Καλημέρα!

 

Κατσαντώνης, το λιοντάρι της Κλεφτουριάς, του Κωνσταντίνου Ράμφου. Ραδιοφωνικό Θέατρο

Καλησπέρα σας και Χρόνια Πολλά! Ενόψει της Εθνικής Επετείου θα σας παρουσιάσω το αριστούργημα του Κωνσταντίνου Ράμφου "Κατσαντώνης¨. Πρόκειται για θεατρική διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος, το οποίο ο Ράμφος συνέγραψε το 1884.

Ποιος ήταν ο Κατσαντώνης:

Σύμφωνα με την παράδοση καταγόταν από το Βασταβέστι ή Βασταβέτσι (Πετροβούνι) της

Ηπείρου από σαρακατσάνικη οικογένεια, εξ ου και το παρεπώνυμο Κάτσο Αντώνης. Το κανονικό του όνομα ήταν Αντώνης Μακρυγιάννης, ο

Γιάννης Μακρυγιάννης, ο πατέρας του Κατσαντώνη, καταγόταν επίσης από το

Βασταβέτσι.

 Επειδή όμως είχε αναπτύξει κλέφτικη δράση, πήγε και εγκαταστάθηκε τελικα στο Μάραθο (Μύρισι) Αγράφων Ευρυτανίας, όπου παντρεύτηκε την Αρετή, κόρη του επίσης κλεφτοκαπετάνιου στα Άγραφα Βασίλη Δίπλα.

Το ζευγάρι απέκτησε τρία αγόρια: τον Κατσαντώνη, ο οποίος γεννήθηκε στο Μάραθο και που πήρε το όνομα του σύμφωνα με άλλη παράδοση από τη παράκληση της μάνας του να μην πάει στα βουνά ως αρματολός και του έλεγε «Κάτσε Αντώνη, κάτσε Αντώνη», τον Κώστα Λεπενιώτη, που γεννήθηκε στη Λεπενού Αιτωλοακαρνανίας, εξ ου και το επώνυμό του, και τον Γιώργο Χασιώτη, που γεννήθηκε στα Χάσια, απ΄ όπου και το επίθετο του.

Αρκετοί άλλοι μελετητές αναφέρουν πως το ζευγάρι είχε έναν ακόμη γιο το Χρήστο ή Κούτσικο, που πέθανε φυλακισμένος από τους Τούρκους στα Μετέωρα, καθώς και μια κόρη, τη Κατερίνα, που παντρεύτηκε κατόπιν στο χωριό Βελαώρα των Απεραντίων αλλά δεν είναι γνωστό με ποιόν. 

Στο Μάραθο γεννήθηκε το πρώτο παιδί της οικογένειας, ο Αντώνης, ο μετέπειτα γνωστός ως Κατσαντώνης το 1775.

Πριν ξεκινήσει την επαναστατική του δράση ήταν βοσκός στο κοπάδι του πατέρα του και είχε γυρίσει όλα τα βουνά των Αγράφων. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές παντρεύτηκε μια τσελιγκοπούλα που ονομαζόταν Αγγελική Δράκου και έκανε μαζί της έναν γιο, τον Αλέξανδρο, αλλά οι πληροφορίες για αυτούς είναι λιγοστές και δεν έχουν εξακριβωθεί.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο Κατσαντώνης έμενε με τους γονείς του στη Λεπενού όταν καταγγέλθηκε (το 1800 ή 1802), άδικα κατά κάποιους, στον Αλή Πασά από κάποιον Γιάγκο Καραγκούνη πως όλη η οικογένεια του Γιάννη Μακρυγιάννη προέβαινε σε συστηματική ζωοκλοπή σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Τότε ο Αλή Πασάς διέταξε τη σύλληψή του μαζί με το γιο του, τον Κατσαντώνη οι οποίοι και οδηγήθηκαν στις φυλακές των Ιωαννίνων. Τότε ο Κατσαντώνης υποχρεώθηκε για να πετύχει την ελευθερία του πατέρα του να καταβάλει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, όπως κι έγινε.

Έναρξη συμπλοκών

Ο Κατσαντώνης ορκίσθηκε τότε να ξεπλύνει τη ντροπή της οικογενείας του με τα όπλα παρατώντας τη βοσκή. Έτσι αφού σκότωσε τον «Μπουλούκμπαση» (αξιωματικός των γενίτσαρων) Γιάγκο Καραγκούνη, επιδόθηκε εν συνεχεία σε ληστείες και κλοπές, στην αρχή κατά των χαρατζήδων  ( δηλ. αυτών που εισέπρατταν τους φόρους για λογαριασμό των Τούρκων) και των σπαχήδων (εξισλαμησθέντων στρατιωτών ιππέων) του Αλή Πασά. Ο Αλή Πασάς όταν το έμαθε προκειμένου να τον εκφοβίσει διέταξε για δεύτερη φορά τη σύλληψη του πατέρα του, τη δήμευση της περιουσίας του και την πυρπόληση της οικίας του. Αλλά ενώ ο πατέρας του Κατσαντώνη μαζί με κάποιους εκ των συγγενών του πέθαινε στις φυλακές της Άρτας, ο Κατσαντώνης ενισχύθηκε με ομάδες κλεφτών των αδελφών του Λεπενιώτη και Χασιώτη καθώς και μ΄ εκείνων των Δίπλα και Τσόγκα οπότε και άρχισε ένας αμείλικτος αγώνας μεταξύ των Δερβεναγάδων του Αλή και των παραπάνω συμμοριών με κύρια θέατρα συμπλοκών τα Άγραφα, τον Βάλτο, το Ξηρομέρι και άλλες περιοχές. 

Μάχες στις μάχες, ενέδρες στις ενέδρες και προδοσίες στις προδοσίες συμπλήρωναν όλον εκείνο τον αγώνα. Τίποτα όμως δεν κατόρθωναν οι «Αληπασίτες» κατά του αεικίνητου Κατσαντώνη που παρέμενε κάθε φορά ασύλληπτος.

Αντ΄ αυτών, ο ιστορικός Φραγκίστας περιορίζοντας τα γεγονότα κατά το επιεικέστερο επί των παραδόσεων, αναφέρει πως ο Κατσαντώνης στα εικοσιπέντε του χρόνια, (1802), εγκατέλειψε τον ποιμενικό βίο και έγινε κλέφτης, έπειτα από κάποιο περιστατικό που του συνέβη μ' έναν Τούρκο. Είχε συλληφθεί και αφού δάρθηκε από ένα μπουλούκμπαση με την κατηγορία της ζωοκλοπής, αφέθηκε ελεύθερος αφού κατέβαλε πολλά λύτρα. Μόλις ο Κατσαντώνης

απελευθερώθηκε, σκότωσε τον μπουλούκμπαση και υποχρεώθηκε έτσι, φυγοδικώντας, να στραφεί στην κλέφτικη ζωή. 

Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι πολλοί

μελετητές πιστεύουν ότι το όνομα Κατσαντώνης προέρχεται από την τούρκικη λέξη "Kaηan" (Κατσάν) που σημαίνει φυγόδικος.

Εντάχθηκε στην ομάδα του παππού του Δίπλα, που λέγεται κατά την παράδοση ότι ήταν και νονός του. Αργότερα τον ακολούθησαν και τα δυο μικρότερα αδέρφια του, ενώ χάρη στις ικανότητες του Κατσαντώνη ο Δίπλας αύξησε τη δύναμη του ασκεριού του και όταν σε προχωρημένη ηλικία ένιωσε τις δυνάμεις του να τον εγκαταλείπουν παρέδωσε τα ηνία της ηγεσίας της κλεφτουριάς των Αγράφων στον εγγονό του Κατσαντώνη.

 Ο Αλή πασάς των Ιωαννίνων εξόντωσε την οικογένειά του μόλις έμαθε ότι το αρματολίκι των Αγράφων ξεσηκώνεται εναντίον του από τον Κατσαντώνη, αυτός με τη σειρά του για να τον

εκδικηθεί εξόντωσε πολλούς Τουρκαλβανούς σε   και μάχες. Το 1807 έφερε μια τιμητική διάκριση για τον Κατσαντώνη, αφού είχε σκοτώσει τον Βεληγκέκα, γνωστό μας από το θέατρο Σκιών.

Ο Κατσαντώνης σκοτώνει το Βεληγκέκα.

Λίγα λόγια για τον Κωσταντίνο Ράμφο και το συγγραφικό του έργου...

Ο Κωνσταντίνος Ράμφος γεννήθηκε στη Χίο το 1776. Δεν έχουμε πληροφορίες σχετικές με τις σπουδές του. Ασχολήθηκε με το εμπόριο. 

Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία κι έγινε απόστολός της στα Ψαρά και την Ύδρα. Υπηρέτησε στο Α΄ Σύνταγμα και λόγω της μόρφωσής του έγινε αξιωματικός.

 Τον Νοέμβριο του 1821 συμμετείχε ως υπολοχαγός στην έφοδο κατά του Παλαμηδίου στη μάχη του Ναυπλίου.Τον Ιανουάριο τον βρίσκουμε στην πολιορκία του Ακροκορίνθου. Το 1824 του ανατίθενται διπλωματικές αποστολές: προς τον συνταγματάρχη Στάνχοουπ για να τον αποτρέψει να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Ως φίλος του Γεωργίου Κουντουριώτη ραδιούργησε κατά του επάρχου της Αίγινας. Το 1827 συμμετέχει ως υπασπιστής του συνταγματάρχη Ταρέλλε και αργότερα του ταγματάρχη Φ. Γουβερνάτου στην εκστρατεία του του Φαβιέρου στη Χίο. Το 1827-1828 γίνεται γραμματέας του Διοικητηρίου Αιγίνης.Επί Καποδίστρια έγινε δικαστής στον Πόρο και διοικητής των φρουρίων της Μεσσηνίας. Συμμετείχε στα γεγονότα του Πόρου στα 1831 στο πλευρό του Καποδίστρια. Το 1835 τον βρίσκουμε ενθουσιώδη οθωνιστή. 

Διετέλεσε πρόξενος στα Γιάννενα και τη Θεσσαλονίκη. Μετά το πέρας της διπλωματικής του σταδιοδρομίας επέστρεψε στην Αθήνα όπου άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου. Ήταν εκδότης της εφημερίδος Συντηρητική. Πέθανε το 1871 σε ηλικία 95 ετών.

Οι συγγραφικές του επιδόσεις καλύπτουν μεταφράσεις ξένων έργων, τη σύνταξη πολιτικών φυλλαδίων, προλόγων, σατιρικών κειμένων, λογοτεχνικών έργων. Οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπισε στην τελευταία περίοδο της ζωής του συνδέονται με τη μαζική αυτή παραγωγή λαϊκών αναγνωσμάτων οι οποίες βρίθουν από ερωτικές περιπέτειες ή ηρωικά κατορθώματα με σκοπό την τέρψη ευρύτερου κοινού. Τα μυθιστορήματά του είναι εμπνευσμένα από τους πρόσφατους εθνικούς αγώνες.

 Τα πλεονεκτήματα της γραφής του είναι κατά τον Δημαρά, η νεανική αφηγηματική ικανότητά του, η πνοή επική και τα περιπετειώδη επεισόδια σφικτά. Όμως η γλώσσα του στερείται επιμέλειας και λογοτεχνικού χαρακτήρα. Τα έργα του είναι γραμμένα σε γλώσσα αττικίζουσα, με μερικές παρεμβολές της καθομιλουμένης ιδιαίτερα στους διαλόγους. Οι ιστορίες του πάσχουν εξ απόψεως ισορροπίας στη σύνθεσή τους ή οικονομίας. Για τον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο «Ο Ράμφος στα βιβλία του [...] κατέχει την αίσθηση του περιττού. Φαίνεται ο άνθρωπος της ενέργειας που ξέρει που πρέπει να σταθεί». Για τους μελετητές του ιστορικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα, ο Ράμφος έχει δεχθεί επιδράσεις από τον Γουόλτερ Σκοτ Για τον Tonnet ο Ράμφος δεν είχε καμία πείρα στη συγγραφή μυθιστορημάτων. Τα πρώτα του διηγήματα έχουν επηρεαστεί από το δραματικό είδος.  

Στα έργα του Ράμφου ο τόπος της δράσης τους παραμένει αμετάβλητος, συνδέει τα αντίθετα και αναμιγνύει το κωμικό με το τραγικό. Βασικό προτέρημα του είναι η επιμελημένη ψυχογράφηση των ηρώων του. Ο Ράμφος επηρεάστηκε από τη ρομαντική αντίληψη του κόσμου και τα θέματά της. Δεν αποκόπτεται όμως από την πραγματικότητα, περιγράφοντας την ασχήμια των τόπων και των ανθρώπων της εποχής του, γινόμενος έτσι «ένας από τους πρώτους ρεαλιστές της νεοελληνικής μυθιστοριογραφίας»

Πηγή: Βικιπαίδια

Η πρώτη μετάδοση της ηχογράφησης πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1973 από την εκπομπή «Το Θέατρο της Κυριακής» στο Εθνικό Πρόγραμμα.

Θεατρική διασκευή- Ραδιοφωνική μεταφορά και Ραδιοσκηνοθεσία: Γρηγόρης Μασαλάς.

Μουσική επιμέλεια: Πάνος Παπαευσταθίου.

Επιμέλεια ήχων: Γίτσα Βαλμά.

Ρύθμιση ήχου: Γρηγόρης Γίγας.

Στο ρόλο του Κατσαντώνη, ο Νίκος Βασταρδής.

Παίζουν οι ηθοποιοί:

Θεανώ Ιωαννίδου, Μαρούλα Ρώτα, Ντόρα Σιμοπούλου, Θόδωρος Μορίδης, Βασίλης Μητσάκης, Νίκος Λυκομήτρος, Πέτρος Ζαρκάδης, Μιχάλης Μαραγκάκης, Τάκης Καραθανάσης, Νίκος Κικίλιας, Δημήτρης Βεάκης, Ανδρέας Λιάσκος, Χρήστος Δοξαράς, Γιώργος Καραβασίλης, Ηλίας Καπετανίδης, Χρήστος Κωνσταντόπουλος, ΚώσταςΓαλανάκης, Αχιλλέας Τσουράκης, Γιώργος Τζαβέλας, Νάσος Κεδράκας, Ορφέας Ζάχος,Μαρία Μαμουζέλου, Μάκης Πανώριος, Φοίβος Ταξιάρχης, Τώνης Γιακωβάκης, Δημήτρης Κοντογιάννης, Δημήτρης Ποταμίτης, Βασίλης Κεχαγιάς, Στράτος Παχής, Σπύρος Ολύμπιος, Ιωάννα Κορομπίλη, Βαγγέλης Πρωτοπαπάς, Ευαγγελία Κουτσούκου, Γιώργος Σαλάχας, Ιάκωβος Ψαρράς, Θάνος Γραμμένος, Γιάννης Μαυρογένης

Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι Ισοβιτης:

http://isobitis.com/theatro1/?p=4404

 Υ.Γ: Το τέρας που λέγονταν Άλη Πασάς εκτίθεται σε πλήρη ανάπτυξη στο εν λόγω έργο. Απορεί ο ακροατής για το φαινόμενο αυτό και ψάχνει να βρει σημείο επαφής του Αλή Πασά ή Τεπενλή με το ανθρώπινο είδος...

,

Πηγές: GreekRadioTheater, Sarakatsanos.gr, wikipedia

Πόσο επιτυχημένη ήταν η ελληνική επανάσταση; Καθηγητού Αριστείδη Χατζή.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:Ο

Ο κος καθηγητής μας εξηγεί γιατί η συγκυρία όσον αφορά την έκρηξη της επανάστασης του 1821 ήταν αρνητική και γιατί το ευρωπαϊκό Στάτους Κβο (το οποίο ανέτρεψαν οι Έλληνες) ήταν αρνητικό έναντι των Ελλήνων...

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο:

Στο ερώτημα «πόσο επιτυχημένη ήταν η Επανάσταση του 1821;» δεν υπάρχει απάντηση. Κατ’ αρχάς τι θα πει «επιτυχημένη», ποια είναι, δηλαδή, τα κριτήρια επιτυχίας μιας επανάστασης και ποιος τα ορίζει; Σε μια σειρά άρθρων θα παρουσιάσω μερικές σκέψεις μου. Ξεκινώντας σήμερα από το πρώτο βασικό υποερώτημα. Επρεπε να ξεκινήσει η Επανάσταση τον Μάρτιο του 1821;

Οπως σήμερα έτσι και τότε, ο καθένας έχει τη δική του εκδοχή και το δικό του πρίσμα. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Ο Καποδίστριας έχει μόλις αναλάβει την εξουσία στην Ελλάδα και έχει να αντιμετωπίσει μια επιδημία και ένα σωρό άλλα προβλήματα και χρόνιες παθογένειες. Κάποια στιγμή, καθώς συζητάει με τον στενό συνεργάτη του Νικόλαο Δραγούμη, κουρασμένος και απελπισμένος, θα εκστομίσει φοβερά λόγια. Θα χαρακτηρίσει την Επανάσταση ένα παράλογο εγχείρημα και θα ασκήσει σκληρή κριτική στη Φιλική Εταιρεία, χαρακτηρίζοντας ανεύθυνους τους Φιλικούς. Καθώς τα έλεγε, φούντωσε περισσότερο και κατέληξε φωνάζοντας: «Αυτά εκάματε κι εβγάλατε τα μάτια σας». Ο Δραγούμης εξομολογείται ότι ο λόγος του Κυβερνήτη έπεσε σαν κεραυνός στ’ αυτιά ενός νέου 20 ετών που σεβόταν και θαύμαζε τον Κυβερνήτη αλλά ένιωθε, ταυτόχρονα, πολύ περήφανος για την Επανάσταση. Ξέχασε τον σεβασμό που του όφειλε και έξαλλος του απάντησε: «Εβγάλαμεν τα μάτια μας! Δεν είμεθα λοιπόν ανεξάρτητοι και δεν έχομεν Κυβερνήτην;». Ο Καποδίστριας γέλασε ειρωνικά, παρατηρώντας ότι ο πατριωτισμός του Δραγούμη δεν του επιτρέπει να αντιληφθεί τη διεθνή κατάσταση. Και κατέληξε: «Ούτε ανεξάρτητοι είμεθα, ουτ’ εγώ απέκτησα μεγάλον πράγμα… ονομασθείς Κυβερνήτης των Ελλήνων».

Αρνητική συγκυρία

Ο Καποδίστριας θεωρούσε ότι η διεθνής συγκυρία το 1821 ήταν η χειρότερη δυνατή, καθώς η μεταναπολεόντεια Ευρώπη ελεγχόταν από την Ιερά Συμμαχία που ήταν έτοιμη να καταπνίξει κάθε επαναστατικό κίνημα. Δεν ήταν ο μόνος που το πίστευε. Ολες οι σημαντικές προσωπικότητες του Ελληνισμού συμφωνούσαν μαζί του: ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Ιγνάτιος Ουγγροβλαχίας, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Αλλά και έμπειρα στελέχη της Φιλικής Εταιρείας, όπως ο Χριστόφορος Περραιβός ή οι σώφρονες προεστοί και μητροπολίτες του Μοριά. Επιπλέον, στην περίπτωση της Ελλάδας, υπήρχε άλλο ένα πρόβλημα: η Δυτική Ευρώπη δεν ήθελε να καταρρεύσει η Οθωμανική Αυτοκρατορία γιατί θεωρούσε βέβαιο ότι ωφελημένη εδαφικά και σε επιρροή θα ήταν τελικώς μόνο η Ρωσία. Η μετριοπαθής βρετανική εφημερίδα Public Ledger, στις 19 Απριλίου 1821, σε ένα ιδιαίτερα διεισδυτικό άρθρο της, επισήμανε τους κινδύνους:

«Αυτή τη στιγμή οι Ελληνες απολαμβάνουν πολλά προνόμια που αντισταθμίζουν εν μέρει τα δεινά της τουρκικής κατάκτησης. Ελέγχουν σχεδόν απόλυτα το εμπόριο και ένα μεγάλο μέρος του οθωμανικού κρατικού μηχανισμού, καθώς είναι έμπιστοι συνεργάτες ισχυρών Τούρκων αξιωματούχων. Αναρωτιόμαστε αν θα τα διατηρήσουν, σε περίπτωση που απλώς αντικαταστήσουν τον έναν αφέντη με άλλον. Αλλά υπάρχει κι άλλο ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας για τη Μεγάλη Βρετανία. Εάν η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν κατορθώσει να καταπνίξει την Επανάσταση, οι επιπτώσεις στις διεθνείς σχέσεις, στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και στην ισορροπία δυνάμεων θα είναι τεράστιες. Φανταστείτε μόνο να περνά μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην επιρροή μιας άλλης μεγάλης αυτοκρατορίας [εννοεί τη Ρωσία]. Οσο απεχθής κι αν μας είναι η Τουρκία, η προοπτική να μεγαλώσει ακόμα πιο πολύ η ισχύς μιας ήδη τρομακτικά μεγάλης δύναμης δεν μπορεί παρά να μας ανησυχεί».

Οι μορφωμένοι Ελληνες του εξωτερικού, που διαθέτουν και μια στοιχειώδη αντίληψη της διεθνούς συγκυρίας, το γνωρίζουν αυτό. Αλλά θεωρούν σημαντικότερο ένα άλλο πρόβλημα: οι Ελληνες δεν είναι ακόμα έτοιμοι για επανάσταση. Τι σημαίνει αυτό; Μπορούμε να διαβάσουμε πολλές εκδοχές σε πολλά κείμενα της εποχής, αλλά ας τα συμπυκνώσουμε σε μία βασική ανησυχία των μορφωμένων Ελλήνων της Διασποράς: για να οργανώσεις μια εθνική επανάσταση, θα πρέπει αυτοί που θα επαναστατήσουν να έχουν διαμορφωμένη εθνική συνείδηση. Η εφημερίδα Public Ledger, στο ίδιο άρθρο, καταγράφει αυτήν την ανησυχία με οξυδερκή τρόπο: «Πολλοί Ελληνες αντιλαμβάνονται την ανάγκη διαπαιδαγώγησης του πληθυσμού, που πρέπει να μορφωθεί. Αυτό είναι κυρίως το σχέδιο των Ελλήνων της Διασποράς, που όχι μόνο αναπνέουν ελεύθερα μακριά από την τυραννία των Τούρκων αλλά έχουν συγκεντρώσει πλούτο και κάνουν ό,τι μπορούν για να εμπνεύσουν τον πόθο της ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας στα στήθη των συμπατριωτών τους. Αλλά έχουν τη δύναμη να το πετύχουν;». Ο Κοραής είχε ήδη θέσει το ζήτημα στην περίφημη διάλεξή του, τον Ιανουάριο του 1803, στο Παρίσι: «Καταγόμαστε από τους Ελληνες. Πρέπει να ξαναγίνουμε άξιοι να φέρουμε αυτό το όνομα. Αλλιώς να σταματήσουμε να το χρησιμοποιούμε».

Ιδεολογικό οπλοστάσιο

Οι μεγάλες αυτές μορφές του νέου ελληνισμού δεν μπόρεσαν, στη συγκεκριμένη συγκυρία, να εκτιμήσουν όσα είχε ήδη πετύχει ο νεοελληνικός Διαφωτισμός και που ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης (στο μνημειώδες έργο του για το θέμα) χαρακτηρίζει «αναπροσδιορισμούς σε θεμελιώδεις τομείς της πνευματικής, κοινωνικής και εν τέλει και της πολιτικής ζωής […] που συνέτειναν στη διαμόρφωση της ιστορικής φυσιογνωμίας του νεότερου ελληνικού έθνους». Οι ιδέες του Διαφωτισμού δεν είχαν απλώς διεισδύσει σε περιοχές που ελάχιστοι υποπτεύονταν, αλλά είχαν ήδη εξασφαλίσει ένα ιδεολογικό οπλοστάσιο και ένα ανθρώπινο κεφάλαιο που δεν αρκούσε μόνο για το ξέσπασμα μιας επανάστασης αλλά και για την επιτυχή καθοδήγησή της. Διότι η Επανάσταση του 1821 δεν διεξήχθη μόνο στα πεδία των μαχών αλλά και σε ιδεολογικό και διπλωματικό επίπεδο. Οι φορείς αυτών των ιδεών χειρίστηκαν με μεγάλη επιτυχία, παρά τα επιμέρους λάθη, αυτά τα δύο πεδία.

Μπορεί οι Ελληνες σοφοί της εποχής να μην μπόρεσαν να το διακρίνουν. Για τους τρίτους παρατηρητές όμως, τα παραπάνω ήταν ολοφάνερα. Σε ακόμα ένα εντυπωσιακά ενημερωμένο άρθρο, η γαλλική συντηρητική εφημερίδα Gazette de France, στις 14 Απριλίου 1821, επισημαίνει: «Αλλωστε εδώ και μερικά χρόνια έχει συμβεί κάτι εξαιρετικό στην Ελλάδα.

Κάθε άνοιξη πάρα πολλοί νεαροί Ελληνες μεταναστεύουν στη Δύση για να σπουδάσουν στα πανεπιστήμια της Γερμανίας και της Ιταλίας. Σπουδάζουν εκεί με ζήλο και επιμονή. […] Πολλοί συνεχίζουν τις σπουδές τους στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Εκεί έρχονται σε επαφή με τους ριζοσπάστες φιλελεύθερους που τους στρατολογούν. […] Επιστρέφουν στην πατρίδα τους εμφορούμενοι από υψηλές ιδέες για την αρχαία της δόξα και με συσσωρευμένη αγανάκτηση για τα δεινά που αυτή έχει υποστεί. Θεωρούν αναγκαίο να ξεκινήσει μια βίαιη επανάσταση, τώρα, χωρίς καθυστέρηση!».

Στο άρθρο αυτό, συναντά κανείς και μια από τις πρώτες χρήσεις της λέξης «φιλελευθερισμός» στη γαλλική γλώσσα: «3,5 χιλιάδες χιλιόμετρα δεν είναι μεγάλη απόσταση τώρα που ο φιλελευθερισμός έχει ανοίξει τα πανιά του για να κατακτήσει ολόκληρο τον κόσμο!». Αυτό, το δυναμικότερο κομμάτι του ελληνισμού, οργανώνει τη Φιλική Εταιρεία ή οργανώνεται σ’ αυτήν. Και το πρώτο που πετυχαίνει, με την έναρξη των πολεμικών γεγονότων, είναι να μετατρέψει τις τοπικές εξεγέρσεις σε εθνική επανάσταση. Το δεύτερο, ακόμα πιο δύσκολο, είναι να επιβάλει, ως αδιαπραγμάτευτο πολιτικό στόχο, την εθνική ανεξαρτησία.

Ομως όλα αυτά δεν θα αρκούσαν αν η διεθνής ισορροπία δυνάμεων παρέμενε αρνητική. Οπως θα δούμε στο επόμενο σημείωμα, οι Ελληνες διανοούμενοι, με τη βοήθεια των φιλελλήνων, πετυχαίνουν να υπονομεύσουν το ευρωπαϊκό status quo. Αυτή θα είναι η μεγαλύτερη επιτυχία τους.

* Ο κ. Αριστείδης Χατζής είναι καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ). Η σειρά άρθρων με θέμα τα φιλελεύθερα, δημοκρατικά και νεωτερικά χαρακτηριστικά της Επανάστασης του 1821 αποτελεί μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος του ΚΕΦίΜ με θέμα: «Ελλάδα 2021: Διακόσια χρόνια από τη Φιλελεύθερη Επανάσταση».

Γιατί αυτονόητη η εθελοδουλεία; Χρίστος Γιανναράς

Μιλάμε για Διεθνές Δίκαιο, αλλά Διεθνές Δίκαιο δεν υπάρχει. Κάθε Δίκαιο είναι μια σύμβαση και η σύμβαση υπάρχει μόνο όταν (και όσο) οι συμβαλλόμενοι τη δέχονται και την τηρούν. Από μόνη της (καθεαυτήν) μια σύμβαση (κάθε Δίκαιο) δεν συνιστά αξία υποχρεωτική για όλους, δεν έχει ισχύ αυθεντίας, εγκυρότητα αυταξίας, υπερβατική ιερότητα. Για να λειτουργήσει μια σύμβαση προϋποθέτει την καλή θέληση των συμβαλλομένων, την ενεργό τους συναίνεση.

Κάθε κράτος έχει το δικό του σύστημα Δικαίου συνοδευμένο οπωσδήποτε από λειτουργικούς θεσμούς για την επιβολή του: Εχει τα δικαστήρια, που κρίνουν ποιος συμμορφώνεται και ποιος παραβιάζει την κοινή σύμβαση Δικαίου, έχει και το σωφρονιστικό σύστημα που τιμωρεί (απομονώνει από το κοινωνικό σώμα) όσους αθετούν το τεθειμένο Δίκαιο.

Εγινε προσπάθεια στη Νεωτερικότητα να δημιουργηθούν ανάλογοι θεσμοί δικαστικής κρίσης και επιβολής σωφρονιστικών ποινών, που να καθιστούν και το Διεθνές Δίκαιο «αναγκαστό κατά πάντων». Η επιτυχία ήταν ελάχιστη έως μηδενική. Παρά την ευφυΐα της οργάνωσης, την καθαρότητα (συχνά) των προθέσεων, τον ενθουσιασμό των αφελέστερων, οι θεσμικές απόπειρες να πειθαρχήσουν σε κανόνες Διεθνούς Δικαίου κράτη αυτεξούσια, αυτόνομα, ανεξάρτητα, αποδείχθηκαν ουτοπικές. Η πολεμική υπεροπλία ή η ισορροπία του τρόμου αποτρέπουν (ή απλώς αναβάλλουν) ολοκληρωτικούς πολέμους. Οι τοπικοί πόλεμοι συνεχίζουν να υπάρχουν, ελεγχόμενοι από το εμπόριο όπλων, που είναι αποκλειστικότητα των Υπερδυνάμεων.

Κοινοί τόποι όλα τα παραπάνω, προσιτά όλα και κατανοητά σε κάθε άνθρωπο επαρκούς ευφυΐας. Ομως οι Νεοέλληνες, μόνοι εμείς («αεί παίδες») ασκούμε τις διεθνείς σχέσεις μας «καθ’ υπαγόρευσιν: Υποταγμένοι, «χωρίς αιδώ ή λύπην», στο καραμανλικό θέσφατο (φράση-σύμβολο της εκούσιας ιστορικής παρακμής μας) ότι «ανήκομεν εις την Δύσιν», πιστέψαμε «ανεπαισθήτως» για χρέος μας «να γίνουμε επιτέλους Ευρωπαίοι, για να γίνουμε κάποτε άνθρωποι»! Με αυτή την αλλοτριωτική ξιπασιά δεχθήκαμε να μας υπαγορεύουν οι ΗΠΑ την εξωτερική μας πολιτική ώς την πιο παραμικρή λεπτομέρεια – ώς την έσχατη ντροπή της σημιτικής «νύχτας των Υμίων».

Πιο πριν, όσο υπήρχε ο εφιάλτης του σοβιετικού ολοκληρωτισμού, οι Ελληνες, φορτωμένοι και την πείρα της ζαχαριαδικής κακουργίας, είχαμε με την ψήφο μας επιλέξει τη συστράτευση στο αμερικανικό και της ευρωπαϊκής Δύσης όραμα ελευθερίας. Ως και στην Κορέα στείλαμε Ελληνόπουλα να θυσιαστούν για τις «αξίες» της Δύσης. Το ευχαριστώ που εισπράξαμε, ήταν να χαρίσει το ΝΑΤΟ το μισό νησί τής, πανάρχαια ελληνικής, Κύπρου στην εξισλαμισμένη μειονότητα (18%) που συγκρότησε αμέσως ένα τάχα και κράτος, δεύτερο πάνω στο νησί.

Επόμενος μπουναμάς της «Δύσης» στην ανίατα αφελή «σύμμαχό» της Ελλάδα ήταν να παραδώσει την επίσης ελληνική Βόρεια Ηπειρο στους οψιφανείς στα ελληνικά χώματα Αλβανούς και, λίγο μετά, να χαρίσει το όνομα της Μακεδονίας στους σλάβους εισβολείς της περιοχής Μοναστηρίου (Πελαγονίας).
Τα παραδείγματα κραυγάζουν ότι το Διεθνές Δίκαιο, για τους Δυτικούς που το γέννησαν, δεν λογαριάζεται ούτε καν σαν σύμβαση χρηστική, είναι μόνο πρόσχημα. Το επικαλούνται μόνο όταν και για όσο τους βολεύει. Γεννιέται, λοιπόν, αμέσως το ερώτημα – το γεννάει η κοινή λογική και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης: Γιατί εμείς, οι σημερινοί Ελληνώνυμοι, επιμένουμε να υποτασσόμαστε πειθήνια στα βίτσια των «ισχυρών» της Δύσης, κυρίως των ΗΠΑ και της Γερμανίας, με προσχηματική δικαιολογία τον σεβασμό μας στο Διεθνές Δίκαιο, που οι «ισχυροί» το λοιδορούν απροκάλυπτα;

Και τα ερωτήματα της απλής λογικής πληθαίνουν: Ξέρουμε ότι η Δύση καυχάται για τον πολιτισμό της, που είναι γέννημα του «Διαφωτισμού». Γι’ αυτό και το Δίκαιο δεν θωρακίζεται με το κύρος μεταφυσικής αυθεντίας, συνιστά μόνο μια σύμβαση για την εξυπηρέτηση αναγκών.

Ο «Διαφωτισμός» θέλησε να είναι ένας συνεπής μηδενισμός, άρνηση κάθε «νοήματος» (αιτίας και σκοπού) της ύπαρξης, του κόσμου, της Ιστορίας. Πώς να στηθεί όμως Δίκαιο στο κενό, δίχως «νόημα» – μόνη η χρησιμότητα οδηγεί νομοτελειακά στην αυθαιρεσία.

Οι Ελληνες, μικροί, αδύναμοι και σε δραματική παρακμή, επιμένουμε να εμπιστευόμαστε την ιστορική μας επιβίωση στην αμερικανική Υπερδύναμη, παρά τις αρνητικές εμπειρίες και απογοητεύσεις μας. Η εναλλακτική δυνατότητα θα ήταν ο Πούτιν; Πάντως αυτός, ίσως από ειλικρίνεια, ίσως από υποκρισία (κανείς ποτέ δεν θα το μάθει), επιδείχνει, όχι προκλητικά, ότι σώζει τον σεβασμό του «ιερού», αρνείται τον αθεϊσμό του Διαφωτισμού – σταυροκοπιέται, ασπάζεται εικόνες, εκκλησιάζεται, όπως κάθε Χριστιανός στην πατρίδα του.

Ας δεχθούμε, ότι ο Πούτιν είναι μέγας υποκριτής, αδίστακτος συμφεροντολόγος. Δεν θα άξιζε, έστω και μόνο να διακριβώσουμε, αν το σταυροκόπημά του έχει κάποιες, έστω ελάχιστες επιπτώσεις στην αντίληψή του για το Διεθνές Δίκαιο; Αν το ένα δέκατο των πολεμικών διευκολύνσεων που προσφέρουμε στις ΗΠΑ το παραχωρούσαμε στους Ρώσους, ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις για το κράτος και την κοινωνία την ελληνική;

Το να επιλέγουμε τους φίλους και συμμάχους μας, δεν σημαίνει ότι γινόμαστε υποτελείς τους. Η διαστροφή των ελληνο-αμερικανικών σχέσεων σε ταπεινωτική υποτέλεια των Ελλήνων δεν είναι απαραίτητο να επαναληφθεί με τους Ρώσους.

Πηγή:Καθημερινή

Τι σημαίνει η λέξη "παππουδιάζω"

 

Δειρε με -δειρε με!! Τάκης Θεοδωρόπουλος

 Και ο απάνθρωπος αστυνομικός κοιτούσε αδιάφορος και ελαφρώς βαριεστημένος την κοπέλα που τον εκλιπαρούσε να τη δείρει. Αυτό θα πει αστυνομική βία. Στην πιο απάνθρωπη μορφή της. Να στερείς από έναν νέο άνθρωπο το μέλλον, το δικαίωμα σε μια λαμπρή σταδιοδρομία στο κίνημα. Διότι αν την είχε δείρει, σήμερα το πρόσωπό της θα ήταν πρωτοσέλιδο. Και θα ακούγαμε τη φωνή της στο ραδιόφωνο να αφηγείται στους σκανδαλισμένους ρεπόρτερ την περιπέτειά της, τη βαναυσότητα της κρατικής καταστολής. Δεν αντέχεται αυτός ο τόπος. Να ξυπνάς αξημέρωτα για να εργαστείς και ο άλλος να σου στερεί το μέλλον σου. Η απελπισμένη νέα, όταν διαπιστώνει ότι έχασε την ευκαιρία να τη δείρουν, δεν πτοείται. Στο επόμενο πλάνο θέλει να φάει χημικά. «Γιατί δεν ρίχνετε χημικά»; Οι ανάλγητοι αστυνομικοί απαξιούν να της απαντήσουν. Τέτοια σκληρότητα. Και αυτή, σε κατάσταση παροξυσμού από τη στέρηση του ξύλου και των χημικών, φωνάζει: «Να φύγετε από το πανεπιστήμιό Μου». Το απολαυστικό βίντεο είναι διαθέσιμο στο ΥouΤube, για όποιον ενδιαφέρεται για μερικά λεπτά λαϊκών αγώνων. Εντέλει, το αίτημα της αγωνίστριας δικαιώθηκε. Οι αστυνομικοί έφυγαν από το πανεπιστήμιό της. Μόνο που μαζί τους κουβαλούσαν και τους καταληψίες του κτιρίου διοίκησης. Ανάμεσά τους βρέθηκαν και μερικοί φοιτητές. Ηταν ξημερώματα και οι βουλευτές που τους συμπαραστέκονταν όλες αυτές τις ημέρες αναπαύονταν. Ετσι, όλα κύλησαν ήσυχα. Αν και δεν αποκλείεται, μετά το φρικτό βασανιστήριο της κοπέλας, να ζητήσουν την παραίτηση Χρυσοχοΐδη.

 

Θυμάστε το Κουκάκι; Θυμάστε την τραγική μορφή του κ. Ινδαρέ να ζητεί εθνική συμφιλίωση και να καταγγέλλει την αστυνομία για τον ξυλοδαρμό του; Θυμάστε τον περίφημο «Ταράτσας λόγο»; Θα θυμάστε και τις υπογραφές συμπαράστασης και την παρέμβαση του κ. Αλιβιζάτου. Εγώ, πάντως, τις θυμάμαι. Τότε, με είχαν κατακεραυνώσει γνωστοί και φίλοι γιατί είχα υποστηρίξει τους αστυνομικούς. Σύσσωμο το κόμμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Μαθαίνω τώρα πως έγιναν δύο δίκες μέχρι στιγμής για το θέμα. Εκδικάστηκαν οι μηνύσεις του σκηνοθέτη. Και στις δύο οι αστυνομικοί αθωώθηκαν. Εννοείται ότι η υπόθεση αντιμετωπίστηκε με όλη τη δυνατή διακριτικότητα από τους δημοσιολογούντες. Θα ήταν αναξιοπρεπές να παραδεχθούν το λάθος τους. Και πάνω απ’ όλα μετράει η αξιοπρέπεια και η ανθρωπιά.
 
Προσπαθώ να συνέλθω αλλά δυσκολεύομαι. Ο ένας, την ώρα που δέρνει τον πεσμένο αστυνομικό χάνει το πορτοφόλι του με την ταυτότητά του. Τσούπου τσούπου εμφανίζεται την επομένη στο τμήμα για να το αναζητήσει. Και τον συλλαμβάνουν. Ο άλλος, αφού έχει αποπειραθεί να δολοφονήσει τον πεσμένο αστυνομικό, δέχεται συγχαρητήρια μηνύματα στο Twitter. Τον συλλαμβάνουν και αυτόν. Είναι προφανές πως όλοι αυτοί είναι έτοιμοι για επανάσταση. Δημοκράτες, γρηγορείτε!

Πηγή:Καθημερινή

Τι σημαίνει η λέξη χηλός...

 

Σαρακοστη...

 

Μια δύσκολη λέξη σημερα...

 

Γραμματόσημο σχετικό με την Αυτόνομη Ήπειρο..

1914. Η βόρεια Ήπειρος είναι ελεύθερη και έχει κηρυχθεί αυτονομία.

Το ελληνικό κράτος εκδίδει σχετικό γραμματόσημο...