Στην αρχαία ελληνική μυθολογία, ο μύθος του Περσέα ενσαρκώνει τον αρχέγονο μύθο του ήρωα, ο οποίος, ταγμένος από τη μοίρα-νόμο, υπηρετεί έναν ανώτερο, ιερό σκοπό, προς όφελος της ανθρωπότητας. Μάχεται, βελτιώνει και αναπτύσσει τον εαυτό του μέσα από την αποστολή του και τις δοκιμασίες που συναντάει στο δρόμο και αφού πετύχει και κατακτήσει τον Εαυτό του, τη γνώση και την αλήθεια, επιστρέφει για να διδάξει τους ανθρώπους πώς να κάνουν το ίδιο. Ο άνθρωπος είναι ένα ον διπλής φύσης, μιας κατώτερης γήινης, που τον δεσμεύει στην ύλη, και μιας ανώτερης, ουράνιας, που τον απελευθερώνει στο πνεύμα.
Ο ήρωας, ένας άνθρωπος κι αυτός, κουβαλά το ανθρώπινο στοιχείο της προσκόλλησης με τη γη, έχει, μ’ άλλα λόγια, πάθη, αδυναμίες, φόβους, ελαττώματα, πόνο και φθορά. Με την ελεύθερη, όμως, βούλησή του επιλέγει να στρέψει το βλέμμα του προς τα πάνω («άνω – θρώσκω»= άνθρωπος), ακολουθεί το δύσκολο αλλά αναβατικό μονοπάτι και αναπτύσσοντας αρετές, ανεβαίνει ακόμα ένα σκαλοπάτι παραπάνω από τον άνθρωπο, πλησιέστερα στο Θεό, στην κατάσταση του ήρωα. Στην όλη πορεία του δεν εξαφανίζει τα κατώτερα ανθρώπινα στοιχεία του, απλά τα ελέγχει και τα εξουσιάζει. Εξάλλου δεν υφίσταται η έννοια του Ήρωα – νικητή, όταν δεν υπάρχει κάτι που αυτός πρέπει να νικήσει.
Tα τελευταία χρόνια της μακεδονικής δυναστείας κάνει την εμφάνισή του στον μακεδονικό χώρο ο μύθος του Περσέα. Ο ήρωας από το Άργος ανήκει στους άμεσους προγόνους του Ηρακλή. Ο Ακρίσιος, βασιλιάς του Άργους, από το γάμο του με την Ευρυδίκη, είχε αποκτήσει μια πεντάμορφη κόρη τη Δανάη, δεν είχε κάνει όμως αρσενικά παιδιά. Σαν ρώτησε το μαντείο πώς μπορούσε να αποκτήσει και γιο, πήρε χρησμό που έλεγε ότι ο ίδιος δεν θα κάνει γιο, θα κάνει όμως η κόρη του, και ότι ο γιος της κόρης του έμελλε να τον σκοτώσει. Φοβισμένος ο Ακρίσιος μήπως αληθέψει ο χρησμός, έκλεισε τη Δανάη σ’ ένα υπόγειο και πήρε όλες τις προφυλάξεις να μην την πλησιάσει κανένας άντρας. Όμως ο Δίας επόθησε τη σπάνια ομορφιά της κόρης και, για να μπορέσει να τη χαρεί, μεταμορφώθηκε σε χρυσή βροχή, χύθηκε μέσα στο υπόγειο και έφτασε στην αγκαλιά της. Έτσι η Δανάη γέννησε τον Περσέα. Όταν ο Ακρίσιος κατάλαβε, από τα κλάματα του μωρού, τι είχε γίνει, ζήτησε να μάθει την αλήθεια, δεν πίστευε όμως ότι ο Δίας ήταν ο πατέρας του παιδιού. Ύστερα από αυτά ο Ακρίσιος έκλεισε μάνα και παιδί μέσα σε μια κιβωτό και την έριξε στο πέλαγος. Τα κύματα έφεραν την κιβωτό στις Κυκλάδες, στη Σέριφο, και στο ακρογιάλι της τη βρήκε στα δίχτυα του ο Δίκτης.
Ο Δίκτης, αδελφός του βασιλιά του νησιού Πολυδέκτη, φιλοξένησε στο σπίτι του τα δυο ταλαιπωρημένα πρόσωπα και τα έκανε μέλη της οικογένεια του. Ο Πολυδέκτης στη συνέχεια αγάπησε τη Δανάη και θεωρώντας τον Περσέα εμπόδιο στον έρωτά του, του αναθέτει να αποκεφαλίσει τη δαιμονική γοργόνα Μέδουσα.
Σ’ αυτή την επικίνδυνη αποστολή ο νέος είχε συμπαραστάτες τον Ερμή και την Αθηνά.
Πληροφορείται πως για να σκοτώσει την Μέδουσα θα πρέπει να προμηθευτεί: την περικεφαλαία του Άδη, ώστε αόρατος να πλησιάσει τον στόχο του, τον μαγικό σάκο που θα βάλει το τρομερό κεφάλι, τα φτερωτά σανδάλια, επειδή η Γοργώ - Μέδουσα, έμενε σε βράχο, στη μέση της θάλασσας, την αστραφτερή ασπίδα, απ' όπου θα έβλεπε το κεφάλι της Μέδουσας (γιατί όποιος έβλεπε την Μέδουσα κατάματα πέτρωνε) και τέλος το κοφτερό σπαθί ή δρεπάνι (τη χαλύβδινη άρπη), με το οποίο θα έκοβε τον σκληρό λαιμό της Γοργούς.
Η Αθηνά του δίνει την αστραφτερή ασπίδα και ο Ερμής τα φτερωτά σανδάλια. Κατά άλλη πηγή την περικεφαλαία του Κυνός ή του Άδη, τα φτερωτά σανδάλια και τον μαγικό σάκο του τα έδωσαν οι Νύμφες, στις οποίες έφτασε καθοδηγούμενος από τους θεούς - προστάτες του. Η Αθηνά οδήγησε τον Περσέα στην χώρα των Υπερβορείων (μαρτυρία προερχόμενη από τον Πίνδαρο), όπου μετά από θυσία που έκανε περέλαβε το κοφτερό σπαθί και την περικεφαλαία του Κυνός.
Ο Περσέας ακολουθώντας τις συμβουλές του Ερμή συνάντησε πρώτα τις Γραίες, που ήταν συγγενείς των Γοργόνων και οι μόνες που ήξεραν τον τόπο διαμονής τους. Οι Γραίες ήταν γριές από γεννησιμιού τους και ήταν όντα με αποκρουστική οψη, είχαν και οι τρεις μαζί ένα μάτι κι ένα δόντι, που τα χρησιμοποιούσαν πότε η μια και πότε η άλλη.
Ο Περσέας τις πλησίασε αόρατος και εκμεταλλευόμενος την στιγμή της ανταλλαγής άρπαξε το μάτι και το δόντι τους. Οι Γραίες, γνωρίζοντας το σχετικό χρησμό για την Γοργώ, μαρτυρούν στον ήρωα τον τόπο παραμονής της Μέδουσας.
Η Μέδουσα, ένα από τα τέρατα της ελληνικής μυθολογίας, ήταν θνητή κόρη του Φόρκυος και της Κητούς, που μαζί με τις δύο αθάνατες αδελφές της Σθεννώ και Ευρυάλη κατοικούσαν πέρα από τον Ωκεανό, στις εσχατιές της Δύσης. Με κεφάλι γεμάτο φολίδες φιδιού, τεράστια δόντια, χάλκινα χέρια και χρυσά φτερά η Μέδουσα απολίθωνε όποιον τολμούσε να την κοιτάξει.
Όταν ο ήρωας πλησίασε την Μέδουσα, αόρατος και κοιτώντας το καθρέφτισμα της ασπίδας του, με την βοήθεια της Αθηνάς έκοψε το κεφάλι της και το έβαλε στο σακίδιο. Από το κόψιμο γεννήθηκε ο γίγαντας Χρυσάωρ, με το χρυσό σπαθί, και από το αίμα που έπεσε στον Ωκεανό, ο Πήγασος, το φτερωτό άλογο. Για να αποφύγει την καταδίωξη των αδελφών της Μέδουσας, πέταξε γοργά με τα φτερωτά σανδάλιά του ή καβαλίκεψε τον Πήγασο και έφυγε από τον τόπο.
Στον δρόμο της επιστροφής, περνά από την από την Αιθιοπία. Εκεί, σ΄ έναν βράχο βλέπει μια γυναικεία φιγούρα αλυσσοδεμένη. Πλησιάζει και θαμπωμένος από την ομορφιά της σταματά να μάθει τι συμβαίνει. Μαθαίνει πως η κόρη ονομάζεται Ανδρομέδα. Κόρη του βασιλιά Κηφέα και της Κασσιόπης η Κασσιόπειας, είχε προκαλέσει την οργή του Ποσειδώνα, επειδή περηφανεύτηκε πως είναι πιο όμορφη από τις Νηρηίδες. Ο Ποσειδώνας έστειλε, ως τιμωρία, έναν Δράκοντα και για εξιλέωση απαίτησε την θυσία της Ανδρομέδας. Ο Περσέας, ερωτευμένος με την κόρη του Κηφέα, αποφασίσει να σκοτώσει τον Δράκοντα και να πάρει μαζί του την Ανδρομέδα. Πράγματι, ο ήρωας τερματίζει την ζωή του θαλάσσιου τέρατος και, με την συγκατάθεση των γονέων, παίρνει την Ανδρομέδα μαζί του στη Σέριφο.
Κατά την απουσία του Περσέα, ο Πολυδέκτης προσπάθησε με τη βία να κάνει την Δανάη γυναίκα του. Η άκαμπτη στάση της τον εξόργισε και την πήγε με τη βία στον ναό της Αθηνάς για να την θυσιάσει. Την στιγμή εκείνη καταφτάνει ο Περσέας, με την Ανδρομέδα στην αγκαλιά του. Ο Πολυδέκτης, μην αποδεχόμενος την επιτέλεση του άθλου, προκαλεί τον ήρωα να του δείξει το κεφάλι. Ο ήρωας προειδοποιεί τους δικούς του να μην κοιτάξουν και βγάζει από τον σάκο το κεφάλι της Μέδουσας. Όσοι το κοίταξαν, ανάμεσά του και ο Πολυδέκτης, πέτρωσαν μονομιάς. Έτσι επιβεβαιώθηκε η δύναμη του κεφαλιού, ακόμη και νεκρό, και γέμισε η Σέριφος από πέτρες που έμοιαζαν με ανθρώπους.(γιαύτο και στα αρχαιά ελληνικά "Σέριφος" σημαίνει και "συντρίμμια πέτρας")
Μετά από αυτό ο Περσέας αφιέρωσε το κεφάλι στην Αθηνά, η οποία το πήρε και το κάρφωσε μπροστά στην ασπίδα της. Ο Δίκτης ανέλαβε την ηγεσία του νησιού και ο Περσέας, με τις δυο γυναίκες, ετοιμάστηκε για την επιστροφή στο Άργος. Τώρα πια ο Περσέας μαζί με τη μητέρα του τη Δανάη και τη γυναίκα του την Ανδρομέδα, αποφάσισε να γυρίσει στην πατρίδα του το Άργος και να γνωρίσει τον παππού του τον Ακρίσιο. Ο Ακρίσιος μόλις έμαθε ότι η κόρη και ο εγγονός του επιστρέφουν θυμήθηκε τον παλιό χρησμό. Για να σωθεί πήγε στη Λάρισα. Εκεί ο βασιλιάς Τευταμίδης είχε οργανώσει νεκρικούς αγώνες προς τιμήν του πατέρα του. Ανάμεσα στους νέους που πήραν μέρος στους αγώνες ήταν και ο Περσέας. Όταν έφτασε η σειρά του Περσέα να ρίξει το δίσκο, τον πέταξε με τόση δύναμη που έφυγε από το στάδιο και έσκασε στην εξέδρα των επισήμων. Εκεί χτύπησε έναν από τους θεατές που σκοτώθηκε από το ισχυρό χτύπημα. Ο χρησμός είχε βγει. Ο θεατής ήταν ο Ακρίσιος. Γιατί το «πεπρωμένο φυγείν αδύνατον»...
Ο Περσέας λυπήθηκε πολύ όταν έμαθε ποιον είχε σκοτώσει και εγκατέλειψε την ιδέα να επιστρέψει στο Άργος. Ο μύθος λέει ότι συμφώνησε με τον Μεγαπένθη τον ξάδερφό του βασιλιά της Τίρυνθας και άλλαξαν βασίλεια. Έτσι ο Περσέας έγινε βασιλιά της Τίρυνθας. Εκεί δημιούργησε την περίφημη, για τα "Κυκλώπεια Τείχη" της, πόλη Μυκήνες. Ονομάστηκε έτσι από την άκρη της σπαθοθήκης, που ονομαζόταν "μύκης".
Ο Περσέας απόκτησε, με την Ανδρομέδα, εφτά παιδιά : τον Πέρση, τον Αλκαίο, το Σθένελο, τον Έλειο, το Μήστορα, τον Ηλεκτρύωνα και μια κόρη, τη Γοργοφόνη.
Από τους απογόνους του Περσέα, ο πιο φημισμένος κι ο πιο μεγάλος απ' όλους τους Έλληνες ήρωες ήταν ο Ηρακλής, ο γιος του Δία και της Αλκμήνης. Όταν ο Περσέας πέθανε, οι θεοί δεν τον έστειλαν στον Άδη, αλλά στα άστρα. Μαζί του καταστέρισαν την Ανδρομέδα και τους γονείς της Κηφέα και Κασσιόπη. Έτσι δημιουργήθηκαν οι αστερισμοί του Περσέα, της Ανδρομέδας, της Κασσιόπης του Κηφέα, του Πηγάσου και του Δράκοντα, και αποτυπώνοντας την ιστορία τους στον ουράνιο θόλο.
