Μια δύσκολη διαδρομή για μυημένους. Ύστερα από πολλές αγκάθινες αμυχές το τεράστιο στόμιο της σπηλιάς ξεπροβάλλει και με ένα μαγικό τρόπο μπαίνεις στον μύθο. Δεν υπήρχε τίποτα που να μην μπορούσε να μαγέψει με την λύρα του ο Ορφέας, το τραγούδι του επισκίασε ακόμα και το άσμα των σειρήνων, ακόμα και οι βασιλείς του κάτω κόσμου θα υποκύψουν σε αυτήν και θα του επιστρέψουν από τον κόσμο του Θανάτου την Ευριδίκη, που θα χάσει πάλι και η μουσική του θα γίνει κακόηχη και θλιβερή. Όμως και τα άψυχα υλικά όπως οι πέτρες που πέταγαν πάνω του οι μαινάδες στα Πιέρια όρη θα ξεστρατίσουν αρνούμενες να τον πληγώσουν. Τότε οι μαινάδες με γυμνά χέρια θα τον ξεσκίσουν. Θα απομείνει μόνο η λύρα του που θα παίζει μόνη της και το κεφάλι του, να ταξιδεύουν στο Αιγαίο ωσπου να ξεβραστούν στην λεσβιακή ακτή της Άντισσα, στην παραλία των Λαψάρνων που λέγεται και Ορφίκια. Οι μούσες, αδερφές της μάνας του Καλλιόπης με ευλάβεια θα περισυλλέξουν τα απομεινάρια του και στο όνομα του θα ιδρυθεί σπουδαίο μαντείο σε εκείνο το σπήλαιο με το τεράστιο μάτι που ατενίζει την Άντισσα, όπου λατρευόταν και ο Απόλλωνας. Δεν χρειάζεται να είσαι μυημένος στα ορφικά μυστήρια ή να έχεις στο στόμα σου τους Ορφικούς ύμνους για να νοιώσεις ότι μαζι με τον ήχο των τζιτζικιών και των πουλιών αντηχεί ακόμα η λύρα του.
ΣΠΑΝΙΑ φωτογραφία του 1920 στην περιοχή της Φθιώτιδας όπου εμφανίζει απόσπασμα της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής που καταδίωξε και εκτέλεσε τους λήσταρχους Ματρόζο και Σαλογιάννη, να βγάζει αναμνηστική φωτογραφία μαζί τους, οι οποίοι όμως αν και νεκροί έχουν τοποθετηθεί σε καρέκλες προκειμένου να απαθανατιστεί το γεγονός.
Αγαπητοί
φίλοι καλησπέρα σας, απόψε πρόκειται να σας παρουσιάσω ένα πραγματικά
ενδιαφέρον έργο: τον Οίκο του
Ντέιβιντ Στόρεϊ, ενός από τους θαλερότερους συγγραφείς του 20ου
αιώνα.
Από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου
Άγγλος
πεζογράφος της γενιάς του Πίντερ, ο
Στόρεϊ είναι κατά βάση ρεαλιστικός συγγραφέας. Τη θεματολογία του την αντλεί
από τα ατομικά και κοινωνικά προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου. Ο Στόρεϊ έδινε,
ως συγγραφέας, συνεχώς νέες πτυχές το
θέατρο.
Ο πρωτότυπος
τίτλος του έργου είναι Home, που ως όρος είναι γνωστό ότι αναφέρεται στην
εστία, την ατομική κατοικία. Η λέξη Home
μεταφράζεται και ως άσυλο (με αυτόν τον τίτλο ανέβηκε στην Ελλάδα το 1985 στην
Ελλάδα σε σκηνοθεσία Δημήτρη Έξαρχου). Όπως και να ´χει η έννοια του τόπου στο
έργο είναι περισσότερο ψυχοπνευματική παρά στενά εδαφική, άρα εύστοχα νομίζω
πως επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος τίτλος.
Ο Οίκος
ανέβηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 1970, ενώ στην Ελλάδα έκανε πρεμιέρα το
1985 με τον τίτλο Το Άσυλο. Το έργο ανήκει στην κατηγορία των έργων του
θεάτρου του παραλόγου.
Η υπόθεση:
Το έργο
εξελίσσεται μέσα στην ατμόσφαιρα μιας βάρβαρης βιομηχανικής πόλης της ιστορικής
κομητείας του , της βόρειας Αγγλίας. Το σκηνικό
της παράστασης είναι ένας μουντός
κι άχαρος κήπος, πίσω από ένα στεγνό τοίχο
μέσα σε μία δημόσια νευρολογική κλινική. Αντικείμενα στην σκηνή είναι μόνο ένα
στρογγυλό σιδερένιο τραπέζι και μερικές καρέκλες. Η χρήση της αγγλικής σημαίας
ως τραπεζομάντιλο στο τραπέζι διευρύνει σημαντικά την έννοια του Ασύλου όπως θα
δούμε στη συνέχεια.
Τα
πρόσωπα που συμμετέχουν στο έργο είναι πέντε: Δύο μεσήλικες άνδρες, δύο
μεσήλικες γυναίκες και ένας τριαντάρης νέος. Ο πυγμάχος Άλφρεντ που κάποτε
έφαγε μία στο κεφάλι και του αφαίρεσαν ένα κομμάτι από τον εγκέφαλο και έμεινε
για καιρό φυτό. Ο Χάρι που έχει μανιοκατάθλιψη. Ο Τζακ που θα μπορούσε να είναι
ένας σεβαστός τζέντλεμαν αν δεν έχει τη μονομανία να κυνηγά μικρά κορίτσια. Τα
πρόσωπα του έργου συμπληρώνουν δύο γυναίκες, η Κάθλιν που είναι μητρομανής-ώξης
και η Μάρτζορι που πάσχει από φαντασιώσεις σεξουαλικής καταδίωξης. Όλοι τους
νοσηλεύονται στον ¨Οίκο¨.
Δεν είναι
επικίνδυνα άτομα, δεν είναι παράφρονα τα πρόσωπα αυτά, είναι απλώς άτομα με
ταραγμένα νεύρα. Η έλλειψη κατανόησης και επικοινωνίας τους τσάκισε και τους
οδήγησε για νοσηλεία στο ίδρυμα. Οι αρρώστιες τους είναι αγιάτρευτες, δε
θεραπεύονται. Οι πρωταγωνιστές
βρίσκονται σε μια βαθμίδα χαμηλότερα μέσα στην κόλαση της απόλυτης μοναξιάς,
των εφιαλτικών παραμορφώσεων και του φόβου, είναι εξόριστοι και ξεκομμένοι.
Δημιουργούν ζευγάρια ανά δύο, συναντιούνται και ανακατεύονται άλλοτε δύο,
άλλοτε τέσσερις και άλλοτε όλοι μαζί.
Οι
τρόφιμοι είναι εγκαταλειμμένοι από τους δικούς τους, χωρίς εργασία πλέον,
φανερώνουν σιγά σιγά το «μπλοκάρισμα» που τους λύγισε, και επειδή έχουν
συνείδηση του γεγονότος ότι το «σπίτι» τους θα είναι πια αυτό το ίδρυμα για το υπόλοιπο
του βίου τους, έχουν αποδυθεί σε μία ύστατη προσπάθεια, που θα αποδειχθεί και
απελπισμένη, να συνδεθούν μεταξύ τους και να επιτύχουν στο Άσυλο ότι δεν
κατάφεραν έξω.
Το έργο
τελειώνει χωρίς να μάθουμε ποτέ τίποτα για το χαρακτήρα τους, τις αληθινές τους
σκέψεις, το παρελθόν και τα αληθινά τους προβλήματά. Σκοτάδι, σιωπή και μουσική
Μάλερ ναρκώνουν το θεατή, καθώς οι τόνοι χαμηλώνουν σε βαθμό εκμηδένισης…
Από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου
Επιπλέον στοιχεία για το έργο
Έχουμε να
κάνουμε με μια πολύ δύσκολη παράσταση,
ένα όχι και τόσο εύπεπτο έργο που σίγουρα δεν προσφέρεται για αβανταδόρικες
παραστάσεις.
Το έργο
αποτελεί μια πικρή αναφορά στους ανθρώπους που βρίσκονται στη γνωστή κοινή
στέγη για να σώσουν την ύπαρξη τους, αφού εμείς οι λογικοί τους βρίσκουμε
ακατάλληλους να μετέχουν στο κοινωνικό σύνολο. Ο Στόρεϊ δε σκοπεύει να δείξει
και να αναλύσει περιπτώσεις κλινικών αρρώστων, ούτε τις συνθήκες των εγγλέζικών
δημόσιων ψυχιατρείων. Οι «δικοί του» άρρωστοι είναι οι τρόφιμοι του 20ου
αιώνα, είναι οι έγκλειστοι του πολυαιθυλενίου και ενός ουρανού που τον
δολοφονεί η αυξανόμενη παραγωγικότητα.
Δεν
έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με βαριές περιπτώσεις, δε βρισκόμαστε στη φωλιά του
«Κούκου». Οι ¨έγκλειστοί¨ μας είναι άτομα κατατρεγμένα από την κοινωνία, που τα
προβλήματα τους δε βρήκαν ανταπόκριση και προσοχή από το περιβάλλον τους. Η
αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να «δεθεί» και να «επικοινωνήσει» ακόμη και με
τα πιο δικά του πρόσωπα ξεδιπλώνεται με μαεστρία στο έργο. Το Άσυλο παίρνει
σιγά σιγά την όψη ολάκερης της κοινωνίας. Με τον επιτυχημένο αλλά και αθόρυβο
συμβολισμό της βρετανικής σημαίας-τραπεζομάντιλου ο «οίκος» ταυτίζεται
υποσυνείδητα με τη όλη τη βρετανική κοινωνία.
Το
νευρικό σύστημα αυτών των ανθρώπων έχει καταρρεύσει και έτσι άλλοι εθελοντικά
και άλλοι υπό την πίεση της οικογένειας τους βρέθηκαν τελικά στο Άσυλο. Το
μυαλό του σύγχρονου ανθρώπου αμφιταλαντεύεται όταν κινδυνεύει να χάσει την
ισορροπία του. Γεγονός είναι ότι το στοιχείο της τρέλας κυριαρχεί σε όλα τα
έργα του Στόρεϊ.
Οι διάλογοι
Σε
ολόκληρο το έργο κυριαρχεί ο καθημερινός λόγος (με την αργκό και τους
ιδιωματισμούς του), εκ πρώτης όψεως φαίνεται πρόχειρος και επιφανειακός, ενώ
στην πραγματικότητα είναι στην εντέλεια μελετημένος και σοφά τοποθετημένος, με
μια ελλειπτικότητα και μια οξεία αίσθηση του τι ακριβώς λειτουργεί δραματικά
και άμεσα στη σκηνή, στοιχείο ακριβώς που συναντάμε στο Άσυλο. Η είσοδος του
βίαιου Άλφρεντ, είναι αυτή η σκηνή με την οποία κορυφώνεται η ένταση για να
καταλαγιάσει πάλι στο τέλος και να σβήσει, έχει ενδιαφέρον γιατί ανατρέπει την
ήδη υπάρχουσα κατάσταση. Η δεύτερη ανατροπή γίνεται με την είσοδο των δύο
γυναικών. Μιλάνε ασταμάτητα, η αλήθεια είναι ανυπόφορη, δεν έχουν τη δύναμη και
την ιδιοσυγκρασία που απαιτείται ώστε να την αντιμετωπίσουν γι´ αυτό και στο
έλος δε μαθαίνουμε τίποτα γι´ αυτούς.
Στα χείλη
των ηθοποιών ψελλίζονται λέξεις-σύμβολα τρόμου, εγκλεισμού και αποξένωσης. Ο
διάλογος είναι πυκνός-κοφτός και διανθισμένος με υπόκωφο και συνάμμα παράδοξο
χιούμορ και ειρωνεία, με σιωπές και με μια ελισσόμενη υποβολή. Με μια απλότητα που κρύβει πίσω της μια
στερεή ύφανση.
Από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου
Ο
διάλογος των δύο ανδρών μ´ όλη την αναπόφευκτη μονοτονία του έχει μια ακρίβεια
στη εξέλιξη της που κερδίζει από την
αρχή τη συμπάθεια του θεατή. Οι γυναίκες
από την άλλη είναι περισσότερο γήινες, η είσοδος τους όμως στη σκηνή θα
δώσει μια άλλη διάσταση στο έργο και όπως
είπαμε θα ανατρέψει τη ισορροπία. Χτίζουν σιγά σιγά τον κόσμο που θα πρέπει να
ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι, και οι τέσσερις αναζητούν συντροφιά τον άλλο άνθρωπο,
όπου θα στηριχθούν και θα γίνει δέκτης της ιδιοτυπίας τους.
Οι λέξεις
ορθώνονται σαν δύσχρηστο απειλητικό υλικό, χίλια θέματα ανοίγονται και μετά
εγκαταλείπονται. Μία φράση διακόπτεται συχνά στη μέση σαν αμηχανία, σαν ο
ομιλητής να ξέχασε τι ήθελε να πει. Μιλάνε με τη σιωπή τους, τα πάμπολλα κενά
στην κουβέντα που είναι πιο εύγλωττα τελικά για τη μοναξιά και τις σχέσεις
αυτών των ανθρώπων από τα λόγια που λέγονται. Λόγος και σιωπή είναι οι
πρωταγωνιστές σ’ αυτό το ακίνητο έργο. Διάλογοι συμβατικοί που ποτέ δε σπάνε το
κέλυφος της ευγενικής κουβέντας. Μέσα σ΄αυτές τις κουβέντες κρύβεται η δίψα για
επικοινωνία. Αναδύεται ακόμη η δίψα των Άγγλων για απλή καθημερινή κουβέντα,
πράγμα ακατανόητο για μας τους Έλληνες!
Οι
μακρόσυρτοι διέξοδοι διάλογοι που κινδυνεύουν να θεωρηθούν πληκτικοί, απαιτούν
ερμηνευτές μεγάλης κλάσης όπως οι Τζων Γκίλγκουντ και Ραλφ Ρίτσαρσον, που
ερμήνευσαν την πρώτη εμφάνιση του έργου το 1970. Ασυνείδητα και ασήμαντα λόγια
και καταστάσεις επεκτείνονται έτσι σε σύνθεση.
Ένας
ψυχικά άρρωστος προκαλεί άλλοτε συμπάθεια και άλλοτε ρίγος, άλλοτε και τα δύο
μαζί σε ένα υγιή. Η παράσταση ωστόσο εκπέμπει ποιητικότητα και αδιόρατη
τρυφεράδα, σε κάνει να δεις γνώριμα πράγματα με νέο μάτι.
Η
φυσιολογική κατάσταση που συνήθως βρίσκονται τα πρόσωπα και οι αιφνίδιες
εξάρσεις τους αποδίδονται στην με αριστοτεχνικό τρόπο. Σύμφωνα με το σκηνοθέτη
της παράστασης που ανέβηκε στην Ελλάδα το 1985 Δημήτρη Έξαρχο, ¨έχουμε να
κάνουμε με ένα στατικό έργο ερμηνειών και ηθοποιών¨. Από τους ηθοποιούς
απαιτείται εσωτερικό παίξιμο, πραγματικά οι ηθοποιοί βγαίνουν ταραγμένοι από
την πρόβα, σα να έρχονται από άλλο κόσμο¨.
Ο Στόρεϊ
ας μην ξεχνάμε, ότι είναι νατουραλιστής, εμφανίζει τους ψυχικά αρρώστους χωρίς
προεκτάσεις και συμβιβασμούς, σέ όλο το συγγραφικό έργο του κυριαρχεί το
στοιχείο της τρέλας. Το κείμενο πάντως είναι ελκυστικό και ασκεί μια μακάβρια
γοητεία.
Τέλος
αξίζει να προσθέσουμε ότι ο συγγραφέας στήνει την πλοκή με τρόπο που μας
αναγκάζει να διαβάσουμε πίσω από τις γραμμές, πίσω από τις μάσκες των
πρωταγωνιστών και να ακούσουμε πέρα από τις αποπνικτικές σιωπές τους…
-Το
υλικό για το άρθρο αντλήθηκε από την αρθρογραφία που αναπτύχθηκε για την
παράσταση που ανέβηκε στην Ελλάδα το 1985, με τίτλο Το Άσυλο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Έξαρχου, από εφημερίδες της εποχής,
και βρίσκεται στον ιστότοπο των αρχείων του Εθνικού Θεάτρου (www.nt-archive.gr) για το
εν λόγω έργο.
Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι filippos peristeris:
-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα,
μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996
εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της
Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της
Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και
της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού
Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.
Στην Αρχαία Ελλάδα ο πόλεμος ήταν καθημερινό φαινόμενο και οι στρατιώτες που πολεμούσαν ήταν σεβαστοί από τους πολίτες.
Εκτός από τους Σπαρτιάτες του Λεωνίδα, υπήρχαν πολλές φυλές στον ελλαδικό χώρο που φημίζονταν για την ανδρεία και τις πολεμικές τους ικανότητες. Μία από αυτές ήταν οι Μυρμιδόνες του Αχιλλέα, που ταξίδεψαν στην Τροία για να πολεμήσουν στο πλευρό του. Διακρίθηκαν για την τόλμη και την αποτελεσματικότητά τους στο πεδίο της μάχης.
Οι Μυρμιδόνες κατάγονταν από τον Αιακό, τον γιο του Δία και της Αίγινας. Σύμφωνα με έναν από τους μύθους, η Ήρα για να εκδικηθεί την απιστία του συζύγου της έστειλε στο νησί του Αισώπου, την Αίγινα, τρία φίδια. Τα ερπετά δηλητηρίασαν το νερό και όλοι οι κάτοικοι του νησιού βρήκαν τραγικό θάνατο. Ο μόνος που επέζησε, ήταν ο Αιακός. Τότε η μητέρα του, Αίγινα, για να μην είναι μόνος του, παρακάλεσε τον Δία να τον βοηθήσει.
Ο Δίας μετέτρεψε τα μυρμήγκια που βρίσκονταν σε ένα σάπιο κορμό δέντρου σε ανθρώπους, τους Μυρμιδόνες.
Ο Αιακός απέκτησε τρεις γιους. Ένας από αυτούς ήταν ο Πηλέας, ο οποίος, αφού σκότωσε τον έναν αδερφό του, κατέφυγε με μερικούς Μυρμιδόνες στην περιοχή της Φθίας, τη σημερινή ανατολική Φθιώτιδα και δημιούργησε το βασίλειο των Μυρμιδόνων. Ο Πηλέας παντρεύτηκε τη θεά της θάλασσας, Θέτις, και απέκτησαν έναν γιο, τον Αχιλλέα.
Οι Μυρμιδόνες ανέπτυξαν ιδιαίτερα τη ναυτιλία τους και είχαν δημιουργήσει έναν μεγάλο στόλο από πλοία. Όπως και τα υπόλοιπα αρχαία φύλα πολεμούσαν με θάρρος, με σκοπό την κυριαρχία και τον ένδοξο θάνατο. Χρησιμοποιούσαν ακόντια, ξίφη και δόρατα.
Η σύγκρουση ξεκινούσε με τη μονομαχία των αρχηγών που μετέβαιναν στο πεδίο της μάχης με άρματα.
Ο βασιλιάς των Μυρμιδόνων, Αχιλλέας, έβγαινε μπροστά από την παράταξη των πολεμιστών και μονομαχούσε με τον αντίπαλο του. Πρώτα πετούσαν από απόσταση τα ακόντια ο ένας στον άλλον. Ακολουθούσε η μάχη με τα δόρατα και όταν αυτά έσπαγαν, έβγαζαν τα ξίφη. Όταν ένας από τους δύο έπεφτε νεκρός οι στρατιώτες ρίχνονταν στη μάχη σώμα με σώμα.
Η πανοπλία των πολεμιστών έπαιζε σημαντικό ρόλο στην προστασία τους από τα χτυπήματα των εχθρών. Ήταν έμβλημα κύρους και ήταν διαφορετική για κάθε φυλή. Ήταν βαριά και συνήθως κατασκευαζόταν από χαλκό και μπρούτζο. Η πανοπλία των Μυρμιδόνων είχε καφέ χρώμα όπως και τα μυρμήγκια, από τα οποία κατάγονταν.
Η πιο περίτεχνη και καλύτερη πανοπλία άνηκε στον βασιλιά τους, τον Αχιλλέα, καθώς την είχε κατασκευάσει ο θεός Ήφαιστος.
Οι Μυρμιδόνες με επικεφαλής τον βασιλιά τους, ξεκίνησαν με 50 πλοία για την Τροία. Θεωρούταν η καλύτερη ομάδα που συμμετείχε στον πόλεμο καθώς με το που πάτησαν το πόδι τους στην Τροία, το μένος του Αχιλλέα ανάγκασε τους Τρώες σε υποχώρηση.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετούς πολιορκίας της Τροίας, οι Μυρμιδόνες κυρίευσαν και λεηλάτησαν συνολικά 23 συμμαχικές πόλεις. Ο Αχιλλέας ήταν το πρόσωπο που προκάλεσε τις μεγαλύτερες απώλειες στο αντίπαλο στρατόπεδο.
Η συμβολή των Μυρμιδόνων στον τρωικό πόλεμο φάνηκε όταν αυτοί με εντολή του Αχιλλέα αποσύρθηκαν από τον πόλεμο για ένα διάστημα.Η αιτία ήταν η αντιπαλότητα του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα, επειδή του πήρε την ιέρεια Βρισηίδα. Τότε, οι Τρώες κέρδισαν έδαφος και υπερίσχυσαν των Αχαιών στις μεταξύ τους μάχες. Οι Αχαιοί παρακάλεσαν τον Αχιλλέα, που είχε κλειστεί στη σκηνή του, και το επίλεκτο τάγμα του να επιστρέψει στον πόλεμο, υποσχόμενοι να του εκπληρώσουν κάθε επιθυμία.
Έπειτα από πιέσεις οι Μυρμιδόνες που ζούσαν για να πολεμούν, ρίχτηκαν ξανά στη μάχη με επικεφαλής τον πιστό φίλο του Αχιλλέα, τον Πάτροκλο. Ο Πάτροκλος φόρεσε την πανοπλία του Αχιλλέα για να παραπλανήσει τους εχθρούς. Όταν ο Έκτορας τον σκότωσε, η εκδίκηση του Αχιλλέα δεν είχε προηγούμενο.
Προκάλεσε σε μονομαχία τον Έκτορα και τον σκότωσε.Μπήκαν στην Τροία, κατέστρεψαν την πόλη και έσφαξαν τους κατοίκους με τον Αχιλλέα νωρίτερα να σκοτώνεται, όταν χτυπήθηκε από τον Πάρη στο μοναδικό τρωτό του σημείο, την «Αχίλλειο πτέρνα».
Αγαπητοί φίλοι απόψε θα συνεχίσω τη σειρά αυτοτελών επεισοδίων από τη συλλογή του Νίκου Τσιφόρου "Τα παιδιά της πιάτσας", παρουσιάζοντας σας το "Θεριό ανήμερο".
Η υπόθεση:
Μέσα στον κόσμο της φυλακής τέσσερις φίλοι, χασσισοπότες βρίσκουν διάφορους τρόπους να παιρνάν την ώρα τους, κυρίως πίνοντας χασσίς (που το βάζουν μέσα με διάφορους τρόπους) και παίζοντας ζάρια. Με ενδιαφέρον ακούμε τις ιστορίες τους, και ειδικά του Πέτα...
Αφήγηση: Γιάννης Μποσταντζόγλου
Η μεταφορά έγινε από το κανάλι Ναταλία Δεδουσοπούλου:
Η αλήθεια είναι ένα είδος εμπειρίας που συναντάται, στο χώρο ανάμεσα στα αντίθετα. Στην απελπιστική κατάπτωση της σημερινής χρεοκοπημένης Ελλάδας, βιώνουμε συντριβή στο ενδιάμεσο κενό ανάμεσα στο «παλιό» που δε λέει να ξεριζωθεί και το «νέο» που δε λέει να έρθει. Ανάμεσα στις δυο αυτές αντίρροπες τάσεις, ζούμε μια πρωτοφανή ένταση. Σε αυτό το αντιδραστικό περιβάλλον, το θέατρο μοιάζει με περιττή πολυτέλεια. Είναι;
Όχι, δεν είναι. Ειδικά τώρα, στην ενδιάμεση αυτή ιστορική περίοδο, κρύβεται η απόλυτη αναγκαιότητα του θεάτρου. Γιατί, από τη φύση του, το θέατρο για να γεννηθεί χρειάζεται αυτή την έξαψη της βίας των αντιθέτων. Στο θέατρο πρέπει κάτι να διακυβεύεται. Να διατρέχει κίνδυνο. Κάτι αποφασιστικής σημασίας και αβέβαιο. Εκεί όπου δημιουργείται μια κατάσταση σοκ, μπορεί να προκύψει μια στιγμή διορατικότητας.
Ένας από τους πιο συγκινητικούς όσο και διφορούμενους μύθους του δυτικού πολιτισμού, αφηγείται την ιστορία ενός άνδρα ο οποίος αναζητεί την καταγωγή του. Καθοδόν προς την ταυτότητά του, σκοτώνει τον πατέρα του, γεννάει γιούς/αδέλφια με την μητέρα του και φέρνει την πανούκλα στον πληθυσμό της πόλης. Αυτοεξορίζεται. Αλλά τον ακολουθεί μια νεαρή κοπέλα. Χρόνια αργότερα, όταν εκείνη επιστρέφει στην πόλη της, Θηβαίοι μάχονται Θηβαίους. Αδέλφια ηδονίζονται βασανίζοντας αδέλφια. Παιδιά οπλοφορούν κι έχουν μάθει να σφάζουν. Βία και τρόμος – η Θήβα είναι η καρδιά του σκότους.
Αντιμέτωπη με τον εμφύλιο πόλεμο, στον οποίο τα αδέλφια της αλληλοσκοτώθηκαν, η Αντιγόνη παίρνει θέση. Δεν υποστηρίζει το θείο της τον Κρέοντα και τον νόμο που εκείνος αντιπροσωπεύει. Ούτε παίρνει τα βουνά για να ενωθεί με το στρατό του αδελφού της στον πόλεμο εναντίον του κράτους. Ξέρει το ρόλο που έχει διαλέξει. Και δρα με τρόπο συνεπή σε αυτό το ρόλο. Φεύγει νύχτα από την πόλη και πηγαίνει στο πεδίο της μάχης: παίρνει μια χούφτα σκόνη και τη σκορπίζει πάνω στο πτώμα του αδελφού της, πτώμα στο οποίο ο Κρέων είχε αρνηθεί την ταφή. Μια συμβολική τελετή που την πληρώνει με τη ζωή της.
Αυτό είναι το θέατρο, αλλά θα μπορούσε να είναι και η ζωή μας. Όπου όλα μοιάζουν σαν μια αναποτελεσματική τελετή, την οποία, όμως, γεμίζουμε με με την προσωπική μας αναγκαιότητα. Το «γιατί» μας. Ακόμα και ο Μπρεχτ αμφέβαλε αν το θέατρο θα μπορούσε να εκθέσει το πυκνό πλέγμα των δυνάμεων που κινούν την Ιστορία. Είναι δυνατόν να μεταφέρει κανείς στο θέατρο όλο το μυστήριο, το μεγαλείο και ταυτόχρονο τον τρόμο της ανθρώπινης ύπαρξης; Μπορεί κάποιος να μεγεθύνει αυτή την εικόνα, φέρνοντας έτσι στο προσκήνιο τη δυναμική κάθε αποσπάσματος της πραγματικότητας; Εκείνης που δεν γίνεται αντιληπτή στην καθημερινή ζωή;
Η απάντηση μου είναι, ναι μπορεί: Το θέατρο, σαν αντανάκλαση της αληθινής κοινωνικής κατάστασης είναι πολύτιμο σαν πηγή διαγνώσεων, ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική δραστηριότητα.
Οποιαδήποτε εξέταση σε βάθος, οποιασδήποτε εκδήλωσης του ανθρώπινου πνεύματος, οποιασδήποτε μορφής της ζωής, οποιασδήποτε κοινωνίας, αξίζει τον κόπο, απλά και μόνο επειδή το “επιμέρους” περιέχει και φωτίζει το “όλον”.
Ανεξάρτητα από τα αισθητικά αποτελέσματα, την επιτυχία ή την καταξίωση, το θέατρο δεν είναι μόνο οι παραστάσεις, δεν είναι μόνο η καλλιτεχνική μορφή, αλλά ένας τρόπος ύπαρξης και αντίστασης. Τόσο για όσες και όσους από εμάς ασχολούνται με αυτό, όσο και για τους θεατές μας.
Η άμεση επίδραση του στη ζωή ίσως να μην υπήρξε τόσο μεγάλη, υπήρξε όμως καταλυτική.
Διότι το θέατρο είναι ένα μέσο για να υφάνει κανείς σχέσεις. Να ζήσει μια ζωή ανεξάρτητη από το βάρος των περιστάσεων. Να διατηρήσει τον πόθο για ένα μέλλον που φαίνεται αδύνατο. Να δημιουργήσει μια όαση «φυσιολογικής ζωής» στη μέση της ανηλεούς πορείας της Ιστορίας.
Το θέατρο φέρει το άρωμα της ελευθερίας. Θρέφει παραγωγικά την προσωπική εξέγερση και φωτίζει την ευθύνη της αυτεπίγνωσής μας.
- Ο Δημήτρης Κομνηνός είναι μεταφραστής και σκηνοθέτης. Διδάσκει υποκριτική στη «Δραματική Σχολή Αθηνών – Γ. Θεοδοσιάδης». Μέλος του Ε.Κ.Δ.Ι.Θ., της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Θεάτρου Βικτώρια (2008- 2015).
Η ιστορία της κατάκτησης του αέρα αρχίζει από τους αρχαιότατους χρόνους και βαδίζει παράλληλα με την πρόοδο του πολιτισμού. Ο άνθρωπος επεδίωξε να απαλλαγεί από τα δεσμά της φύσης και να κατακτήσει τον αέρα. Έχοντας σαν παράδειγμα τα πτηνά, που με τις πτέρυγές τους διασχίζουν τους αιθέρες, και έχοντας σαν όπλα του τον νου και την φιλοδοξία, πέτυχε να αναπληρώσει με τεχνικά μέσα όσα όργανα και ιδιότητες στερήθηκε από την φύση και να πραγματοποιήσει σε μέγιστο βαθμό τα μεγαλεπήβολα σχέδιά του.
Πρωτοπόροι σε αυτή την ανθρώπινη κατάκτηση αναδείχτηκαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Τους Έλληνες πάντοτε προσέλκυε το δύσκολο και επικίνδυνο και όταν δεν κατόρθωναν να το πλησιάσουν και να το πραγματοποιήσουν, το πετύχαιναν με την φαντασία τους στους μύθους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στην αρχαιότητα αφθονούν οι πτήσεις στους αιθέρες θεών και ηρώων. Ο Ερμής και η Ίριδα συχνά πετούσαν, ενώ ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος μπορούν να θεωρηθούν οι πρώτοι μυθικοί αεροπόροι, που πέταξαν με ανθρώπινα και όχι με υπερφυσικά και θεία μέσα.
Αγαπητοί φίλοι καλησπέρα σας, απόψε η Διαδρομή θα σας παρουσιάσει μία ακόμη περιπέτεια του διάσημου ντεντέκτιβ, αυτή τη φορά με ελληνικό χρώμα. Πρόκειται για τον ¨Έλληνα διερμηνέα¨.
Το έργο είναι μία ακόμη κυπριακή παραγωγή.
Ο Σερ Γουώτσον είναι ο χρονικογράφος του Χολμς.
Ο Χολμς αναφέρει για πρώτη φορά στο Γουώτσον ότι έχει ένα αδερφό, το Μάικροφτ που έχει (κατά το Χολμς) περισσότερες ικανότητες από αυτόν, πλην όμως δεν ξέρει να τις χρησιμοποιεί σωστά.
Ο Μηνάς είναι ένας Έλληνας διερμηνέας, φίλος του Μάικροφτ, έχει να διηγηθεί στο Χολμς μία παράξενη ιστορία που συνέβη πριν από δύο ημέρες. Ο Έλληνας βρήκε ένα κομψό νέο το Λάτιμερ που τον κάλεσε στην άμαξα του για μια δουλειά, πλην όμως τον οδήγησε σε ένα σπίτι όπου μαζί με έναν άλλο μυστηριώδη τύπο τον βάζουν να συνομιλήσει με έναν Έλληνα.
Ατομικό ξύλινο ρόπαλο (γκλοπς) που χρησιμοποιήθηκε από την ‘’Ελληνική Χωροφυλακή’’ και την ‘’Αστυνομία Πόλεων’’, κατά την περίοδο 1950-1980. Λόγω του μικρού όγκου και μήκους του (36 εκατοστά), ήταν πολύ εύχρηστο, και κατά την μεταφορά του δεν γινόταν ορατό.
