Ποιος είναι τελικά ο συσχετισμός ενός κράτους σε θεωρητικό επίπεδο με την έννοια του πολέμου;
Στο βάθος των αιώνων οι διενεργούμενοι
πόλεμοι παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά.
Η ανάπτυξη του καθηγητού του ΑΠΘ κου Γεωργίου Μαργαρίτη είναι διαφωτιστική:
Υπάρχουν δύο προϋποθέσεις που επιτρέπουν τη διεξαγωγή ενός πολέµου. Η κάθε ανθρώπινη κοινωνία που θα εµπλακεί σε αυτόν οφείλει να διαθέτει δύο κατηγορίες «πλεονασµάτων». Να µπορεί δηλαδή να σπαταλήσει –ή έστω να θυσιάσει, ή οπωσδήποτε να καταστρέψει‒ υλικά αποθέµατα και ανθρώπινο δυναµικό.
Η καύσιµη ύλη του πολέµου είναι οι άνθρωποι και ο πλούτος των κοινωνιών µέσα στις οποίες ζουν. Όσον αφορά τους πρώτους, το προαπαιτούµενο είναι σχεδόν αυτονόητο. Για να γίνει πόλεµος πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα και η πρόθεση να σκοτωθούν άνθρωποι σε αυτόν. Η κοινωνία, δηλαδή, να θεωρεί ότι ένα της τµήµα θα θυσιαστεί έτσι ώστε να προκύψουν καλύτερες ηµέρες για το σύνολο – ή µάλλον, για να είµαστε ακριβείς, για εκείνους που κυριαρχούν και κυβερνούν το κάθε κοινωνικό σύνολο. Από την άλλη πλευρά, ο πόλεµος αντλεί από το πλεόνασµα που προκύπτει από την υλική παραγωγή κάθε κοινωνίας.
Από το µέρος εκείνο των παραγόµενων αγαθών, δηλαδή, που δεν είναι απολύτως απαραίτητο για την επιβίωση της εν πολέµω κοινωνίας.
Ακόµα και σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου ο πόλεµος είναι «ληστρικός» και επιζητεί την αύξηση του διαθέσιµου πλεονάσµατος δια μέσου της αρπαγής του αντίστοιχου που ο γείτονας διαθέτει, το συνολικό πλεόνασµα είναι εκείνο που καθορίζει τις πολεµικές δυνατότητες και υπαγορεύει τα χαρακτηριστικά της σύγκρουσης.
Η ύπαρξη πλεονάσµατος δεν είναι από µόνη της ικανή συνθήκη για τη συγκρότηση µηχανισµών πολέµου (πολεµιστών, όπλων). Απαραίτητος ενδιάµεσος είναι η ύπαρξη ενός διοικητικού-πολιτικού µηχανισµού ο οποίος θα αναλάβει τη συγκέντρωση του υλικού πλεονάσµατος και την επένδυση όλου ή µέρους αυτού στην υλική στήριξη των µηχανισµών πολέµου. Ο διοικητικός-πολιτικός αυτός µηχανισµός είναι το ΚΡΑΤΟΣ.
Η σχέση του κράτους µε τον µηχανισµό πολέµου, τον στρατό, είναι στενή και αλληλοεξαρτώµενη. Ο στρατός, ο πολεµικός µηχανισµός, έχει ανάγκη το κράτος για να οργανώνει την κοινωνία νε τρόπο που να του εξασφαλίζει τα απαραίτητα για την ύπαρξή του, και το κράτος έχει ανάγκη τους µηχανισµούς και τις δυνατότητες του στρατού για να αποκτήσει το κύρος και την ΕΞΟΥΣΙΑ που θα του επιτρέψει να αποσπάσει το υλικό πλεόνασµα από την κοινωνία και να το κατευθύνει όπου η εκάστοτε ΠΟΛΙΤΙΚΗ του ορίζει – οπωσδήποτε και στον στρατό.
Στο βάθος των αιώνων οι διενεργούμενοι
πόλεμοι παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά.
Η ανάπτυξη του καθηγητού του ΑΠΘ κου Γεωργίου Μαργαρίτη είναι διαφωτιστική:
Υπάρχουν δύο προϋποθέσεις που επιτρέπουν τη διεξαγωγή ενός πολέµου. Η κάθε ανθρώπινη κοινωνία που θα εµπλακεί σε αυτόν οφείλει να διαθέτει δύο κατηγορίες «πλεονασµάτων». Να µπορεί δηλαδή να σπαταλήσει –ή έστω να θυσιάσει, ή οπωσδήποτε να καταστρέψει‒ υλικά αποθέµατα και ανθρώπινο δυναµικό.
Η καύσιµη ύλη του πολέµου είναι οι άνθρωποι και ο πλούτος των κοινωνιών µέσα στις οποίες ζουν. Όσον αφορά τους πρώτους, το προαπαιτούµενο είναι σχεδόν αυτονόητο. Για να γίνει πόλεµος πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα και η πρόθεση να σκοτωθούν άνθρωποι σε αυτόν. Η κοινωνία, δηλαδή, να θεωρεί ότι ένα της τµήµα θα θυσιαστεί έτσι ώστε να προκύψουν καλύτερες ηµέρες για το σύνολο – ή µάλλον, για να είµαστε ακριβείς, για εκείνους που κυριαρχούν και κυβερνούν το κάθε κοινωνικό σύνολο. Από την άλλη πλευρά, ο πόλεµος αντλεί από το πλεόνασµα που προκύπτει από την υλική παραγωγή κάθε κοινωνίας.
Από το µέρος εκείνο των παραγόµενων αγαθών, δηλαδή, που δεν είναι απολύτως απαραίτητο για την επιβίωση της εν πολέµω κοινωνίας.
Ακόµα και σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου ο πόλεµος είναι «ληστρικός» και επιζητεί την αύξηση του διαθέσιµου πλεονάσµατος δια μέσου της αρπαγής του αντίστοιχου που ο γείτονας διαθέτει, το συνολικό πλεόνασµα είναι εκείνο που καθορίζει τις πολεµικές δυνατότητες και υπαγορεύει τα χαρακτηριστικά της σύγκρουσης.
Η ύπαρξη πλεονάσµατος δεν είναι από µόνη της ικανή συνθήκη για τη συγκρότηση µηχανισµών πολέµου (πολεµιστών, όπλων). Απαραίτητος ενδιάµεσος είναι η ύπαρξη ενός διοικητικού-πολιτικού µηχανισµού ο οποίος θα αναλάβει τη συγκέντρωση του υλικού πλεονάσµατος και την επένδυση όλου ή µέρους αυτού στην υλική στήριξη των µηχανισµών πολέµου. Ο διοικητικός-πολιτικός αυτός µηχανισµός είναι το ΚΡΑΤΟΣ.
Η σχέση του κράτους µε τον µηχανισµό πολέµου, τον στρατό, είναι στενή και αλληλοεξαρτώµενη. Ο στρατός, ο πολεµικός µηχανισµός, έχει ανάγκη το κράτος για να οργανώνει την κοινωνία νε τρόπο που να του εξασφαλίζει τα απαραίτητα για την ύπαρξή του, και το κράτος έχει ανάγκη τους µηχανισµούς και τις δυνατότητες του στρατού για να αποκτήσει το κύρος και την ΕΞΟΥΣΙΑ που θα του επιτρέψει να αποσπάσει το υλικό πλεόνασµα από την κοινωνία και να το κατευθύνει όπου η εκάστοτε ΠΟΛΙΤΙΚΗ του ορίζει – οπωσδήποτε και στον στρατό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου