Για τον Μίλερ η προδοσία, σε κάθε της μορφή, υπήρξε ανέκαθεν θέμα κεντρικό ανάμεσα στα ενδιαφέροντά του: η προδοσία του ατόμου από τις κοινωνικές αξίες, η προδοσία της κοινωνίας και των αξιών της από το άτομο, αλλά και η προδοσία του ατόμου από τις ίδιες τις ανάγκες του. Σύμφωνα με τον Archibald McLeish, «η ουσία της Αμερικής έγκειται στις υποσχέσεις της» –αυτό ακριβώς που τέθηκε σε αμφιβολία και αμφισβήτηση με το Μεγάλο Κραχ.
Ως εκ τούτου, η εμπειρία της οικογένειάς του, που αρχικά πλούτισε στη νέα της πατρίδα αλλά στη συνέχεια έχασε τα πάντα στη Μεγάλη Ύφεση, προσέφερε στον νεαρό Μίλερ ένα διπλό μάθημα ελπίδας και απογοήτευσης.
Δεν είναι τυχαίο πως σε αντικατάσταση του διαρρηγμένου κοινωνικού συμβολαίου
προτάθηκε το «Νιου Ντιλ», μια νέα συμφωνία προς αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και επαναφορά στην κανονικότητα. Αυτή η αίσθηση προσμονής και κατάρρευσης των ονείρων, καθώς και της ανάγκης για μια νέα προοπτική διαγράφεται άριστα μέσα από την ιστορία της βιβλικής οικογένειας.
Άλλωστε, κάθε μεγάλη πολιτική ή κοινωνική κρίση ενέχει συνήθως μια πολύπλευρη κρίση εμπιστοσύνης, οράματος και κατευθύνσεων που αντανακλά σε πολίτες και πολιτικό προσωπικό εξίσου. Αντίστοιχα, λοιπόν, στη Δημιουργία η κρίση είναι πολυεπίπεδη με πολλούς πόλους και ποικίλους παράγοντες που επιδρούν στις αποφάσεις: η οικογένεια βρίσκεται σε κρίση, την ώρα που η πολιτική τάξη καλείται να διαμορφώσει τους άξονες που θα οδηγήσουν την κοινωνία στο μέλλον.
Οι δυο πλευρές της εξουσίας αντιμάχονται ποια θα υπερισχύσει και θα μπορεί να επηρεάζει την κοινωνία. Προκύπτει μία οιονεί εμφυλιοπολεμική συνθήκη όπου η οικογένεια οφείλει να σπαραχθεί, προκειμένου να θριαμβεύσει η μία πολιτική πλευρά. Η διάψευση του Παραδείσου ομοιάζει με τις αλλαγές που επέφερε το Κραχ. Η καταληκτική, μάλιστα, σκηνή του έργου, όπου
όλοι αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη για ό,τι συμβαίνει, μας θυμίζει τις απανωτές
διαψεύσεις της ελληνικής πολιτικής σκηνής με τις διαρκείς ανεπάρκειες, αντεγκλήσεις
και άρνηση ευθυνών.
Παρόμοια απογοήτευση με αυτή του 1930, και γενικότερα παρόμοιους κινδύνους,
ψυχανεμιζόταν ο Μίλερ και στις αρχές του ’70. Η ευφορία, που είχαν προξενήσει τα επαναστατικά ρεύματα της περασμένης δεκαετίας, του θύμιζε την αιθεροβάμονα ευφορία που χαρακτήριζε τη δεκαετία του ’20 και φοβόταν πως αυτή θα διαψευδόταν βίαια και καθετί καλό που είχε προκύψει θα ακυρωνόταν. Την ιδέα και απόφαση του Μίλερ να δραματοποιήσει την ιστορία της Γένεσης θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να την
αναγνώσουμε και ως αντίδραση σε αυτούς τους φόβους, όπως επίσης και στον πόλεμο του Βιετνάμ, ο οποίος αποκάλυπτε την αχρειότητα της ανθρώπινης φύσης σε όλο της το εύρος.
διαψεύσεις της ελληνικής πολιτικής σκηνής με τις διαρκείς ανεπάρκειες, αντεγκλήσεις
και άρνηση ευθυνών.
Παρόμοια απογοήτευση με αυτή του 1930, και γενικότερα παρόμοιους κινδύνους,
ψυχανεμιζόταν ο Μίλερ και στις αρχές του ’70. Η ευφορία, που είχαν προξενήσει τα επαναστατικά ρεύματα της περασμένης δεκαετίας, του θύμιζε την αιθεροβάμονα ευφορία που χαρακτήριζε τη δεκαετία του ’20 και φοβόταν πως αυτή θα διαψευδόταν βίαια και καθετί καλό που είχε προκύψει θα ακυρωνόταν. Την ιδέα και απόφαση του Μίλερ να δραματοποιήσει την ιστορία της Γένεσης θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να την
αναγνώσουμε και ως αντίδραση σε αυτούς τους φόβους, όπως επίσης και στον πόλεμο του Βιετνάμ, ο οποίος αποκάλυπτε την αχρειότητα της ανθρώπινης φύσης σε όλο της το εύρος.
Πηγή: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΑΜΒΟΥΚΟΣ, Ο πολιτικός Άρθουρ Μίλερ μέσα από το θεατρικό έργο του: Η δημιουργία του κόσμου και άλλες υποθέσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου