Η υπουλη τακτική εξόντωσης των Αρμενίων από τους Τούρκους το 1915...

Για  τους  Αρμένηδες,  μελετούσαν  άλλα  «μέτρα»  οι  Νεότουρκοι,  πιο  αποτελεσματικά.  Έτσι, τον  δεύτερο  χρόνο  του  πολέμου  —1915—  βρίσκοντας  αφορμή  κάποιο  κίνημά  τους  στο  Βαν, αποφασίσαν τον αφανισμό  τους με την γενική σφαγή. 

Προσεχτικοί,  ωστόσο,  δεν  πήραν  με  το  άγριο  τους  Αρμένηδες  για  να  μη  βρεθούν  μπροστά σε  αναπάντεχη  αντίσταση.  Δουλέψανε  με  σύστημα,  σοφά,  μελετημένα,  αρχίζοντας καλοσυνάτα  με  μια  πολύ καθώς  πρέπει  επίσημη «δήλωση»,  που  δημοσιεύτηκε  στις εφημερίδες,  κι  όπου  εξηγούσαν  πολύ  ευγενικά,  ότι,  τίποτα  δεν  είχε  να  φοβηθή  κανένας Αρμένης  γιατί  τα  «εξαιρετικά  μέτρα  τα  οποία  αναγκάζεται  να  λάβη  το  Κράτος»  αποβλέπουν στην  εξασφάλιση...  της  ησυχίας  και  της  ασφάλειας  όχι  μόνο  των  Τούρκων,  αλλά  και  των ίδιων  των  Αρμένηδων. 

 Αληθινό  μνημείο  υπουλότητας  είναι  η  «δήλωση»  που  δημοσιεύτηκε στις  13  Ιουνίου  1915,  γι'  αυτό  κι  αξίζει  να  μεταφέρω  εδώ  μερικές  από  τις  ανεξίκακες γραμμές της: «Οι  συμπολίται  μας  Αρμένιοι  —άρχιζε—  συνεπεία  εξωτερικών  εισηγήσεων  παρασυρόμενοι εις  σφαλεράς  και  ανατρεπτικάς  ιδέας,  διαταράσσουσι  την  ιδίαν  αυτών  ησυχίαν  και  τα συμφέροντα,  συνάμα  δε  την  ησυχίαν  και  την  ασφάλειαν  της  Οθωμανικής  Αυτοκρατορίας». Γι'  αυτό λοιπόν: «...  Το  Κράτος  ευρέθη  εις  την  ανάγκην  να  αποστείλη  την  Αρμενικήν  Κοινότητα  (έθνος)  εις μέρη  τα  οποία  έχει  ετοιμάσει  εις  τας  Γενικας  Διοικήσεις  του  εσωτερικού,  ίνα  κατοικήσουν εκεί  μέχρι  τέλους  του  πολέμου.  Ούτω  αποφασίζεται: 

 1)  Εξαιρουμένων  των  ασθενών, άπαντες  οι  Αρμένιοι  είναι  υποχρεωμένοι  πέντε  ημέρας  μετά  την  παρούσαν  δήλωσιν,  ν' αναχωρήσουν  συνολικώς  κατά  χωρία  και  συνοικίας  υπό  την  φρούρησιν  και  συνοδείαν  της χωροφυλακής. 

 2)  Κατά  την  αναχώρησιν  αυτών  είναι  ελεύθεροι  να  συναποκομίσουν  εκ  των κινητών  όσα  επιθυμούν,  απαγορεύεται  όμως  να  πωλούν  τα  κτήματα  και  τας  γαίας  αυτών και  τα  περιπλέον  κινητά  και  να  τ'  αφήνουν  εις  τον  μεν  και  τον  δε.  Διότι  της  απουσίας  αυτών ούσης...  προσωρινής  (!)  θα  φυλαχθώσιν  εις  δέματα  εντός  στερεών  και  υπό  την  επιτήρησιν της  κυβερνήσεως  φυλαττομένων  οικοδομών,  κατά  δε  την...  επιστροφήν  των  (!)  θα επιστραφούν  αυτούσια  εις  αυτούς  τους  ιδίους.  

3)  Δια  την  εξασφάλισιν  της  καθ'  οδόν ησυχίας  αυτών  ητοιμάσθησαν  ξενώνες  (χάνια)  και  κατάλληλα  οικήματα  και συνεπληρώθησαν  τα  μέτρα  της  ασφαλούς αφίξεως  αυτών  εις  τας  προσωρινάς  αυτών κατοικίας  χωρίς  να  εκτεθούν  εις  καμμίαν  υπερβασίαν  και  επίθεσιν.  

4)  Κατά  των επιτιθεμένων  κατά  της  περιουσίας,  της  ζωής  και  της  τιμής  ενός  ή  περισσοτέρων  Αρμενίων τα αποσπάσματα  της  χωροφυλακής  θα  κάμουν  χρήσιν  των  όπλων,  όσοι  δε  εξ  αυτών συλληφθούν  ζώντες,  θα  αποσταλούν  εις  το  στρατοδικείον  και  θα  καταδικασθούν  εις θάνατον». 

Τόσο  πολύ,  δηλαδή,  θα  φρόντιζε  το  τουρκικό  κράτος  για  την  προστασία  της  ζωής,  της  τιμής και  της  περιουσίας  των  Αρμένηδων,  ώστε  δήλωνε  επίσημα  ότι  όποιος  Τούρκος  πείραζε  στο δρόμο Αρμένη,  θα...  τουφεκιζόταν  επί  τόπου. 

Πηή : Ψαθας, Γη του Ποντου