην πραγματικότητα.
Οι ήρωες θα γίνονται θύματα και κατόπιν τα θύματα θα μετατρέπονται σε θύτες...
Υποσυνείδητα θα απομυθοποιηθεί η ανθρώπινη σάρκα την οποία, και ο ίδιος ο χρόνος θα την επιθυμεί πάντα ευάλωτη και θνησιγενή .
Ο χώρος και ο χρόνος θα καταρρίπτονται από το συγγραφέα χωρίς να ενδιαφέρει η λογική συνέχεια. Η δράση γενικά θα αναιρεί το χώρο και το χρόνο.
Τελικά στον κόσμο των φαντασμάτων δεν θα υπάρξει εντιμότητα και η αλήθεια πάντοτε θα σκοτώνει.
Η κατάταξη του έργου σε κάποια κατηγορία γραφής ή δραματουργία θα αποτελέσει δύσκολη υπόθεση. Πάντως θα είναι κυρίαρχος ο εξπρενσιονισμός της παραίσθησης μέσα από την ψευδή θεώρηση της ζωής. Το υποσυνείδητο τελικά θα κυριαρχήσει και θα διαμορφώσει την ζωή και την ύπαρξη.
Το έργο ηχογραφήθηκε το 1989 σε σκηνοθεσία Πέτρου Παναμά.
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Μαρία Σιουρούνη, Δημήτρης Καταλειφός, Γιώργος Μοσχίδης, Νίκος
Γαροφάλλου, Νίκη Κρεούζη, Ηλίας Πλακίδης, Χρήστος Δοξαράς, Τώνης Γιακωβάκης, Κίττυ
Αρσένη, Κάτια Γέρου, Νανά Κακκαβά.
Ένας εξαίρετος ηθοποιός ο Γιώργος Μοσχίδης θα υποδυθεί τον Χούμελ. Πρόκειται για έναν ηθοποιό, τον οποίον έχουμε συνηθίσει σε δευτεροκλασάτους ρόλους στον κινηματογράφο, η φωνή του οποίου σε συνδυασμό με το ρόλο που υποδύεται θα σας συγκλονίσει... (Αρκετά συχνό φαινόμενο στο ραδιοφωνικό θέατρο)
Ο ηθοποιός Γιώργος Μοσχίδης.
Η μεταφόρτωση πραγματοποιήθηκε από το glob tv, κανάλι του youtube.
Πηγές:
Το βήμα, Η Αθηναϊκή, Θεατρική ομάδα Θεσσαλονίκης,episkinis.
