Ήταν φυσικό η πλούσια χώρα της Αιγύπτου, να ήταν απ’ τα πιο δημοφιλή μέρη για λαφυραγώγηση κι αυτή δέχτηκε πράγματι, τα περισσότερα κύματα των αμέτρητων κουρσάρων.
Τα Αιγυπτιακά αρχεία και οι απεικονίσεις στο ναό του Medinet Habu, το ναό της νίκης του Ραμσή Γ΄, κάνουν λόγο για τις επιδρομές στη χώρα τους των «λαών της θάλασσας». Όλους αυτούς τους εχθρικούς εισβολείς, τους ονομάζουν συχνά «Αχαϊβάσα»(Αχαιοί), «Ντενιέν»(Δαναοί) ή «Χανεμπού», ενώ τους δίνουν και άλλα ονόματα που φαίνεται να αντιστοιχούν σε γνωστούς λαούς, όπως τους Λυκίους και τους Φιλισταίους – Κρήτες. Αναφέρουν επίσης, συγκεκριμένες επιδρομές το 1221π.Χ., το 1194π.Χ., το 1192π.Χ. και το 1187π.Χ, με μεγαλύτερες την πρώτη και την τελευταία.Με βάση αυτά τα ακριβή αρχεία, μπορούμε να πιθανολογήσουμε την οργανωμένη καταδρομή στην Αίγυπτο απ’ τον Μενέλαο και τους άλλους Αχαιούς που επέστρεφαν απ’ την Τροία, το 1221π.Χ. Άρα, σύμφωνα με τη δεκαετή διάρκεια του Τρωικού πολέμου, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως αυτός πραγματοποιήθηκε μεταξύ 1231 - 1221 π.Χ.
Οι άλλες τρεις χρονολογικές αναφορές των Αιγυπτίων, που απέχουν τριάντα περίπου χρόνια απ’το πρώτο μεγάλο κύμα επιδρομέων, θα πρέπει να αντιστοιχούν στις πειρατικές επιθέσεις,που έγιναν στα πλαίσια της γενικής αναταραχής στο χώρο της ανατολικής Μεσογείου.
Η ανεξέλεγκτη μαζική αναρχία,επέφερε τη μεταβολή στον τρόπο ζωής των Αχαιών και φυσικά τη διακοπή των ελεύθερων εμπορικών σχέσεων. Οι επιζήσαντες κάτοικοι των πληγέντων κι αποδεκατισμένων πόλεων, υπό τον συνεχή κίνδυνο, τις εγκατέλειψαν προσπαθώντας να επιβιώσουν.
Η ελίτ της μυκηναϊκής κοινωνίας, μαζί με τους εναπομείναντες, πιστούς σ’ αυτήν υπηκόους της, αναζήτησαν καλύτερη τύχη μεταναστεύοντας σε νέα, παρθένα εδάφη. Εκεί, ήλπιζε η αριστοκρατία τάξη πως θα μπορέσει να ανασυντάξει το χαμένο της βασίλειο και να ανακτήσει την παλαιά ηγετική και αρχοντική της αίγλη, μεταφέροντας μαζί της και τους κατοίκους των αρχαίων μυκηναϊκών κέντρων. Έτσι εγκαινιάστηκε η Α΄ μεταναστευτική περίοδος για την Ελλάδα, στα μέσα περίπου του 12ουπ.Χ. αιώνα, με την περιοχή που ονομάστηκε Ιωνία, να δέχεται το μεγαλύτερο πλήθος των αποίκων.
Ήταν μια πολλά υποσχόμενη γη του ανατολικού Αιγαίου, που είχε μείνει μακριά από την επήρεια των τραγικών γεγονότων και μόλις είχε απαλλαγεί απ’ το δυναστικό ζυγό των Χετταίων. Αυτός ο χώρος, μετά την αποκατάσταση της ασφάλειας και της ειρήνης, έμελλε να επαναφέρει τον ελληνικό πολιτισμό στα υψηλά επίπεδα του παρελθόντος, καθώς διατήρησε άσβεστη τη φλόγα του πνευματικού φωτός που έλαμψε στα μυκηναϊκά χρόνια. Μια πολύτιμη κληρονομιά, που η διάσωσή της και η μεταβίβασή της στις επόμενες γενεές, καθόρισε την τύχη του μετέπειτα ελληνισμού.
Πηγή: Ομηρική Ιθάκη. Το τέλος του ταξιδιού, Αθανάσιος Δανιήλ.
