Η Ρίτα Μουσουρή |
Ο Γιώργος Μοσχίδης |
Η Ρίτα Μουσουρή |
Ο Γιώργος Μοσχίδης |
Ως μέθοδος μαντικής, η καπνομαντεία εξέταζε το καπνό που έβγαινε από τα φλεγόμενα αντικείμενα. Επιπλέον, υπήρχε και η μαντεία δι’ εμπύρων, κατά την οποία εξεταζόταν η συμπεριφορά της φωτιάς αλλά και η συμπεριφορά του αντικειμένου που δεχόταν την ενέργεια της φωτιάς.
Οι μέθοδοι μαντικής που χρησιμοποιούσαν ήταν αρκετά περίεργες και λίγο ξένες σε σύγκριση με αυτές που χρησιμοποιούμε στις μέρες μας. Μία πρώτη μέθοδος, και μάλιστα από τις αρχαιότερες, ήταν η οιωνοσκοπία/ορνιθοσκοπία. Με αυτή τη μέθοδο οι ιερείς, παρακολουθώντας τη συμπεριφορά και το πέταγμα των πουλιών προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν το μέλλον. Η λέξη προέρχεται από τη λέξη οιωνός που σημαίνει πουλί. Οι μάντεις, ως καλό σημάδι λάμβαναν την εμφάνιση οιωνού από την ανατολή, ενώ ως κακό από τη δύση. Παρατηρούνταν ιδιαίτερα ο αετός, το γεράκι, η γλαύκα και ο ερωδιος.
Ο Δημήτρης Πουλικάκος στο ρόλο του αφηγητή |
«Στα Βουρλά το κακό ξεκίνησε στις 29 Αυγούστου. Μπήκαν οι Τούρκοι στα σπίτια μας και μας έβαλαν φωτιά. Αργότερα μας είπαν ότι ήταν αντάρτες και μετά ήρθε ο τακτικός στρατός και μας μάζεψε. Μας έπιασαν όλους μαζί, τον πατέρα μου τον έσφαξαν, τον αδερφό μου τον έκαψαν, τους νέους τους μάζεψαν και τους πήραν στην Ανατολή...»
«...Δυο μέρες και δυο νύχτες μείναμε όρθιοι στην παραλία περιμένοντας να μπούμε σε κάποιο πλοίο. Χιλιάδες κόσμος, απελπισμένος και εξαθλιωμένος, με μάτια άδεια απ τα όσα είχαμε δει και την ψυχή ματωμένη απ τον πόνο της απώλειας των αγαπημένων μας. Κάρα άδειαζαν πεθαμένους δίπλα μας, όπου έβρισκαν. Το βράδυ, όταν οι Τούρκοι άρχιζαν να βιάζουν και να κακοποιούν όποια γυναίκα έβρισκαν, οι Αμερικανοί άναψαν τους προβολείς των πλοίων και τους έριξαν πάνω μας, για να σταματήσουν κάπως το κακό. Φωνές ακούγονταν: "Τα γυναικόπαιδα να μπαρκάρουν πρώτα!" -θαρρείς και υπήρχε και κανένας άντρας ανάμεσά μας...»
«Έβλεπα τη Σμύρνη και τα Βουρλά να καίγονται και έδωσα έναν όρκο. Είπα, Βουρλά μου αγαπημένα δεν θα σας ξεχάσω ποτέ»
ΦΙΛΙΩ ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΥ
(Βουρλά Ερυθραίας Μικράς Ασίας, 1899 - Αθήνα, Νέα Φιλαδέλφεια 2007) Γεννήθηκε τον 19ο αιώνα, έζησε όλον τον 20ο με όλα τα δεινά του και έφυγε από τη ζωή τον 21ο αιώνα, σε ηλικία 108 ετών... «ΤΡΕΙΣ ΑΙΩΝΕΣ ΜΙΑ ΖΩΗ» ο τίτλος του βιβλίου της, όπου, με τον μοναδικό της χαρισματικό τρόπο, διηγείται την πολυτάραχη μυθιστορηματική της ζωή... Από τις πιο γλυκές αναμνήσεις της πρώτης της ζωής, μέχρι τη φρίκη της Καταστροφής, τον Ξεριζωμό, την Προσφυγιά, τα Βάσανα του Αγώνα να στήσει καινούργια ζωή, με πολύ σκληρή δουλειά μέχρι τη νίκη και την Προκοπή... Δίχως να πάψει ούτε στιγμή τον αγώνα της για τη Διάσωση, Διάδωση, Δικαίωση της Μικρασιάτικης Μνήμης. Με την επιμονή της και το πείσμα της -δεν δίστασε να χτυπήσει ακόμα και την πόρτα του πρωθυπουργού της εποχής- ίδρυσε το Μουσείο του Μικρασιατικού Ελληνισμού (που σήμερα έχει πια το όνομά της), συγκεντρώνοντας εκεί Κειμήλια Μικρασιατών Προσφύγων απανταχού της Γης...
...Νιώθοντας πια πως έκανε το Χρέος της, έφυγε ήσυχη κι ευτυχισμένη, ήρεμα, στο σπίτι της, στον ύπνο της και στ' όνειρό της μέσα, με το υπεραιωνόβιο μυαλό της ακόμα τετραπέρατο, λαμπερό, φωτεινό, δυναμικό, εμπνευσμένο...
Πρότυπο Μικρασιάτισσας Γυναίκας, η γιαγιά Φιλιώ, γιαγιά όλων μας, δίδαξε Ήθος, Αξιοπρέπεια, Περηφάνεια, τιμώντας την Καταγωγή της και συμβολίζοντας και δοξάζοντας το χαρακτήρα και την προσωπική ιστορία του μέσου Μικρασιάτη Πρόσφυγα, τον Πολιτισμό και την ιδιαίτερη Ποιότητα των Ελλήνων της Ανατολής.
Κείμενο Βιογραφικού: Γ.Χ.Κ.
Πηγή Φωτογραφίας: iellada.gr
Σαν Σήμερα, στις 6 Σεπτεμβρίου 1955 ξέσπασε στην Κωνσταντινούπολη το πογκρόμ των Τούρκων κατά των Ελλήνων,(πογκρόμ ,από την ρωσική λέξη που σημαίνει συντρίβω). Αφορμή ήταν το πρωτοσέλιδο μιας Τουρκικής εφημερίδας της Ισταμπούλ Εξπρές, που έγραψε : «Βάλανε φωτιά στο σπίτι του πατέρα μας Κεμάλ Ατατούρκ». Στην πραγματικότητα έγινε προβοκάτσια από δύο Τούρκους υπαλλήλους του Προξενείου στη Θεσσαλονίκη, που έβαλαν βόμβα στην αυλή του και έγινε ισχυρή έκρηξη. Οι Ελληνικές Αρχές συνέλαβαν τους δράστες της έκρηξης. Ήταν ο φύλακας του προξενείου Χασάν Μεχμέτογλου και ο συνεργός του, Οκτάι Εγκίν, μουσουλμάνος από τη Θράκη. Επρόκειτο για πράκτορες της Τουρκικής Αστυνομίας, ωστόσο το τουρκικό κράτος δεν έχει παραδεχτεί κάτι τέτοιο. Το σύνθημα για το πογκρόμ δόθηκε.
Οι μαρτυρίες περιγράφουν πως ο όχλος μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη με κάθε είδους μέσο, από διάφορες περιοχές της Τουρκίας. Στο πλήθος μοιράστηκαν λοστοί, ενώ τα σπίτια και οι επιχειρήσεις των Ελλήνων είχαν σημαδευτεί από την προηγούμενη νύχτα. Μέσα σε εννέα ώρες καταστρέφονται 4.500 ελληνικά καταστήματα, 1.000 σπίτια, 73 εκκλησίες και 37 σχολεία. Είναι η αρχή του τέλους για τον Ελληνισμό της Πόλης. Μεγάλο ρόλο στα «Σεπτεμβριανά» όπως ονομάστηκαν τα γεγονότα της 6ης και 7ης Σεπτεμβρίου 1955, έπαιξε και η Βρετανική προπαγάνδα που ξεσηκώνοντας του Τούρκους εναντίον των Ελλήνων ως αντίποινα για το Κυπριακό. Από τους 100.000 Έλληνες που ζούσαν εκείνη την εποχή στην Πόλη, τα χρόνια που ακολούθησαν ο αριθμός τους συρρικνώθηκε σταδιακά σε λίγες χιλιάδες. Τελικά αποδείχθηκε ότι το πογκρόμ είχε οργανωθεί από την ίδια την κυβέρνηση Μεντερές. Την αποκάλυψη έκαναν οι ίδιοι οι Τούρκοι όταν οι στρατιωτικοί κατέλαβαν το 1960 την εξουσία και κάθισαν στο σκαμνί την πρώην πολιτική ηγεσία. Καταδίκασαν τον πρώην πρωθυπουργό Μεντερές σε θάνατο δι' απαγχονισμού, καταδίκη η οποία εκτελέστηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1961.
Οι φωτογραφίες από τα «Σεπτεμβριανά». Στην 4η φωτογραφία το πρωτοσέλιδο της Τουρκικής εφημερίδας Ισταμπούλ Εξπρές.
Πηγή Σαν σήμερα
Πηλήκιο Ταξίαρχου στολής Νο2 περιόδου 1953-1973 της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής (δωρεά Αντγου ε.α. Παναγιώτη Σεραφίδη)
Σήμερα θα αφιερώσω το σημείωμά μου στον διάλογό μου με τον Αλέξανδρο Νεχαμά. Δεν χρειάζεται συστάσεις, και όποιος θεωρεί ότι χρειάζεται ας ανατρέξει στη διεθνή βιβλιογραφία για να τις βρει. Ομότιμος καθηγητής στο Πρίνστον οφείλω να ομολογήσω ότι δεν γνωρίζω ολόκληρο το έργο του. Εχω διαβάσει το «Νίτσε: Η ζωή ως λογοτεχνία» και το «Περί Φιλίας». Με αφορμή τη σειρά των άρθρων μου για τη διδασκαλία της ελληνικής γραμματείας στη μέση εκπαίδευση, μου έστειλε μια επιστολή στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όπου περιγράφει τη δική του εμπειρία. Ο Αλέξανδρος Νεχαμάς ήταν απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών το 1964. Τμήμα κλασικό, ήτοι ανθρωπιστικές σπουδές, σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα Φιλοσοφική και Νομική. Αν δεν πέφτω έξω τότε στη Φιλοσοφική φιλοδοξούσαν να εγγραφούν όσοι μαθητές αγαπούσαν το διάβασμα και τη λογοτεχνία. Η συναναστροφή τους στην τάξη βοηθούσε και τους επίδοξους δικηγόρους να ενδιαφερθούν για τη γραμματεία που ξεπερνούσε τα όρια των συγγραμμάτων τους. Ολοί αυτοί διάβαζαν λογοτεχνία και φρόντιζαν τα ελληνικά τους.
Επανέρχομαι όμως στην εμπειρία του Νεχαμά. Οπως μου γράφει στην επιστολή του στην τελευταία τάξη έκαναν ολίγη από «Πρωταγόρα», «Αντιγόνη» χωρίς τα χορικά διότι «είναι δύσκολα» και τον «Επιτάφιο» του Θουκυδίδη. Οταν αποφοίτησε με το καλό, στην Αμερική τον κατέταξαν στο τρίτο εξάμηνο των κλασικών σπουδών. Στο τέταρτο εξάμηνο έκαναν αντίστροφη μετάφραση, από τα αγγλικά στα αρχαία ελληνικά. Και όπως γράφει ο Νεχαμάς εκεί κατάλαβε για πρώτη φορά πως όλα αυτά τα αριστουργήματα δεν υπάρχουν μόνον για να μας διδάσκουν γραμματική και συντακτικό. Μεταφέρουν ουσιαστικά προβλήματα που απασχολούν τον άνθρωπο του 21ου αιώνα όπως απασχολούσαν και τον άνθρωπο του 5ου αιώνα π.Χ. Η σύγκρουση ανάμεσα στην Αντιγόνη και τον Κρέοντα, ανάμεσα στην πόλη και την οικογένεια, ανάμεσα στους πολιτικούς νόμους και τους άγραφους νόμους της παράδοσης. Οταν ανακάλυψε αυτόν τον πλούτο, μου γράφει ο Νεχαμάς, αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά μαζί του. Ευτυχώς για τον ίδιο και για εμάς. Το συμπέρασμα είναι ότι ένας διανοητής σαν τον Αλέξανδρο Νεχαμά, παρ’ ότι αποφοίτησε από ένα από τα καλύτερα ελληνικά σχολεία, το Κολλέγιο, συνειδητοποίησε την αξία των κλασικών γραμμάτων όταν πήγε στην Αμερική.
«1973. Ετος της δικής μου οιονεί αποφοίτησης. Οιονεί διότι είχα φύγει από το Κολλέγιο για να γλιτώσω από τον παραπάνω χρόνο. Ομως η διδακτέα ύλη ήταν η ίδια. Ολίγη από “Πρωταγόρα”, “Αντιγόνη” χωρίς τα χορικά, και “Επιτάφιος” του Θουκυδίδη. Το 1964, αν δεν κάνω λάθος, ίσχυε η περίφημη μεταρρύθμιση του Παπανούτσου. Το 1973 είχαμε χούντα. Εφυγα για να σπουδάσω στο Παρίσι με την επιθυμία να αφήσω πίσω μου ό,τι ελληνικό. Σπούδασα σύγχρονη συγκριτική λογοτεχνία και παρ’ ότι μιλούσαμε για τον Ουγκώ και τον Τολστόι οι αναφορές στην Ελλάδα ήταν τόσες που όχι μόνον με παρακινούσαν να ασχοληθώ μαζί της αλλά με έκαναν να ντρέπομαι που, αν και Ελληνας, δεν την ήξερα όσο όφειλα να την ξέρω. “Υπήρξε έτι το άριστο εκείνο, Ελληνικός”. Αυτό, δυστυχώς ή ευτυχώς δεν το έμαθα στην Ελλάδα όπου γεννήθηκα, ανατράφηκα και μεγάλωσα. Το έμαθα στη Γαλλία όπου ωρίμασα πνευματικά και ηθικά».
Το ερώτημα παραμένει: Πώς είναι δυνατόν το 1964 να μη διαφέρει από το 1973 και να μη διαφέρει από το 2022; Πόσες κυβερνήσεις έχουν αλλάξει, πόσοι υπουργοί; Ομως κανείς δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει το βασικό εμπόδιο της εκπαίδευσής μας, το σύμπλεγμα κατωτερότητας των ελληνικών, κατά συνέπεια των κλασικών σπουδών; Η παρ’ ημίν σχιζοφρένεια. Από τη μια αναγορεύουμε την κλασική Ελλάδα μας σε πρότυπο, από την άλλη δεν έχουμε τον τρόπο να εξηγήσουμε στους εαυτούς μας γιατί αυτό το πρότυπο είναι πρότυπο.
Ποια δύναμη θα είχε το σημερινό Ελληνόπουλο αν περνούσε τα σύνορα εξοπλισμένο με τη σωκρατική – πλατωνική σκέψη; Ελάτε τώρα. Η ελληνική παιδεία αντιμετωπίζει την κλασική σκέψη ως διεκπεραίωση κάποιας πολιτισμικής υποχρέωσης. Ως εκ τούτου δεν μπορεί να εμπνεύσει τα παιδιά της. Ερώτηση κρίσεως: Με ποιον τρόπο οι Ελληνες μπορούν να σταματήσουν να αντιπαθούν τον ελληνικό πολιτισμό;
Πηγή Καθημερινή
Αγαπητοί φίλοι του Ραδιοφωνικού Θεάτρου, απόψε με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, θα σας παρουσιάσω το έργο του Κώστα Τρυπάνη Οι πρόσφυγες του 1922.
Το έργο παρουσιάζει τις περιπέτειες μιας οικογένειας Μικρασιατών Ελλήνων που ζουν στην ελεύθερη πλέον από τον ελληνικό στρατό Σμύρνη. Οι αμέριμνες ημέρες, οι έρωτες και η μέθη της νίκης δίνουν σταδιακά τη σκυτάλη στην αγωνία, στον "Υπέρ Πάντων Αγώνα", στην καταστροφή και στη σκληρή πραγματικότητα της προσφυγιάς.
Η μεταφορά έγινε από το κανάλι Ναταλία Δεδουσοπούλου:
Από τις 24 Αυγούστου έως τις 13 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν σκληρές συγκρούσεις σε όλη την έκταση του μετώπου.
Μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου οι ελληνικές δυνάμεις κατάφεραν να διασπάσουν τις δύο τουρκικές αμυντικές γραμμές και να καταλάβουν την γραμμή Καρά Νταγ – Τσαλ Νταγ – Αρντίζ Νταγ – Καλέ Γκρότο. Απέμενε η τρίτη και τελευταία αμυντική γραμμή των Τούρκων, που κάλυπτε την Άγκυρα, έδρα των κεμαλιστών.Όμως, οι επιτυχίες αυτές των Ελλήνων κατακτήθηκαν με τεράστιες θυσίες σε έμψυχο υλικό, αλλά και σε εφόδια. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν σοβαρά προβλήματα, όπως η πλημμελής διοίκηση, η κόπωση των τμημάτων, η έλλειψη ικανών εφεδρειών να αναπληρώσουν τις μεγάλες απώλειες ανδρών, προβλήματα επισιτισμού και γενικότερα ανεφοδιασμού του στρατού.
Από τις 16 Σεπτεμβρίου αποφασίστηκε η διακοπή της επίθεσης και η προσωρινή μετάπτωση σε άμυνα, καθώς οι προβλέψεις για συνέχιση της επίθεσης ήταν ιδιαίτερα δυσοίωνες.Πορομοίως και στην πλευρά των Τούρκων η κατάσταση ήταν κρίσιμη, με μεγάλες απώλειες ενώ είχαν διασπαστεί οι δύο αμυντικές γραμμές τους. Η τουρκική διοίκηση σκέφθηκε προς στιγμήν την απόσυρση πίσω από την Άγκυρα, αλλά αυτό θα ισοδυναμούσε με καταστροφή, γιατί θα έπεφτε στα Ελληνικά χέρια η πρωτεύουσά τους Άγκυρα η κύρια βάση ανεφοδιασμού τους και ανατολικά αυτής, χωρίς σοβαρή δημογραφική βάση και χωρίς εφόδια η συνέχιση της αντίστασης τους θα ήταν ανέφικτη.Οι απώλειες των επιχειρήσεων για τον Στρατό μας ανήλθαν σε 4.000 νεκρούς και 19.000 τραυματίες, ενώ για την τουρκική πλευρά οι απώλειες ανήλθαν σε νεκρούς και τραυματίες γύρω στις 15.000.Η διοίκηση της Ελληνικής Στρατιάς τότε, αμφιταλαντευόμενη και αδυνατώντας να αποφασίσει για την εξέλιξη των επιχειρήσεων, έστειλε τηλεγράφημα στην κυβέρνηση στην Αθήνα ζητώντας από τον πρωθυπουργό Δ. Γούναρη εντολές για την περαιτέρω συνέχιση της επίθεσης. Ο Γούναρης με έκπληξη απάντησε ότι ήταν αναρμόδιος και συνέστησε να ληφθεί η απόφαση “συμφώνως προς το στρατιωτικόν συμφέρον”.
Το απόγευμα της 21ης Σεπτεμβρίου ο αρχηγός της Στρατιάς Μικράς Ασίας Αναστάσιος Παπούλας αποφάσισε τη διακοπή των επιχειρήσεων και την υποχώρηση στις θέσεις εξόρμησης, δυτικά του Σαγγάριου. Η μεγάλη επιχείρηση έληξε άδοξα για τις Ελληνικές δυνάμεις, αφού δεν πέτυχαμε τους αντικειμενικούς στόχους που ήταν η κατάληψη της Άγκυρας και η καταστροφή του κεμαλικού στρατού. H τελική σύμπτυξη αποτελεί αναμφισβήτητα έναν άθλο των τριών Σωμάτων Στρατού, αφού επιτεύχθηκε χωρίς απώλειες σε άνδρες και υλικό.
[
](http://www.infokids.gr/wp-content/uploads/2018/03/e65885f02e2eca502dcafa4d0196ff87.jpg)
[
](http://www.infokids.gr/wp-content/uploads/2018/03/diabasisag.jpg)
Ο Βύρων Πάλλης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της παλιάς γενιάς. Πόσοι δεν τον θυμούνται ως Θανασάκη στο Θανασάκη τον Πολιτε...