Τις γραμμές που ακολουθούν δεν τις γράφει ένας ακροδεξιός αλλά ένας άνθρωπος από το χώρο της Αριστεράς...
Η βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία και η Κομμουνιστική Διεθνής θα υποχρεώσουν και το ελληνικό Κομμουνιστικό Κόμμα να συνταχθεί με το αίτημα της ανεξάρτητης Μακεδονίας-Θράκης, παρά τις αιτιάσεις και τις αντιρρήσεις που προέβαλλαν ακόμα και ηγετικά στελέχη του κόμματος, όπως ο Κορδάτος ή ο γενικός γραμματέας του, Αποστολίδης, οι οποίοι και εκπαραθυρώθηκαν.
Όταν αναφερόμαστε σε επιβολή της σχετικής αντίληψης της Κομμουνιστικής Δι-εθνούς, και εκπαραθύρωση των ηγετικών στελεχών του, με πιο κραυγαλέα απόδειξη τα γεγονότα κατά το Τρίτο Έκτακτο Συνέδριο του ΣΕΚΕ (ΚΚΕ), το 1924, κυριολεκτούμε.
Τωόντι, στο 5ο Συνέδριο της Κομμουνιστι-κής Διεθνούς (Κ.Δ., Μόσχα 17/6-8/7/1924), είχε ληφθεί η απόφαση «περί ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας και Θράκης», την οποία αποδέχτηκαν οι αντιπρόσωποι του ελληνικού Κ.Κ. στο Συνέδριο, Παντελής Πουλιόπουλος και Σεραφείμ Μάξιμος, και ανέλαβαν να την μεταφέρουν στο ΣΕΚΕ-ΚΚΕ. Όμως, η τότε ηγεσία του κόμματος –ιδιαίτερα ο τότε γραμματέας, Θωμάς Αποστολίδης, κα-θώς και ο Γιάννης Κορδάτος– αντιδρούσε έντονα και «κωλυσιεργούσε», όπως άλλωστε και το γιουγκοσλαβικό Κ.Κ., στην αποδοχή και εφαρμογή της «μακεδονικής» γραμμής της «Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας». Γι’ αυτό και το Τρίτο Έκτακτο Συνέδριο του ΣΕΚΕ-ΚΚΕ (26/11-3/12/1924) συγκλήθηκε –μάλλον παρά τη θέληση της ηγεσίας του– από τον εκπρόσωπο της Κ.Δ., Ντιμίτρι Μανουήλσκι (ειδικό για τα βαλκανικά θέματα). Στη συζήτηση που έγινε στην Αθήνα, ο Αποστολίδης προσπάθησε μάταια να αποκρούσει τους Μανουήλσκι και Πουλιόπουλο, καταδεικνύοντας πως, με την εγκατάσταση των προσφύγων και την ανταλλαγή των πληθυσμών, έχει πάψει να υφίσταται «Μακεδονικό Ζήτημα» στην Ελλάδα.
Εντούτοις, το Συνέδριο υιοθέτησε το σύν-θημα της «ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας και της ενιαίας και ανεξάρτητης Θράκης» και αντικατέστησε τον Αποστολίδη, ορίζοντας νέο Γραμματέα τον «διεθνιστή και μακεδονιστή» Παντελή Πουλιόπουλο, μελλοντικό ηγέτη του ελληνικού τροτσκι-σμού.
Ο Πουλιόπουλος μάλιστα έθεσε σε περίοπτη θέση το Μακεδονικό στην ατζέντα του Κόμματος, και σε σχετικό άρθρο του, στον Ριζοσπάστη της 14/12/1924, υπό τον τίτλο «Το Μακεδονικό Ζήτη-μα», έγραφε: Η ελληνική πλουτοκρατία καταδυναστεύει ένα μέρος του μακεδονικού και θρακικού λαού… Αν δεν συντρίψουμε τον εθνικό ζυγό της ντόπιας μπουρζουαζίας που βαρύνει στη Μακεδονία και στη Θράκη, δεν μπορούμε να τσακίσουμε τον κοινωνικό ζυγό της ίδιας μπουρζουαζίας που βαρύνει επάνω σ’ εμάς. Το ελληνικό «τμήμα» προσαρμόστηκε στη γραμμή της Κομμουνιστικής Διεθνούς και της ΒΚΟ και δεν έπαυε στη συνέχεια να επανέρχεται σε αυτή παρά τις διώξεις των μελών του –ανάμεσά τους και με το περιβόητο «Ιδιώνυμο» του Βενιζέλου– και παρά την απομαζικοποίηση που επέφερε· και όμως, παρ’ όλα αυτά, πολύ συχνά, η ηγεσία του κόμματος κατηγορούνταν ότι δεν εφάρμοζε με ιδιαίτερη ζέση τη σχετική «γραμμή» και αυτή θα έπρεπε να επανε-πιβεβαιώνεται.Πάντως, η ήττα της κομ-μουνιστικής εξέγερσης στη Βουλγαρία, στα 192315, και η σταδιακή αποδυνάμωση του Κ.Κ.Β., η ένταξη του μεγαλύτερου μέρους των πρώην οθωμανικών σλαβικών περιοχών στη νεοδημιουργηθεί-σα Γιουγκοσλαβία, η σταδιακή ενίσχυση των κομμουνιστικών κομμάτων της Γιου-γκοσλαβίας και της Ελλάδας έναντι εκείνου της Βουλγαρίας, καθώς και –μετά την άνοδο του Χίτλερ– ο φόβος μιας πιθανής σύμπραξης των Βουλγάρων με τη ναζιστική Γερμανία (όπως και πράγμα-τι έγινε), απομάκρυνε σταδιακώς την Κομμουνιστική Διεθνή από την βουλγαρική εκδοχή του Μακεδονισμού και αρχίζει να την προσανατολίζει αποκλειστικά προς εκείνη του «μακεδονικού έθνους».
Αυτή την εκδοχή εξάλλου προωθούσαν και οι υπόλοιπες εθνότητες της Γιουγκοσλαβίας, κατ’ εξοχήν οι Κροάτες, ως επιχείρημα για μια ομοσπονδιακή μετεξέλιξη της Γιουγκοσλαβίας, την οποία και θα κάνει πράξη ο… Κροάτης Τίτο. Το πολιτικό όχημα αυτής της πολιτικής υπήρξε η αριστερή πτέρυγα του VMRO (ΕΜΕΟ), η VMRO (ενωμένη), που συνεργαζόταν με το Κ.Κ.Β.Για να υλοποιήσει τον νέο της προσανατολισμό στην ελληνική Μακεδονία, η ηγεσία της Κομιντέρν –υπογραμμίζει ο Σπύρος Σφέτας– δεν έπαυε να υπενθυμίζει το «κό καθήκον» της ηγεσίας του ΚΚΕ· ακόμα και ο «Κούτβης» Νίκος Ζαχαριάδης υπέστη έντονη κριτική για τη «χλιαρή» στάση του ΚΚΕ στο Μα-κεδονικό, όταν επισκέφθηκε τη Μόσχα, αμέσως μετά την τοποθέτησή του στην ηγεσία του Κόμματος, το Φθινόπωρο του 1931. Οι σχετικές προ-τροπές υποχρέωσαν το ελληνικό τμήμα να καταδείξει ενεργητικότερα τα «μακεδονικά» του αισθήματα και να προχωρήσει στη συγκρότηση ελληνικού τμήματος του VMRO(EMEO).
Το 1932, πραγματοποιήθηκαν δύο προπαρασκευαστικές κομματικές συνδιασκέψεις, με συμμετοχή του μέλους του ΠΓ, Στέλιου Σκλάβαινα. Στην πρώτη συν-διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις αρχές του έτους, συμμετείχαν, εκτός από τους Σλαβόφωνους, Εβραίοι, Μουσουλμάνοι και Βλάχοι αν και στην ουσία το επίδικο αντικείμενο ήταν οι Σλαβόφωνοι. Η δεύτερη συνδιάσκεψη πραγματοποιήθηκε στη Βέροια, και σε αυτή συμμετείχαν μόνο σλαβόφωνοι. Τελικώς, τον Μάρτιο του 1933, στην Έδεσσα συγκλήθηκε η Ιδρυτική Συνδιάσκεψη της ΕΜΕΟ (Εν.) και εξέλεξε την ηγεσία της οργάνωσης με επικεφαλής το μέλος του ΚΚΕ, Ανδρέα Τσί-πα, από την περιοχή της Φλώρινας, ενώ ηγετικά στελέχη ήταν και οι Γεώργιος Του-ρούντζας, Λάζαρος Τερπόφσκυ κ.ά.
Τον Σεπτέμβριο του 1934, άρχισαν να δημοσιεύ-ονται δηλώσεις ομάδων της ΕΜΕΟ (Εν.) στον Ριζοσπάστη σχετικά με τη «μακεδονική» ταυτότητα των σλαβόφωνων απορρίπτοντας την όποια βουλγαρική, σερβική και ελληνική τους ταυτότητα, υπο-γραμμίζοντας παράλληλα τη σημασία της ΕΜΕΟ (Εν.). Η ΕΜΕΟ (Εν.) άρχισε να συ-γκροτεί και να εμπεδώνει σε ένα μέρος των σλαβοφώνων τη «μακεδονική» ταυτότητα χωρίς βέβαια να κατορθώσει, μέχρι το 1936 και την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά, να γίνει και μαζική οργάνωση (ο Τσίπας αναφέρει πως αριθμούσε 893 μέλη, ενώ ο Βλά-χωφ 700, αριθμοί που είναι μάλλον υπερβολικοί).
Πλέον, το ΚΚΕ θα γίνει ένθερμος θιασώτης της ύπαρξης «μακεδονικού έθνους», άποψη την οποία θα προπαγανδίζει σε όλα τα κομματικά έντυπα. Την 1η Φεβρουαρίου 1935, το θεωρητικό όργανο του κόμματος, η Κομμουνιστική Επιθεώρηση, δημοσίευσε το εκτενές άρθρο του Βασίλ Ιβανόφσκυ, «Η Μακεδονκή εθνότητα». Ο Ιβανόφσκυ, δημοσιογράφος και πολιτι-κός γραμματέας της ΕΜΕΟ (Ενωμένης) στη Βουλγαρία, στο άρθρο του επιχειρούσε να θεμελιώσει ιστορι-κά την ύπαρξη «μακεδονικού έθνους». Περιέγραφε έναν ιστορικό λαό, που προήλθε από την ανάμειξη των αρχαίων Μακεδόνων (οι οποίοι δεν ήταν Έλληνες) με τους Σλά-βους και κατόρθωσε να δημιουργήσει και ένα πρωτοεθνικό κράτος με τον Σαμουήλ, που στην πραγματικότητα δεν ήταν Βούλγαρος, κατά τον 10ο αιώνα. Αυτός ο λαός, κατά τη διαδικασία της εθνικής του αφύπνισης τον 19ο αιώνα, έπεσε θύμα της μοιωτικής πολιτικής των Ελλήνων, των Σέρβων και των ΒΒουλγάρων Το κείμενο του Ιβανώφ κινείται ήδη στην κατεύθυνση των σύγχρονων «μακεδονικών» μυθευμάτων για την αρχαία μακεδο-νική ταυτότητα των κατοίκων των Σκοπίων. Σταδιακώς δε, ο όρος «Μακεδόνες» υπερίσχυσε του όρου «Σλαβομακεδόνες» στα σχετικά δημοσιεύ-ματα των εντύπων του ΚΚΕ.
Η δραστηριότητα του ΚΚΕ, μετά την ανάληψη της ηγεσίας από τον Ζαχαριάδη, παρότι δεν κατόρθωσε να μεταβάλει την ΕΜΕΟ(Εν.) σε μαζική οργάνωση, όπως επι-θυμούσε η Κομιντέρν, δημιούργησε εν τούτοις έναν πρώτο σοβαρό πυρήνα στε-λεχών (Ανδρέας Τσίπας, Πασχάλης Μητρόπουλος, Μιχάλης Κεραμιτζής, Ηλίας Τουρούντζας, Γιώργος Τουρούντζας, Λάζαρος Τερπόφσκυ κ.ά.) που θα πρωτοστατήσουν στην αναζωπύρωση του ζητή-ματος κατά τη δεκαετία του 1940 .
Το ΚΚΕ, ακόμα και στην περίφημη απόφαση της 6ης Ολομέλειας του 4ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, τον Ιανουάριο του 1934, η οποία σημα-τοδοτεί τη στροφή του ΚΚΕ προς την «αστικοδημοκρατική» στρατηγική («Η Ελλάδα ανήκει στην κατηγορία εκείνων των χωρών για τις οποίες προβλέπεται πορεία λίγο ή πολύ γρήγορου περάσματος της αστικοδημοκρατικής επανάστασης σε επανάσταση σοσιαλιστική...»), συνεχίζει να προβάλλει την πιο ακραία θέση για το Μακεδονικό και να υιοθετεί ανοικτά τη συνεργασία με το βουλγαρικό VMRO: … (το ΚΚΕ θα πρέπει) να αγωνισθεί για την εθνική αυτοδιάθεση μέχρις αποχωρισμού των καταπιεζομένων Μακεδόνων και Θρακών και να συνεργασθεί δια τον σκοπόν αυτόν με τας βουλγαρικάς οργανώσεις της εσωτερικής επαναστατικής μακεδόνικης οργάνωσης (ενωμέ-νης) και της θρακικής επα-ναστατικής οργάνωσης.Και όπως είδαμε, τον Φεβρουάριο του 1935, θα δημοσιευθεί το άρθρο του Βασίλ Ιβανόφσκυ το οποίο συνιστά τη θεωρητική βάση του μακε-δονισμού και της «γένεσης» του μακεδονικού έθνους.
Πηγή:Το Μακεδονικό ζήτημα και η ελληνική Αριστερά. Γ. Καραμπέλιας
