Το δικαίωμα στο σκυλοκαβγά. Θεοδωρόπουλος

Χθες σας παρουσιάσαμε το άρθρο του κου Χρήστου Γιανναρά "Λειτουργικῶς  ἀναλφάβητοι", γραμμένο το 1995 έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον βλέποντας τον εκφυλισμό της παιδείας από τις προοδευτικές δυνάμεις.
Ο κος Τάκης Θεοδωρόπουλος (αρθρογράφος επίσης της καθημερινή) στην ανάπτυξη που ακολουθεί μας παρουσιάζει τους καρπούς που θερίσαμε και θερίζουμε εξαιτίας του εκφυλισμού της παιδείας κατά το Μεσαίωνα της μεταπολίτευσης.

Παλιότερα, όταν στην τηλεόραση υπήρχαν ακόμη εκπομπές για το βιβλίο, με συγγραφείς και κριτικούς, τα βαθιά χασμουρητά έδιναν κι έπαιρναν. Αυτές εξαντλούνταν σε ανταλλαγή φιλοφρονήσεων και σε μελό εξομολογήσεις με πάγιο ρεφρέν την κοινωνική δικαιοσύνη και την αθωότητα των ποιητών, οι οποίοι, εκτός από αισθαντικοί, είναι και φιλάνθρωποι. Η τέλεια αναπαράσταση μιας πνευματικής ζωής που έπασχε από ανίατη νεκροφάνεια. Αυτές έσβησαν από φυσικό θάνατο, παραχωρώντας ευγενώς τη θέση τους στα περίφημα «πάνελ», κοινώς σκυλοκαβγάδες, για καυτά ζητήματα όπως ποιος από τους παρισταμένους είναι πιο δεξιός, ποιος πιο αριστερός, ποιος περισσότερο ψεύτης και ποιος κοινός λωποδύτης. Αυτού του τύπου οι παραστάσεις είναι φιλικές προς τον χρήστη. Δεν απαιτούν πλούσιο λεξιλόγιο και δεν καταπονούν υπέρ το δέον τους νευρώνες του εγκεφάλου. Οι συμμετέχοντες βγαίνουν κερδισμένοι αρκεί να έχουν δυνατή φωνή και έφεση στην αθυροστομία. Με τον καιρό δημιούργησαν το πρότυπο του αγενούς Ελληνα, έτοιμου για καβγά αφού τα νεύρα του είναι σπασμένα. Οι πιο θρασείς από τους πρωταγωνιστές των πάνελ προβιβάζονταν σε βουλευτές, που αντικατέστησαν τη δημοκρατική ρητορική με τον σκυλοκαβγά.

Το ερώτημα είναι αν υπάρχει δυνατότητα δημόσιου διαλόγου ο οποίος να μην προκαλεί χασμουρητά αλλά, από την άλλη, να μην καταλήγει σε σκυλοκαβγά. Θα έλεγε κανείς πως αυτόν τον ρόλο θα μπορούσε να αναλάβει ο λεγόμενος «πνευματικός κόσμος». Έλα τώρα, θα μου πείτε. Για ποιον «πνευματικό κόσμο» μιλάς; Για τους πανεπιστημιακούς που υπογράφουν διακηρύξεις για να υπερασπιστούν τις Πρέσπες, για τους δημοσιολογούντες που συντάσσονται υπέρ του «Οχι» ή υπέρ του «Ναι» στο δημοψήφισμα, για την παράταξη των τραγουδοποιών που θρηνούν το «μαύρο» στην ΕΡΤ ή μήπως για όσους αναθεματίζουν όποιον τολμάει να αμφιβάλλει ότι ο Μικρούτσικος, αν και καλός μουσικός, δεν είναι πατέρας του Γένους;

Κάπου ανάμεσα στην πλήξη της σοβαροφάνειας και στη γοητεία του σκυλοκαβγά ο λεγόμενος «πνευματικός κόσμος» αναρωτιέται γιατί οι άγριοι καιροί μας τον έχουν ρίξει στο περιθώριο. Και διαλογίζεται για την κατάντια της εκπαίδευσης, για την τύχη της γλώσσας, για την αδυναμία κατανόησης κειμένου –που οδηγεί στην αδυναμία κατανόησης εν γένει– για το απαράδεκτο επίπεδο του κοινοβουλευτικού μας βίου, για τον Πολάκη και το μέλλον της Ευρώπης. Και για να προκαλέσει το ενδιαφέρον του κοινού στήνει τους δικούς του σκυλοκαβγάδες. Υπέστημεν την πανωλεθρία της κρίσης χωρίς να καταλάβουμε το πώς και το γιατί. Μέσα σε αυτήν τη δεκαετία δεν καταφέραμε να βγάλουμε μια ολοκληρωμένη σκέψη, έστω μικρή, για τη χώρα και την κοινωνία. 
Ομως δεν χάσαμε το δικαίωμα στον σκυλοκαβγά

Λειτουργικῶς ἀναλφάβητοι. Χρήστος Γιανναράς 25 χρόνια πριν...

Ο Χρήστος Γιανναράς εν έτει 1995 σε άρθρο του στον τύπο της εποχής στηλιτεύει την κατάντια της παιδείας.
 Είναι η εποχή κατά την οποία ο μεσαίωνας της μεταπολίτευσης θα βρίσκεται στο απόγειο του και οι προσπάθειες των σκοτεινών δυνάμεων του επονομαζόμενου προοδευτικού χώρου θα έχουν πια δημιουργήσει μια σταθερή κατάσταση στην παιδεία μετά από 20 και πλέον χρόνια "δουλειάς".
Ασφαλώς και η δολοφονία του Τεμπονέρα το 1991 θα επιταχύνει την καταστροφή καθώς οι δυνάμεις του σκότους θα έχουν πλέον πλήρη ασυλία εκμεταλλευόμενες το τραγικό περιστατικό.
Το άρθρο γράφτηκε την εποχή κατά την οποία θα εκρείγνειτο η οικονομική ανάπτυξη και είναι σίγουρα επίκαιρο για τον επιπρόσθετο λόγο ότι οι συνέπειες της αποσάθρωσης θερίζονται αφειδώς σήμερα...

ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ  ΣΕ  ΚΑΙΡΙΕΣ ΘΕΣΕΙΣ  ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ,  στελέχη δημόσιων  ὑπηρεσιῶν,  ἐκπαιδευτικοί.  Πτυχιοῦχοι  κατὰ  κανόνα ἀνωτάτων  σχολῶν.  Καὶ εἶναι  ἀδύνατο  νὰ  συντάξουν μιὰν  ἔκθεση, μιὰν  ἀναφορά,  τὸ  πόρισμα μιᾶς  σύσκεψης,  νὰ  ἀρθρώσουν  μιὰ σελίδα  κειμένου. 
 Ὁ  εὐτελισμὸς  καὶ  ἡ ἀποσάθρωση  τῆς ἐκπαίδευσης  τὰ  τελευταῖα  εἴκοσι  χρόνια  ἔχει  ἀρχίσει νὰ  δίνει πικροὺς  καρποὺς  στὸν  δημόσιο βίο.  Ἄνθρωποι  δίχως  γλώσσα  εἶναι  καὶ  ἄνθρωποι  δίχως  σκέψη. Ἀνίκανοι  νὰ  ὀργανώσουν  ὁτιδήποτε  μὲ  λογικὴ  σειρὰ  καὶ  τάξη, ἀνίκανοι  νὰ  συσκεφθοῦν,  νὰ  ἀποτιμήσουν  προτεραιότητες,  νὰ λειτουργήσουν  κριτικά.  Δὲν  διδάχθηκαν  ποτὲ  στέρεα  δομὴ  καὶ σύνταξη τοῦ  λόγου·  ἂν  ἔχουν  κάποιαν  ἰδέα γραμματικῆς  τὴν ὀφείλουν στὴ  σπουδὴ  μιᾶς  ξένης  γλώσσας.  Τὴν τελευταία εἰκοσαετία  ἡ  ἑλληνικὴ  ἐκπαίδευση  παράγει πολίτες  λειτουργικὰ ἀναλφάβητους.  Τὸ  κόμμα  τῆς  ἀξιωματικῆς  ἀντιπολίτευσης  ἔδωσε  στὴ δημοσιότητα,  μὲ  ὁλοσέλιδη  καταχώριση  στὸν  Τύπο,  τὶς προγραμματικές  του  ἐξαγγελίες  γιὰ τὴν  ἐκπαίδευση. Συμπαθητικὲς  προτάσεις,  θετικές.  Ἀλλὰ  οἱ  συντάκτες τους μοιάζουν  μᾶλλον  ἀνυποψίαστοι  γιὰ  τὸ  τί  ἀκριβῶς ἔχει  συμβεῖ στὴν  ἑλληνικὴ  ἐκπαίδευση  τὰ  τελευταῖα  εἴκοσι  χρόνια.  Μοιάζει νὰ μὴν ἔχουν ἀντιληφθεῖ  ὅτι  σὲ  αὐτὸ  τὸν τόπο  πραγματοποιήθηκε ριζικὸς  καὶ  μὲ  δαιμονικὴ  εὐφυΐα  «κοινωνικὸς  μετασχηματισμὸς» βασισμένος  κυρίως  στὴν  ἀποδιάρθρωση  τῆς  ἐκπαίδευσης  (ὅπως καὶ  τῆς δημόσιας  διοίκησης).  Μετασχηματισμὸς ἰσοδύναμος  μὲ γενοκτονία  ἢ  ξεριζωμὸ  ἀπὸ πατρῶα  ἐδάφη.  Τὸ  ἄθλημα  ἢ  διαγώνισμα  τῆς ἅμιλλας καταργημένο,  οἱ  μαθητὲς προάγονται  ὅλοι,  κίνητρα  καὶ  στόχοι  ἀρίστευσης  θεωροῦνται «ἐλιτίστικοι  ἀναχρονισμοί».  Ὁ  ἰσοπεδωτικὸς  λαϊκισμὸς  ἐπιβάλλει νὰ  μὴ  διορθώνονται  λάθη  στὰ  τετράδια  τῶν μαθητῶν —  «Κάτω τὰ  αἱματοβαμμένα γραπτά!».  Ἀναιρέθηκε  κάθε  ἱεραρχία,  τὸν δάσκαλο  δὲν  τὸν  ἐλέγχει  κανείς,  οἱ  ἐπιθεωρητὲς  καταργήθηκαν,  ἡ ἀνεξέλεγκτη αὐθαιρεσία  εἶναι  «προοδευτικὸ» κεκτημένο. Γυμνασιάρχης  καὶ  λυκειάρχης  ἐπιλέγονται ἐφήμερα  ἀπὸ  τὶς «κλαδικὲς»  τῶν κομμάτων γιὰ  νὰ  διεκπεραιώνουν γραφειοκρατικὲς  ἁπλῶς  διαδικασίες,  ἱεραρχικὴ κλίμακα συνοχῆς καὶ  ἐλέγχου  δὲν  ὑπάρχει  στὴν  ἑλληνικὴ  ἐκπαίδευση.  Ἔτσι  δὲν ὑπάρχουν καὶ κίνητρα  προσφορᾶς,  ἀφοῦ  μόνο  τὰ  χρόνια ὑπηρεσίας  διαφοροποιοῦν,  μισθολογικὰ  καὶ  μόνο,  τοὺς ἐκπαιδευτικούς,  χωρὶς  ἄλλη  διάκριση  τοῦ  ἱκανοῦ  ἀπὸ  τὸν  ἀνίκανο, τοῦ  ἐργατικοῦ  ἀπὸ  τὸν ράθυμο, τοῦ  εὐσυνείδητου  ἀπὸ  τὸν ἀσυνείδητο.  Τὰ  σχολεῖα ἀριστούχων  ἔχουν  καταργηθεῖ·  ἡ κοινωνία  μας  δὲν χρειάζεται  διακεκριμένα  στελέχη,  ἀφοῦ  σὲ  καμιὰ πτυχὴ τοῦ δημόσιου  βίου  δὲν  ξεχωρίζουμε  τὶς  παρασιτικὲς  ἀπὸ τὶς παραγωγικὲς  δυνάμεις. Δὲν  θέλουμε  τὴν  ποιότητα,  γιατὶ  εἶναι θεσμικὰ  ἐπιβεβλημένος  ὁ  παρασιτισμὸς  μὲ  τὶς  φουρνιὲς  διορισμῶν στὴν  κρατικὴ  μηχανὴ  «τῶν  δικῶν  μας  παιδιῶν»  σὲ  κάθε κυβερνητικὴ  μεταβολή.  Ἂς  τολμοῦσε  κάποιος  μιὰ  θαρραλέα στατιστικὴ  ἀπογραφή: Τί  ποσοστὸ ἀντιπροσωπεύουν  στὸν κοινωνικό  μας  βίο  οἱ  λειτουργικῶς  ἀναλφάβητοι,  πόσοι πτυχιοῦχοι τῶν  παιδαγωγικῶν  μας  σχολῶν  καταλαβαίνουν  τὴ  γλώσσα  τοῦ Παπαδιαμάντη,  ποιό  ποσοστὸ  ἀποφοίτων  λυκείου  δὲν  γνωρίζει οὔτε  αὐτὸ  ποὺ  λέμε  «γραφή»  —  ὄχι  ὀρθογραφία  ἢ  νοηματικὴ  τῶν λέξεων,  ἀλλὰ  τὴ  γραπτὴ  σημαντικὴ  τῆς  γλώσσας:  νὰ  ξεχωρίζει  τὸ ζῆτα  ἀπὸ  τὸ  ξί, τὸ  φὶ ἀπὸ  τὸ  ψί, νὰ  διαστέλλει  τὴ  μιὰ  λέξη  ἀπὸ τὴν  ἄλλη,  νὰ  γράφει  σὲ  εὐθεία  γραμμή.
 Δυστυχῶς  οὔτε  οἱ  ἐκπαιδευτικὲς προτάσεις τῆς ἀξιωματικῆς ἀντιπολίτευσης  προδίδουν  συνειδητοποίηση τῆς  συντελεσμένης καταστροφῆς.  Γιὰ  τὴν ἐπιβίωση  τοῦ  Ἑλληνισμοῦ, τὶς  ἱστορικὲς προοπτικές  του,  ὁ ξεριζωμὸς  ἀπὸ τὴ  Μικρασία  μοιάζει καταστροφὴ  μικρότερη ἀπὸ  αὐτὴν  ποὺ  συντελεῖται  εἴκοσι  χρόνια τώρα  στὴν  παιδεία —  δὲν  εἶναι  ρητορικὴ  ὑπερβολή. Ἀγραμματοσύνη,  ἀγλωσσία,  προγραμματικὴ ἰσοπέδωση κάθε ἀξιοκρατικῆς  διαβάθμισης,  διαστροφὴ τῆς  Ἱστορίας,  δηλαδή: συστηματικὸς  ἀφελληνισμός.  Ἡ  ἰδεολογία  τῆς  ἑλληνικῆς ἐκπαίδευσης σήμερα  θεμελιώνεται  στὸ  δόγμα  τῶν «προοδευτικῶν»  δυνάμεων:  «Δὲν  ὑπάρχει  ἔθνος,  τὸ  ἔθνος  εἶναι ἰδεαλιστικὸ ἐποικοδόμημα  στὸ κράτος,  πρόξενος  συγκρούσεων  καὶ ἀντιθέσεων  ποὺ  ἀποπροσανατολίζουν  τὴν ἐξέλιξη  τῶν ὑλικῶν παραγωγικῶν  δυνάμεων».  Καὶ  σὲ  μιὰ  τέτοια  ἀντίληψη  καὶ νοηματοδότηση τοῦ  κοινωνικοῦ  γεγονότος  ἡ παιδεία ἐνδιαφέρει μόνο  σὰν χρηστικὸ  μέσο,  γλώσσα  καὶ παιδεία  ὑπηρετοῦν μόνο  (ἂν ὑπηρετοῦν)  τὸν  βιοποριστικὸ  ὠφελιμισμό.  Ἀλλὰ  οὔτε  κι  αὐτὸν  ὑπηρετοῦν.  Ἀκόμα  καὶ  σὲ  «λόγια» ἐπαγγέλματα (δάσκαλος,  δημοσιογράφος)  δὲν  ἔχει  πιὰ σημασία νὰ  ξέρεις  γράμματα,  ἀφοῦ  κανένας  δὲν ἐλέγχει  τὴν ἀγραμματοσύνη  σου.  Ἐξάλλου  ἡ  κοινωνία  μας σήμερα  ἀμείβει πλουσιοπάροχα ἄλλες  ἱκανότητες,  ἄσχετες  μὲ  τὴ  μόρφωση.  Οὔτε καὶ ἐνδιαφέρει  κανέναν ποὺ δημόσιοι  ὀργανισμοί,  τράπεζες, ὑπουργεῖα,  τεχνικὲς  ὑπηρεσίες  δὲν  διαθέτουν  πιὰ στελέχη μὲ παιδευτικὸ  ἐξοπλισμὸ  ἱκανὸν  νὰ  ἀνταποκριθεῖ  στὶς  ἀπαιτήσεις ἀποδοτικῆς  λειτουργίας  τους.  Ὅταν  συνταξιοδοτηθοῦν  καὶ  οἱ τελευταῖοι  ποὺ  διδάχτηκαν  στέρεη γλώσσα  στὰ σχολειά,  τότε  θὰ ἀπολαύσουμε τὰ  κορυφαῖα  ἐπιτεύγματα δυσλειτουργίας  τῆς κρατικῆς  μηχανῆς. Ὁ  καίριος  ἀποσταθεροποιητικὸς  παράγων  γιὰ  τὴν  Ἑλλάδα  δὲν εἶναι  ἡ τουρκικὴ  ἀπειλή,  οὔτε  ἡ κρίση τῆς  Βαλκανικῆς.  Εἶναι  τὸ αὐξανόμενο  ποσοστὸ  τῶν λειτουργικῶς  ἀναλφάβητων.

25.10.1995

Γέροντας Ιερώνυμος Αποστολίδης

Σε κάθε προσευχή πρέπει να έχετε ένα κόμπο δάκρυ.
Κι όταν σας έρθει κατάνυξη, μην το λέτε πουθενά,
Γιατί είναι θείο δώρο, μήπως και το χάσετε...

Φιλολογικές βραδιές στην Πολιτισμική Διαδρομή...

Η Πολιτισμική Διαδρομή από αυτήν την Παρασκευή και κάθε Παρασκευή βράδυ θα σας παρουσιάζει έργα και βιογραφίες Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών.

Η αρχή θα γίνει αυτήν την Παρασκευή (24-01-2020) οπότε και θα σας παρουσιάσουμε τη βιογραφία του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη Ηλία Βενέζη. Κατόπιν τις επόμενες τρεις Παρασκευές του Φλεβάρη θα ακολουθήσει ανάπτυξη των τριών σπουδαιότερων έργων του. Της Αιολικής γης, του Νούμερου 31328 και της Γαλήνης.

Καλή σας ανάγνωση...

Οι Ρώσοι βομβαρδίζουν την Τραπεζούντα. Η Γη του Πόντου- Ψαθάς

Ο πρώτος βομβαρδισμός της Τραπεζούντας από το ρωσικό στόλο μέσα από την παιδική μάτια του Δημήτρη Ψαθά...
Παίζαμε  τα  παιδιά  κάτω  στο  γιαλό,  όταν  μακριά,  στο  βάθος  του  ορίζοντα  φάνηκαν  καπνοί. Το  πράγμα  μας  έκανε  εντύπωση,  γιατί  άλλοτε  μόνο  ένας  καπνός  πρόβαλλε  πάντα  στον ορίζοντα,  που  σιγά  ‐  σιγά  γινότανε  βαπόρι,  σφύριζε  κι  έμπαινε  πέρα  στο  λιμάνι,  πίσω  απ'  το Γκιουζέλ  Σαράι.  Τώρα  οι  καπνοί  ήσαν  πολλοί  κι  όταν  γινήκανε  καράβια  —ζυγώνοντας ολοένα—  είδαμε ότι δεν μοιάζαν καθόλου με τ'  άλλα  τα εμπορικά,  ήσαν γκρίζα και λάμπανε στον ήλιο.

 —Πολεμικά! Να  ήσαν  τουρκικά;  Να  ήσαν  γερμανικά;  Με  απορία  και  κάποια  ανησυχία  άρχισε  να τα  κοιτά κι  ο  άλλος  κόσμος  από  μπαλκόνια  και  παράθυρα,  αλλά  γρήγορα  κυριάρχησε  σ'  όλους  η χαρά. Τα  πολεμικά  εκείνα,  που  όλο  ζύγωναν,  ώστε  να  φαίνονται  πιο  καθαρά,  δεν  ήσαν  ούτε τουρκικά,  ούτε  γερμανικά,  αλλά...  δικά  μας,  ρούσικα!  Αυτοί  που  τα  διάκριναν  πρώτοι  με  τα κιάλια ανάγγειλαν το  νέο  στους άλλους  και  γρήγορα  η  φήμη έτρεξε  σ'  όλη την  πόλη: —Ρούσικα πολεμικά!  Μας  ήλθαν  ρούσικα πολεμικά! Τα  είχαν  δει  και  οι  Τούρκοι  και  κατέβασαν  τις  μούρες,  ενώ  οι  Ρωμιοί  τρέχαν  στο  γιαλό  για  ν' απολαύσουν  τ'  ωραίο  και  μεγαλόπρεπο  θέαμα  των  ρούσικων  πολεμικών,  που  είχαν  κατέβει πια πολύ χαμηλά και παραταχθήκανε καταντικρύ μας. Νάτο,  λοιπόν,  ότι  τώρα  οι  ελπίδες  στην  Ρωσία  βγαίναν  βάσιμες!  Ήταν  πια  ολοφάνερο,  ότι  ο τσάρος  είχε  το  νου  του  στον  ορθόδοξο  ελληνισμό  κι  άπλωνε  το  προστατευτικό  του  χέρι  στα παράλια  του  Πόντου!  Γιατί  μας  έστελνε  τον  στόλο  του;  Για  να  μας  δώσει  θάρρος,  φυσικά, και  για  να  πει  στους  Τούρκους  ότι  ήταν  παρών  εκεί,  άγρυπνος  φύλακας  της  ορθοδοξίας  κι αλλοίμονό τους αν μας πείραζαν! Έτσι  όπως  κατέβηκαν  τώρα  τόσο  χαμηλά,  ήσαν  χαρά  Θεού  και  τα  πλήθη  που  τρέξαν  στο γιαλό  ή  γέμισαν  τα  μπαλκόνια  και  τα  παραθύρια  των  σπιτιών,  κουνούσαν  τα  μαντήλια  και τα χαιρετούσαν: 
—Θεέ μου,  τι  όμορφα που  είναι! 
Απότομα,  όμως,  από  ένα  καράβι  άστραψε  φωτιά,  ένα  σφύριγμα  ακούστηκε  κι  ευθύς αμέσως  μια  βροντή  συγκλόνισε  την  πόλη.  Κοιτάχτηκε ο κόσμος: 
—Τ'  ήταν τούτο; 
Άλλοι είπαν: 
—Άσφαιρα θα  είναι!  Μας χαιρετάνε!  Άλλοι όμως: —Τι άσφαιρα;  Οβίδα ήταν... Κι  ώσπου  να  λύση ο  κόσμος  το  μυστήριο  της  πρώτης  κανονιάς,  άστραψε  άλλη  φωτιά  κι άλλη  βροντή  —Ύψιστε  Κύριε  —απανωτές  άρχισαν  οι  ομοβροντίες,  σπίτια  πέφταν,  καπνοί πηδούσαν μέσα στην πόλη,  οβίδες  σφύριζαν,  ω  λαχτάρα! 
—Βομβαρδίζουν! Κι όπου φύγει ‐  φύγει ο κόσμος! —Παναγίτσα  μου! Άδειασε  ο  γιαλός,  ερημώθηκαν  τα  παράθυρα,  κόσμος  κατρακυλούσε  απ'  τις  σκάλες, μανάδες  τρέχανε  στους  δρόμους,  παιδάκια  κλαίγαν,  τρύπωναν  άλλοι  στα  υπόγεια,  ενώ  η πόλη  ολόκληρη  τρανταζόταν  από  κανονιές,  σκάζαν  οι  οβίδες,  χαλάσματα,  καπνοί,  πυρκαϊές, φωνές,  αίματα,  τραυματίες. Ήταν το πρώτο βάπτισμα του πυρός. 

Από το βιβλίο: Η Γη του Πόντου

Δεσποινίς ετών 39, των Γιαννακόπουλου και Σακελάριου. Ραδιοφωνικό θέατρο

Η Πολιτισμική Διαδρομή απόψε θα σας παρουσιάσει την κωμωδία των Γιαννακόπουλου και Σακελάριου "Δεσποινίς ετών 39". Πρόκειται για μία αριστουργηματική ηθογραφική κωμωδία.

Το έργο γράφτηκε το 1954 από τους 2 μεγάλους και αχώριστους θεατρικούς συγγραφείς.

Κυρίαρχη μορφή του έργου είναι ο θυμόσοφος αδελφός, που επιδίδεται στον αγώνα αποκατάστασης της μεγαλοκοπέλας και ανύπαντρης αδελφής του.

Το έργο δίκαια χαρακτηρίσθηκε ως κωμωδία ηθών, ενώ η τελική σκηνή προκαλεί σε όλους μεγάλη συγκίνηση...

Η υπόθεση:

Το έργο βασίζεται σε μια κλασική ελληνική παράδοση:
Να μένει ανύπαντρος ο αδερφός ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος γαμπρός για τις αδερφές του. Έτσι κι εδώ βλέπουμε τον αδερφό που επιθυμεί να κάνει δική του οικογένεια, αλλά δεν μπορεί, γιατί έχει μια ανύπαντρη αδερφή. Το πρόβλημα διογκώνεται επειδή η αδερφή είναι περασμένης ηλικίας κι έτσι δυσχεραίνει το ενδεχόμενο μιας μελλοντικής αποκατάστασης. Αυτό το δράμα ζει ο Τηλέμαχος, ο αδερφός της ηλικιωμένης Χρυσάνθης, την οποία παρουσιάζει σε μια αγγελία αναζήτησης γαμπρού, γράφοντας ως έτος ηλικίας 39, ενώ στην πραγματικότητα έχει ξεπεράσει τα 50!

 Τα θέματα που χρησιμοποιούν ο Σακελλάριος κι ο Γιαννακόπουλος είναι παρμένα από την καθημερινή ζωή του Έλληνα και τα προβλήματά του. Σατιρίζουν τσουχτερά τα ήθη της κοινωνικής και πολιτικής ζωής και δείχνουν τα πράγματα από την άλλη τους πλευρά, προβάλλοντας το κωμικό στοιχείο ακόμα και στα πιο δραματικά θέματα.



Περαιτέρω πληροφορίες για το έργο...

 Στην Ελλάδα των τελευταίων ετών του 19ου αιώνα, των αρχών του 20ου αιώνα και του μεσοπολέμου ήθη και σοβαρά ηθικά ζητήματα (τα οποία συχνά ξεκινούσαν από τις αγαθότερες προθέσεις), καθώς η ζωή εξελίσσονταν κατέληγαν να αποτελούν σοβαρά θέματα.
 Ένα από αυτά τα θέματα ήταν και το να μην παντρευτεί ο αδερφός εάν πρώτα δεν αποκαταστήσει την ανύπαντρη αδερφή του.

Παρά το χαρακτηρισμό του ως κωμωδία, το έργο έχει βαριά ατμόσφαιρα και από ένα σημείο και μετά εξελίσσεται ως δράμα. Κορύφωση του δράματος είναι η τελευταία σκηνή.
Στην τελευταία σκηνή του έργου όπου ο Τηλέμαχος προσπαθεί να παρηγορήσει την Χρυσάνθη και να την καθησυχάσει λέγοντάς της ότι δεν πρόκειται να παντρευτεί ούτε ο ίδιος και θα μείνουν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής τους. Στο άδειο από κόσμο σπίτι τους, ο Τηλέμαχος παίρνει στα πόδια του την Χρυσάνθη και αρχίζει να της τραγουδά ένα θλιμένο τραγουδάκι: «΄Ωχου, ώχου τα κάημενούλια, που ΄χουν μείνει μοναχούλια».
Είναι η στιγμή που ο θεατής «σπάει» και νιώθει τα μάτια του να γεμίζουν...

Οι δύο συγγραφείς άγγιξαν το ζήτημα της γεροντοκόρης με αιχμηρό τρόπο, ενώ στην κινηματογραφική έκδοση του έργου δέχθηκαν αρνητική κριτική του κοινού επειδή το έργο δεν είχε χαρούμενο τέλος.

 Τελικά το 1968 οι συγγραφείς προχώρησαν στο ριμέικ της ταινίας με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα πρωταγωνιστή και τον τίτλο "Ο Ρωμιός έχει φιλότιμο", η εν λόγω ταινία είχε τελικά χαρούμενο τέλος. Έδωσαν έτσι έστω και ετεροχρονισμένα ένα Happy end στο ελληνικό κοινό (άλλωστε αμφότεροι οι δύο συγγραφείς αγαπούσαν το ΗAPPY END στις ταινίες τους).
Το ζήτημα της γεροντοκόρης πραγματεύθηκαν εκτεταμένα το θέατρο, ο κινηματογράφος αλλά και η λογοτεχνία...

Η μεταφόρτωση του έργου πραγματοποιήθηκε από το κανάλι Μάγκυ Π.

 *Παίζουν με τη σειρά που ακούγονται Νίτσα Τσαγανέα, Χρήστος Τσαγανέας, Νάντια Χωραφά, Χρήστος Ευθυμίου, Ίλια Λιβυκού, Ευάγγελος Πρωτοπαππάς, Κώστας Παπαγεωργίου, Λιάκος Χριστογιαννόπουλος* *Σκηνοθεσία Ίων Νταϊφάς*

ο Χρήστος Τσαγανέας

Η Νίτσα Τσαγανέα

Πηγές:
Κρατικό Θέατρο βορείου Ελλάδας, ιδεοστρόβιλος, gazzeta,

Ο Θοδωρής Βοριάς επιλέγει χωριά από τον Ευριπίδη ...

Η Ανδρομάχη απευθύνεται ορμώμενη από την κακή και άδικη συμπεριφορά της Ερμιόνης στις γυναίκες του χορού στη Φθία συμβουλεύοντας τες με φρόνηση...

στιχ. 207 – 208
[Ἀνδρομάχη: Φίλτρον δὲ καὶ τόδ᾿· οὐ τὸ κάλλος, ὦ γύναι,
ἀλλ᾿ ἁρεταὶ τέρπουσι τους ξυνενεύτας.]

Η μετάφραση:
Γυναῖκες, τὸ βοτάνι ποὺ εὐφραίνει τοὺς συζύγους σας
δὲν εἶναι τὰ κάλλη σας μὰ οἱ ἀρετές.

Φτάσαμε τις 10.000 επισκέψεις...

Η Πολιτισμική Διαδρομή έφτασε τα 10.000 κλικ!!

Σε ποιες σημαντικές θρησκευτικές τελετές συμμετείχε ο αρχαίος Μακεδόνας βασιλιάς κατά την ιστορική εποχή;

Η καθιερωμένη συνήθεια απαιτούσε από τον βασιλιά στην αρχαία Μακεδονία να πρωτοστατεί προσωπικά σε πλήθος από ιεροπραξίες και θυσίες. 

Ανάμεσα σε αυτές, δύο ήταν οι σπουδαιότερες:

 (α) ο εξαγνισμός του στρατού που γινόταν κάθε χρόνο στη γιορτή «Ξανθικά», αρχές άνοιξης στο ξεκίνημα της εκστρατευτικής περιόδου, αν και αυτός ο εξαγνισμός μπορούσε να γίνει και σε άλλη χρονική περίοδο,

 και (β) η ευθύνη των βασιλέων να επιβλέπουν οι ίδιοι την ταφή των Μακεδόνων στρατιωτών που έπεσαν στη μάχη.

Όταν η πειθαρχία σε συνδυασμό με την ελευθερία και την ευθύνη αντιπαρατίθενται με το ψωμί την παιδεία τα γουρούνια, τους δολοφόνους και το Μεσαίωνα της μεταπολίτευσης.

Διαβάστε με προσοχή το άρθρο του κου Τάκη Θεοδωρόπουλο, ο οποίος με αφορμή μία δημοσκόπηση αγγίζει κάποια στερεότυπα τα οποία ταλαιπώρησαν και ίσως κατέστρεψαν την ελληνική λοινωνία. Ενδιαφέρον επίσης προκαλεί και η σύγκριση ελληνικών τρίπτυχων με αντίστοιχων Φιλανδικών...

Μεταναστευτικό, ανεργία, ανάπτυξη, φορολογία, υγεία, αυτά τα ζητήματα απασχολούν τους Eλληνες, όπως δείχνει η τελευταία έρευνα της MRB. Οι ίδιοι υποθέτω ότι σε συντριπτικό ποσοστό θα σου απαντήσουν ότι έχεις δίκιο αν τους πεις ότι «όλα ξεκινούν απ’ την παιδεία και όλα καταλήγουν στην παιδεία». Τα στερεότυπα uber alles.

 Προσπαθώντας να καταλάβω για ποιον λόγο η εκπαίδευση δεν εμφανίζεται ως πρωτεύον ζήτημα στις ανησυχίες των συμπατριωτών μου, κατέληξα σε δύο συμπεράσματα. Το πρώτο είναι ότι θεωρούν πως το εκπαιδευτικό σύστημα λειτουργεί όπως θα όφειλε να λειτουργεί. Το παιδί πάει σχολείο, μετά πάει ΑΕΙ ή ΤΕΙ κι όταν πια πάρει το «χαρτί», ο ρόλος της εκπαίδευσης έχει τελειώσει. Έτσι γινόταν πάντα κι έτσι γίνεται και τώρα. Το δεύτερο είναι συνέπεια του πρώτου. Αφού θεωρούν ότι εκπαίδευση είναι αυτή που τους παρέχει το ελληνικό κράτος σε αντάλλαγμα της φορολογίας τους, οι Έλληνες δεν έχουν κανένα λόγο να ασχολούνται με το θέμα. Από τη στιγμή που το παιδί τους σκαρφαλώνει τις τάξεις δεν έχουν κανένα λόγο να ανησυχήσουν αν μπορεί να διαβάσει ή να αρθρώσει μια ολοκληρωμένη σκέψη με «δικά του λόγια». Στο κάτω κάτω, και αυτοί και οι δάσκαλοι του παιδιού τους από το ίδιο σχολείο βγήκαν. Πόσοι από τους γονείς κρίνουν την ποιότητα των βιβλίων που προσφέρονται «δωρεάν» –κοινώς με τη φορολογία τους– στα παιδιά τους; Τους ενδιαφέρει μόνον να είναι έτοιμα στην ώρα τους. Ποία η σχέση του εκπαιδευτικού συστήματος με την ανεργία και την υπανάπτυξη;

Προχθές διάβασα στην «Κ» τις εντυπώσεις του εκπαιδευτικού κ. Αντωνίου από πρόσφατο ταξίδι του στη Φινλανδία. Μένω στο τρίπτυχο που ο ίδιος είπε και το περιγράφει: «Ελευθερία, ευθύνη, πειθαρχία». Θα μου πείτε έχουμε κι εμείς τα δικά μας τρίπτυχα, το «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία» και το «Μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι». Μπορεί να μας παραπέμπουν στον εκπαιδευτικό μεσαίωνα της Μεταπολίτευσης, έχουμε όμως κι εμείς το δικό μας πρόγραμμα.

Το ανάπηρο εκπαιδευτικό μας σύστημα αδυνατεί να διαμορφώσει πολίτες που αισθάνονται ελεύθεροι επειδή μπορούν να πειθαρχήσουν και να αναλάβουν την ευθύνη των σκέψεων και των πράξεών τους. Δεν του το ζητάει η ελληνική κοινωνία. Όλοι θέλουν τα παιδιά τους να έχουν ένα «χαρτί», όμως πόσοι ενδιαφέρονται για την αξία που έχει αυτό το χαρτί και πόσοι μπορούν να την εκτιμήσουν; Με την αδιαφορία της κοινωνίας συντάσσονται η αδιαφορία των συνδικαλιστών και το βαθύ κράτος της εκπαίδευσης, που αντιστέκεται όποτε κάποιος πάει να κάνει ένα βήμα παραπέρα. Πώς θα ήταν η Ελλάδα της κρίσης εάν, όταν έτρεχαν τα δισεκατομμύρια στον δρόμο, είχε φροντίσει να χτίσει δέκα σχολεία και ένα πανεπιστήμιο; Ξεχνώ, θα μου πείτε, το «έξω καρδιά» του καιρού εκείνου.