Τοπικές παραδόσεις για το Μέγα Αλέξανδρο και το Βουκεφάλα στη Βόρεια Ελλάδα.

 Στο  χωριό  Καλλιθέα  Δράμας,  σύμφωνα  με  μαρτυρία  κατοίκου  το  1964,  υπήρχε  μια πέτρα,  πάνω  στην  οποία  έμεινε  το  αποτύπωμα  από  το  πέταλο  του  αλόγου  του Αλέξανδρου,  όταν  πέρασε  από  κει  (Αικατερινίδης  2013:  1552).  





Κοντά  στο  χωριό Μεσολούρι  Γρεβενών  δείχνουν  τον  πετρωμένο  Βουκεφάλα,  που  πέθανε  εκεί  και πέτρωσε  επί  τόπου.  Επίσης,  στο  Δοτσικό  Γρεβενών  δείχνουν  τα  ίχνη  από  τα  πέταλα  του Βουκεφάλα  πάνω  στο  βράχο  και  στον  ποταμό  Βενετικό,  κοντά  στο  Ελευθεροχώρι Γρεβενών,  δείχνουν  ένα  βαθούλωμα  στη  γη,  που  άνοιξε  όταν  εκεί  πήδησε  ο Βουκεφάλας. 

 Αντίστοιχα,  τα  ίχνη  από  τα  πέταλα  του  Βουκεφάλα  δείχνουν  και  στα χωριά  Μανδήλι  και  Σφελινό  του  νομού  Σερρών.

  Παρόμοια  παράδοση  υπάρχει  και  στο Δραγοβίτσι  της  Καλαμπάκας  στη  Θεσσαλία,  όπου  μάλιστα  τα  ίχνη  του  Βουκεφάλα σχετίζονται  και  με  το  όραμα  ενός  όμορφου  καβαλάρη  που  περνά  από  κει  τις  νύχτες, τον  οποίο  κάποιοι  τον  ταυτίζουν  με  τον  Άγιο  Γεώργιο,  άλλοι  όμως  με  τον  Αλέξανδρο. 

Σε  άλλες  τοπικές  παραδόσεις  η  πατημασιά  που  αποτυπώθηκε  στο  βράχο  είναι ανθρώπινη  και  είναι  του  ίδιου  του  Αλέξανδρου,  όπως  λένε  στην  Κορμίστα  Σερρών  και στην  Καλλιπεύκη  του  Ολύμπου.  

Μια  παλιά  βρύση  στο  Ροδολείβος  Σερρών,  στη  θέση «Γουρνίκια»,  είναι  κατά  παράδοση  το  σημείο  που  ξεκουραζόταν  ο  Αλέξανδρος καθ’οδόν  για  το  δάσκαλό  του  τον  Αριστοτέλη,  στα  Στάγειρα  (Σπυριδάκης  1953:  388-389, Spyridakis  1973:  191-192,  Αικατερινίδης  1996:  11,  13-14).  

Τέλος,  η  ελληνική  τηλεόραση  το 1978  κατέγραψε  σε  ντοκιμαντέρ  μαρτυρίες  κατοίκων  της  Μακεδονίας,  που  έκαναν λόγο  για  διάφορες  παλιότερες  ή  και  ζωντανές  ακόμη  παραδόσεις.  Έτσι,  σύμφωνα  με αυτές  τις  καταγραφές,  στη  Μίεζα,  στη  Σχολή  του  Αριστοτέλη,  οι  γέροντες  έλεγαν παλιότερα  πως  ήταν  «το  σπήλαιο  του  Μεγάλου  Αλεξάνδρου».  Στο  χωριό  Παλιά  Πέλλα ο  Αλέξανδρος  είχε  το  βασίλειό  του  και  η  βρύση  του  χωριού  κατονομάστηκε  ως  «η βρύση  του  Μεγάλου  Αλεξάνδρου». 

 Όσο  για  την  Έδεσσα  με  τους  καταρράχτες  της,  εκεί ήταν  τα  θερινά  λουτρά  του  Αλέξανδρου.   Στην  περιοχή  της  Αριδαίας,  εξω  από  το χωριό  Άλωρο,  σε  απόσταση  περίπου  1000  μέτρων,  διασώζονται  τα  ερείπια  μιας γέφυρας  που  η  τοπική  παράδοση,  ακόμη  και  σήμερα,  ονοματίζει  ως  «γέφυρα  του Μεγάλου Αλεξάνδρου». 

 Η  ονοματοδοσία  περιοχών και  τοπωνυμίων με τον  Αλέξανδρο, όσο  απλοϊκή  κι  αν  φαίνεται  σήμερα,  έχει  τη  σημασία  της  για  τους  αγράμματους χωρικούς,    τους  φορείς  της  νεοελληνικής  παράδοσης  των  παλιότερων  εποχών. 

 Όπως εύστοχα  παρατήρησε  ο  Βελουδής,  «δείχνει  την  προσπάθειά  τους  να  συνδεθούν  με  τον κόσμο  που  τους  περιβάλλει,  την  προσπάθειά  τους  δηλαδή  να  βεβαιώσουν  και  να ενδυναμώσουν  την  ιστορικοκοινωνική  τους  συνείδηση»  (Βελουδής  1989  (1977):  πδ΄).    

Και ποια  άραγε  πιο  αντιπροσωπευτική  μορφή  για    την  ιστορική  συνείδηση  του  Νεοέλληνα από το  Μακεδόνα  βασιλιά, που  εμπεριέχει  καί  τον  Αχιλλέα  καί  τον  Αριστοτέλη;   

Πηγή: Κουγιουμτζόγλου, Ο Μέγας Αλέξανδρος του Ελληνισμού. 

Δεκέμβριος...

Δεκέμβριος, Χριστού γέννηση και καλός μας χρόνος.
Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.
Να΄ναι Χριστούγεννα στεγνά , τα Φώτα χιονισμένα
και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα
Χιόνι του Δεκεμβριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.



Καραντίνα...


 

Χωρις σχόλια... 

Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ, Γ. ΜΑΡΚΟΡΑ

Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ

Μήν, ἀδέλφια, φοβηθῆτε,
ἂν στ’ ὡραῖο σας περιβόλι
τὸ χειμῶνα τώρα ἰδῆτε
μὲ ὁλοφάνερη μορφή.

Ἐδῶ ἐρχόμουν κάθε τόσο,
μέρα ἐργάσιμη καὶ σχόλη,
στ’ ἄνθια, βρέχοντας, νὰ δώσω
μόσχους, χρώματα, ζωή.

Μὲ χαρούμενα σημεῖα,
σεῖς γονέοι, δικοὶ καὶ ξένοι,
νὰ μοῦ δείξετε εἶναι χρεία
τὴν εὐγνωμονη καρδιά.

Μὴ σᾶς μάργωσαν τὰ χέρια
γιατὶ ὁ πάγος μὲ λευκαίνει;
Ἂμ χτυπῆστε τα καὶ πλέρια,
νὰ σᾶς γένουνε φωτιά.




Ένα σονέτο του Λορέντζου Μαβίλη.

 Ψυχοφίλημα 


Χρυσάρμενα ονείρατ΄ αργοπλένε 

στο πέλαγο του πόθου οι φαντασίες

 και κατακεί αρμενίζουν όπου επήες,

 όπου τα δυο σου μάτια γελοκλαίνε,


 όπου απάρθενος φέγγεις, λατρεμένε

 κρίνε της ομορφιάς, κ΄ οι μελωδίες 

των τραγουδιών σου σμίγουν τες μαγείες,

 που μες τ΄ αγνά σου χείλια σιγοπνένε.


 Χάρου, καρδιά μου θλίβερη, κι αγάλλου! 

Πέρασε η μαύρη νύχτα κ΄ η άγρια μπόρα. 

Άνθι και συ μικρό μες του μεγάλο


 Κόσμου το περιβόλι άνοιξε τώρα.

 Δεν ήξερε η ψυχή μου να φιλήσει

τώρα ξέρει. Ω πανάχραντο μεθύσι.




Λάδι στη φωτιά, του Φίλιπ Λεβίν. Ραδιοφωνικό θέατρο.

Στο κρύο και παγωμένο Μπέρμοντς της Αγγλίας θα σας μεταφέρει αυτό το Σαββατόβραδο η Διαδρομή.


Πρόκειται να σας παρουσιάσουμε ένα ακόμη επεισόδιο της ενδιαφέρουσας σειράς αυτοτελών επεισοδίων σχετικής με υποθέσεις εξιχνίασης εμπρησμών...


Η υπόθεση:

Ο κύριος Μίλλερ, ένας συμπαθής ηλικιωμένος, κερδίζει 500 λίρες το χρόνο στις ομολογίες του. Ζει σε ένα από τα διαμερίσματα του σπιτιού της κυρίας Πιρς (πρόκειται για ένα παλιό σπίτι βικτωριανής εποχής ). Ο Μίλλερ πεθαίνει ξαφνικά από ασφυξία μετά από μια αναπάντεχη πυρκαγιά!
Ο ντετέκτιβ Κιου καλείται για μία ακόμη φορά να δώσει λύση, καθώς το χτύπημα στο κεφάλι που φέρει ο Μίλλερ κινεί τις υποψίες.
Σύντομα ο Κιου διαπιστώνει ότι πρόκειται για φόνο και όχι για ατύχημα! Βασικοί ύποπτοι είναι δύο άνδρες που μένουν στο σπίτι της κυρίας Πιρς.

Η παραγωγή της σειράς ανήκει στην κυπριακή ραδιοφωνία.

Η μεταφόρτωση του έργου έγινε από το κανάλι Ισοβιτης

Γροιλανδία, σπίτια μεσα στο πράσινο... (Φωτογραφίες)

Γροιλανδία σημαίνει πράσινη γη... 


Χωριά Γροιλανδέζικα, των οποίων τα σπίτια ειναι άριστα πρισαρμοσμενα στο φυσικό τοπίο... 



Απερίγραπτη ομορφιά....






 

Ο κομμουνιστικός "εθνικισμός"

Η βασική  προτεραιότητα  του  σοβιετικού  καθεστώτος  τόσο  κατά  τη  διάρκεια  του πολέμου,  όσο  και  στην  αμέσως  μεταπολεμική  περίοδο,  υπήρξε  η  διατήρηση  και ενίσχυση  της  συνοχής  του  σοβιετικού  κράτους  και  η  καταστολή αποσχιστικών/αυτονομιστικών  εθνικιστικών  κινήσεων  εντός  της  ΕΣΣΔ.




  

Σε  συνθήκες «καπιταλιστικής  περικύκλωσης»  και  σε  ένα  κλίμα  «πανταχού  παρούσας συνωμοσίας»,  χαρακτηριστικό  της  έννοιας  «εχθροί  του  λαού» (vragi naroda)  υπήρξε η  αναπόσπαστη  σύνδεση  εσωτερικών  και  εξωτερικών  εχθρών,  η  σύντηξη  του παραδοσιακού  κρατικού  συμφέροντος  με  την  κομματική  ιδεολογία.

 Όπως  ο  Στάλιν κατέστησε  σαφές  ενώπιον  των  στενότερων  συνεργατών  του  στις  7  Νοεμβρίου  1937 (εν  μέσω  του  Μεγάλου  Τρόμου,  των  σταλινικών  εκκαθαρίσεων  της  εποχής),  κανένα ίχνος  ελέους  δεν  θα  επιφυλάσσονταν  προς  τους  «εχθρούς  του  λαού» –  ταξικούς, κομματικούς  και,  ολοένα  και  περισσότερο,  εθνικούς  (δηλαδή  εθνικές  μειονότητες εντός  της  ΕΣΣΔ),  διακηρύσσοντας:

 «οι  τσάροι  έκαναν  ένα  σωστό  πράγμα  – δημιούργησαν  ένα  τεράστιο  κράτος  που  εκτείνεται  ως  την  Καμτσάτκα.  Εμείς  [οι μπολσεβίκοι]  κληρονομήσαμε  αυτό  το  κράτος.  Και  είμαστε  εμείς,  που  για  πρώτη φορά  εδραιώσαμε  και  ενισχύσαμε  αυτό  το  κράτος  ως  μία  ενιαία  και  αδιαίρετη οντότητα.  Εμείς  έχουμε  ενοποιήσει  το  κράτος  κατά  τέτοιο  τρόπο  ώστε  αν  ένα  μέρος απομονωνόταν  από  το  κοινό  σοσιαλιστικό  κράτος,  όχι  μόνο  θα  προξενούσε  βλάβη στο  τελευταίο  αλλά  [το  κομμάτι  εκείνο]  δεν  θα  εδύνατο  να  υπάρξει  ανεξάρτητο  και αναπόφευκτα  θα  έπεφτε  κάτω  από  ξένο  ζυγό.  Συνεπώς,  όποιος  επιχειρεί  να καταστρέψει  αυτή  την  ενότητα  του  σοσιαλιστικού  κράτους,  όποιος  επιδιώκει  τον διαχωρισμό  οποιουδήποτε  κομματιού  ή  οποιασδήποτε  εθνικότητας  –  εκείνος  ο άνδρας  είναι  εχθρός,  ένας  ορκισμένος  εχθρός  του  κράτους  και  των  λαών  της  ΕΣΣΔ. Και  θα  καταστρέψουμε  τον  καθένα  και  οποιονδήποτε  τέτοιο  εχθρό,  ακόμη  κι  αν υπήρξε  ένας  παλαιός  Μπολσεβίκος·  θα  καταστρέψουμε  όλο  του  το  σόι,  την οικογένεια  του.  Θα  καταστρέψουμε  δίχως  οίκτο  οποιονδήποτε  που,  με  τις  πράξεις  ή τις  σκέψεις  του  –  ναι,  τις  σκέψεις  του  –  απειλεί  την  ενότητα  του  σοσιαλιστικού κράτους».

Ivo Banac (επιμ.), The Diary of Georgi Dimitrov, 1933-1949 (New Haven & London: Yale University Press, 2003), σ. 65. 

Καραντίνας συνέχεια...

 Πάντα επίκαιρος ο Αρκάς... 




Ο Βύρων Πάλλης. Μια σπουδαία μορφή του ραδιοφωνικού θεάτρου.

 Ο Βύρων Πάλλης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της παλιάς γενιάς. Πόσοι δεν τον θυμούνται ως Θανασάκη στο Θανασάκη τον Πολιτε...