ΠΑΝΩ φωτογραφία του 1947 από τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού στην Πελοπόννησο, όπου δείχνει αιχμάλωτους του ‘’ΔΣΕ’’ να κάθονται φρουρούμενοι από στελέχη του Ελληνικού Στρατού, ενώ στο βάθος διακρίνεται μηχανοκίνητη φάλαγγα εν κινήσει.
ΚΑΤΩ φωτογραφία Αύγουστος του 1949 αμέσως μετά την πτώση του Γράμμου, όπου εμφανίζει αιχμάλωτους συμμορίτες του ‘’ΔΣΕ’’ με άθλια εμφάνιση να οδηγούνται φρουρούμενοι στα κέντρα κράτησης.
Την ελεύθερη Θεσσαλονίκη δεν την απολαύσαμε, κατά την επιστροφή μας από τη Δυτική Μακεδονία. Ίσα που πρόφτασα να πιω ένα καφέ και να περπατήσω λίγο τα μαγαζιά της Σαμπρή Πασά. Όπου μαντέψτε τι αγόρασα: Τρεις οκάδες αλάτι!
Η πτώση της Κωνσταντινούπολης σημαίνει τη στροφή από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση. Είναι η εποχή που λίγο μετά ανακαλύπτεται η Αμερική. Αυτές οι δύο χρονολογίες, 1453 και 1492, συμπυκνώνουν αυτή τη στροφή. Με τη διαφορά ότι η Αναγέννηση, η οποία σημαίνει επιστροφή στο μεγαλείο το ελληνορωμαϊκό, γίνεται τώρα ερήμην των γεννητόρων της. Την ίδια, δηλαδή, περίοδο, υπό την Τουρκοκρατία, οι Ελληνες γνωρίζουν τον «μεσαίωνα», ενώ πριν δεν είχαν. Δύο γεγονότα θεωρεί καταστροφή ο Ελληνισμός: πρώτα, την Πτώση της Πόλης και αργότερα την καταστροφή της Σμύρνης και της Μικράς Ασίας. Είναι τα ορόσημα της νεοελληνικής ιστορίας.
Με την πτώση της Πόλης αλλάζει όλος ο πολιτισμός. Αυτό που θα λέγαμε ύφος και ήθος. Μπορεί ο Μωάμεθ να χρησιμοποιεί τα ελληνικά και να έχει την Κωνσταντία ως πρωτεύουσα αλλά όλη η αρχαία μεγαλοσύνη δεν υπάρχει εκείνη τη στιγμή, τουλάχιστον στην Πόλη. Οι φυγάδες διανοούμενοι, όπως ο Βησσαρίων και ο Γαζής, πηγαίνουν στην Ιταλία και εκεί συμβάλλουν στην Αναγέννηση. Βέβαια, μετέφεραν τη γνώση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού διδάγματος, οπότε βοήθησαν στη δυτική Αναγέννηση, αλλά να μην υπερβάλλουμε και να μην ξεχνάμε ότι ήδη υπήρχαν ο Δάντης, ο Βοκάκιος, ο Φρα Αντζέλικο, ο Ντονατέλο κ.ά. Πάντως ήταν μια συνέπεια της Πτώσης ότι η ελληνική πολυμάθεια έγινε και δυτική χάρις ακριβώς και στους Ελληνες. Να θυμηθούμε ότι ο Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος φεύγει με τα βιβλία του, τα οποία στη Βενετία συνιστούν την πρώτη μαγιά της περίφημης Μαρκιανής Βιβλιοθήκης.
Ο Αριστοτέλης γράφει στα «Μετεωρολογικά» του ότι πήγε στην Κύπρο και κοίταξε τον ουρανό. Είδε ότι οι αστερισμοί δεν βρίσκονταν στο ίδιο μέρος και κατάλαβε έτσι ότι η Γη είναι σφαίρα. Αν θέλεις να πας σε ένα μέρος από την Ανατολή μπορείς να πας και από τη Δύση και να το βρεις. Ο Κολόμβος εκείνη την εποχή βρισκόταν στα νησιά του Αιγαίου. Οπότε σίγουρα έχει τη μετάφραση των «Μετεωρολογικών» μαζί του. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι όταν παίρνει τα πλοία για να βρει τις Ινδίες δεν μπορεί να πάει από την Ανατολή γιατί οι Τούρκοι έχουν κόψει τον δρόμο και πηγαίνει από τη Δύση σίγουρος ότι θα βρει τις Ινδίες, με τον τρόπο που δείχνει ο Αριστοτέλης. Πέφτει όμως πάνω στην Αμερική και νομίζει ότι έχει βρει τις Δυτικές Ινδίες. Οπότε κατά κάποιον τρόπο μια άλλη συνέπεια, παραδοξολογία βέβαια, αλλά αληθινή, είναι ότι η Αμερική ανακαλύπτεται εκείνη την εποχή λόγω του ότι ο δρόμος του μεταξιού στην Ανατολή είναι κομμένος από τους Τούρκους.
Ο οθωμανικός πολιτισμός όχι μόνο κρατάει στοιχεία αλλά θεωρεί ότι είναι συνέχεια του βυζαντινού. Να μην ξεχνάμε ότι έχουμε αρχιτέκτονες, όπως τον Σινάν Πασά, οι οποίοι χτίζουν τεμένη κατά το αρχιτεκτονικό σχήμα των βυζαντινών παλαιολόγειων εκκλησιών. Η τουρκική διοίκηση χρωστάει τα πάντα στη βυζαντινή διοίκηση. Βεβαίως, είναι υπερβολή να λέμε ότι οι αρχαίοι συγγραφείς σώθηκαν από τους Αραβες. Οι Αραβες μετέφρασαν κυρίως Αριστοτέλη για λόγους διοικητικούς. Μετέφρασαν το «Οργανον». Αλλά πού είναι ο αραβικός Ομηρος; Πού είναι οι τραγικοί στην αραβική; Πού είναι η ελληνική ποίηση; Οι Οθωμανοί κρατάνε από τη δική τους συνέχεια τα αραβουργήματα, αλλά όλα τα πολιτιστικά στοιχεία που αφορούν την αρχιτεκτονική και τη διοίκηση είναι ακριβώς μια συνέχεια βυζαντινή.
Η παρεξήγηση γύρω από το Βυζάντιο ήταν ότι οι ιστορικοί που άρχισαν να το ερευνούν ήταν Δυτικοί. Οταν άρχισαν να δημοσιεύουν κείμενα της εποχής αναφέρονταν στην αρχαία Ελλάδα. Οταν έφτασαν σε Ζωναράδες, Προκόπιους, Σκυλίτζηδες και τα λοιπά, αναρωτιόντουσαν τι είναι όλοι αυτοί. Σκέφτηκαν να πουν «Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία». Ηταν καθολικοί όμως καλόγεροι κι έτσι απέφυγαν το «ρωμαϊκή» γιατί θεωρούσαν ότι οι ίδιοι εκπροσωπούσαν τη Ρώμη, δεν ήταν αιρετικοί. Σκέφτηκαν μετά το «Βασίλειο Κωνσταντινούπολης». Ούτε όμως αυτό στάθηκε γιατί υπήρχε το Φραγκικό Βασίλειο, το οποίο έγινε το 1204 έως το 1261, οπότε ξαναπήραν οι Βυζαντινοί την Πόλη. Τότε κάποιος από τους μοναχούς είπε ότι η Κωνσταντινούπολη χτίστηκε στο παλαιό Βυζάντιο. Και πράγματι ονομάστηκε «Βυζάντιο», αλλά μόνο από τους Καθολικούς στη Γαλλία. Οι Αγγλοι μιλούσαν για «Υστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία», οι Γερμανοί για «Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία». Μόνο όταν οι Ελληνες έκαναν λόγο για Βυζάντιο -και όχι για Ρωμιοσύνη – καθιερώθηκε το όνομα. Ξεχάστηκε αυτό που λέει ο Παλαμάς «και των ελάτων, μία η Ρωμιοσύνη» και αυτό που λέει το ποντιακό τραγούδι «η Ρωμανία (δηλαδή το όνομα του βυζαντινού εδάφους) κι αν πέρασεν ανθεί και φέρει κι άλλο». Και εκεί εγώ συμπληρώνω «θα είναι ακριβώς το αμάραντο μεγάλο».
Πολέμησα πολύ στη Γαλλία για να βρει το Βυζάντιο τη θέση που του αξίζει στην Ιστορία. Νομίζω ότι τα κατάφερα κατά κάποιον τρόπο γιατί οι φοιτητές μου στις 29 Μαΐου μού έστελναν συλλυπητήριο τηλεγράφημα. Επειτα πρέπει να πούμε ότι αν κοιτάξεις πόσες εκθέσεις έχουν γίνει στην Αμερική, στη Γαλλία και παντού το δήθεν σκοταδιστικό Βυζάντιο έχει βρει τη θέση του. Είναι η βάση της πρώτης Αυτοκρατορίας της Ευρώπης. Γιατί η Ευρώπη είναι η αρχαία Ελλάδα, η νομοθεσία η ρωμαϊκή και η χριστιανική πίστη. Δηλαδή Αθήνα, Ρώμη, Ιερουσαλήμ. Ποιο είναι το κράτος, ποια είναι η αυτοκρατορία πού βασίστηκε και στα τρία αυτά; Ακριβώς το Βυζάντιο. Δεν είναι τίποτα άλλο παρά η συνέχεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εξελληνισμένη και εκχριστιανισμένη. Άρα η πρώτη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία είναι το Βυζάντιο. Αυτό το Βυζάντιο τώρα άρχισαν και το βλέπουν με άλλα μάτια και βλέπουν ότι και το πανεπιστήμιο ήταν δικό του και η μοντέρνα τέχνη είναι πολύ πιο κοντά στη βυζαντινή έκφρασή της παρά στην αναγεννησιακή. Οπότε βρίσκει το Βυζάντιο σιγά σιγά τη θέση του ως κορμός της ευρωπαϊκής μεγαλοσύνης.
Πηγή: Το Βήμα
Φρίξον ήλιε , στέναξον γη , εάλω η Πόλις ....
29 Μαίου 1453
Εάλω η Πόλις αλλά...
Ουκ εάλω η Ριζα!
Ουκ εάλω το Φως!
Ενυπάρχει στο Φως η ψυχή σου,
στην ρίζα το σώμα σου!
Ουκ εάλω η Βασιλεύουσα
Ψυχή των Ελλήνων!!!
Νικηφόρος Βρεττάκος
-------------
Τίποτε δεν χάνεται οριστικά, παρά μόνο εάν δεν υπάρχουν άνθρωποι για να το θυμούνται.
Στην Ιστορία, όπως και στη ζωή, καμιά λύπη, καμιά μεταμέλεια δε μπορούν ν’ αναπληρώσουν την απώλεια μιας μοιραίας στιγμής όπως και χίλια χρόνια δεν μπορούν να εξαγοράσουν μιας ώρας απερισκεψία..
Η ανθρωπότητα δε θα μπορέσει ποτέ να εκτιμήσει εις όλη του την έκταση το κακό που μπήκε από την Κερκόπορτα εκείνη τη μοιραία ώρα, ούτε τι έχασε ο κόσμος του πνεύματος με την κατάληψη του Βυζαντίου.
Δεν είναι μια απλή ιστορία που έγινε μύθος...δεν είναι παραμύθι...είναι ένας τρόπος ζωής που χάνεται..Ενας ηγέτης που ήξερε ότι θα πεθάνει...Ήξερε πως αυτή ήταν η μοίρα του και δε δείλιασε...γι αυτό πήγε...ένας άντρας που πάνω από τη ζωή του έβαλε τις αξίες του...Τα όσια και τα Ιερά της παραδόσεως της Πόλης...δεν έπεσε μόνο η Πόλις...έπεσε ένα κομμάτι του εαυτού μας...ένα κομμάτι που μύριζε λιβάνι και γιασεμί...δε χάθηκε μόνο ο Βασιλέας...χάθηκε ο ηγέτης που θυσιάζεται και δεν φυγομαχεί πίσω από γραφεία...Χάθηκε η ψυχή που ζούσε για τα ιδανικά...ας είναι η Πόλις το τελευταίο όνειρο που έπεσε...διότι για κάθε αξία που χάνεται, για κάθε έθιμο που αγνοούμε, πέφτει και μια Πόλη...
Η Πόλη εάλω
Οι Έλληνες ποτέ🇬🇷🌿
Το 1025 μ.χ φεύγει από την ζωή σε ηλικία 69 ετών η μεγαλύτερη και ενδοξότερη φυσιογνωμία της Ρωμανίας,ο «Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος»!!!
Το έργο εκδόθηκε για πρώτη φορά στις 18 Μαΐου του 1897, ανήκει στο συγγραφικό είδος του επιστολικού μυθιστορήματος και στη μεγάλη οικογένεια έργων της γοτθικής λογοτεχνίας. Το επιστολικό μυθιστόρημα προέκυψε από τη σύζευξη δύο ειδών γραφής: της επιστολής και του μυθιστορήματος. Την υστεροφημία του κατά κύριο λόγο ο Στόκερ την οφείλει στο Δράκουλα.
Η επιτυχία για το έργο ήρθε μετά το θάνατο του συγγραφέα, οπότε και πραγματοποιήθηκαν διάφορες εκδόσεις, καθώς και θεατρικές και κινηματογραφικές διασκευές, ειδικά μετά το 1923.
Ο Δράκουλας μεταφράστηκε στις κυριότερες γλώσσες του κόσμου. Το 1899 δημοσιεύθηκε στην Αμερική. Στην Ελλάδα μεταφράστηκε από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στις επιφυλλίδες της εφημερίδας Νέον Άστυ από την 27/01/1903 έως τις την 24/06/1903 με τον τίτλο Ο Πύργος του Κόμη Δράκουλα.
 |
| Πρωτοσέλιδο από την εφημερίδα Νέον Άστυ της εποχής |
Ο Στόκερ φυσικά δεν ήταν ο πρώτος που έγραψε για βρυκόλακες, είχαν προηγηθεί η Μέρι Σίρεϊ με τον Φρανκεστάιν ο Τζων Πολιντόρι με το Βαμπίρ και ο Λόρδος Βύρωνας με το ποίημα Κλέφτης.
Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥΛΑ (από διδακτικό υλικό του τμήματος μεταπτυχιακών σπουδών Φιλολογίας Α.Π.Θ.)
Το μυθιστόρημα ξεκινά με το ταξίδι του Άγγλου δικηγόρου Ιωνάθαν Άρκερ (διατηρούμε την απόδοση των ονομάτων από τον Παπαδιαμάντη) στον πύργο του Κόμη Δράκουλα στην Τρανσυλβανία, προκειμένου να διεκπεραιώσει κάποια ζητήματα σχετικά με την αγορά από τον Κόμη ακίνητης περιουσίας στο Λονδίνο.
Κατά την παραμονή του στον πύργο ο Άρκερ γίνεται μάρτυρας αλλόκοτων περιστατικών που μαρτυρούν την τρομακτική, βαμπιρική, φύση του οικοδεσπότη, και σύντομα διαπιστώνει πως είναι αιχμάλωτος του Δράκουλα, ο οποίος ετοιμάζεται πυρετωδώς για τη μετάβασή του στο Λονδίνο, αφήνοντας τον φιλοξενούμενο στον πύργο με τις τρεις ομοιότροπες αδελφές του.
Η αφήγηση συνεχίζεται με την ανταλλαγή επιστολών μεταξύ της μνηστής του Άρκερ Μίνας Μούρρεϋ και της παιδικής της φίλης Λουκίας Ουεστένρα, η οποία ετοιμάζεται να επιλέξει τον σύζυγό της μεταξύ τριών υποψηφίων: του ψυχίατρου Τζων Σούαρδ, του Αμερικανού Κουίνσι Μόρρις και του Αρθούρου Όλμγουδ, αργότερα Λόρδου Γόδαλμιγγ. Η Λουκία επιλέγει τον τελευταίο. Στο μεταξύ το πλοίο στο οποίο επιβιβάζεται ο Δράκουλας προσορμίζεται στο λιμάνι του Λονδίνου με εξολοθρευμένο πλήρωμα και νεκρό καπετάνιο. Ο Δράκουλας που ταξίδευε σε κιβώτια με χώμα του πύργου του, κατά τη στιγμή της άφιξης πηδάει από το κατάστρωμα υπό μορφή λύκου και εξαφανίζεται.
 |
| Κρίστοφερ Λι, ο πιο "πετυχημένος" Δράκουλας |
Στην Αγγλία επιτίθεται στη Λουκία, η οποία βασανίζεται από εφιάλτες, υπνοβατεί και αιμορραγεί ανεξήγητα. Για τη διάγνωση και τη θεραπεία της ασθένειας ο Σούαρδ καλεί τον Ολλανδό δόκτορα Αβραάμ Βαν Έλσιγγ ως ειδικό. Ο Βαν Έλσιγγ χρησιμοποιεί ιατρικές, ψυχολογικές αλλά και «δεισιδαιμονικές» μεθόδους θεραπείας χωρίς επιτυχία. Η Λουκία πεθαίνει. Τις επόμενες ημέρες υπάρχουν δημοσιεύματα περί απαγωγής παιδιών από λευκοφορεμένη γυναίκα καθώς και για την απόδραση λύκου από τον ζωολογικό κήπο. Στο μεταξύ ο Άρκερ δραπετεύει από τον πύργο, παντρεύεται τη Μίνα στην Τρανσυλβανία, επιστρέφουν στο Λονδίνο όπου έρχονται σε επαφή με τον Βαν Ελσιγγ. Οι τρεις μαζί με τους μνηστήρες της Λούσυ αποφασίζουν να δράσουν εναντίον του Δράκουλα, αφού πρώτα αποκεφαλίσουν και καρφώσουν τη σορό της Λουκίας που έχει βρυκολακιάσει, συνδυάζοντας θρησκευτικές πρακτικές με επιστημονικές γνώσεις και τεχνολογία.
Εισβάλλουν στο σπίτι του στο Κάρφαξ, το οποίο βρίσκεται κοντά στο άσυλο φρενοβλαβών που διευθύνει ο Σούαρδ, και καταστρέφουν όσα κιβώτια με χώμα έχουν απομείνει. Μόλις ο Δράκουλας αντιλαμβάνεται τη συσπείρωσή τους εναντίον του, εισβάλλει ως ομίχλη στο άσυλο, ειδοποιημένος από έναν υποτακτικό του που είναι τρόφιμος εκεί, τον εντομοφάγο Ρένφιλδ, και μολύνει τη Μίνα ρουφώντας το αίμα της και δίνοντάς της να πιει από το δικό του αίμα. Τον συλλαμβάνουν επ’ αυτοφώρω, ωστόσο καταφέρνει να διαφύγει στην Τρανσυλβανία.
Μετά από περιπετειώδη καταδίωξη στο Λονδίνο και στη θάλασσα επιτυγχάνουν την εξολόθρευσή του στην Τρανσυλβανία. Στην επιχείρηση σκοτώνεται ο Κουίνσι, το όνομα του οποίου δίνουν οι Άρκερ αργότερα στον νεογέννητο γιο τους.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ
Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο Στόκερ διηύθυνε το ονομαστό Θέατρο Lyceum του Λονδίνου και για να συμπληρώσει το εισόδημά του έγραφε λαϊκά μυθιστορήματα, χωρίς ιδιαίτερες λογοτεχνικές απαιτήσεις. Ένα από αυτά, ο «Δράκουλας» του χάρισε δόξα και φήμη, αν και όπως είπαμε παραπάνω δεν ήταν ο πρώτος διδάξας του είδους.
Οι ταξιδιωτικές περιγραφές της Ανατολικής Ευρώπης σταχυολογήθηκαν τόσο από την έρευνα που έκανε ο Stoker σε βιβλιοθήκες, όσο και από τις πληροφορίες που του παρείχε ο αδερφός του, George, ιατρός που υπηρέτησε στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877‐78.
Ο πραγματικός Κόμης Δράκουλας
Ο πραγματικός Δράκουλας έζησε στην περιοχή της Βλαχίας στη Ρουμανία, στα Καρπάθια Όρη περίπου μεταξύ των ετών 1431 και 1476, ενώ χρημάτισε μέχρι και κυβερνήτης-βεόβοδας της περιοχής του. Ο Κόμης υπήρξε λοιπόν ως ιστορικό πρόσωπο, στη Ρουμανία μάλιστα τιμάται ως ήρωας.
Από πού προήλθε, όμως, το όνομα Δράκουλας; Τόσο ο ίδιος όσο και ο πατέρας του, Βλαντ Β, είχαν ενταχθεί στο Τάγμα του Δράκου, τάγμα των Σταυροφοριών, το οποίο είχε ως σκοπό την προστασία του Χριστιανισμού και την υπεράσπιση της Αυτοκρατορίας εναντίον των Οθωμανών Τούρκων. Ο πατέρας του πρωταγωνιστή μας εντάχθηκε στο τάγμα λόγω της ανδρείας που έδειξε στον αγώνα κατά των εχθρών και έλαβε το όνομα Ντράκουλ που στα ρουμανικά σημαίνει δράκος ή διάβολος. Έτσι, με τη σειρά του ο γιος του, Βλαντ Γ Τέπες, ονομάστηκε Δράκουλας, δηλαδή γιος του δράκου.
Έμεινε στην ιστορία ως αδίστακτος και διψασμένος για αίμα. Ο Δράκουλας σκότωσε περίπου 40.000 ομοεθνείς του και 100.000 Τούρκους. Στην πιάτσα ήταν γνωστός ως παλουκωτής, εξαιτίας της συγκεκριμένης εκδικητικής τακτικής που εφάρμοζε στους αντιπάλους του. Επιπρόσθετα έδιωξε τους Τούρκους από την Τρανσυλβανία θανατώνοντας αρκετούς από αυτούς με τη συγκεκριμένη μέθοδο.
Στη φήμη που δημιουργήθηκε γύρω από το όνομά του, σίγουρα οφείλονται και οι αναφορές Τρανσυλβανικών θρύλων και πεποιθήσεων για φαντάσματα και βρικόλακες, φαινόμενο που χαρακτηρίζει έντονα την ιστορία της περιοχής.
 |
| Από το εσωτερικό του Πύργου |
Η σφραγίδα του τρόμου
Σε όλο το έργο κυριαρχεί ο τρόμος και η ταραχή. Πρόκειται για ένα αίσθημα πρωτόγονου φόβου και ενσώρκωσης τρόμου σε όλα τα πεδία.
Μυθιστόρημα αρχέτυπο που φέρνει τη σφραγίδα του τρόμου και της φρίκης που εμπνέει το αλλόκοτο και η μεταφυσική, ενέπνευσε δεκάδες συγγραφείς, σεναριογράφους, σκηνοθέτες και ζωγράφους, μεταφράστηκε στις κυριότερες γλώσσες του κόσμου, και αποτελεί αναμφίβολα το σημαντικότερο λογοτέχνημα του είδους του με εκατομμύρια φανατικούς αναγνώστες σε όλη τη γη…
To ενδιαφέρον, ακόμη, του Stoker για τον αποκρυφισμό και τη μεταφυσική, καθώς και η μελέτη θρύλων και μυθολογιών διαφόρων χωρών θα μπορούσαν να θεωρηθούν αφετηρίες για τη συγγραφή του πλέον αναγνωρισμένου έργου του, του Dracula (1897).
Αξίζει ακόμη να πούμε ότι παραδοσιακά, ο Κόμης Δράκουλας υπνωτίζει τα υποψήφια θύματά του. Λογικό: την εποχή που γράφεται το βιβλίο του Στόκερ, είναι πια διάσημος στην Αγγλία ο μεσμερισμός, δηλαδή η τέχνη του υπνωτισμού που εισήγαγε στις αρχές του 19ου αιώνα ο Γερμανός Φρανκ Μέσμερ.
 |
| Ο Πύργος του Κόμη Δράκουλα |
Η σύνδεση του έργου με τη Βικτωριανή εποχή
Ο Στόκερ μέσα από το συγκεκριμένο έργο αποτυπώνει όψεις από τη βικτωριανή εποχή. Οι αλλαγές στην οικονομία, η εξέλιξη της τεχνολογίας και των επιστημών, η αστικοποίηση και η βιομηχανική επανάσταση είναι θέματα που γίνονται αντιληπτά στο έργο.
Κατά τη βικτωριανή εποχή παράλληλα με την επιστημονική πρόοδο αναπτύχθηκε και μία ισχυρή τάση προς το μεταφυσικό και τον ανορθολογισμό Αυτή η τάση μεταφέρθηκε και στην Ελλάδα, στα διάφορα σαλόνια όπου γίνονταν συγκεντρώσεις συγγραφέων και γενικότερα ανθρώπων του πνεύματος, στις συγκεντρώσεις αυτές οι συμμετέχοντες επιδίδονταν σε επικλήσεις πνευμάτων.
Ο Δράκουλας γενικότερα εκφράζει τους φόβους της βικτωριανής κοινωνίας μέσω του φαντασιακού. Ο φόβος της ατομικής και εθνικής μόλυνσης, της τρέλας, της κοινωνικής ανατροπής, της αντιστροφής της αποικιοποίησης (φόβοι διάσπασης της φυλετικής καθαρότητας) θα συντάραξαν το υποσυνείδητο των Βρετανών εκείνης της εποχής. Ο Δράκουλας είναι μια μορφή του Αντιχρίστου που υπόσχεται αθανασία όχι με τη μορφή της αιώνιας ζωής αλλά της καταδίκης.
Γενικότερα όμως ο Δράκουλας δεν αποτέλεσε ποτέ αντικείμενο βαθύτερης μελέτης παρά το γεγονός ότι το έργο παραθέτει ενδιαφέροντα στοιχεία (ηθογραφικά κ.α.).Ορισμένες μελέτες για τον Δράκουλα, ειδικά μετά το 1950 επικεντρώνονται σε ζητήματα του είδους (φανταστικό) και της άνθησής του την εποχή των νέων επιστημονικών ανακαλύψεων (Δαρβίνος, ψυχανάλυση), της τάξης (αριστοκρατία και κυρίως αστική τάξη: γιατροί, δικηγόρος), της φυλετικής και εθνικής καθαρότητας (Βρετανοί και άλλοι) και της σχέσης επιστήμης και θρησκείας και των μεθόδων τους.
Ο Δράκουλας στην μεγάλη οθόνη
Ο «Δράκουλας» του Μπραμ Στόκερ φάνηκε τεράστιος πόλος έλξης για την βιομηχανία του κινηματογράφου. Είναι μια ιστορία που αποδόθηκε σε πάνω από 160 ταινίες και πολλές σειρές, με διαφοροποιημένη την ιστορία κάθε φορά ή με κωμικό και ρομαντικό ύφος, ανάλογα την παραγωγή.
Πολλοί έπαιξαν τον Κόμη Δράκουλα, λίγοι όμως μπόρεσαν να μεταφέρουν την ευγένεια, την έλξη μαζί με την ανατριχίλα που περιέγραφε ο συγγραφέας, ενώ άλλοι… δεν τα κατάφεραν τόσο καλά.
Ο «επιχειρηματίας» Κόμης Δράκουλας
Οι ηγετικές δεξιότητες του Κόμη, το Branding (η ταύτιση των επιτυχημένων εταιρειών με τους ανθρώπους που τις δημιούργησαν- η Τρανσυλβανία θεωρείται σήμερα γενέτειρα για όλους τους βρυκόλακες), η μεταδοτικότητα (μέσω της μετατροπής άλλων ανθρώπων σε βαμπίρ), η αφοσοίωση του στον αρχικό στόχο και η επιτυχημένη δικτύωση θα μπορούσαν σίγουρα να αναδείξουν το Δράκουλα σε παράδειγμα επιτυχημένου επιχειρηματία!
Θρύλοι, βρυκόλακες, ευγενικοί χαρακτήρες, περιγραφές όμορφων τοπίων, αγωνία, περιπέτεια, συναίσθημα κλπ κάνουν το έργο άκρως ενδιαφέρον! Θα κλείσουμε το άρθρο λέγοντας πως η ανάγνωση του μυθιστορήματος, η ακρόαση ή η παρακολούθηση ενός θεατρικού ή μίας πετυχημένης ταινίας, του Κόμη Δράκουλα κάθε άλλο από χαμένος χρόνος μπορεί να θεωρηθεί…
Μετάφραση: Αννέτα Καπόν
Μουσική επιμέλεια: Δανάη Ευαγγελίου
Επιμέλεια ήχων: Φανή Σιώρη
Ηχογράφηση: Θοδωρής Ασημάκης
Παραγωγή: Νέλλα Δουλτσίνου
Ραδιοσκηνοθεσία: Διαγόρας Χρονόπουλος
 |
| Ο Νικήτας Τσακίρογλου στο ρόλο του Δράκουλα |
 |
| Ο Άλκης Κούρκουλος στο ρόλο του Τζόναθαν Χάρκερ |
 |
| Ο Σταύρος Ξενίδης καθηλώνει τους ακροατές ερμηνεύοντας το ρόλο του καθηγητή Βαν Χέλσινγκ |
Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι Ραδιοφωνικό Θέατρο:
Πηγές:
Πολλά μικρά κομμάτια που με κόπο οι συντηρητές τίμησαν με την υπομονή και το πάθος τους και έτσι ένα από τα ωραιότερα αγγεία της αρχαιότητας, ένα λαμπερό "διαμάντι" από ορεία κρύσταλλο 3500 ετών έγινε αυτό που ήταν και τότε, όταν το χρησιμοποιούσαν σε κάποια τελετή στο ανάκτορο της Ζάκρου. Ζάκρος, το τέταρτο σε μέγεθος ανάκτορο της Κρήτης έδωσε μερικά από τα σημαντικότερα ευρήματα του μινωικού πολισμού όπως αυτό που βρέθηκε στο θησαυροφυλάκιο της, η απάντηση της Ζάκρου στο θησαυροφυλάκιο της Κνωσού που έδωσε με την σειρά της ως θησαυρό την Θεά των Οφέων.
Πολλοί θα δουν το αγγείο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, λίγοι θα φθάσουν στις εσχατιές της Κρήτης να δουν το τέταρτο ανάκτορο. Η σύνδεση όμως και των δύο εμπειριών, ευρήματος και πηγής είναι και αυτό μια ψηφίδα στο παζλ. Ο αθέατος κόσμος της Κρήτης στον οποίο ανήκει η Ζάκρος κρατούν το "πασπαρτού" ενος πολιτισμού που ακόμα μας γέννα ερωτήματα και συγκινήσεις.
Σαν πιθανότερη χρονολογία της γέννησής του είναι το έτος 1690. Και τούτο γιατί στους πολέμους που άρχισαν το 1711 και τελείωσαν το 1718 είναι στρατιώτης του Τσαρικού Στρατού του Μεγάλου Πέτρου της Ρωσσίας. Τα Τουρκικά στρατεύματα ήσαν ακατάβλητα, βάδιζαν από νίκη σε νίκη, είχαν σπείρει τον τρόμο σ' όλα τα έθνη. Στρατιώτης ο Όσιος Ιωάννης μάχεται για να υπερασπισθεί την πατρίδα του, τη Ρωσσία. Γαλουχημένος με τα νάματα της Ορθοδοξίας από τους Χριστιανούς γονείς του, τον συγκλονίζει η φρίκη του πολέμου, τα χιλιάδες παλληκάρια, γυναικόπαιδα, γέροι που κείτονται νεκροί στο πέρασμα της λαίλαπας, της πολεμικής μανίας των εχθρών.
Στις μάχες για την ανακατάληψη του Αζώφ με χιλιάδες άλλους συμπατριώτες του, αιχμαλωτίζεται και οδηγείται στην Κωνσταντινούπολη. Απ' εκεί στο Προκόπιο, κοντά στην Καισάρεια της Καππαδοκίας της Μ. Ασίας, στην κατοχή ενός Αγά που διατηρούσε στρατόπεδο των Γενιτσάρων.
Βασανίζεται να αρνηθεί το Χριστό
Καταδικασμένος ψυχολογικά στην περιφρόνηση και το μίσος των Τούρκων, είναι ο «κιαφίρ», ο «άπιστος» που του αξίζουν σκληρά βασανιστήρια. Και τον χτυπούν με χοντρά ξύλα ραβδιά, τον κλωτσούν, τον φτύνουν, του καίνε τα μαλλιά και το δέρμα της κεφαλής του με πύρινο τάσι. Τον πετούν στις κοπριές του σταύλου και τον υποχρεώνουν να ζει με τα ζώα.
Απαντά στα βασανιστήρια
Υπομένει όλα τα βασανιστήρια με καρτερία και αξιοθαύμαστη γενναιότητα. Λάμπει ο αδαμάντινος χριστιανικός του χαρακτήρας. Σαν τον ήλιο λάμπει ο υπέροχος εσωτερικός του κόσμος που ολόκληρος από τα παιδικά του χρόνια είναι δοσμένος στο Χριστό. Στους ξυλοδαρμούς, στις βρισιές και στις κλωτσιές των Τούρκων, απαντά με τα λόγια του Παύλου: «ποιος μπορεί να με χωρίσει από την αγάπη του Χριστού μου; Θλίψις ή στενοχώρια ή διωγμός ή γυμνότης ή αιχμαλωσία;». Έχω πεποίθηση, πίστη και αγάπη στον Κύριό μου Ιησού Χριστό τον Μονογενή Υιό του Θεού μου και τίποτε απ' όλα τα δεινά, δεν θα με χωρίσει από την αγάπη Του.
Σαν αιχμάλωτος υπακούω στις προσταγές σου, στις δουλικές εργασίες. σ Χριστό δεν σε έχω αφέντη, «πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή άνθρώποις». Ενθυμούμαι το αγκάθινο στεφάνι, τους εμπτυσμούς, τους κολαφισμούς, τα ραπίσματα και αυτόν τον σταυρικό θάνατο και είμαι πρόθυμος να υποστώ και εγώ τα μεγαλύτερα και δεινότερα βάσανα και αυτόν τον θάνατον, τον Ιησού μου όμως δεν τον αρνούμαι.
Δέχεται ο Όσιος Ιωάννης τους σκληρούς όρους της μαρτυρικής ζωής, τα βασανιστήρια, τη διαμονή με τα ζώα στο σταύλο που του θύμιζε, όπως έλεγε, το σταύλο της Βηθλεέμ· τις ασκήσεις, νηστείες, αγρυπνίες, προσευχές σε τέτοιο βαθμό, που δαμάσθηκε η θηριωδία των Τούρκων και έκπληκτοι τον ονομάζουν «βελή», άγιο.
Σε συνεστίαση Τούρκων αξιωματούχων θαυματουργικά έστειλε με Άγγελο Κυρίου φαγητό σε χάλκινο πιάτο από το Προκόπιο της Μ. Ασίας στην Μέκκα της Αραβίας και ο Τούρκος Αγάς το έφαγε εκεί ζεστό. επιστρέφοντας έδειξε το πιάτο με το οικόσημο στους αξιωματούχους τρεις μήνες μετά. Το θαύμα αυτό που έγινε από τον Όσιο κατά παραχώρηση του Κυρίου, σταμάτησε το μίσος και την αδιάλλακτη μανία των βασανιστών του. Η πνευματική και ηθική ακτινοβολία του εδάμασε την θηριωδία των Τούρκων.
Το τέλος
1730 Μαΐου 27. Ένα στήριγμα είχε σε όλους τους αγώνες του και μία παρηγοριά στην τραχειά ζωή των βασανιστηρίων. Κατέφευγε σε προσευχές, γονυκλισίες, αγρυπνίες και κοινωνούσε κρυφά από τους Τούρκους, τα Άχραντα Μυστήρια. Η Θεία Κοινωνία κάθε Σάββατο ήταν η μεγάλη του ξεκούραση και ανάπαυση. Τελευταία ημέρα, 27 Μαΐου του 1730, ειδοποίησε τον ιερέα και εκείνος του πήγε τη Θεία Κοινωνία μέσα σε ένα μήλο που το είχε κουφώσει. Κοινώνησε εκεί στο σταύλο για τελευταία φορά. Η πρόσκαιρη αιχμαλωσία του, η δεινή κακοπάθεια πήραν τέλος· ο θαυμαστός Όσιος Ιωάννης πέρασε στην αιώνια αγαλλίαση και μακαριότητα, μόλις πήρε τα Άχραντα Μυστήρια.
Ο ενταφιασμός
Οι ιερείς και πρόκριτοι Χριστιανοί του Προκοπίου, με άδεια του Τούρκου πήραν το σώμα. Με συγκίνηση και δάκρυα μέσα σε βαθειά κατάνυξη και ευλάβεια ο μέχρι χθες δούλος και σκλεται από Χριστιανούς - Τούρκους - Αρμενίους σαν αφέντης και δεσπότης. Σήκωσαν στον ώμο τους το πολύαθλο εκείνο σώμα, με θυμιατά και λαμπάδες, με ευλάβεια και προσοχή, το οδηγούν σε έναν τάφο στο Χριστιανικό κοιμητήριο, το εναποθέτουν στη μάνα γη.
Θείο όραμα
Ο γέροντας ιερέας που κάθε Σάββατο άκουγε τον πόνο και τα βασανιστήριά του και του έδινε, τον κοινωνούσε τα Άχραντα Μυστήρια, είδε στον ύπνο του τον Όσιο Ιωάννη τον Νοέμβριο του 1733. Του είπε ο Όσιος πως το σώμα του έχει μείνει με τη χάρη του Θεού μέσα στον τάφο ακέραιο, ολόκληρο, αδιάφθορο, όπως το έβαλαν στον τάφο πριν 3 1/2 χρόνια. Να το βγάλουν και θα είναι μαζί τους ως ευλογία Θεού στους αιώνες. Μετά τους δισταγμούς του ιερέα, κατά θεία παραχώρηση, ένα ουράνιο φως φωτίζει τον τάφο του Οσίου σαν πύρινος στύλος. Οι Χριστιανοί άνοιξαν τον τάφο και ω του θαύματος! Το σώμα του Οσίου βρέθηκε ακέραιο, αδιάφθορο και μυρωμένο με αυτή τη θεία ευωδία που συνεχίζει να έχει μέχρι σήμερα. Με πνευματική ευφροσύνη και ευλάβεια σήκωσαν, πήραν στην αγκαλιά τους αυτό το θείο δώρο, το ιερό λείψανο και το μετέφεραν στο Ναό που αγρυπνούσε ο Όσιος! Από την ημέρα εκείνη, 273 τώρα χρόνια, μπήκε το ιερό σώμα στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας του Χριστού.
Ο Οσμάν Πασάς καίει το Ιερό Λείψανο
Σε μία εσωτερική διαμάχη και σύρραξη μεταξύ Σουλτάνου και Ιμπραήμ της Αιγύπτου ο απεσταλμένος Πασάς του Σουλτάνου, Οσμάν, καίει το Ιερό Λείψανο για να εκδικηθεί τους Χριστιανούς. Το ιερό σώμα οι Τούρκοι το είδαν να παίρνει κίνηση στη φωτιά. Έντρομοι εγκαταλείπουν το ανίερο έργο τους και φεύγουν. Την άλλη ήμερα μετά την αποχώρηση των Τούρκων οι Χριστιανοί ανασηκώνουν τις στάχτες και τα κάρβουνα και βρήκαν σκεπασμένο ολόκληρο το ιερό σώμα. Δεν είχε πάθει τίποτε, ευλύγιστο και μυρωμένο, του έμεινε μόνο το μαύρισμα από τους καπνούς και το πύρωμα.
Τσέτες
Ήταν Μουσουλμάνοι υπότροποι κατάδικοι οπλισμένοι άτακτοι ληστές οι οποίοι δραστηριοποιούνταν στην Μικρά Ασία από την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στρατολογημένοι και εξοπλισμένοι από τα τοπικά τμήματα της νεοτουρκικής επιτροπής «Ένωση και Πρόοδος».
Ήταν ιδιαίτερα κακόφημοι άνθρωποι, υπεύθυνοι για αμέτρητες βιαιοπραγίες, βιασμούς και δολοφονίες αμάχων, καθώς και λεηλασίες και πλιάτσικο τα οποία πραγματοποιούσαν σε συνεργασία με την Τουρκική Χωροφυλακή ή υπό την ανοχή της.
Επίσης ήταν υπεύθυνοι για τις θηριωδίες σε βάρος των Χριστιανών Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων, οι οποίες έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1910 και του 1920.
Στη φωτογραφία Τούρκος τσέτης επιδεικνύει τα κλοπιμαία του, στην παραλία της Φώκαιας (φωτογραφία από μέλος της τοπικής γαλλικής αρχαιολογικής αποστολής).
Ο Βύρων Πάλλης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της παλιάς γενιάς. Πόσοι δεν τον θυμούνται ως Θανασάκη στο Θανασάκη τον Πολιτε...
