Τίτλοι και προσφωνήσεις στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

 

sultan		τίτλος για το σουλτάνο, τις γυναίκες του, και τα παιδιά του
padişah		μονάρχης, σουλτάνος
han		τίτλος προσφώνησης μετά το όνομα του σουλτάνου
sadrazam		πρωθυπουργός (μεγάλος βεζίρης)
vezir		υπουργός, βεζίρης
paşa		Περιφερειάρχης
vali		Ο επίσημος τίτλος του Πασά
has odabaşı		υπεύθυνος για το δωμάτιο του σουλτάνου
şehzade		πρίγκηπας (ηγεμόνας), γιος του σουλτάνου
harem		χαρέμι
valide sultan		μητέρα του σουλτάνου
haseki		ευνοούμενη στο χαρέμι, υποψήφια για το σουλτάνο
haseki sultan		μητέρα αγοριού, διαδόχου του σουλτάνου
haseki kadın		γυναίκα που είχε γεννήσει κορίτσι από το σουλτάνο
kalfa		γυναίκα επόπτης του χαρεμιού
hatun		κυρία, γυναίκα
cariye		παλλακίδα, υπηρέτρια
gedikli cariye		παλλακίδα σε αναμονή για πρόσκληση από το σουλτάνο
kızlar ağası		μαύρος ευνούχος, αρχηγός του χαρεμιού
kanuni		νομοθέτης
kadı		καδής, δικαστής
serasker		αρχηγός του στρατού
kapudan paşa		ναύαρχος
binbaşı		διοικητής χιλίων ανδρών
ağa		αξιωματικός, όργανο της τάξης
yeniçeri		νέοι στρατιώτες, γενίτσαροι
kaymakam		διοικητής μίας μικρής επαρχίας
bey		τίτλος χαμηλότερος του Πασά, σε πολιτικούς και στρατιωτικούς διοικητές
çelebi		αξιότιμος - προσφώνηση
hoca		δάσκαλος
lala		παιδαγωγός - λάλας - διακεκριμένος δάσκαλος του γιου του σουλτάνου
derviş		φτωχός, περιπλανώμενος
gavur		μη μουσουλμάνος
dönme		κάποιος που ασπάστηκε τον ισλαμισμό
bostancı		κηπουρός του παλατιού
köle		σκλάβος, δούλος

Χαρακτηριστικές φράσεις από το σήριαλ "Σουλεϊμάν ο μεγαλοπρεπής - Muhteşem Yüzyıl":
- Hünkarım! - Εξοχότατε! (Προσφώνηση σουλτάνου)
- Aslanım! - Λιοντάρι μου! (Η μητέρα προς το γιο)
- Destur. Sultan Süleyman Han hazretleri! - Στην άκρη. Η αυτού εξοχότης σουλτάνος Σουλεϊμάν!

Πηγή: Turkish

Γαλήνια εκδίκηση, του Κυριάκου Ορφανου. Ραδιοφωνικό Θέατρο

 Αγαπητοί φίλοι καλησπέρα σας, απόψε θα σας παρουσιάσω ένα έργο της όψιμης εποχής του ραδιοφωνικού θεάτρου. Πρόκειται για το έργο του Κυριάκου Ορφανού, "Γαλήνια εκδίκηση". Η "Γαλήνια εκδίκηση" προβάλλει ορισμένα βαθιά και σπουδαία νοήματα της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης.

Το έργο κέρδισε το τρίτο βραβείο σε διαγωνισμό συγγραφής  έργων ραδιοφωνικού θεάτρου  του ιδρύματος Κυριακής ραδιοφωνίας το 2013 μεταξύ εβδομήντατριών έργων.

Η υπόθεση:

Ο Κασσιανός έχει καταδικαστεί σε ισόβια για ανθρωποκτονία. Κατά την μεταφορά του σε νοσοκομείο βρίσκει ευκαιρία και δραπετεύει. Η αστυνομία ζητώντας πληροφορίες από τους συγκρατούμενους του μαθαίνει ότι ο Κασσιανός πάντα έλεγε πως καταδικάστηκε άδικα και με την πρώτη ευκαιρία θα έπαιρνε εκδίκηση τιμωρώντας πρώην συνεργάτη του που θεωρούσε υπεύθυνο για την σε βάρος του σκευωρία. Η αστυνομία λοιπόν ξεκινά έρευνες σε μια κάπως απομονωμένη περιοχή που οδηγεί στο Βοτανοχώρι...

Πρόκειται για ένα καλογραμμένο αστυνομικό έργο, το οποίο έχει ανατροπές και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του ακροατή. Ο Ορφανός μέσα από ένα αστυνομικό έργο προβάλλει πολλά και σημαντικά διδάγματα της χριστιανικής θρησκείας.

Δυστυχώς οι ερμηνείες των ηθοποιών δεν ανταποκρίθηκαν στη λογοτεχνική αξία του έργου...

Παίζουν οι ηθοποιοί: Λιάνα Χαλκιά, Νεοκλής Νεοκλέους, Μαρία Παπακώστα, Νικίας Νικολαϊδης, Κίμωνας Αποστολόπουλος, Θανάσης Δρακόπουλος.

Η μεταφόρτωση έγινε από το Glob TV.

Πηγές: ΡΙΚ, GreekRadio-Theater

Η Νικολάου Γερμανού εν έτει 1938.

 

Το ηχητικό θέατρο: τέχνη και τεχνολογία

 Το ηχητικό θέατρο [audio drama], ένα είδος θεάτρου που στηρίζεται αποκλειστικά στον ήχο (φωνή, ήχοι, μουσική αλλά και σιωπή) «που μεταδίδεται ή/και ηχογραφείται με ηλεκτροακουστικά μέσα» (Huwiler 2005: 46) και αποκλείει την επί σκηνής αναπαράσταση (για πολλούς ίδιον του δραματικού είδους) είναι αναμφισβήτητα παιδί της τεχνολογίας. Ήδη από την προϊστορία του, στα τέλη του 19ου αιώνα, και μέχρι και τις ημέρες μας το ηχητικό θέατρο συνδέεται στενά με τις τεχνολογικές εξελίξεις τόσο στον τομέα της μετάδοσης, ηχογράφησης και μηχανικής αναπαραγωγής του ήχου όσο και στους τομείς της επικοινωνίας και της πληροφορίας. Την ίδια στιγμή, πρόκειται για μια αυτόνομη μορφή τέχνης, που ενσωματώνει αισθητικές αξίες και συμμετέχει ενεργά στον καλλιτεχνικό διάλογο που διεξάγεται την εποχή της πραγμάτωσής της. Οι δύο αυτές διαστάσεις του ηχητικού θεάτρου –τεχνική και καλλιτεχνική– είναι ουσιαστικά αξεδιάλυτες, αφού η μια καθορίζει και μεταμορφώνει την άλλην.

Η προϊστορία του ηχητικού θεάτρου, ενός 'θεάτρου του νου' [theatre of the mind], αρχίζει με τη ζωντανή μετάδοση θεατρικών παραστάσεων μέσω της νεόκοπης τεχνολογίας του τηλεφώνου στη δεκαετία του 1880. Η πραγματική ακμή, όμως του ηχητικού θεάτρου ήρθε όταν αυτό άρχισε να μεταδίδεται μέσω των συχνοτήτων του ραδιοφώνου στη δεκαετία του 1920, του 'τυφλού' αυτού μέσου [blind medium] · έτσι προέκυψε το είδος που ονομάστηκε 'ραδιοφωνικό θέατρο' [radio drama]. Η μετάδοση ραδιοφωνικών έργων υπήρξε από τις πρώτες επιλογές για τις νεοσύστατες ραδιοφωνίες της Δύσης, με πρωτοπόρο το βρετανικό BBC, ενώ ακόμα και σήμερα οι ραδιοφωνικές συχνότητες χωρών όπως η Γερμανία ή η Γαλλία εξακολουθούν να φιλοξενούν ανάλογα προγράμματα, πάρα τις σημαντικές αλλαγές που σημειώθηκαν εν τω μεταξύ στις συνθήκες παραγωγής και τους όρους επικοινωνίας αλλά και τις διαφοροποιήσεις στην αισθητική.

Από τη δεκαετία του 1920 μέχρι και τα 1950 περίπου, τόσο στη Μεγάλη Βρετανία όσο και στις ΗΠΑ το ραδιοφωνικό θέατρο γνώρισε ευρεία διάδοση. Παρά το διαφορετικό μοντέλο παραγωγής (στη Βρετανία φορέας υπήρξε το κράτος, ενώ στις ΗΠΑ στήθηκε μια ανθηρή ανεξάρτητη βιομηχανία) και στις δύο περιπτώσεις η ακροαματικότητα υπήρξε εξαιρετικά μεγάλη. Έτσι, το είδος του ραδιοφωνικού θεάτρου εδραιώθηκε. Η περίοδος αυτή έφτασε στο τέλος, όταν η τηλεόραση ήρθε να πάρει τη θέση του ραδιοφώνου ως μέσου μαζικής επικοινωνίας και να αντιτάξει την εικόνα ως συμπλήρωμα στον ήχο.

Μεταπολεμικά, χάρη σε εξελίξεις στον τομέα της αισθητικής αλλά και εξαιτίας πολιτικών συγκυριών, οι δημιουργοί του ηχητικού θεάτρου στη Γερμανία [για τα έργα αυτά χρησιμοποιείται διεθνώς ο γερμανικός όρος Hoerspiel] επιτυγχάνουν να προσδώσουν λογοτεχνικό κύρος στο είδος. Κατά τη δεκαετία του 1960, ως αποτέλεσμα των τεχνολογικών εξελίξεων, αμφισβητείται η πρωτοκαθεδρία του λόγου και τα έργα ηχητικού θεάτρου δίνουν βάρος όλο και περισσότερο στον ήχο και τη μουσική, πλησιάζοντας την αισθητική της πρωτοποριακής μουσικής, που επίσης γεννιέται την εποχή εκείνη. Το νέας αισθητικής ηχητικό θεατρικό έργο ονομάζεται χαρακτηριστικά Neues Hoerspiel και δεν ενδιαφέρεται για όποια αφηγηματική συνέπεια μέσω του λόγου, αλλά κατατάσσει λόγο, ήχο και μουσική στο ίδιο επίπεδο σημασίας, συνιστώντας ένα συνολικό ηχητικό γεγονός.

Τέλος, το ραδιόφωνο χάνει την πρωτοκαθεδρία του όταν η υπόθεση του ήχου περνά στο βασίλειο των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του Διαδικτύου στην αυγή του 21ου αιώνα. Η ψηφιακή τεχνολογία έχει πλέον αναζωογονήσει το ηχητικό θέατρο, καθώς διευκολύνει όχι μόνο τις συνθήκες παραγωγής ενός έργου αλλά και τη διάδοσή του σε παγκόσμιο επίπεδο. Την ίδια στιγμή, νέες λειτουργίες έχουν ανακύψει οι οποίες θέτουν το ηχητικό θεατρικό έργο στην υπηρεσία μιας παγκοσμιοποιημένης κοινότητας.

Πηγή:

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΗΧΗΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: Παναγιώτα Κωνσταντινάκου

Αλήθειες της Αριστεράς στο σχολείο. Τάκης Θεοδωρόπουλος

 Ελληνες γρηγορείτε! Η χώρα βάλλεται πανταχόθεν – και «από ανέκαθεν» θα μου πείτε. Δεν τους φτάνει που τσιμέντωσαν την Ακρόπολη. Δεν τους φτάνει που μας τσιμπάνε με τις αυταρχικές σύριγγες για να μας εμβολιάσουν. Τώρα με δόλιο τρόπο προσπαθούν να χωθούν στα μυαλά των εφήβων μας για να αλλοιώσουν την ιστορική τους μνήμη.

 Ευτυχώς υπάρχουν οι άγρυπνοι ακρίτες της συνείδησής μας, εν προκειμένω η ΟΛΜΕ. Οπως διάβασα χθες στο κείμενο του Απόστολου Λακασά στην «Κ» το ως άνω αρκτικόλεξο καταγγέλλει ότι η γερμανική κυβέρνηση: «Επιχειρεί με ύπουλο τρόπο να παρέμβει στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα… επιδιώκει βαθμιαία να αμβλύνει τις ευθύνες της ναζιστικής Γερμανίας για τα ανείπωτα εγκλήματά της σε βάρος της χώρας όπως επίσης όλων των λαών». Το φρικαλέο αυτό εγχείρημα επιχειρείται μέσω ενός ψηφιακού αρχείου με τίτλο «Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα». Περιλαμβάνει 93 συνεντεύξεις, μεταξύ αυτών επιζησάντων του Ολοκαυτώματος, του Μανόλη Γλέζου και του Κάρολου Παπούλια. Πρόγραμμα με ελληνογερμανική χρηματοδότηση. Τι το ενόχλησε το αρκτικόλεξο; Υποθέτω ότι το πρόγραμμα δεν ακολουθεί το επίσημο αφήγημα της Αριστεράς κατά το οποίο στη γερμανική Κατοχή αντιστάθηκε μόνον το ΚΚΕ. Ολοι οι άλλοι ήσαν δωσίλογοι και μαυραγορίτες. Δολίως παραλείπει να πει στα παιδιά ότι τον ναζισμό τον εξαφάνισε η μεγάλη σοβιετική πατρίδα. Δεν ξέρω. Υποθέσεις κάνω. Μάλλον όμως προσπαθεί να στρώσει το έδαφος για να μας επιβάλλει καινούργιο μνημόνιο.

Σοβαρεύομαι κατά το δυνατόν. Το αρκτικόλεξο δυστυχώς δεν είναι μόνον συνδυασμός τεσσάρων γραμμάτων της αλφαβήτου. Πίσω του βρίσκεται η συνδικαλιστική εκπροσώπηση των διδασκόντων στη Μέση Εκπαίδευση. Την δε καταγγελία την υπογράφει το διοικητικό της συμβούλιο. Οθεν και τα ερωτήματα που προκύπτουν. Αυτή η άποψη εκπροσωπεί όντως την πλειονότητα των διδασκόντων στη Μέση Εκπαίδευση; Θέλω να πω ο καθηγητής στο μάθημα της Ιστορίας θα παρουσιάσει το αρχείο ως δόλια προσπάθεια άμβλυνσης της ναζιστικής φρίκης; Τόσο δόλια ώστε να ξεγελάσει και τον Γλέζο. Αν όντως ισχύει αυτό τότε η κατάσταση στη Μέση Εκπαίδευση δεν διορθώνεται ούτε με δέκα αξιολογήσεις. Ή μήπως η άποψη εκφράζει μια «πεφωτισμένη» μειοψηφία η οποία εκπροσωπείται στο Δ.Σ. εκμεταλλευόμενη την αδράνεια ή την αδιαφορία της πλειονότητας των εκπαιδευτικών για τις αρχαιρεσίες στην ΟΛΜΕ τους; Ελπίζω στο δεύτερο γιατί δεν θέλω να πάψω να ελπίζω.

Πάντως αυτοί είναι εκπαιδευτικοί. Κοινώς μπαίνουν στην τάξη και έχουν στο έλεός τους εφηβικά μυαλά. Και λίγοι να είναι φτάνει. Φτάνει για να εξηγήσουμε πώς ανανεώνονται οι φυλές των καταληψιών για παράδειγμα ή πώς οργανώνονται τα λεγόμενα «πανεκπαιδευτικά» συλλαλητήρια με δυο χιλιάδες άτομα. Κι αυτοί μειονότητες είναι. «Μπορούμε να αλλάξουμε τις συνήθειές μας πριν είναι αργά;», όπως λέει κι η σαχλή της διαφήμισης.

Πηγή: Καθημερινή

Από το Τσερνόμπιλ στον ΣΥΡΙΖΑ. Τάκης Θεοδωρόπουλος

«Αντισοβιετικό νέφος». Στην επέτειο του Τσερνόμπιλ (26/4/1986) μνημονεύουμε το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη». Οπως κι εκείνον τον γραφικό δημοσιογράφο του που έφαγε μαρούλι για να μας δείξει ότι η ραδιενέργεια δεν έχει μολύνει τη γη μας. Ξεχνάμε όμως το ΠΑΣΟΚ του καιρού εκείνου που ήταν κυβέρνηση, άρα υπεύθυνο για την προστασία των Ελλήνων πολιτών. Οι οποίοι με την προχωρημένη άνοιξη και τις γιορτές του Πάσχα είχαν ξεχυθεί στα βουνά και στα λαγκάδια της επικρατείας. Ο Γιώργος Γεννηματάς, υπουργός Υγείας τότε, μπορεί να μην έφαγε μαρούλι δημοσία. Καθησύχασε όμως τους Ελληνες με τον πιο επίσημο τρόπο. Η ραδιενέργεια δεν έχει φτάσει στη χώρα μας. Ελληνες αναπνέετε ελεύθερα. Σας το εξασφαλίζει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Αγνοια κινδύνου; Αφέλεια; Κάτι βαθύτερο μάλλον. Το «κίνημα», η ηγετική δύναμη του αγώνα κατά της Δεξιάς, δεν μπορούσε να πέσει θύμα μιας προπαγάνδας που στόχο είχε την ΕΣΣΔ. Ηταν η εποχή του αγώνα κατά των «βάσεων» και το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» δεν είχε ξεχαστεί ακόμη. Η στάση του ΠΑΣΟΚ απέναντι στους Σοβιετικούς δεν διέφερε από τη στάση του εν Ελλάδι πρακτορείου τους, του ΚΚΕ. Ο Αντρέας είχε σαρώσει λεηλατώντας τη ρητορική της Aριστεράς. Της είχε αφήσει όμως το δικαίωμα να κρίνει – το λεγόμενον και ηθικό. Ο αντισοβιετισμός ήταν συνώνυμο του αντικομμουνισμού. Και ο αντικομμουνισμός ήταν το όγδοο θανάσιμο αμάρτημα. Και δεξιός να ήσουν, έτρεμες το στίγμα του αντικομμουνιστή. Η ομάδα των ευρωβουλευτών της Ν.Δ. το τρέμει ακόμη.

Η Σοβιετική Ενωση δεν υπάρχει πια. Στο ΚΙΝΑΛ πρόεδρος είναι η κ. Γεννηματά εις το όνομα του πατρός. Τη θέση του ΠΑΣΟΚ στην ηγεσία της Αριστεράς την έχει αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι η ανανεωμένη εκδοχή της δεκαετίας του ’80. Η σύνθεση του παπανδρεϊκού κυνισμού με το ηθικό πλεονέκτημα της ρητορείας του ΚΚΕ. Κέρδισε τις εκλογές με τον αντιευρωπαϊσμό του και με τις φιγούρες του θεάτρου σκιών που παίζουν το έργο της επανάστασης μετά το τέλος των επαναστάσεων. Δεν τα κατάφερε ούτε με τον αντιευρωπαϊσμό του ούτε με την επανάσταση. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και σήμερα οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν ότι εξακολουθεί να ελκύει ένα 20% του εκλογικού σώματος.

Μέσα στην πενταετία που κυβέρνησε δεν πρόλαβε να φτιάξει το «σύστημα» που κυκλοφορεί διάχυτο στον κρατικό μηχανισμό και στην κοινωνία. Το βρήκε έτοιμο και του έδωσε την πολιτική έκφραση που είχε χάσει. Η υπόθεση του Τσερνόμπιλ δείχνει πόσο βαθιές είναι οι ρίζες του. Θα μου πείτε τι σχέση έχει το 2021 με το 1986; Οποια σχέση έχει το 2021 με το 1946 που εξακολουθεί να επικαλείται το ΚΚΕ, το τελευταίο κόμμα υπαρκτού σοσιαλισμού στην Ευρώπη. Η Αριστερά, ως συντηρητική δύναμη, στηρίζεται στην ιστορική αδράνεια.

Πηγή: Καθημερινή

Λιγα λόγια για τη Λητή ως αρχαία μακεδονική πόλη....

Η Λητή ήταν η σημαντικότερη πόλη της Μυγδονίας, της περιοχής ηο ποία εκτεινόταν από τον Αξιό έως τις λίμνες Λαγκαδά και Βόλβης. Βρισκόταν βορειοανατολικά της Θέρμης πλησίον της σημερινής Λητής. Το 480 π.Χ., επί της βασιλείας του Αλεξάνδρου Α΄, εντάχθηκε στο Μακεδονικό κράτος.

 Η πόλη πήρε το όνομά της από ένα ιερό της περιοχής αφιερωμένο στη Λητώ, όπως αναφέρει ο Θεαγένης στο έργο του Μακεδονικά και το αναγράφει ο Στέφανος ο Βυζάντιος. ‘’Λητή, πόλις Μακεδονίας από του πλησίον ιδρυμένου Λητούς ιερού, ως Θεαγένης Μακεδονικοίς. Το εθνικόν Ληταίος. Ούτω γαρ ιστορείται Νέαρχος Ληταίος, των Αλεξάνδρω τω μεγάλω συστρατευομένων ο διασημότατος’’. 

Η θέση της Λητής κοντά σε μια σημαντική οδική αρτηρία, στα σημερινά στενά του Δερβενίου, εξηγεί την αδιάκοπη ακμή της από τα αρχαϊκά έως τα νεότερα χρόνια. Η έρευνα του οικισμού και των νεκροταφείων επιβεβαίωσε τις πληροφορίες, τις οποίες έως τώρα αντλούσαμε από τις φιλολογικές πηγές, αλλά και από τις επιγραφές οι οποίες βρέθηκαν στην περιοχή και αναφέρουν το όνομά της. Αναφέρεται, επίσης, από τους Πλίνιο και Πτολεμαίο.

Έλληνες στρατιώτες φωτογραφίζονται στο Εσκι Σεχίρ με πόθο την Καισάρεια...

 Οκτώβριος 1921. 

Ελληνικές κατοχικές δυνάμεις στο Εσκι Σεχίρ.

Βαστουν τουρκικά λάφυρα...

Το πανό γράφει θέλω και εγώ Καισάρεια...

Υ.Γ. Στη φωτογραφία θα ζήλευε να είναι ο καθένας από εμάς...

Καλό Πάσχα!

 Χρόνια Πολλά και Χριστός Ανέστη!

Μπεν Χουρ, του Λιουις Γουάλας. Ραδιοφωνικό θέατρο

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

  Η Διαδρομή απόψε επ' αφορμή της εορτής του Πάσχα θα σας παρουσιάσει το έργο του Λιούις Γουάλας "Μπεν Χουρ". Πρόκειται για ένα από τα αρτιότερα ιστορικό-θρησκευτικά δράματα.

  Συγγραφέας του έργου είναι ο Αμερικάνος δικηγόρος, στρατηγός, πολιτικός και μεταξύ αυτών συγγραφέας Λιου Γουάλας (1827-1905). Το Μπεν Χουρ ο Γουάλας συνέγραψε στα διαλείμματα των επαγγελματικών του υποχρεώσεων.

Η υπόθεση όπως αναπτύσσεται στη wikipedia:

  Το έργο μας μεταφέρει στο έτος 26 μ.Χ., στην ακμή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο Ιούδας Μπεν Χουρ είναι γιος μιας πλούσιας οικογένειας. Ζει στην Ιερουσαλήμ μαζί με την μητέρα του Μίριαμ, την αδερφή του Τιρζά, τον δούλο τους Σιμωνίδη και την κόρη του Σιμωνίδη, την Εσθήρ η οποία αγαπάει τον Ιούδα αλλά διατηρεί και άλλο δεσμό. Ο παιδικός φίλος του Ιούδα, ο Μεσσάλας κατέχει αξιόλογη θέση στον Ρωμαϊκό στρατό. Οι διαφορετικές ιδεολογίες τους προκαλούν ρήξη.

  Στην παρέλαση για την υποδοχή του νέου κυβερνήτη της Ιουδαίας Βαλέριου Γκράτου, κεραμίδια πέφτουν από το σπίτι του Μπεν Χουρστο κεφάλι του Γκράτου. Ο Μεσάλας ξέρει ότι επρόκειτο για ατύχημα, αλλά συλλαμβάνει τον Ιούδα και φυλακίζει την μητέρα του και την αδερφή του. Ο Ιούδας επιδιώκει να πάρει εκδίκηση. Καθώς αυτός και οι υπόλοιποι σκλάβοι οδεύουν προς τα πλοία, σταματούν στη Ναζαρέτ να ποτίσουν τα άλογα των Ρωμαίων. Ζητάει απεγνωσμένα νερό αλλά ο στρατηγός του το αρνείται. Καταρρέει, αλλά συνέρχεται όταν του δίνει νερό ο Χριστός. 

                      

                                  

  Μετά από 3 χρόνια ως σκλάβος γαλέρων, ο Ιούδας εργάζεται στη γαλέρα του Ρωμαίου πρόξενου Κουίντου Άρριου, στον οποίο ανατέθηκε η καταστροφή ενός Μακεδονικού στόλου. Αναγνωρίζει την υπακοή του Ιούδα και του προσφέρει εκπαίδευση ως οδηγός άρματος, με τον ίδιο να αρνείται. Όταν ο ρωμαϊκός στόλος αντιμετωπίζει τους Μακεδόνες, ο Άρριος ζητάει να δεθούν όλοι οι κωπηλάτες εκτός του Μπεν Χουρ. Η γαλέρα του δέχεται επίθεση και βουλιάζει, αλλά ο Ιούδας λύνει τους κωπηλάτες και σώζει τον Άρριο. Αυτός πιστεύει ότι ηττήθηκαν, και προσπαθεί να αυτοκτονήσει, με τον Ιούδα να τον αποτρέπει. Στον Άρριο αποδίδεται η νίκη των Ρωμαίων. Ο Άρριος ζητάει από τον αυτοκράτορα Τιβέριο να ελευθερώσει τον Μπεν Χουρ.

  Αφού περάσει μια χρονιά, ο Μπεν Χουρ γυρίζει στην Ιουδαία. Καθ' οδόν συναντάει τον Μπαλτάζαρ και τον άραβα σεΐχη Ιλντερίμ. Βλέποντας ο σεΐχης την εξέλιξη του Ιούδα ως αρματηλάτη, του ζητάει να οδηγήσει την άμαξά του των τεσσάρων αλόγων, σε έναν αγώνα παρουσία του νέου κυβερνήτη της Ιουδαίας, Ποντίου Πιλάτου. Ο Ιούδας αρνείται, αλλά άλλαξε γνώμη όταν έμαθε ότι θα αγωνιστεί κι ο άλλοτε φίλος του Μεσάλα. Γυρίζει στο σπίτι του στην Ιερουσαλήμ. Συναντά την Εσθήρ και μαθαίνει πως αυτή ακόμα τον αγαπάει. Επισκέπτεται τον Μεσάλα και απαιτεί την ελευθέρωση της αδερφής του και της μητέρας του. Οι Ρωμαίοι είδαν ότι αυτές απέκτησαν λέπρα και τις έδιωξαν από την πόλη. Ζητούν από την Εσθήρνα κρύψει την αλήθεια και να πει στον Ιούδα ότι πέθαναν. Αυτή η λάθος αποκάλυψη πεισμώνει τον Ιούδα ο οποίος θα προσπαθήσει να εκδικηθεί τον Μεσάλα στην αρματοδρομία.

  Στην κούρσα, ο Μεσάλας οδηγεί ένα Ελληνικό άρμα με λεπίδες στους τροχούς, ώστε να διαλύσει τα άλλα άρματα. Πέντε αρματηλάτες τραυματίστηκαν και ο αγώνας παιζόταν πλέον ανάμεσα στον Μπεν Χουρ και τον Μεσάλα. Ο Μπεν Χουρ κερδίζει τον αγώνα, ενώ ο Ρωμαίος φίλος του τραυματίζεται θανάσιμα. Πριν πεθάνει λέει στον Ιούδα ότι ο αγώνας δεν τελείωσε και ότι μπορεί να βρει την οικογένειά του στην Κοιλάδα των Λεπρών.

  Ρίχνοντας την ευθύνη στους ρωμαϊκούς νόμους για την μοίρα της οικογενείας του, ο Ιούδας απορρίπτει την Ρωμαϊκή υπηκοότητα. Μαθαίνοντας πως η αδερφή του πεθαίνει, μαζί με την Εσθήρ και την μητέρα του την πάνε να δει τον Χριστό, του οποίου η δίκη ενώπιον του Πιλάτου έχει ξεκινήσει. Καθώς ο Χριστός καταρρέει ενώ κουβαλά το σταυρό του, ο Ιούδας τον αναγνωρίζει ως τον άνθρωπο που του έδωσε νερό χρόνια πριν, και ανταποδίδει την κίνηση. Βλέπει την σταύρωση του Χριστού, ενώ η μητέρα του και η αδερφή του θεραπεύονται ως εκ θαύματος στη διάρκεια της καταιγίδας που ακολούθησε τη Σταύρωση. Ισχυρίζεται ότι τον ένιωσε να παίρνει με τη φωνή το σπαθί από τα χέρια του και βλέπει χαρούμενος την μητέρα του και την αδερφή του.

  Στην τελευταία σκηνή, ο Ποιμένας ακολουθείται από ένα κοπάδι προβάτων και ο ήλιος λάμπει πάνω από το σταυρό.

Επιπλέον στοιχεία για το έργο:

Αρκετά πράγματα έχει να πει κανείς για το Μπεν Χουρ.

Το μυθιστόρημα.

  Γραμμένο απ’ το 1876 ως το 1880, αποτελεί μια τεράστια, αριστοτεχνική και παραστατικότατη τοιχογραφία εποχής, όπου η περιπετειώδης ζωή του κεντρικού ήρωα εκτυλίσσεται παράλληλα - και κάποια στιγμή συναντιέται - με εκείνη του Ιησού Χριστού, μέχρι τη συγκλονιστική στιγμή της Σταύρωσης και της λύτρωσης. 

  Το μυθιστόρημα γνώρισε τεράστια επιτυχία, ενώ χαρακτηρίστηκε ως το πιο επιδραστικό χριστιανικό βιβλίο του 19ου αιώνα. Πρόκειται για ένα ογκωδέστατο βιβλίο του οποίου η συγγραφή, όπως είπαμε διήρκεσε τέσσερα χρόνια και κυκλοφόρησε τελικά στις 12 Νοεμβρίου του 1880. Σύντομα έγινε το πλέον ευπώλητο βιβλίο στις Η.Π.Α., ξεπέρασε ακόμη και την Καλύβα του Μπαρμπά-Θωμά της Χάριετ Μπίτσερ Στόου και παρέμεινε στην κορυφή των πωλήσεων μέχρι την εμφάνιση του Όσα παίρνει ο άνεμος της Μάργκαρετ Μίτσελ το 1936.

  Το έργο εντάσσετε στην κατηγορία ¨έργων Χριστιανικής Λογοτεχνίας¨, τα οποία όμως αρκετές φορές στερούνται πνευματικού βάθους, ενώ οι χαρακτήρες τους και η αναπαράσταση των ιστορικών γεγονότων είναι αυθαίρετη.

Η μεγαλειώδης ταινία. 

  Το έργο προβλήθηκε και στη μεγάλη οθόνη το 1959 και γνώρισε τεράστια επιτυχία κερδίζοντας 11 Όσκαρ.

  Το 1959, ο σκηνοθέτης Γουίλιαμ Γουάιλερ επιχείρησε τη δική του προσέγγιση στο βιβλίο του Γουάλας, με πρωταγωνιστή τον Τσάρλτον Χέστον στο ρόλο του Μπεν Χουρ. Η επικών διαστάσεων ταινία, διάρκειας 212 λεπτών, κέρδισε 11 Όσκαρ (ρεκόρ που ισοφάρισαν αργότερα οι ταινίες «Τιτανικός» και «Άρχοντας των Δακτυλιδιών») και αναδείχθηκε μία από τις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών.

  Το αμερικάνικο δίκτυο NBC πρόβαλλε την ταινία κάθε Πάσχα για 25 συνεχόμενα έτη (1973-1998). Ώσπου το 1999 ύστερα από πολλές τηλεφωνικές διαμαρτυρίες τηλεθεατών, διέκοψε την προβολή. Επρόκειτο για μία μικρή επανάσταση.

  Σε προγενέστερο χρόνο όμως επιχειρήθηκε ακόμη δύο φορές το πέρασμα στη μεγάλη οθόνη του βωβού τότε κινηματογράφου: Η μία το 1907 σε ένα σύντομο φιλμ διάρκειας 15 λεπτών που είχε σκηνοθετήσει ο Τζων Όλκοτ, και η άλλη το 1925 σε σκηνοθεσία Φρέντ Νίμπλο διάρκειας 125 λεπτών .Τον Αύγουστο του 2016 ο ρώσος σκηνοθέτης Τιμούρ Μπεκμαμπέτοφ παρουσίασε μία «νέα εκδοχή του μυθιστορήματος του Γουάλας με σύγχρονη ματιά», με πρωταγωνιστή τον Τζακ Χιούστον στο επώνυμο ρόλο. Η ταινία βγήκε με πολλές τυμπανοκρουσίες στις αμερικανικές αίθουσες, αλλά δεν είχε την απήχηση που περίμεναν οι συντελεστές της.

Στο θέατρο.

  Από τα πρώτα χρόνια κυκλοφορίας της κυκλοφορίας του μυθιστορήματος πολλοί ήταν οι θεατρώνες που προσέγγισαν τον Γουάλας προκειμένου να ανέβει στο θέατρο. Εκείνος αρνούνταν πεισματικά μη πιστεύοντας στην επιτυχία του εγχειρήματος.  Τελικά, πείστηκε από τους θεατρικούς παραγωγούς Κλόου και Ερλάνγκερ και ο Μπεν Χουρ πρωτοανέβηκε στις 29 Νοεμβρίου 1899 στο Μπροντγουέι, με πρωτοφανή επιτυχία, που συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια.

  Τέλος θα σημειώσουμε ότι με αφορμή τη μεγαλειώδη επική παραγωγή του 1959 η έκφραση ¨πάμε Μπεν Χουρ" θα σημαίνει έκτοτε ¨πάμε για κάτι το μεγαλειώδες¨.

 

  Το θρησκευτικό μυθιστόρημα «Μπεν Χουρ», σε ραδιοφωνική μεταφορά-μετάφραση από τον Χρήστο Σερδινιάρη, βγήκε πρώτη φορά στον αέρα, το 1965, από το ΕΙΡ.

Ραδιοσκηνοθεσία: Κώστας Κροντηράς

Μουσική επιμέλεια: Σοφία Μιχαλίτση

Τεχνική επιμέλεια: Νίκος Δροσόπουλος

Στον ρόλο του Μπεν Χουρ ο Νίκος Τζόγιας

Αφηγητής ο Λιάκος Χριστογιαννόπουλος

Στους υπόλοιπους ρόλους ακούγονται οι ηθοποιοί:

Γιάννης Βογιατζής, Γιώργος Νέζος, Γιάννης Αργύρης, Στέλιος Βόκοβιτς, Σώτος Νικολούδης, Σπύρος Ολύμπιος, Νίκος Φιλιππόπουλος, Κώστας Παπαγεωργίου, Πόπη Παπαδάκη, Γκίκας Μπινιάρης, Κική Ρέππα, Λουκιανός Ροζάν, Γρηγόρης Βαφιάς, Έλλη Βοζικιάδου, Άννα Εμμανουήλ, Κούλα Αγαγιώτου, Δημήτρης Παπαγιάννης, Σώτος Νικολούδης, Νίκος Δενδρινός, Βασίλης Παπανίκας, Λευτέρης Τρακάδας, Μάκης Γιαννόπουλος. 

Πρόκειται για μια πλειάδα σπουδαίων ηθοποιών.

Ο Νίκος Τζόγιας υποδύεται τον Μπεν Χουρ...

                                          

Ο Γιάννης Αργύρης

Η μεταφόρτωση του έργου έγινε από το κανάλι "Vinylio Gr"

Πηγές:

https://el.wikipedia.org/wiki/Μπεν_Χουρ_(ταινία)

https://www.zougla.gr/fitness/politismos/sinema-politismos/article/8rilikes-tenies-tou-xoligount-imnoun-ta-agia-pa8i---mpen-xour-spartakos-kvo-vantis

https://www.sansimera.gr/articles/1147

https://www.lifespeed.gr/art/%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF/item/10260-%CF%84%CE%BF-%CE%B8%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%B4%CF%81%CE%AC%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CF%8C%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%81%CF%84

Καλή Ανάσταση!!