Στα 200 π.Χ. Κ.Π. Καβάφης

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΛΙΤΕΧΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ 1940-1941

 ΑΡΙΣΤΕΡΑ φωτογραφία του 1940 όπου εμφανίζει τον τότε οπλίτη Φιλοποίμενα Φίνο (1908-1977) όταν υπηρετούσε στο Α΄ΣΣ στην κινηματογραφική υπηρεσία του Στρατού, και μετέπειτα ιδρυτή της κινηματογραφικής εταιρίας παραγωγής ταινιών ‘’FINOS-FILM’’.

ΔΕΞΙΑ φωτογραφία του δημοφιλή ηθοποιού Ντίνου Ηλιόπουλου (1915-2001) κατά την διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου όπου υπηρέτησε ως ασυρματιστής, και διακρίθηκε για τις υπηρεσίες του και την γενναιότητά του.

Πηγή Ιστορικός Συλλέκτης Βέροιας 

Το Ψυχοσάββατο, του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Ραδιοφωνικό θέατρο

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

 Αγαπητοί φίλοι απόψε πρόκειται να σας παρουσιάσω το μονόπρακτο του σπουδαίου Έλληνα θεατρικού συγγραφέα Γρηγόριου Ξενόπουλου: Το ψυχοσάββατο. Πρόκειται για ένα δραματικό έργο που έγινε παραμύθι στα χείλη των γιαγιάδων, καθώς το έλεγαν πειστικά κάθε ψυχοσάββατο. Ολόκληρες γενιές μεγάλωσαν πιστεύοντας πως ήταν πραγματική ιστορία από εκείνες που περιέχουν μυστήριο και γοητεύουν τις ανθρώπινες ψυχές.

Το έργο γράφτηκε το 1911 και ανέβηκε το ίδιο έτος επί σκηνής με πρωταγωνίστρια την Κυβέλη. Ο ίδιος ο Ξενόπουλος έλεγε, με αφορμή το έργο στη σπουδαία ηθοποιό: «μια φορά ωστόσο η φρίκη έχει και το γούστο της…» προσπαθώντας να διασκεδάσει τη φρίκη από το δράμα του. Πρόκειται για μονόπρακτο, δηλαδή για έργο που εξελίσσεται σε μία σκηνή και μία πράξη. Το Ψυχοσάββατο (σύμφωνα με το συγγραφέα) είναι μια σύγχρονη τραγωδία, η οποία εισέπραξε και αρνητικές κριτικές.

Το 1968 με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα, το εθνικό θέατρο παρουσίασε δύο μονόπρακτα του: το Ψυχοσάββατο και το Θείο Όνειρο.

 Το Ψυχοσάββατο δεν είχε ξανανεβεί στη σκηνή μετά το 1911. Η εκλογή των έργων χαρακτηρίστηκε ατυχέστατη από τον τύπο της εποχής, και λίγο άξια να τιμήσει τη μνήμη του συγγραφέα καθώς, όπως σημειώθηκε, αποτελούν τα χειρότερα ίσως έργα του συγγραφέα, ιδιαίτερα το Ψυχοσάββατο που είναι απίθανος και αφελής μύθος με χαλαρή πλοκή. Η κριτική της εποχής ήταν ιδιαίτερα σκληρή και κατέληγε στο συμπέρασμα ότι το έργο είναι γερασμένο, ασήμαντο και ακαλαίσθητο και δε θα μπορούσε να σταθεί ακόμη και σε σκηνή μικρής επαρχιακής πόλης.

 

Η πλοκή του έργου.

 Η γριά Μπάμπαινα ετοιμάζει στο φτωχόσπιτό της τα κόλλυβα της κόρης της, της Ευμορφίας, που έχει πεθάνει πριν από έξι μήνες, γιατί την επομένη είναι Ψυχοσάββατο. Εκεί ζει με τη νύφη της, τη Μαρία, την οποία θεωρεί υπεύθυνη για το θάνατο της Ευμορφίας. Η Μαρία και η Μπάμπαινα συνομιλούν στην αρχή του έργου και αποτυπώνεται η αμοιβαία τους αντιπάθεια.

 Περιμένουν τον Κωνσταντή, τον άντρα της Μαρίας από τις δουλειές στην εξοχή. Όταν ο Κωνσταντής φτάνει και ανακοινώνει ότι σε λίγο θα έρθει ο ξάδερφός του ο Λυγερός. Η Μαρία δείχνει να περιμένει με λαχτάρα τον ερχομό του Λυγερού. Τρώνε όλοι μαζί και η γριά συνεχώς επιτίθεται στη νύφη της και υποστηρίζει ότι ζούμε μαζί με τους νεκρούς, ότι κάνουμε ό,τι εκείνοι θέλουν. Η Μαρία τρομάζει, σαν να είδε κάτι και σιγοκλαίει.

 Τέτοια περιστατικά επαναλαμβάνονται τακτικά και ο γιατρός τους είπε ότι είναι «υστερικά». «Οι πεθαμένοι μας κυβερνούν» ξαναλέει η γριά Μπάμπαινα, δείχνοντας ευθέως προς τη νύφη της, αλλά ο Κωνσταντής παίρνει το μέρος της γυναίκας του. Όταν η Μαρία μένει μόνη με τον Λυγερό του ζητά να την πάρει να φύγουν, να την πάει στη μάνα της και να γίνει δική του. Ο Λυγερός  την είχε ζητήσει από τον πατέρα της, αλλά εκείνος την έδωσε στον πλούσιο Κωνσταντή.

 Η Μαρία βιώνει επώδυνα το γάμο της και η Ευμορφία, όσο ζούσε, της έκανε τη ζωή δύσκολη καθημερινά. Τελικά η Μαρία πείθει το Λυγερό να την πάρει μαζί του και οργανώνουν τη φυγή τους. Η δράση διακόπτεται από το «Ιντερμέτζο» και η σκηνή γεμίζει ψυχές. Η Ευμορφία ως Κορυφαία του Χορού των ψυχών, τραγουδά μαζί με τις συντρόφισσές της την επιστροφή στο σπίτι της που τη γεμίζει χαρά. Και με το τραγούδι οι ψυχές χάνονται. Η Μαρία με αναμμένο το λύχνο πάει να φύγει, αλλά στην πόρτα βλέπει την Ευμορφία που την εμποδίζει και πέφτει λιπόθυμη. Ο Λυγερός προσπαθεί να την συνεφέρει και να την πάρει μαζί του. Η Μαρία τελικά ομολογεί πως άνοιξε το παράθυρο τη νύχτα καιξανα κύλησε η άρρωστη αδερφή στην αρρώστια.

 Η γριά Μπαμπαινα έρχεται να συνηγορήσει και ο Κωνσταντής σύρει τη γυναίκα του «απάνου στο κρεβάτι της πεθαμένης». Ακούγονται κρότοι και μια υπόκωφη κραυγή της Μαρίας. Η Μπάμπαινα υψώνει τα χέρια: «Δικαιοσύνη». Χτυπάει ο όρθρος του Ψυχοσάββατου.

 

Φωτογραφία από την παράσταση του 1968

Επιπλέον στοιχεία για το έργο.

 Ο Ξενόπουλος χαρακτήρισε το έργο «σύγχρονη τραγωδία, μονόπρακτη με ιντερμέτζο». Η επίσκεψη των ψυχών στο ιντερμέτζο βγάζει το έργο πέρα από την ηθογραφική αποτύπωση και δημιουργεί προϋποθέσεις να συνδεθεί με μη ρεαλιστικά είδη που καλλιεργεί ο ύστερος 19^ος αιώνας.

 Το Ψυχοσάββατο είναι γραμμένο σε πρόζα και δημοτική γλώσσα, περιέχει εκτενείς σκηνικές οδηγίες και μια σημείωση του συγγραφέα για παράλειψη του ιντερμέτζου αν χρειαστεί κατά τη σκηνική δοκιμασία. Όσον αφορά το ιντερμέτζο, ανάμεσα στις πράξεις ενός θεατρικού έργου, υπήρχε η συνήθεια να λαμβάνει χώρα ένα μουσικό διάλειμμα, το οποίο επικράτησε να ονομάζεται Ιντερμέδιο ή ιντερμέτζο. Συνήθεια που εμφανίστηκε στα θεατρικά έργα από τα τέλη του 15^ου αιώνα.

 Το έργο παραπέμπει σε θρησκευτικές τελετουργίες που συνδέονται με τους νεκρούς. Ιδιαίτερα η πρώτη σκηνή οργανώνεται για να αποτυπώσει τα έθιμα τα οποία συνδέουν το ζωντανό κόσμο με το Επέκεινα.

 Οι χαρακτήρες της Μαρίας και του Λυγερού είναι μπλεγμένοι στο δίχτυ που πλέκουν οι αξίες μιας παραδοσιακής πατριαρχικής κοινωνίας και παλεύουν να βρουν διέξοδο στις προσωπικές τους επιθυμίες. Η γριά Μπάμπαινα είναι η ενσάρκωση της παράδοσης και μάλιστα της πιο συντηρητικής εκδοχής της που δεν επιτρέπει στο καινούριο να ανατείλει.

 Ο Παύλος Νιρβάνας, τέλος, έγραψε πως ο τρόπος της δολοφονίας που είχε διαλέξει ο Ξενόπουλος ήταν εσφαλμένος από ιατρικής άποψης. Διότι, όπως έγραφε σε κριτική του για το έργο, «η ιατρική επιστήμη εις την περιπνευμονίαν ακόμη επιβάλει το άνοιγμα ενός παραθύρου»! Παρόλαυτα ο Ξενόπουλος χαρακτήρισε το έργο του «φρικτό και άγριο»

*Σκηνοθεσία Σπύρος Ευαγγελάτος* 

*Παίζουν Αντιγόνη Βαλάκου, Στέλιος Βόκοβιτς, Έλλη Ξανθάκη, Αφροδίτη Γρηγοριάδου*

Η Αντιγόνη Βαλάκου

Η μεταφορά έγινε από το κανάλι Ισοβιτης :

http://isobitis.com/theatro1/?p=274

 

Ο Στέλιος Βόκοβιτς

Πηγές:

Γρηγόριος Ξενόπουλος, Θέατρο. Ραχήλ. Χερουβείμ. Ψυχοσάββατο. Στέλλα Βιολάντη, Αδελφοί Βλάσση, Αθήνα 1991.

Εφημερίδα Εστία, 02/03/1968

https://www.taathinaika.gr/to-christianiko-psychosavvato-kai-o-mythos-tis-ziliaras-nyfis/

ΑΣΗΜΕΝΙΑ ΟΣΤΕΟΘΗΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΒΡΑΣΙΔΑ (422 π.Χ. / SILVER OSSUARY OF THE GENERAL BRASIDAS (422 BC)

(Greek & English text)

🇬🇷 Ασημένια οστεοθήκη που στο εσωτερικό της περιείχε χρυσό στεφάνι ελιάς μαζί με την καύση του Σπαρτιάτη Στρατηγού Βρασίδα (Θουκυδίδης, 422 π.Χ.). Βρέθηκε μέσα σε κιβωτιόσχημο τάφο λαξεμένο στο φυσικό έδαφος κάτω από το Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης κατά τη διάρκεια ανέγερσής του το 1976.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Θουκυδίδη, ο Σπαρτιάτης Στρατηγός Βρασίδας το 422 π.Χ. είναι ο μόνος ο οποίος ενταφιάστηκε με τιμές εντός των τειχών μετά τη φονική μάχη μπροστά στα τείχη της Αμφίπολης μεταξύ Αθηναίων (Στρατηγός Κλέων) και Σπαρτιατών (Στρατηγός Βρασίδας) και λατρεύτηκε στην Αμφίπολη ως ήρωας και οικιστής.

🌍 Silver ossuary which contained a gold wreath of olive leaves along with the cremation of the Spartan General Brasidas (Thucydides, 422 BC). It was found inside a cist grave cut into the natural soft rock under the Archaeological Museum of Amphipolis (Macedonia, the Heart of Greece) during its construction in 1976.

According to the historian Thucydides, the General Brasidas in 422 BC was the only one buried with honours inside the walls after the fatal battle of Amphipolis between Athenians (General Kleon) and Spartans (General Brasidas) and was worshipped in Amphipolis as hero and genuine oikist (founder).

Το λιοντάρι της Νεμέας

 Το λιοντάρι της Νεμέας ήταν ένα θρυλικό πλάσμα στην ελληνική μυθολογία που ερήμωσε την περιοχή της Νεμέας.  Η γούνα του ήταν αδιαπέραστη από τα όπλα των ανθρώπων και ως εκ τούτου, ήταν ασταμάτητη.  Θεωρήθηκε ότι ήταν το παιδί του Τυφώνα και της Έχιδνας, πατέρα και μητέρας όλων των τεράτων.  Άλλες μαρτυρίες αναφέρουν τον Δία και τη Σελήνη ως γονείς του.

 Το να σκοτώσει το λιοντάρι της Νεμέας ήταν το πρώτο έργο που ζήτησε ο βασιλιάς Ευρυσθέας από τον ημίθεο Ηρακλή κατά τη διάρκεια του μύθου των Έργων του Ηρακλή.  Μια εκδοχή λέει ότι το λιοντάρι απήγαγε γυναίκες από τη Νεμέα και τις κρατούσε στη φωλιά της, για να δελεάσει πολεμιστές.  Όταν ο γενναίος πολεμιστής έβλεπε τη γυναίκα, εκείνη γινόταν λιοντάρι και τον σκότωνε.  Ο Ηρακλής έφτασε σε μια κοντινή πόλη, όπου συνάντησε ένα νεαρό αγόρι.  το αγόρι του είπε ότι αν σκότωνε το λιοντάρι μέσα σε τριάντα μέρες, τότε ένα λιοντάρι θα θυσιαζόταν στον Δία.  Διαφορετικά, το αγόρι θα θυσιαζόταν.

 Ο Ηρακλής εντόπισε το λιοντάρι και προσπάθησε να το σκοτώσει ρίχνοντας βέλη.  Κατάλαβε όμως ότι δεν ωφελούσε λόγω της αδιαπέραστης γούνας του.  Στη συνέχεια περίμενε μέχρι το λιοντάρι να μπει στη φωλιά του από μια από τις δύο εισόδους.  Στη συνέχεια έκλεισε τη δεύτερη είσοδο και μπήκε επίσης στη σπηλιά.  Εκεί κατάφερε να σκοτώσει το λιοντάρι στραγγαλίζοντάς το με γυμνά χέρια.  Στη συνέχεια προσπάθησε να αφαιρέσει το δέρμα από το λιοντάρι αλλά το μαχαίρι του δεν κατάφερε να το κόψει.  Μετά από πολλή προσπάθεια, η θεά Αθηνά αποφάσισε να τον βοηθήσει, και του είπε να χρησιμοποιήσει ένα από τα νύχια του λιονταριού για να γδάρει το πλάσμα.  Ο Ηρακλής βγήκε νικητής την τριακοστή ημέρα αφότου είχε γνωρίσει το αγόρι.

Ο ξένος.

 

Το πορτρέτο μίας άγνωστης, της Βέρας Κασπαρη. Ραδιοφωνικό θέατρο

 Αγαπητοί φίλοι καλησπέρα σας, απόψε πρόκειται να σας παρουσιάσω ένα ενδιαφέρον αστυνομικό θρίλερ: Το πορτρέτο μίας άγνωστης. 

Η συγγραφέας του έργου Βέρα Κάσπαρη (1899 – 1987) ήταν αμερικανίδα συγγραφέας που έγραφε νουβέλες, θεατρικά έργα, σενάρια και σύντομες ιστορίες. 

Η υπόθεση:

Είναι δυνατόν ένας μεγάλος και παράφορος έρωτας να γίνει ο εφιάλτης στη ζωής μιας δυναμικής γυναίκας; Η Λώρα Χαντλερ είναι μια διάσημη και πλούσια γυναίκα, βρίσκεται ξαφνικά δολοφονημένη μέσα στο σπίτι της. 

Ο Σκωτσέζος Επιθεωρητής Μακ Φέρσον αναλαμβάνει την εξιχνίαση της δολοφονίας. Λειτουργεί σαν να ξέρει τη Λώρα χρόνια, και μελετώντας την κινδυνεύει να την ερωτευτεί... 

Τα πάντα ανατρέπονται όταν η ιατροδικαστική έκθεση αποκαλύπτει ότι το πτώμα δεν ανήκει στη Λώρα... 

Πρόκειται για ένα θρίλερ που κρατάει στην κυριολεξία σε αγωνία τον ακροατή. 

Επιπλέον στοιχεία για τη Βέρα Κάσπαρη. 

Οι γυναικείοι χαρακτήρες των έργων της Κάσπαρη είναι γυναίκες που αναζητούν μέσα από ίντρικες και περιπέτειες να βρουν τον εαυτό τους και να αγαπηθούν. Είναι δυναμικές, ανεξάρτητες και αντιπαθητικές μερικές φορές πάντοτε αρνητικές στο να διασωθούν υποχωρώντας.

Η Ηχογράφηση έγινε το 1958

Παίζουν οι ηθοποιοί: Λυκούργος Καλλέργης, Ανδρέας Φιλιππίδης, Γιώργος Μετσόλης, Ελένη Χατζηαργύρη.

Το έργο που μεταδόθηκε σε 16 συνέχειες από το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ. 

Η μεταφόρτωση έγινε από το κανάλι Ισοβιτης:

http://isobitis.com/theatro1/?p=4153

Ο Ανδρέας Φιλιππίδης στο ρόλο του Επιθεωρητή Μακ Φέρσον

Πηγή: Greek radio theater

Η Μαρίνα των βράχων. Οδυσσέας Ελύτης

 

Τα Άλογα του Αχιλλέως~Κ. Π. Καβάφης

Τα δάκρυα είδε ο Ζευς των αθανάτων

αλόγων και λυπήθη. «Στου Πηλέως τον γάμο»

είπε «δεν έπρεπ’ έτσι άσκεπτα να κάμω·

καλύτερα να μην σας δίναμε, άλογά μου

δυστυχισμένα! Τί γυρεύατ’ εκεί χάμου

στην άθλια ανθρωπότητα που είναι το παίγνιον της μοίρας.

Σεις που ουδέ ο θάνατος φυλάγει, ουδέ το γήρας

πρόσκαιρες συμφορές σάς τυραννούν.

Στα βάσανά των σας έμπλεξαν οι άνθρωποι.» —

 Όμως τα δάκρυά των

για του θανάτου την παντοτινή

την συμφοράν εχύνανε τα ζώα τα ευγενή.

Ρόι Τάρπλεϊ. Ο καλύτερος Αμερικανός παίχτης που έπαιξε ποτέ στο Ελληνικό πρωτάθλημα.

 Ο Ρόι ξεκίνησε την καριέρα του στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και το 1986 οι Ντάλας Μάβερικς τον επέλεξαν ως έβδομο pick των ντραφτ του ΝΒΑ. Την πρώτη του χρονιά συμπεριληφθηκε στην καλύτερη ομάδα rookie της σεζόν και έδειξε ότι μπορούσε να κάνει εξαιρετική καριέρα. Κατά τη διάρκεια της σεζόν 1987-88 κέρδισε επίσης το NBA Sixth Man of the Year Award . Το 1991 ωστόσο, αποβλήθηκε από το NBA για παραβίαση των κανόνων χρήσης ναρκωτικών ( βρέθηκε δυστυχώς θετικός στην κοκαΐνη ) 

Τη σεζόν 1994-1995 προσπάθησε να επιστρέψει στο ΝΒΑ και στους Ντάλας Μάβερικς, αλλά τον Δεκέμβριο του 1995 αποβλήθηκε ξανά και οριστικά, αυτή τη φορά για αλκοολισμό. Πιστεύω ότι ο Ρόι αν ήταν απολύτως υγιής χωρίς καταχρήσεις, θα είχε τους καλύτερους πάουερ φόργουορντ ever Καρλ Μαλόουν, Τιμ Ντάνκαν, Τσαρλς Μπαρκλει και Κέβιν Γκαρνέτ για πρωινό. Τόσο μεγάλος παίχτης ήταν ο Τάρπλεϊ. Στην καριέρα του στο ΝΒΑ είχε κατά μέσο όρο σχεδόν 13 πόντους και 10 ριμπάουντ ανά αγώνα.

Φυσικά στην Ελλάδα έπαιξε σε τρεις μεγάλες ομάδες: τους Αρη, Ολυμπιακό και Ηρακλή.

Κατέκτησε επίσης το Ευρωπαϊκό Κύπελλο το 1993 με τον Άρη  και το 1994 έφτασε στον τελικό της Ευρωλίγκας με τον Ολυμπιακό όπου αναδείχτηκε ο καλύτερος ριμπάουντερ της διοργάνωσης με μέσο όρο 12,8 ριμπάουντ.

Στο Ελλήνικό πρωτάθλημα με τον Άρη αναδείχθηκε πρώτος ριμπάουντερ με 17,2 και πρώτος στα κλεψίματα με 2,2 μέσο όρο. 

Στις 21 Οκτωβρίου 1992, ο Ρόι Τάρπλεϊ βάσει της αξιολόγησης του συστήματος tendex συγκέντρωσε 1.941 βαθμούς στο παιχνίδι του Άρη με τον Πειραϊκό. Η επίδοση αυτή υπήρξε η καλύτερη για 17,5 χρόνια, έως τις 29 Μαΐου 2010 οπότε και καταρίφθηκε από τον Δημήτρη Μαυροειδή με 1.991 βαθμούς. 

Τον Μάρτιο του 2009 μήνυσε το ΝΒΑ και τους Ντάλας Μάβερικς για διακρίσεις, σε σχέση με την οριστική αποβολή του. 

Έπαιξε οργανωμένο μπάσκετ από τα 18 ως στα 42 του χρόνια, 24 χρόνια καριέρας στα παρκέ (αν και γλεντζες). 

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει