Ο Ρινόκερος, του Ιονέσκο. Ραδιοφωνικό θέατρο

Απόψε η Διαδρομή θα σας παρουσιάσει ένα αλλόκοτο και παράλογο έργο, το "Ρινόκερο" του Ευγενείου Ιονέσκο. Ένα έργο που ηχογραφήθηκε το μακρινό 1960 από την κρατική ραδιοφωνία.

Το έργο γράφτηκε το 1960 από το διάσημο γαλλο-ρουμάνο συγγραφέα και πρωτοανέβηκε στο Ντύσσελντορφ το ίδιο έτος.

H υπόθεση του έργου:

Η υπόθεση εξελίσσεται σε μια επαρχιακή πόλη της Γαλλίας. Ο καλόκαρδος και δειλός
Μπερανζέ, συνομιλεί με τον εγωπαθή και επηρμένο φίλο του Ζαν, όταν την ρουτίνα
αναταράζει η εμφάνιση ενός ρινόκερου, που τρέχει μανιασμένα ανάμεσα στα πλήθη.
Γρήγορα η είδηση γίνεται γνωστή και συζητιέται παντού. Όμως, δεν αργούν να κάνουν
την εμφάνισή τους κι άλλοι ρινόκεροι, εξαπλώνοντας την παρουσία τους σαν επιδημία . Ο
ένας μετά τον άλλον, οι πολίτες ακολουθούν την τάση να μεταμορφώνονται σε ζώα,
αποτινάσσοντας τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά και κάθε ουμανιστική ιδέα,
θεμελιώνοντας παράλληλα έναν νέο νόμο της ζούγκλας στην κοινωνία. Όμως ο
Μπερανζέ, αντιστέκεται στην λαίλαπα της «ρινοκερίτιδας» και εν τέλει απομένει ο μόνος
που αποφασίζει να την αντιμετωπίσει με κάθε κόστος, ελπίζοντας να βγει νικητής.



ΠΕΡΑΙΤΈΡΩ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ.

Ο κεντρικός ήρωας, ενώ βρίσκεται δακτυλοδεικτούμενος στο περιθώριο, καλείται να
αντιμετωπίσει έναν πολυσυλλεκτικό περίγυρο, διαφόρων ιδεολογιών και προελεύσεων.
Άπαντες παραδίνονται αμαχητί στο κύμα ομογενοποίησης, που τους θέλει κινούμενους
προς αυστηρά συγκεκριμένη κατεύθυνση. Πρόκειται για ένα σχόλιο που μπορεί να μπει
ως υπότιτλος σε κάθε επικίνδυνη ή μη, χρονική στιγμή, όπως αυτή που ζούμε. Τόσο ο
Ζαν, όσο και ο Μποτάρ, είναι τύποι που βρίσκονται σε αφθονία γύρω μας, που
ρητορεύουν προσπαθώντας να πείσουν όλους για το μονομερές τους δίκιο, τη στιγμή
που αρκεί μια αναπάντεχη μαζική επιταγή ώστε να τους παρασύρει ανεμπόδιστα και
ολοκληρωτικά. Αντιθέτως, σπανίζουν οι Μπερανζέ, που γεμάτοι αφέλεια και αλτρουισμό,
δεν επιθυμούν να μείνουν αμέτοχοι σε ό,τι συμβαίνει.

Πέρα από τη στηλίτευση του Ναζισμού, ο Ρινόκερος αντικατοπτρίζεται και στον Κομουνισμό.
Παρόλο που πρόθεση του συγγραφέα ήταν τα πολιτικά, δημαγωγικά, εκμαυλιστικά δόγματα (ο
ναζισμός και ο υπαρκτός σοσιαλισμός - ο Ιονέσκο ήταν ορκισμένος αντικομμουνιστής), στην
εποχή του το έργο ταυτίστηκε με κάθε είδους ολοκληρωτισμό: υλιστικό, πνευματικό ή ηθικό.

Το ένστικτο της αγέλης θα αναδυθεί, οι άνθρωποι θα γίνονται άβουλα και καταστροφικά όντα όντα, ενώ επίσης θα μετατρέπονται σταδιακά σε βίαια όργανα μίας απολυταρχικής εξουσίας...

Το θέατρο του παραλόγου
Προκύπτουν εύλογα ερωτήματα...
Ένα παιχνίδι της φαντασίας ή μια δυστοπική πραγματικότητα;

Ένα γεγονός τραγικό ή γελοίο;

Ασφαλώς και πρόκειται για ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα του θεάτρου του παραλόγου.
Απαλλαγμένα από όλα τα τεχνάσματα της ψυχολογίας και της
θεατρικότητας, χαρακτηρίζονται προκλητικά, κριτικά, επαναστατικά. Οι θεατρικοί κώδικες
καταστρατηγούνται, η αριστοτελική λογική ανατρέπεται, η επικοινωνιακή δύναμη της
γλώσσας αμφισβητείται με αποτέλεσμα να επικρατεί ασάφεια και πολλαπλότητα ερμηνειών.
Στα έργα αυτά αφθονούν τα λεκτικά παιχνίδια, ο ξέφρενος ρυθμός και το γκροτέσκο, τα οποία
υποκρύπτουν τις αδυναμίες του ανθρώπου, τα βαθύτερα ένστικτά του, τις αγωνίες του


Μία πλειάδα μεγάλων ηθοποιών συμμετέχουν στο έργο:

Ο Ανδρέας Φιλιππίδης υποδύεται τον Μπενζανζέ

Ο Δήμος Σταρένιος υποδύεται τον Ζαν

                                           



Ηθοποιοί : Ανδρέας Φιλιππίδης (Μπερανζέ), Κλεώ Σκουλούδη, Δήμος Σταρένιος, Γιώργος Μοσχίδης, Βάσω Μεταξά, Κώστας Ρηγόπουλος, Άννα Κυριακού, Βίκτωρ Παγουλάτος, Ευάγγελος Πρωτοπαππάς, Κώστας Παπαγεωργίου, Γιώργος Πλούτης και Απόστολος Αυδής


Μετάφραση : Ιουλία Ιατρίδη
Σκηνοθεσία : Μήτσος Λυγίζος



Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι  "Ραδιοφωνικό Θέατρο"

Πηγές: el-culture, athens voice, politeianet, culture now, καθημερινή, Εσλιν (το θέατρο του παραλόγου),ράδιο-ψαλίδι