Ελληνες καθηγητές στην Πόλη: Τα σενάρια για Ερντογάν κι ο φόβος προβοκάτσιας στο Αιγαίο. ΤίμοςΦακαλής

Δύο Έλληνες καθηγητές Διεθνών Σχέσεων που διδάσκουν σε κορυφαία πανεπιστήμια της Πόλης αναλύουν την κατάσταση στην Τουρκία μετά τις τελευταίες εξελίξεις




Με τον πληθωρισμό να καλπάζει, τους πολίτες να δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν το ράλι τιμών που καταγράφεται καθημερινά στην τουρκική αγορά, την φτώχεια να χτυπά ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά και τον κορονοϊό να θερίζει την τουρκική κοινωνία κυλά η καθημερινότητα στη γειτονική χώρα, αποτελώντας τη μία όψη του νομίσματος. Από την άλλη, από τα μεσάνυχτα του περασμένου Σαββάτου η Τουρκία ζει και στον αστερισμό της προσπάθειας Ερντογάν να βαφτίσει ως «πολιτικό πραξικόπημα» την επιστολή των απόστρατων ναυάρχων, ανεβάζοντας τους τόνους και μονοπωλώντας το ενδιαφέρον των γειτονικών ΜΜΕ. Είναι οι δύο όψεις της καθημερινότητας της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα.

Δύο Έλληνες καθηγητές Διεθνών Σχέσεων, που ζουν στην Κωνσταντινούπολη και διδάσκουν εδώ και χρόνια σε κορυφαία πανεπιστήμια της Πόλης, ο Δημήτρης Τριανταφύλλου και ο Βύρων Ματαράγκας εκτιμούν ότι μπορεί να κλιμακωθεί η ένταση το επόμενο διάστημα στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας συμφωνούν ότι ο Ερντογάν παραμένει ακόμη δυνατός, δεν βλέπουν «πολιτικό πραξικόπημα» πίσω από την επιστολή των απόστρατων ενώ διαφωνούν για το κατά πόσο οι τελευταίοι μπορούν να προχωρήσουν σε μια πιθανή προβοκάτσια στο Αιγαίο, ανατρέποντας τις πολιτικές ισορροπίες στην Άγκυρα.

Δημήτρης Τριανταφύλλου: «Αγοράζει» πολιτικό χρόνο ο Ερντογάν

Με τα ΜΜΕ να παίζουν το αφήγημα της κυβέρνησης ο Δημήτρης Τριανταφύλλου, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διευθυντής του Κέντρου Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης, εκτιμά ότι το θέμα των αποστράτων ναυάρχων θα παραμείνει ψηλά τις επόμενες 15-20 μέρες στις ειδήσεις της γειτονικής χώρας, ξεδιπλώνοντας μια ρητορική για το πώς και πάλι ο δημοκράτης πρόεδρος αντιστέκεται στις πιέσεις διαφόρων κέντρων εξουσίας που επιχειρούν να την ελέγξουν.

Αναλύοντας τις πολιτικές κινήσεις του Τούρκου Πρόεδρου, ο καθηγητής του Πανεπιστήμιο Kadir Has τονίζει ότι αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Ερντογάν είναι να κερδίσει πολιτικό χρόνο μέχρι τον Ιούνιο του 2023, οπότε και πρέπει να προκηρύξει συνταγματικά εκλογές. «Μέχρι τότε έχει μπροστά του αρκετό χρόνο και προσπαθεί να αλλάξει τα δεδομένα και να ξανακερδίσει την κοινή γνώμη. Αυτήν τη στιγμή ζυγίζει και σφυγομετρά τις αντιδράσεις του κόσμου, προσπαθώντας να δει αν οι τελευταίες κινήσεις θα τον ενισχύσουν στις δημοσκοπικές μετρήσεις».




Βρήκε την ευκαιρία να αλλάξει την ατζέντα στο εσωτερικό της Τουρκίας

Σύμφωνα με τον κ. Τριανταφύλλου η κυβέρνηση Ερντογάν έδειξε αντανακλαστικά και εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση μετά την δήλωση διαμαρτυρίας των Τούρκων αξιωματικών. «Ήταν δώρο Θεού και βούτυρο στο ψωμί του». Στην σκληρή δήλωση των 104 απόστρατων ναυάρχων κινήθηκε κατευθείαν ο μηχανισμός του προέδρου να το αξιοποιήσει και να πει ότι θυμίζει πραξικόπημα. Στόχος, όπως εξηγεί, να μπορέσει να αλλάξει το πολιτικό σκηνικό και την ατζέντα της καθημερινότητας δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή στην Τουρκία είναι σε έξαρση η πανδημία και η οικονομική κρίση.

Πιθανή η κλιμάκωση της έντασης-Δεν τίθεται θέμα πραξικοπήματος

Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείει να κλιμακωθεί η ένταση, στέλνοντας εκ νέου ξεκάθαρο μήνυμα στο εσωτερικό ότι όποιος σηκώσει κεφάλι ας προσέχει. «Και αν έχει καταφέρει όλα αυτά τα χρόνια κάτι ο Ερντογάν είναι ότι έσπασε τον τσαμπουκά του στρατού. Δεν μπορούμε να μιλάμε, ωστόσο, για μια πιθανή προβοκάτσια παρόλο που η ενέργεια έγινε μες τα μεσάνυχτα δεδομένου ότι δεν βρίσκονταν στην ατζέντα».




Η διπλή επιδίωξη των απόστρατων Κεμαλικών

Από την πλευρά τους οι απόστρατοί Κεμαλικοί προσπαθούν όπως υποστηρίζει ο κ. Τριανταφύλλου, αφενός να στείλουν ένα μήνυμα ότι υπάρχουν όρια σε αυτά που μπορεί να κάνει ο πρόεδρος αλλά από ότι φαίνεται δεν μπορούν να το πετύχουν. Αφετέρου προσπαθούν να διασπάσουν τον κυβερνητικό εταίρο του Ερντογάν, τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το ακροδεξιό κόμμα του οποίου καταγράφει πτώση στις τελευταίες δημοσκοπήσεις με τα ποσοστά του να κυμαίνονται κάτω από το 10%. «Προσπαθούν να δημιουργήσουν τριβές μέσα και σε αυτό το κόμμα αλλά νομίζω είναι μια κίνηση που δεν τους βγήκε».



Με τον πληθωρισμό να καλπάζει, τους πολίτες να δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν το ράλι τιμών που καταγράφεται καθημερινά στην τουρκική αγορά, την φτώχεια να χτυπά ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά και τον κορονοϊό να θερίζει την τουρκική κοινωνία κυλά η καθημερινότητα στη γειτονική χώρα, αποτελώντας τη μία όψη του νομίσματος. Από την άλλη, από τα μεσάνυχτα του περασμένου Σαββάτου η Τουρκία ζει και στον αστερισμό της προσπάθειας Ερντογάν να βαφτίσει ως «πολιτικό πραξικόπημα» την επιστολή των απόστρατων ναυάρχων, ανεβάζοντας τους τόνους και μονοπωλώντας το ενδιαφέρον των γειτονικών ΜΜΕ. Είναι οι δύο όψεις της καθημερινότητας της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα.




Πολιτικό πραξικόπημαμ βλεπει πίσω από τους απόστρατους ο Ερντογάν

AP

Δύο Έλληνες καθηγητές Διεθνών Σχέσεων, που ζουν στην Κωνσταντινούπολη και διδάσκουν εδώ και χρόνια σε κορυφαία πανεπιστήμια της Πόλης, ο Δημήτρης Τριανταφύλλου και ο Βύρων Ματαράγκας εκτιμούν ότι μπορεί να κλιμακωθεί η ένταση το επόμενο διάστημα στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας συμφωνούν ότι ο Ερντογάν παραμένει ακόμη δυνατός, δεν βλέπουν «πολιτικό πραξικόπημα» πίσω από την επιστολή των απόστρατων ενώ διαφωνούν για το κατά πόσο οι τελευταίοι μπορούν να προχωρήσουν σε μια πιθανή προβοκάτσια στο Αιγαίο, ανατρέποντας τις πολιτικές ισορροπίες στην Άγκυρα.




Διαβάστε επίσης: Ακάρ: «Ο Έλληνας να κοιτάξει το μπόι του και τα κιλά του»




Δημήτρης Τριανταφύλλου: «Αγοράζει» πολιτικό χρόνο ο Ερντογάν

Με τα ΜΜΕ να παίζουν το αφήγημα της κυβέρνησης ο Δημήτρης Τριανταφύλλου, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διευθυντής του Κέντρου Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης, εκτιμά ότι το θέμα των αποστράτων ναυάρχων θα παραμείνει ψηλά τις επόμενες 15-20 μέρες στις ειδήσεις της γειτονικής χώρας, ξεδιπλώνοντας μια ρητορική για το πώς και πάλι ο δημοκράτης πρόεδρος αντιστέκεται στις πιέσεις διαφόρων κέντρων εξουσίας που επιχειρούν να την ελέγξουν.





Αναλύοντας τις πολιτικές κινήσεις του Τούρκου Πρόεδρου, ο καθηγητής του Πανεπιστήμιο Kadir Has τονίζει ότι αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Ερντογάν είναι να κερδίσει πολιτικό χρόνο μέχρι τον Ιούνιο του 2023, οπότε και πρέπει να προκηρύξει συνταγματικά εκλογές. «Μέχρι τότε έχει μπροστά του αρκετό χρόνο και προσπαθεί να αλλάξει τα δεδομένα και να ξανακερδίσει την κοινή γνώμη. Αυτήν τη στιγμή ζυγίζει και σφυγομετρά τις αντιδράσεις του κόσμου, προσπαθώντας να δει αν οι τελευταίες κινήσεις θα τον ενισχύσουν στις δημοσκοπικές μετρήσεις».




Βρήκε την ευκαιρία να αλλάξει την ατζέντα στο εσωτερικό της Τουρκίας

Σύμφωνα με τον κ. Τριανταφύλλου η κυβέρνηση Ερντογάν έδειξε αντανακλαστικά και εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση μετά την δήλωση διαμαρτυρίας των Τούρκων αξιωματικών. «Ήταν δώρο Θεού και βούτυρο στο ψωμί του». Στην σκληρή δήλωση των 104 απόστρατων ναυάρχων κινήθηκε κατευθείαν ο μηχανισμός του προέδρου να το αξιοποιήσει και να πει ότι θυμίζει πραξικόπημα. Στόχος, όπως εξηγεί, να μπορέσει να αλλάξει το πολιτικό σκηνικό και την ατζέντα της καθημερινότητας δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή στην Τουρκία είναι σε έξαρση η πανδημία και η οικονομική κρίση.




Η οικονομική κρίση χτυπά την τουρκική οικονομία
AP

Πιθανή η κλιμάκωση της έντασης-Δεν τίθεται θέμα πραξικοπήματος

Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείει να κλιμακωθεί η ένταση, στέλνοντας εκ νέου ξεκάθαρο μήνυμα στο εσωτερικό ότι όποιος σηκώσει κεφάλι ας προσέχει. «Και αν έχει καταφέρει όλα αυτά τα χρόνια κάτι ο Ερντογάν είναι ότι έσπασε τον τσαμπουκά του στρατού. Δεν μπορούμε να μιλάμε, ωστόσο, για μια πιθανή προβοκάτσια παρόλο που η ενέργεια έγινε μες τα μεσάνυχτα δεδομένου ότι δεν βρίσκονταν στην ατζέντα».




Η διπλή επιδίωξη των απόστρατων Κεμαλικών

Από την πλευρά τους οι απόστρατοί Κεμαλικοί προσπαθούν όπως υποστηρίζει ο κ. Τριανταφύλλου, αφενός να στείλουν ένα μήνυμα ότι υπάρχουν όρια σε αυτά που μπορεί να κάνει ο πρόεδρος αλλά από ότι φαίνεται δεν μπορούν να το πετύχουν. Αφετέρου προσπαθούν να διασπάσουν τον κυβερνητικό εταίρο του Ερντογάν, τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το ακροδεξιό κόμμα του οποίου καταγράφει πτώση στις τελευταίες δημοσκοπήσεις με τα ποσοστά του να κυμαίνονται κάτω από το 10%. «Προσπαθούν να δημιουργήσουν τριβές μέσα και σε αυτό το κόμμα αλλά νομίζω είναι μια κίνηση που δεν τους βγήκε».







Βύρων Ματαράγκας: Φοβάμαι προβοκάτσια στο Αιγαίο με τελικό στόχο την ανατροπή του Ερντογάν

Μια πιθανή προβοκάτσια στο Αιγαίο ή στην Ανατολική Μεσόγειο από δυνάμεις του τουρκικού στρατού που δεν ελέγχει ο Ερντογάν με τελικό στόχο την ανατροπή του, φοβάται το επόμενο διάστημα ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων, στο Πανεπιστήμιο Bahce Sehir της Κωνσταντινούπολης Βύρων Ματαράγκας. Τόσα πολεμικά πλοία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν αναπτυχθεί ούτε κατά τη διάρκεια του Α’ ή του Β΄ παγκόσμιου πολέμου παρατηρεί ο κ. Ματαράγκας προσθέτοντας ότι από θαύμα μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάποιο θερμό επεισόδιο.




«Βλέπω ότι η Ελλάδα σύρεται σε έναν πόλεμο με την Τουρκία. Υπάρχουν κάποιες δυνάμεις εδώ στην Τουρκία, μια μερίδα των εκδιωχθέντων στρατηγών οι οποίοι είναι κεμαλικοί, δεν τρέφουν τα καλύτερα των αισθημάτων για τον ηγεμόνα και επιθυμούν, διακαώς, μια αναμπουμπούλα. Αυτή η ένοπλη σύρραξη με την Ελλάδα θα γίνει από στοιχεία τα οποία είναι ανεξέλεγκτα.και τα οποία δεν ελέγχει ο Ερντογάν. Θα επιδιώξουν μια προβοκάτσια η οποία θα έχει απήχηση στο λαό για ρίξουν τον Τούρκο πρόεδρο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος δήλωσε ότι τρεις φορές φτάσαμε κοντά σε θερμό επεισόδιο και ουσιαστικά αποφεύχθηκαν από την αυτοσυγκράτηση που έδειξαν και οι δύο πλευρές»

Δύσκολα να απομακρυνθεί ο Ερντογάν με εκλογές-Θα συνεχιστεί η ένταση στο εσωτερικό της Τουρκίας

Ο Ρωμιός καθηγητής εκτιμά ότι ο Ερντογάν είναι πολύ δύσκολο να απομακρυνθεί με εκλογές. «Καταγράφει ένα λαϊκό έρεισμα κοντά στο 30% που είναι ο σκληρός πυρήνας του». Αυτοί βρίσκονται στην ενδοχώρα της Ανατολίας και είναι κυρίως συντηρητικοί και θρησκευόμενοι. Είναι ακόμη δυνατός και μπορεί να χάσει την εξουσία μόνο εξαιτίας φυσικού θανάτου ή πραξικοπήματος-σενάρια που όλοι απεύχονται». Σύμφωνα με τον ίδιο θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα η ένταση στο εσωτερικό της Τουρκίας καθώς δεν έχει ξεμπερδέψει ο Ερντογάν με την υπόθεση των αποστράτων.




Πηγή: Έθνος

Τεχνολογία...

 

Διθύραμβοι για το αυτονόητο. Σάκης Μουμτζής

Δημιουργήθηκε αγγλόφωνο προπτυχιακό στην Ιατρική του ΑΠΘ, εν έτει 2021, και πανηγυρίζουμε. Πανηγυρίζουμε για κάτι που ισχύει ακόμη και σε χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου. Αλλά είπαμε η Ελλάδα αποτελεί μόνη της τον Τέταρτο Κόσμο. Διαβάζω για δίδακτρα 12.000 ευρώ ετησίως, για χορηγίες, δωρεές, πάσης φύσεως οικονομικές ενισχύσεις και τσιμπιέμαι. Στην πατρίδα μας γίνονται όλα αυτά;

Ρώτησαν τις αριστερές φοιτητικές παρατάξεις; Ρώτησαν τους «προοδευτικούς» καθηγητές; Τους εξωπανεπιστημιακούς αντιεξουσιαστές; Αν δεν έχουν τη συγκατάθεση όλων αυτών, προβλέπω να έχουμε οσονούπω καταγγελίες, καταλήψεις, κινητοποιήσεις. Πού ακούστηκε το δημόσιο πανεπιστήμιο να δέχεται οικονομικές ενισχύσεις; Ποιοι δίνουν τα λεφτά; Τι κίνητρα έχουν; Μήπως επιδιώκουν τελικά, στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος, να αποκομίσουν ακόμη μεγαλύτερα κέρδη; Αυτές είναι οι ανοησίες με τις οποίες μας ταλαιπωρούσαν επί πολλά χρόνια οι άνθρωποι «της προόδου και του πνεύματος», οι θιασώτες του δημόσιου πανεπιστημίου με τις κουρελούδες στις προσόψεις των κτιρίων, τους βανδαλισμένους τοίχους και τα τραπεζάκια με τις αφίσες στους εσωτερικούς χώρους.

Κάτι φαίνεται πως πάει να αλλάξει στα ΑΕΙ της Ελλάδας. Δειλά δειλά γίνονται βήματα εκσυγχρονισμού, όπως η ίδρυση του αγγλόφωνου προπτυχιακού στην Ιατρική του ΑΠΘ. Είμαστε ακόμη στην αρχή και όπως κάθε προσπάθεια για να δημιουργηθεί κάτι καινούργιο, συναντά αντιδράσεις από τις δυνάμεις της συντήρησης, έτσι και ο εκσυγχρονισμός των ΑΕΙ θα προκαλέσει τη συσπείρωση των δυνάμεων της αντιμεταρρύθμισης. Εχουν βολευτεί με την ακινησία και το βάλτωμα.

Μέχρι στιγμής δεν υπήρξαν αντιδράσεις από τους «συνήθεις υπόπτους». Πιθανόν να αιφνιδιάστηκαν ή να περιμένουν αυτόν που θα ξεκινήσει τον χορό των διαμαρτυριών. Πάντως ό,τι και να πουν, το οποίο είναι απολύτως προβλέψιμο, δεν ακουμπά τους πολίτες που θέλουν επιτέλους πανεπιστήμια σύγχρονα και καθαρά. Σαν αυτό που λειτουργεί στην Κινσάσα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό.

Μέσα στην ελληνική μιζέρια η ίδρυση αυτού του αγγλόφωνου προγράμματος είναι ένα σημαντικό γεγονός, που θα πρέπει να γενικευτεί. Τα ελληνικά πανεπιστήμια θα πρέπει να μπουν στον διεθνή ανταγωνισμό και να διακριθούν. Ας δούμε τι έγινε στην Κύπρο και ας πορευθούμε αναλόγως.

Πηγή:Καθημερινή

Τι σημαίνει η λέξη βράδυ

 

Η ιουρασική περίοδος του πανεπιστημίου. Τάκης Θεοδωρόπουλος

Μπορεί να είναι λίγοι. Μπορεί τα επιχειρήματά τους να είναι αστεία. Λένε, ας πούμε, ότι ο εγκλεισμός εξαιτίας του κορωνοϊού, τους προκάλεσε άγχος και οι εξετάσεις θα τους προσθέσουν κι άλλο. «Κυρία, δεν μπόρεσα να διαβάσω γιατί χθες είχαμε κόσμο στο σπίτι». Κοτζάμ μαντράχαλοι και δεν μπορούν να βρουν δικαιολογία καλύτερη από τον δωδεκαετή μπόμπο. Μπορεί η αφίσα που τύπωσαν για να διαδώσουν τον αγώνα τους να παραπέμπει σε Αγκιτ - Προπ. Μια γροθιά που κρατάει ένα μολύβι με τη μύτη προς τα πάνω και η πρόσκληση για τις πλατείες στις «2 Ιούνη». 

Εντονα χρώματα, αδρές ευθείες γραμμές που εκφράζουν την αποφασιστικότητα του αγώνα. Oμως δεν είναι εξωγήινοι. Είναι παιδιά που έχουν αποφοιτήσει από το ελληνικό λύκειο, έχουν περάσει εξετάσεις για να φοιτήσουν στο πανεπιστήμιο και εντός ολίγου θα περιφέρουν στην αγορά εργασίας το πτυχίο τους. «Αδιόριστοι επιστήμονες» ονομάζονται στη γλώσσα μας. Στο κάτω κάτω, κανείς δεν θα βάλει το χέρι στην τσέπη για να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Αξίζει να ασχοληθείς μαζί τους, όχι για να αντικρούσεις τα επιχειρήματά τους ή να απορρίψεις το αίτημά τους να περάσουν τα μαθήματα χωρίς εξετάσεις. Ως φαινόμενο αξίζουν – ψυχολογικό, κοινωνιολογικό, πολιτικό, πολιτισμικό. Τα γενναία αυτά παιδιά εκπροσωπούν μια ολόκληρη νοοτροπία- «φιλοσοφία ζωής» είναι το στερεότυπο.

Μπείτε στη θέση τους. Σκεφθείτε μόνο πόσες εκατοντάδες σελίδες έχουν αποστηθίσει για να περάσουν εξετάσεις. Σκεφθείτε το οικογενειακό τους περιβάλλον, που αγωνιά για την ημέρα που θα κρατήσουν στα χέρια τους το περίφημο «χαρτί». Μετρήστε πόσοι υπουργοί έχουν κάνει πόσες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις για τον τρόπο που θα δίνεται αυτό το χαρτί. Και αφού τα υπολογίσετε όλα αυτά, σταματήστε να απορείτε και να εκστασιάζεστε επειδή απαιτούν να περάσουν το μάθημα χωρίς εξετάσεις. Εδώ τόσα θέατρα που θα έκλειναν ούτως ή άλλως λόγω ελλείψεως κοινού, θα επιδοτηθούν επειδή έκλεισαν λόγω κορωνοϊού. Δεχθείτε, τουλάχιστον, πως τα παιδιά έχουν το πλεονέκτημα της ειλικρίνειας – ηθικό και αυτό.

Μπορεί να είναι λίγοι, όμως η νοοτροπία τους είναι εξίσου διαδεδομένη με την πίστη στη δημοκρατία. Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια υπάρχουν για να εκδίδουν πιστοποιητικά. Η εκπαίδευση υπάρχει για να προσφέρει διπλωματούχους στην κοινωνία. Αφού, λοιπόν, αυτός είναι ο στόχος, γιατί να μην τον επιτύχεις καταβάλλοντας τον λιγότερο δυνατό κόπο και ξοδεύοντας την ελάχιστη δυνατή ενέργεια; Την αξία της γνώσης το παιδί την έχει αφήσει στα πρώτα χρόνια του δημοτικού, όταν, μαγεμένο, έγραφε τις πρώτες λέξεις στο τετράδιο. Κάτι θα αλλάξει μόνον όταν οι εικόνες με τους φοιτητές του Αριστοτελείου και η αφίσα τους βρουν τη θέση τους σε κάποιο ανθρωπολογικό μουσείο, ως απολιθώματα της Ιουρασικής περιόδου του ελληνικού πανεπιστημίου.

Βαθμολογία και ΠΡΟΠΟ εν έτει 1988...

 Από την εκπομπή της αθλητικής Κυριακής στις 25-09-1988.

Ρετρό εικόνες...

Οι αιχμάλωτοι πολέμου στη Μικρά Ασία πριν από την κατάρρευση του μετώπου, Γιάννης Γκλαβίνας

 Στο φύλλο της 1ης Ιανουαρίου 1921, η αντιβενιζελική «Σκριπ» χαρακτήριζε το έτος της εκατονταετηρίδας από την εθνική παλιγγενεσία ως έτος απελευθέρωσης από τη «βενιζελική τυραννία», αλλά και χρονιά που η Ελλάδα θα έδρεπε νίκες στη Μικρά Ασία, «ο οιωνός είναι άριστος», κατέληγε. Τα γεγονότα όμως στο μικρασιατικό μέτωπο, αλλά και οι διπλωματικές εξελίξεις, θα διαψεύσουν τις αισιόδοξες προβλέψεις της εφημερίδας.

Αιχμάλωτοι πολέμου στο Αφιόν Καραχισάρ-Τούρκοι

 Σε στρατιωτικό επίπεδο οι ελληνικές δυνάμεις δεν αντιμετώπιζαν πλέον ανοργάνωτες ομάδες Τούρκων εθνικιστών, αλλά τακτικό στρατό, καλύτερα εξοπλισμένο και με ενισχυμένο ηθικό. Η αποτυχία των επιχειρήσεων του Μαρτίου και η ήττα του ελληνικού στρατού στο Ινονού, η οπισθοχώρηση μετά τη μάχη στον Σαγγάριο και ο μεγάλος αριθμός απωλειών επιβεβαίωσαν τη νέα πραγματικότητα.

Σε διπλωματικό επίπεδο, ως αντίδραση στην επάνοδο του Κωνσταντίνου, οι σύμμαχοι της Αντάντ «πάγωσαν» τις συμμαχικές πιστώσεις στην Ελλάδα, η Διάσκεψη του Λονδίνου απέτυχε να καταλήξει σε μια συμφωνία ειρήνευσης, Γαλλία και Ιταλία υπέγραψαν ξεχωριστές συνθήκες ειρήνης με την κεμαλική Τουρκία, ενώ η Αγκυρα συνήψε και σύμφωνο φιλίας με τη Σοβιετική Ενωση, συμφωνίες που, εκτός από διεθνή αναγνώριση, παρείχαν στον Κεμάλ στρατιωτικό υλικό και οικονομική βοήθεια.

Το 1921 η Μικρασιατική Εκστρατεία λαμβάνει τα χαρακτηριστικά ενός ολοκληρωτικού πολέμου, αφού η επέκταση του μετώπου απαιτούσε ολοένα και περισσότερες στρατιωτικές δυνάμεις, μεγαλύτερο βαθμό κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού και της κοινωνίας, περισσότερους οικονομικούς πόρους για τον εφοδιασμό και τη συντήρηση του στρατεύματος, που τις παραμονές της επίθεσης προς την Αγκυρα ξεπερνούσε τις 200.000. Την ίδια στιγμή που οι ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούσαν να επουλώσουν τις πληγές που άφησε ο Μεγάλος Πόλεμος, η ελληνική κοινωνία βίωνε τις συνέπειες μιας πρωτόγνωρης και άγριας πολεμικής σύγκρουσης προσπαθώντας να επιβάλει με τη δύναμη των όπλων την εφαρμογή μιας συνθήκης που τερμάτιζε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εκτός από τον πρωτοφανή, συγκριτικά με τα δύο πρώτα έτη της εκστρατείας, αριθμό των απωλειών (38.708 νεκροί, τραυματίες ή αγνοούμενοι), η ελληνική κοινωνία ήρθε για πρώτη φορά το 1921 αντιμέτωπη με το ζήτημα των στρατιωτών που η τύχη τους αγνοούνταν ή ήταν αιχμάλωτοι πολέμου. Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων του 1921, από τη δύναμη της Ελληνικής Στρατιάς Μικράς Ασίας αγνοούνταν η τύχη 1.389 οπλιτών και 10 αξιωματικών. Πόσοι από αυτούς ήταν νεκροί ή αιχμάλωτοι των κεμαλικών ήταν, αρχικά, άγνωστο για τις ελληνικές αρχές. Σαφείς πληροφορίες για τον αριθμό των αιχμαλώτων και τις συνθήκες κράτησής τους η Αθήνα άρχισε να έχει από τον Οκτώβριο του 1921, όταν έφθαναν λαθραία επιστολές αιχμαλώτων μέσω Αγγλων και Γάλλων στρατιωτικών που κρατούνταν στο ίδιο στρατόπεδο με τους Ελληνες και ανταλλάχθηκαν στο πλαίσιο συμφωνιών της Αγκυρας με Λονδίνο και Παρίσι (συμφωνία Φρανκλίν Μπουγιόν).

Ανάλογες πληροφορίες έρχονταν από πρόσφυγες ομογενείς που εγκατέλειπαν την Κιλικία μετά τη γαλλοκεμαλική συμφωνία. Τον Νοέμβριο, η ελληνική Υπατη Αρμοστεία στην Κωνσταντινούπολη έλαβε μέσω της Τουρκικής Ερυθράς Ημισελήνου ονομαστικούς καταλόγους 324 Ελλήνων αιχμαλώτων, που οι περισσότεροι κρατούνταν σε στρατόπεδο στο Ταλάς της Καισάρειας. Ανάμεσά τους ήταν ένας ταγματάρχης και οκτώ αεροπόροι. Ας σημειωθεί ότι ένας από τους αιχμάλωτους αεροπόρους ήταν ο Βασίλειος Κοτρότσος, το ημερολόγιο του οποίου διασκεύασε λογοτεχνικά ο Μάρκος Αυγέρης και εξέδωσε ανώνυμα το 1923 με τίτλο «Από την αιχμαλωσία. Κατά το ημερολόγιο του αιχμαλώτου αεροπόρου Β.Κ.».

Οι διαθέσιμες πληροφορίες των ελληνικών αρχών έκαναν λόγο για άθλιες συνθήκες διαβίωσης των αιχμαλώτων και βάναυση κακομεταχείρισή τους από τους κεμαλικούς. Οι αιχμαλωτισθέντες απογυμνώνονταν από ρούχα και υποδήματα, οδηγούνταν γυμνοί σε μακρές πορείες, σιτίζονταν ανεπαρκώς και κακοποιούνταν, με αποτέλεσμα αρκετοί να αποβιώνουν. Σε επιστολή αιχμαλώτου λοχία της 11ης Μεραρχίας σημειωνόταν χαρακτηριστικά: «Την οικτράν θέσιν μας αδυνατεί και ο ισχυρότερος χειριστής του καλάμου να περιγράψη… Απογυμνωθέντες τελείως των χρημάτων και ενδυμάτων τυραννούμενοι βαναυσότατα και ενδιαιτώμενοι εστερημένως, αποθνήσκομεν κατά καιρούς. Ασθενούντες δεν περιθαλπώμεθα, δερόμεθα ανηλεώς και εις τα επικλήσεις μας και οιμωγάς η απάντησις των τυράννων μας είναι σους Γκιαούρ».

Ο αεροπόρος Γερανόπουλος ανέφερε στην επιστολή του ότι οι στρατιώτες αιχμάλωτοι που κατάγονταν από τη Μικρά Ασία καταδικάζονταν σε θάνατο από τα κεμαλικά δικαστήρια ανεξαρτησίας με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, ενώ θεωρούσε αδύνατη την επιβίωση μέσα στον χειμώνα των εξασθενημένων από τις κακουχίες και τα μαρτύρια αιχμαλώτων. Οι συνθήκες αιχμαλωσίας που περιγράφονται στις επιστολές δεν έχουν καμία σχέση με τα όσα όριζε το ισχύον την εποχή εκείνη διεθνές δίκαιο (IV Σύμβαση της Χάγης περί αιχμαλώτων πολέμου του 1907 και Σύμβαση της Γενεύης του 1906).

Στα τέλη του 1921 και στις αρχές του 1922, πληροφορίες για τις συνθήκες διαβίωσης των αιχμαλώτων άρχισαν να εμφανίζονται στις ελληνικές εφημερίδες, που συχνά ζητούσαν να ληφθούν αντίποινα εις βάρος των Τούρκων αιχμαλώτων που κρατούσε η Ελλάδα. Παράλληλα, δημοσιεύονταν ονομαστικοί κατάλογοι αιχμαλώτων, κυρίως για να ειδοποιηθούν οι συγγενείς τους, αφού για πολλούς δεν υπήρχαν στοιχεία κατοικίας, τακτική που ακολουθούσαν οι Μικρασιάτες στρατεύσιμοι γνωρίζοντας ότι αποκάλυψη της καταγωγής τους ισοδυναμούσε με θάνατο. Θέλοντας να διασφαλίσει την επιβίωση των αιχμαλώτων, η Αθήνα υπέβαλε αίτημα στον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό για επιθεώρηση των στρατοπέδων αιχμαλώτων στην Τουρκία. Αποτέλεσμα του ελληνικού αιτήματος ήταν η επιθεώρηση του στρατοπέδου του Ταλάς από τον Ελβετό γιατρό Rοerich στις αρχές του 1922. Το στρατόπεδο είχε προετοιμαστεί κατάλληλα από τους κεμαλικούς και ο απεσταλμένος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού σημείωσε στην έκθεσή του ότι οι συνθήκες διαβίωσης των Ελλήνων αιχμαλώτων ήταν σχετικά καλές. Τον Φεβρουάριο του 1922 απελευθερώθηκαν και τρεις αιχμάλωτοι Ελληνες υπίατροι, που επιστρέφοντας στην Ελλάδα έγιναν δεκτοί από τον βασιλιά Κωνσταντίνο και κατέγραψαν την εμπειρία της αιχμαλωσίας τους σε συνεχή άρθρα στον Τύπο, κάνοντας γνωστά στην ελληνική κοινή γνώμη τα όσα τραγικά βίωσαν.

Τούρκοι αιχμάλωτοι πολέμου στην Ελλάδα

Την ίδια στιγμή, οι κάτοικοι της Αθήνας έβλεπαν χιλιάδες Τούρκους αιχμαλώτους «να περνούν σαν μπέηδες απολαύοντες των αγαθών της Αττικής φύσεως και της Ελληνικής ελευθερίας», σύμφωνα με διατύπωση αθηναϊκής εφημερίδας. Το θέαμα βέβαια δεν ήταν πρωτόγνωρο, αφού στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο οι ελληνικές δυνάμεις είχαν αιχμαλωτίσει χιλιάδες Τούρκους στρατιώτες διασκορπίζοντάς τους σε στρατόπεδα αιχμαλώτων, όπως αυτό της Μακρονήσου.

Το 1921 ο αριθμός των Τούρκων στρατιωτικών αιχμαλώτων και των πολιτών που εκτοπίζονταν για λόγους ασφάλειας της Στρατιάς της Μικράς Ασίας ξεπερνούσε τις 10.000. Τον Νοέμβριο του 1922 οι ελληνικές αρχές είχαν καταγράψει 10.461 στρατιωτικούς αιχμαλώτους και 4.170 αιχμαλώτους Τούρκους πολίτες. Οι αιχμάλωτοι κρατούνταν σε στρατόπεδα σε Λιόσια, Γουδί, Λάρισα, Λευκάδα, Κρήτη, Κέρκυρα και Μήλο. Οι εφημερίδες δημοσίευαν συχνά ειδήσεις για άφιξη ατμόπλοιων με Τούρκους αιχμαλώτους. Τον Ιούλιο μάλιστα του 1921, ιαπωνικό ατμόπλοιο έφθασε στον Πειραιά γεμάτο με Τούρκους αιχμαλώτους που αποβιβάστηκαν στην Ψυττάλεια. Με τους άνδρες να λείπουν στο μέτωπο, οι Τούρκοι αιχμάλωτοι ήταν ένα φθηνό εργατικό δυναμικό που οι ελληνικές αρχές δεν άφησαν ανεκμετάλλευτο. Ο υπουργός Γεωργίας, για παράδειγμα, ζητούσε επειγόντως αιχμαλώτους για τον θερισμό των σιτηρών στη Θεσσαλία. Η διάθεση των αιχμαλώτων γινόταν με απόφαση του υπουργείου Στρατιωτικών, που τον Αύγουστο του 1921 μοίρασε 1.500 Τούρκους αιχμαλώτους για τις ανάγκες εργασιών οδοποιίας στην Κέρκυρα, μεταλλευτικών εργασιών στην Αττική, κατασκευής των οδών Βουλιαγμένης και Πάρνηθας, αλλά και σε αγροτικές εργασίες κτηματιών.

Την Ελλάδα ενδιέφερε να προβάλει στη διεθνή κοινότητα μια εικόνα ιδεατής αντιμετώπισης των Τούρκων αιχμαλώτων, αντιδιαστέλλοντάς τη με τη βάρβαρη συμπεριφορά της Αγκυρας απέναντι στους Ελληνες αιχμαλώτους. Η εικόνα αυτή εντασσόταν στην ευρύτερη επιχειρηματολογία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, κατά την οποία η Ελλάδα, μια χώρα με ανώτερο πολιτισμό και μακραίωνη παράδοση στις αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ισοπολιτείας, θα μπορούσε να διοικήσει με επιτυχία περιοχές με πολυπληθείς μουσουλμανικούς και άλλους μειονοτικούς πληθυσμούς, όπως η Μικρά Ασία. Οι εφημερίδες δημοσίευαν τακτικά επιστολές Τούρκων αιχμαλώτων που ευγνωμονούσαν τις ελληνικές αρχές ή ημερήσιες διαταγές στρατιωτικών αρχών που αποδείκνυαν άμεμπτη συμπεριφορά στους αιχμαλώτους. Στην πραγματικότητα οι συνθήκες διαβίωσης των αιχμαλώτων δεν ήταν ιδανικές και ποίκιλλαν ανάλογα το στρατόπεδο, η Ελλάδα καθυστέρησε να παραδώσει στον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό ονομαστικούς καταλόγους και δεν έκανε διάκριση των αιχμαλώτων ανάμεσα σε πολίτες και στρατιώτες, όπως σημειώνει στην έκθεσή του απεσταλμένος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού που επιθεώρησε τα στρατόπεδα αιχμαλώτων στην Ελλάδα. Οι συνθήκες διαβίωσης θα επιδεινωθούν με την κατάρρευση του μετώπου, ειδικότερα στο στρατόπεδο στη Μήλο.

Μπορεί η συμπεριφορά της Ελλάδας απέναντι στους Τούρκους αιχμαλώτους να μην ακολουθούσε κατά γράμμα τα όσα όριζε το σχετικό διεθνές δίκαιο, αλλά απείχε παρασάγγας από τις τακτικές εξόντωσης των Ελλήνων αιχμαλώτων που ακολουθούσε η Αγκυρα. Τακτικές που διαμορφώθηκαν το 1921 και απέκτησαν χαρακτηριστικά μοτίβου, όπως η απογύμνωση, οι εξαντλητικές πορείες, η βαριά εργασία, η εκτέλεση των μικρασιατικής καταγωγής αιχμαλώτων, η προετοιμασία των στρατοπέδων ενόψει επιθεωρήσεων του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, θα επαναληφθούν από τους κεμαλικούς και μετά τον Αύγουστο του 1922 και θα εμπλουτιστούν με νέες μορφές μαζικής εξόντωσης των αιχμαλώτων και του ελληνικού μικρασιατικού πληθυσμού. Και αν το 1921 την Ελλάδα άρχισε απλώς να απασχολεί το ζήτημα των αγνοουμένων και των αιχμαλώτων, τον Αύγουστο του 1922 θα λάμβανε εκρηκτικές διαστάσεις. Δεκάδες χιλιάδες οι αιχμάλωτοι και αγνοούμενοι Ελληνες στρατιώτες, που όσοι ήταν τυχεροί και επέζησαν, επέστρεφαν στην Ελλάδα μέχρι και το 1924, ενώ η ψυχική οδύνη των συγγενών των αγνοουμένων που δεν γνώριζαν την τύχη των δικών τους ανθρώπων και δεν ήθελαν να αποδεχθούν το προφανές κράτησε για πολλά χρόνια ακόμα, αποτελώντας άλλη μια χαίνουσα πληγή της Μικρασιατικής Καταστροφής.

* Ο κ. Γιάννης Γκλαβίνας είναι διδάκτωρ Ιστορίας – αρχειονόμος στην Κεντρική Υπηρεσία των ΓΑΚ. Το παρόν κείμενο είναι τμήμα ενός ευρύτερου άρθρου που θα ενταχθεί στον συλλογικό τόμο με τίτλο «Ελληνες Στρατιώτες, Μικρασιατική Εκστρατεία και Μεσοπόλεμος: Πτυχές μιας οδυνηρής εμπειρίας», που θα εκδοθεί το 2022 από τις εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας σε επιμέλεια του Δημήτρη Καμούζη, διδάκτορος Ιστορίας και ερευνητή στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών

Πηγή: Καθημερινή

Το πιστοποιητικό γέννησης του Πρίγκιπα Φίλιππου.

 Γραμμένο στην καθαρεύουσα από τον τότε δήμαρχο Κέρκυρας...

                         Ιστορικό Ντοκουμέντο...

Η Ελλάδα στη νέα γεωπολιτική σκακιέρα Αλέξης Παπαχελάς

Το πράγμα έχει αγριέψει. Δεν είναι πλέον τόσο εύκολο να είσαι μια «πολύφερνη νύφη» στη γεωπολιτική σκακιέρα. Η Ελλάδα έχει παίξει καλά αυτό το παιχνίδι στην Ιστορία της. Εκανε πάντοτε μια θεμελιώδη γεωπολιτική επιλογή, αλλά κατόπιν δεν έκοβε ποτέ τις γέφυρες με τις υπόλοιπες Μεγάλες Δυνάμεις. Ηταν μια λεπτή ισορροπία, μια σύνθετη και εύθραυστη χορογραφία, η οποία έφερνε συνήθως αποτελέσματα. Ακόμη και μέσα στην καρδιά του Ψυχρού Πολέμου η Αθήνα έκανε ανοίγματα και διατηρούσε σχέσεις με χώρες του αντίπαλου μπλοκ.

Τώρα, όμως, οι βασικοί πρωταγωνιστές μιλούν άλλη, πιο σκληρή γλώσσα. Τα διλήμματα που τίθενται είναι σκληρά, ενδεχομένως και αδυσώπητα. Ακόμη και η δημόσια ρητορική έχει αλλάξει και είναι σχεδόν άγρια, θα έλεγε κάποιος. Το διαπιστώνει κανείς στο Τwitter, αλλά και πίσω από κλειστές πόρτες στη διπλωματική τριβή μαζί τους.

Η Κίνα και η Ρωσία δεν νιώθουν πια δέος απέναντι στις ΗΠΑ, ούτε πιστεύουν ότι πρέπει να ακολουθήσουν κάποιους κανόνες που επιβάλλει η «διεθνής τάξη πραγμάτων». Πίσω τους βρίσκονται και άλλες χώρες, όπως π.χ. η Τουρκία και το Ιράν.

Η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί σε δύσκολη θέση. Αν το δίλημμα γίνει «ή μαζί μας ή απέναντι», οι αποφάσεις και οι απαντήσεις δεν θα είναι εύκολες ή αυτονόητες. Στο ζύγι μπαίνουν τα γεωπολιτικά και τα οικονομικά μας συμφέροντα. Και βέβαια, τα τελευταία 47 χρόνια στο ζύγι μπαίνει και το ποιος συνεισφέρει περισσότερο στην άμυνα και στην προστασία της χώρας μας απέναντι σε… οιαδήποτε απειλή.

Ο κόσμος αλλάζει ραγδαία. Το αδιανόητο, όπως π.χ. ο κινεζικός στόλος να έχει αισθητή παρουσία στην περιοχή μας, μπορεί να γίνει ρουτίνα τα επόμενα χρόνια. Τα εργαλεία ανάλυσης σκουριάζουν γρήγορα και ασφαλής χάρτης πλοήγησης στο νέο σκηνικό δεν υπάρχει.

Τα δόγματα εξωτερικής πολιτικής αργούν, ορθώς, να αλλάξουν. Αλλά είναι και άχρηστα εάν δεν προσαρμοστούν στις τεκτονικές αλλαγές που σημειώνονται κάθε 50-60 χρόνια. Αυτό ακριβώς ζούμε σήμερα.

Πηγή: Καθημερινή

Highlights Χρήστος Τσέκος!!!

 Τεράστιος Χρήστος Τσέκος!!