Το σχέδιο κατάληψης της Άγκυρας, την έμπνευση του οποίου ακόμη δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια ποιος είχε, εκπονήθηκε τον Ιούλιο του 1921 από την διοίκηση της Στρατιάς Μ. Ασίας , προέβλεπε την επίτευξη ενός εντυπωσιακού ελιγμού με ταυτόχρονη επίθεση νότια και νοτιοανατολικά της κύριας γραμμής Άμυνας του τουρκικού στρατού η οποία ηταν αναπτυγμένη κατά μήκος του ποταμού Σαγγάριου και ανατολικά αυτού.
Ο Ε.Σ εφάρμοσε κατά γράμμα το σχέδιο και αφού πέρασε τον Σαγγάριο όντως επιτέθηκε με απαράμιλη ορμή από τις προβλεπόμενες από το σχέδιο θέσεις.
Ήταν όμως αδύνατο να μην γίνει αντιληπτή η πρόθεση του Ε Σ. από τους αντιπάλους του καθώς η διέλευση της Στρατιάς πραγματώνονταν δια μέσου εχθρικών περιοχών εντός των οποίων ήταν ανεπτυγμένο ένα τεράστιο δίκτυο κατασκοπείας. Η εικόνα που δίνονταν στο τουρκικό Επιτελείο ηταν άμεση και σαφής .
Οι Τούρκοι επομένως γρήγορα αντιλήφθηκαν τις προθέσεις της Στρατιάς και αναδιάταξαν την κύρια γραμμή Άμυνας τους μεταφέροντας την απέναντι από την κατεύθυνση της Στρατιάς. Τους ήταν αρκετά εύκολο καθώς είχαν να καλύψουν μικρές αποστάσεις σε αντίθεση με τον Ε Σ. που επιχειρούσε μεγάλους και επίπονους ελιγμούς. Ταυτόχρονα η μορφολογία του εδάφους ευνόησε τους Τούρκους δίνοντας τους την ευκαιρία να στήσουν εκ νέου αποτελεσματική άμυνα. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Έτσι λοιπόν το σχέδιο Δεν μπόρεσε να υλοποιηθεί πάρα τις μεγάλες Ιστορικές νίκες που πέτυχε ο Ε.Σ. υποχώρησε τελικά προς τα σημεία εκκίνησης του (Εσκι Σεχίρ και Αφιόν Καραχισάρ).
Η Διαδρομή απόψε θα σας ταξιδέψει στην μεσαιωνική Ισπανία παρουσιάζοντας σας το έργο του Ανρί Ντε Μοντελάρ, "Η Νεκρή βασίλισσα".
Η υπόθεση του έργου:
Το πανίσχυρο βασίλειο της Ισπανίας το χειμώνα ταλανίζεται από έναν ισχυρό σεισμό με εκατόμβες θυμάτων, ενώ το καλοκαίρι η ξηρασία και η υπερβολική ζέστη φέρνουν ζημιές στις σοδειές και επιδημία πανούκλας. Όλοι αναζητούν ένα εξιλαστήριο θύμα.Αυλοκόλακες, σύμβουλοι, στρατιωτικοί κλπ προσπαθούν να πείσουν το βασιλιά ότι αιτία του κακού είναι η παράνομη σχέση του γιου του Πέδρο με την Ινές (1520-1555) καθώς ο Πέδρο έχει μόλις χάσει την πρώτη του σύζυγο Κωνστάντζα. Ταυτόχρονα επίκειται και ένας γάμος συμφέροντος για τον γιο του βασιλιά. Ο φόβος εξέγερσης ελοχεύει...
Ο βασιλιάς αποφασίζει ότι ο θρόνος του είναι σημαντικότερος από τον έρωτα του γιου και διατάσσει τρεις έμπιστους του να σκοτώσουν την Ινές.
Πρόκειται για την αληθινή ιστορία της Ινές Ντε Κάστρο, η οποία παντρεύτηκε κρυφά τον Ινφάντη (διοικητή) της Πορτογαλίας Πέδρο, γιο του βασιλιά της Ισπανίας. Η μορφή του βασιλιά Φεράντη είναι κυρίαρχη σε όλο το έργο. Ο βασιλιάς αμφιταλαντεύεται σε όλο το έργο όσον αφορά τη λήψη της απόφασης του για την θανάτωση της Ινές (δήθεν για το καλό του βασιλείου) και η όλη του στάση χαρακτηρίζει τον παραλογισμό και την ασυνέπεια που χαρακτηρίζουν συχνά την ανθρώπινη συμπεριφορά.
Για την ιστορία αξίζει να ειπωθεί ότι ο Πέδρο μόλις πληροφορήθηκε το θάνατο της Ινές εξοργισμένος συγκρότησε δικό του στρατό και ερχόμενος σε ρήξη με τον πατέρα του, προέβη σε εκτεταμένες καταστροφές της ισπανικής ενδοχώρας. Τελικά θα συμφιλιωθεί με τον πατέρα του και θα τον διαδεχθεί μετά το θάνατο του.
Η συνέχεια όμως της ιστορίας θα είναι συγκλονιστική...
Αφότου πέθανε ο πατέρας του, ο Πέδρο άφησε ακόμη μερικά χρόνια να περάσουν μέχρι να σταθεροποιηθεί στο θρόνο. Και ξαφνικά ο βασιλιάς αναζήτησε τους εκτελεστές της συντρόφου του. Τους βρήκε, τους συνέλαβε, τους ξερίζωσε τις καρδιές και τις έφαγε. Από τους τρεις εκτελεστές, μόνο ο ένας γλίτωσε κατά τύχη και αυτό γιατί κατάφερε να διαφύγει στην Ισπανία.
Στη συνέχεια ο Πέδρο ζήτησε να γίνει η εκταφή και ο γάμος του με την Ινές. Και αφού όλοι προσκύνησαν τη νέα βασίλισσα, κάλεσε τους μεγάλους καλλιτέχνες της εποχής και τους διέταξε να φιλοτεχνήσουν ένα μεγαλοπρεπές επιτάφιο μνημείο στην Αλκομπάσα στο οποίο και θα συναντούσε την Ινές μετά το θάνατό του.
Το 1367 ο Πέδρο πέθανε στο Στρεμόζ. Σύμφωνα με την επιθυμία του, τον μετέφεραν στην Αλκομπάσα, όπου και θάφτηκε δίπλα στην αγαπημένη του....
Τότε τους βασάνισε και τους εκτέλεσε με βάρβαρο αλλά εξαιρετικά συμβολικό
τρόπο: από κάθε έναν από τους άνδρες που είχαν σκοτώσει την αγάπη της ζωής του, η καρδιά διακόπηκε από το σώμα μέσω της πλάτης του και από τον άλλο τραβήχτηκε η καρδιά έξω από το στήθος. Όλα αυτά συνέβησαν μπροστά από το Βασιλικό Παλάτι, όπου ο Βασιλιάς ήταν σε θέση να παρακολουθήσει την τρομερή σκηνή, ενώ έτρωγε το δείπνο του!
Κριτική:
Οι πρωταγωνιστές θα απογυμνωθούν από τον διάσημο συγγραφέα με τόλμη και θα εκθέσουν τον εαυτό τους όπως ακριβώς είναι στην πραγματικότητα χωρίς να κρύψουν απολύτως τίποτα.Η Ινές, ο Πέντρο, η Ινφάντα, ο βασιλιάς Φερράντε έχουν απογυμνωθεί με μια τόλμη που σπάνια εφαρμόζεται στα ιστορικά πρόσωπα.
Τα ιστορικά πρόσωπα παρουσιάζονται στο θέατρο πότε φουσκωμένα από το σεβασμό του ποιητή, πότε παραμορφωμένα από το μίσος του ή χλωμιασμένα από την υπερβολική του περίσκεψη, προσαρμοσμένα κατά κανόνα σε στενά θεατρικούς σκοπούς, χωρίς πραγματική ψυχολογική αλήθεια...
Απαγγέλθηκε από το διοικητή της Σχ. Ευελπίδων την 06-01-1882 στην πρώτη γιορτή της Άρσης της Σημαίας,και συγκεκριμένα κατά τη λήξη της γιορτής και αφορά την Ελληνική Σημαία:
Από το βιβλίο του Αντιστράτηγου Ε.Α. Ιω. Ε. ΙΩΑΝΝΙΔΗ , Κωνσταντίνος Ι΄Β , εκδ. Γκοβόστη Αθήνα 1931 σελ 21:
Μέχρι το 1885 (έτος της βίαιης προσάρτησης της Ανατολικής Ρωμυλίας από τη Βουλγαρία) οι ελληνικοί πληθυσμοί σχημάτιζαν συμπαγείς νησίδες στους νομούς Βάρνας, Πύργου, Φιλιππούπολης, Χασκόβου και Τατάρ Πάζαρτζικ.
Η ευπορία αλλά και η ισχυρή αφομοιωτική δύναμη της ελληνικής κουλτούρας έδιναν το πολιτισμικό προβάδισμα στην ελληνική μειονότητα. Είναι ενδεικτικό, ότι οι Βουλγαρόφωνοι της υπαίθρου, ερχόμενοι στις πόλεις και εργαζόμενοι στην υπηρεσία των Ελλήνων, έσπευδαν να μάθουν την ελληνική γλώσσα, νυμφεύονταν Ελληνίδες, έστελναν τα παιδιά τους σε ελληνικό σχολείο και: «ηλλίνιζον ου μόνον καλούντες αυτοί εαυτούς Γραικούς και αισχυνόμενοι να μνημονεύωσι την Βουλγαρικήν των καταγωγήν αλλά και την ελληνικήν γλώσσαν οίκοι και εν τη αγορά λαλούντες, αλληλογραφούντες και υπογράφοντες ελληνιστί…»
Κοσμάς Μυρτίλος Αποστολίδης, «Συμβολή εις την ιστορίαν του εν τη βορείω Θράκη ελληνισμού», ΑΘΛΓΘ, 8 (1941-1942), 25-27. Επίσης του ιδίου, Ο Στενίμαχος ήτοι συνοπτική της πόλεως Στενημάχου ιστορία από των παλαιών μέχρι των καθ ημάς χρόνων (Αθήνα, 1929), σ. 29.
Η ανατολική Ρωμυλία περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο τις περιοχές της Βουλγαρίας που βρίσκονται βόρεια της ελληνικής Θράκης. πηγή: Άννα Α. Παναγιωτοπούλου
Το 1578 συνέβη ένα απίστευτο περιστατικό στην περιοχή της Ματσούκας στον Πόντο.
Χάρτης
Τα γεγονότα παραθέτει ο μητροπολίτης Σεβάστειας Γερβάσιος στο βιβλίο που έγραψε σχετικά με τους κρυπτοχριστιανούς του Πόντου το 1919.
Η Ματσούκα ήταν ένα σύμπλεγμα χωριών Ν.Δ. της Τραπεζούντας, εκεί κατέφυγαν πρόσφυγες από την πρωτεύουσα του Πόντου διωγμένοι από τους Τούρκους.
Το όνομα της περιοχής εικάζεται πως προέρχεται από το ματσούκι, το ραβδί που κρατάει ο άνθρωπος όταν αμύνεται ή επιτίθεται. Θεωρείται ότι οι κάτοικοι της Ματσούκας, από την αρχαιότητα μέχρι την ανακάλυψη των πυροβόλων όπλων, ήταν οπλισμένοι με ραβδιά – ματσούκια, αφού η ζωή τους ήταν συνυφασμένη με την προστασία της Διάβασης της Ζύγανας και του Δρόμου του Μεταξιού, που οδηγούσε στο λιμάνι της Τραπεζούντας. Στην Άνω Ματσούκα άλλωστε και συγκεκριμένα στην Κουνάκα, μέχρι πριν την ανταλλαγή, δεν υπήρχε άνθρωπος χωρίς να κρατάει τη «ματσούκα», το «στουράκ΄», κατά την τοπική διάλεκτο. (pontos news)
Εν τω μέσω του σκότους της Τουρκοκρατίας στην πλέον δυσκολότερη περίοδο για τον Ελληνισμό και ενώ η τουρκική κατοχή στον Πόντο απλώνεται από άκρη σε άκρη κάποιοι τέως κάτοικοι της Τραπεζούντας αρνούνται να τη δεχτούν... Φέρουν βαρέως όπως θα σημειώσει ο μητροπολίτης τη νέα κατάσταση.
Αποφασίζουν να δράσουν φουσκωμένοι από αγανάκτηση καθώς βλέπουν τους Τούρκους να έχουν στρογγυλοκαθίσει μέσα στα σπίτια τους...
Συγκεντρώνονται από την περιοχή της Ματσούκας (Μάτσκας-τουρκιστί), κρατώντας ρόπαλα στα χέρια ημέρα Παρασκευή ενώ λοιπόν όλοι οι Τούρκοι είναι συγκεντρωμένοι στο τζαμί και τους τσακίζουν στο ξύλο!!!
Οι Πόντιοι ηττούνται όμως τελικά όπως είναι φυσικό ελλείψει όπλων και κατόπιν κατασφάζονται στην πλατεία που θα ονομαστεί αργότερα Γκιαουρ Μεϊδάν...
Από αυτούς προφανώς επικράτησε και η σύνδεση της λέξης ματσούκι με τον ξυλοδαρμό.
Αυτός είναι ο ΑΙΩΝΙΟΣ ΠΟΝΤΙΟΣ, όταν τον πνίγει το δίκαιο ενεργεί και δεν φείδεται της ζωής του.
Απόψε θα σας παρουσιάσω την τραγωδία του Αισχύλου Πέρσαι. Η σειρά παρουσίασης έργων του αρχαίου δράματος που ξεκίνησε το προηγούμενο Σάββατο θα συνεχιστεί με το γνωστό δράμα του μεγάλου Αθηναίου τραγικού ποιητή και δραματουργού.
Το έργο διδάχθηκε το 472 π.Χ. και ήταν από τα πρώτα που παίχτηκαν, στο νεότευκτο εκείνη την εποχή, θέατρο του Διόνυσου στην Αθήνα και κέρδισαν το πρώτο βραβείο. Μετέπειτα οι Πέρσες διδάχθηκαν και στις Συρακούσες.
Οι "Πέρσες" αποτέλεσαν αυτοτελές δράμα και όχι τμήμα τριλογίας, καθώς τα υπόλοιπα έργα που είχε παρουσιάσει ο Αισχύλος τότε ήταν τα εξής: Φινεύς, Γλαύκος, Πονιεύς και Προμηθεύς.
Το έργο ήταν μοναδικό στο είδος του έως τότε, καθώς τα γεγονότα που περιέγραφε ήταν σύγχρονα με την εποχή του ποιητή (υπενθυμίζεται ότι ο Αισχύλος υπήρξε Μαραθωνομάχος). Αποτέλεσε επιπλέον ύμνο στον θρίαμβο της Αθήνας στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Ο Αισχύλος με σεβασμό στους Πέρσες, θα ψάλει τον αθηναϊκό θρίαμβο μέσα από τα στόματα των Περσών (και όχι οποιωνδήποτε Περσών αλλά του βασιλιά, της βασίλισσας και των κορυφαίων αξιωματούχων...) χωρίς να αλλοιώσει στο ελάχιστο το ιστορικό περίγραμμα.
Το έργο έχει ειπωθεί, πως αποτέλεσε την πρώτη αφήγηση μίας μεγάλης ιστορίας από μεγάλο ποιητή στην παγκόσμια λογοτεχνία.
Πέρσες του Κουν, Επίδαυρος 2000
Η υπόθεση:
Η υπόθεση του έργου το οποίο διαδραματίζεται στα Σούσα έχει, συνοπτικά, ως εξής: Την είσοδο του Χορού την αποτελούν Πέρσες γέροντες ευγενείς (σύμβουλοι) που εκφράζουν την ανησυχία τους για την τύχη του στρατού που έχει εκστρατεύσει κατά της Ελλάδας (δεν έχουν φτάσει ακόμη τα μαντάτα της καταστροφής), αναφέροντας ταυτόχρονα τα ονόματα των επιφανών Περσών που συμμετέχουν στην εκστρατεία. Ο Χορός περιγράφει το πλήθος του στρατού, αλλά και την ιστορία των Περσών όσον αφορά τη στρατιωτική (και ναυτική) επιχείρηση που τώρα έχουν αναλάβει.
Στη σκηνή εισέρχεται ύστερα η Άτοσσα, σύζυγος του νεκρού Δαρείου και μητέρα του αρχηγού της εκστρατείας Ξέρξη. Εμπιστεύεται στον Χορό την ανησυχία που την έχει κυριεύσει και διηγείται το όνειρο που την τάραξε (τη ζεύξη δύο γυναικών, μιας Ελληνίδας και μιας Ασιάτισσας, σε ένα άρμα από τον Ξέρξη), δηλώνοντας επίσης ότι προτίθεται να προσφέρει θυσία στους θεούς.
Η αγωνία για την τύχη του ευρισκόμενου στο εχθρικό ελληνικό έδαφος περσικού στρατού, θα είναι κυρίαρχη στο πρώτο μέρος του έργου έως την άφιξη του Αγγελιοφόρου.
Φθάνει τελικά ο αγγελιαφόρος και αναγγέλλει τη νίκη των Ελλήνων και την καταστροφή των Περσών, πληροφορώντας την Άτοσσα για τη σωτηρία του Ξέρξη ενώ αναφέρεται και ονομαστικά στους Πέρσες που σκοτώθηκαν. Κατόπιν περιγράφει αναλυτικά τη ναυμαχία καθώς και την κακή τύχη του υπόλοιπου στρατού που επιχείρησε να επιστρέψει δια ξηράς.
Η Άτοσσα επιστρέφει στο παλάτι για να ετοιμάσει θυσία. Ο Χορός εν τω μεταξύ θρηνεί για την πανωλεθρία. Η Άτοσσα μαζί με τον Χορό προσφέρουν τιμές στον τάφο του Δαρείου. Ξαφνικά εμφανίζεται το φάντασμα του Δαρείου και μιλάει προς τους Πέρσες και την Άτοσσα. Ο Δαρείος πληροφορείται για τη συμφορά των Περσών και την αποδίδει στην αλαζονεία του γιου του που ξεπέρασε το μέτρο. Η Σαλαμίνα είναι το πρώτο μέρος της ανταπόδοσης και οι Πλαταιές, όπως προφητεύει ο Δαρείος προτού επιστρέψει στον Κάτω Κόσμο, θα είναι το δεύτερο.
Ο Χορός αναπολεί τις επιτυχίες του Δαρείου όσο ήταν ζωντανός. Έρχεται τότε ο Ξέρξης με θρήνους για τη συμφορά και σε λυρικό διάλογο με τον Χορό μνημονεύει και άλλους επιφανείς Πέρσες που χάθηκαν. Το έργο τελειώνει με λυρικούς θρηνητικούς στίχους που εναλλάσσονται ανάμεσα στον Ξέρξη και στον Χορό.
Η περιγραφή στο ξεκίνημα του έργου της τεράστιας δύναμης των Περσών θα κάνει περισσότερο εκκωφαντική την πτώση τους στο πεδίο της μάχης.
Η τελική αποτίμηση είναι συγκλονιστική...
Όταν ανθίζει η έπαρση καρπίζει στάχυ θυμού. Συμφορά εσοδεύει. Αυτή είναι η πληρωμή. Και να θυμάστε την Αθήνα και την Ελλάδα. Όλα τα πλοία των Ελλήνων στα τριακόσια θα έφταναν. Ο Ξέρξης χίλια είχε κι άλλα διακόσια επτά που ήταν πολύ γρήγορα. Αυτοί ήταν οι αριθμοί. Δε χάσαμε όμως για τους αριθμούς. Κάποιος δαίμονας μας ρήμαξε. Τη χτύπησε τη ζυγαριά την έκλινε στο μέρος τους. Θεοί τη σώζουν την πόλη της Παλλάδας. Έτσι είπε ο αγγελιοφόρος.
Κι η Άτοσσα ξαναρωτάει: Τόσα καράβια είχαν, που τόλμησαν ν’ αντιβγούν στον περσικό στρατό, μπήγοντας έμβολα; Άμα υπάρχουν άντρες το κάστρο είναι άπαρτο, απαντά εκείνος. Αυτοί οι άνδρες την κρίσιμη ώρα όρμησαν ψάλλοντας τον παιάνα:
Κύρια έννοια της τραγωδίας αποτέλεσε η Ύβρις των Περσών και του Ξέρξη. Μέσα από την σύγκρουση των δύο διαφορετικών κόσμων θα επικριθεί η αλαζονεία του περσικού συστήματος και του Ξέρξη.
Βαθύτατα θρησκευόμενος ο Αισχύλος τοποθετεί το θείο στοιχείο κυρίαρχο μέσα στα έργα του να συνυπάρχει με το ανθρώπινο. Η νίκη είναι νίκη των Ελλήνων αλλά και των θεών, είναι θεία Δίκη! Στην προκειμένη περίπτωση ο Δίας τιμωρεί τους Πέρσες για την υπέρμετρη αλαζονεία τους.
Οι Πέρσες θα αναγνωρίσουν ως θεό μόνο τα πλούτη και την ύλη από τη μία, ενώ οι Έλληνες από την άλλη δεν θα είναι ούτε υπήκοοι κανενός, (όπως θα πληροφορήσει ο Χορός την βασίλισσα των Περσών Ατόσσα σχετικά με τους Έλληνες σε χωρίο του έργου).
Η αλαζονεία των Περσών εκφράστηκε πριν τη Σαλαμίνα με τη ζεύξη του Ελλήσποντου, το μαστίγωμα της θάλασσας και φυσικά με την ίδια την απόφαση τους να εκστρατεύσουν εναντίων της Ελλάδας μετά το πάθημα του Μαραθώνα.
Η εντολή και ταυτόχρονα παρακαταθήκη που θα δώσει ο Ξέρξης τελικά στους Πέρσες μετά την συντριβή τους θα είναι σαφής:
Να μην εκστρατεύσετε στην Ελλάδα ποτέ. Μήτε κι αν είναι ο στρατός μεγαλύτερος. Η ίδια η γη βοηθάει τους Έλληνες.
Τέλος λίγοι θα γνωρίζουν ότι το παράδειγμα της συντριβής των Περσών όπως θα περιγραφεί από τον Αισχύλο θα χρησιμοποιηθεί από τους Τούρκους ιστορικούς, ακόμη και από τον ίδιο τον Ατατούρκ (sic) προκειμένου να περιγράψουν το εγχείρημα των Ελλήνων να διαλύσουν την Τουρκία το 1921. ¨Δεν διδάχθηκαν από την τραγωδία του Αισχύλου (Πέρσες) και επιχείρησαν κάτι το οποίο ήταν πάνω από τις δυνάμεις τους, γιαυτό και τώρα έρχεται η θεία δίκη¨. Θα πει ο Ατατούρκ βλέποντας το κατάντημα και την θλιβερή εικόνα των Ελλήνων κατά την υποχώρηση τους, μετά τη συντριβή του Ελληνικού στρατού και πληθυσμού τον Αύγουστο του 1922 στη Μικρά Ασία. (Το αφήνουμε ασχολίαστο...)
Η ηχογράφηση έγινε στους ραδιοθαλάμους της Ε.ΡΑ. το μακρινό 1954 (δηλαδή 65 χρόνια πριν...)
*Ραδιοφωνική προσαρμογή και σκηνοθεσία Κωστής Μιχαηλίδης
Η Αθανασία Μουστάκα υποδύεται την Ατόσσα
Πηγές : Άγγελος Σακκέτος.gr, διάστιχο.gr,το καρφί.gr, τέχνες-γράμματα.gr, Οι τραγικοί-Κρεβατάς
Καλή σας ακρόαση...
-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα,
μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996
εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της
Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της
Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και
της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού
Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.
-Γέροντα, ποια είναι η διάφορα μεταξύ της υπακοής ενός κομμουνιστού στο κόμμα του και ενός Χριστιανού στον Πνευματικό του;
- Η δεύτερη υπακοή μας ελευθερώνει από τα πάθη μας.
Από τη ζωή και τη διδασκαλία του πατρός Επιφανίου Θεοδωρόπουλου
Ο Τοντόρ Νικόλωφ ζούσε στο Χάσκοβο, το 1926 επιχείρησε να μετοικίσει με την οικογένεια του από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα, εποφελούμενος μία διμερή συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας σχετικά με την μετανάστευση. Παντρεμένος με Ελληνίδα και με τα δύο του παιδιά θα επιχειρήσει να φύγει από την Βουλγαρία. Η περίπτωση του σχετίζεται με το ζήτημα της Ελληνογένειας που απασχόλησε την συνθήκη του Νεϊγί.
Το θέμα της ελληνογένειας ανέκυψε έντονα, όταν τέθηκε σε εφαρμογή η Σύμβαση της ελληνοβουλγαρικής μετανάστευσης καθώς μόνο οι ελληνογενείς είχαν δικαίωμα να επωφεληθούν από αυτήν. Η περίπτωση του Τοντόρ Νικόλωφ από το Χάσκοβο δίνει μια εικόνα της σχετικότητας του όρου ελληνογενής. Στη 279η συνεδρίαση στις 14 Αυγούστου 1926 η Μικτή Επιτροπή κλήθηκε να αποφασίσει αν ο εν λόγω είχε το δικαίωμα να συμπεριληφθεί στη Σύμβαση. Ο βούλγαρος αντιπρόσωπος Τζούτζεφ, ισχυρίστηκε ότι α) ο Νικόλωφ είχε βουλγαρική καταγωγή και ήταν Βούλγαρος «par le sang que par la langue et la religion il se rattache a la nationalité bulgare» β) η δήλωση ότι είχε ελληνική συνείδηση και ότι ήθελε να ζήσει στην Ελλάδα δεν του έδινε το δικαίωμα να συμπεριληφθεί στη Σύμβαση και γ) το γεγονός ότι βάπτισε μερικά από τα παιδιά του σε ελληνική εκκλησία δεν ήγειρε θέμα για τον ίδιο αλλά ενδεχομένως για τα παιδιά του. Ο έλληνας αντιπρόσωπος Γεωργόπουλος απάντησε ότι α) ο Νικόλωφ από την ηλικία των εννέα ετών ήταν υπό την επιμέλεια ελληνικής οικογένειας, παντρεύτηκε Ελληνίδα, μιλούσε μόνο ελληνικά και βάπτισε τα παιδιά του σε ελληνική εκκλησία και β) μολονότι γεννήθηκε από βούλγαρους γονείς δε δίστασε, εγκαταλείποντας τις παραδόσεις της οικογένειάς του, να παντρευτεί και να βαπτιστεί σε ελληνική εκκλησία. Αυτό αποτελούσε τη μεγαλύτερη απόδειξη ότι ο Νικόλωφ «avait cessé d’ avoir la conscience bulgare» και έπρεπε να θεωρηθεί μέλος της ελληνικής μειονότητας. Ο Γεωργόπουλος κατέληξε :«Car vous n’ ignorez pas dans quelle mesure la religion se confond avec la conscience nationale pour les Grecs et les Bulgares». Η Μικτή Επιτροπή αποδέχτηκε την ελληνική θέση και ο Νικόλωφ μπόρεσε να επωφεληθεί από τη Σύμβαση: Procès Verbal, 279η συνεδρίαση, 14 Αυγούστου 1926
Ο Νικόλωφ αποτελεί τυπικό παράδειγμα βουλγαρογενούς με ελληνική εθνική συνειδηση που πια (το 1926) δεν τον σηκώνει το κλίμα στη Βουλγαρία. Επίσης τα μέλη της οικογένειας του παιδιά, σύζυγος κλπ ήταν ξεκάθαρα ελληνογενείς με ελληνική συνείδηση. Σκοπός της βουλγαρικής πολιτικής ήταν η με κάθε τρόπο αφομοίωση οικογενειών όπως αυτή του Νικολωφ.
Στην αγκαλιά μου κι απόψε σαν άστρο κοιμήσου
δεν απομένει στον κόσμο ελπίδα καμιά
τώρα που η νύχτα κεντά με φιλιά το κορμί σου
μέτρα τον πόνο κι άσε με μόνο στην ερημιά
Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου
σε περιμένω να `ρθεις
μ’ ένα τραγούδι του δρόμου να ρθεις όνειρό μου
το καλοκαίρι που λάμπει τ’ αστέρι με φως να ντυθείς
Η ομάδα μπάσκετ του Παναθηναϊκού κατέκτησε το 2002 την Ευρωλίγκα νικώντας στον τελικό την Κίντερ Μπολώνια με 89-83 μέσα στην έδρα της! Ανήμερα του Πάσχα του 2002 (05/05/2002) Ο Παναθηναϊκός πέτυχε έναν μεγάλο και αξέχαστο θρίαμβο μέσα στην Ιταλία. Ο Παναθηναϊκός βρέθηκε να χάνει μέχρι και με 14 πόντους (45-31) ενώ έκλεισε το ημίχρονο στο -8 (48-40) Στο δεύτερο ημίχρονο ο Παναθηναϊκός έλεγξε απόλυτα το παιχνίδι και βρέθηκε μπροστά μέχρι και με +8 (72-80). Ο άσσος στο μανίκι του Ομπράντοβιτς ήταν ο Λάζαρος Παπαδόπουλος, ο Έλληνας Σέντερ δικαίωσε απόλυτα την επιλογή του Ομπράντοβιτς στο ΄Β ημίχρονο. Ταυτόχρονα επιθετικά οι Μποντιρόγκα και Κουτλουάι έκαναν όργια με 21 και 22 πόντους αντίστοιχα. Και έτσι αλώθηκε το Παλαμάγκουτι... Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι οι οπαδοί του Παναθηναϊκού κατέκλυσαν τους χώρους γύρω από το Ελ. Βενιζέλος από τις 12:00 το βράδυ και ξενύχτησαν καθώς η αποστολή έφτασε στις 5 το πρωί.
Τον τελικό τον είχε μεταδώσει το tv magic.!! Εκείνη την χρονιά final four πήγαινε ο πρώτος από κάθε όμιλο και ο ένας όμιλος ήταν Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, ΑΕΚ και Ολύμπια Λουμπλιάνας. Προτελευταία αγωνιστική ο Ολυμπιακός νικάει τον ΠΑΟ στο ΟΑΚΑ και θέλει νίκη τελευταία αγωνιστική στο ΣΕΦ επί της Ολύμπια για να πάει final four. Σίγουρο το tv magic πως ο Ολυμπιακός θα νικήσει και θα περάσει αγοράζει τα δικαιώματα του final four. Τελευταία αγωνιστική ο ΠΑΟ νικάει την ΑΕΚ στο ΟΑΚΑ και η Ολύμπια κάνει κηδεία μέσα στο ΣΕΦ. Κάπως έτσι το πιο εντυπωσιακό Ευρωπαϊκό του Παναθηναϊκού μεταδόθηκε από το κανάλι του Πειραιά!!!
Αν κάθε φορά που σε σκεφτόμουν έπεφτε ένα αστέρι… τότε η σελήνη θα ένιωθε μοναξιά.
Η Δράση του Μακεδονομάχου Βλάχμπεη από τα Πορόια στο Πετρίτσι Βουλγαρίας κατά το Μακεδονικό Αγώνα ανακούφισε τους Έλληνες και Ελληνόφρονες στον Καζά (υποδιοίκηση) του Πετριτσίου (Βουλγαρίας).
Η Πέτριτσα σήμερα
Ως γνωστό στον Καζά (υποδιοίκηση) του Πετριτσίου οι Εξαρχικοί (βουλγαρόφρονες) ήταν περισσότεροι αριθμητικά από τους πατριαρχικούς. Οι Βούλγαροι είχαν αποσπάσει από τον Ελληνισμό πολλούς Έλληνες σλαβόφωνους μέσω της προπαγάνδας και κυρίως της τρομοκρατίας.
Οι συμμορίες του Σαντάνσκι και του Σαράφωφ λυμαίναν την περιοχή και οι δύσμοιροι Έλληνες ήταν στο έλεος τους.
Ο καταγόμενος από τα Πορόια οπλαρχηγός Βλάχμπεης τότε ανέλαβε δράση. Πέρασε στην άλλη πλευρά του Μπέλλες μέσα στο βουλγάρικο έδαφος και κατάφερε καίρια πλήγματα στις βουλγάρικες συμμορίες.
Βλαχμπεης
"Τα αποτελέσματα της επισκέψεως του Σώματος του Βλάχμπεη ανά την περιφέρειαν
Πετριτσίου, όπου δέσποζεν η βουλγαρική προπαγάνδα, ήσαν καταφανή. Χωριά τα οποία από δεκαετίας ηναγκάσθησαν να αποσχισθούν της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού δια της βίας των συμμοριών του Σανδάσκυ και Σαράφωφ, μόλις αντελήφθησαν ότι εδημιουργήθησαν προϋποθέσεις ασφαλείας, απεκήρυξαν το σχίσμα και επανλήθον εις την Μητέρα Εκκλησίαν.
Ο διορισθείς τότε πρόξενος Σακτούρης αναγγέλει αργότερον με ιδιαιτέραν χαράν το
γεγονός προς το Υπουργείον Εξωτερικών δια του από 24 Δεκεμβρίου 1906 εγγράφου του: "Λαμβάνω την τιμήν να πληροφορήσω ευχαρίστως το Β. Υπουργείον ότι εκ των
βουλγαροφώνων χωρίων της πεδιάδος Πετρίτσης τρία, το Μίτινο, το Σιαρμπάνοβο, και
Τοπόλνιτσα, σχισματικά από δεκαετίας, δι' αναφοράς των προς τας Τουρκικάς αρχάς
Πετρίτσης και τον Μητροπολίτην Μελενίκου κ. Αιμιλιανόν, εδήλωσαν ότι επανέρχονται εις την Ορθοδοξίαν. Κατόπιν της δηλώσεως ταύτης η Α. Σεβασμιότης ο Άγιος Μελενίκου
μεταβάς εις τα εν λόγω χωρία καθηγίασε τας εκκλησίας των και συνεχώρησε και ευλόγησε τους επανελθόντας εις τους κόλπους της Μητρός Εκκλησίας χωρικούς.
Προς τοις ανωτέρω χωρίοις, έτερον το Κολάροβον, είχεν προηγουμένως δηλώσει
επισήμως, ότι επανέρχεται και αυτό εις την Ορθοδοξίαν."
(Πέννας, Ιστορία των Σερρών, σ. 239)
Περιχαρής ο πρόξενος αναφέρει τη νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε στην επαρχία Πετριτσίου.
Αρκετοί ελληνικής καταγωγής σλαβόφωνοι αλλά και ελληνόφωνοι βουλγαροποιήθηκαν. Απόκτησαν δηλαδή βουλγάρικη εθνική συνείδηση κυρίως εξαιτίας της προπαγάνδας και της τρομοκρατίας. Αυτό είναι φανερό από απειράριθμες αναφορές και πηγές όπως η ανωτέρω.
Οι πληθυσμοί αυτοί σήμερα έχουν βουλγάρικη εθνική συνείδηση καίτοι είναι ελληνικής καταγωγής και διαβιούν κατά κύριο λόγο στη νότια Βουλγαρία.
Είναι δυό ματάκια ξένα
που όλο μου μιλούν θλιμένα
είναι δυό ματάκια ξένα
μα πολύ γνωστά σε μένα
Αυτά τα μάτια κάπου τά' χω ξαναδεί
μα δε θυμάμαι πού τα είδα πού τα είδα
μ' αυτή την ίδια βελουδένια βλεφαρίδα
μα πού τα είδα, πού τα είδα, πού τα είδα?
Αυτά τα μάτια κάπου τά' χω ξαναδεί
αυτά τα μάτια πού' ναι μιά διπλή παγίδα
αυτά τα μάτια κάπου τά' χω ξαναδεί
μα πού τα είδα, πού τα είδα, πού τα είδα? 1947
Η Πολιτισμική Διαδρομή απόψε θα εγκαινιάσει μία σειρά παρουσιάσεων αρχαίων θεατρικών έργων.
Η παρουσίαση του ρεπερτορίου του αρχαιοελληνικού δράματος θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του φετινού θέρους...
Οι Βάκχες του Ευριπίδη αποτελούν ένα από τα πιο ολοκληρωμένα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πρόκειται για δημιούργημα μοναδικού μεγαλείου, με τα περισσότερα όμως προβλήματα όσον αφορά την κατανόηση του.
Το έργο θεωρήθηκε ολοκληρωμένο επειδή συνυπάρχουν στην εντέλεια τρία στοιχεία: το τραγικό, το δραματικό και το θεατρικό.
Γράφτηκε το 407 π.Χ. λίγο πριν πεθάνει ο μεγάλος τραγικός ποιητής και διδάχτηκε το 405 π.Χ. από τον γιο του στην Αθήνα. Ο τόπος συγγραφής του έργου ήταν η Πέλλα καθώς ο ποιητής ήταν φιλοξενούμενος στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου.
Ο Αριστοφάνης θα πληροφορήσει ότι και ο Αισχύλος στο παρελθόν είχε πραγματευτεί τον ίδιο μύθο του ("Θηβαίου θεομάχου") σε σχετική τετραλογία η οποία περιελάμβανε το έργο Πενθέας.
Η εξέλιξη του έργου: Ο Διόνυσος γιος του Δία και της Σεμέλης, της κόρης του Κάδμου, βασιλιά της Θήβας μετά από πολλές περιπλανήσεις στην Ασία, όπου έχει εδραιώσει τη λατρεία του έρχεται να την επιβάλει και στην Ελλάδα ξεκινώντας από τη γενέτειρά του, τη Θήβα ακολουθούμενος από βάρβαρες γυναίκες που αποτελούν το θίασό του.Στη Θήβα, όμως, αμφισβητείται η θεϊκή του υπόσταση και στην πόλη ισχυρίζονται ότι η Σεμέλη φόρτωσε στο Δία κάποιο από τα αμαρτήματά της. Ο πρόλογος του έργου (μονόλογος του Διόνυσου) αποτελεί μία ανάπτυξη της βακχικής λατρείας.
Στην έπωδο του έργου θα εγκωμιαστεί η βακχική έκσταση που θα περιλαμβάνει ορειβασία, περιπλάνηση στα βουνά και ωμοφαγία ( διαμελισμός ζώου στο οποίο κατοικεί η δύναμη του θεού και καταβρόχθιση της σάρκας του). Απο τις αγγελικές ρήσεις ακόμη προβλέπει την επερχόμενη καταστροφή του βασιλιά της Θήβας και πολέμιου του Διόνυσου Πενθέα (έσπειρε μανία ο Διονυσος στις γυναίκες της Θήβας, τις έστειλε στα βουνά για να εκδικηθούν ,ενώ σε αντίδραση ο Πενθέας έστειλε στρατιώτες να τις συλλάβουν).
Ο Διόνυσος με ανθρώπινη μορφή εξιστορεί το ιστορικό και τις περιπέτειες του. Ερχόμενος στη Θήβα o θεός οιστρηλάτησε τις αδερφές της μάνας του αλλά και όλο το γυναικείο πληθυσμό της πόλης και ως Μαινάδες μαζί με τις Βάκχες, τις ακόλουθές του, περιπλανώνται στον Κιθαιρώνα όπου σε κατάσταση μανίας και χωρίς λογική χορεύουν και συμβιώνουν αρμονικά(;) με τη φύση. Τη βασιλεία τώρα στη Θήβα την έχει ο Πενθέας που διακρίνεται για τις αντιβακχικές του προθέσεις (εχθρεύεται τη νέα λατρεία επειδή είναι ελευθεριάζουσα συν τοις άλλοις η νέα λατρεία απειλεί να καταστρέψει το υφιστάμενο θρησκευτικό κατεστημένο). Μεταξύ των γυναικών που είχε γοητεύσει ο Διόνυσος ήταν και η μητέρα του Πενθέα η Αγαύη.
Ο μάντης Τειρεσίας, έρχεται και συναντά τον Κάδμο, ο οποίος είναι και αυτός οπαδός του Διόνυσου. Του ζητάει να βγουν στα βουνά για να δοξάσουν το θεό. Εκείνη την ώρα καταφθάνει ο νέος βασιλιάς Πενθέας, που έλειπε και άκουσε "για τις γυναίκες που πήραν τα βουνά..." Όσες από αυτές μπόρεσε τις συνέλαβε και οργανώνεται για να φέρει πίσω και τις υπόλοιπες για να υπηρετήσουν τους άντρες τους! Θεωρεί τον Διόνυσο μάγο και που του αξίζει η αγχόνη. Βλέπει στολισμένους βακχικά τον Τειρεσία και τον παππού του και τον πιάνουν τα γέλια. Θεωρεί υπεύθυνο τον Τειρεσία, όμως για το χορό τα λόγια του συνιστούν ύβρη. Ο Πενθέας δεν πείθεται για τις προθέσεις του Διονύσου και δίνει εντολή να καταστρέψουν όλα του τα σύνεργα, να συλλάβουν τον «θηλύμορφον ξένον» και να τον φέρουν δέσμιο μπροστά του.
Ένας δούλος φέρνει το Διόνυσο προς το παλάτι αλλά στο δρόμο έκανε εκείνος με ένα θαύμα απελευθερώθηκε από τα δεσμά. Ακολουθεί η ανάκριση στην οποία ο Διόνυσος απαντά πρόθυμα αλλά εξοργίζει τον Πενθέα που τον στέλνει να χορεύει στα σκοτάδια της φυλακής. Ο Διόνυσος όμως δραπετεύει, καταστρέφει το παλάτι με σεισμό και εξευτελίζει τον Πενθέα, που τον συναντά μπροστά στο παλάτι.
Εκείνη την ώρα έρχεται τρέχοντας ο αγγελιαφόρος από τον Κιθαιρώνα. Μαζί με άλλους έβοσκε το κοπάδι και βρέθηκε αντιμέτωπος με το θέαμα των μαινάδων που έκαναν πράξεις ασυνήθιστες και τρομερές και διαπιστώνει ότι «όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς το χέρι κάποιου θεού». Προτείνει στον Πενθέα να δεχθεί το Διόνυσο ως νέο θεό, αλλά αυτός αρνείται και προετοιμάζεται για να φέρει πίσω τις γυναίκες. Ο Διόνυσος τον περιμένει μέχρι τέλους ώστε να τον πάρει με το μέρος του...
Ο Διόνυσος προσπαθεί να τον αποτρέψει όμως η διήγηση του βοσκού έχει εξάψει την περιέργεια του Πενθέα που πείθεται από το Διόνυσο να μεταμφιεστεί ο ίδιος σε Μαινάδα και να ανέβει στην κορυφή ενός έλατου με σκοπό να κατασκοπεύσει τις Θηβαίες γυναίκες στον Κιθαιρώνα προκειμένου να αποκτήσει ιδία άποψη.
Η συνέχεια είναι συγκλονιστική... Ο Πενθέας τελικά πέφτει στην παγίδα του Διόνυσου... "Πενθέα πένθος φέρνει τ' ονομά σου, είχε πει στην αγγελική ρήση ο Βάκχος" Ο Πενθέας συντρίβεται τελικά από τις Μαινάδες...
Το τέλος του βασιλιά... Ο Διόνυσος κατάφερε να δελεάσει τον Πενθέα και να τον πείσει τελικά να κατασκοπεύσει ο ίδιος τις βακχικές τελετές μεταμφιεζόμενος μάλιστα ως γυναίκα! Ο Πενθέας κατευθύνθηκε στο βουνό και αφού κρύφτηκε ανάμεσα στα δέντρα περίμενε να δει τις οργιαστικές τελετές των γυναικών της πόλης του. Οι κόρες του Κάδμου, δηλαδή η μητέρα του και οι θείες του, τον είδαν πάνω σε ένα δέντρο και φαντάστηκαν [μάλλον ο Διόνυσος τους υπέβαλε αυτή τη σκέψη], ως ένα άγριο ζώο. Έτσι, τράβηξαν τον Πενθέα κάτω και τον έσκισαν από πάνω μέχρι κάτω(!), με έναν τελετουργικό τόπο που είναι γνωστός ως σπαραγμός. Όταν η αληθινή του ταυτότητα ανακαλύφθηκε αργότερα, οι αξιωματούχοι της Θήβας εξόρισαν τις γυναίκες-μαινάδες από τη Θήβα. Κάποιες πηγές βεβαιώνουν ότι η μητέρα του ήταν η πρώτη που έφερε το θανατηφόρο κτύπημα σκίζοντάς τον στο κεφάλι. Έβαλε έπειτα το κεφάλι σε ένα ραβδί και το πήρε πίσω στην Θήβα, σαν μακάβριο θύρσος, μέχρι που συνάντησε το γέρο-Κάδμο, ο οποίος και την έβγαλε από το φρικτό κόσμο των “ιερών” ψευδαισθήσεών της!
Ο Πενθέας συντρίβεται από τις Μαινάδες...
Στο παλάτι... Ένας δεύτερος αγγελιοφόρος έρχεται και ανακοινώνει ότι ο Πενθέας τελικά καταξεσκίστηκε με μανία από τη μητέρα του η οποία έβγαζε αφρούς από το στόμα έχοντας χάσει τα λογικά της. Μαζί της συμμετείχαν και οι άλλες μαινάδες. Η ωμή περιγραφή προκαλεί φρίκη και συμπάθεια για τον κακότυχο Πενθέα.
Στη σκηνή εμφανίζεται η Αγαύη που κρατάει πάνω σε θύρσο το κεφάλι του σκοτωμένου θριαμβολογώντας. Η Αγαύη τελικά σιγά σιγά συνέρχεται συνειδητοποιώντας την τραγική πραγματικότητα. Ακολουθεί διάλογος Αγαύης και Κάδμου που δεν είναι ολοκληρωμένος. Στην έξοδο ο Διόνυσος, με θεϊκή επιβλητικότητα εξορίζει την Αγαύη και τις αδερφές της. Τέλος στον Κάδμο και τη γυναίκα του Αρμονία υπόσχεται ανάπαυση στο νησί των Μακάρων…
Διάδοχος του Πενθέα ορίστηκε ο θείος του Πολύδωρος, ενώ λίγο μετά το φρικτό του τέλος η σύζυγος του γέννησε ένα γιο, τον Μενοικέα του οποίου ο γιος ήταν ο Λάιος (πατέρας του Κρέοντα και της Ιοκάστης και παππούς του Οιδίποδα.
Επιπλέον στοιχεία για το έργο:
Για τον ήρωα Πενθέα θα μπορούσαμε να αρκεστούμε στην άποψη του Albin Lesky, ότι ο βασιλιάς των Θηβών ενσαρκώνει τον άνθρωπο που κρατιέται από το κοντινό, το χειροπιαστό, το άμεσα νοητό και αντιτάσσει πεισματάρικη αντίσταση στο ξύπνημα του άλογου στοιχείου. Αντίσταση η οποία στο τέλος θα είναι αυτοκαταστροφική όπως θα συμπληρώναμε.
Προέκυψαν πολλά ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία του έργου από τους κατοπινούς μελετητές.
Σε μία προσπάθεια προκειμένου να αποκρυπτογραφηθεί και να ερμηνευτεί το έργο υποστηρίχθηκαν δύο ακραίες απόψεις ιδιαίτερα κατά το παρελθόν : Πρώτον ο Ευριπίδης με τους Βάκχες επιστρέφει στο θεό καθώς σε όλα τα έργα του (σε αντίθεση με του άλλους δύο μεγάλους τραγικούς) τοποθετεί τον άνθρωπο να ενεργεί μόνος του χωρίς την επιρροή των θεών. Έτσι λοιπόν στα γεράματα του μετανοεί και επιστρέφει στους θεούς. και Δεύτερον ο μεγάλος τραγικός παρουσιάζοντας τον Πενθέα να εμμένει στην άρνηση του να δεχθεί τον Διόνυσο και στην εχθρικότητα απέναντι στο θεό παρά τις ευκαιρίες που του παρέχονται, τον ταυτίζει με τον εαυτό του και επί της ουσίας παραμένει άθεος μέχρι τέλους.
Η σύγχρονη έρευνα και ερμηνεία κινείται προς την κατεύθυνση της υποστήριξης της θέσης ότι ο Ευριπίδης ανέκαθεν συγκλονίζονταν βαθιά από τις μυστικιστικές λατρείες και επιζητούσε επαφή μ' αυτές. Η παραμονή του στη Μακεδονία του έδωσε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τις εκστατικές λατρείες στην πιο πρωτόγονη και γνήσια μορφή τους, πολύ διαφορετική από εκείνη που έως τότε γνώριζε στην Αττική. Έτσι λοιπόν το έργο ήταν μία προσπάθεια από μέρους του ανάπτυξης του φαινομένου των μυστικιστικών λατρειών.
Πηγές: 1) archaiaellinikigrammateia.gr 2) Οι Τραγικοί, Κρεβατάς 3) Ιστορία τη αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, Λέσκυ Α. 4) Η τραγική ποίηση των αρχαίων Ελλήνων, Λέσκυ Α. 5) eleftheria.gr
-Ο Παύλος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1978 στη Δράμα, μεγάλωσε στις Σέρρες και έζησε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 1996 εργάζεται στο δημόσιο σε διάφορες διοικητικές θέσεις. Είναι απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας, της Σχολής Αστυφυλάκων της Αστυνομικής Ακαδημίας, της Σχολής Επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης ΕΛ.ΑΣ., και της Σχολής Ελληνικού Πολιτισμού, του Τμήματος Ανθρωπιστικών. Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά.
Η ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΣΟΓΙΟΥΛ. ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΤΟΥ ΤΡΑΪΦΟΡΟΥ ΧΑΡΙΖΟΥΝ ΣΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΜΙΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ...
Πού να 'σαι αλήθεια το βράδυ αυτό
που είμαι μόνος, μα τόσο μόνος
και που μαζί μου παίζουν κρυφτό
πότε η θλίψη και πότε ο πόνος
Πού να 'σαι αλήθεια το βράδυ αυτό
που με χτυπάει τ' άγριο τ' αγέρι
να 'ρθεις και μ' ένα φιλί καυτό
να με γεμίσεις με καλοκαίρι
Ας ερχόσουν για λίγο
μοναχά για ένα βράδυ
να γεμίσεις με φως
το φριχτό μου σκοτάδι
και στα δυο σου τα χέρια
να με σφίξεις ζεστά
ας ερχόσουν για λίγο
κι ας χανόσουν μετά
Πού να 'σαι, να 'ρθεις το βράδυ αυτό
σ' αυτούς τους δρόμους που σ' αγαπούνε
το ντουετάκι τους το γνωστό
τα βήματά μας να ξαναπούνε
Πού να 'σαι να 'ρθεις το βράδυ αυτό
που 'γινε φύλλο ξερό η ελπίδα
να 'ρθεις κοντά μου να φυλαχτώ
από του πόνου την καταιγίδα
Ας ερχόσουν για λίγο
μοναχά για ένα βράδυ
να γεμίσεις με φως
το φριχτό μου σκοτάδι
και στα δυο σου τα χέρια
να με σφίξεις ζεστά
ας ερχόσουν για λίγο
κι ας χανόσουν μετά Τελικα οι Ελληνες αυτης της εποχης σίγουρα θα ειχαν ολα τα σκηπτρα της ελαφρας συναισθηματικης μουσικης
Ήταν συχνό φαινόμενο η αλλαγή στρατοπέδου του πληθυσμού μίας περιοχής κατά τα κρίσιμα χρόνια λίγο πριν την έκρηξη των βαλκανικών πολέμων.
Βούλγαροι Κομιτατζήδες-Ίλιντεν
Η αλλαγή συνέβαινε πολλές φορές εξαιτίας της ασκούμενης τρομοκρατίας από ένοπλες συμμορίες.
Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση που αναφέρει ο δάσκαλος του χωριού Καΐλη (Βραχιά) Ιωάννης Ξάνθος με επιστολή του την 23-05-1904 προς τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης και αφορά χωρία της περιοχής των Γιαννιτσων.
«δυσάρεστον και ελεεινήν κατάστασιν των πλησιοχώρων Γενιτσών, διότι εντός μίας και ημίσεως εβδομάδος δια της καταπιέσεως του Κομιτάτου κατήντησαν όλα τα άνω λεχθέντα χωρία να σώσουν υπογραφάς ότι θα γίνωσι Βούλγαροι»
Αποκαρδιωτική είναι και η αναφορά του προξένου της Θεσσαλονίκης Λάμπρου Κορομηλά που συντάχθηκε λίγες ημέρες μετά (30-05-1904) προς τον υπουργό εξωτερικών Ρωμανό και αφορά το ίδιο θέμα:
«ολόκληρον το έδαφος του σαντζακιού της Θεσσαλονίκης έχει καταπατηθή παρά των βουλγαρικών συμμοριών, ων δια των ετών ενισχυθείς οργανισμός επέτρεψε να πραγματωθήεντός ενός μόνον μηνός η διαταγή της εκβιάσεως πάντων των χωριών εις υπογραφήν αναφορών υπέρ του σχίσματος»
Προπαγάνδα και τρομοκρατία οδηγούσαν ολόκληρους πληθυσμούς στην αλλαγή στρατοπέδου και εθνικής συνείδησης...
Η Λέρνα αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές προϊστορικές θέσεις στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα χαμηλό λόφο (5,5 μ.) ο οποίος συσσωρεύει 5.500 χρόνια αλλεπάλληλης κατοίκησης περίπου μεταξύ 7000 και 1000 π.Χ.
Οι κάτοικοι της έλεγχαν θαλάσσιους και εμπορικούς δρόμους και γενικότερα την είσοδο της Αρκαδίας. Ήταν θέση στρατηγικής σημασίας θέση καθώς είχε πρόσβαση στη θάλασσα και στα κοντινά βουνά.
Οι κύριες ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν συστηματικά μεταξύ 1952-1958 από την αμερικάνικη σχολή κλασικών σπουδών.
Η πρώτη εγκατάσταση χρονολογείται μεταξύ 6500 και 5300 π.Χ. δηλαδή στην αρχαιότερη και μέση Νεολιθική.
Στη συγκεκριμένη περίοδο κυριάρχησε η γεωργία και η κτηνοτροφία, ακόμη κατασκευάζονταν πήλινα σκεύη, ενώ δέσποζε η οικία Κεραμών. Το μνημειώδες διώροφο κτίριο στο στρώμα καταστροφής του οποίου βρέθηκαν πολλά πήλινα κεραμίδια και καταστράφηκε από φωτιά πριν την περάτωση του και ίσως από την έλευση νέων κατοίκων. Η πολύπλοκη αρχιτεκτονική δομή του οδήγησε στην άποψη ότι ήταν εμπορικό και διοικητικό κέντρο καθώς και στην υποστήριξη της ύπαρξης πρώιμου αστικού συστήματος με κεντρική διοίκηση.
Η μεγάλη ακμή επήλθε μεταξύ 2750/2700-2300/2200 π.Χ.
Σε αυτήν ανήκουν: α) οχυρωματικός
περίβολος, με δύο πεταλόσχημους πύργους, ο οποίος
προφανώς περιέβαλε όλο τον οικισμό και ο οποίος
επισκευάστηκε αρκετές φορές, έπαψε όμως να
χρησιμοποιείται στο τέλος της πρωτοελλαδικής ΙΙ περιόδου
(2-13), β) ορθογώνιες, συνήθως μονόχωρες οικίες (14-
15) και γ) το μεγάλο, ορθογώνιο, επίμηκες κτίριο BG,
διαστάσεων 20x12 μ., από το οποίο προέρχεται μεγάλη
πήλινη εστία με εμπίεστη διακόσμηση σφραγιδοκύλινδρου
στο χείλος. (Ε. Σαρρή)
Κατά τη μέση εποχή του Χαλκού ο οικισμός θα ακμάσει και θα παρατηρηθεί συστηματοποίηση της αγροτικής παραγωγής καθώς και εμπορικές σχέσεις με τα νησιά του Αιγαίου.
Ακόμη οι νεκροί θα εξακολουθήσουν να θάβονται εντός πόλης.
Κατά την Μυκηναϊκή περίοδο ο οικισμός θα εξακολουθήσει να υπάρχει πλην όμως θα βρεθεί στη σκιά των Μυκηνών και της Τίρυνθας .
Από τα τέλη της μέσης εποχής του Χαλκού και τη
μετάβαση προς την ύστερη (1700/1675-1600 π.Χ.: Λέρνα
VI) διατηρούνται δύο μνημειακοί λακκοειδείς τάφοι (25-
26) που κατασκευάζονται μέσα στα ερείπια της «Οικίας
των Κεράμων» και ακολουθούν τον τύπο των αντίστοιχων
πλούσιων τάφων των Μυκηνών. Κατά τη μυκηναϊκή εποχή
(14ος-13ος αι. π.Χ.: Λέρνα VIΙ), ο οικισμός εξακολουθεί να είναι
ακμαίος, υπό τη σκιά όμως των Μυκηνών και της Τίρυνθας.
Με το τέλος της εποχής του Χαλκού επέρχεται ουσιαστικά
και το τέλος του οικισμού της Λέρνας. Λιγοστά ευρήματα
μαρτυρούν περιορισμένη χρήση του χώρου κατά τους
ιστορικούς χρόνους. Κυκλικός κλίβανος καταλαμβάνει τη
ρωμαϊκή εποχή τμήμα της πρωτοελλαδικής οχύρωσης. (Ε. Σαρρή)
Στη χώρα μας κυριαρχεί η λογική του παραλόγου, αντί να συζητάμε την ύπαρξη Ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια (λογική) αναλωνόμαστε στο να επιχειρηματολογούμε (κατά ως συνήθως) για την ανύπαρκτη "Μακεδονική'' μειονότητα της βόρειας Ελλάδας (παραλογισμός).
Τα στοιχεία που θα σας παραθέσω δεν προέρχονται από κάποια περιθωριακή πηγή του διαδικτύου ή από κάποιον τηλεπαρουσιαστή-πλασιέ βιβλίων, στερούμενα παντελώς επιστημονικού κύρους (σύγχρονος σκοταδισμός), αλλά από τον Δεύτερο Τόμο του Ελληνισμού της Διασποράς (Ο Ελληνισμός της Διασποράς στην Ευρώπη, εκδ. ΕΑΠ, Πάτρα 2003) και πιο συγκεκριμένα στις σελίδες 227-228 (δημογραφικά στοιχεία για τον ελληνισμό στη ΠΓΔΜ , παράγραφος 7.4.3) του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου, υλικό το οποίο διδάσκεται στην ενότητα ΕΛΠ 43 (Ελληνισμός της Διασποράς) στη σχολή του Ελληνικού Πολιτισμού (σχολή στην οποία είχα την τύχη να φοιτήσω).
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Σίγουρα στη χώρα μας υπάρχουν κάποιες εκατοντάδες ελληνόφωνων με σλάβικη συνείδηση συγκεντρωμένοι κυρίως στην περιοχή της Φλώρινας. Πρόκειται κατά βάση για παραπλανημένους Έλληνες οι οποίοι χρήζουν επιμελημένης διαφώτισης (και όχι διώξεων) από το Ελληνικό έθνος και κράτος προκειμένου να επανέλθουν στον Ελληνισμό. Φυσικά υπάρχουν και πείσμονες σλάβικης καταγωγής πράκτορες που ασκούν ανθελληνική προπαγάνδα με τους οποίους θα πρέπει να ασχολούνται (όπως και ασχολούνται) εξειδικευμένες υπηρεσίες του ελληνικού κράτους προκειμένου να αντιμετωπιστούν. Το παρόν άρθρο όμως δεν προτίθεται να ασχοληθεί με την κατάσταση των σλάβικης συνείδησης λιγοστών ελληνόφωνων που διαβιούν νοτίως των συνόρων με τα Σκόπια αλλά με τους δεκάδες χιλιάδες ελληνικής συνείδησης που κατοικούν βορείως της μεθοριακής γραμμής.
Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα διδάσκονται στους φοιτητές του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου το 1941 (αρχικά) στην απογραφή που πραγματοποιήθηκε από τις γερμανικές αρχές κατοχής, διαπιστώθηκε ότι το 12% του τότε πληθυσμού (περίπου 100.000) άνθρωποι δήλωσαν Έλληνες και Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Στο ξεκίνημα λοιπόν της γερμανικής κατοχής στην περιοχή, η οποία θα εξελίσσονταν σε βουλγάρικη 100000 δήλωναν Έλληνες. ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΉ ΑΥΤΉ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΣΤΟΙΧΕΊΟ ΉΤΑΝ ΗΤΤΗΜΈΝΟ. Ήταν δηλαδή στο στρατόπεδο των ηττημένων του ΄Β παγκοσμίου πολέμου, και όχι μόνο αυτό αλλά επέκειτο και βουλγάρικη κατοχή με ότι αυτό θα σήμαινε (ήταν νωπές οι μνήμες της βουλγάρικης πολιτικής στη Μακεδονία κατά τους βαλκανικούς πολέμους και κατά τη διάρκεια του Ά παγκόσμιου πολέμου καθώς πολλοί ακόμη ήταν εν ζωή). Οι Έλληνες λοιπόν της περιοχής (σλαβόφωνοι και ελληνόφωνοι) θα βρουν το σθένος να δηλώσουν την καταγωγή τους μέσα σ' αυτές τις συνθήκες.
Στο σημείο αυτό θα προκύψει όμως και μία εύλογη απορία η οποία σίγουρα αποτελεί και ρητορική ερώτηση σε όλους ( η οποία θα προκύπτει από δω και πέρα σε κάθε βήμα-τμήμα του άρθρου) καθώς η απάντηση είναι αυτονόητη... Δεν υπήρξαν και αρκετοί Έλληνες φοβούμενοι τα αντίποινα ή την κακή ενδεχομένως και σύμφωνα με την εμπειρία του παρελθόντος μεταχείριση καθώς ήταν και εντελώς απροστάτευτοι στη συγκεκριμένη συγκυρία που έκρυψαν την καταγωγή τους; Δεν αποτελεί όμως αντικείμενο έρευνας αυτό επί του παρόντος .
Το 1951 θα απογραφεί εκ νέου ο Ελληνισμός της περιοχής και ανεπίσημα ο αριθμός των Ελλήνων θα ανέβει στις 160.000 (τα στοιχεία που μας παραθέτει το Ε.Α.Π.είναι πιο αναλυτικά 100.000 Βλάχοι, 25.000 γηγενείς, 3.000 Σαρακατσάνοι και 32.000 πολιτικοί πρόσφυγες). Το πολιτικό καθεστώς της Γιουγκοσλαβίας είναι πια κομουνιστικό, ανελεύθερο δηλαδή, και επιχειρείται κρατική προσπάθεια "μακεδονοποίησης" του πληθυσμού. Παρόλα αυτά 24.000 περίπου από αυτούς δηλώνουν και πάλι με σθένος μη Μακεδόνες. Το ρητορικό ερώτημα της προηγούμενης παραγράφου τίθεται και σ'αυτό το
σημείο.
Τελευταία στοιχεία που θα μας παραθέσει το Ε.Α.Π. θα αφορούν την απογραφή του 1991 η οποία και δεν θα κοινοποιηθεί από τις Αρχές της ΠΓΔΜ πλήρως για ευνόητους φυσικά λόγους. Πληροφορίες ωστόσο που δημοσιεύτηκαν στο τύπο ανέφεραν ότι το 12 με 18% του πληθυσμού δήλωσε ότι έχει Ελληνική εθνική συνείδηση (Αγγελόπουλος, 1992, σ. 202-204) σε απογραφικά δελτία ή δημοσκοπίσεις. Η εκτίμηση όπως αναφέρει και η ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ για τον αριθμό των Ελλήνων είναι 250.000 . Όλα αυτά και πάλι χωρίς να λαμβάνεται υπόψη και ο σκοτεινός αριθμός των Ελλήνων, αυτών δηλαδή των οποίων για διάφορους λόγους (συμφέρον, φόβος αντιποίνων κλπ) δεν δηλώνουν την Ελληνική τους καταγωγή.
Ενδεικτικό της επικρατούσας κατάστασης θα αποτελέσει και η δήλωση (ανεπίσημη και φραστική) του πρώην προέδρου των Σκοπίων Κ. Γκλιγκόρωφ ότι η Ελληνική Εθνική Μειονότητα στη Χώρα του ανέρχεται σε 100.000 ανθρώπους (Βακαλόπουλος 1998β, σ 215).
Παρακάτω την παράγραφο 7.4.4 του ίδιου εγχειρήματος (σελ. 228) το ΕΑΠ μας πληροφορεί για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες των Σκοπίων (επίσημη αναγνώριση, δυνατότητα χρήσης της ελληνικής γλώσσας στην άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων, εκπαίδευση των παιδιών κλπ). Όλα αυτά δηλαδή που απολαμβάνει κάθε αναγνωρισμένη μειονότητα στην Ευρώπη (Γαρούφας 1992). Δεν πρέπει να παραβλέψουμε ακόμη και τα κρούσματα βιαιοπραγίας που ασκούνται από σκοπιανές εθνικιστικές ομάδες. Όλα αυτά όμως θα αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας στο μέλλον από εμάς.
Η προσέγγιση μας στο φαινόμενο της λογικής του παραλόγου κλείνει προσωρινά εδώ. Η Πολιτισμική Διαδρομή όμως θα επανέλθει σύντομα στο θέμα.
