ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΕΚΑΒΗ (στ. 291-3)

"Την ίδια δύναμη δεν έχουν τα ίδια λόγια,

όταν τα λεν σπουδαίοι,

κι όταν οι ταπεινοί 

τα ξεστομίζουν".

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ,

ΕΚΑΒΗ,

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΚΤΟΣ (1994).

ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΥΝΗΓΟΣ

Bernardino Cametti (1720).

Η Τουρκική Εισβολή στην Κύπρο.

Η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο με την κωδική ονομασία «Αττίλας» ξεκίνησε την αυγή της 20ης Ιουλίου 1974, με αποβατικές και αεροπορικές επιχειρήσεις. Συμμετείχαν συνολικά γύρω στους 40.000 άνδρες υπό τη διοίκηση του αντιστρατήγου Νουρετίν Ερσίν. Η ελληνική πλευρά πιάστηκε στον ύπνο και η αντίδρασή της εκδηλώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση. Η Τουρκία υποστήριξε ότι δεν επρόκειτο για εισβολή, αλλά για «ειρηνική επέμβαση», με σκοπό την επαναφορά της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο, που είχε καταλυθεί από το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου (15 Ιουλίου 1974)

Τα τουρκικά αποβατικά σκάφη άρχισαν να αποβιβάζουν δυνάμεις ανενόχλητα στην περιοχή Πέντε Μίλι, οκτώ χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνειας, λίγο μετά τις 5 το πρωί της 20ης Ιουλίου. Σχεδόν ταυτόχρονα, σμήνη τουρκικών αεροπλάνων άρχισαν τις επιθέσεις, συνεχώς και κατά κύματα κατά της ευρύτερης περιοχής της Κερύνειας και της Λευκωσίας, ενώ άλλα αεροσκάφη και ελικόπτερα επιχειρούσαν ρίψεις αλεξιπτωτιστών σε επίκαιρα σημεία. Οι κάτοικοι βρέθηκαν στο έλεος των εισβολέων. Άοπλοι πολίτες δολοφονήθηκαν, γυναίκες βιάστηκαν και αιχμάλωτοι στρατιώτες εκτελέστηκαν.

Η αντίδραση της ελληνικής πλευράς ήταν ανεξήγητα αργοπορημένη. Παρ’ ότι το ελληνικό Πεντάγωνο γνώριζε τις κινήσεις των Τούρκων, θεωρούσε ότι μπλοφάρουν. Μόλις στις 8:40 το πρωί δόθηκε επισήμως από την Αθήνα η εντολή εφαρμογής των πολεμικών σχεδίων, ενώ το ελληνικό ραδιόφωνο (το ΕΙΡΤ εν προκειμένω), μετέδωσε την είδηση γύρω στις 11 το πρωί. Η καθυστερημένη κινητοποίηση έδωσε τη δυνατότητα στους Τούρκους εισβολείς να παγιώσουν τις θέσεις τους και να δημιουργήσουν προγεφύρωμα από το Πέντε Μίλι της Κερύνειας προς τον Άγιο Ιλαρίωνα, έχοντας ως αντικειμενικό στόχο τη σύνδεσή του με τον τουρκοκυπριακό θύλακο της Λευκωσίας.

Τούρκοι αλεξιπτωτιστές

Οι μονάδες της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ, όταν κινητοποιήθηκαν άρχισαν να πολεμούν με ηρωική αυτοθυσία, χωρίς μάλιστα να διαθέτουν αεροπορική κάλυψη και σύγχρονο οπλισμό. Αριθμούσαν γύρω στους 12.000 άνδρες (ελληνοκύπριους και ελλαδίτες), υπό τη διοίκηση του ταξιάρχου Μιχαήλ Γεωργίτση, που είχε το γενικό πρόσταγμα στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Στο μεταξύ, άρχισε να κινητοποιείται και ο ελληνοκυπριακός ανδρικός πληθυσμός και να μετέχει στον άνισο αγώνα με ό,τι διέθετε ο καθένας, πυροβολώντας από τις στέγες των σπιτιών του κατά των εισβολέων αλεξιπτωτιστών.

Στην Αθήνα, η κυβέρνηση αιφνιδιασμένη από την εξέλιξη των γεγονότων αρχίζει να παρουσιάζει εικόνα διάλυσης. Κηρύσσει γενική επιστράτευση, η οποία εξελίσσεται σε φιάσκο, δείχνοντας την τραγική κατάσταση που βρισκόταν ο Ελληνικός Στρατός. Και να σκεφθεί κανείς ότι την Ελλάδα κυβερνούσαν οι στρατιωτικοί και ο Στρατός αν μη τι άλλο θα έπρεπε να βρισκόταν σε υψηλό επιχειρησιακό επίπεδο.

Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο, που βρίσκεται και πάλι στην Αθήνα ως εντολοδόχος του Κίσινγκερ, συναντάται στο Πεντάγωνο με το αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγό Μπονάνο. Ο παριστάμενος Δημήτριος Ιωαννίδης σε οργίλος ύφος απευθύνεται προς τον Σίσκο «Μας εξαπατήσατε... Ημείς θα κηρύξωμεν πόλεμον!» και αποχωρεί από τη σύσκεψη. Έκτοτε, τα ίχνη του αόρατου δικτάτορα χάνονται. Ο Σίσκο στη διάρκεια της ημέρας μάταια αναζητεί αρμόδιο για συνομιλίες.

Αργά το βράδυ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εκδίδει το υπ’ αριθμόν 353 ψήφισμα, με το οποίο καλεί σε κατάπαυση του πυρός και σε αποχώρηση από την Κύπρο του «ξένου στρατιωτικού δυναμικού». Παρά την ομόφωνη έγκρισή του, αγνοείται από την Τουρκία, η οποία έχοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων επείγεται να εφαρμόσει πλήρως τα σχέδια της. Γενικά, η διεθνής αντίδραση κατά του «Αττίλα» είναι χλιαρή.

Τουρκική απόβαση

Την επομένη, 21 Ιουλίου, οι μάχες στην Κύπρο συνεχίζονται με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Στόχος των ελληνικών δυνάμεων στην Κύπρο είναι να αποκόψουν τον τουρκοκυπριακό θύλακο της Λευκωσίας από το προγεφύρωμα της Κερύνειας. Οι Έλληνες στρατηγοί απορρίπτουν εισήγηση για επέμβαση στην Κύπρο, προβλέποντας αποτυχία του σχετικού εγχειρήματος. Δύο ελληνικά υποβρύχια που πλέουν προς την Κερύνεια διατάσσονται να επιστρέψουν στην Ελλάδα.

Οι Τούρκοι εισβολείς, παρά την αριθμητική τους υπεροχή και την ποιοτική υπεροχή του οπλισμούς τους, αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα. Μάλιστα, από ασυνεννοησία η τουρκική αεροπορία βυθίζει το αντιτορπιλικό Κοτσατεπέ (D-354), το οποίο εξέλαβε για ελληνικό πλοίο και προκαλεί ζημιές σε άλλα δύο τουρκικά αντιτορπιλικά.

Την ίδια μέρα, σημειώνεται δραστηριοποίηση του αμερικανικού παράγοντα για την επίτευξη ανακωχής. Ο Σίσκο, που πηγαινοέρχεται μεταξύ Αθηνών και Άγκυρας, δεν βρίσκει κάποιον αρμόδιο στην Αθήνα να διαπραγματευτεί, καθώς όλοι οι αρμόδιοι έχουν εξαφανιστεί. Την ευθύνη αναλαμβάνει τελικά ο αρχηγός του Ναυτικού, ναύαρχος Πέτρος Αραπάκης, ο οποίος σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κίσινγκερ συμφωνεί η ανακωχή να ισχύσει από τις 4 το απόγευμα της 22ης Ιουλίου.

Στις 2 το πρωί της 22ας Ιουλίου, 12 ελληνικά μεταγωγικά τύπου Νοράτλας, που μετέφεραν καταδρομείς στο νησί, βάλλονται, κατά λάθος, από φίλια πυρά πλησίον του αεροδρομίου της Λευκωσίας, με αποτέλεσμα το ένα από αυτά να καταρριφθεί (4 μέλη του πληρώματος και 27 καταδρομείς έχασαν τη ζωή τους), ενώ άλλα δύο να πάθουν σοβαρές ζημιές. Την ίδια ημέρα, οι Τούρκοι εισβολείς εντείνουν τις επιχειρήσεις τους. Αποβιβάζουν άρματα μάχης και το μεσημέρι καταλαμβάνουν την πόλη της Κερύνειας.

Στις 4 το απόγευμα αρχίζει να τηρείται η ανακωχή κατά τα συμφωνηθέντα, η οποία όμως θα παραβιασθεί αρκετές φορές από τους εισβολείς. Σ’ αυτό το χρονικό σημείο, οι Τούρκοι ελέγχουν το 3% του Κυπριακού εδάφους, έχοντας δημιουργήσει ένα προγεφύρωμα, που συνδέει την Κερύνεια με τον τουρκοκυπριακό θύλακο της Λευκωσίας.

Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/649

Αγγλικές λέξεις από Έλληνες θεούς...

 

Καλοκαίρι και καταχνιά, του Τενεσί Ουίλιαμς. Ραδιοφωνικό Θέατρο

Αγαπητοί φίλοι, καθώς έχουμε φτάσει στην καρδιά του θέρους, θα σας παρουσιάσω το δράμα του Τενεσί Ουίλιαμς Καλοκαίρι και Καταχνιά. Το έργο αποτελείται από δύο θεατρικά μέρη, ένα εξελίσσεται το χειμώνα και ένα το καλοκαίρι, ενώ διαδραματίζεται συνολικά σε δεκατρείς πράξεις.

Η Βέρα Ζαβιζιάνου και ο Γιάννης Φέρτης ερμηνεύουν τους ρόλους της Άλμα και του Τζον

Το έργο γράφτηκε το 1948 ( ο Ουίλιαμς είχε αρχίσει να γράφει ήδη από το 1945) και ανέβηκε 102 φορές την ίδια χρονιά στο Μπρόντγουεϊ, χωρίς να γνωρίσει όμως την επιτυχία του έργου του ιδίου Λεωφορείον ο πόθος. Το έγραψε στα 34 χρόνια του.

Το 1961 το έργο προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες με τον τίτλο Summer and Smoke σε σκηνοθεσία Πίτερ Γκλέγβινς με πρωταγωνιστές τους Τζέραλντ Πέινζ, Λόρεν Χάρβεϊ και Ρίτα Μορένο. Προτάθηκε για τέσσερα Όσκαρ και δεν κέρδισε κανένα.

Η υποθεση:

Το έργο διαδραματίζεται σε μια μικρή πόλη στον αμερικανικό Νότο, με κύρια πρόσωπα την Άλμα και τον Τζων. Η Άλμα, κόρη συντηρητικού πάστορα και μιας ανώριμης μητέρας, επωμίζεται ενωρίς πολλές ευθύνες καταλήγοντας στα 25 της χρόνια να είναι εξαιρετικά σοβαρή και «αξιοπρεπής». Παραμένει όμως μια θερμή γυναίκα που δεν βρίσκει διέξοδο στις ανάγκες της ψυχής και του κορμιού της. 

Ο Τζων, γιος ευυπόληπτου γιατρού και γιατρός ο ίδιος, ζει στην απέναντι όχθη-παραδομένος στις αισθησιακές απολαύσεις. Η Άλμα είναι κρυφά ερωτευμένη μαζί του-οι δύο νέοι έχουν μεγαλώσει σε γειτονικά σπίτια-και ο Τζων τρέφει για αυτήν κρυφό θαυμασμό. 

Οι διαφορετικοί τρόποι ζωής τους δεν θα τους επιτρέψουν να συνδεθούν. Μια σειρά δραματικά γεγονότα όμως θα οδηγήσουν τα πράγματα σε δρόμους που ποτέ πριν δεν θα είχαν φανταστεί.

Επιπλέον στοιχεία για το έργο:

‘Αλμα θα πει στα ισπανικά “ψυχή”, η πρωταγωνίστρια είναι μια γυναίκα γεμάτη συναίσθημα, πρόκειται όμως για καταπιεσμένο συναίσθημα. Την Άλμα ερμήνευσε στην Ελλάδα με απόλυτη επιτυχία η Έλλη Λαμπέτη. Το έργο όμως βασίζεται και στους δύο πρωταγωνιστές στην Άλμα και στον γεμάτο πάθη Τζων.

Όπως έγραψε ο Σπύρος Παγιατάκης στην Καθημερινή το 1991, "ο  Ουίλιαμς είναι ένας επαναστατημένος πουριτανός ή πουριτανός επαναστάτης που εξορκίζει τα ταμπού και τις προκαταλήψεις της καταπιεσμένης αστικής κοινωνίας". Μια κοινωνία που ο ίδιος επεδίωκε να προκαλέσει και από την οποία ένιωθε κατατρεγμένος.

Η κατάσταση του να καταπνίγεις ότι σου ‘έρχεται φυσιολογικά και μετά να υποφέρεις από ανικανοποίηση (την αναφέρουν με τη λέξη “frustration”), ασφαλώς καταδεικνύει τις διαφορές που έχουμε από τις δυτικές πουριτανικές κοινωνίες. Παρόλα αυτά ο Ουίλιαμς θα βλαστήσει και στα εύκρατα μεσογειακά κλίματα.

Ένα θαυμάσιο έργο από τον “καταραμένο ποιητή” του αμερικάνικου θεάτρου που έκανε τη ζωή του θέατρο και τα πάθη του τραυματισμένου “εγώ” του ρυθμιστές της σκηνικής του γλώσσας. Με αυτόν τον τρόπο έσπρωξε τον εγχώριο ρεαλισμό πέρα από την καταγραφή της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας, προς το συναίσθημα και τον ψυχισμό.

Κλείνοντας θα σημειώσουμε ότι το συγκεκριμένο έργο είναι μία από τις πιο ευαίσθητες, συναισθηματικές και τραγικές ιστορίες που έχει προσφέρει ο συγγραφέας στο κοινο.

                                         

Το θέατρο της Τετάρτης 1967 

Για το ραδιόφωνο: Βέρα Ζαβιτσιάνου Γιάννης Φέρτης

   

 

Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι Ναταλία Δεδουσοπούλου:

Πηγές:

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=256772

https://artvilledk.wordpress.com/2019/11/10/review-καλοκαίρι-καταχνιά/

https://el.wikipedia.org/wiki/Καλοκαίρι_και_καταχνιά_(ταινία_1961)

radio-theatre.blogspot.com/2009/09/blog-post_1986.html 

Ιάσονας Τριανταφυλλίδης, Εφημερίδα Αδέσμευτος, 21-12-1999

Σπύρος Παγιατάκης, Εφημερίδα Καθημερινή, 15-12-1991

Η τυραννία των μειοψηφιών, Τάκης Θεοδωρόπουλος

 Δέκα άνθρωποι μπορούν να ξεσηκώσουν μια ολόκληρη συνοικία. Φτάνει να περιφέρονται ελεύθεροι μέσα στη νύχτα, να φωνάζουν, να τραγουδάνε, να κορνάρουν. Διακόσιοι άνθρωποι μπορούν να διαλύσουν το κέντρο μιας μεγάλης πόλης. Φτάνει να κρατάνε πανό και να φωνάζουν ρυθμικά συνθήματα. Καλύτερα ακόμη. Eνας άνθρωπος φτάνει για να χαλάσει μια παρέα. Αρκεί να έχει κατεβάσει μούτρα, να βρίσκει ότι το φαγητό που αρέσει σε όλους τους υπόλοιπους δεν τρώγεται, να μην καταλαβαίνει από αστεία και να αρπάζεται με το παραμικρό. Eνας βλαμμένος οδηγός φτάνει για να προκαλέσει ατύχημα ή δυστύχημα στο οποίο να εμπλέκονται άλλοι 20.

 Σε αντίθεση με την ομαλότητα, η ανωμαλία δεν χρειάζεται μεγάλους αριθμούς για να επιβληθεί. Αρκεί μια μειονότητα για να την επιβάλει. Το ίδιο ισχύει και με την πανδημία. Η πλειονότητα των συμπολιτών μας έχει εμβολιασθεί ή δηλώνει ότι σκοπεύει να εμβολιασθεί. Το δείχνουν οι μετρήσεις. Αρκεί όμως η μειονότητα όσων αρνούνται να εμβολιασθούν για να ανατραπεί το πρόγραμμα ανοσίας που προσπαθεί να εφαρμόσει η κυβέρνηση με τη συγκατάθεση και σε συνεργασία με την πλειονότητα της κοινωνίας. Ουδέν καινόν. Η ελληνική κοινωνία έχει εθισθεί στην τυραννία των εκάστοτε μειοψηφιών. Δημοκρατία έχουμε, θα μου πείτε, και οι μειοψηφίες έχουν δικαιώματα. Καμία αντίρρηση. Εχει όμως και η πλειοψηφία τα δικαιώματά της. Και η πλειοψηφία έχει αποφασίσει ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην κινδυνεύσει από τον ιό. Εχει αποφασίσει ότι ο εμβολιασμός είναι προς το παρόν το αποτελεσματικότερο όπλο. Ακόμη και οι τέσσερις στους δέκα που αρνούνται να εμβολιασθούν καταπατούν το δικαίωμά της να υπερασπισθεί τον εαυτό της.

 

Η πανδημία ξεγυμνώνει το πολιτικό λεξιλόγιο. Μπορεί ο λυρισμός να λειτουργεί όταν μιλάμε για «αστυνομική βία» –κάτι σχετικό–, όμως αγγίζει τα όρια του γελοίου όταν έχουμε να κάνουμε με θανατηφόρα απειλή. Φαντασθείτε έναν ογκολόγο που θεωρεί ότι η επιβεβλημένη χημειοθεραπεία είναι «φασιστική». Κάτι είπα τώρα. Ο δημόσιος βίος μας έχει χάσει προ πολλού το αίσθημα του γελοίου. Και γι’ αυτό μας επιβάλλει το βασανιστήριο της κενολογίας. Οι ίδιοι που τον χειμώνα θεωρούσαν πως ο Κουφοντίνας «διχάζει» την ελληνική κοινωνία, σήμερα ανακαλύπτουν έναν νέο διχασμό που θα φέρει ο διαχωρισμός του πληθυσμού σε εμβολιασμένους και μη.

 

Ανορθολογισμός, κοινωνικός χόλος, εγωισμός άνευ ορίων. Είναι σαν μια μερίδα του πληθυσμού να αποφασίσει ότι τα παιδιά της δεν θα μάθουν γράμματα γιατί η γραμματική είναι καταπιεστική. Για μια ακόμη φορά το έλλειμμα δημοκρατικής παιδείας δοκιμάζει τις αντοχές μας. Η κυβέρνηση θα κριθεί στον πόλεμο κατά της τυραννίας των μειοψηφιών. Είτε αντιμετωπίζοντας τους 200 που κλείνουν το κέντρο της Αθήνας είτε τους αντιεμβολιαστές.

Πηγή: Καθημερινή

Χρυσό δαχτυλίδι από τον τάφο στα Ισόπατα.

 Στο χρυσό δακτυλίδι από τον τάφο στα Ισόπατα, η Μητέρα Θεά κατεβαίνει από τους ουρανούς και οι ιέρειες σε έκσταση. Μια από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες αφιερωμένες στα Θεοφάνεια.

Χάρηκα που κέρδισε η Ιταλία, Τάκης Θεοδωρόπουλος

Και βέβαια χάρηκα που κέρδισε η Ιταλία. Και βέβαια ήθελα να κερδίσει η Ιταλία για πολλούς λόγους. Μου αρέσει ο εθνικός ύμνος της. Ξεκινάει σε ρυθμό οπερέτας, κι ενώ νομίζεις ότι κάποιος κάνει πλάκα, ακούγονται οι στίχοι: «Αδελφοί της Ιταλίας, η Ιταλία ξεσηκώθηκε και φόρεσε το κράνος του Σκιπίωνα». Φαντάζεσαι τον Αλμπέρτο Σόρντι να τον απαγγέλλει και σου ’ρχονται δάκρυα. Σίγουρα είναι πιο ενδιαφέρων από τους άλλους που ζητούν από τον Θεό να σώζει τη βασίλισσά τους. Θα μου πείτε ο ύμνος δεν έχει σχέση με το ποδόσφαιρο. Ο ύμνος αγγίζει το συναίσθημα όμως και στην επιλογή ομάδας μετράει το συναίσθημα όσο και το ποδόσφαιρο. Ας αφήσουμε κι αυτό που λένε, όσοι μας ζηλεύουν, ότι εμείς οι Ελληνες είμαστε Τούρκοι που θέλουμε να μοιάζουμε με Ιταλούς. Το έχω πάρει στα σοβαρά από μικρός και πάντα υποστηρίζω την Ιταλία. Εκτός αν παίζει με τη Γαλλία. Εκεί μπερδεύομαι και δεν ξέρω τι να αποφασίσω. Εκεί αποφασίζω ότι είμαι με το ποδόσφαιρο, όπως είμαι με τη δημοκρατία. Η Ιταλία έπαιζε εκτός έδρας, σε ένα γήπεδο γεμάτο με οπαδούς των αντιπάλων, γεγονός που την έκανε συμπαθέστερη. Κατέβηκε μουδιασμένη, δέχθηκε γκολ στο δεύτερο λεπτό, έκανε ένα ολόκληρο ημίχρονο να συνέλθει, αλλά τελικώς συνήλθε. Να ακόμη ένας λόγος που μου αρέσει η Ιταλία. Δεν έχει τη βαρετή σταθερότητα της Γερμανίας. Είναι ικανή για το χειρότερο και το καλύτερο. Δεν πλήττεις αν την υποστηρίζεις. Ο φίλος με τον οποίον παρακολουθήσαμε τον προχθεσινό τελικό που ξέρει καλά και τους Αγγλους και τους Ιταλούς, και ξέρει και ποδόσφαιρο καλύτερα από μένα, μου είπε ότι αν φτάσουν στα πέναλτι θα κερδίσει η Αγγλία. «Οι Αγγλοι είναι πιο ψύχραιμοι». Τελικά κέρδισε η Ιταλία. Και η Αγγλία παρέμεινε χωρίς Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στη συλλογή της. Να πω επίσης ότι οι Λατίνοι όταν πανηγυρίζουν δεν έχουν την αγριότητα των Σαξόνων.

 
Για φαντασθείτε τι είχαμε να ακούσουμε αν η Αγγλία κέρδιζε το πρώτο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στην Ιστορία της μετά το Brexit. Φαντασθείτε τον Τζόνσον. Δεν χρειάζεται και πολλή φαντασία. Αρκεί να ρίξει μια ματιά κανείς στην ψυχολογική προπόνηση του κοινού πριν από τον αγώνα. «Το νησί μόλις απελευθερώθηκε από τα ευρωπαϊκά δεσμά, ανέκτησε την κυριαρχία του». Το απωθημένο της χαμένης αυτοκρατορίας θα χρειαζόταν πολύ χρόνο για να ξεμεθύσει. Ετσι τουλάχιστον το πρωτάθλημα έμεινε στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Και το κράτησε η Ιταλία, μία από τις χώρες που πριν από μερικά χρόνια η υπόλοιπη Ευρώπη την είχε κατατάξει στην κατηγορία των PIGS. Να ακόμη ένας λόγος που χάρηκα επειδή η Ιταλία κέρδισε την Αγγλία, η οποία απέκλεισε τη Γερμανία.

Οφείλω να πω πάντως ότι τον αγώνα τον παρακολούθησα έως το τελευταίο λεπτό και δεν σηκώθηκα να φύγω όπως συνηθίζω. Οσο για το γεγονός ότι γράφω για ποδόσφαιρο, μου φαίνεται κι εμένα κάπως παράξενο. Δεν ξέρω. Ισως φταίει το εμβόλιο.

Το χρονοντούλαπο των εννοιών Πάσχος Μανδραβέλης

 Ακόμη και όσοι τον μισούν, δεν μπορούν παρά να παραδεχθούν ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ευφυέστατος άνθρωπος. Αυτό δεν φαίνεται μόνο από τις ακαδημαϊκές του περγαμηνές ή τις πολιτικές του επιτυχίες. Μπορεί να ανιχνευτεί στις λέξεις που καθιέρωσε στον ελληνικό πολιτικό διάλογο, με πρώτη «το κατεστημένο». Δεν είναι απλώς μια εύηχη λέξη, που φανερώνει την καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας. Είναι η σύνοψη μιας ολόκληρης θεωρίας, η οποία σφράγισε την αντιπολίτευση που έκανε, θεμελίωσε τις επόμενες πολιτικές του. Η ύπαρξη μόνο αυτής της λέξης μετακίνησε τον άξονα της πολιτικής αντιπαράθεσης. Δεν ήταν μόνο Δεξιά εναντίον Αριστεράς, ούτε δημοκρατικοί κατά βασιλοφρόνων, ούτε αστοί και προλετάριοι. Υπήρχε, πλέον ένα ασαφές μεν, αλλά «κατεστημένο», που κάποιοι έπρεπε να αντιπαλέψουν.

                                  

Οι νέες λέξεις που εισήγαγαν πολιτικοί όπως ο Ανδρ. Παπανδρέου, ή ο Κων. Μητσοτάκης όπως π.χ. με τη «διαπλοκή», δεν εξυπηρετούσαν απλώς το πολιτικό τους συμφέρον. Διαμόρφωσαν –έστω στα μέτρα τους– την πολιτική αντιπαράθεση. Την εμπλούτισαν, την επέκτειναν. Παραφράζοντας τον Βιτγκενστάιν, θα λέγαμε ότι τα όρια της γλώσσας των πολιτικών είναι και τα όρια του κόσμου τους, αλλά επειδή έχουν βαρύνουσα θέση στην κοινωνία γίνονται και τα όρια του κόσμου όλων μας.



Τα τελευταία χρόνια, ο κόσμος μας συρρικνώνεται στα όρια του παρελθόντος. Νέες πολύπλοκες καταστάσεις απλοποιούνται μέχρι στρέβλωσής των, επειδή περιγράφονται με όρους του παρελθόντος. Δεν αναφερόμαστε μόνο στο «4ο Ράιχ», στους «γερμανοτσολιάδες» και στους (τρομάρα μας!) Βελουχιώτηδες του μνημονίου. 

Συζητάμε στα σοβαρά εάν η κυβέρνηση, που τίναξε το δημόσιο ταμείο στον αέρα για να στηρίξει την οικονομία λόγω πανδημίας, είναι «νεοφιλελεύθερη», εάν το ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι του «Πινοσέτ», εάν η διευθέτηση του οκταώρου είναι «εργασιακός μεσαίωνας», εάν τα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας από τους ανεμβολίαστους συνιστούν αναβίωση των εθνικών διχασμών του παρελθόντος. Το θέμα μας εν προκειμένω δεν είναι η ποιότητα της αντιπολίτευσης, ή του αντιπολιτευτικού λόγου γενικώς. Στο κάτω κάτω της γραφής, πολλά μπορεί να προσάψει κάποιος στον ΣΥΡΙΖΑ για τις παρεμβάσεις του σε σχέση με την πανδημία, αλλά δεν έφτασε στα όρια της ισπανικής Δεξιάς που αρνείτο ρητώς και κατηγορηματικώς τα μέτρα. Το θέμα είναι ότι η διαρκής προσφυγή στο παρελθόν αποτρέπει τη συζήτηση για το τι πρέπει να γίνει στο μέλλον. Λείπουν οι νέες λέξεις, οι καινούργιες έννοιες που θα περιγράψουν επαρκώς την κατάσταση που ζούμε, ώστε να προκύψουν και τα πολιτικά προτάγματα που πρέπει να αντιπαλέψουμε.

Για παράδειγμα, την περίοδο του μνημονίου υπήρχε χώρος για συζήτηση και αντιπαράθεση, και αφορούσε την κατανομή των βαρών της ελληνικής χρεοκοπίας. Αυτή η συζήτηση δεν έγινε ποτέ επειδή σκιάστηκε από το σόφισμα της «νέας κατοχής», που λογικώς ως «κατοχή» έπρεπε να αντιπαλέψουμε καθ’ ολοκληρίαν, αρνούμενοι το γεγονός της χρεοκοπίας. Αυτό το άλμα στο παρελθόν το πληρώσαμε και με χρονική επέκταση της κρίσης, αλλά και στην κατανομή των βαρών. Ετσι θα πληρώσουμε και τώρα την ανάσυρση του «διχασμού» από το χρονοντούλαπο των εννοιών. Αν μη τι άλλο, δίνει και κοινωνική πολιτική υπόσταση και στους «ψεκασμένους», τους κάνει να πιστεύουν ότι κρατούν από ιστορική γενιά…

Πηγή: Καθημερινή

Τεχνολογία...

 

Τι σημαίνει η λέξη ζάλο