ΧΩΡΙΑΤΙΚΟ ΚΑΛΑΝΤΑΡ ΤΟΥ 1902
Ο Χρόνος
Στα μέρ μας, από τς δοδδεκα μην’ άλλ’ έρκάαι μέ κρύα καί χιόνια- καί τσέ λέμε χ’μανιάτκοι κι άλλ’ μέ ζέστες καί καλό £αιρό καί τσέ λέμε καλοκαιρνοί. Δεν είναι Βελί ή μέρα τ πότ έρκεται ο χ’μώνας καί πότε τό καλοκαίρ. ’Από καμμιά φορά τά κρύα έρκάαι νωρίς καί τότες έ'χμε πρώ’μο χ’μώνα, αλλ’ φορά πάλε οι ζέστες έρκάαι νωρίς κι έ'χμε πρώ’μο· καλοκαίρ. Γι αυτό λέγ’ καί ή παροιμία; ’Από Μάρτ’ καλοκαίρ κι άπ’ Αύγουστο χ’μώνα. Άμα ό καθαυτού χ’μώνας άρκέβ άπ’ τ’ Άγιαάριύς τό μήνα, άμα σφίξ τό κρύο κι άνάψνε τά μαβάλια, καί φεύγ’ μέσα τό Μάρτ, άμα άρκέψνε νά πρασνίζνε τά άαΐρια καί ν’ άθίζνε τά δέάρα,
Οί Τοΰρκ’ καί οί Κατσβέλ’ λένε δ χ’μώνας μπαιν’ τ’ Άϊδημητριοΰ καί τό καλοκαίρ τ’ Άϊγιωργιού. Άν λες καί τς δασκάλ’ μας καί τς γραμματζούμεν’, ό χρόνος είναι τέσσερα κομμάτια από τρεις μην’ τό καθανείνα. Αύτοίν'’ βάζνε στά έβγα τού χ’μώνα τν άνοιξ, καί στά έβγα τ’ καλοκαιριού τό χ’νόπωρο. Μά ό Θεγός κανείνενα δεν άκούγ’. Νέ τό· χ’μώνα νέ τό καλοκαίρ δέ τά στέλν’ τν ίδια μέρα κάθε χρόνο. Πότε τά στέλνει νωρίτερα πότε κόμ ξώρας άπ’ ά'λλες χρονιές.
Τσοί χιμωνιάτκοι τσ μην’ όάέ βρέχ’καί χιονίζ καί τά χωράφια καί τ’ άbέλιa λασπίζνε? οΐ άάροι κάάαι στο χωριό. "Οσ’ έχνε ζευγάρια, άγελάδια γιά άλλα χαϊβάνια θά τά κ’τάξνε, θά τά ταγίσνε, θά τά ποτίσ-νε κι ύστερα θά πάνε στς καβέδες νά παίξνε τάβλι, άάμα γιά χαρτιά, γιά θά κάτσνε νά πιούνε τό καβέ τς καί ν’ άποσώσνε λόγια. ’Άν πής γιά τς μερομστάδες π’ δεν έχνε χαϊβάνια, έκεΐν’ στς καβέδες βραδιάζάαι στς καβέδες ζμερώνται.
Η Στενήμαχος |
Οί γ’ναίκες τότες κάμννε δλιές τού σπιτιού. Συγ’ρίζνε, σκουπίζνε,. άαλώννε, κεάάνε, φαίννε, πλέννε, μαγερεύνε καί κηδεύνε τά μωρά τς.
‘Άμ’ άνοίξ δ καιρός κ’ έρτ τό καλοκαίρ γοΰλ χύνάαι στα χωράφια, στ3 αόέλια, στα ϊ>οστάνια, τσ’ καπνοί, τά σκλήκια, τό θέρο, τ’ αλών’, τό άρΰγο. κατά τό καιρό νά πούμε. "Ερκεται μέρα π’ άδειάζ τό χωριό ■ κι’ άπομήσκνε μόνε οί γριές και τά μωρά.
'Ο χρόνος έχ’ πολλές γιορτές, μεγάλες καί μικρές. Ή τρανήτερ ή γιορτή είναι ή Πασκαλιά. Τς μεγάλες τς γιορτές δέ δλεΰνε. ’Άν τυχόν έχνε ονομασία, καλοδέχάαι τς μισαφίρδες, τσέ κερνάνε καί τσέ προσκών- ται. Στά λαφρογιόρτια πάλε κάμν-νε μόν λαφρειές δλιές καί καθιστές·~ σά νά πούμε ράψμο, κέάμα, κλώσ-μο, πλέξμο μά όχι δλιές πατερτη- λήδκες. Μόνε οποίος έχ’ ονομασία, ας εΐν’ καί λαφρογιόρτ, εκείνος γιορτάζ.
Τά ξετναμένα κορίτσια πλέχνε ταντέλες, γιατί τότες δεν ίδρώννε τά χέρια, κεάάνε στο μά£ανο, γιά στο χέρ, φαίννε, καί σά τζέ βοθάη ή, φωνή τς τραβδάνε κιόλας γιά νά περνάη ή δίρα.
Οί γιαγιές κάάάαι στ’ κωχίτσα καί λαναρίζνε μαλλιά, γιά στρίφτνε ρόκα, γιά γνέθνε μαλλί στύ χέρ, γιά έχνε τό μωρό ως ν’ άποσώσ’ ή μάννα τ τσί δλιές τς, γιά λένε στά ί^ονάκια τς παραμύθια γιά νά κάάάαι φρόν’μα.
Τό χ’μώνα φαίν-νε μόνε άσπρα πανιά. Τά κόκκ’να καί τά γαλάζια τά φαίννε τό καλοκαίρ, γιατί τότε δέ νεμλετίζάαι καί δέ μα^ώννε στο χτέν’.
Πηγή: Αρχείο Θρακικού Λαογραφικού Θησαυρού
Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Σπύρου Δουκάτου
Το έργο φέρει τον τίτλο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο και απεικονίζει μία σκηνή από τη ζωή της νεοελληνικής μεγαλοαστικής τάξης. Στο σαλόνι του αστικού σπιτιού μία οικογένεια κάθεται δίπλα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Είναι η όψη μιας άλλης Ελλάδας, “ευρωπαΐζουσας” και δυτικότροπης που φαινομενικά δεν επικοινωνεί με την επαρχιακή εικόνα του πρώτου πίνακα.
Σπύρου Δουκάτου.
Εορτή των 14.000 νηπίων. Περί αμβλώσεων
Στὶς 29 Δεκεμβρίου ἑορτάζουμε τὰ 14.000 νήπια πού σφαγιάστηκαν ἀπὸ τὸν ἀδίστακτο βασιλέα Ἡρώδη. Κατὰ τὴ σημερινὴ ἡμέρα 120.000 μέλλουσες μητέρες περίπου σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ 1000 περίπου μόνο στὴν Ἑλλάδα θὰ "ρίξουν" μὲ τὴν συμβολὴ τῶν ἰατρῶν τὰ ἔμβρυα πού κυοφοροῦν, διαιωνίζοντας τὴν ἐγκληματικὴ πράξη τοῦ Ἡρώδη καὶ ἀπαρνούμενες τὴν ἴδια τὴ ζωή...
Ἀκολουθεῖ ἕνα συγκινητικὸ κείμενο στὸ ὁποῖο τὸ ἔμβρυο ἀποκτᾶ φωνὴ καὶ ἀπευθύνεται πρὸς τὴν κυοφοροῦσα μητέρα του:
"Γειά σου μαμά! Εἶμαι τὸ μωρό σου. Δὲν μὲ ξέρεις ἀκόμα. Εἶμαι μόνο μερικῶν ἑβδομάδων. Θὰ μὲ γνωρίσεις σύντομα, τὸ ὑπόσχομαι. Ἔχω καστανὰ μαλλιὰ καὶ καστανὰ μάτια... Ε, λοιπὸν δὲν εἶμαι ἔτσι ἀκόμα. Ἀλλὰ θὰ γίνω ὅταν γεννηθῶ. Θὰ εἶμαι ὁ μοναχογιός σου. Δὲν θὰ ἔχω...
μπαμπὰ ἀλλὰ δὲν πειράζει. Θὰ ἔχουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Ὅταν μεγαλώσω θέλω νὰ γίνω γιατρός. Σήμερα, ἔμαθες ὄτι εἶσαι ἔγκυος μαμά. Ἤσουν τόσο χαρούμενη. Χαμογελοῦσες. Ἔχεις τὸ ποιὸ ὡραῖο χαμόγελο μαμά. Ὅλη τὴν μέρα μοῦ μιλοῦσες καὶ ἔνιωθα τόση ἀσφάλεια μαμά.
Σ' ἀγαπάω Μαμά. Ὅταν μεγαλώσω ὑπόσχομαι νὰ σὲ κάνω τόσο περήφανη. Θὰ γίνω γιατρός. Σήμερα εἶπες στὸν μπαμπὰ γιὰ μένα... Δὲν ἦταν χαρούμενος μαμά. Εἶπε ὅτι δὲν μὲ θέλει. Γιατί δὲν μὲ θέλει μαμά; Τί τοῦ ἔκανα; Ἔνιωσα ἕναν δυνατὸ κρότο καὶ μετὰ σὲ ἀκούω νὰ κλαῖς. Σὲ χτύπησε μαμά! Γιατί τὸ ἔκανε αὐτὸ μαμά; Μετὰ σὲ ἀγκάλιασε καὶ σοῦ ζήτησε συγγνώμη κι ἐσὺ τὸν συγχώρεσες…
Ὅταν γεννηθῶ, δὲν θὰ ἐπιτρέψω σὲ κανέναν νὰ σὲ χτυπήσει ξανά. Λὲς ὅτι σ' ἀγαπάει μαμά. Ἀλλὰ ἐγὼ δὲν τὸν νομίζω. Πᾶνε τρεῖς μέρες πού σταμάτησες νὰ μοῦ μιλᾶς, ἢ νὰ ἀγκαλιάζεις τὴν κοιλίτσα σου. Γιατί μαμά; Δὲν μὲ ἀγαπᾶς πιά; Ἐγὼ σὲ ἀγαπάω μαμά. Σὲ ἀκούω νὰ μιλᾶς μὲ ἕναν γιατρό. Κάτι πρόκειται νὰ γίνει μαμά. Φοβᾶμαι, Μαμά. Ἀρχίζω καί ποναω. Σταμάτησέ τους, βοήθησέ με Μαμαααα...
Τώρα εἶμαι στὸν παράδεισο μαζὶ μὲ τὰ ἀγγελάκια μαμά. Μὴν ἀνησυχεῖς, εἶμαι καλά. Γιατί τὸ ἔκανες αὐτὸ μαμά; Ἤθελα τόσο πολὺ νὰ ἀντικρίσω τὸ χαμογελό σου, νὰ δῶ τὸν ἥλιο,νὰ γίνω γιατρός. ΝΑ ΖΗΣΩ. Δὲν πειράζει μαμὰ ἂν σταμάτησες νὰ μὲ ἀγαπᾶς. Μπορῶ νὰ σὲ δῶ ἀπὸ ἐδῶ πού εἶμαι ὅπότε δὲν θὰ σὲ ξεχάσω ποτέ. Συγγνώμη ἂν ἔκανα κάτι κακὸ μαμά. Θέλω νὰ μὲ ἀγαπᾶς καὶ πάλι! Ἐγὼ σὲ ἀγαπάω Μαμά!!!"
Η Κυριακή μετά τήν Χριστοῦ Γέννησιν ὡς ἡμέρα προστασίας τοῦ ἀγέννητου παιδιοῦ
Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὅρισε μέ ἐγκύκλιό Της (5721/2012, 9. 7. 2019) «τήν Κυριακή μετά τήν Χριστοῦ Γέννησιν ὡς ἡμέρα προστασίας τοῦ ἀγέννητου παιδιοῦ». Φέτος ἡ Κυριακή αὐτή συμπίπτει μέ τήν ἡμέρα πού ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τή μνήμη τῶν ἀναιρεθέντων ὑπό τοῦ Ἡρώδου Ἁγίων Νηπίων (29 Δεκεμβρίου).
ΤΟΥΡΚΙΑ | Στρατιωτικά θα πάθει συντριβή, Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Σάββα Καλεντερίδη στο Δήμο Βερύκιο...
Αναλύσεις σε γεωπολιτικά θέματα, εξοπλιστικά κλπ.
Ο Τσατσεγκο, ένας παρεξηγημένος αγαθός γίγαντας...
Καλημέρα μπασκετόφιλοι...
Στην Ελλάδα, την χώρα της υπερβολής, τον έχουμε χαρακτηρίσει κατά καιρούς "γιδοβοσκό", "ατσούμπαλο", οτι έπαιζε μπάσκετ λόγω ύψους, πως ήταν άσχημος (!!!!!) και εννοείται πως μισήθηκε για την ακούσια αγκωνιά στον Παναγιώτη Γιαννάκη.
Το γεγονός είναι πως με το ισχύον αθλητικό σύστημα της ΕΣΣΔ η καριέρα του ήταν προδιαγεγραμμένη. Σε κανένα βουνό δεν τον βρήκαν να κόβει ξύλα όπως αναφέρει ο αστικός μύθος και γνώριζαν πολύ καλά ποια θα ήταν η εξέλιξη του. Βαρύ κορμί όπως προϋπόθετε τότε το άθλημα αλλά με αξιοπρεπέστατο σουτ απο τα 5 μέτρα και πολύ καλές κινήσεις κοντά στο καλάθι, ενώ για το ύψος του ήταν αρκετά ταχύς, ιδίως στα χρόνια του στην Στρόιτελ. Αμυντικά μόνο από το ύψος του και τον όγκο του ήταν ο φόβος και ο τρόμος στην ρακέτα.
Mr Europa το 1979, ήταν ένας απο τους καλύτερους Ευρωπαίους σέντερ και μέχρι την εμφάνιση του Σαμπόνις ο κορυφαίος Σοβιετικός ψηλός. Ο αγαθός γίγαντας Βλαντιμίρ Τκατσένκο (και όχι Τσατσένκο όπως τον μάθαμε) κλείνει σήμερα τα 64 του χρόνια...
Antreas Tsemperlidis
Η δύναμη του Παραμυθιού. Ηρώ Ντιούδη
Τα παραμύθια δεν είναι μόνο ψυχαγωγία για τα παιδιά, αλλά και ο πιο άμεσος τρόπος για να οδηγηθούν με ασφάλεια στην ωριμότητα, υποστηρίζει...
-
Αγαπητοί φίλοι απόψε θα σας παρουσιάσω το έργο του Αλεξάνδρου Δουμά (πατρός) "Ο Πύργος του Νελ", ένα έργο που γράφτηκε το 1832, ...
-
Τα παραμύθια δεν είναι μόνο ψυχαγωγία για τα παιδιά, αλλά και ο πιο άμεσος τρόπος για να οδηγηθούν με ασφάλεια στην ωριμότητα, υποστηρίζει...
-
Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος. Τον περσυνό Ιούνιο έζησα μια πρωτόγνωρη εμπειρία: την παρακολούθηση μιας παράστασης ποντιακού θεάτρου. Αν...