Ο Αθηναίος λόγιος με αφορμή την επίσκεψη του στην Τραπεζούντα το 1902 σημειώνει εντυπωσιασμένος σχετικά με το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της πρωτεύουσας του Πόντου.
(Από το έργο του Δημήτρη Ψαθά "Γη του Πόντου")
Αλλά στα 1902 που επισκέπτεται την Τραπεζούντα ο Αθηναίος λόγιος Κ. Παπαμιχαλόπουλος, έχει γίνει —μέσα στα τριάντα χρόνια που μεσολαβούν— ένα τεράστιο άλμα προόδου και στη θέση του παλιού εκείνου μικρού και αιωνόβιου Φροντιστηρίου υψώνεται ένα θεόρατο κτίριο που μόλις έχει τελειώσει.
Να πώς το περιγράφει ο Αθηναίος συγγραφέας:
«...Περί του Φροντιστηρίου γινομένου λόγου σταματώ προ αυτού μετά συγκινήσεως, μετά βαθυτάτης και ειλικρινούς εκτιμήσεως προς τους Τραπεζουντίους, μετ' ευγνωμοσύνης ως ομοεθνής και τέλος ως φίλος των γραμμάτων, μετά τιμής προς τα απαράμιλλα αισθήματα της φιλομουσίας και γενναιοδωρίας αυτών.
Από του έτους τούτου το περίλαμπρον τούτο και ύπατον Διδακτήριον καθ' άπαντα τον Πόντον, το αιωνόβιον Φροντιστήριον, εκτήσατο ίδιον ίδρυμα, άξιον της υψηλής αποστολής αυτού υπέρ των γραμμάτων, της παιδείας και του καθόλου πολιτισμού.
Το οικοδόμημα του Φροντιστηρίου καθ' άπαντα τον ελληνικόν κόσμον των γραμμάτων, εξαιρουμένων μόνον του Εθνικού Πανεπιστημίου και του Μετσοβίου Πολυτεχνείου, δύο μόνον ετέρων ελληνικών διδακτηρίων εν όλη τη Τουρκία, έρχεται δεύτερον:
Τ ης μεγάλης του ΓένουςΣχολής και του Ζαππεί ου της Κωνσταντινουπόλεως. Κτισθέν κατά λαμπρόν σχέδιον δοκιμωτάτου Τραπεζουντίου αρχιτέκτονος, του κ. Αλεξ. Κακουλίδου, επιθαλάσσιον, τετραώροφον, περιλαμβάνει τεσσαράκοντα περίπου αιθούσας και δωμάτια. Ωκοδομήθη καθ' όλους τους κανόνας της υγιεινής και της παιδαγωγικής, καταλλήλως φωτιζόμενον, πληρέστατα αεριζόμενον και δι' υποκαύστων (calorif?re) θερμαινόμενον.
Δια την κατασκευήν αυτού εδαπανήθησαν 12.000 λίραι Τουρκίας. Το δε ποσόν τούτο θ' ανήρχετο εις 15.000 εάν μη εχορηγείτο υπό της τουρκικής κυβερνήσεως προστατευτικώς ελάττωσις των δασμών επί των εισαγομένων προς αγοράν επίπλων και οργάνων φυσικής και χημείας λίραι 1.000 και επέκεινα. »Αλλά πόθεν, λοιπόν —συνεχίζει— λαμβάνονται τα μεγάλα ταύτα ποσά, άτινα κατ' έτος προσαυξάνονται και εξογκούνται κατά 2.100‐2.200 λίρας, όσας απαιτεί η συντήρησις πάντων των εν Τραπεζούντι σχολείων;
Η φιλομουσία, η φιλοτιμία, η γενναιοδωρία και γενναιοφροσύνη των Τραπεζουντίων, επαρκεί εις πάντα ταύτα.
Της δια το Φροντιστήριον δαπάνης τας μεν 2.000 λίρας τέσσαρες μόνον φιλογενείς άνδρες κατέβαλον, έκαστος ανά 500, το δε λοιπόν ποσόν συνεπλήρωσαν οι άλλοι Τραπεζούντιοι, οι τε τη πόλει οικούντες και οι εν ταις παρακαυκασίαις πόλεις και κώμαις της Ρωσίας αποδημούντες, δι' εθελουσίου εράνου 100, 80, 50 ή ολιγωτέρων λιρών έκαστος...
Δια τοιούτων εισφορών ανεγείρονται τοιαύτα εκπαιδευτήρια και συντηρείται η εν αυτοίς παρεχομένη δαψιλής και υγιεινή πνευματική τροφή. Και ταύτα πάντα, διότι οι Τραπεζούντιοι ουδέποτε επιλανθάνονται ότι οικούσι πόλιν ιστορικήν, πόλιν ένδοξον, πόλιν επιφανείσαν εν τη ιστορία προ είκοσι και πέντε αιώνων και επέκεινα, πόλιν έχουσαν και νυν έτι εν συνεχεία προορισμόν υπέρ της διαδόσεως των φώτων, της παιδείας και του εξ αυτών πολιτισμού.
Εύγε τοις Τραπεζουντίοις!...».
