Πολιτισμική Διαδρομή

Η βασική προτεραιότητα του σοβιετικού καθεστώτος τόσο κατά τη διάρκεια του πολέμου, όσο και στην αμέσως μεταπολεμική περίοδο, υπήρξε η διατήρηση και ενίσχυση της συνοχής του σοβιετικού κράτους και η καταστολή αποσχιστικών/αυτονομιστικών εθνικιστικών κινήσεων εντός της ΕΣΣΔ.

Σε συνθήκες «καπιταλιστικής περικύκλωσης» και σε ένα κλίμα «πανταχού παρούσας συνωμοσίας», χαρακτηριστικό της έννοιας «εχθροί του λαού» (vragi naroda) υπήρξε η αναπόσπαστη σύνδεση εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών, η σύντηξη του παραδοσιακού κρατικού συμφέροντος με την κομματική ιδεολογία.

Όπως ο Στάλιν κατέστησε σαφές ενώπιον των στενότερων συνεργατών του στις 7 Νοεμβρίου 1937 (εν μέσω του Μεγάλου Τρόμου, των σταλινικών εκκαθαρίσεων της εποχής), κανένα ίχνος ελέους δεν θα επιφυλάσσονταν προς τους «εχθρούς του λαού» – ταξικούς, κομματικούς και, ολοένα και περισσότερο, εθνικούς (δηλαδή εθνικές μειονότητες εντός της ΕΣΣΔ), διακηρύσσοντας:

«οι τσάροι έκαναν ένα σωστό πράγμα – δημιούργησαν ένα τεράστιο κράτος που εκτείνεται ως την Καμτσάτκα. Εμείς [οι μπολσεβίκοι] κληρονομήσαμε αυτό το κράτος. Και είμαστε εμείς, που για πρώτη φορά εδραιώσαμε και ενισχύσαμε αυτό το κράτος ως μία ενιαία και αδιαίρετη οντότητα. Εμείς έχουμε ενοποιήσει το κράτος κατά τέτοιο τρόπο ώστε αν ένα μέρος απομονωνόταν από το κοινό σοσιαλιστικό κράτος, όχι μόνο θα προξενούσε βλάβη στο τελευταίο αλλά [το κομμάτι εκείνο] δεν θα εδύνατο να υπάρξει ανεξάρτητο και αναπόφευκτα θα έπεφτε κάτω από ξένο ζυγό. Συνεπώς, όποιος επιχειρεί να καταστρέψει αυτή την ενότητα του σοσιαλιστικού κράτους, όποιος επιδιώκει τον διαχωρισμό οποιουδήποτε κομματιού ή οποιασδήποτε εθνικότητας – εκείνος ο άνδρας είναι εχθρός, ένας ορκισμένος εχθρός του κράτους και των λαών της ΕΣΣΔ. Και θα καταστρέψουμε τον καθένα και οποιονδήποτε τέτοιο εχθρό, ακόμη κι αν υπήρξε ένας παλαιός Μπολσεβίκος· θα καταστρέψουμε όλο του το σόι, την οικογένεια του. Θα καταστρέψουμε δίχως οίκτο οποιονδήποτε που, με τις πράξεις ή τις σκέψεις του – ναι, τις σκέψεις του – απειλεί την ενότητα του σοσιαλιστικού κράτους».

Ivo Banac (επιμ.), The Diary of Georgi Dimitrov, 1933-1949 (New Haven & London: Yale University Press, 2003), σ. 65.

Καραντίνας συνέχεια...

Πάντα επίκαιρος ο Αρκάς...

"Οι νύχτες των ποιητών", του Θωμά Μοσχόπουλου

Κυκλοφόρησε η νέα ποιητική συλλογή του Θωμά Μοσχόπουλου με τον τίτλο ΟΙ ΝΥΧΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ την οποία μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν από τον παρακάτω σύνδεσμο :

https://www.ebooks4greeks.gr/oi-nyxtes-twn-poihtwn

ΟΙ ΝΥΧΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ

Ένα άθλιο λευκό δωμάτιο

Το δικό μας κελί

Μια άχαρη κρυψώνα

Γεμάτη σκέψεις ανάκατες

Το μείγμα αλήθειας και ψεύδους

Είναι δηλητηριώδες για μας

Ενσυνείδητα ολομόναχοι

Φτύνουμε τη ζάλη που προκαλεί

Μέσα στην άγια θλίψη

Οι ώρες περνούν

Ατέλειωτο παίδεμα οι νύχτες

Εφιάλτες αλλόκοτοι τα όνειρα

Ο θρήνος γίνεται μόνη χαρά

Καθώς τα δάκρυα κυλούν

Ο θάνατος μοιάζει όμορφος φίλος

Που όλος ο κόσμος δε χωρά στο κεφάλι

Στο σφραγισμένο μνήμα

Το σκοτάδι δεν κερδίζει ποτέ

Είναι παρηγοριά να μπορείς να δεις

Αόρατες μικρές ελπίδες εκεί

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος είναι ανώτερος αξιωματικός της Ελληνικης Αστυνομίας, εκπαιδευτής, διαπραγματευτής κρίσεων και διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Βέροιας. Έχει κυκλοφορήσει άλλη μία ποιητική συλλογή με τον τίτλο ΚΟΜΜΑΤΙ ΦΩΤΙΑΣ την οποία μπορείτε να κατεβάσετε από εδώ:

https://www.ebooks4greeks.gr/kommati-fwtias

Ο Κονβιντ βλέπει ειδήσεις

Όπως με ποθείς, του Λουίτζι Πιραντέλο. Ραδιοφωνικό θέατρο

Η Πολιτισμική Διαδρομή απόψε θα σας μεταφέρει στο Βερολίνο του μεσοπολέμου, με αφορμή το έργο του Λουίτζι Πιραντέλο "Όπως με θέλεις". Το έργο γράφτηκε το 1929 και ανήκει στην τελευταία περίοδο της δημιουργίας του Πιραντέλο.

Πρόκειται για ένα γκροτσέσκο δράμα προσωπικότητας, για την τελευταία τραγικοκωμωδία του Σικελού συγγραφέα.

Υπόθεση:

Βερολίνο. H αλκοολική Elma εργάζεται σε ένα μπαρ και φροντίζει για την διασκέδαση των πελατών.

Πολλοί άνδρες την πολιορκούν αλλά εκείνη έχει επιλέξει και ζει με τον μυθιστοριογράφο Carl Salter. Κάποια στιγμή εμφανίζεται στο κτήμα Salter ένας παράξενος άνθρωπος ο Tony υποστηρίζοντας ότι η Elma είναι στην πραγματικότητα η Lucia, η γυναίκα του στενού φίλου του Bruno Pieri. Ο Tony ισχυρίζεται πως η Elma είχε χάσει τη μνήμη της πριν από δέκα χρόνια κατά τη διάρκεια μιας εισβολής στον Α΄ Παγκοσμίο Πολέμο. Η Elma δεν θυμάται, αλλά αφήνεται στον Tony προς απογοήτευση του Salter. Ο Bruno προσπαθεί να επαναφέρει τη μνήμη της Lucia και την φιλοξενεί στο μεγάλο κτήμα του. Κανείς δεν είναι πραγματικά βέβαιος εάν η Elma είναι η Lucia και όλοι απεγνωσμένα ψάχνουν για την αλήθεια... (Greekradiotheater)

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ

Το έργο κινείται σε εφιαλτικό κλίμα, ο Πιραντέλο συγκεντρώνει στοιχεία τα οποία αφαιρούν από τα πρόσωπα του έργου και το κοινό κάθε συγκεκριμένη μορφή πραγματικότητας, τα γεγονότα μπερδεύονται και αποκτούν ρευστότητα, που καταλήγει σε αμφιβολία σχετικά με το εάν τελικά αυτά υπήρξαν ποτέ. Η ασάφεια και η πολλαπλότητα της ανθρώπινης προσωπικότητας αποτελούν τα στοιχεία στα οποία βασίζεται το έργο.

Ο γύρω κόσμος για το κάθε άτομο έχει διαφορετική σημασία, και οι όψεις της διασπασμένης ανθρώπινης προσωπικότητας αποτυπώνονται άριστα στο εν προκειμένω έργο. Ως γνήσιο πιραντελικό δημιούργημα δε λυτρώνει το θεατή η αυλαία, καθώς δεν επιβεβαιώνεται ότι η άγνωστη χορεύτρια του βερολινέζικου καμπαρέ είναι όντος η Λουκία Πιέρι. Ο Πιραντέλο αφήνει το θεατή σε αμφιβολία αφού και ο ίδιος αμφιβάλλει διαρκώς αφού πιστεύει ότι "έτσι είναι εάν έτσι νομίζεται".

Ο Πιραντέλο, ο οποίος σημειωτέον ότι διαλαλούσε παντού πως ήταν Έλληνας, εφάρμοσε στο εν λόγω έργο το αριστοτελικό "ομαλό-ανώμαλον". Ο δημιουργός του έργου γνωρίζει καλά ότι η αμφιβολία και ο παραλογισμός στο θέατρο πρέπει να έχουν πειθώ και δικαίωση, ενώ σαν τεχνίτης που είναι εμφανίζει στο τέλος την τρελή Λουκία Πιέρι να έχει χάσει τη μνήμη και τη φωνή της για να ενισχύσει περισσότερο την αμφιβολία του θεατή με τη λογική και την καταφάνεια.

Ο ρόλος τέλος της Πιέρι αποτελεί έναν εξόχως ενδιαφέροντα γυναικείο ρόλο, που ερμηνεύτηκε στη μεγάλη οθόνη από τη Γκρέτα Γκάρμπο.

Παίζουν οι ηθοποιοί:

Άννα Συνοδινού, Θόδωρος Μορίδης, Μαρία Μοσχολιού, Μιχάλης Μιχόπουλος, Θεοχάρης Νάζος, Δάνης Μουνδρέας, Μάκης Ρευματάς, Λουκιανός Ροζάν, Άννα Ραυτοπούλου, Γιώργος Νέζος, Νίκος Βασταρδής, Άννα Τάρη, Ολυμπία Παπαδούκα, Κυριάκος Λαζαρίδης, Νέλλη Μαρσέλλου, Λευτέρης Σφακιανάκης.
Μετάφραση-Ραδιοφωνική διασκευή: Μιρέλλα Γεωργιάδη
Ραδιοσκηνοθεσία: Σπύρος Μηλιώνης
Μουσική Επιμέλεια: Ιφιγένεια Ευθυμιάτου
Επιμέλεια αφιερώματος : Μάρα Καλούδη.

Η Άννα Συνοδινού υποδύεται τη Λουκία Πιέρι

Η πρώτη ραδιοφωνική του μετάδοση πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 1966 από την εκπομπή «Θέατρο Τετάρτης».

Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι "Ραδιοφωνικό Θέατρο".

Μία παράδοση για το Μέγα Αλέξανδρο από την Αργυρούπολη Πόντου

Από τον Πόντο μια καταγεγραμμένη παράδοση από την Αργυρούπολη αναφέρει τα εξής:

Ο Μέγας Αλέξανδρος, σαν έφτασε στα βάθη της Ινδίας, βρήκε στο δρόμο του μια μεγάλη πέτρα που έφερε σκαλιστή επιγραφή:

"Στάσου –μην προχωρής παραπέρα". Ρώτησε τους γεροντότερους του τόπου να του πουν ποιος έβαλε την πέτρα με την επιγραφή, αλλά αυτοί δεν ήξεραν, παρά μόνο ότι ήταν στην ίδια θέση από παλιά. Ο Μέγας Αλέξανδρος θέλησε να σεβαστεί τον οιωνό, αλλά συνάμα και να προχωρήσει. Γι’ αυτό διέταξε να κουβαλούν την πέτρα σ’ ένα άρμα του που πήγαινε πάντα μπροστά απ τον στρατό. Κι έτσι προχώρησε, δίχως να προσπεράσει την πέτρα"

(Σπυριδάκης 1953: 398-399).

Συνομωσιολόγος ιος...

Όταν ο ιός γινεται συνομωσιολόγος...

Επαγγέλματα και επεγγελματικές ταυτότητες των Ελλήνων της διασποράς στην Ευρώπη, 1945-1980. Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

Μετά τη λήξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο, ακολούθησε μία περίοδος μεγάλης ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, προέκυψε μία σημαντική μείωση του ανδρικού εργατικού δυναμικού στις παραγωγικές ηλικίες. Τα δύο αυτά στοιχεία οδήγησαν στην ανάγκη μετακίνησης μεταναστών προς τις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες παρουσίασαν τις επόμενες δεκαετίες τη μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη. Οι χώρες της νοτίου Ευρώπης υπήρξαν οι πηγές, από τις οποίες αντλήθηκε το ανωτέρω εργατικό δυναμικό. Η Ελλάδα ήταν από τις πρωταγωνίστριες χώρες σ' αυτή τη μεταναστευτική διαδικασία.

Αρχικά θα επιχειρήσουμε να αναπτύξουμε τις επαγγελματικές ταυτότητες και συμπεριφορές των Ελλήνων μεταναστών της κεντρικής Ευρώπης και των κομουνιστικών κρατών της ανατολικής. Αντικείμενο μελέτης εν συνεχεία θα είναι η ίδια θεματολογία με αυτή του πρώτου μέρους, πλην όμως σε διαφορετικό γεωγραφικό πλαίσιο, στη δυτική και βόρεια Ευρώπη. Στο τέλος, θα επιχειρηθεί η εξαγωγή συμπερασμάτων.

Παγκόσμιος Χάρτης Ελληνικής Ομογένειας. .Πηγή: Sportime

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΜΠΛΟΚ.

Αντικείμενο μελέτης εδώ, θα είναι η επαγγελματική δραστηριότητα των ελληνικών κοινοτήτων στην κεντρική Ευρώπη και στις χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ. Η υπό εξέταση περίοδος είναι μεταξύ των ετών 1945 και 1980.

Η ομοσπονδιακή δημοκρατία της Γερμανίας, ήταν ο πιο δημοφιλής προορισμός των Ελλήνων, που κατευθύνθηκαν στο εξωτερικό κατά την συγκεκριμένη περίοδο. Βασική και σταθερή στρατηγική των Γερμανών, ήταν η προσέλκυση ανειδίκευτων εργατών στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η μεγάλη μετακίνηση του εργατικού δυναμικού έγινε μεταξύ των ετών 1960-1973, ενώ προβλήματα παρουσιάστηκαν στη μετανάστευση κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης των ετών 1966-1967 και 1973-1974.

Οι Έλληνες, εργαζόμενοι στη Γερμανία, με τη συνδρομή των Γερμανών, ανέπτυξαν έναν ικανοποιητικό βαθμό οργάνωσης του εργασιακού τους χώρου. Ιδρύθηκε ο γερμανοελληνικός σύνδεσμος, που προώθησε τα συμφέροντα των Ελλήνων εργαζομένων. Με μέριμνα του ελληνικού κράτους, συστάθηκε επίσης το γραφείο εργατικού συμβούλου, μέσω του οποίου κλιμάκια του υπουργείου εργασίας συνέδραμαν τους Έλληνες εργαζομένους. Τέλος, από πλευράς Γερμανών βοήθησε και η Ευαγγελική εκκλησία με το Διακονικό ίδρυμα. Οι ανωτέρω οργανώσεις συνέτειναν στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των Ελλήνων στη Γερμανία.

Ο μεταποιητικός παράγοντας της οικονομίας απορρόφησε τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων εργαζομένων (82%). Η βιομηχανία συγκεκριμένα, ήταν το κύριο κομμάτι της μεταποίησης στο οποίο εντάχθηκαν οι Έλληνες (53%). Η κυριαρχία όμως του δευτερογενή τομέα παραγωγής στην απασχόληση των Ελλήνων μεταναστών δεν ήταν σταθερή. Η πορεία[1] ήταν φθίνουσα καθώς σταδιακά και άλλοι τομείς επαγγελματικοί άρχισαν να απορροφούν το ελληνικό εργατικό δυναμικό. Αυτό το ποσοστό ακολουθεί φθίνουσα πορεία, αν παρατηρήσουμε ότι στην εικοσαετία (1960-1980) κυμαίνεται γύρω στο 80%.

Στον πρωτόγεννη τομέα παραγωγής απέφυγαν οι ομογενείς να συμμετέχουν, επειδή είχαν κακή εμπειρία από το συγκεκριμένο παραγωγικό χώρο στην Ελλάδα. Υπογραμμίζεται ότι οι Έλληνες που μετακινήθηκαν στη Γερμανία, προέρχονταν σχεδόν όλοι από τον αγροτικό τομέα παραγωγής. Οι μετανάστες της πρώτης γενιάς μετατοπίστηκαν απευθείας στον δευτερογενή τομέα παραγωγής.

Το επίπεδο της επαγγελματικής εξειδίκευσης των Ελλήνων παρέμεινε χαμηλό και ελάχιστα εξελίχθηκε, παρά τη μακροχρόνια παραμονή τους στην Γερμανία. Διαπιστώθηκε μόνο μία χαμηλή ανάπτυξη από ανειδίκευτους σε εξειδικευμένους εργάτες. Το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, που έλαβαν οι μετανάστες στη Γερμανία και οι διακρίσεις που υπέστησαν, ήταν οι λόγοι οι οποίοι οδήγησαν στην ανωτέρω κατάσταση που επισημάνθηκε. Παρόλα αυτά, οι οικονομικές τους απολαβές έφτασαν στο 80% του μέσου Γερμανού.

Η παρατηρούμενη[2] ενδοκλαδική κινητικότητα έχει φορά από το δευτερογενή προς το τριτογενή τομέα παραγωγής, η δε επαγγελματική κινητικότητα επιδεικνύει μάλλον οριζόντια φορά: από την μισθωτή εργασία προς την αυτοαπασχόληση. Τα επαγγέλματα που κυριάρχησαν ήταν οδηγοί ταξί, εστιατόρια (η ελληνική κουζίνα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής), λιανεμπόριο, μεταποίηση ενδυμάτων, ραφεία, παντοπωλεία κλπ. Η αυτοαπασχόληση είχε τα πλεονεκτήματα της γρήγορης εξεύρεσης εργασίας και των αυξημένων κερδών. Στον τριτογενή τομέα εντάσσονται και οι τέσσερις τράπεζες, που λειτούργησαν και στελεχώθηκαν από Έλληνες υπαλλήλους.

Εξαίρεση αποτέλεσαν οι εκατό περίπου γουνοποιοί επιχειρηματίες, οι οποίοι δραστηριοποιούνται επαγγελματικά μέχρι σήμερα στην περιοχή του Μάιντς και της Φρανκφούρτης. Ελάχιστοι ακόμη απασχολήθηκαν στον αγροτικό τομέα, εξαιτίας της προηγούμενης κακής εμπειρίας που είχαν στην Ελλάδα. Μετά την είσοδο της Ελλάδας στην Ε.Ε., εξομοιώθηκαν εργασιακά σε όλα τα επίπεδα νομοθεσίας με τους Γερμανούς.

Στην Ελβετία η επαγγελματική δραστηριότητα αναπτύχθηκε και καθορίστηκε από τη γεωγραφική κατανομή. Στη Γερμανόφωνη βόρεια Ελβετία κυριάρχησε ο δευτερογενής τομέας παραγωγής. Όπως και στη Γερμανία, οι Έλληνες απορροφήθηκαν στη βιοτεχνία και στη βιομηχανία. Ωστόσο, απασχολήθηκαν αρκετοί και στον τριτογενή τομέα παραγωγής (ξενοδοχειακές επιχειρήσεις). Στη Γαλλόφωνη Ελβετία, οι Έλληνες που διέμεναν εκεί, ανήκαν στην οικονομική ελίτ της περιοχής, καθώς ο κύριος όγκος των εγκατεστημένων εκεί ήταν εφοπλιστές τραπεζίτες κλπ. Λίγοι ήταν αυτοί, που ασχολήθηκαν με τον δευτερογενή τομέα παραγωγής.

Έλληνες μετανάστες αναχωρούν για τη Γερμανία. Πηγή: tovima.gr

Οι λίγοι Έλληνες που διαβίωναν στην ιταλόφωνη Ελβετία, ήταν απόφοιτοι των ιταλικών πανεπιστημίων και αναζήτησαν την τύχη τους εκεί, σε σχετικά με τις σπουδές τους επαγγέλματα, εξαιτίας των εξαιρετικά υψηλών αμοιβών. Επίσης στην Ιταλία, οι Έλληνες εργάσθηκαν κατά βάση στον τριτογενή τομέα παραγωγής ( εμπόριο, ελεύθερα επαγγέλματα κλπ). Αρκετοί πήγαν εκεί επίσης, αναζητώντας επαγγελματική διέξοδο εξαιτίας της δικτατορίας. Τέλος, στην Ιταλία και πριν ακόμη την είσοδο μας στην Ε.Ε., υπήρχαν Έλληνες στη δημόσια διοίκηση.

Στις κάτω χώρες και κατά βάση στην Ολλανδία και στο Βέλγιο, οι Έλληνες απασχολήθηκαν στο δευτερογενή τομέα παραγωγής. Ιδιαίτερα στο Βέλγιο, από το 1960 και μετά, οπότε και ξεκίνησε η εισροή Ελλήνων ανειδίκευτων εργατών, αρχικά απασχολήθηκαν στον πρωτογενή τομέα παραγωγής (ορυχεία). Σταδιακά όμως μεταπήδησαν στο δευτερογενή τομέα παραγωγής (σε πιο ειδικευμένη βιομηχανική εργασία). Έτσι και στην Ολλανδία - αρκετοί ήρθαν από το Βέλγιο, μην αντέχοντας τα ορυχεία - την ίδια περίοδο, η βιομηχανία απορρόφησε εργασιακά τους περισσότερους Έλληνες.

Ολοένα και περισσότεροι Έλληνες, στις δύο χώρες ( Βέλγιο και Ολλανδία), στρέφονται προς τον τριτογενή τομέα παραγωγής (εμπόριο και παροχή υπηρεσιών). Στο Βέλγιο μέχρι το 1955 ζούσαν επιπρόσθετα περίπου 1000 επιτυχημένοι εγγράμματοι επιχειρηματίες. Στην Ολλανδία σε σχέση με τους Τούρκους[3] και Μαροκινούς μετανάστες, όλο και περισσότεροι Έλληνες απασχολούνται σε επαγγέλματα που απαιτείται ειδίκευση ή είναι μικρομεσαίοι επαγγελματίες. Το ίδιο συμβαίνει και στο Λουξεμβούργο (όπου οι Έλληνες απασχολούνται αμιγώς σε υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Στην Αυστρία, οι Έλληνες συγκροτούν μία πετυχημένη ομογένεια, η οποία δραστηριοποιείται στον τριτογενή τομέα παραγωγής (επιστήμες, εμπόριο, επιχειρήσεις), με ισχυρό μεσαίο και μικροαστικό στρώμα. Στη χώρα αυτή, όπως και σε άλλες, θα καταφύγουν και πολλοί κρατούμενοι από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου.

Στις χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, κατέφυγε μεγάλος αριθμός Ελλήνων, ο οποίος προέρχονταν από δύο κατηγορίες: πολιτικούς φυγάδες (αντάρτες του ΕΑΜ, αριστερούς κλπ) και ανήλικους του παιδομαζώματος, που ακολούθησε μετά την ήττα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Σ' αυτούς προστέθηκε και ένας αριθμός (όχι ιδιαίτερα μεγάλος) ανθρώπων, που ζούσαν στις προαναφερόμενες χώρες πριν τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο.

Έλληνες στην πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. Πηγή: iellada.gr

Οι Έλληνες σ' αυτές τις χώρες εντάχθηκαν στην κεντρικά κατευθυνόμενη οικονομία. Εργάστηκαν σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Στην Ανατολική Γερμανία και την Ουγγαρία κυριάρχησε ο δευτερογενής τομέας παραγωγής. Σε χώρες, όπως η Πολωνία και επίσης η Ουγγαρία, κατευθύνθηκαν προς τον πρωτογενή τομέα παραγωγής. Στα χωριά[4] Κροτσένκο και Λέσκοβατ δημιουργήθηκε ένας κρατικός αγροτικός συνεταιρισμός (Κολχόζ), στον οποίο έζησαν και εργάστηκαν περισσότεροι από 1000 Έλληνες. Όσων προϋπήρχαν του κομουνισμού σ' αυτές τις χώρες, κρατικοποιήθηκε η περιουσία τους.

Εν κατακλείδι, στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, οι Έλληνες μετανάστες εργάστηκαν στον δευτερογενή τομέα παραγωγής, με τάση μετακίνησης προς τον τριτογενή τομέα παράγωγης. Στις πρώην χώρες του υπαρκτού Σοσιαλισμού, οι Έλληνες είτε εγκλωβισμένοι σ' αυτές, είτε εγκατεστημένοι με τη θέληση τους, προσαρμόστηκαν στο κομουνιστικό μοντέλο.

EΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΑ ΕΥΡΩΠΗ

Ένα μεγάλο κομμάτι του Ελληνισμού της διασποράς ζει και ακμάζει στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη. Από το σημείο αυτό και ύστερα αυτό θα μας απασχολήσει η επαγγελματική ταυτότητα και δραστηριότητα των Ελλήνων στις χώρες αυτής της γεωγραφικής περιοχής.

Στις χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου, δηλαδή στην Ισπανία και την Πορτογαλία, δεν διαβιώσε μεγάλος αριθμητικά ελληνικός πληθυσμός. Η επαγγελματική δραστηριότητα των εκεί Ελλήνων, επικεντρώθηκε σχεδόν αποκλειστικά στον τριτογενή τομέα παραγωγής.

Πιο συγκεκριμένα στην Ισπανία, οι Έλληνες ασχολήθηκαν με το εμπόριο, καθώς μετανάστευσαν στη χώρα αυτή μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, αρκετοί μικρασιατικής καταγωγής, έμποροι. Ακόμη, αρκετοί Έλληνες φοιτητές τη δεκαετία 1960-1970, αφού σπούδασαν στην Ισπανία, τελικά παρέμειναν εκεί και ακολούθησαν επαγγέλματα παρεμφερή με τις σπουδές τους. Στην Πορτογαλία τέλος, η ισχνή ελληνική παρουσία ασχολείται αποκλειστικά με τον τριτογενή τομέα παραγωγής και ειδικότερα με τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις.

Βορειότερα, στη Γαλλία επικράτησε επίσης, όπως και στην Ιβηρική χερσόνησο, ο τριτογενής τομέας παραγωγής, όσον αφορά στην επαγγελματική δραστηριότητα των Ελλήνων. Στην υπό εξέταση χρονική περίοδο, αρκετοί Έλληνες σπούδασαν και μετεκπαιδεύτηκαν εκεί (εκμεταλλευόμενοι ευνοϊκά εκπαιδευτικά προγράμματα), ενώ μετά ακολούθησαν πολλές φορές επιτυχημένη επαγγελματική καριέρα. Οι Έλληνες[5] που ζουν στη Γαλλία, κυρίως αυτοί που ζουν στη γαλλική πρωτεύουσα έχουν στην πλειονότητα τους υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και μεγάλο βαθμό ένταξης στη γαλλική κοινωνία. Ο τριτογενής τομέας παραγωγής απασχόλησε κατά βάση και στη Γαλλία τους Έλληνες.

Στη Γαλλία κατέφυγαν επίσης και αρκετοί πολιτικοί πρόσφυγες, πιεζόμενοι από την επταετή δικτατορία. Αρκετοί από αυτούς ήταν διανοούμενοι, καλλιτέχνες κλπ. Διακρίθηκαν στον καλλιτεχνικό χώρο, πραγματοποιώντας ή ακολουθώντας την ήδη επιτυχημένη καριέρα τους. Οι Έλληνες[6] που ζουν σήμερα στη Γαλλία δεν είναι εργάτες στη βιομηχανία. Είναι κυρίως επαγγελματίες βιοτέχνες, επιχειρηματίες, εστιάτορες, ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι και ασκούν επιστημονικά επαγγέλματα.

Διαδήλωση Ελλήνων Ομογενών στο ΠαρίσιΠροσθήκη. Πηγή: Real.gr

Στις τρεις χώρες της Σκανδιναβικής χερσονήσου ( Σουηδία, Σκανδιναβία και Φιλανδία), καθώς και στη Δανία, υφίσταται ελληνική ομογένεια, η οποία απασχολείται σε διάφορους τομείς της επαγγελματικής δραστηριότητας. Στη Σουηδία, όπου ζουν οι περισσότεροι Έλληνες και στη Δανία, οι Έλληνες απασχολήθηκαν σε μεγάλα ποσοστά, στο δευτερογενή τομέα παραγωγής. Παρέμειναν στην πλειονότητα τους ανειδίκευτοι εργάτες. Πιο αναλυτικά, στη Σουηδία, σε δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε το 1982, το 34% απασχολήθηκε στον δευτερογενή τομέα παραγωγής. Στη Δανία, οι Έλληνες, από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, στη συντριπτική τους σχεδόν πλειοψηφία, ήταν ανειδίκευτοι εργάτες στη βιομηχανία.

Στη Σουηδία παρατηρήθηκε οργανωμένη μετακίνηση ανθρώπινου δυναμικού, μέσω γραφείων στρατολόγησης. Έτσι[7] πολλοί Έλληνες έφτασαν στη χώρα στο πλαίσιο οργανωμένης στρατολόγησης εργατικής δύναμης από τις βιομηχανίες για να εργαστούν ως ανειδίκευτοι εργάτες, αρκετοί άλλοι μετακινήθηκαν αυτόνομα ή στο πλαίσιο της οικογενειακής επανένωσης. Υπενθυμίζεται ότι περίπου το ένα τρίτο απασχολήθηκε στο δευτερογενή τομέα.

Αρκετοί από τους Έλληνες αιχμαλώτους του Β' Παγκοσμίου πολέμου μετέβησαν στη Σουηδία. Μετά[8] το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου μεταναστεύει περιορισμένος αριθμός Ελλήνων που απελευθερώθηκαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και ο οποίος δεν ξεπερνάει τα 250 άτομα. Προς όφελος της οργάνωσης των ομογενών εργαζομένων, ιδρύθηκε στη Σουηδία το Διευθυντήριο των ελληνικών επιχειρήσεων.

Αρκετά μεγάλη συμμετοχή των Ελλήνων στις βόρειες χώρες, παρατηρήθηκε και στον τριτογενή τομέα παραγωγής. Στη Σουηδία, τα δύο τρίτα των Ελλήνων απασχολήθηκαν στο δευτερογενή τομέα παραγωγής. Στην προαναφερόμενη δημοσκόπηση του 1982, διαπιστώθηκε ότι 63% απασχολήθηκε σε ανειδίκευτες υπηρεσίες. Ενώ επίσης στη Σουηδία παρατηρείται και μία ροπή προς την αυτοαπασχόληση (καθαριότητα, εμπόριο, εστιατόρια). Στη Δανία παρατηρήθηκε μία ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, φύσης τριτογενούς τομέα (κυρίως γουναράδες και εστιάτορες). Τέλος, στη Φιλανδία, η όχι μεγάλη στον αριθμό, πλην όμως επιτυχημένη οικονομικά, ομογένεια, ανέπτυξε την εν προκειμένω περίοδο, σχετικά καλή επιχειρηματική δραστηριότητα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι Έλληνες, ιδιαίτερα κατά την περίοδο 1945-1980, μετείχαν σε όλα τα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα. Αρκετοί εργάστηκαν και ως ωρομίσθιοι δάσκαλοι, συνδράμοντας τη μεγάλη φοιτητική ελληνική παροικία. Η ομογένεια στη Μεγάλη Βρετανία παρουσιάζει έναν εξαιρετικά μεγάλο πλουραλισμό, όσον αφορά στις κατηγορίες της οικονομικής δραστηριότητας, στις οποίες συμμετέχει.

Μεγάλες οικονομικές αντιφάσεις συνυπήρξαν στο εσωτερικό της κοινότητας. Ευρισκόμενοι σε όλες τις εισοδηματικές κατηγορίες οι Έλληνες, συγκρότησαν επίσης μία ισχυρή εφοπλιστική κοινότητα. Στη διάρκεια[9] των δεκαετιών 1940-1970 εγκαταστάθηκαν στο Σίτι κάπου 200 εφοπλιστικά γραφεία, ενώ μεγάλος αριθμός υψηλόβαθμων Ελλήνων υπαλλήλων εργάζονταν σε αγγλικές τράπεζες, ασφαλιστικούς οργανισμούς, ναυλομεσιτικά γραφεία, ναυπηγεία και εταιρίες προμηθειών της ναυτιλίας.

Συμπερασματικά, οι ελληνικές ομογένειες στη βόρεια και δυτική Ευρώπη, απασχολήθηκαν κυρίως στο δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα παραγωγής. Η ροπή, η οποία παρατηρήθηκε όσον αφορά την επαγγελματική κινητικότητα, ήταν η μετατόπιση από το δευτερογενή προς τον τριτογενή τομέα παραγωγής.

Έλληνες στη Στοκχόλμη. Πηγή: Ελληνική κοινότητα της Στοκχόλμης

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Οι Έλληνες που εργάστηκαν στην ευρωπαϊκή Ήπειρο, μετακινούμενοι προς τις ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των ετών 1945-1980, προέρχονται τις περισσότερες φορές από φτωχές αγροτικές ελληνικές περιοχές (Γερμανία), σε λίγες περιπτώσεις από άλλες γεωγραφικές περιοχές και εργασιακούς κλάδους (Ισπανία). Προέρχονται ακόμη από την αιχμαλωσία κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία (Αυστρία, Σουηδία), καθώς επίσης και ύστερα από διώξεις για πολιτικούς λόγους, κατά την περίοδο της δικτατορίας ( Σουηδία, Γαλλία).

Από την ανωτέρω ανάπτυξη, έγινε επίσης φανερό ότι σταδιακά παρατηρήθηκε, με την πάροδο του χρόνου, μία ροπή από τον δευτερογενή στον τριτογενή τομέα παραγωγής (Γερμανία, Κάτω χώρες και Σουηδία). Αμιγώς στον τριτογενή τομέα παραγωγής συναντούμε τους Έλληνες στην Ισπανία, την Αυστρία, την Ιταλία (όπου συναντούμε συμμετοχή μέχρι και στη δημόσια διοίκηση). Ενώ ιδιαίτερα επιτυχημένη θα θεωρηθεί, κατά την εν λόγω περίοδο, η ελληνική ομογένεια σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γαλλόφωνη Ελβετία, η Αυστρία κλπ. Στις χώρες του πρώην υπαρκτού Σοσιαλισμού, υπήρξε υπαγωγή των Ελλήνων που έζησαν εκεί, μεταξύ των ετών 1945-1980, στη κεντρικά κατευθυνόμενη κρατική οικονομία, με ταυτόχρονη απαλλοτρίωση των περιουσιών τους.

Από το 1980 η μετανάστευση των Ελλήνων προς το εξωτερικό θα μειωθεί σημαντικά. Ενώ ακόμη, με ιδιαίτερη έμφαση τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης, θα μεταβληθεί και η ποιότητα του έμψυχου δυναμικού που μεταναστεύει, καθώς ολοένα και περισσότεροι επιστήμονες αποδημούν.

Παύλος Παπαδόπουλος. Αξιωματικός της Ελληνικής Αστυνομίας, πτυχιούχος Ανθρωπιστικών Σπουδών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1) Ίδρυμα Βουλής Των Ελλήνων, Ο Ελληνισμός της Διασποράς 15ος-21ος αιώνας, εκδ Βουλή των Ελλήνων, Αθήνα 2006

2) ΚΛ. ΚΑΝΔΗΛΑΝΑΠΤΗ κ.α. Ελληνισμός της Διασποράς τ. Β', εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 2003

[1] ) ΚΛ. ΚΑΝΔΗΛΑΝΑΠΤΗ κ.α. Ελληνισμός της Διασποράς τ. Β', εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 2003, σελ 64.

[2] ) στον ίδιο σελ. 64

[3] )Ίδρυμα Βουλής Των Ελλήνων, Ο Ελληνισμός της Διασποράς 15ος-21ος αιώνας, εκδ Βουλή των Ελλήνων, Αθήνα 2006, σελ. 133

[4] ) στον ίδιο σέλ. 164

[5] )Λ. ΚΑΝΔΗΛΑΝΑΠΤΗ κ.α. , Ο.Π. σελ 141.

[6] ) στον ίδιο σελ. 141

[7] ) Ίδρυμα Βουλής Των Ελλήνων Ο.Π. σελ. 123

[8] )Λ. ΚΑΝΔΗΛΑΝΑΠΤΗ κ.α. , Ο.Π . 115

[9] ) Ίδρυμα Βουλής Των Ελλήνων Ο.Π. σελ. 96

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

Ο αντίχειρας του μηχανικού. Ιστορίες με τον Σέρλοκ Χολμς. Του Σερ Άρθουρ Κόναλ

Η Πολιτισμική Διαδρομή απόψε πρόκειται να σας παρουσιάσει μία ακόμη αγωνιώδη περιπέτεια του περίφημου Ντεντέκτιβ, πρόκειται τον ¨Αντίχειρα του Μηχανικού¨ του Σερ Άρθουρ Κόναλ.

Ένας νεαρός μηχανικός υδραυλικών, ορφανός και εργένης, τραυματίζεται σοβαρά, καθώς κόβει το δάκτυλο του (ακρωτηριάζεται)

Ο μηχανικός πηγαίνει πρώτα στο γιατρό Γουώτσον (επιστήθιο φίλο του Σέρλοκ Χολμς) για να του παράξει τις πρώτες βοήθειες και μετά απευθύνεται στο Ντεντέκτιβ καθώς ο τραυματισμός του σχετίζεται με μία υπόθεση που δεν είναι καθόλου απλή..

Ένας άγνωστος άνδρας που συστήθηκε στο νεαρό ως ¨ταγματάρχης¨ τον κάλεσε στην απομακρυσμένη κατοικία του ώστε να εκτιμήσει τη λειτουργία μίας πιεστικής μηχανής ενός υδραυλικού πιεστηρίου…

Ο Χρήστος Πάρλας υποδύεται το Σέρλοκ Χόλμς

Στο έργο ακούγεται και ο Μάκης Ρευματάς

Η μεταφόρτωση πραγματοποιήθηκε από το Κανάλι ¨Ραδιοφωνικό Θέατρο"

Καλή σας ακρόαση…

Πολιτισμική Διαδρομή

Λίμνη Δόξα στην Κορινθία

Ο κομμουνιστικός "εθνικισμός"