Τα βασικά στοιχεία του Νατουραλισμού στο θέατρο.
Ο νατουραλισμός
Ο θεατρικός νατουραλισμός δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός αλλά μέρος μιας γενικότερης τάσης στα γράμματα και στις εικαστικές τέχνες που εγκωμιάζει την πλήρη αναπαραγωγή μιας μη εξωραϊσμένης πραγματικότητας. Η εξέλιξη της κοινωνικής και οικονομικής ζωής των επιστημών (θεωρία της κληρονομικότητας του Δαρβίνου κτλ.), παράλληλα με την εφεύρεση και την τελειοποίηση της φωτογραφίας, που προσέφερε μια ακριβή αναπαράσταση του κόσμου, συνέβαλαν στην ανάπτυξη του ριζοσπαστικού κινήματος που έθεσε νέα δεδομένα για την αποτύπωση της ζωής και την επιλογή της θεματολογίας στο θέατρο.
Βασικά χαρακτηριστικά της νατουραλιστικής γραφής
Η θεατρική σκηνή επηρεάστηκε από τα μυθιστορήματα του Εμίλ Ζολά και από το μανιφέστο Le Natouralism au Theatre, που διατύπωσε το 1881, ενάντια στις επίπλαστες μεθόδους συγγραφής και υποκριτικής της εποχής, αναζητώντας ένα φυσικό περιβάλλον για το σκηνικό θέαμα, με επίκεντρο τον άνθρωπο όπως πραγματικά είναι.
Στο νατουραλισμό η κληρονομικότητα και το περιβάλλον είναι οι δύο παράγοντες που καθορίζουν το πεπρωμένο και τις πράξεις του δραματικού προσώπου και καθορίζουν απόλυτα τη συμπεριφορά του. Η αληθινή συμπεριφορά του ανθρώπου μπορεί να παρατηρηθεί ακέραια σε περιβάλλοντα παρθένα από κοινωνικούς καθωσπρεπισμούς. Δεν είναι τυχαίο ότι όσο πιο νατουραλιστικό είναι το έργο τόσο πιο βαθιά στην ανθρώπινη εξαθλίωση βρίσκεται το περιβάλλον των προλετάριων, διαλυμένων από τις κοινωνικές συνθήκες ανθρώπων. Η πραγματικότητα αποδίδεται μέσα από σκληρές εικόνες φωτογραφικής αποτύπωση.
Η θεατρική γραφή αποκτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά περιγραφής, αφηγηματικότητας και αναπαράστασης όπως:
1. Ταμπλό: η επιλογή της σκηνικής δράσης με φωτογραφική σταθερότητα αντί για θεατρική ροή, που έχει στόχο την απομάκρυνση από την πραγματικότητα και την αποσπασματική αφήγηση ιδιαίτερων «μικροσκοπικών» εκφάνσεων της καθημερινής ζωής.
2. Μιλιέ: το σκηνικό περιβάλλον, η κατά το δυνατόν πιστή αναπαράσταση του φυσικού χώρου. Μιλιέ: ο χώρος του δράματος, όπου η σκηνογραφία αποδίδεται με σκηνικά τόσο αληθοφανή όσο το «φυσικό» τους αντίθετο, που λειτουργούν ως «διαρκείς περιγραφές», όπως σημειώνει ο Ζολά, και μάλιστα κατασκευάζονται με πραγματικά αντικείμενα (πραγματικές πόρτες, βοδινό κρέας με το αίμα του στις σκηνοθεσίες του Αντουάν κτλ.). Η νατουραλιστική σκηνοθεσία αρέσκεται στη συσσώρευση, τη λεπτομέρεια, το μοναδικό και το απρόβλεπτο. Pavis Patrice, Λεξικό του Θεάτρου
3. Η «φέτα ζωής»: Διατύπωση του Ζολά που πίστευε ότι ένα έργο πρέπει να είναι μια «φέτα ζωής» ριγμένη πάνω στη σκηνή, χωρίς ωραιοποιήσεις και τεχνάσματα, σαν αυτά του Σκπιμπ και των συγγραφέων του «καλοφτιαγμένου» έργου.
4. Τέταρτος τοίχος: Νοητός τοίχος όπου ο θεατής παρίσταται σε μια δράση ηδονοβλεπτικά, αφού οι ηθοποιοί παίζουν μέσα σε ένα κλειστό σύμπαν που δεν τον περιλαμβάνει, δημιουργώντας έναν ακραίο διαχωρισμό της σκηνής και της πλατείας.
Είτε συνθέτετε είτε παίζετε, να μην σκέφτεστε πια τον θεατή, σαν να μην υπήρχε. Φανταστείτε στην άκρη της σκηνής ένα μεγάλο τοίχο που σας χωρίζει από την πλατεία· να παίζετε σαν να μην είχε σηκωθεί η αυλαία.
Ντιντερό Ντενί, Περί της δραματικής τέχνης
Πηγή: Υπουργείο Παιδείας κ Θρησκευμάτων
Πεγκ καρδούλα μου, του Τζων Χαρτλεϊ Μαννερς. Ραδιοφωνικό Θέατρο
Αγαπητοί φίλοι καλησπέρα και Καλή Χρονιά!
Απόψε θα σας παρουσιάσω το αριστούργημα του Άγγλου συγγραφέα Τζων Χαρτλεϊ Μαννερς "Πεγκ καρδούλα μου". Το έργο του Λονδρέζου θεατρικού συγγραφέα εκδόθηκε το 1913 στη Νέα Υόρκη και σημείωσε τεράστια επιτυχία στις παραστάσεις που ανέβηκαν στη σκηνή του Θεάτρου Μπρόντγουεϊ.
Το έργο παίχτηκε για πρώτη φορά το 1950 στις Αθηναϊκές σκηνές και σε 242 παραστάσεις το παρακολούθησαν 98.368 θεατές, νούμερα μυθικά για την εποχή!
Όπως γράφτηκε ο Manners, στο "Peg o 'My Heart" έρχεται σε αντίθεση με το σνομπ της βρετανικής ανώτερης μεσαίας τάξης (θεία του Peg Chichester) με τον καλοπροαίρετο και γλυκά συναισθηματικό χαρακτήρα του ιρλανδικού λαζ, Peg πρόκειται για μια συνηθισμένη θεατρική αίσθηση.
Το έργο έχει και κάποιες πολιτικές προεκτάσεις (ιρλανδική αυτοδιάθεση), ενώ αντιπαραβάλλει ακόμη το γνήσιο λαϊκό αγροτικό βίο απέναντι στην υποκρισία και στον καθωσπρεπισμό της ανώτερης βρετανικής τάξης.
«Αμφιβάλλω αν, τον καιρό που κυοφορούσε στη φαντασία του ο συγγραφέας την ηρωίδα του, της είχε δώσειτελειότερη μορφή, ιδεωδέστερη έκφραση…», θα σημειώσει ο Στ. Σπηλιωτόπουλος, στην εφημερίδα «Ακρόπολις».
Η Έλλη Λαμπέτη ερμήνευσε το ρόλο της Πεγκ Ο’ Κόνελ πρώτη φορά το 1951 στην παράσταση του Θεάτρου Μουσούρη και το 1961 με τον δικό της θίασο, τον θίασο Λαμπέτη. Το ραδιοφωνικό θέατρο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, φιλοξένησε το 1967 στους ραδιοθαλάμους ηχογραφήσεων τη μεγάλη πρωταγωνίστρια, δίνοντας στους ακροατές σε όλη την Ελλάδα τη δυνατότητα να απολαύσουν τη δημοφιλή Έλλη Λαμπέτη σε μία από τις μεγάλες επιτυχίες της. (Τρίτο Πρόγραμμα)
Η ηχογράφηση που θα ακούσουμε μεταδόθηκε πρώτη φορά από την εκπομπή «Το Θέατρο της Τετάρτης» στο Εθνικό Πρόγραμμα, τον Ιούνιο του 1967.
Μετάφραση: Λουίζος Δάνος
Ραδιοφωνική προσαρμογή-ραδιοσκηνοθεσία: Γιώργος Γιαννίσης
Μουσική επιμέλεια: Ιφιγένεια Ευθυμιάτου-Σπύρου
Επιμέλεια ήχων: Άρτεμις Τρωίζου
Ρύθμιση ήχου: Γρηγόρης Γίγας
Ακούγονται οι ηθοποιοί: Έλλη Λαμπέτη (στο ρόλο της Πεγκ), Ανδρέας Μπάρκουλης (στο ρόλο τουΤζέρι), Μαίρη Λαλοπούλου, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Κατερίνα Βασιλάκου, Γιώργος Μετσόλης, Ντίνος Καρύδης, Σταύρος Ξενίδης.
Μία σπουδαία ηθοποιός, η Έλλη Λαμπέτη, πρωταγωνιστεί στο έργο
Η μεταφόρτωση πραγματοποιήθηκε από το κανάλι Manos Lambakis:
Πηγές: sofissecrets1.blogspot.com,Τρίτο Πρόγραμμα
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ, ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2021!!!
ΣΥΧΑΡΙΆΣΜΑΤΑ ΕΙΣ ΓΕΝΈΘΛΙΑ ΓΑΪΔΆΡΟΥ
Καλορίζικος. Νὰ ζήσῃ
Ὁ νηὸς γαΐδαρος, ν᾿ ἀξίνῃ.
Νὰ σοῦ ζήση, νὰ σοῦ γίνῃ
Ὡς καθὼς ἐπιθυμᾶς.
Νὰ σοῦ ἀξένουνε τ᾿ αὐτιά του,
Καὶ νὰν᾿ τὰ συχνοτσουλόνῃ.
Νὰ χοντρένῃ, νὰ ῾ψηλώνῃ,
Ὡς καθὼς ἐπιθυμᾶς.
Νὰ σοῦ ζήσῃ. Ὁ Θειὸς νὰ κάμῃ
Νὰ σοῦ ζήσῃ ὁ γάϊδαρός σου.
Νὰν τὸν ἔχης πάντα ὀμπρός σου
Ὡς καθὼς ἐπιθυμᾶς.
Νὰ σοῦ ζήσῃ ὁ γάϊδαρός σου
Καὶ νὰ ζήσῃς κι ἡ ἀφεντιά σου,
Νὰν τὸν ἔχῃς στὴ δουλειά σου
Ὡς καθὼς ἐπιθυμᾶς.
Ανδρέας Λασκαράτος.
Να μ' αγαπάς. Νατάσα θεοδωριδου
Μονο με ένα χάδι σου πεταω
Και στα στερια περπατάω
με δυο λόγια τρυφερά
Μόνο που σε νιώθω στο πλευρό μου
ζωντανεύει τ’ όνειρό μου
σαν να ζω πρώτη φορά
Να μ’ αγαπάς τίποτα άλλο δε σου ζητάω
να με κρατάς αγκαλιά σου να ξενυχτάω
με τα δικά σου φιλιά τα βράδια να μεθάω
Να μ’ αγαπάς για να παίρνω ζωή κοντά σου
να με κρατάς έχω ανάγκη τη ζεστασιά σου
να ’μαστε ένα κορμί καρδιά μου η καρδιά σου
Πες μου πως δε ζούμε ένα ψέμα
και θα νοιάζεσαι για μένα
όπως τώρα μια ζωή
Πες μου πως θα βρίσκεσαι κοντά μου
και στα δύσκολα καρδιά μου
πως θα είμαστε μαζί
Να μ’ αγαπάς τίποτα άλλο δε σου ζητάω
να με κρατάς αγκαλιά σου να ξενυχτάω
με τα δικά σου φιλιά τα βράδια να μεθάω
Να μ’ αγαπάς για να παίρνω ζωή κοντά σου
να με κρατάς έχω ανάγκη τη ζεστασιά σου
να ’μαστε ένα κορμί καρδιά μου η καρδιά σου...
Τι φοβούνται οι καλικάντζαροι;
Η παράδοση αναφέρει τρεις τρόπους απομάκρυνσης των καλικάντζαρων: χριστιανικές ιεροτελεστίες, επωδούς και μαγικές πράξεις.
Οι καλικάντζαροι, λοιπόν, φοβούνται τον σταυρό, τον αγιασμό και το λιβάνι, αλλά και το πατερημών ή τη φράση
«Ξύλα κούτσουρα, δαυλιά καημένα».
Όπως είπαμε φοβούνται τη φωτιά , αλλά και το κάπνισμα με δύσοσμες ουσίες όπως η βοτάνη χαμαιλέων ,κοινώς , χαμολιό. Έτσι στο Λαμπέτι Ηλείας λένε ότι οι καλικάντζαροι σαν μύριζαν τέτοιο βοτάνι έλεγαν φεύγοντας:
«Χαμολιός μυρίζει εδώ, να χαθεί τέτοιο χωριό.»
Οι καλικάντζαροι ακόμα έτρεμαν και τα αγκάθια για αυτό και οι άνθρωποι έλεγαν σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας(Καρδαμύλη):
«Να βάλεις αφάνες στην αστράχια, να βουλώσεις τες τρύπες…να μην χωράνε να αγκυλώνονται τα καταραμένα τσιλικρωτά».
Αποτρεπτική δύναμη είχε και το χοιρινό κόκαλο και τα χαϊμαλιά που κρεμούσαν έξω από τις πόρτες. Αν πάραυτα έβλεπαν καλικάντζαρο μέσα στο σπίτι τον έβαζαν να μετρήσει τις τρύπες κόσκινου για να τον ακινητοποιήσουν, του έδεναν τα πόδια με ψαθόσκοινο ή κόκκινη κλωστή.
Ο Πύργος του Νελ, του Αλέξανδρου Δουμά (πατρός). Ραδιοφωνικό θέατρο
Αγαπητοί φίλοι απόψε θα σας παρουσιάσω το έργο του Αλεξάνδρου Δουμά (πατρός) "Ο Πύργος του Νελ", ένα έργο που γράφτηκε το 1832, ...
-
Ο Ευριπίδης όπως είδαμε στην εκτεταμένη ανάλυση της 24-08-2019 του έργου "Ελένη" ( https://politismikidiadromi.blogspot.com/2019...
-
Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος. Αγαπητοί φίλοι του θεάτρου απόψε θα σας παρουσιάσω ένα αριστούργημα της παγκόσμιας θεατρικής λογοτεχνίας, το Θ...
-
Η μαντική και τα μαντεία κατείχαν σπουδαία θέση στην καθημερινότητα των αρχαίων Ελλήνων, σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας. Ο Αισχύλος...