Πολιτισμική Διαδρομή

Ένα σονέτο του Ανδρέα Λασκαράτου

ΣΟΒΑΡΆ ΚΆΠΟΙΑ

Εἰκώνα ἀγαπητὴ τῆς γυναικός μου,

Τώρα ἔλα καν᾿ ἐσὺ στὴ συντροφιά μου.

Κατοίκα πάντα μέσα στὴν καρδιά μου,

Καὶ φύλαμε ὂχ τσὴ πλάνεσες τοῦ κόσμου.

Ἐσὺ γιὰ ῾μὲ Προστάτης Ἄγγελός μου,

Ἄμεμπτα φύλαε τὰ πατήματά μου

Καὶ προτοῦ σκοτισθοῦν᾿ τὰ λογικά μου,

Πρόλαβε, τρέξε σὺ καὶ λάμψε ἐμπρός μου.

Ναί, τὸ φῶς σου ᾿ξυπνάει τὴν ἀρετή μου,

Καὶ πιστόνε σ᾿ ἐσένα μὲ βαστένει.

Γιατὶ τόσο σ᾿ αἰσθάνομαι ᾿δική μου,

Τόσο μὲ τὴ ψυχή μου ζυμωμένη,

Ποῦ δὲν ἠξέρω πλέον στὴ διαλογή μου

Πῶς νὰ σὲ ῾πῶ: γυναίκα μου ἢ ψυχή μου.

Ανδρέας Λασκαράτος

Λονδίνο 1851.

Ήταν όλοι τους παιδιά μου, Άρθουρ Μίλερ. Ραδιοφωνικό θέατρο

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος.

Απόψε πρόκειται να σας παρουσιάσω ένα συγκλονιστικό έργο. Πρόκειται για το αριστούργημα του Άρθουρ Μίλερ "Ήταν όλοι τους παιδιά μου". Το έργο θα μεταφέρει τον ακροατή στη μεταπολεμική Αμερική, λίγο μετά τη λήξη του Δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.

Το έργο γράφτηκε το 1947, και είναι βασισμένο σε πραγματικά περιστατικά.

Στο επίκεντρο της υπόθεσης θα βρεθεί μια οικογένεια στην οποία τίποτα στην κυριολεξία δεν είναι ότι φαίνεται, φοβερές αλήθειες θαμμένες περιμένουν με ανυπομονησία να αναδυθούν βίαια...

Είναι εργοστασιάρχες, ευτυχισμένη φαινομενικά οικογένεια, με βαριά για όλους τη σκιά του νεκρού τους παιδιού στον πόλεμο, επιπρόσθετα σιγά σιγά αναμοχλεύεται ένα σκάνδαλο πίσω στο '40, με μία παρτίδα ελαττωματικούς κυλίνδρους από το εργοστάσιο τους, που οδήγησε στη συντριβή 21 αεροσκάφη.

Ο συνεταίρος στο εργοστάσιο βρίσκεται φυλακή, ωστόσο η αλήθεια δεν μπορεί να μείνει για πολλή θαμμένη και όταν αποκαλυφθεί, παρασύρει την οικογένεια στην λυτρωτική κάθαρση.

Ήταν ένα έργο ορόσημο που σηματοδότησε την έναρξη της μεταπολεμικής αμερικάνικης δημιουργίας.

Η υπόθεση:

Κυριακάτικο πρωινό Αυγούστου, σε μία μικρή πόλη, κάπου στις ΗΠΑ -ίσως στο Οχάιο. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έχει λήξει πρόσφατα. Έχουν περάσει σχεδόν τριάμισι χρόνια από τη μέρα που ο Λάρι Κέλερ έχει κηρυχθεί αγνοούμενος -όταν το αεροπλάνο που πιλοτάριζε στον Πόλεμο κατέπεσε.

Στο πατρικό του, ο εξηντάχρονος πατέρας του Λάρι, ο Τζο, αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας, που, με το εργοστάσιό του -το οποίο σήμερα κατασκευάζει ηλεκτρικά είδη και ακμάζει-, στη διάρκεια του Πολέμου, πλούτισε εφοδιάζοντας με εξαρτήματα, την αμερικάνικη πολεμική αεροπορία, και η μητέρα του Κέιτ που εμμονικά αρνείται να παραδεχθεί πως ο Λάρι σκοτώθηκε,υποδέχονται την Αν Ντίβερ, την κοπέλα του Λάρι, που είχαν χρόνια τη να δουν.Κόρη του Στιβ Ντίβερ, άλλοτε γείτονά τους και συνεταίρου του Τζο, έχει δημιουργήσει, χωρίς οι γονείς του να το ξέρουν, σχέση με τον αδελφό του Λάρι, τον Κρις, έντιμο και ευαίσθητο νέο -που γύρισε από τον Πόλεμο, δύο χρόνια πριν, με τα δικά του ψυχολογικά τραύματα-, απογοητευμένο που ο κόσμος συνεχίζει να πορεύεται χωρίς τίποτα να έχει διδαχτεί από τα όσα συνέβησαν. Ο Κρις έχει καλέσει την Αν για να τη ζητήσει σε γάμο και να το ανακοινώσουν στους γονείς του, με φόβο, πάντως, για τις αντιδράσεις της μητέρας του που συνεχίσει να θεωρεί την Αν «το κορίτσι του Λάρι».

Το παρελθόν των δύο οικογενειών έχει αμαυρωθεί από ένα γεγονός με τραγικά αποτελέσματα: μία φουρνιά από τους κυλίνδρους, τους οποίους το εργοστάσιο του Τζο και του Στιβ προμήθευε στην αεροπορία, αποδείχτηκε ελαττωματική, με αποτέλεσμα 21 πιλότοι να σκοτωθούν όταν τα αεροπλάνα τους έπεσαν. Στη δίκη που ακολούθησε ο Τζο, που αρχικά καταδικάστηκε, αθωώθηκε στο εφετείο ενώ η ευθύνη χρεώθηκε στον Στιβ που ακόμα εκτίει την ποινή του, ατιμασμένος και με τα παιδιά του να του έχουν γυρίσει την πλάτη και να μην τον έχουν ποτέ επισκεφθεί.

Όταν, όμως, μετά από λίγο, εμφανίζεται στο σπίτι των Κέλερ, ο Τζορτζ, ο δικηγόρος αδελφός της Αν, που, πριν από λίγο, έκανε επισκεπτήριο, για πρώτη φορά, στον πατέρα του, η ευαίσθητη ισορροπία ανατρέπεται: ο Στιβ Ντίβερ του αποκάλυψε την αλήθεια. Ότι την εντολή για την παράδοση των, εν γνώσει του Τζο, ελαττωματικών κυλίνδρων εκείνος, που υποκρίθηκε τον άρρωστο για να μην είναι παρών, του την έδωσε από το τηλέφωνο, ρίχνοντάς του όλη την ευθύνη στο δικαστήριο.

Η Αν -πιστεύει ο Τζορτζ- δεν είναι δυνατό να παντρευτεί το γιο του ανθρώπου που κηλίδωσε την οικογένειά τους. Και, ακριβώς, για να την πάρει μαζί του ήρθε. Η Κέιτ, που έχει μάθει στο μεταξύ τα του γάμου και που καθόλου δεν τον θέλει, υπερθεματίζει να φύγει η Αν και «να περιμένει τον Λάρι». Η κοπέλα αρνείται.

Ο Τζο που παραδέχεται την ευθύνη του -το μυστικό το ήξερε και η γυναίκα του η οποία τον κάλυπτε αλλά το συζητούσαν ήδη και οι γείτονες- προσπαθεί να εξιλεωθεί προσφερόμενος να βοηθήσει τον Τζορτζ να βρει δουλειά στην πόλη τους και προσφέροντας μία θέση στο εργοστάσιο στον πατέρα του όταν αποφυλακιστεί. Ο Τζορτζ θα φύγει, τελικά, μόνος του.

Η Αν, για να λήξει η ιστορία και η Κέιτ να προσγειωθεί στην πραγματικότητα, της φανερώνει το γράμμα που ο Λάρι τής είχε στείλει πριν «χαθεί»: είχε διαβάσει στις εφημερίδες για τη σύλληψη των πατεράδων τους και την ευθύνη τους για το θάνατο τόσων συναδέλφων του και αποφάσισε να αυτοκτονήσει ρίχνοντας το αεροπλάνο του. Ο Λάρι δεν πρόκειται να γυρίσει, είναι νεκρός.

Ο ακέραιος Κρις πιέζει τον πατέρα του, αρνούμενος να τον διαδεχτεί στο εργοστάσιο, να παραδοθεί και να ομολογήσει την αλήθεια. Όταν ενημερωθεί κι αυτός για το γράμμα του Λάρι, θα του το διαβάσει. Είναι η χαριστική βολή για τον Τζο. Τους λέει ότι αποφάσισε να παραδοθεί. Μπαίνει στο σπίτι, παίρνει το πιστόλι του και αυτοκτονεί.

Περαιτέρω στοιχεία για το έργο:

Ο Άρθουρ Μίλερ με το «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» (1947) τόλμησε, σε μία περίοδο

ευαίσθητη, να ξύσει νωπές πληγές: ο πόλεμος είχε τελειώσει, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί

τους ήταν οι νικητές, η χώρα βάδιζε προς την παγκόσμια κυριαρχία της και το αμερικάνικο όνειρο άνθιζε έχοντας, όμως, πατήσει επί πτωμάτων και με τους πολεμοκάπηλους που πλούτισαν να παίρνουν τα ηνία και να αναδεικνύονται σε ιθύνουσα τάξη.

Αποκαλύπτεται λοιπόν μ' αυτόν τον τρόπο το τίμημα του αμερικάνικου ονείρου.

Ο συγγραφέας ξύνει πληγές πληγές που είναι νωπές, ταυτόχρονα στηλιτεύεται η ματαιότητα της απληστίας.

Εδώ βρίσκεται και ο πυρήνας της πολιτικής φυσιογνωμίας του δημιουργήματος του μεγάλου συγγραφέα. Καυτηριάζει με σκληρό τρόπο το success story του αμερικάνικου ονείρου, που πρεσβεύει ακόμη και σήμερα, μολονότι εξασθενημένο, το «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Η επίτευξη του στόχου, με όποιο τίμημα, αρκεί η επιτυχία να μεταφράζεται σε ύλη.

Ο Τζον Κέλερ ως χαρακτήρας συνδυάζει τη νοητική αγαρμποσύνη ενός αμόρφωτου ανθρώπου με τυφλό πείσμα, αλλά και την αδυναμία του καλού πατέρα που διψά για την αγάπη των παιδιών του.

Ο ήρωας όμως στο τέλος συνειδητοποιεί ότι δεν υπάρχει επιστροφή και ότι η ζωή πλέον γι αυτόν διαγράφεται ανέφικτη.

O Μίλερ, ακολουθώντας την ιψενική γραμμή της αντιμετώπισης μεγάλων, ογκολιθικών θεμάτων μέσα από το ρεαλισμό, αντλεί, παράλληλα, από τα νάματα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας εμμένοντας στις ενότητες τόπου, χρόνου και μύθου.

Ραδιοσκηνοθεσία: Κώστας Μπάκας

Μουσική επιμέλεια: Έλλη Σολομωνίδη-Μπαλάνου

Παίζουν: Φραντζέσκα Αλεξάνδρου, Άννα Βενέτη, Χρήστος Δακτυλίδης, Μαρία Ζαφειράκη, Βαγγέλης Καζάν, Λυκούργος Καλλέργης, Στέφανος Ληναίος, Βάσω Μεταξά, Αλέκος Ουδινότης

Η επιλογή ενός έξοχου ηθοποιού, του Λυκούργου Καλέργη στο ρόλο του Τζον Κέλερ κρίνεται άκρως επιτυχημένη...

Η μεταφόρτωση πραγματοποιήθηκε από το κανάλι "Ισοβιτης".

Καλή σας ακρόαση:

http://isobitis.com/theatro1/?p=176

Πηγές: iefimerida, protothema, foroline, lifo, The art of crime, elculture, culture now.

-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.

Τι σημαίνει σομφός...

Τι σημαίνει σομφός... ;

Μια παραδοση για το Μέγα Αλέξανδρο από την Αράχωβα

Από την Αράχωβα πάλι προέρχεται ένα παραμύθι για τον Αλέξανδρο, το οποίο ουσιαστικά συνδυάζει τρία διαφορετικά επεισόδια από τη Φυλλάδα.

Σύμφωνα με αυτό, ο Αλέξανδρος πηγαίνει στο νησί των Μακάρων, το οποίο από μακριά του φαινόταν σαν μια οχυρή πόλη με δυνατά τείχη.

Εκεί, ένα κορίτσι του λέει από μέσα πως βρίσκεται ενώπιον του παραδείσου, στον οποίο κανείς ζωντανός δεν μπορεί να εισέλθει, αλλά μόνο ένας νεκρός, που θα κριθεί άξιος από το Θεό.

Στη συνέχεια του προμηθεύει ένα μέσο για να δει τουλάχιστον κάποιους νεκρούς και ο Αλέξανδρος καταφέρνει να δει τον αλυσοδεμένο βασιλιά των Περσών, αυτόν που είχε εν ζωή νικήσει, μέσα σε μια σπηλιά, που ήταν ο τόπος των καταδικασμένων (Dieterich 1904).

Ουσιαστικά εδώ έχουμε τρία επεισόδια από το Μυθιστόρημα σε μία διήγηση, το νησί των Μακάρων, την πόλη του Ήλιου και την επίσκεψη στο σπήλαιο των νεκρών (εις Άδου κάθοδος).

Ο Θοδωρής Βοριάς επιλέγει χωρία από την Ανδρομάχη του Ευριπίδη

[Πηλεύς: Πολλῶν νέων γὰρ κἄν εὔψυχος ᾖ
κρείσσων· τί γὰρ δεῖ δειλὸν ὄντ᾿ εὐσωματεῖν;]

Ὁ ἀντρειωμένος κι ἂς εἶναι γέρος
πολλοὺς νεότερους θὰ ξεφτιλίσει,
γιατί τί νὰ τὸ κάνει ὁ δειλὸς τὸ δυνατὸ κορμί;

Οι Τούρκοι καταληστεύουν τους Έλληνες Αστούς στον Πόντο.

Πως καταλήστευαν οι Τούρκοι τους Έλληνες Αστούς στις πόλεις του Πόντου κατά τη διάρκεια του των γεγονότων της Γενοκτονίας, οι μαρτυρίες που παραθέτει ο Δημήτρης Ψαθάς από το έργο του "Γη του Πόντου".

Κι όσο για τους καλοστεκούμενους νοικοκυρέους, τους εμπόρους, τους πλουσίους, όλο και βρίσκαν νέες μηχανές να τους ληστεύουν. Εκτός από τους έκτακτους φόρους και τις εισφορές, βαλαν μπροστά τις επιτάξεις. Μ' όλους τους τύπους και την τάξη μπαίναν στα ελληνικά μαγαζιά και τα γδύνανε γενναία «για τις ανάγκες του στρατού» απ' όλα τα είδη, χωρίς να κρίνουν άχρηστα για την περίσταση ούτε τα είδη πολυτελείας —υφάσματα μεταξωτά, κάλτσες γυναικείες, βραχιόλια, δαχτυλίδια, πολύτιμα κοσμήματα.

Με απορία καμιά φορά τολμούσε ν' αναστενάξη ο μαγαζάτορας: —Βραχιόλια, σκουλαρίκια, για το στρατό, εφέντη μου; —Έβετ, εφέντη μου, για τον στρατό. —Και κάλτσες μεταξωτές για τον στρατό, εφέντη μου; —Παρά ολίορ, εφέντη μου, παρά! Παράς γίνονται όλα τούτα για το ασκέρι τάχα, κι ο Έλληνας έμπορος που γδυνόταν έπαιρνε την απόδειξη ότι είχε να λαβαίνη απ' τον πολυχρονεμένο τον σουλτάνο. Φυσικά δούλευε για όλες τις περιστάσεις και το μπαχτσίσι —πατροπαράδοτη αδυναμία των Τούρκων— πέφταν οι λίρες στην χεράκλα του αξιωματικού κι εκείνος έδειχνε αμέσως κατανόηση ανάλογη με το βάρος του χρυσαφιού, που όσο περισσότερο ήταν τόσο του θάμπωνε τα μάτια και στραβόβλεπε.

Ο Μαραντόνα αποθεώνει το λαό του ΠΑΟΚ στην Τούμπα!

Ο ΠΑΟΚ το 1988 έπαιξε εναντίον της Νάπολης στην Τουμπα για το κυπελλο Ουέφα.

Ο πρωτος αγώνας στην Ιταλία είχε λήξει 1-0 υπέρ των Ιταλών.

Στην κατάμεστη Τουμπα ο αγώνας λήγει 1-1, 0-1 ο Καρεκα στο 17, 1-1 ο Σκαρταδος στο 60, ο Μαραντόνα έκπληκτος από τον κόσμο του ΠΑΟΚ κάνει δηλώσεις:

Τα high lights του αγώνα:

Πολιτισμική Διαδρομή

Χρόνια πολλά!

Δρόμος κάπου στην Ισλανδία...