Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.
Η Διαδρομή απόψε επ' αφορμή της εορτής του Πάσχα θα σας παρουσιάσει το έργο του Λιούις Γουάλας "Μπεν Χουρ". Πρόκειται για ένα από τα αρτιότερα ιστορικό-θρησκευτικά δράματα.
Συγγραφέας του έργου είναι ο Αμερικάνος δικηγόρος, στρατηγός, πολιτικός και μεταξύ αυτών συγγραφέας Λιου Γουάλας (1827-1905). Το Μπεν Χουρ ο Γουάλας συνέγραψε στα διαλείμματα των επαγγελματικών του υποχρεώσεων.
Η υπόθεση όπως αναπτύσσεται στη wikipedia:
Το έργο μας μεταφέρει στο έτος 26 μ.Χ., στην ακμή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο Ιούδας Μπεν Χουρ είναι γιος μιας πλούσιας οικογένειας. Ζει στην Ιερουσαλήμ μαζί με την μητέρα του Μίριαμ, την αδερφή του Τιρζά, τον δούλο τους Σιμωνίδη και την κόρη του Σιμωνίδη, την Εσθήρ η οποία αγαπάει τον Ιούδα αλλά διατηρεί και άλλο δεσμό. Ο παιδικός φίλος του Ιούδα, ο Μεσσάλας κατέχει αξιόλογη θέση στον Ρωμαϊκό στρατό. Οι διαφορετικές ιδεολογίες τους προκαλούν ρήξη.
Στην παρέλαση για την υποδοχή του νέου κυβερνήτη της Ιουδαίας Βαλέριου Γκράτου, κεραμίδια πέφτουν από το σπίτι του Μπεν Χουρστο κεφάλι του Γκράτου. Ο Μεσάλας ξέρει ότι επρόκειτο για ατύχημα, αλλά συλλαμβάνει τον Ιούδα και φυλακίζει την μητέρα του και την αδερφή του. Ο Ιούδας επιδιώκει να πάρει εκδίκηση. Καθώς αυτός και οι υπόλοιποι σκλάβοι οδεύουν προς τα πλοία, σταματούν στη Ναζαρέτ να ποτίσουν τα άλογα των Ρωμαίων. Ζητάει απεγνωσμένα νερό αλλά ο στρατηγός του το αρνείται. Καταρρέει, αλλά συνέρχεται όταν του δίνει νερό ο Χριστός.
Μετά από 3 χρόνια ως σκλάβος γαλέρων, ο Ιούδας εργάζεται στη γαλέρα του Ρωμαίου πρόξενου Κουίντου Άρριου, στον οποίο ανατέθηκε η καταστροφή ενός Μακεδονικού στόλου. Αναγνωρίζει την υπακοή του Ιούδα και του προσφέρει εκπαίδευση ως οδηγός άρματος, με τον ίδιο να αρνείται. Όταν ο ρωμαϊκός στόλος αντιμετωπίζει τους Μακεδόνες, ο Άρριος ζητάει να δεθούν όλοι οι κωπηλάτες εκτός του Μπεν Χουρ. Η γαλέρα του δέχεται επίθεση και βουλιάζει, αλλά ο Ιούδας λύνει τους κωπηλάτες και σώζει τον Άρριο. Αυτός πιστεύει ότι ηττήθηκαν, και προσπαθεί να αυτοκτονήσει, με τον Ιούδα να τον αποτρέπει. Στον Άρριο αποδίδεται η νίκη των Ρωμαίων. Ο Άρριος ζητάει από τον αυτοκράτορα Τιβέριο να ελευθερώσει τον Μπεν Χουρ.
Αφού περάσει μια χρονιά, ο Μπεν Χουρ γυρίζει στην Ιουδαία. Καθ' οδόν συναντάει τον Μπαλτάζαρ και τον άραβα σεΐχη Ιλντερίμ. Βλέποντας ο σεΐχης την εξέλιξη του Ιούδα ως αρματηλάτη, του ζητάει να οδηγήσει την άμαξά του των τεσσάρων αλόγων, σε έναν αγώνα παρουσία του νέου κυβερνήτη της Ιουδαίας, Ποντίου Πιλάτου. Ο Ιούδας αρνείται, αλλά άλλαξε γνώμη όταν έμαθε ότι θα αγωνιστεί κι ο άλλοτε φίλος του Μεσάλα. Γυρίζει στο σπίτι του στην Ιερουσαλήμ. Συναντά την Εσθήρ και μαθαίνει πως αυτή ακόμα τον αγαπάει. Επισκέπτεται τον Μεσάλα και απαιτεί την ελευθέρωση της αδερφής του και της μητέρας του. Οι Ρωμαίοι είδαν ότι αυτές απέκτησαν λέπρα και τις έδιωξαν από την πόλη. Ζητούν από την Εσθήρνα κρύψει την αλήθεια και να πει στον Ιούδα ότι πέθαναν. Αυτή η λάθος αποκάλυψη πεισμώνει τον Ιούδα ο οποίος θα προσπαθήσει να εκδικηθεί τον Μεσάλα στην αρματοδρομία.
Στην κούρσα, ο Μεσάλας οδηγεί ένα Ελληνικό άρμα με λεπίδες στους τροχούς, ώστε να διαλύσει τα άλλα άρματα. Πέντε αρματηλάτες τραυματίστηκαν και ο αγώνας παιζόταν πλέον ανάμεσα στον Μπεν Χουρ και τον Μεσάλα. Ο Μπεν Χουρ κερδίζει τον αγώνα, ενώ ο Ρωμαίος φίλος του τραυματίζεται θανάσιμα. Πριν πεθάνει λέει στον Ιούδα ότι ο αγώνας δεν τελείωσε και ότι μπορεί να βρει την οικογένειά του στην Κοιλάδα των Λεπρών.
Ρίχνοντας την ευθύνη στους ρωμαϊκούς νόμους για την μοίρα της οικογενείας του, ο Ιούδας απορρίπτει την Ρωμαϊκή υπηκοότητα. Μαθαίνοντας πως η αδερφή του πεθαίνει, μαζί με την Εσθήρ και την μητέρα του την πάνε να δει τον Χριστό, του οποίου η δίκη ενώπιον του Πιλάτου έχει ξεκινήσει. Καθώς ο Χριστός καταρρέει ενώ κουβαλά το σταυρό του, ο Ιούδας τον αναγνωρίζει ως τον άνθρωπο που του έδωσε νερό χρόνια πριν, και ανταποδίδει την κίνηση. Βλέπει την σταύρωση του Χριστού, ενώ η μητέρα του και η αδερφή του θεραπεύονται ως εκ θαύματος στη διάρκεια της καταιγίδας που ακολούθησε τη Σταύρωση. Ισχυρίζεται ότι τον ένιωσε να παίρνει με τη φωνή το σπαθί από τα χέρια του και βλέπει χαρούμενος την μητέρα του και την αδερφή του.
Στην τελευταία σκηνή, ο Ποιμένας ακολουθείται από ένα κοπάδι προβάτων και ο ήλιος λάμπει πάνω από το σταυρό.
Επιπλέον στοιχεία για το έργο:
Αρκετά πράγματα έχει να πει κανείς για το Μπεν Χουρ.
Το μυθιστόρημα.
Γραμμένο απ’ το 1876 ως το 1880, αποτελεί μια τεράστια, αριστοτεχνική και παραστατικότατη τοιχογραφία εποχής, όπου η περιπετειώδης ζωή του κεντρικού ήρωα εκτυλίσσεται παράλληλα - και κάποια στιγμή συναντιέται - με εκείνη του Ιησού Χριστού, μέχρι τη συγκλονιστική στιγμή της Σταύρωσης και της λύτρωσης.
Το μυθιστόρημα γνώρισε τεράστια επιτυχία, ενώ χαρακτηρίστηκε ως το πιο επιδραστικό χριστιανικό βιβλίο του 19ου αιώνα. Πρόκειται για ένα ογκωδέστατο βιβλίο του οποίου η συγγραφή, όπως είπαμε διήρκεσε τέσσερα χρόνια και κυκλοφόρησε τελικά στις 12 Νοεμβρίου του 1880. Σύντομα έγινε το πλέον ευπώλητο βιβλίο στις Η.Π.Α., ξεπέρασε ακόμη και την Καλύβα του Μπαρμπά-Θωμά της Χάριετ Μπίτσερ Στόου και παρέμεινε στην κορυφή των πωλήσεων μέχρι την εμφάνιση του Όσα παίρνει ο άνεμος της Μάργκαρετ Μίτσελ το 1936.
Το έργο εντάσσετε στην κατηγορία ¨έργων Χριστιανικής Λογοτεχνίας¨, τα οποία όμως αρκετές φορές στερούνται πνευματικού βάθους, ενώ οι χαρακτήρες τους και η αναπαράσταση των ιστορικών γεγονότων είναι αυθαίρετη.
Η μεγαλειώδης ταινία.
Το έργο προβλήθηκε και στη μεγάλη οθόνη το 1959 και γνώρισε τεράστια επιτυχία κερδίζοντας 11 Όσκαρ.
Το 1959, ο σκηνοθέτης Γουίλιαμ Γουάιλερ επιχείρησε τη δική του προσέγγιση στο βιβλίο του Γουάλας, με πρωταγωνιστή τον Τσάρλτον Χέστον στο ρόλο του Μπεν Χουρ. Η επικών διαστάσεων ταινία, διάρκειας 212 λεπτών, κέρδισε 11 Όσκαρ (ρεκόρ που ισοφάρισαν αργότερα οι ταινίες «Τιτανικός» και «Άρχοντας των Δακτυλιδιών») και αναδείχθηκε μία από τις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών.
Το αμερικάνικο δίκτυο NBC πρόβαλλε την ταινία κάθε Πάσχα για 25 συνεχόμενα έτη (1973-1998). Ώσπου το 1999 ύστερα από πολλές τηλεφωνικές διαμαρτυρίες τηλεθεατών, διέκοψε την προβολή. Επρόκειτο για μία μικρή επανάσταση.
Σε προγενέστερο χρόνο όμως επιχειρήθηκε ακόμη δύο φορές το πέρασμα στη μεγάλη οθόνη του βωβού τότε κινηματογράφου: Η μία το 1907 σε ένα σύντομο φιλμ διάρκειας 15 λεπτών που είχε σκηνοθετήσει ο Τζων Όλκοτ, και η άλλη το 1925 σε σκηνοθεσία Φρέντ Νίμπλο διάρκειας 125 λεπτών .Τον Αύγουστο του 2016 ο ρώσος σκηνοθέτης Τιμούρ Μπεκμαμπέτοφ παρουσίασε μία «νέα εκδοχή του μυθιστορήματος του Γουάλας με σύγχρονη ματιά», με πρωταγωνιστή τον Τζακ Χιούστον στο επώνυμο ρόλο. Η ταινία βγήκε με πολλές τυμπανοκρουσίες στις αμερικανικές αίθουσες, αλλά δεν είχε την απήχηση που περίμεναν οι συντελεστές της.
Στο θέατρο.
Από τα πρώτα χρόνια κυκλοφορίας της κυκλοφορίας του μυθιστορήματος πολλοί ήταν οι θεατρώνες που προσέγγισαν τον Γουάλας προκειμένου να ανέβει στο θέατρο. Εκείνος αρνούνταν πεισματικά μη πιστεύοντας στην επιτυχία του εγχειρήματος. Τελικά, πείστηκε από τους θεατρικούς παραγωγούς Κλόου και Ερλάνγκερ και ο Μπεν Χουρ πρωτοανέβηκε στις 29 Νοεμβρίου 1899 στο Μπροντγουέι, με πρωτοφανή επιτυχία, που συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια.
Τέλος θα σημειώσουμε ότι με αφορμή τη μεγαλειώδη επική παραγωγή του 1959 η έκφραση ¨πάμε Μπεν Χουρ" θα σημαίνει έκτοτε ¨πάμε για κάτι το μεγαλειώδες¨.
Το θρησκευτικό μυθιστόρημα «Μπεν Χουρ», σε ραδιοφωνική μεταφορά-μετάφραση από τον Χρήστο Σερδινιάρη, βγήκε πρώτη φορά στον αέρα, το 1965, από το ΕΙΡ.
Ραδιοσκηνοθεσία: Κώστας Κροντηράς
Μουσική επιμέλεια: Σοφία Μιχαλίτση
Τεχνική επιμέλεια: Νίκος Δροσόπουλος
Στον ρόλο του Μπεν Χουρ ο Νίκος Τζόγιας
Αφηγητής ο Λιάκος Χριστογιαννόπουλος
Στους υπόλοιπους ρόλους ακούγονται οι ηθοποιοί:
Γιάννης Βογιατζής, Γιώργος Νέζος, Γιάννης Αργύρης, Στέλιος Βόκοβιτς, Σώτος Νικολούδης, Σπύρος Ολύμπιος, Νίκος Φιλιππόπουλος, Κώστας Παπαγεωργίου, Πόπη Παπαδάκη, Γκίκας Μπινιάρης, Κική Ρέππα, Λουκιανός Ροζάν, Γρηγόρης Βαφιάς, Έλλη Βοζικιάδου, Άννα Εμμανουήλ, Κούλα Αγαγιώτου, Δημήτρης Παπαγιάννης, Σώτος Νικολούδης, Νίκος Δενδρινός, Βασίλης Παπανίκας, Λευτέρης Τρακάδας, Μάκης Γιαννόπουλος.
Πρόκειται για μια πλειάδα σπουδαίων ηθοποιών.
 |
Ο Νίκος Τζόγιας υποδύεται τον Μπεν Χουρ... |
 |
| Ο Γιάννης Αργύρης |
Η μεταφόρτωση του έργου έγινε από το κανάλι ""
Πηγές:
https://el.wikipedia.org/wiki/Μπεν_Χουρ_(ταινία)
https://www.zougla.gr/fitness/politismos/sinema-politismos/article/8rilikes-tenies-tou-xoligount-imnoun-ta-agia-pa8i---mpen-xour-spartakos-kvo-vantis
https://www.sansimera.gr/articles/1147
https://www.lifespeed.gr/art/%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF/item/10260-%CF%84%CE%BF-%CE%B8%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%B4%CF%81%CE%AC%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%81%CF%84
Καλή Ανάσταση!!
