Έλληνες βλαχόφωνοι του Μοναστηρίου αντιδρούν στην προσπάθεια βουλγαροποίησης τους το 1903 (απόσπασμα από υπόμνημα προς τις Μεγάλες Δυνάμεις).

Το 1903 κορυφωνόταν η βουλγαρική προσπάθεια αφομοίωσης των ελληνικών πληθυσμών της περιοχής των Σκοπίων.

Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο του ίδιου έτους είχε συντελεστεί η ψευτο-εξέγερση του Ίλιντεν.

Οι Έλληνες βλαχόφωνοι του Μοναστηριού αντέδρασαν συντάσσοντας υπόμνημα προς τις Μεγάλες Δυνάμεις απόσπασμα του οποίου σημείωνε τα εξής:

“…λαλούμεν  ελληνιστί,  βουλγαριστί,  βλαχιστί,  αλβανιστί,  αλλ’  ουδέν  ήττον  εσμέν άπαντες Έλληνες και ουδενί επιτρέπομεν ν’ αμφισβητεί προς ημάς τούτο”.

Ήταν η εποχή που οι Βούλγαροι είχαν το πάνω χέρι σε λίγο θα συνέβαινε η έκρηξη του Μακεδονικού Αγώνα και η κατάσταση θα ισορροπούσε.

Με πείσμα λοιπόν οι Έλληνες βλαχόφωνοι αρνούνταν να βουλγαροποιηθούν...